Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / దీఘనికాయ • Dīghanikāya |
౬. మహాలిసుత్తం
6. Mahālisuttaṃ
బ్రాహ్మణదూతవత్థు
Brāhmaṇadūtavatthu
౩౫౯. ఏవం మే సుతం – ఉఏకం సమయం భగవా వేసాలియం విహరతి మహావనే కూటాగారసాలాయం. తేన ఖో పన సమయేన సమ్బహులా కోసలకా చ బ్రాహ్మణదూతా మాగధకా చ బ్రాహ్మణదూతా వేసాలియం పటివసన్తి కేనచిదేవ కరణీయేన. అస్సోసుం ఖో తే కోసలకా చ బ్రాహ్మణదూతా మాగధకా చ బ్రాహ్మణదూతా – ‘‘సమణో ఖలు, భో, గోతమో సక్యపుత్తో సక్యకులా పబ్బజితో వేసాలియం విహరతి మహావనే కూటాగారసాలాయం. తం ఖో పన భవన్తం గోతమం ఏవం కల్యాణో కిత్తిసద్దో అబ్భుగ్గతో – ‘ఇతిపి సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో విజ్జాచరణసమ్పన్నో సుగతో లోకవిదూ అనుత్తరో పురిసదమ్మసారథి సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవా’. సో ఇమం లోకం సదేవకం సమారకం సబ్రహ్మకం సస్సమణబ్రాహ్మణిం పజం సదేవమనుస్సం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేతి. సో ధమ్మం దేసేతి ఆదికల్యాణం మజ్ఝేకల్యాణం పరియోసానకల్యాణం సాత్థం సబ్యఞ్జనం కేవలపరిపుణ్ణం పరిసుద్ధం బ్రహ్మచరియం పకాసేతి. సాధు ఖో పన తథారూపానం అరహతం దస్సనం హోతీ’’తి.
359. Evaṃ me sutaṃ – uekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena sambahulā kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā vesāliyaṃ paṭivasanti kenacideva karaṇīyena. Assosuṃ kho te kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.
౩౬౦. అథ ఖో తే కోసలకా చ బ్రాహ్మణదూతా మాగధకా చ బ్రాహ్మణదూతా యేన మహావనం కూటాగారసాలా తేనుపసఙ్కమింసు. తేన ఖో పన సమయేన ఆయస్మా నాగితో భగవతో ఉపట్ఠాకో హోతి. అథ ఖో తే కోసలకా చ బ్రాహ్మణదూతా మాగధకా చ బ్రాహ్మణదూతా యేనాయస్మా నాగితో తేనుపసఙ్కమింసు. ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మన్తం నాగితం ఏతదవోచుం – ‘‘కహం ను ఖో, భో నాగిత, ఏతరహి సో భవం గోతమో విహరతి? దస్సనకామా హి మయం తం భవన్తం గోతమ’’న్తి. ‘‘అకాలో ఖో, ఆవుసో, భగవన్తం దస్సనాయ, పటిసల్లీనో భగవా’’తి. అథ ఖో తే కోసలకా చ బ్రాహ్మణదూతా మాగధకా చ బ్రాహ్మణదూతా తత్థేవ ఏకమన్తం నిసీదింసు – ‘‘దిస్వావ మయం తం భవన్తం గోతమం గమిస్సామా’’తి.
360. Atha kho te kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā yena mahāvanaṃ kūṭāgārasālā tenupasaṅkamiṃsu. Tena kho pana samayena āyasmā nāgito bhagavato upaṭṭhāko hoti. Atha kho te kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā yenāyasmā nāgito tenupasaṅkamiṃsu. Upasaṅkamitvā āyasmantaṃ nāgitaṃ etadavocuṃ – ‘‘kahaṃ nu kho, bho nāgita, etarahi so bhavaṃ gotamo viharati? Dassanakāmā hi mayaṃ taṃ bhavantaṃ gotama’’nti. ‘‘Akālo kho, āvuso, bhagavantaṃ dassanāya, paṭisallīno bhagavā’’ti. Atha kho te kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā tattheva ekamantaṃ nisīdiṃsu – ‘‘disvāva mayaṃ taṃ bhavantaṃ gotamaṃ gamissāmā’’ti.
ఓట్ఠద్ధలిచ్ఛవీవత్థు
Oṭṭhaddhalicchavīvatthu
౩౬౧. ఓట్ఠద్ధోపి లిచ్ఛవీ మహతియా లిచ్ఛవీపరిసాయ సద్ధిం యేన మహావనం కూటాగారసాలా యేనాయస్మా నాగితో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మన్తం నాగితం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం అట్ఠాసి. ఏకమన్తం ఠితో ఖో ఓట్ఠద్ధోపి లిచ్ఛవీ ఆయస్మన్తం నాగితం ఏతదవోచ – ‘‘కహం ను ఖో, భన్తే నాగిత, ఏతరహి సో భగవా విహరతి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో, దస్సనకామా హి మయం తం భగవన్తం అరహన్తం సమ్మాసమ్బుద్ధ’’న్తి. ‘‘అకాలో ఖో, మహాలి, భగవన్తం దస్సనాయ, పటిసల్లీనో భగవా’’తి. ఓట్ఠద్ధోపి లిచ్ఛవీ తత్థేవ ఏకమన్తం నిసీది – ‘‘దిస్వావ అహం తం భగవన్తం గమిస్సామి అరహన్తం సమ్మాసమ్బుద్ధ’’న్తి.
361. Oṭṭhaddhopi licchavī mahatiyā licchavīparisāya saddhiṃ yena mahāvanaṃ kūṭāgārasālā yenāyasmā nāgito tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ nāgitaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho oṭṭhaddhopi licchavī āyasmantaṃ nāgitaṃ etadavoca – ‘‘kahaṃ nu kho, bhante nāgita, etarahi so bhagavā viharati arahaṃ sammāsambuddho, dassanakāmā hi mayaṃ taṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti. ‘‘Akālo kho, mahāli, bhagavantaṃ dassanāya, paṭisallīno bhagavā’’ti. Oṭṭhaddhopi licchavī tattheva ekamantaṃ nisīdi – ‘‘disvāva ahaṃ taṃ bhagavantaṃ gamissāmi arahantaṃ sammāsambuddha’’nti.
౩౬౨. అథ ఖో సీహో సమణుద్దేసో యేనాయస్మా నాగితో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మన్తం నాగితం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం అట్ఠాసి. ఏకమన్తం ఠితో ఖో సీహో సమణుద్దేసో ఆయస్మన్తం నాగితం ఏతదవోచ – ‘‘ఏతే, భన్తే కస్సప, సమ్బహులా కోసలకా చ బ్రాహ్మణదూతా మాగధకా చ బ్రాహ్మణదూతా ఇధూపసఙ్కన్తా భగవన్తం దస్సనాయ; ఓట్ఠద్ధోపి లిచ్ఛవీ మహతియా లిచ్ఛవీపరిసాయ సద్ధిం ఇధూపసఙ్కన్తో భగవన్తం దస్సనాయ, సాధు, భన్తే కస్సప, లభతం ఏసా జనతా భగవన్తం దస్సనాయా’’తి.
362. Atha kho sīho samaṇuddeso yenāyasmā nāgito tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ nāgitaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho sīho samaṇuddeso āyasmantaṃ nāgitaṃ etadavoca – ‘‘ete, bhante kassapa, sambahulā kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā idhūpasaṅkantā bhagavantaṃ dassanāya; oṭṭhaddhopi licchavī mahatiyā licchavīparisāya saddhiṃ idhūpasaṅkanto bhagavantaṃ dassanāya, sādhu, bhante kassapa, labhataṃ esā janatā bhagavantaṃ dassanāyā’’ti.
‘‘తేన హి, సీహ, త్వఞ్ఞేవ భగవతో ఆరోచేహీ’’తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో సీహో సమణుద్దేసో ఆయస్మతో నాగితస్స పటిస్సుత్వా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం అట్ఠాసి. ఏకమన్తం ఠితో ఖో సీహో సమణుద్దేసో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఏతే, భన్తే, సమ్బహులా కోసలకా చ బ్రాహ్మణదూతా మాగధకా చ బ్రాహ్మణదూతా ఇధూపసఙ్కన్తా భగవన్తం దస్సనాయ, ఓట్ఠద్ధోపి లిచ్ఛవీ మహతియా లిచ్ఛవీపరిసాయ సద్ధిం ఇధూపసఙ్కన్తో భగవన్తం దస్సనాయ. సాధు, భన్తే, లభతం ఏసా జనతా భగవన్తం దస్సనాయా’’తి. ‘‘తేన హి, సీహ, విహారపచ్ఛాయాయం ఆసనం పఞ్ఞపేహీ’’తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో సీహో సమణుద్దేసో భగవతో పటిస్సుత్వా విహారపచ్ఛాయాయం ఆసనం పఞ్ఞపేసి.
‘‘Tena hi, sīha, tvaññeva bhagavato ārocehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho sīho samaṇuddeso āyasmato nāgitassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho sīho samaṇuddeso bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ete, bhante, sambahulā kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā idhūpasaṅkantā bhagavantaṃ dassanāya, oṭṭhaddhopi licchavī mahatiyā licchavīparisāya saddhiṃ idhūpasaṅkanto bhagavantaṃ dassanāya. Sādhu, bhante, labhataṃ esā janatā bhagavantaṃ dassanāyā’’ti. ‘‘Tena hi, sīha, vihārapacchāyāyaṃ āsanaṃ paññapehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho sīho samaṇuddeso bhagavato paṭissutvā vihārapacchāyāyaṃ āsanaṃ paññapesi.
౩౬౩. అథ ఖో భగవా విహారా నిక్ఖమ్మ విహారపచ్ఛాయాయం పఞ్ఞత్తే ఆసనే నిసీది. అథ ఖో తే కోసలకా చ బ్రాహ్మణదూతా మాగధకా చ బ్రాహ్మణదూతా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమింసు; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవతా సద్ధిం సమ్మోదింసు. సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. ఓట్ఠద్ధోపి లిచ్ఛవీ మహతియా లిచ్ఛవీపరిసాయ సద్ధిం యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది.
363. Atha kho bhagavā vihārā nikkhamma vihārapacchāyāyaṃ paññatte āsane nisīdi. Atha kho te kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Oṭṭhaddhopi licchavī mahatiyā licchavīparisāya saddhiṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
౩౬౪. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో ఓట్ఠద్ధో లిచ్ఛవీ భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘పురిమాని, భన్తే, దివసాని పురిమతరాని సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో యేనాహం తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా మం ఏతదవోచ – ‘యదగ్గే అహం, మహాలి, భగవన్తం ఉపనిస్సాయ విహరామి, న చిరం తీణి వస్సాని, దిబ్బాని హి ఖో రూపాని పస్సామి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని, నో చ ఖో దిబ్బాని సద్దాని సుణామి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయానీ’తి. సన్తానేవ ను ఖో, భన్తే, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో దిబ్బాని సద్దాని నాస్సోసి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని, ఉదాహు అసన్తానీ’’తి?
364. Ekamantaṃ nisinno kho oṭṭhaddho licchavī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘purimāni, bhante, divasāni purimatarāni sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ etadavoca – ‘yadagge ahaṃ, mahāli, bhagavantaṃ upanissāya viharāmi, na ciraṃ tīṇi vassāni, dibbāni hi kho rūpāni passāmi piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no ca kho dibbāni saddāni suṇāmi piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyānī’ti. Santāneva nu kho, bhante, sunakkhatto licchaviputto dibbāni saddāni nāssosi piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, udāhu asantānī’’ti?
ఏకంసభావితసమాధి
Ekaṃsabhāvitasamādhi
౩౬౫. ‘‘సన్తానేవ ఖో, మహాలి, సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో దిబ్బాని సద్దాని నాస్సోసి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని, నో అసన్తానీ’’తి. ‘‘కో ను ఖో, భన్తే, హేతు, కో పచ్చయో, యేన సన్తానేవ సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో దిబ్బాని సద్దాని నాస్సోసి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని, నో అసన్తానీ’’తి?
365. ‘‘Santāneva kho, mahāli, sunakkhatto licchaviputto dibbāni saddāni nāssosi piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no asantānī’’ti. ‘‘Ko nu kho, bhante, hetu, ko paccayo, yena santāneva sunakkhatto licchaviputto dibbāni saddāni nāssosi piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no asantānī’’ti?
౩౬౬. ‘‘ఇధ , మహాలి, భిక్ఖునో పురత్థిమాయ దిసాయ ఏకంసభావితో సమాధి హోతి దిబ్బానం రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, నో చ ఖో దిబ్బానం సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. సో పురత్థిమాయ దిసాయ ఏకంసభావితే సమాధిమ్హి దిబ్బానం రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, నో చ ఖో దిబ్బానం సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. పురత్థిమాయ దిసాయ దిబ్బాని రూపాని పస్సతి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని, నో చ ఖో దిబ్బాని సద్దాని సుణాతి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని. తం కిస్స హేతు? ఏవఞ్హేతం, మహాలి, హోతి భిక్ఖునో పురత్థిమాయ దిసాయ ఏకంసభావితే సమాధిమ్హి దిబ్బానం రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, నో చ ఖో దిబ్బానం సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం.
366. ‘‘Idha , mahāli, bhikkhuno puratthimāya disāya ekaṃsabhāvito samādhi hoti dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. So puratthimāya disāya ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Puratthimāya disāya dibbāni rūpāni passati piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no ca kho dibbāni saddāni suṇāti piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, mahāli, hoti bhikkhuno puratthimāya disāya ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ.
౩౬౭. ‘‘పున చపరం, మహాలి, భిక్ఖునో దక్ఖిణాయ దిసాయ…పే॰… పచ్ఛిమాయ దిసాయ … ఉత్తరాయ దిసాయ… ఉద్ధమధో తిరియం ఏకంసభావితో సమాధి హోతి దిబ్బానం రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, నో చ ఖో దిబ్బానం సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. సో ఉద్ధమధో తిరియం ఏకంసభావితే సమాధిమ్హి దిబ్బానం రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, నో చ ఖో దిబ్బానం సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. ఉద్ధమధో తిరియం దిబ్బాని రూపాని పస్సతి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని, నో చ ఖో దిబ్బాని సద్దాని సుణాతి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని. తం కిస్స హేతు? ఏవఞ్హేతం, మహాలి, హోతి భిక్ఖునో ఉద్ధమధో తిరియం ఏకంసభావితే సమాధిమ్హి దిబ్బానం రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, నో చ ఖో దిబ్బానం సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం.
367. ‘‘Puna caparaṃ, mahāli, bhikkhuno dakkhiṇāya disāya…pe… pacchimāya disāya … uttarāya disāya… uddhamadho tiriyaṃ ekaṃsabhāvito samādhi hoti dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. So uddhamadho tiriyaṃ ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Uddhamadho tiriyaṃ dibbāni rūpāni passati piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no ca kho dibbāni saddāni suṇāti piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, mahāli, hoti bhikkhuno uddhamadho tiriyaṃ ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ.
౩౬౮. ‘‘ఇధ , మహాలి, భిక్ఖునో పురత్థిమాయ దిసాయ ఏకంసభావితో సమాధి హోతి దిబ్బానం సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, నో చ ఖో దిబ్బానం రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. సో పురత్థిమాయ దిసాయ ఏకంసభావితే సమాధిమ్హి దిబ్బానం సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, నో చ ఖో దిబ్బానం రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. పురత్థిమాయ దిసాయ దిబ్బాని సద్దాని సుణాతి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని, నో చ ఖో దిబ్బాని రూపాని పస్సతి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని. తం కిస్స హేతు? ఏవఞ్హేతం, మహాలి, హోతి భిక్ఖునో పురత్థిమాయ దిసాయ ఏకంసభావితే సమాధిమ్హి దిబ్బానం సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, నో చ ఖో దిబ్బానం రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం.
368. ‘‘Idha , mahāli, bhikkhuno puratthimāya disāya ekaṃsabhāvito samādhi hoti dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. So puratthimāya disāya ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Puratthimāya disāya dibbāni saddāni suṇāti piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no ca kho dibbāni rūpāni passati piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, mahāli, hoti bhikkhuno puratthimāya disāya ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ.
౩౬౯. ‘‘పున చపరం, మహాలి, భిక్ఖునో దక్ఖిణాయ దిసాయ…పే॰… పచ్ఛిమాయ దిసాయ… ఉత్తరాయ దిసాయ… ఉద్ధమధో తిరియం ఏకంసభావితో సమాధి హోతి దిబ్బానం సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, నో చ ఖో దిబ్బానం రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. సో ఉద్ధమధో తిరియం ఏకంసభావితే సమాధిమ్హి దిబ్బానం సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, నో చ ఖో దిబ్బానం రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. ఉద్ధమధో తిరియం దిబ్బాని సద్దాని సుణాతి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని, నో చ ఖో దిబ్బాని రూపాని పస్సతి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని. తం కిస్స హేతు? ఏవఞ్హేతం, మహాలి, హోతి భిక్ఖునో ఉద్ధమధో తిరియం ఏకంసభావితే సమాధిమ్హి దిబ్బానం సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, నో చ ఖో దిబ్బానం రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం.
369. ‘‘Puna caparaṃ, mahāli, bhikkhuno dakkhiṇāya disāya…pe… pacchimāya disāya… uttarāya disāya… uddhamadho tiriyaṃ ekaṃsabhāvito samādhi hoti dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. So uddhamadho tiriyaṃ ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Uddhamadho tiriyaṃ dibbāni saddāni suṇāti piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no ca kho dibbāni rūpāni passati piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, mahāli, hoti bhikkhuno uddhamadho tiriyaṃ ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ.
౩౭౦. ‘‘ఇధ , మహాలి, భిక్ఖునో పురత్థిమాయ దిసాయ ఉభయంసభావితో సమాధి హోతి దిబ్బానఞ్చ రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం దిబ్బానఞ్చ సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. సో పురత్థిమాయ దిసాయ ఉభయంసభావితే సమాధిమ్హి దిబ్బానఞ్చ రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, దిబ్బానఞ్చ సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. పురత్థిమాయ దిసాయ దిబ్బాని చ రూపాని పస్సతి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని, దిబ్బాని చ సద్దాని సుణాతి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని. తం కిస్స హేతు? ఏవఞ్హేతం, మహాలి, హోతి భిక్ఖునో పురత్థిమాయ దిసాయ ఉభయంసభావితే సమాధిమ్హి దిబ్బానఞ్చ రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం దిబ్బానఞ్చ సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం.
370. ‘‘Idha , mahāli, bhikkhuno puratthimāya disāya ubhayaṃsabhāvito samādhi hoti dibbānañca rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ dibbānañca saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. So puratthimāya disāya ubhayaṃsabhāvite samādhimhi dibbānañca rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, dibbānañca saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Puratthimāya disāya dibbāni ca rūpāni passati piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, dibbāni ca saddāni suṇāti piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, mahāli, hoti bhikkhuno puratthimāya disāya ubhayaṃsabhāvite samādhimhi dibbānañca rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ dibbānañca saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ.
౩౭౧. ‘‘పున చపరం, మహాలి, భిక్ఖునో దక్ఖిణాయ దిసాయ…పే॰… పచ్ఛిమాయ దిసాయ… ఉత్తరాయ దిసాయ… ఉద్ధమధో తిరియం ఉభయంసభావితో సమాధి హోతి దిబ్బానఞ్చ రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, దిబ్బానఞ్చ సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. సో ఉద్ధమధో తిరియం ఉభయంసభావితే సమాధిమ్హి దిబ్బానఞ్చ రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం దిబ్బానఞ్చ సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. ఉద్ధమధో తిరియం దిబ్బాని చ రూపాని పస్సతి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని, దిబ్బాని చ సద్దాని సుణాతి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని. తం కిస్స హేతు? ఏవఞ్హేతం, మహాలి, హోతి భిక్ఖునో ఉద్ధమధో తిరియం ఉభయంసభావితే సమాధిమ్హి దిబ్బానఞ్చ రూపానం దస్సనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం, దిబ్బానఞ్చ సద్దానం సవనాయ పియరూపానం కామూపసంహితానం రజనీయానం. అయం ఖో మహాలి, హేతు, అయం పచ్చయో, యేన సన్తానేవ సునక్ఖత్తో లిచ్ఛవిపుత్తో దిబ్బాని సద్దాని నాస్సోసి పియరూపాని కామూపసంహితాని రజనీయాని, నో అసన్తానీ’’తి.
371. ‘‘Puna caparaṃ, mahāli, bhikkhuno dakkhiṇāya disāya…pe… pacchimāya disāya… uttarāya disāya… uddhamadho tiriyaṃ ubhayaṃsabhāvito samādhi hoti dibbānañca rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, dibbānañca saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. So uddhamadho tiriyaṃ ubhayaṃsabhāvite samādhimhi dibbānañca rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ dibbānañca saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Uddhamadho tiriyaṃ dibbāni ca rūpāni passati piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, dibbāni ca saddāni suṇāti piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, mahāli, hoti bhikkhuno uddhamadho tiriyaṃ ubhayaṃsabhāvite samādhimhi dibbānañca rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, dibbānañca saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Ayaṃ kho mahāli, hetu, ayaṃ paccayo, yena santāneva sunakkhatto licchaviputto dibbāni saddāni nāssosi piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no asantānī’’ti.
౩౭౨. ‘‘ఏతాసం నూన, భన్తే, సమాధిభావనానం సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ భగవతి బ్రహ్మచరియం చరన్తీ’’తి. ‘‘న ఖో, మహాలి, ఏతాసం సమాధిభావనానం సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తి. అత్థి ఖో, మహాలి, అఞ్ఞేవ ధమ్మా ఉత్తరితరా చ పణీతతరా చ, యేసం సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తీ’’తి.
372. ‘‘Etāsaṃ nūna, bhante, samādhibhāvanānaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū bhagavati brahmacariyaṃ carantī’’ti. ‘‘Na kho, mahāli, etāsaṃ samādhibhāvanānaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti. Atthi kho, mahāli, aññeva dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca, yesaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ carantī’’ti.
చతుఅరియఫలం
Catuariyaphalaṃ
౩౭౩. ‘‘కతమే పన తే, భన్తే, ధమ్మా ఉత్తరితరా చ పణీతతరా చ, యేసం సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ భగవతి బ్రహ్మచరియం చరన్తీ’’తి? ‘‘ఇధ, మహాలి, భిక్ఖు తిణ్ణం సంయోజనానం పరిక్ఖయా సోతాపన్నో హోతి అవినిపాతధమ్మో నియతో సమ్బోధిపరాయణో. అయమ్పి ఖో, మహాలి, ధమ్మో ఉత్తరితరో చ పణీతతరో చ, యస్స సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తి.
373. ‘‘Katame pana te, bhante, dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca, yesaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū bhagavati brahmacariyaṃ carantī’’ti? ‘‘Idha, mahāli, bhikkhu tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo. Ayampi kho, mahāli, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca, yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti.
‘‘పున చపరం, మహాలి, భిక్ఖు తిణ్ణం సంయోజనానం పరిక్ఖయా రాగదోసమోహానం తనుత్తా సకదాగామీ హోతి, సకిదేవ 1 ఇమం లోకం ఆగన్త్వా దుక్ఖస్సన్తం కరోతి. అయమ్పి ఖో, మహాలి, ధమ్మో ఉత్తరితరో చ పణీతతరో చ, యస్స సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తి.
‘‘Puna caparaṃ, mahāli, bhikkhu tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī hoti, sakideva 2 imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karoti. Ayampi kho, mahāli, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca, yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti.
‘‘పున చపరం, మహాలి, భిక్ఖు పఞ్చన్నం ఓరమ్భాగియానం సంయోజనానం పరిక్ఖయా ఓపపాతికో హోతి, తత్థ పరినిబ్బాయీ, అనావత్తిధమ్మో తస్మా లోకా. అయమ్పి ఖో, మహాలి, ధమ్మో ఉత్తరితరో చ పణీతతరో చ, యస్స సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తి.
‘‘Puna caparaṃ, mahāli, bhikkhu pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti, tattha parinibbāyī, anāvattidhammo tasmā lokā. Ayampi kho, mahāli, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca, yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti.
‘‘పున చపరం, మహాలి, భిక్ఖు ఆసవానం ఖయా అనాసవం చేతోవిముత్తిం పఞ్ఞావిముత్తిం దిట్ఠేవ ధమ్మే సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. అయమ్పి ఖో, మహాలి, ధమ్మో ఉత్తరితరో చ పణీతతరో చ, యస్స సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తి. ఇమే ఖో తే, మహాలి, ధమ్మా ఉత్తరితరా చ పణీతతరా చ, యేసం సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తీ’’తి.
‘‘Puna caparaṃ, mahāli, bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayampi kho, mahāli, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca, yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti. Ime kho te, mahāli, dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca, yesaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ carantī’’ti.
అరియఅట్ఠఙ్గికమగ్గో
Ariyaaṭṭhaṅgikamaggo
౩౭౪. ‘‘అత్థి పన, భన్తే, మగ్గో అత్థి పటిపదా ఏతేసం ధమ్మానం సచ్ఛికిరియాయా’’తి? ‘‘అత్థి ఖో, మహాలి, మగ్గో అత్థి పటిపదా ఏతేసం ధమ్మానం సచ్ఛికిరియాయా’’తి.
374. ‘‘Atthi pana, bhante, maggo atthi paṭipadā etesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāyā’’ti? ‘‘Atthi kho, mahāli, maggo atthi paṭipadā etesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāyā’’ti.
౩౭౫. ‘‘కతమో పన, భన్తే, మగ్గో కతమా పటిపదా ఏతేసం ధమ్మానం సచ్ఛికిరియాయా’’తి? ‘‘అయమేవ అరియో అట్ఠఙ్గికో మగ్గో. సేయ్యథిదం – సమ్మాదిట్ఠి సమ్మాసఙ్కప్పో సమ్మావాచా సమ్మాకమ్మన్తో సమ్మాఆజీవో సమ్మావాయామో సమ్మాసతి సమ్మాసమాధి. అయం ఖో, మహాలి, మగ్గో అయం పటిపదా ఏతేసం ధమ్మానం సచ్ఛికిరియాయ.
375. ‘‘Katamo pana, bhante, maggo katamā paṭipadā etesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāyā’’ti? ‘‘Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi. Ayaṃ kho, mahāli, maggo ayaṃ paṭipadā etesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya.
ద్వేపబ్బజితవత్థు
Dvepabbajitavatthu
౩౭౬. ‘‘ఏకమిదాహం, మహాలి, సమయం కోసమ్బియం విహరామి ఘోసితారామే . అథ ఖో ద్వే పబ్బజితా – ముణ్డియో చ పరిబ్బాజకో జాలియో చ దారుపత్తికన్తేవాసీ యేనాహం తేనుపసఙ్కమింసు. ఉపసఙ్కమిత్వా మయా సద్ధిం సమ్మోదింసు. సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం అట్ఠంసు. ఏకమన్తం ఠితా ఖో తే ద్వే పబ్బజితా మం ఏతదవోచుం – ‘కిం ను ఖో, ఆవుసో గోతమ, తం జీవం తం సరీరం, ఉదాహు అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి?
376. ‘‘Ekamidāhaṃ, mahāli, samayaṃ kosambiyaṃ viharāmi ghositārāme . Atha kho dve pabbajitā – muṇḍiyo ca paribbājako jāliyo ca dārupattikantevāsī yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu. Upasaṅkamitvā mayā saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho te dve pabbajitā maṃ etadavocuṃ – ‘kiṃ nu kho, āvuso gotama, taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, udāhu aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti?
౩౭౭. ‘‘‘తేన హావుసో, సుణాథ సాధుకం మనసి కరోథ భాసిస్సామీ’’తి. ‘ఏవమావుసో’తి ఖో తే ద్వే పబ్బజితా మమ పచ్చస్సోసుం. అహం ఏతదవోచం – ఇధావుసో తథాగతో లోకే ఉప్పజ్జతి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో…పే॰… (యథా ౧౯౦-౨౧౨ అనుచ్ఛేదేసు ఏవం విత్థారేతబ్బం). ఏవం ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖు సీలసమ్పన్నో హోతి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. యో ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖు ఏవం జానాతి ఏవం పస్సతి, కల్లం ను ఖో తస్సేతం వచనాయ – ‘తం జీవం తం సరీర’న్తి వా ‘అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి వాతి? యో సో, ఆవుసో, భిక్ఖు ఏవం జానాతి ఏవం పస్సతి, కల్లం తస్సేతం వచనాయ – ‘తం జీవం తం సరీర’న్తి వా, ‘అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి వాతి. అహం ఖో పనేతం, ఆవుసో, ఏవం జానామి ఏవం పస్సామి. అథ చ పనాహం న వదామి – ‘తం జీవం తం సరీర’న్తి వా ‘అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి వా…పే॰… దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం…పే॰… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. యో ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖు ఏవం జానాతి ఏవం పస్సతి, కల్లం ను ఖో తస్సేతం వచనాయ – ‘తం జీవం తం సరీర’న్తి వా ‘అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి వాతి? యో సో, ఆవుసో, భిక్ఖు ఏవం జానాతి ఏవం పస్సతి , కల్లం తస్సేతం వచనాయ – ‘తం జీవం తం సరీర’న్తి వా ‘అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి వాతి. అహం ఖో పనేతం, ఆవుసో, ఏవం జానామి ఏవం పస్సామి. అథ చ పనాహం న వదామి – ‘తం జీవం తం సరీర’న్తి వా ‘అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి వా…పే॰… ఞాణదస్సనాయ చిత్తం అభినీహరతి అభినిన్నామేతి…పే॰… యో ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖు ఏవం జానాతి ఏవం పస్సతి, కల్లం ను ఖో తస్సేతం వచనాయ – ‘తం జీవం తం సరీర’న్తి వా ‘అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి వాతి? యో సో, ఆవుసో, భిక్ఖు ఏవం జానాతి ఏవం పస్సతి, కల్లం 3 తస్సేతం వచనాయ – ‘తం జీవం తం సరీర’’న్తి వా ‘అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి వాతి. అహం ఖో పనేతం, ఆవుసో, ఏవం జానామి ఏవం పస్సామి. అథ చ పనాహం న వదామి – ‘తం జీవం తం సరీర’న్తి వా ‘అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి వా…పే॰… నాపరం ఇత్థత్తాయాతి పజానాతి. యో ఖో, ఆవుసో, భిక్ఖు ఏవం జానాతి ఏవం పస్సతి, కల్లం ను ఖో తస్సేతం వచనాయ – ‘తం జీవం తం సరీర’న్తి వా ‘అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి వాతి? యో సో, ఆవుసో, భిక్ఖు ఏవం జానాతి ఏవం పస్సతి న కల్లం తస్సేతం వచనాయ – ‘తం జీవం తం సరీర’న్తి వా ‘అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి వాతి. అహం ఖో పనేతం, ఆవుసో, ఏవం జానామి ఏవం పస్సామి. అథ చ పనాహం న వదామి – ‘తం జీవం తం సరీర’న్తి వా ‘అఞ్ఞం జీవం అఞ్ఞం సరీర’న్తి వా’’తి. ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనో ఓట్ఠద్ధో లిచ్ఛవీ భగవతో భాసితం అభినన్దీతి.
377. ‘‘‘Tena hāvuso, suṇātha sādhukaṃ manasi karotha bhāsissāmī’’ti. ‘Evamāvuso’ti kho te dve pabbajitā mama paccassosuṃ. Ahaṃ etadavocaṃ – idhāvuso tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho…pe… (yathā 190-212 anucchedesu evaṃ vitthāretabbaṃ). Evaṃ kho, āvuso, bhikkhu sīlasampanno hoti…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yo kho, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati, kallaṃ nu kho tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti? Yo so, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati, kallaṃ tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti. Ahaṃ kho panetaṃ, āvuso, evaṃ jānāmi evaṃ passāmi. Atha ca panāhaṃ na vadāmi – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yo kho, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati, kallaṃ nu kho tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti? Yo so, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati , kallaṃ tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti. Ahaṃ kho panetaṃ, āvuso, evaṃ jānāmi evaṃ passāmi. Atha ca panāhaṃ na vadāmi – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā…pe… ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti…pe… yo kho, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati, kallaṃ nu kho tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti? Yo so, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati, kallaṃ 4 tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti. Ahaṃ kho panetaṃ, āvuso, evaṃ jānāmi evaṃ passāmi. Atha ca panāhaṃ na vadāmi – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti. Yo kho, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati, kallaṃ nu kho tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti? Yo so, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati na kallaṃ tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti. Ahaṃ kho panetaṃ, āvuso, evaṃ jānāmi evaṃ passāmi. Atha ca panāhaṃ na vadāmi – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā’’ti. Idamavoca bhagavā. Attamano oṭṭhaddho licchavī bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
మహాలిసుత్తం నిట్ఠితం ఛట్ఠం.
Mahālisuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / దీఘ నికాయ (అట్ఠకథా) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ౬. మహాలిసుత్తవణ్ణనా • 6. Mahālisuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / దీఘనికాయ (టీకా) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ౬. మహాలిసుత్తవణ్ణనా • 6. Mahālisuttavaṇṇanā