Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தே²ரகா³தா²-அட்ட²கதா² • Theragāthā-aṭṭhakathā

    2. மஹாகொட்டி²கத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா

    2. Mahākoṭṭhikattheragāthāvaṇṇanā

    உபஸந்தோதி ஆயஸ்மதோ மஹாகொட்டி²கத்தே²ரஸ்ஸ கா³தா². தஸ்ஸ கா உப்பத்தி? அயம்பி தே²ரோ பது³முத்தரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலே ஹங்ஸவதீனக³ரே மஹாபோ⁴க³குலே நிப்³ப³த்தித்வா விஞ்ஞுதங் பத்தோ மாதாபிதூனங் அச்சயேன குடும்ப³ங் ஸண்ட²பெத்வா க⁴ராவாஸங் வஸந்தோ ஏகதி³வஸங் பது³முத்தரஸ்ஸ ப⁴க³வதோ த⁴ம்மதே³ஸனாகாலே ஹங்ஸவதீனக³ரவாஸிகே க³ந்த⁴மாலாதி³ஹத்தே² யேன பு³த்³தோ⁴ யேன த⁴ம்மோ யேன ஸங்கோ⁴, தன்னின்னே தப்போணே தப்பப்³பா⁴ரே க³ச்ச²ந்தே தி³ஸ்வா மஹாஜனேன ஸத்³தி⁴ங் உபக³தோ ஸத்தா²ரங் ஏகங் பி⁴க்கு²ங் படிஸம்பி⁴தா³பத்தானங் அக்³க³ட்டா²னே ட²பெந்தங் தி³ஸ்வா ‘‘அயங் கிர இமஸ்மிங் ஸாஸனே படிஸம்பி⁴தா³பத்தானங் அக்³கோ³, அஹோ வதாஹம்பி ஏகஸ்ஸ பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸனே அயங் விய படிஸம்பி⁴தா³பத்தானங் அக்³கோ³ ப⁴வெய்ய’’ந்தி சிந்தெத்வா ஸத்து² தே³ஸனாபரியோஸானே வுட்டி²தாய பரிஸாய ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமித்வா, ‘‘ப⁴ந்தே, ஸ்வே மய்ஹங் பி⁴க்க²ங் க³ண்ஹதா²’’தி நிமந்தேஸி. ஸத்தா² அதி⁴வாஸேஸி. ஸோ ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா பத³க்கி²ணங் கத்வா ஸகனிவேஸனங் க³ந்த்வா ஸப்³ப³ரத்திங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ ச நிஸஜ்ஜட்டா²னங் க³ந்த⁴தா³மமாலாதா³மாதீ³ஹி அலங்கரித்வா பணீதங் கா²த³னீயங் போ⁴ஜனீயங் படியாதா³பெத்வா தஸ்ஸா ரத்தியா அச்சயேன ஸகே நிவேஸனே பி⁴க்கு²ஸதஸஹஸ்ஸபரிவாரங் ப⁴க³வந்தங் விவித⁴யாகு³க²ஜ்ஜகபரிவாரங் நானாரஸஸூபப்³யஞ்ஜனங் க³ந்த⁴ஸாலிபோ⁴ஜனங் போ⁴ஜெத்வா ப⁴த்தகிச்சபரியோஸானே சிந்தேஸி – ‘‘மஹந்தங், கோ², அஹங் டா²னந்தரங் பத்தே²மி ந கோ² பன மய்ஹங் யுத்தங் ஏகதி³வஸமேவ தா³னங் த³த்வா தங் டா²னந்தரங் பத்தே²துங், அனுபடிபாடியா ஸத்த தி³வஸே தா³னங் த³த்வா பத்தெ²ஸ்ஸாமீ’’தி . ஸோ தேனேவ நியாமேன ஸத்த தி³வஸே மஹாதா³னானி த³த்வா ப⁴த்தகிச்சபரியோஸானே து³ஸ்ஸகொட்டா²கா³ரங் விவராபெத்வா உத்தமங் திசீவரப்பஹோனகங் ஸுகு²மவத்த²ங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ பாத³மூலே ட²பெத்வா பி⁴க்கு²ஸதஸஹஸ்ஸஸ்ஸ ச திசீவரங் த³த்வா ததா²க³தங் உபஸங்கமித்வா, ‘‘ப⁴ந்தே, யோ ஸோ பி⁴க்கு² தும்ஹேஹி இதோ ஸத்தமதி³வஸமத்த²கே ஏதத³க்³கே³ ட²பிதோ, அஹம்பி ஸோ பி⁴க்கு² விய அனாக³தே உப்பஜ்ஜனகபு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸனே பப்³ப³ஜித்வா படிஸம்பி⁴தா³பத்தானங் அக்³கோ³ ப⁴வெய்ய’’ந்தி வத்வா ஸத்து² பாத³மூலே நிபஜ்ஜித்வா பத்த²னங் அகாஸி. ஸத்தா² தஸ்ஸ பத்த²னாய ஸமிஜ்ஜ²னபா⁴வங் தி³ஸ்வா ‘‘அனாக³தே இதோ கப்பஸதஸஹஸ்ஸமத்த²கே கோ³தமோ நாம பு³த்³தோ⁴ லோகே உப்பஜ்ஜிஸ்ஸதி, தஸ்ஸ ஸாஸனே தவ பத்த²னா ஸமிஜ்ஜி²ஸ்ஸதீ’’தி ப்³யாகாஸி. வுத்தம்பி சேதங் அபதா³னே (அப॰ தே²ர 2.54.221-250) –

    Upasantoti āyasmato mahākoṭṭhikattherassa gāthā. Tassa kā uppatti? Ayampi thero padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare mahābhogakule nibbattitvā viññutaṃ patto mātāpitūnaṃ accayena kuṭumbaṃ saṇṭhapetvā gharāvāsaṃ vasanto ekadivasaṃ padumuttarassa bhagavato dhammadesanākāle haṃsavatīnagaravāsike gandhamālādihatthe yena buddho yena dhammo yena saṅgho, tanninne tappoṇe tappabbhāre gacchante disvā mahājanena saddhiṃ upagato satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ paṭisambhidāpattānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā ‘‘ayaṃ kira imasmiṃ sāsane paṭisambhidāpattānaṃ aggo, aho vatāhampi ekassa buddhassa sāsane ayaṃ viya paṭisambhidāpattānaṃ aggo bhaveyya’’nti cintetvā satthu desanāpariyosāne vuṭṭhitāya parisāya bhagavantaṃ upasaṅkamitvā, ‘‘bhante, sve mayhaṃ bhikkhaṃ gaṇhathā’’ti nimantesi. Satthā adhivāsesi. So bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā sakanivesanaṃ gantvā sabbarattiṃ buddhassa bhikkhusaṅghassa ca nisajjaṭṭhānaṃ gandhadāmamālādāmādīhi alaṅkaritvā paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā tassā rattiyā accayena sake nivesane bhikkhusatasahassaparivāraṃ bhagavantaṃ vividhayāgukhajjakaparivāraṃ nānārasasūpabyañjanaṃ gandhasālibhojanaṃ bhojetvā bhattakiccapariyosāne cintesi – ‘‘mahantaṃ, kho, ahaṃ ṭhānantaraṃ patthemi na kho pana mayhaṃ yuttaṃ ekadivasameva dānaṃ datvā taṃ ṭhānantaraṃ patthetuṃ, anupaṭipāṭiyā satta divase dānaṃ datvā patthessāmī’’ti . So teneva niyāmena satta divase mahādānāni datvā bhattakiccapariyosāne dussakoṭṭhāgāraṃ vivarāpetvā uttamaṃ ticīvarappahonakaṃ sukhumavatthaṃ buddhassa pādamūle ṭhapetvā bhikkhusatasahassassa ca ticīvaraṃ datvā tathāgataṃ upasaṅkamitvā, ‘‘bhante, yo so bhikkhu tumhehi ito sattamadivasamatthake etadagge ṭhapito, ahampi so bhikkhu viya anāgate uppajjanakabuddhassa sāsane pabbajitvā paṭisambhidāpattānaṃ aggo bhaveyya’’nti vatvā satthu pādamūle nipajjitvā patthanaṃ akāsi. Satthā tassa patthanāya samijjhanabhāvaṃ disvā ‘‘anāgate ito kappasatasahassamatthake gotamo nāma buddho loke uppajjissati, tassa sāsane tava patthanā samijjhissatī’’ti byākāsi. Vuttampi cetaṃ apadāne (apa. thera 2.54.221-250) –

    ‘‘பது³முத்தரோ நாம ஜினோ, ஸப்³ப³லோகவிதூ³ முனி;

    ‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbalokavidū muni;

    இதோ ஸதஸஹஸ்ஸம்ஹி, கப்பே உப்பஜ்ஜி சக்கு²மா.

    Ito satasahassamhi, kappe uppajji cakkhumā.

    ‘‘ஓவாத³கோ விஞ்ஞாபகோ, தாரகோ ஸப்³ப³பாணினங்;

    ‘‘Ovādako viññāpako, tārako sabbapāṇinaṃ;

    தே³ஸனாகுஸலோ பு³த்³தோ⁴, தாரேஸி ஜனதங் ப³ஹுங்.

    Desanākusalo buddho, tāresi janataṃ bahuṃ.

    ‘‘அனுகம்பகோ காருணிகோ, ஹிதேஸீ ஸப்³ப³பாணினங்;

    ‘‘Anukampako kāruṇiko, hitesī sabbapāṇinaṃ;

    ஸம்பத்தே தித்தி²யே ஸப்³பே³, பஞ்சஸீலே பதிட்ட²பி.

    Sampatte titthiye sabbe, pañcasīle patiṭṭhapi.

    ‘‘ஏவங் நிராகுலங் ஆஸி, ஸுஞ்ஞதங் தித்தி²யேஹி ச;

    ‘‘Evaṃ nirākulaṃ āsi, suññataṃ titthiyehi ca;

    விசித்தங் அரஹந்தேஹி, வஸீபூ⁴தேஹி தாதி³பி⁴.

    Vicittaṃ arahantehi, vasībhūtehi tādibhi.

    ‘‘ரதனானட்ட²பஞ்ஞாஸங், உக்³க³தோ ஸோ மஹாமுனி;

    ‘‘Ratanānaṭṭhapaññāsaṃ, uggato so mahāmuni;

    கஞ்சனக்³கி⁴யஸங்காஸோ, பா³த்திங்ஸவரலக்க²ணோ.

    Kañcanagghiyasaṅkāso, bāttiṃsavaralakkhaṇo.

    ‘‘வஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸானி, ஆயு விஜ்ஜதி தாவதே³;

    ‘‘Vassasatasahassāni, āyu vijjati tāvade;

    தாவதா திட்ட²மானோ ஸோ, தாரேஸி ஜனதங் ப³ஹுங்.

    Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.

    ‘‘ததா³ஹங் ஹங்ஸவதியங், ப்³ராஹ்மணோ வேத³பாரகூ³;

    ‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, brāhmaṇo vedapāragū;

    உபேச்ச ஸப்³ப³லோகக்³க³ங், அஸ்ஸோஸிங் த⁴ம்மதே³ஸனங்.

    Upecca sabbalokaggaṃ, assosiṃ dhammadesanaṃ.

    ‘‘ததா³ ஸோ ஸாவகங் வீரோ, பபி⁴ன்னமதிகோ³சரங்;

    ‘‘Tadā so sāvakaṃ vīro, pabhinnamatigocaraṃ;

    அத்தே² த⁴ம்மே நிருத்தே ச, படிபா⁴னே ச கோவித³ங்.

    Atthe dhamme nirutte ca, paṭibhāne ca kovidaṃ.

    ‘‘ட²பேஸி ஏதத³க்³க³ம்ஹி, தங் ஸுத்வா முதி³தோ அஹங்;

    ‘‘Ṭhapesi etadaggamhi, taṃ sutvā mudito ahaṃ;

    ஸஸாவகங் ஜினவரங், ஸத்தாஹங் போ⁴ஜயிங் ததா³.

    Sasāvakaṃ jinavaraṃ, sattāhaṃ bhojayiṃ tadā.

    ‘‘து³ஸ்ஸேஹச்சா²த³யித்வான, ஸஸிஸ்ஸங் பு³த்³தி⁴ஸாக³ரங்;

    ‘‘Dussehacchādayitvāna, sasissaṃ buddhisāgaraṃ;

    நிபச்ச பாத³மூலம்ஹி, தங் டா²னங் பத்த²யிங் அஹங்.

    Nipacca pādamūlamhi, taṃ ṭhānaṃ patthayiṃ ahaṃ.

    ‘‘ததோ அவோச லோகக்³கோ³, பஸ்ஸதே²தங் தி³ஜுத்தமங்;

    ‘‘Tato avoca lokaggo, passathetaṃ dijuttamaṃ;

    வினதங் பாத³மூலே மே, கமலோத³ரஸப்பப⁴ங்.

    Vinataṃ pādamūle me, kamalodarasappabhaṃ.

    ‘‘பு³த்³த⁴ஸெட்ட²ஸ்ஸ பி⁴க்கு²ஸ்ஸ, டா²னங் பத்த²யதே அயங்;

    ‘‘Buddhaseṭṭhassa bhikkhussa, ṭhānaṃ patthayate ayaṃ;

    தாய ஸத்³தா⁴ய சாகே³ன, ஸத்³த⁴ம்மஸ்ஸவனேன ச.

    Tāya saddhāya cāgena, saddhammassavanena ca.

    ‘‘ஸப்³ப³த்த² ஸுகி²தோ ஹுத்வா, ஸங்ஸரித்வா ப⁴வாப⁴வே;

    ‘‘Sabbattha sukhito hutvā, saṃsaritvā bhavābhave;

    அனாக³தம்ஹி அத்³தா⁴னே, லச்ச²ஸேதங் மனோரத²ங்.

    Anāgatamhi addhāne, lacchasetaṃ manorathaṃ.

    ‘‘ஸதஸஹஸ்ஸிதோ கப்பே, ஓக்காககுலஸம்ப⁴வோ;

    ‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;

    கோ³தமோ நாம கொ³த்தேன, ஸத்தா² லோகே ப⁴விஸ்ஸதி.

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    ‘‘தஸ்ஸ த⁴ம்மேஸு தா³யாதோ³, ஓரஸோ த⁴ம்மனிம்மிதோ;

    ‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;

    கொட்டி²கோ நாம நாமேன, ஹெஸ்ஸதி ஸத்து² ஸாவகோ.

    Koṭṭhiko nāma nāmena, hessati satthu sāvako.

    ‘‘தங் ஸுத்வா முதி³தோ ஹுத்வா, யாவஜீவங் ததா³ ஜினங்;

    ‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, yāvajīvaṃ tadā jinaṃ;

    மெத்தசித்தோ பரிசரிங், ஸதோ பஞ்ஞா ஸமாஹிதோ.

    Mettacitto paricariṃ, sato paññā samāhito.

    ‘‘தேன கம்மவிபாகேன, சேதனாபணிதீ⁴ஹி ச;

    ‘‘Tena kammavipākena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    ஜஹித்வா மானுஸங் தே³ஹங், தாவதிங்ஸமக³ச்ச²ஹங்.

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    ‘‘ஸதானங் தீணிக்க²த்துஞ்ச, தே³வரஜ்ஜமகாரயிங்;

    ‘‘Satānaṃ tīṇikkhattuñca, devarajjamakārayiṃ;

    ஸதானங் பஞ்சக்க²த்துஞ்ச, சக்கவத்தீ அஹோஸஹங்.

    Satānaṃ pañcakkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ.

    ‘‘பதே³ஸரஜ்ஜங் விபுலங், க³ணனாதோ அஸங்கி²யங்;

    ‘‘Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ;

    ஸப்³ப³த்த² ஸுகி²தோ ஆஸிங், தஸ்ஸ கம்மஸ்ஸ வாஹஸா.

    Sabbattha sukhito āsiṃ, tassa kammassa vāhasā.

    ‘‘து³வே ப⁴வே ஸங்ஸராமி, தே³வத்தே அத² மானுஸே;

    ‘‘Duve bhave saṃsarāmi, devatte atha mānuse;

    அஞ்ஞங் க³திங் ந க³ச்சா²மி, ஸுசிண்ணஸ்ஸ இத³ங் ப²லங்.

    Aññaṃ gatiṃ na gacchāmi, suciṇṇassa idaṃ phalaṃ.

    ‘‘து³வே குலே பஜாயாமி, க²த்தியே அத² ப்³ராஹ்மணே;

    ‘‘Duve kule pajāyāmi, khattiye atha brāhmaṇe;

    நீசே குலே ந ஜாயாமி, ஸுசிண்ணஸ்ஸ இத³ங் ப²லங்.

    Nīce kule na jāyāmi, suciṇṇassa idaṃ phalaṃ.

    ‘‘பச்சி²மே ப⁴வே ஸம்பத்தே, ப்³ரஹ்மப³ந்து⁴ அஹோஸஹங்;

    ‘‘Pacchime bhave sampatte, brahmabandhu ahosahaṃ;

    ஸாவத்தி²யங் விப்பகுலே, பச்சாஜாதோ மஹத்³த⁴னே.

    Sāvatthiyaṃ vippakule, paccājāto mahaddhane.

    ‘‘மாதா சந்த³வதீ நாம, பிதா மே அஸ்ஸலாயனோ;

    ‘‘Mātā candavatī nāma, pitā me assalāyano;

    யதா³ மே பிதரங் பு³த்³தோ⁴, வினயீ ஸப்³ப³ஸுத்³தி⁴யா.

    Yadā me pitaraṃ buddho, vinayī sabbasuddhiyā.

    ‘‘ததா³ பஸன்னோ ஸுக³தே, பப்³ப³ஜிங் அனகா³ரியங்;

    ‘‘Tadā pasanno sugate, pabbajiṃ anagāriyaṃ;

    மொக்³க³ல்லானோ ஆசரியோ, உபஜ்ஜா² ஸாரிஸம்ப⁴வோ.

    Moggallāno ācariyo, upajjhā sārisambhavo.

    ‘‘கேஸேஸு சி²ஜ்ஜமானேஸு, தி³ட்டி² சி²ன்னா ஸமூலிகா;

    ‘‘Kesesu chijjamānesu, diṭṭhi chinnā samūlikā;

    நிவாஸெந்தோ ச காஸாவங், அரஹத்தமபாபுணிங்.

    Nivāsento ca kāsāvaṃ, arahattamapāpuṇiṃ.

    ‘‘அத்த²த⁴ம்மனிருத்தீஸு, படிபா⁴னே ச மே மதி;

    ‘‘Atthadhammaniruttīsu, paṭibhāne ca me mati;

    பபி⁴ன்னா தேன லோகக்³கோ³, ஏதத³க்³கே³ ட²பேஸி மங்.

    Pabhinnā tena lokaggo, etadagge ṭhapesi maṃ.

    ‘‘அஸந்தி³ட்ட²ங் வியாகாஸிங், உபதிஸ்ஸேன புச்சி²தோ;

    ‘‘Asandiṭṭhaṃ viyākāsiṃ, upatissena pucchito;

    படிஸம்பி⁴தா³ஸு தேனாஹங், அக்³கோ³ ஸம்பு³த்³த⁴ஸாஸனே.

    Paṭisambhidāsu tenāhaṃ, aggo sambuddhasāsane.

    ‘‘கிலேஸா ஜா²பிதா மய்ஹங், ப⁴வா ஸப்³பே³ ஸமூஹதா;

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;

    நாகோ³வ ப³ந்த⁴னங் செ²த்வா, விஹராமி அனாஸவோ.

    Nāgova bandhanaṃ chetvā, viharāmi anāsavo.

    ‘‘ஸ்வாக³தங் வத மே ஆஸி, மம பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸந்திகே;

    ‘‘Svāgataṃ vata me āsi, mama buddhassa santike;

    திஸ்ஸோ விஜ்ஜா அனுப்பத்தா, கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸனங்.

    Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    ‘‘படிஸம்பி⁴தா³ சதஸ்ஸோ, விமொக்கா²பி ச அட்டி²மே;

    ‘‘Paṭisambhidā catasso, vimokkhāpi ca aṭṭhime;

    ச²ளபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கதா, கதங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாஸன’’ந்தி.

    Chaḷabhiññā sacchikatā, kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    ஏவங் ஸோ தத்த² தத்த² ப⁴வே புஞ்ஞஞாணஸம்பா⁴ரங் ஸம்ப⁴ரந்தோ அபராபரங் தே³வமனுஸ்ஸேஸு ஸங்ஸரந்தோ இமஸ்மிங் பு³த்³து⁴ப்பாதே³ ஸாவத்தி²யங் ப்³ராஹ்மணமஹாஸாலகுலே நிப்³ப³த்தி. கொட்டி²கோதிஸ்ஸ நாமங் அகங்ஸு. ஸோ வயப்பத்தோ தயோ வேதே³ உக்³க³ஹெத்வா ப்³ராஹ்மணஸிப்பே நிப்ப²த்திங் க³தோ ஏகதி³வஸங் ஸத்து² ஸந்திகங் க³ந்த்வா த⁴ம்மங் ஸுத்வா படிலத்³த⁴ஸத்³தோ⁴ பப்³ப³ஜித்வா உபஸம்பன்னகாலதோ பட்டா²ய விபஸ்ஸனாய கம்மங் கரொந்தோ ஸஹ படிஸம்பி⁴தா³ஹி அரஹத்தங் பத்வா படிஸம்பி⁴தா³ஸு சிண்ணவஸீ ஹுத்வா அபி⁴ஞ்ஞாதே அபி⁴ஞ்ஞாதே மஹாதே²ரே உபஸங்கமித்வா பஞ்ஹங் புச்ச²ந்தோபி த³ஸப³லங் உபஸங்கமித்வா பஞ்ஹங் புச்ச²ந்தோபி படிஸம்பி⁴தா³ஸுயேவ பஞ்ஹங் புச்சி². ஏவமயங் தே²ரோ தத்த² கதாதி⁴காரதாய சிண்ணவஸீபா⁴வேன ச படிஸம்பி⁴தா³பத்தானங் அக்³கோ³ ஜாதோ. அத² நங் ஸத்தா² மஹாவேத³ல்லஸுத்தங் (ம॰ நி॰ 1.449 ஆத³யோ) அட்டு²ப்பத்திங் கத்வா படிஸம்பி⁴தா³பத்தானங் அக்³க³ட்டா²னே ட²பேஸி – ‘‘ஏதத³க்³க³ங், பி⁴க்க²வே, மம ஸாவகானங் பி⁴க்கூ²னங் படிஸம்பி⁴தா³பத்தானங் யதி³த³ங் மஹாகொட்டி²கோ’’தி (அ॰ நி॰ 1.209, 218). ஸோ அபரேன ஸமயேன விமுத்திஸுக²ங் படிஸங்வேதெ³ந்தோ உதா³னவஸேன –

    Evaṃ so tattha tattha bhave puññañāṇasambhāraṃ sambharanto aparāparaṃ devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ brāhmaṇamahāsālakule nibbatti. Koṭṭhikotissa nāmaṃ akaṃsu. So vayappatto tayo vede uggahetvā brāhmaṇasippe nipphattiṃ gato ekadivasaṃ satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā upasampannakālato paṭṭhāya vipassanāya kammaṃ karonto saha paṭisambhidāhi arahattaṃ patvā paṭisambhidāsu ciṇṇavasī hutvā abhiññāte abhiññāte mahāthere upasaṅkamitvā pañhaṃ pucchantopi dasabalaṃ upasaṅkamitvā pañhaṃ pucchantopi paṭisambhidāsuyeva pañhaṃ pucchi. Evamayaṃ thero tattha katādhikāratāya ciṇṇavasībhāvena ca paṭisambhidāpattānaṃ aggo jāto. Atha naṃ satthā mahāvedallasuttaṃ (ma. ni. 1.449 ādayo) aṭṭhuppattiṃ katvā paṭisambhidāpattānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapesi – ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ paṭisambhidāpattānaṃ yadidaṃ mahākoṭṭhiko’’ti (a. ni. 1.209, 218). So aparena samayena vimuttisukhaṃ paṭisaṃvedento udānavasena –

    2.

    2.

    ‘‘உபஸந்தோ உபரதோ, மந்தபா⁴ணீ அனுத்³த⁴தோ;

    ‘‘Upasanto uparato, mantabhāṇī anuddhato;

    து⁴னாதி பாபகே த⁴ம்மே, து³மபத்தங்வ மாலுதோ’’தி. –

    Dhunāti pāpake dhamme, dumapattaṃva māluto’’ti. –

    இத்த²ங் ஸுத³ங் ஆயஸ்மா மஹாகொட்டி²கத்தே²ரோ கா³த²ங் அபா⁴ஸி.

    Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahākoṭṭhikatthero gāthaṃ abhāsi.

    தத்த² உபஸந்தோதி மனச்ச²ட்டா²னங் இந்த்³ரியானங் உபஸமனேன நிப்³பி³ஸேவனபா⁴வகரணேன உபஸந்தோ. உபரதோதி ஸப்³ப³ஸ்மா பாபகரணதோ ஓரதோ விரதோ. மந்தபா⁴ணீதி மந்தா வுச்சதி பஞ்ஞா, தாய பன உபபரிக்கி²த்வா ப⁴ணதீதி மந்தபா⁴ணீ, காலவாதீ³ஆதி³பா⁴வங் அவிஸ்ஸஜ்ஜெந்தோயேவ ப⁴ணதீதி அத்தோ². மந்தப⁴ணனவஸேன வா ப⁴ணதீதி மந்தபா⁴ணீ, து³ப்³பா⁴ஸிததோ வினா அத்தனோ பா⁴ஸனவஸேன சதுரங்க³ஸமன்னாக³தங் ஸுபா⁴ஸிதங்யேவ ப⁴ணதீதி அத்தோ². ஜாதிஆதி³வஸேன அத்தனோ அனுக்கங்ஸனதோ ந உத்³த⁴தோதி அனுத்³த⁴தோ அத² வா திண்ணங் காயது³ச்சரிதானங் வூபஸமனேன ததோ படிவிரதியா உபஸந்தோ, திண்ணங் மனோது³ச்சரிதானங் உபரமணேன பஜஹனேன உபரதோ, சதுன்னங் வசீது³ச்சரிதானங் அப்பவத்தியா பரிமிதபா⁴ணிதாய மந்தபா⁴ணீ, திவித⁴து³ச்சரிதனிமித்தஉப்பஜ்ஜனகஸ்ஸ உத்³த⁴ச்சஸ்ஸ அபா⁴வதோ அனுத்³த⁴தோ. ஏவங் பன திவித⁴து³ச்சரிதப்பஹானேன ஸுத்³தே⁴ ஸீலே பதிட்டி²தோ, உத்³த⁴ச்சப்பஹானேன ஸமாஹிதோ, தமேவ ஸமாதி⁴ங் பத³ட்டா²னங் கத்வா விபஸ்ஸனங் வட்³டெ⁴த்வா மக்³க³படிபாடியா து⁴னாதி பாபகே த⁴ம்மே லாமகட்டே²ன பாபகே ஸப்³பே³பி ஸங்கிலேஸத⁴ம்மே நித்³து⁴னாதி, ஸமுச்சே²த³வஸேன பஜஹதி . யதா² கிங்? து³மபத்தங்வ மாலுதோ, யதா² நாம து³மஸ்ஸ ருக்க²ஸ்ஸ பத்தங் பண்டு³பலாஸங் மாலுதோ வாதோ து⁴னாதி, ப³ந்த⁴னதோ வியோஜெந்தோ நீஹரதி, ஏவங் யதா²வுத்தபடிபத்தியங் டி²தோ பாபத⁴ம்மே அத்தனோ ஸந்தானதோ நீஹரதி, ஏவமயங் தே²ரஸ்ஸ அஞ்ஞாபதே³ஸேன அஞ்ஞாப்³யாகரணகா³தா²பி ஹோதீதி வேதி³தப்³பா³.

    Tattha upasantoti manacchaṭṭhānaṃ indriyānaṃ upasamanena nibbisevanabhāvakaraṇena upasanto. Uparatoti sabbasmā pāpakaraṇato orato virato. Mantabhāṇīti mantā vuccati paññā, tāya pana upaparikkhitvā bhaṇatīti mantabhāṇī, kālavādīādibhāvaṃ avissajjentoyeva bhaṇatīti attho. Mantabhaṇanavasena vā bhaṇatīti mantabhāṇī, dubbhāsitato vinā attano bhāsanavasena caturaṅgasamannāgataṃ subhāsitaṃyeva bhaṇatīti attho. Jātiādivasena attano anukkaṃsanato na uddhatoti anuddhato atha vā tiṇṇaṃ kāyaduccaritānaṃ vūpasamanena tato paṭiviratiyā upasanto, tiṇṇaṃ manoduccaritānaṃ uparamaṇena pajahanena uparato, catunnaṃ vacīduccaritānaṃ appavattiyā parimitabhāṇitāya mantabhāṇī, tividhaduccaritanimittauppajjanakassa uddhaccassa abhāvato anuddhato. Evaṃ pana tividhaduccaritappahānena suddhe sīle patiṭṭhito, uddhaccappahānena samāhito, tameva samādhiṃ padaṭṭhānaṃ katvā vipassanaṃ vaḍḍhetvā maggapaṭipāṭiyā dhunāti pāpake dhamme lāmakaṭṭhena pāpake sabbepi saṃkilesadhamme niddhunāti, samucchedavasena pajahati . Yathā kiṃ? Dumapattaṃva māluto, yathā nāma dumassa rukkhassa pattaṃ paṇḍupalāsaṃ māluto vāto dhunāti, bandhanato viyojento nīharati, evaṃ yathāvuttapaṭipattiyaṃ ṭhito pāpadhamme attano santānato nīharati, evamayaṃ therassa aññāpadesena aññābyākaraṇagāthāpi hotīti veditabbā.

    எத்த² ச காயவசீது³ச்சரிதப்பஹானவசனேன பயோக³ஸுத்³தி⁴ங் த³ஸ்ஸேதி, மனோது³ச்சரிதப்பஹானவசனேன ஆஸயஸுத்³தி⁴ங். ஏவங் பயோகா³ஸயஸுத்³த⁴ஸ்ஸ ‘‘அனுத்³த⁴தோ’’தி இமினா உத்³த⁴ச்சாபா⁴வவசனேன ததே³கட்ட²தாய நீவரணப்பஹானங் த³ஸ்ஸேதி. தேஸு பயோக³ஸுத்³தி⁴யா ஸீலஸம்பத்தி விபா⁴விதா, ஆஸயஸுத்³தி⁴யா ஸமத²பா⁴வனாய உபகாரகத⁴ம்மபரிக்³க³ஹோ, நீவரணப்பஹானேன ஸமாதி⁴பா⁴வனா, ‘‘து⁴னாதி பாபகே த⁴ம்மே’’தி இமினா பஞ்ஞாபா⁴வனா விபா⁴விதா ஹோதி. ஏவங் அதி⁴ஸீலஸிக்கா²த³யோ திஸ்ஸோ ஸிக்கா², திவித⁴கல்யாணங் ஸாஸனங், தத³ங்க³ப்பஹானாதீ³னி தீணி பஹானானி, அந்தத்³வயபரிவஜ்ஜனேன ஸத்³தி⁴ங் மஜ்ஜி²மாய படிபத்தியா படிபஜ்ஜனங், அபாயப⁴வாதீ³னங் ஸமதிக்கமனூபாயோ ச யதா²ரஹங் நித்³தா⁴ரெத்வா யோஜேதப்³பா³. இமினா நயேன ஸேஸகா³தா²ஸுபி யதா²ரஹங் அத்த²யோஜனா வேதி³தப்³பா³. அத்த²மத்தமேவ பன தத்த² தத்த² அபுப்³ப³ங் வண்ணயிஸ்ஸாம. ‘‘இத்த²ங் ஸுத³ங் ஆயஸ்மா மஹாகொட்டி²கோ’’தி இத³ங் பூஜாவசனங், யதா² தங் மஹாமொக்³க³ல்லானோதி.

    Ettha ca kāyavacīduccaritappahānavacanena payogasuddhiṃ dasseti, manoduccaritappahānavacanena āsayasuddhiṃ. Evaṃ payogāsayasuddhassa ‘‘anuddhato’’ti iminā uddhaccābhāvavacanena tadekaṭṭhatāya nīvaraṇappahānaṃ dasseti. Tesu payogasuddhiyā sīlasampatti vibhāvitā, āsayasuddhiyā samathabhāvanāya upakārakadhammapariggaho, nīvaraṇappahānena samādhibhāvanā, ‘‘dhunāti pāpake dhamme’’ti iminā paññābhāvanā vibhāvitā hoti. Evaṃ adhisīlasikkhādayo tisso sikkhā, tividhakalyāṇaṃ sāsanaṃ, tadaṅgappahānādīni tīṇi pahānāni, antadvayaparivajjanena saddhiṃ majjhimāya paṭipattiyā paṭipajjanaṃ, apāyabhavādīnaṃ samatikkamanūpāyo ca yathārahaṃ niddhāretvā yojetabbā. Iminā nayena sesagāthāsupi yathārahaṃ atthayojanā veditabbā. Atthamattameva pana tattha tattha apubbaṃ vaṇṇayissāma. ‘‘Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahākoṭṭhiko’’ti idaṃ pūjāvacanaṃ, yathā taṃ mahāmoggallānoti.

    மஹாகொட்டி²கத்தே²ரகா³தா²வண்ணனா நிட்டி²தா.

    Mahākoṭṭhikattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / தே²ரகா³தா²பாளி • Theragāthāpāḷi / 2. மஹாகொட்டி²கத்தே²ரகா³தா² • 2. Mahākoṭṭhikattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact