Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
൩. മഹാലിസുത്തവണ്ണനാ
3. Mahālisuttavaṇṇanā
൨൫൯. തതിയേ ഉപസങ്കമീതി ‘‘സക്കോ ദേവരാജാതി കഥേന്തി, അത്ഥി നു ഖോ സോ സക്കോ, യേന സോ ദിട്ഠപുബ്ബോതി ഇമമത്ഥം ദസബലം പുച്ഛിസ്സാമീ’’തി ഉപസങ്കമി. തഞ്ച പജാനാമീതി ബഹുവചനേ ഏകവചനം, തേ ച ധമ്മേ പജാനാമീതി അത്ഥോ. സക്കോ കിര അനന്തരേ അത്തഭാവേ മഗധരട്ഠേ മചലഗാമേ മഘോ നാമ മാണവോ അഹോസി പണ്ഡിതോ ബ്യത്തോ, ബോധിസത്തചരിയാ വിയ ച തസ്സ ചരിയാ അഹോസി. സോ തേത്തിംസ പുരിസേ ഗഹേത്വാ കല്യാണമകാസി. ഏകദിവസം അത്തനോവ പഞ്ഞായ ഉപപരിക്ഖിത്വാ ഗാമമജ്ഝേ മഹാജനസ്സ സന്നിപതിതട്ഠാനേ കചവരം ഉഭതോപസ്സേസു അപബ്യൂഹിത്വാ തം ഠാനം രമണീയം അകാസി. പുന തത്ഥേവ മണ്ഡപം കാരേസി. പുന ഗച്ഛന്തേ കാലേ സാലം കാരേസി. ഗാമതോ ച നിക്ഖമിത്വാ ഗാവുതമ്പി അഡ്ഢയോജനമ്പി തിഗാവുതമ്പി യോജനമ്പി വിചരിത്വാ തേഹി സഹായേഹി സദ്ധിം വിസമം സമം അകാസി. തേ സബ്ബേവ ഏകച്ഛന്ദാ തത്ഥ തത്ഥ സേതുയുത്തട്ഠാനേ സേതും, മണ്ഡപസാലാപോക്ഖരണിമാലാവച്ഛരോപനപദീനം യുത്തട്ഠാനേസു മണ്ഡപസാലാപോക്ഖരണിമാലാവച്ഛരോപനാദീനി കരോന്താ ബഹും പുഞ്ഞമകംസു. മഘോ സത്ത വതപദാനി പൂരേത്വാ കായസ്സ ഭേദാ സദ്ധിം സഹായേഹി താവതിംസഭവനേ നിബ്ബത്തി. തം സബ്ബം ഭഗവാ ജാനാതി. തേനാഹ – യേസം ധമ്മാനം സമാദിന്നത്താ സക്കോ സക്കത്തം അജ്ഝഗാ, തഞ്ച പജാനാമീതി. അയം സക്കസ്സ സക്കത്താധിഗമേ സങ്ഖേപകഥാ, വിത്ഥാരോ പന സുമങ്ഗലവിലാസിനിയാ ദീഘനികായട്ഠകഥായ സക്കപണ്ഹവണ്ണനായം വുത്തോ. തതിയം.
259. Tatiye upasaṅkamīti ‘‘sakko devarājāti kathenti, atthi nu kho so sakko, yena so diṭṭhapubboti imamatthaṃ dasabalaṃ pucchissāmī’’ti upasaṅkami. Tañca pajānāmīti bahuvacane ekavacanaṃ, te ca dhamme pajānāmīti attho. Sakko kira anantare attabhāve magadharaṭṭhe macalagāme magho nāma māṇavo ahosi paṇḍito byatto, bodhisattacariyā viya ca tassa cariyā ahosi. So tettiṃsa purise gahetvā kalyāṇamakāsi. Ekadivasaṃ attanova paññāya upaparikkhitvā gāmamajjhe mahājanassa sannipatitaṭṭhāne kacavaraṃ ubhatopassesu apabyūhitvā taṃ ṭhānaṃ ramaṇīyaṃ akāsi. Puna tattheva maṇḍapaṃ kāresi. Puna gacchante kāle sālaṃ kāresi. Gāmato ca nikkhamitvā gāvutampi aḍḍhayojanampi tigāvutampi yojanampi vicaritvā tehi sahāyehi saddhiṃ visamaṃ samaṃ akāsi. Te sabbeva ekacchandā tattha tattha setuyuttaṭṭhāne setuṃ, maṇḍapasālāpokkharaṇimālāvaccharopanapadīnaṃ yuttaṭṭhānesu maṇḍapasālāpokkharaṇimālāvaccharopanādīni karontā bahuṃ puññamakaṃsu. Magho satta vatapadāni pūretvā kāyassa bhedā saddhiṃ sahāyehi tāvatiṃsabhavane nibbatti. Taṃ sabbaṃ bhagavā jānāti. Tenāha – yesaṃ dhammānaṃ samādinnattā sakko sakkattaṃ ajjhagā, tañca pajānāmīti. Ayaṃ sakkassa sakkattādhigame saṅkhepakathā, vitthāro pana sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya sakkapaṇhavaṇṇanāyaṃ vutto. Tatiyaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൩. മഹാലിസുത്തം • 3. Mahālisuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൩. മഹാലിസുത്തവണ്ണനാ • 3. Mahālisuttavaṇṇanā