| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
3. මහාලිසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Mahālisuttavaṇṇanā
259. තතියෙ උපසඞ්‌කමීති ‘‘සක්‌කො දෙවරාජාති කථෙන්‌ති, අත්‌ථි නු ඛො සො සක්‌කො, යෙන සො දිට්‌ඨපුබ්‌බොති ඉමමත්‌ථං දසබලං පුච්‌ඡිස්‌සාමී’’ති උපසඞ්‌කමි. තඤ්‌ච පජානාමීති බහුවචනෙ එකවචනං, තෙ ච ධම්‌මෙ පජානාමීති අත්‌ථො. සක්‌කො කිර අනන්‌තරෙ අත්‌තභාවෙ මගධරට්‌ඨෙ මචලගාමෙ මඝො නාම මාණවො අහොසි පණ්‌ඩිතො බ්‍යත්‌තො, බොධිසත්‌තචරියා විය ච තස්‌ස චරියා අහොසි. සො තෙත්‌තිංස පුරිසෙ ගහෙත්‌වා කල්‍යාණමකාසි. එකදිවසං අත්‌තනොව පඤ්‌ඤාය උපපරික්‌ඛිත්‌වා ගාමමජ්‌ඣෙ මහාජනස්‌ස සන්‌නිපතිතට්‌ඨානෙ කචවරං උභතොපස්‌සෙසු අපබ්‍යූහිත්‌වා තං ඨානං රමණීයං අකාසි. පුන තත්‌ථෙව මණ්‌ඩපං කාරෙසි. පුන ගච්‌ඡන්‌තෙ කාලෙ සාලං කාරෙසි. ගාමතො ච නික්‌ඛමිත්‌වා ගාවුතම්‌පි අඩ්‌ඪයොජනම්‌පි තිගාවුතම්‌පි යොජනම්‌පි විචරිත්‌වා තෙහි සහායෙහි සද්‌ධිං විසමං සමං අකාසි. තෙ සබ්‌බෙව එකච්‌ඡන්‌දා තත්‌ථ තත්‌ථ සෙතුයුත්‌තට්‌ඨානෙ සෙතුං, මණ්‌ඩපසාලාපොක්‌ඛරණිමාලාවච්‌ඡරොපනපදීනං යුත්‌තට්‌ඨානෙසු මණ්‌ඩපසාලාපොක්‌ඛරණිමාලාවච්‌ඡරොපනාදීනි කරොන්‌තා බහුං පුඤ්‌ඤමකංසු. මඝො සත්‌ත වතපදානි පූරෙත්‌වා කායස්‌ස භෙදා සද්‌ධිං සහායෙහි තාවතිංසභවනෙ නිබ්‌බත්‌ති. තං සබ්‌බං භගවා ජානාති. තෙනාහ – යෙසං ධම්‌මානං සමාදින්‌නත්‌තා සක්‌කො සක්‌කත්‌තං අජ්‌ඣගා, තඤ්‌ච පජානාමීති. අයං සක්‌කස්‌ස සක්‌කත්‌තාධිගමෙ සඞ්‌ඛෙපකථා, විත්‌ථාරො පන සුමඞ්‌ගලවිලාසිනියා දීඝනිකායට්‌ඨකථාය සක්‌කපණ්‌හවණ්‌ණනායං වුත්‌තො. තතියං.
259. Tatiye upasaṅkamīti ‘‘sakko devarājāti kathenti, atthi nu kho so sakko, yena so diṭṭhapubboti imamatthaṃ dasabalaṃ pucchissāmī’’ti upasaṅkami. Tañca pajānāmīti bahuvacane ekavacanaṃ, te ca dhamme pajānāmīti attho. Sakko kira anantare attabhāve magadharaṭṭhe macalagāme magho nāma māṇavo ahosi paṇḍito byatto, bodhisattacariyā viya ca tassa cariyā ahosi. So tettiṃsa purise gahetvā kalyāṇamakāsi. Ekadivasaṃ attanova paññāya upaparikkhitvā gāmamajjhe mahājanassa sannipatitaṭṭhāne kacavaraṃ ubhatopassesu apabyūhitvā taṃ ṭhānaṃ ramaṇīyaṃ akāsi. Puna tattheva maṇḍapaṃ kāresi. Puna gacchante kāle sālaṃ kāresi. Gāmato ca nikkhamitvā gāvutampi aḍḍhayojanampi tigāvutampi yojanampi vicaritvā tehi sahāyehi saddhiṃ visamaṃ samaṃ akāsi. Te sabbeva ekacchandā tattha tattha setuyuttaṭṭhāne setuṃ, maṇḍapasālāpokkharaṇimālāvaccharopanapadīnaṃ yuttaṭṭhānesu maṇḍapasālāpokkharaṇimālāvaccharopanādīni karontā bahuṃ puññamakaṃsu. Magho satta vatapadāni pūretvā kāyassa bhedā saddhiṃ sahāyehi tāvatiṃsabhavane nibbatti. Taṃ sabbaṃ bhagavā jānāti. Tenāha – yesaṃ dhammānaṃ samādinnattā sakko sakkattaṃ ajjhagā, tañca pajānāmīti. Ayaṃ sakkassa sakkattādhigame saṅkhepakathā, vitthāro pana sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya sakkapaṇhavaṇṇanāyaṃ vutto. Tatiyaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 3. මහාලිසුත්‌තං • 3. Mahālisuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 3. මහාලිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Mahālisuttavaṇṇanā
