| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / දීඝනිකාය • Dīghanikāya |
6. මහාලිසුත්‌තං
6. Mahālisuttaṃ
බ්‍රාහ්‌මණදූතවත්‌ථු
Brāhmaṇadūtavatthu
359. එවං මෙ සුතං – උඑකං සමයං භගවා වෙසාලියං විහරති මහාවනෙ කූටාගාරසාලායං. තෙන ඛො පන සමයෙන සම්‌බහුලා කොසලකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා මාගධකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා වෙසාලියං පටිවසන්‌ති කෙනචිදෙව කරණීයෙන. අස්‌සොසුං ඛො තෙ කොසලකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා මාගධකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා – ‘‘සමණො ඛලු, භො, ගොතමො සක්‍යපුත්‌තො සක්‍යකුලා පබ්‌බජිතො වෙසාලියං විහරති මහාවනෙ කූටාගාරසාලායං. තං ඛො පන භවන්‌තං ගොතමං එවං කල්‍යාණො කිත්‌තිසද්‌දො අබ්‌භුග්‌ගතො – ‘ඉතිපි සො භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො විජ්‌ජාචරණසම්‌පන්‌නො සුගතො ලොකවිදූ අනුත්‌තරො පුරිසදම්‌මසාරථි සත්‌ථා දෙවමනුස්‌සානං බුද්‌ධො භගවා’. සො ඉමං ලොකං සදෙවකං සමාරකං සබ්‍රහ්‌මකං සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණිං පජං සදෙවමනුස්‌සං සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා පවෙදෙති. සො ධම්‌මං දෙසෙති ආදිකල්‍යාණං මජ්‌ඣෙකල්‍යාණං පරියොසානකල්‍යාණං සාත්‌ථං සබ්‍යඤ්‌ජනං කෙවලපරිපුණ්‌ණං පරිසුද්‌ධං බ්‍රහ්‌මචරියං පකාසෙති. සාධු ඛො පන තථාරූපානං අරහතං දස්‌සනං හොතී’’ති.
359. Evaṃ me sutaṃ – uekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena sambahulā kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā vesāliyaṃ paṭivasanti kenacideva karaṇīyena. Assosuṃ kho te kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā – ‘‘samaṇo khalu, bho, gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti.
360. අථ ඛො තෙ කොසලකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා මාගධකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා යෙන මහාවනං කූටාගාරසාලා තෙනුපසඞ්‌කමිංසු. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මා නාගිතො භගවතො උපට්‌ඨාකො හොති. අථ ඛො තෙ කොසලකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා මාගධකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා යෙනායස්‌මා නාගිතො තෙනුපසඞ්‌කමිංසු. උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං නාගිතං එතදවොචුං – ‘‘කහං නු ඛො, භො නාගිත, එතරහි සො භවං ගොතමො විහරති? දස්‌සනකාමා හි මයං තං භවන්‌තං ගොතම’’න්‌ති. ‘‘අකාලො ඛො, ආවුසො, භගවන්‌තං දස්‌සනාය, පටිසල්‌ලීනො භගවා’’ති. අථ ඛො තෙ කොසලකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා මාගධකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා තත්‌ථෙව එකමන්‌තං නිසීදිංසු – ‘‘දිස්‌වාව මයං තං භවන්‌තං ගොතමං ගමිස්‌සාමා’’ති.
360. Atha kho te kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā yena mahāvanaṃ kūṭāgārasālā tenupasaṅkamiṃsu. Tena kho pana samayena āyasmā nāgito bhagavato upaṭṭhāko hoti. Atha kho te kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā yenāyasmā nāgito tenupasaṅkamiṃsu. Upasaṅkamitvā āyasmantaṃ nāgitaṃ etadavocuṃ – ‘‘kahaṃ nu kho, bho nāgita, etarahi so bhavaṃ gotamo viharati? Dassanakāmā hi mayaṃ taṃ bhavantaṃ gotama’’nti. ‘‘Akālo kho, āvuso, bhagavantaṃ dassanāya, paṭisallīno bhagavā’’ti. Atha kho te kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā tattheva ekamantaṃ nisīdiṃsu – ‘‘disvāva mayaṃ taṃ bhavantaṃ gotamaṃ gamissāmā’’ti.
ඔට්‌ඨද්‌ධලිච්‌ඡවීවත්‌ථු
Oṭṭhaddhalicchavīvatthu
361. ඔට්‌ඨද්‌ධොපි ලිච්‌ඡවී මහතියා ලිච්‌ඡවීපරිසාය සද්‌ධිං යෙන මහාවනං කූටාගාරසාලා යෙනායස්‌මා නාගිතො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං නාගිතං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. එකමන්‌තං ඨිතො ඛො ඔට්‌ඨද්‌ධොපි ලිච්‌ඡවී ආයස්‌මන්‌තං නාගිතං එතදවොච – ‘‘කහං නු ඛො, භන්‌තෙ නාගිත, එතරහි සො භගවා විහරති අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො, දස්‌සනකාමා හි මයං තං භගවන්‌තං අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධ’’න්‌ති. ‘‘අකාලො ඛො, මහාලි, භගවන්‌තං දස්‌සනාය, පටිසල්‌ලීනො භගවා’’ති. ඔට්‌ඨද්‌ධොපි ලිච්‌ඡවී තත්‌ථෙව එකමන්‌තං නිසීදි – ‘‘දිස්‌වාව අහං තං භගවන්‌තං ගමිස්‌සාමි අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධ’’න්‌ති.
361. Oṭṭhaddhopi licchavī mahatiyā licchavīparisāya saddhiṃ yena mahāvanaṃ kūṭāgārasālā yenāyasmā nāgito tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ nāgitaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho oṭṭhaddhopi licchavī āyasmantaṃ nāgitaṃ etadavoca – ‘‘kahaṃ nu kho, bhante nāgita, etarahi so bhagavā viharati arahaṃ sammāsambuddho, dassanakāmā hi mayaṃ taṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddha’’nti. ‘‘Akālo kho, mahāli, bhagavantaṃ dassanāya, paṭisallīno bhagavā’’ti. Oṭṭhaddhopi licchavī tattheva ekamantaṃ nisīdi – ‘‘disvāva ahaṃ taṃ bhagavantaṃ gamissāmi arahantaṃ sammāsambuddha’’nti.
362. අථ ඛො සීහො සමණුද්‌දෙසො යෙනායස්‌මා නාගිතො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං නාගිතං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. එකමන්‌තං ඨිතො ඛො සීහො සමණුද්‌දෙසො ආයස්‌මන්‌තං නාගිතං එතදවොච – ‘‘එතෙ, භන්‌තෙ කස්‌සප, සම්‌බහුලා කොසලකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා මාගධකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා ඉධූපසඞ්‌කන්‌තා භගවන්‌තං දස්‌සනාය; ඔට්‌ඨද්‌ධොපි ලිච්‌ඡවී මහතියා ලිච්‌ඡවීපරිසාය සද්‌ධිං ඉධූපසඞ්‌කන්‌තො භගවන්‌තං දස්‌සනාය, සාධු, භන්‌තෙ කස්‌සප, ලභතං එසා ජනතා භගවන්‌තං දස්‌සනායා’’ති.
362. Atha kho sīho samaṇuddeso yenāyasmā nāgito tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ nāgitaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho sīho samaṇuddeso āyasmantaṃ nāgitaṃ etadavoca – ‘‘ete, bhante kassapa, sambahulā kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā idhūpasaṅkantā bhagavantaṃ dassanāya; oṭṭhaddhopi licchavī mahatiyā licchavīparisāya saddhiṃ idhūpasaṅkanto bhagavantaṃ dassanāya, sādhu, bhante kassapa, labhataṃ esā janatā bhagavantaṃ dassanāyā’’ti.
‘‘තෙන හි, සීහ, ත්‌වඤ්‌ඤෙව භගවතො ආරොචෙහී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො සීහො සමණුද්‌දෙසො ආයස්‌මතො නාගිතස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. එකමන්‌තං ඨිතො ඛො සීහො සමණුද්‌දෙසො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘එතෙ, භන්‌තෙ, සම්‌බහුලා කොසලකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා මාගධකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා ඉධූපසඞ්‌කන්‌තා භගවන්‌තං දස්‌සනාය, ඔට්‌ඨද්‌ධොපි ලිච්‌ඡවී මහතියා ලිච්‌ඡවීපරිසාය සද්‌ධිං ඉධූපසඞ්‌කන්‌තො භගවන්‌තං දස්‌සනාය. සාධු, භන්‌තෙ, ලභතං එසා ජනතා භගවන්‌තං දස්‌සනායා’’ති. ‘‘තෙන හි, සීහ, විහාරපච්‌ඡායායං ආසනං පඤ්‌ඤපෙහී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො සීහො සමණුද්‌දෙසො භගවතො පටිස්‌සුත්‌වා විහාරපච්‌ඡායායං ආසනං පඤ්‌ඤපෙසි.
‘‘Tena hi, sīha, tvaññeva bhagavato ārocehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho sīho samaṇuddeso āyasmato nāgitassa paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho sīho samaṇuddeso bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ete, bhante, sambahulā kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā idhūpasaṅkantā bhagavantaṃ dassanāya, oṭṭhaddhopi licchavī mahatiyā licchavīparisāya saddhiṃ idhūpasaṅkanto bhagavantaṃ dassanāya. Sādhu, bhante, labhataṃ esā janatā bhagavantaṃ dassanāyā’’ti. ‘‘Tena hi, sīha, vihārapacchāyāyaṃ āsanaṃ paññapehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho sīho samaṇuddeso bhagavato paṭissutvā vihārapacchāyāyaṃ āsanaṃ paññapesi.
363. අථ ඛො භගවා විහාරා නික්‌ඛම්‌ම විහාරපච්‌ඡායායං පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි. අථ ඛො තෙ කොසලකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා මාගධකා ච බ්‍රාහ්‌මණදූතා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවතා සද්‌ධිං සම්‌මොදිංසු. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු. ඔට්‌ඨද්‌ධොපි ලිච්‌ඡවී මහතියා ලිච්‌ඡවීපරිසාය සද්‌ධිං යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි.
363. Atha kho bhagavā vihārā nikkhamma vihārapacchāyāyaṃ paññatte āsane nisīdi. Atha kho te kosalakā ca brāhmaṇadūtā māgadhakā ca brāhmaṇadūtā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Oṭṭhaddhopi licchavī mahatiyā licchavīparisāya saddhiṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
364. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ඔට්‌ඨද්‌ධො ලිච්‌ඡවී භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘පුරිමානි, භන්‌තෙ, දිවසානි පුරිමතරානි සුනක්‌ඛත්‌තො ලිච්‌ඡවිපුත්‌තො යෙනාහං තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා මං එතදවොච – ‘යදග්‌ගෙ අහං, මහාලි, භගවන්‌තං උපනිස්‌සාය විහරාමි, න චිරං තීණි වස්‌සානි, දිබ්‌බානි හි ඛො රූපානි පස්‌සාමි පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි, නො ච ඛො දිබ්‌බානි සද්‌දානි සුණාමි පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානී’ති. සන්‌තානෙව නු ඛො, භන්‌තෙ, සුනක්‌ඛත්‌තො ලිච්‌ඡවිපුත්‌තො දිබ්‌බානි සද්‌දානි නාස්‌සොසි පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි, උදාහු අසන්‌තානී’’ති?
364. Ekamantaṃ nisinno kho oṭṭhaddho licchavī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘purimāni, bhante, divasāni purimatarāni sunakkhatto licchaviputto yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ etadavoca – ‘yadagge ahaṃ, mahāli, bhagavantaṃ upanissāya viharāmi, na ciraṃ tīṇi vassāni, dibbāni hi kho rūpāni passāmi piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no ca kho dibbāni saddāni suṇāmi piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyānī’ti. Santāneva nu kho, bhante, sunakkhatto licchaviputto dibbāni saddāni nāssosi piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, udāhu asantānī’’ti?
එකංසභාවිතසමාධි
Ekaṃsabhāvitasamādhi
365. ‘‘සන්‌තානෙව ඛො, මහාලි, සුනක්‌ඛත්‌තො ලිච්‌ඡවිපුත්‌තො දිබ්‌බානි සද්‌දානි නාස්‌සොසි පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි, නො අසන්‌තානී’’ති. ‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, හෙතු, කො පච්‌චයො, යෙන සන්‌තානෙව සුනක්‌ඛත්‌තො ලිච්‌ඡවිපුත්‌තො දිබ්‌බානි සද්‌දානි නාස්‌සොසි පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි, නො අසන්‌තානී’’ති?
365. ‘‘Santāneva kho, mahāli, sunakkhatto licchaviputto dibbāni saddāni nāssosi piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no asantānī’’ti. ‘‘Ko nu kho, bhante, hetu, ko paccayo, yena santāneva sunakkhatto licchaviputto dibbāni saddāni nāssosi piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no asantānī’’ti?
366. ‘‘ඉධ , මහාලි, භික්‌ඛුනො පුරත්‌ථිමාය දිසාය එකංසභාවිතො සමාධි හොති දිබ්‌බානං රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, නො ච ඛො දිබ්‌බානං සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. සො පුරත්‌ථිමාය දිසාය එකංසභාවිතෙ සමාධිම්‌හි දිබ්‌බානං රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, නො ච ඛො දිබ්‌බානං සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. පුරත්‌ථිමාය දිසාය දිබ්‌බානි රූපානි පස්‌සති පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි, නො ච ඛො දිබ්‌බානි සද්‌දානි සුණාති පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, මහාලි, හොති භික්‌ඛුනො පුරත්‌ථිමාය දිසාය එකංසභාවිතෙ සමාධිම්‌හි දිබ්‌බානං රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, නො ච ඛො දිබ්‌බානං සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං.
366. ‘‘Idha , mahāli, bhikkhuno puratthimāya disāya ekaṃsabhāvito samādhi hoti dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. So puratthimāya disāya ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Puratthimāya disāya dibbāni rūpāni passati piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no ca kho dibbāni saddāni suṇāti piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, mahāli, hoti bhikkhuno puratthimāya disāya ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ.
367. ‘‘පුන චපරං, මහාලි, භික්‌ඛුනො දක්‌ඛිණාය දිසාය…පෙ.… පච්‌ඡිමාය දිසාය … උත්‌තරාය දිසාය… උද්‌ධමධො තිරියං එකංසභාවිතො සමාධි හොති දිබ්‌බානං රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, නො ච ඛො දිබ්‌බානං සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. සො උද්‌ධමධො තිරියං එකංසභාවිතෙ සමාධිම්‌හි දිබ්‌බානං රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, නො ච ඛො දිබ්‌බානං සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. උද්‌ධමධො තිරියං දිබ්‌බානි රූපානි පස්‌සති පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි, නො ච ඛො දිබ්‌බානි සද්‌දානි සුණාති පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, මහාලි, හොති භික්‌ඛුනො උද්‌ධමධො තිරියං එකංසභාවිතෙ සමාධිම්‌හි දිබ්‌බානං රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, නො ච ඛො දිබ්‌බානං සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං.
367. ‘‘Puna caparaṃ, mahāli, bhikkhuno dakkhiṇāya disāya…pe… pacchimāya disāya … uttarāya disāya… uddhamadho tiriyaṃ ekaṃsabhāvito samādhi hoti dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. So uddhamadho tiriyaṃ ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Uddhamadho tiriyaṃ dibbāni rūpāni passati piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no ca kho dibbāni saddāni suṇāti piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, mahāli, hoti bhikkhuno uddhamadho tiriyaṃ ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ.
368. ‘‘ඉධ , මහාලි, භික්‌ඛුනො පුරත්‌ථිමාය දිසාය එකංසභාවිතො සමාධි හොති දිබ්‌බානං සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, නො ච ඛො දිබ්‌බානං රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. සො පුරත්‌ථිමාය දිසාය එකංසභාවිතෙ සමාධිම්‌හි දිබ්‌බානං සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, නො ච ඛො දිබ්‌බානං රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. පුරත්‌ථිමාය දිසාය දිබ්‌බානි සද්‌දානි සුණාති පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි, නො ච ඛො දිබ්‌බානි රූපානි පස්‌සති පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, මහාලි, හොති භික්‌ඛුනො පුරත්‌ථිමාය දිසාය එකංසභාවිතෙ සමාධිම්‌හි දිබ්‌බානං සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, නො ච ඛො දිබ්‌බානං රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං.
368. ‘‘Idha , mahāli, bhikkhuno puratthimāya disāya ekaṃsabhāvito samādhi hoti dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. So puratthimāya disāya ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Puratthimāya disāya dibbāni saddāni suṇāti piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no ca kho dibbāni rūpāni passati piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, mahāli, hoti bhikkhuno puratthimāya disāya ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ.
369. ‘‘පුන චපරං, මහාලි, භික්‌ඛුනො දක්‌ඛිණාය දිසාය…පෙ.… පච්‌ඡිමාය දිසාය… උත්‌තරාය දිසාය… උද්‌ධමධො තිරියං එකංසභාවිතො සමාධි හොති දිබ්‌බානං සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, නො ච ඛො දිබ්‌බානං රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. සො උද්‌ධමධො තිරියං එකංසභාවිතෙ සමාධිම්‌හි දිබ්‌බානං සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, නො ච ඛො දිබ්‌බානං රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. උද්‌ධමධො තිරියං දිබ්‌බානි සද්‌දානි සුණාති පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි, නො ච ඛො දිබ්‌බානි රූපානි පස්‌සති පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, මහාලි, හොති භික්‌ඛුනො උද්‌ධමධො තිරියං එකංසභාවිතෙ සමාධිම්‌හි දිබ්‌බානං සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, නො ච ඛො දිබ්‌බානං රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං.
369. ‘‘Puna caparaṃ, mahāli, bhikkhuno dakkhiṇāya disāya…pe… pacchimāya disāya… uttarāya disāya… uddhamadho tiriyaṃ ekaṃsabhāvito samādhi hoti dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. So uddhamadho tiriyaṃ ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Uddhamadho tiriyaṃ dibbāni saddāni suṇāti piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no ca kho dibbāni rūpāni passati piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, mahāli, hoti bhikkhuno uddhamadho tiriyaṃ ekaṃsabhāvite samādhimhi dibbānaṃ saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, no ca kho dibbānaṃ rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ.
370. ‘‘ඉධ , මහාලි, භික්‌ඛුනො පුරත්‌ථිමාය දිසාය උභයංසභාවිතො සමාධි හොති දිබ්‌බානඤ්‌ච රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං දිබ්‌බානඤ්‌ච සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. සො පුරත්‌ථිමාය දිසාය උභයංසභාවිතෙ සමාධිම්‌හි දිබ්‌බානඤ්‌ච රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, දිබ්‌බානඤ්‌ච සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. පුරත්‌ථිමාය දිසාය දිබ්‌බානි ච රූපානි පස්‌සති පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි, දිබ්‌බානි ච සද්‌දානි සුණාති පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, මහාලි, හොති භික්‌ඛුනො පුරත්‌ථිමාය දිසාය උභයංසභාවිතෙ සමාධිම්‌හි දිබ්‌බානඤ්‌ච රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං දිබ්‌බානඤ්‌ච සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං.
370. ‘‘Idha , mahāli, bhikkhuno puratthimāya disāya ubhayaṃsabhāvito samādhi hoti dibbānañca rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ dibbānañca saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. So puratthimāya disāya ubhayaṃsabhāvite samādhimhi dibbānañca rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, dibbānañca saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Puratthimāya disāya dibbāni ca rūpāni passati piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, dibbāni ca saddāni suṇāti piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, mahāli, hoti bhikkhuno puratthimāya disāya ubhayaṃsabhāvite samādhimhi dibbānañca rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ dibbānañca saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ.
371. ‘‘පුන චපරං, මහාලි, භික්‌ඛුනො දක්‌ඛිණාය දිසාය…පෙ.… පච්‌ඡිමාය දිසාය… උත්‌තරාය දිසාය… උද්‌ධමධො තිරියං උභයංසභාවිතො සමාධි හොති දිබ්‌බානඤ්‌ච රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, දිබ්‌බානඤ්‌ච සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. සො උද්‌ධමධො තිරියං උභයංසභාවිතෙ සමාධිම්‌හි දිබ්‌බානඤ්‌ච රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං දිබ්‌බානඤ්‌ච සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. උද්‌ධමධො තිරියං දිබ්‌බානි ච රූපානි පස්‌සති පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි, දිබ්‌බානි ච සද්‌දානි සුණාති පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, මහාලි, හොති භික්‌ඛුනො උද්‌ධමධො තිරියං උභයංසභාවිතෙ සමාධිම්‌හි දිබ්‌බානඤ්‌ච රූපානං දස්‌සනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං, දිබ්‌බානඤ්‌ච සද්‌දානං සවනාය පියරූපානං කාමූපසංහිතානං රජනීයානං. අයං ඛො මහාලි, හෙතු, අයං පච්‌චයො, යෙන සන්‌තානෙව සුනක්‌ඛත්‌තො ලිච්‌ඡවිපුත්‌තො දිබ්‌බානි සද්‌දානි නාස්‌සොසි පියරූපානි කාමූපසංහිතානි රජනීයානි, නො අසන්‌තානී’’ති.
371. ‘‘Puna caparaṃ, mahāli, bhikkhuno dakkhiṇāya disāya…pe… pacchimāya disāya… uttarāya disāya… uddhamadho tiriyaṃ ubhayaṃsabhāvito samādhi hoti dibbānañca rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, dibbānañca saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. So uddhamadho tiriyaṃ ubhayaṃsabhāvite samādhimhi dibbānañca rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ dibbānañca saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Uddhamadho tiriyaṃ dibbāni ca rūpāni passati piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, dibbāni ca saddāni suṇāti piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, mahāli, hoti bhikkhuno uddhamadho tiriyaṃ ubhayaṃsabhāvite samādhimhi dibbānañca rūpānaṃ dassanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ, dibbānañca saddānaṃ savanāya piyarūpānaṃ kāmūpasaṃhitānaṃ rajanīyānaṃ. Ayaṃ kho mahāli, hetu, ayaṃ paccayo, yena santāneva sunakkhatto licchaviputto dibbāni saddāni nāssosi piyarūpāni kāmūpasaṃhitāni rajanīyāni, no asantānī’’ti.
372. ‘‘එතාසං නූන, භන්‌තෙ, සමාධිභාවනානං සච්‌ඡිකිරියාහෙතු භික්‌ඛූ භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං චරන්‌තී’’ති. ‘‘න ඛො, මහාලි, එතාසං සමාධිභාවනානං සච්‌ඡිකිරියාහෙතු භික්‌ඛූ මයි බ්‍රහ්‌මචරියං චරන්‌ති. අත්‌ථි ඛො, මහාලි, අඤ්‌ඤෙව ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච, යෙසං සච්‌ඡිකිරියාහෙතු භික්‌ඛූ මයි බ්‍රහ්‌මචරියං චරන්‌තී’’ති.
372. ‘‘Etāsaṃ nūna, bhante, samādhibhāvanānaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū bhagavati brahmacariyaṃ carantī’’ti. ‘‘Na kho, mahāli, etāsaṃ samādhibhāvanānaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti. Atthi kho, mahāli, aññeva dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca, yesaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ carantī’’ti.
චතුඅරියඵලං
Catuariyaphalaṃ
373. ‘‘කතමෙ පන තෙ, භන්‌තෙ, ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච, යෙසං සච්‌ඡිකිරියාහෙතු භික්‌ඛූ භගවති බ්‍රහ්‌මචරියං චරන්‌තී’’ති? ‘‘ඉධ, මහාලි, භික්‌ඛු තිණ්‌ණං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා සොතාපන්‌නො හොති අවිනිපාතධම්‌මො නියතො සම්‌බොධිපරායණො. අයම්‌පි ඛො, මහාලි, ධම්‌මො උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච, යස්‌ස සච්‌ඡිකිරියාහෙතු භික්‌ඛූ මයි බ්‍රහ්‌මචරියං චරන්‌ති.
373. ‘‘Katame pana te, bhante, dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca, yesaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū bhagavati brahmacariyaṃ carantī’’ti? ‘‘Idha, mahāli, bhikkhu tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo. Ayampi kho, mahāli, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca, yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti.
‘‘පුන චපරං, මහාලි, භික්‌ඛු තිණ්‌ණං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා රාගදොසමොහානං තනුත්‌තා සකදාගාමී හොති, සකිදෙව 1 ඉමං ලොකං ආගන්‌ත්‌වා දුක්‌ඛස්‌සන්‌තං කරොති. අයම්‌පි ඛො, මහාලි, ධම්‌මො උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච, යස්‌ස සච්‌ඡිකිරියාහෙතු භික්‌ඛූ මයි බ්‍රහ්‌මචරියං චරන්‌ති.
‘‘Puna caparaṃ, mahāli, bhikkhu tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī hoti, sakideva 2 imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karoti. Ayampi kho, mahāli, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca, yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti.
‘‘පුන චපරං, මහාලි, භික්‌ඛු පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකො හොති, තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායී, අනාවත්‌තිධම්‌මො තස්‌මා ලොකා. අයම්‌පි ඛො, මහාලි, ධම්‌මො උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච, යස්‌ස සච්‌ඡිකිරියාහෙතු භික්‌ඛූ මයි බ්‍රහ්‌මචරියං චරන්‌ති.
‘‘Puna caparaṃ, mahāli, bhikkhu pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti, tattha parinibbāyī, anāvattidhammo tasmā lokā. Ayampi kho, mahāli, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca, yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti.
‘‘පුන චපරං, මහාලි, භික්‌ඛු ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. අයම්‌පි ඛො, මහාලි, ධම්‌මො උත්‌තරිතරො ච පණීතතරො ච, යස්‌ස සච්‌ඡිකිරියාහෙතු භික්‌ඛූ මයි බ්‍රහ්‌මචරියං චරන්‌ති. ඉමෙ ඛො තෙ, මහාලි, ධම්‌මා උත්‌තරිතරා ච පණීතතරා ච, යෙසං සච්‌ඡිකිරියාහෙතු භික්‌ඛූ මයි බ්‍රහ්‌මචරියං චරන්‌තී’’ති.
‘‘Puna caparaṃ, mahāli, bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayampi kho, mahāli, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca, yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti. Ime kho te, mahāli, dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca, yesaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ carantī’’ti.
අරියඅට්‌ඨඞ්‌ගිකමග්‌ගො
Ariyaaṭṭhaṅgikamaggo
374. ‘‘අත්‌ථි පන, භන්‌තෙ, මග්‌ගො අත්‌ථි පටිපදා එතෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියායා’’ති? ‘‘අත්‌ථි ඛො, මහාලි, මග්‌ගො අත්‌ථි පටිපදා එතෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියායා’’ති.
374. ‘‘Atthi pana, bhante, maggo atthi paṭipadā etesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāyā’’ti? ‘‘Atthi kho, mahāli, maggo atthi paṭipadā etesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāyā’’ti.
375. ‘‘කතමො පන, භන්‌තෙ, මග්‌ගො කතමා පටිපදා එතෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියායා’’ති? ‘‘අයමෙව අරියො අට්‌ඨඞ්‌ගිකො මග්‌ගො. සෙය්‍යථිදං – සම්‌මාදිට්‌ඨි සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පො සම්‌මාවාචා සම්‌මාකම්‌මන්‌තො සම්‌මාආජීවො සම්‌මාවායාමො සම්‌මාසති සම්‌මාසමාධි. අයං ඛො, මහාලි, මග්‌ගො අයං පටිපදා එතෙසං ධම්‌මානං සච්‌ඡිකිරියාය.
375. ‘‘Katamo pana, bhante, maggo katamā paṭipadā etesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāyā’’ti? ‘‘Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi. Ayaṃ kho, mahāli, maggo ayaṃ paṭipadā etesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya.
ද්‌වෙපබ්‌බජිතවත්‌ථු
Dvepabbajitavatthu
376. ‘‘එකමිදාහං, මහාලි, සමයං කොසම්‌බියං විහරාමි ඝොසිතාරාමෙ . අථ ඛො ද්‌වෙ පබ්‌බජිතා – මුණ්‌ඩියො ච පරිබ්‌බාජකො ජාලියො ච දාරුපත්‌තිකන්‌තෙවාසී යෙනාහං තෙනුපසඞ්‌කමිංසු. උපසඞ්‌කමිත්‌වා මයා සද්‌ධිං සම්‌මොදිංසු. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨංසු. එකමන්‌තං ඨිතා ඛො තෙ ද්‌වෙ පබ්‌බජිතා මං එතදවොචුං – ‘කිං නු ඛො, ආවුසො ගොතම, තං ජීවං තං සරීරං, උදාහු අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති?
376. ‘‘Ekamidāhaṃ, mahāli, samayaṃ kosambiyaṃ viharāmi ghositārāme . Atha kho dve pabbajitā – muṇḍiyo ca paribbājako jāliyo ca dārupattikantevāsī yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu. Upasaṅkamitvā mayā saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho te dve pabbajitā maṃ etadavocuṃ – ‘kiṃ nu kho, āvuso gotama, taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, udāhu aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti?
377. ‘‘‘තෙන හාවුසො, සුණාථ සාධුකං මනසි කරොථ භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘එවමාවුසො’ති ඛො තෙ ද්‌වෙ පබ්‌බජිතා මම පච්‌චස්‌සොසුං. අහං එතදවොචං – ඉධාවුසො තථාගතො ලොකෙ උප්‌පජ්‌ජති අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො…පෙ.… (යථා 190-212 අනුච්‌ඡෙදෙසු එවං විත්‌ථාරෙතබ්‌බං). එවං ඛො, ආවුසො, භික්‌ඛු සීලසම්‌පන්‌නො හොති…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. යො ඛො, ආවුසො, භික්‌ඛු එවං ජානාති එවං පස්‌සති, කල්‌ලං නු ඛො තස්‌සෙතං වචනාය – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වාති? යො සො, ආවුසො, භික්‌ඛු එවං ජානාති එවං පස්‌සති, කල්‌ලං තස්‌සෙතං වචනාය – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා, ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වාති. අහං ඛො පනෙතං, ආවුසො, එවං ජානාමි එවං පස්‌සාමි. අථ ච පනාහං න වදාමි – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වා…පෙ.… දුතියං ඣානං…පෙ.… තතියං ඣානං…පෙ.… චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. යො ඛො, ආවුසො, භික්‌ඛු එවං ජානාති එවං පස්‌සති, කල්‌ලං නු ඛො තස්‌සෙතං වචනාය – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වාති? යො සො, ආවුසො, භික්‌ඛු එවං ජානාති එවං පස්‌සති , කල්‌ලං තස්‌සෙතං වචනාය – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වාති. අහං ඛො පනෙතං, ආවුසො, එවං ජානාමි එවං පස්‌සාමි. අථ ච පනාහං න වදාමි – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වා…පෙ.… ඤාණදස්‌සනාය චිත්‌තං අභිනීහරති අභිනින්‌නාමෙති…පෙ.… යො ඛො, ආවුසො, භික්‌ඛු එවං ජානාති එවං පස්‌සති, කල්‌ලං නු ඛො තස්‌සෙතං වචනාය – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වාති? යො සො, ආවුසො, භික්‌ඛු එවං ජානාති එවං පස්‌සති, කල්‌ලං 3 තස්‌සෙතං වචනාය – ‘තං ජීවං තං සරීර’’න්‌ති වා ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වාති. අහං ඛො පනෙතං, ආවුසො, එවං ජානාමි එවං පස්‌සාමි. අථ ච පනාහං න වදාමි – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වා…පෙ.… නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායාති පජානාති. යො ඛො, ආවුසො, භික්‌ඛු එවං ජානාති එවං පස්‌සති, කල්‌ලං නු ඛො තස්‌සෙතං වචනාය – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වාති? යො සො, ආවුසො, භික්‌ඛු එවං ජානාති එවං පස්‌සති න කල්‌ලං තස්‌සෙතං වචනාය – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වාති. අහං ඛො පනෙතං, ආවුසො, එවං ජානාමි එවං පස්‌සාමි. අථ ච පනාහං න වදාමි – ‘තං ජීවං තං සරීර’න්‌ති වා ‘අඤ්‌ඤං ජීවං අඤ්‌ඤං සරීර’න්‌ති වා’’ති. ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනො ඔට්‌ඨද්‌ධො ලිච්‌ඡවී භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දීති.
377. ‘‘‘Tena hāvuso, suṇātha sādhukaṃ manasi karotha bhāsissāmī’’ti. ‘Evamāvuso’ti kho te dve pabbajitā mama paccassosuṃ. Ahaṃ etadavocaṃ – idhāvuso tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho…pe… (yathā 190-212 anucchedesu evaṃ vitthāretabbaṃ). Evaṃ kho, āvuso, bhikkhu sīlasampanno hoti…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yo kho, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati, kallaṃ nu kho tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti? Yo so, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati, kallaṃ tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti. Ahaṃ kho panetaṃ, āvuso, evaṃ jānāmi evaṃ passāmi. Atha ca panāhaṃ na vadāmi – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yo kho, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati, kallaṃ nu kho tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti? Yo so, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati , kallaṃ tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti. Ahaṃ kho panetaṃ, āvuso, evaṃ jānāmi evaṃ passāmi. Atha ca panāhaṃ na vadāmi – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā…pe… ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmeti…pe… yo kho, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati, kallaṃ nu kho tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti? Yo so, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati, kallaṃ 4 tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti. Ahaṃ kho panetaṃ, āvuso, evaṃ jānāmi evaṃ passāmi. Atha ca panāhaṃ na vadāmi – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā…pe… nāparaṃ itthattāyāti pajānāti. Yo kho, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati, kallaṃ nu kho tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti? Yo so, āvuso, bhikkhu evaṃ jānāti evaṃ passati na kallaṃ tassetaṃ vacanāya – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vāti. Ahaṃ kho panetaṃ, āvuso, evaṃ jānāmi evaṃ passāmi. Atha ca panāhaṃ na vadāmi – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti vā ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti vā’’ti. Idamavoca bhagavā. Attamano oṭṭhaddho licchavī bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
මහාලිසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං ඡට්‌ඨං.
Mahālisuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / දීඝ නිකාය (අට්‌ඨකථා) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / 6. මහාලිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Mahālisuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / දීඝනිකාය (ටීකා) • Dīghanikāya (ṭīkā) / 6. මහාලිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Mahālisuttavaṇṇanā
