| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஜாதக-அட்ட²கதா² • Jātaka-aṭṭhakathā |
[453] 15. மஹாமங்க³லஜாதகவண்ணனா
[453] 15. Mahāmaṅgalajātakavaṇṇanā
கிங்ஸு நரோதி இத³ங் ஸத்தா² ஜேதவனே விஹரந்தோ மஹாமங்க³லஸுத்தங் (கு²॰ பா॰ 5.1 ஆத³யோ) ஆரப்³ப⁴ கதே²ஸி. ராஜக³ஹனக³ரஸ்மிஞ்ஹி கேனசிதே³வ கரணீயேன ஸந்தா²கா³ரே ஸன்னிபதிதஸ்ஸ மஹாஜனஸ்ஸ மஜ்ஜே² ஏகோ புரிஸோ ‘‘அஜ்ஜ மே மங்க³லகிரியா அத்தீ²’’தி உட்டா²ய அக³மாஸி. அபரோ தஸ்ஸ வசனங் ஸுத்வா ‘‘அயங் ‘மங்க³ல’ந்தி வத்வாவ க³தோ, கிங் ஏதங் மங்க³லங் நாமா’’தி ஆஹ . தமஞ்ஞோ ‘‘அபி⁴மங்க³லரூபத³ஸ்ஸனங் மங்க³லங் நாம. ஏகச்சோ ஹி காலஸ்ஸேவ உட்டா²ய ஸப்³ப³ஸேதங் உஸப⁴ங் வா பஸ்ஸதி, க³ப்³பி⁴னித்தி²ங் வா ரோஹிதமச்ச²ங் வா புண்ணக⁴டங் வா நவனீதங் வா கோ³ஸப்பிங் வா அஹதவத்த²ங் வா பாயாஸங் வா பஸ்ஸதி, இதோ உத்தரி மங்க³லங் நாம நத்தீ²’’தி ஆஹ. தேன கதி²தங் ஏகச்சே ‘‘ஸுகதி²த’’ந்தி அபி⁴னந்தி³ங்ஸு. அபரோ ‘‘நேதங் மங்க³லங், ஸுதங் நாம மங்க³லங். ஏகச்சோ ஹி ‘புண்ணா’தி வத³ந்தானங் ஸுணாதி, ததா² ‘வட்³டா⁴’தி ‘வட்³ட⁴மானா’தி ஸுணாதி, ‘பு⁴ஞ்ஜா’தி ‘கா²தா³’தி வத³ந்தானங் ஸுணாதி, இதோ உத்தரி மங்க³லங் நாம நத்தீ²’’தி ஆஹ. தேன கதி²தம்பி ஏகச்சே ‘‘ஸுகதி²த’’ந்தி அபி⁴னந்தி³ங்ஸு. அபரோ ‘‘ந ஏதங் மங்க³லங், முதங் நாம மங்க³லங். ஏகச்சோ ஹி காலஸ்ஸேவ உட்டா²ய பத²விங் ஆமஸதி, ஹரிததிணங் அல்லகோ³மயங் பரிஸுத்³த⁴ஸாடகங் ரோஹிதமச்ச²ங் ஸுவண்ணரஜதபா⁴ஜனங் ஆமஸதி, இதோ உத்தரி மங்க³லங் நாம நத்தீ²’’தி ஆஹ. தேன கதி²தம்பி ஏகச்சே ‘‘ஸுகதி²த’’ந்தி அபி⁴னந்தி³ங்ஸு. ஏவங் தி³ட்ட²மங்க³லிகா ஸுதமங்க³லிகா முதமங்க³லிகாதி திஸ்ஸோபி பரிஸா ஹுத்வா அஞ்ஞமஞ்ஞங் ஸஞ்ஞாபேதுங் நாஸக்கி²ங்ஸு, பு⁴ம்மதே³வதா ஆதி³ங் கத்வா யாவ ப்³ரஹ்மலோகா ‘‘இத³ங் மங்க³ல’’ந்தி தத²தோ ந ஜானிங்ஸு.
Kiṃsunaroti idaṃ satthā jetavane viharanto mahāmaṅgalasuttaṃ (khu. pā. 5.1 ādayo) ārabbha kathesi. Rājagahanagarasmiñhi kenacideva karaṇīyena santhāgāre sannipatitassa mahājanassa majjhe eko puriso ‘‘ajja me maṅgalakiriyā atthī’’ti uṭṭhāya agamāsi. Aparo tassa vacanaṃ sutvā ‘‘ayaṃ ‘maṅgala’nti vatvāva gato, kiṃ etaṃ maṅgalaṃ nāmā’’ti āha . Tamañño ‘‘abhimaṅgalarūpadassanaṃ maṅgalaṃ nāma. Ekacco hi kālasseva uṭṭhāya sabbasetaṃ usabhaṃ vā passati, gabbhinitthiṃ vā rohitamacchaṃ vā puṇṇaghaṭaṃ vā navanītaṃ vā gosappiṃ vā ahatavatthaṃ vā pāyāsaṃ vā passati, ito uttari maṅgalaṃ nāma natthī’’ti āha. Tena kathitaṃ ekacce ‘‘sukathita’’nti abhinandiṃsu. Aparo ‘‘netaṃ maṅgalaṃ, sutaṃ nāma maṅgalaṃ. Ekacco hi ‘puṇṇā’ti vadantānaṃ suṇāti, tathā ‘vaḍḍhā’ti ‘vaḍḍhamānā’ti suṇāti, ‘bhuñjā’ti ‘khādā’ti vadantānaṃ suṇāti, ito uttari maṅgalaṃ nāma natthī’’ti āha. Tena kathitampi ekacce ‘‘sukathita’’nti abhinandiṃsu. Aparo ‘‘na etaṃ maṅgalaṃ, mutaṃ nāma maṅgalaṃ. Ekacco hi kālasseva uṭṭhāya pathaviṃ āmasati, haritatiṇaṃ allagomayaṃ parisuddhasāṭakaṃ rohitamacchaṃ suvaṇṇarajatabhājanaṃ āmasati, ito uttari maṅgalaṃ nāma natthī’’ti āha. Tena kathitampi ekacce ‘‘sukathita’’nti abhinandiṃsu. Evaṃ diṭṭhamaṅgalikā sutamaṅgalikā mutamaṅgalikāti tissopi parisā hutvā aññamaññaṃ saññāpetuṃ nāsakkhiṃsu, bhummadevatā ādiṃ katvā yāva brahmalokā ‘‘idaṃ maṅgala’’nti tathato na jāniṃsu.
ஸக்கோ சிந்தேஸி ‘‘இமங் மங்க³லபஞ்ஹங் ஸதே³வகே லோகே அஞ்ஞத்ர ப⁴க³வதா அஞ்ஞோ கதே²துங் ஸமத்தோ² நாம நத்தி², ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமித்வா இமங் பஞ்ஹங் புச்சி²ஸ்ஸாமீ’’தி. ஸோ ரத்திபா⁴கே³ ஸத்தா²ரங் உபஸங்கமித்வா வந்தி³த்வா அஞ்ஜலிங் பக்³க³ய்ஹ ‘‘ப³ஹூ தே³வா மனுஸ்ஸா சா’’தி பஞ்ஹங் புச்சி². அத²ஸ்ஸ ஸத்தா² த்³வாத³ஸஹி கா³தா²ஹி அட்ட²திங்ஸ மஹாமங்க³லானி கதே²ஸி. மங்க³லஸுத்தே வினிவட்டந்தேயேவ கோடிஸதஸஹஸ்ஸமத்தா தே³வதா அரஹத்தங் பாபுணிங்ஸு, ஸோதாபன்னாதீ³னங் க³ணனபதோ² நத்தி². ஸக்கோ மங்க³லங் ஸுத்வா ஸகட்டா²னமேவ க³தோ. ஸத்தா²ரா மங்க³லே கதி²தே ஸதே³வகோ லோகோ ‘‘ஸுகதி²த’’ந்தி அபி⁴னந்தி³. ததா³ த⁴ம்மஸபா⁴யங் ததா²க³தஸ்ஸ கு³ணகத²ங் ஸமுட்டா²பேஸுங் ‘‘ஆவுஸோ, ஸத்தா² அஞ்ஞேஸங் அவிஸயங் மங்க³லபஞ்ஹங் ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ சித்தங் க³ஹெத்வா குக்குச்சங் சி²ந்தி³த்வா க³க³னதலே சந்த³ங் உட்டா²பெந்தோ விய கதே²ஸி, ஏவங் மஹாபஞ்ஞோ, ஆவுஸோ, ததா²க³தோ’’தி. ஸத்தா² ஆக³ந்த்வா ‘‘காய நுத்த², பி⁴க்க²வே, ஏதரஹி கதா²ய ஸன்னிஸின்னா’’தி புச்சி²த்வா ‘‘இமாய நாமா’’தி வுத்தே ‘‘அனச்ச²ரியங், பி⁴க்க²வே, இதா³னேவ ஸம்போ³தி⁴ப்பத்தஸ்ஸ மம மங்க³லபஞ்ஹகத²னங், ஸ்வாஹங் போ³தி⁴ஸத்தசரியங் சரந்தோபி தே³வமனுஸ்ஸானங் கங்க²ங் சி²ந்தி³த்வா மங்க³லபஞ்ஹங் கதே²ஸி’’ந்தி வத்வா அதீதங் ஆஹரி.
Sakko cintesi ‘‘imaṃ maṅgalapañhaṃ sadevake loke aññatra bhagavatā añño kathetuṃ samattho nāma natthi, bhagavantaṃ upasaṅkamitvā imaṃ pañhaṃ pucchissāmī’’ti. So rattibhāge satthāraṃ upasaṅkamitvā vanditvā añjaliṃ paggayha ‘‘bahū devā manussā cā’’ti pañhaṃ pucchi. Athassa satthā dvādasahi gāthāhi aṭṭhatiṃsa mahāmaṅgalāni kathesi. Maṅgalasutte vinivaṭṭanteyeva koṭisatasahassamattā devatā arahattaṃ pāpuṇiṃsu, sotāpannādīnaṃ gaṇanapatho natthi. Sakko maṅgalaṃ sutvā sakaṭṭhānameva gato. Satthārā maṅgale kathite sadevako loko ‘‘sukathita’’nti abhinandi. Tadā dhammasabhāyaṃ tathāgatassa guṇakathaṃ samuṭṭhāpesuṃ ‘‘āvuso, satthā aññesaṃ avisayaṃ maṅgalapañhaṃ sadevakassa lokassa cittaṃ gahetvā kukkuccaṃ chinditvā gaganatale candaṃ uṭṭhāpento viya kathesi, evaṃ mahāpañño, āvuso, tathāgato’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘anacchariyaṃ, bhikkhave, idāneva sambodhippattassa mama maṅgalapañhakathanaṃ, svāhaṃ bodhisattacariyaṃ carantopi devamanussānaṃ kaṅkhaṃ chinditvā maṅgalapañhaṃ kathesi’’nti vatvā atītaṃ āhari.
அதீதே பா³ராணஸியங் ப்³ரஹ்மத³த்தே ரஜ்ஜங் காரெந்தே போ³தி⁴ஸத்தோ ஏகஸ்மிங் கா³மே விப⁴வஸம்பன்னஸ்ஸ ப்³ராஹ்மணஸ்ஸ குலே நிப்³ப³த்தி, ‘‘ரக்கி²தகுமாரோ’’திஸ்ஸ நாமங் அகங்ஸு. ஸோ வயப்பத்தோ தக்கஸிலாயங் உக்³க³ஹிதஸிப்போ கததா³ரபரிக்³க³ஹோ மாதாபிதூனங் அச்சயேன ரதனவிலோகனங் கத்வா ஸங்விக்³க³மானஸோ மஹாதா³னங் பவத்தெத்வா காமே பஹாய ஹிமவந்தபதே³ஸே பப்³ப³ஜித்வா ஜா²னாபி⁴ஞ்ஞங் நிப்³ப³த்தெத்வா வனமூலப²லாஹாரோ ஏகஸ்மிங் பதே³ஸே வாஸங் கப்பேஸி. அனுபுப்³பே³னஸ்ஸ பரிவாரோ மஹா அஹோஸி, பஞ்ச அந்தேவாஸிகஸதானி அஹேஸுங். அதே²கதி³வஸங் தே தாபஸா போ³தி⁴ஸத்தங் உபஸங்கமித்வா வந்தி³த்வா ‘‘ஆசரிய, வஸ்ஸாரத்தஸமயே ஹிமவந்ததோ ஓதரித்வா லோணம்பி³லஸேவனத்தா²ய ஜனபத³சாரிகங் க³ச்சா²ம, ஏவங் நோ ஸரீரஞ்ச தி²ரங் ப⁴விஸ்ஸதி, ஜங்க⁴விஹாரோ ச கதோ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி ஆஹங்ஸு. தே ‘‘தேன ஹி தும்ஹே க³ச்ச²த², அஹங் இதே⁴வ வஸிஸ்ஸாமீ’’தி வுத்தே தங் வந்தி³த்வா ஹிமவந்தா ஓதரித்வா சாரிகங் சரமானா பா³ராணஸிங் பத்வா ராஜுய்யானே வஸிங்ஸு. தேஸங் மஹாஸக்காரஸம்மானோ அஹோஸி. அதே²கதி³வஸங் பா³ராணஸியங் ஸந்தா²கா³ரே ஸன்னிபதிதே மஹாஜனகாயே மங்க³லபஞ்ஹோ ஸமுட்டா²தி. ஸப்³ப³ங் பச்சுப்பன்னவத்து²னயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங்.
Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto ekasmiṃ gāme vibhavasampannassa brāhmaṇassa kule nibbatti, ‘‘rakkhitakumāro’’tissa nāmaṃ akaṃsu. So vayappatto takkasilāyaṃ uggahitasippo katadārapariggaho mātāpitūnaṃ accayena ratanavilokanaṃ katvā saṃviggamānaso mahādānaṃ pavattetvā kāme pahāya himavantapadese pabbajitvā jhānābhiññaṃ nibbattetvā vanamūlaphalāhāro ekasmiṃ padese vāsaṃ kappesi. Anupubbenassa parivāro mahā ahosi, pañca antevāsikasatāni ahesuṃ. Athekadivasaṃ te tāpasā bodhisattaṃ upasaṅkamitvā vanditvā ‘‘ācariya, vassārattasamaye himavantato otaritvā loṇambilasevanatthāya janapadacārikaṃ gacchāma, evaṃ no sarīrañca thiraṃ bhavissati, jaṅghavihāro ca kato bhavissatī’’ti āhaṃsu. Te ‘‘tena hi tumhe gacchatha, ahaṃ idheva vasissāmī’’ti vutte taṃ vanditvā himavantā otaritvā cārikaṃ caramānā bārāṇasiṃ patvā rājuyyāne vasiṃsu. Tesaṃ mahāsakkārasammāno ahosi. Athekadivasaṃ bārāṇasiyaṃ santhāgāre sannipatite mahājanakāye maṅgalapañho samuṭṭhāti. Sabbaṃ paccuppannavatthunayeneva veditabbaṃ.
ததா³ பன மனுஸ்ஸானங் கங்க²ங் சி²ந்தி³த்வா மங்க³லபஞ்ஹங் கதே²துங் ஸமத்த²ங் அபஸ்ஸந்தோ மஹாஜனோ உய்யானங் க³ந்த்வா இஸிக³ணங் மங்க³லபஞ்ஹங் புச்சி². இஸயோ ராஜானங் ஆமந்தெத்வா ‘‘மஹாராஜ, மயங் ஏதங் கதே²துங் ந ஸக்கி²ஸ்ஸாம, அபிச கோ² அம்ஹாகங் ஆசரியோ ரக்கி²ததாபஸோ நாம மஹாபஞ்ஞோ ஹிமவந்தே வஸதி, ஸோ ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ சித்தங் க³ஹெத்வா ஏதங் மங்க³லபஞ்ஹங் கதெ²ஸ்ஸதீ’’தி வதி³ங்ஸு. ராஜா ‘‘ப⁴ந்தே, ஹிமவந்தோ நாம தூ³ரே து³க்³க³மோவ, ந ஸக்கி²ஸ்ஸாம மயங் தத்த² க³ந்துங், ஸாது⁴ வத தும்ஹேயேவ ஆசரியஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ந்த்வா புச்சி²த்வா உக்³க³ண்ஹித்வா புனாக³ந்த்வா அம்ஹாகங் கதே²தா²’’தி ஆஹ. தே ‘‘ஸாதூ⁴’’தி ஸம்படிச்சி²த்வா ஆசரியஸ்ஸ ஸந்திகங் க³ந்த்வா வந்தி³த்வா கதபடிஸந்தா²ரா ஆசரியேன ரஞ்ஞோ த⁴ம்மிகபா⁴வே ஜனபத³சாரித்தே ச புச்சி²தே தங் தி³ட்ட²மங்க³லாதீ³னங் உப்பத்திங் ஆதி³தோ பட்டா²ய கதெ²த்வா ரஞ்ஞோ யாசனாய ச அத்தனோ பஞ்ஹஸவனத்த²ங் ஆக³தபா⁴வங் பகாஸெத்வா ‘‘ஸாது⁴ நோ ப⁴ந்தே, மங்க³லபஞ்ஹங் பாகடங் கத்வா கதே²தா²’’தி யாசிங்ஸு. ததோ ஜெட்ட²ந்தேவாஸிகோ ஆசரியங் புச்ச²ந்தோ பட²மங் கா³த²மாஹ –
Tadā pana manussānaṃ kaṅkhaṃ chinditvā maṅgalapañhaṃ kathetuṃ samatthaṃ apassanto mahājano uyyānaṃ gantvā isigaṇaṃ maṅgalapañhaṃ pucchi. Isayo rājānaṃ āmantetvā ‘‘mahārāja, mayaṃ etaṃ kathetuṃ na sakkhissāma, apica kho amhākaṃ ācariyo rakkhitatāpaso nāma mahāpañño himavante vasati, so sadevakassa lokassa cittaṃ gahetvā etaṃ maṅgalapañhaṃ kathessatī’’ti vadiṃsu. Rājā ‘‘bhante, himavanto nāma dūre duggamova, na sakkhissāma mayaṃ tattha gantuṃ, sādhu vata tumheyeva ācariyassa santikaṃ gantvā pucchitvā uggaṇhitvā punāgantvā amhākaṃ kathethā’’ti āha. Te ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā ācariyassa santikaṃ gantvā vanditvā katapaṭisanthārā ācariyena rañño dhammikabhāve janapadacāritte ca pucchite taṃ diṭṭhamaṅgalādīnaṃ uppattiṃ ādito paṭṭhāya kathetvā rañño yācanāya ca attano pañhasavanatthaṃ āgatabhāvaṃ pakāsetvā ‘‘sādhu no bhante, maṅgalapañhaṃ pākaṭaṃ katvā kathethā’’ti yāciṃsu. Tato jeṭṭhantevāsiko ācariyaṃ pucchanto paṭhamaṃ gāthamāha –
155.
155.
‘‘கிங்ஸு நரோ ஜப்பமதி⁴ச்ச காலே, கங் வா விஜ்ஜங் கதமங் வா ஸுதானங்;
‘‘Kiṃsu naro jappamadhicca kāle, kaṃ vā vijjaṃ katamaṃ vā sutānaṃ;
ஸோ மச்சோ அஸ்மிஞ்ச பரம்ஹி லோகே, கத²ங் கரோ ஸொத்தா²னேன கு³த்தோ’’தி.
So macco asmiñca paramhi loke, kathaṃ karo sotthānena gutto’’ti.
தத்த² காலேதி மங்க³லபத்த²னகாலே. விஜ்ஜந்தி வேத³ங். ஸுதானந்தி ஸிக்கி²தப்³ப³யுத்தகபரியத்தீனங். அஸ்மிஞ்சாதி எத்த² சாதி நிபாதமத்தங். ஸொத்தா²னேனாதி ஸொத்தி²பா⁴வாவஹேன மங்க³லேன. இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – ‘‘ஆசரிய, புரிஸோ மங்க³லங் இச்ச²ந்தோ மங்க³லகாலே கிங்ஸு நாம ஜப்பந்தோ தீஸு வேதே³ஸு கதரங் வா வேத³ங் கதரங் வா ஸுதானங் அந்தரே ஸுதபரியத்திங் அதீ⁴யித்வா ஸோ மச்சோ இமஸ்மிஞ்ச லோகே பரம்ஹி ச கத²ங் கரோ ஏதேஸு ஜப்பாதீ³ஸு கிங் கேன நியாமேன கரொந்தோ ஸொத்தா²னேன நிரபராத⁴மங்க³லேன கு³த்தோ ரக்கி²தோ ஹோதி, தங் உப⁴யலோகஹிதங் க³ஹெத்வா டி²தமங்க³லங் அம்ஹாகங் கதே²ஹீ’’தி.
Tattha kāleti maṅgalapatthanakāle. Vijjanti vedaṃ. Sutānanti sikkhitabbayuttakapariyattīnaṃ. Asmiñcāti ettha cāti nipātamattaṃ. Sotthānenāti sotthibhāvāvahena maṅgalena. Idaṃ vuttaṃ hoti – ‘‘ācariya, puriso maṅgalaṃ icchanto maṅgalakāle kiṃsu nāma jappanto tīsu vedesu kataraṃ vā vedaṃ kataraṃ vā sutānaṃ antare sutapariyattiṃ adhīyitvā so macco imasmiñca loke paramhi ca kathaṃ karo etesu jappādīsu kiṃ kena niyāmena karonto sotthānena niraparādhamaṅgalena gutto rakkhito hoti, taṃ ubhayalokahitaṃ gahetvā ṭhitamaṅgalaṃ amhākaṃ kathehī’’ti.
ஏவங் ஜெட்ட²ந்தேவாஸிகேன மங்க³லபஞ்ஹங் புட்டோ² மஹாஸத்தோ தே³வமனுஸ்ஸானங் கங்க²ங் சி²ந்த³ந்தோ ‘‘இத³ஞ்சித³ஞ்ச மங்க³ல’’ந்தி பு³த்³த⁴லீளாய மங்க³லங் கதெ²ந்தோ ஆஹ –
Evaṃ jeṭṭhantevāsikena maṅgalapañhaṃ puṭṭho mahāsatto devamanussānaṃ kaṅkhaṃ chindanto ‘‘idañcidañca maṅgala’’nti buddhalīḷāya maṅgalaṃ kathento āha –
156.
156.
‘‘யஸ்ஸ தே³வா பிதரோ ச ஸப்³பே³, ஸரீஸபா ஸப்³ப³பூ⁴தானி சாபி;
‘‘Yassa devā pitaro ca sabbe, sarīsapā sabbabhūtāni cāpi;
மெத்தாய நிச்சங் அபசிதானி ஹொந்தி, பூ⁴தேஸு வே ஸொத்தா²னங் ததா³ஹூ’’தி.
Mettāya niccaṃ apacitāni honti, bhūtesu ve sotthānaṃ tadāhū’’ti.
தத்த² யஸ்ஸாதி யஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ. தே³வாதி பு⁴ம்மதே³வே ஆதி³ங் கத்வா ஸப்³பே³பி காமாவசரதே³வா. பிதரோ சாதி ததுத்தரி ரூபாவசரப்³ரஹ்மானோ. ஸரீஸபாதி தீ³க⁴ஜாதிகா. ஸப்³ப³பூ⁴தானி சாபீதி வுத்தாவஸேஸானி ச ஸப்³பா³னிபி பூ⁴தானி. மெத்தாய நிச்சங் அபசிதானி ஹொந்தீதி ஏதே ஸப்³பே³ ஸத்தா த³ஸதி³ஸாப²ரணவஸேன பவத்தாய அப்பனாப்பத்தாய மெத்தாபா⁴வனாய அபசிதா ஹொந்தி. பூ⁴தேஸு வேதி தங் தஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ஸப்³ப³ஸத்தேஸு ஸொத்தா²னங் நிரந்தரங் பவத்தங் நிரபராத⁴மங்க³லங் ஆஹு. மெத்தாவிஹாரீ ஹி புக்³க³லோ ஸப்³பே³ஸங் பியோ ஹோதி பரூபக்கமேன அவிகோபியோ. இதி ஸோ இமினா மங்க³லேன ரக்கி²தோ கோ³பிதோ ஹோதீதி.
Tattha yassāti yassa puggalassa. Devāti bhummadeve ādiṃ katvā sabbepi kāmāvacaradevā. Pitaro cāti tatuttari rūpāvacarabrahmāno. Sarīsapāti dīghajātikā. Sabbabhūtāni cāpīti vuttāvasesāni ca sabbānipi bhūtāni. Mettāya niccaṃ apacitāni hontīti ete sabbe sattā dasadisāpharaṇavasena pavattāya appanāppattāya mettābhāvanāya apacitā honti. Bhūtesu veti taṃ tassa puggalassa sabbasattesu sotthānaṃ nirantaraṃ pavattaṃ niraparādhamaṅgalaṃ āhu. Mettāvihārī hi puggalo sabbesaṃ piyo hoti parūpakkamena avikopiyo. Iti so iminā maṅgalena rakkhito gopito hotīti.
இதி மஹாஸத்தோ பட²மங் மங்க³லங் கதெ²த்வா து³தியாதீ³னி கதெ²ந்தோ –
Iti mahāsatto paṭhamaṃ maṅgalaṃ kathetvā dutiyādīni kathento –
157.
157.
‘‘யோ ஸப்³ப³லோகஸ்ஸ நிவாதவுத்தி, இத்தீ²புமானங் ஸஹதா³ரகானங்;
‘‘Yo sabbalokassa nivātavutti, itthīpumānaṃ sahadārakānaṃ;
க²ந்தா து³ருத்தானமப்படிகூலவாதீ³, அதி⁴வாஸனங் ஸொத்தா²னங் ததா³ஹு.
Khantā duruttānamappaṭikūlavādī, adhivāsanaṃ sotthānaṃ tadāhu.
158.
158.
‘‘யோ நாவஜானாதி ஸஹாயமத்தே, ஸிப்பேன குல்யாஹி த⁴னேன ஜச்சா;
‘‘Yo nāvajānāti sahāyamatte, sippena kulyāhi dhanena jaccā;
ருசிபஞ்ஞோ அத்த²காலே மதீமா, ஸஹாயேஸு வே ஸொத்தா²னங் ததா³ஹு.
Rucipañño atthakāle matīmā, sahāyesu ve sotthānaṃ tadāhu.
159.
159.
‘‘மித்தானி வே யஸ்ஸ ப⁴வந்தி ஸந்தோ, ஸங்விஸ்ஸத்தா² அவிஸங்வாத³கஸ்ஸ;
‘‘Mittāni ve yassa bhavanti santo, saṃvissatthā avisaṃvādakassa;
ந மித்தது³ப்³பீ⁴ ஸங்விபா⁴கீ³ த⁴னேன, மித்தேஸு வே ஸொத்தா²னங் ததா³ஹு.
Na mittadubbhī saṃvibhāgī dhanena, mittesu ve sotthānaṃ tadāhu.
160.
160.
‘‘யஸ்ஸ ப⁴ரியா துல்யவயா ஸமக்³கா³, அனுப்³ப³தா த⁴ம்மகாமா பஜாதா;
‘‘Yassa bhariyā tulyavayā samaggā, anubbatā dhammakāmā pajātā;
கோலினியா ஸீலவதீ பதிப்³ப³தா, தா³ரேஸு வே ஸொத்தா²னங் ததா³ஹு.
Koliniyā sīlavatī patibbatā, dāresu ve sotthānaṃ tadāhu.
161.
161.
‘‘யஸ்ஸ ராஜா பூ⁴தபதி யஸஸ்ஸீ, ஜானாதி ஸோசெய்யங் பரக்கமஞ்ச;
‘‘Yassa rājā bhūtapati yasassī, jānāti soceyyaṃ parakkamañca;
அத்³வெஜ்ஜ²தா ஸுஹத³யங் மமந்தி, ராஜூஸு வே ஸொத்தா²னங் ததா³ஹு.
Advejjhatā suhadayaṃ mamanti, rājūsu ve sotthānaṃ tadāhu.
162.
162.
‘‘அன்னஞ்ச பானஞ்ச த³தா³தி ஸத்³தோ⁴, மாலஞ்ச க³ந்த⁴ஞ்ச விலேபனஞ்ச;
‘‘Annañca pānañca dadāti saddho, mālañca gandhañca vilepanañca;
பஸன்னசித்தோ அனுமோத³மானோ, ஸக்³கே³ஸு வே ஸொத்தா²னங் ததா³ஹு.
Pasannacitto anumodamāno, saggesu ve sotthānaṃ tadāhu.
163.
163.
‘‘யமரியத⁴ம்மேன புனந்தி வுத்³தா⁴, ஆராதி⁴தா ஸமசரியாய ஸந்தோ;
‘‘Yamariyadhammena punanti vuddhā, ārādhitā samacariyāya santo;
ப³ஹுஸ்ஸுதா இஸயோ ஸீலவந்தோ, அரஹந்தமஜ்ஜே² ஸொத்தா²னங் ததா³ஹூ’’தி. –
Bahussutā isayo sīlavanto, arahantamajjhe sotthānaṃ tadāhū’’ti. –
இமா கா³தா² அபா⁴ஸி.
Imā gāthā abhāsi.
தத்த² நிவாதவுத்தீதி முது³சித்ததாய ஸப்³ப³லோகஸ்ஸ நீசவுத்தி ஹோதி. க²ந்தா து³ருத்தானந்தி பரேஹி வுத்தானங் து³ட்ட²வசனானங் அதி⁴வாஸகோ ஹோதி. அப்படிகூலவாதீ³தி ‘‘அக்கொச்சி² மங், அவதி⁴ ம’’ந்தி யுக³க்³கா³ஹங் அகரொந்தோ அனுகூலமேவ வத³தி. அதி⁴வாஸனந்தி இத³ங் அதி⁴வாஸனங் தஸ்ஸ ஸொத்தா²னங் நிரபராத⁴மங்க³லங் பண்டி³தா வத³ந்தி.
Tattha nivātavuttīti muducittatāya sabbalokassa nīcavutti hoti. Khantā duruttānanti parehi vuttānaṃ duṭṭhavacanānaṃ adhivāsako hoti. Appaṭikūlavādīti ‘‘akkocchi maṃ, avadhi ma’’nti yugaggāhaṃ akaronto anukūlameva vadati. Adhivāsananti idaṃ adhivāsanaṃ tassa sotthānaṃ niraparādhamaṅgalaṃ paṇḍitā vadanti.
ஸஹாயமத்தேதி ஸஹாயே ச ஸஹாயமத்தே ச. தத்த² ஸஹபங்ஸுகீளிதா ஸஹாயா நாம, த³ஸ த்³வாத³ஸ வஸ்ஸானி ஏகதோ வுத்தா² ஸஹாயமத்தா நாம, தே ஸப்³பே³பி ‘‘அஹங் ஸிப்பவா, இமே நிஸிப்பா’’தி ஏவங் ஸிப்பேன வா ‘‘அஹங் குலீனோ, இமே ந குலீனா’’தி ஏவங் குலஸம்பத்திஸங்கா²தாஹி குல்யாஹி வா, ‘‘அஹங் அட்³டோ⁴, இமே து³க்³க³தா’’தி ஏவங் த⁴னேன வா, ‘‘அஹங் ஜாதிஸம்பன்னோ, இமே து³ஜ்ஜாதா’’தி ஏவங் ஜச்சா வா நாவஜானாதி. ருசிபஞ்ஞோதி ஸாது⁴பஞ்ஞோ ஸுந்த³ரபஞ்ஞோ . அத்த²காலேதி கஸ்ஸசிதே³வ அத்த²ஸ்ஸ காரணஸ்ஸ உப்பன்னகாலே. மதீமாதி தங் தங் அத்த²ங் பரிச்சி²ந்தி³த்வா விசாரணஸமத்த²தாய மதிமா ஹுத்வா தே ஸஹாயே நாவஜானாதி. ஸஹாயேஸூதி தங் தஸ்ஸ அனவஜானநங் ஸஹாயேஸு ஸொத்தா²னங் நாமாதி போராணகபண்டி³தா ஆஹு. தேன ஹி ஸோ நிரபராத⁴மங்க³லேன இத⁴லோகே ச பரலோகே ச கு³த்தோ ஹோதி. தத்த² பண்டி³தே ஸஹாயே நிஸ்ஸாய ஸொத்தி²பா⁴வோ குஸனாளிஜாதகேன (ஜா॰ 1.1.121 ஆத³யோ) கதே²தப்³போ³.
Sahāyamatteti sahāye ca sahāyamatte ca. Tattha sahapaṃsukīḷitā sahāyā nāma, dasa dvādasa vassāni ekato vutthā sahāyamattā nāma, te sabbepi ‘‘ahaṃ sippavā, ime nisippā’’ti evaṃ sippena vā ‘‘ahaṃ kulīno, ime na kulīnā’’ti evaṃ kulasampattisaṅkhātāhi kulyāhi vā, ‘‘ahaṃ aḍḍho, ime duggatā’’ti evaṃ dhanena vā, ‘‘ahaṃ jātisampanno, ime dujjātā’’ti evaṃ jaccā vā nāvajānāti. Rucipaññoti sādhupañño sundarapañño . Atthakāleti kassacideva atthassa kāraṇassa uppannakāle. Matīmāti taṃ taṃ atthaṃ paricchinditvā vicāraṇasamatthatāya matimā hutvā te sahāye nāvajānāti. Sahāyesūti taṃ tassa anavajānanaṃ sahāyesu sotthānaṃ nāmāti porāṇakapaṇḍitā āhu. Tena hi so niraparādhamaṅgalena idhaloke ca paraloke ca gutto hoti. Tattha paṇḍite sahāye nissāya sotthibhāvo kusanāḷijātakena (jā. 1.1.121 ādayo) kathetabbo.
ஸந்தோதி பண்டி³தா ஸப்புரிஸா யஸ்ஸ மித்தானி ப⁴வந்தி. ஸங்விஸ்ஸத்தா²தி க⁴ரங் பவிஸித்வா இச்சி²திச்சி²தஸ்ஸேவ க³ஹணவஸேன விஸ்ஸாஸமாபன்னா. அவிஸங்வாத³கஸ்ஸாதி அவிஸங்வாத³னஸீலஸ்ஸ. ந மித்தது³ப்³பீ⁴தி யோ ச மித்தது³ப்³பீ⁴ ந ஹோதி. ஸங்விபா⁴கீ³ த⁴னேனாதி அத்தனோ த⁴னேன மித்தானங் ஸங்விபா⁴க³ங் கரோதி. மித்தேஸூதி மித்தே நிஸ்ஸாய லத்³த⁴ப்³ப³ங் தஸ்ஸ தங் மித்தேஸு ஸொத்தா²னங் நாம ஹோதி. ஸோ ஹி ஏவரூபேஹி மித்தேஹி ரக்கி²தோ ஸொத்தி²ங் பாபுணாதி. தத்த² மித்தே நிஸ்ஸாய ஸொத்தி²பா⁴வோ மஹாஉக்குஸஜாதகாதீ³ஹி (ஜா॰ 1.14.44 ஆத³யோ) கதே²தப்³போ³.
Santoti paṇḍitā sappurisā yassa mittāni bhavanti. Saṃvissatthāti gharaṃ pavisitvā icchiticchitasseva gahaṇavasena vissāsamāpannā. Avisaṃvādakassāti avisaṃvādanasīlassa. Na mittadubbhīti yo ca mittadubbhī na hoti. Saṃvibhāgī dhanenāti attano dhanena mittānaṃ saṃvibhāgaṃ karoti. Mittesūti mitte nissāya laddhabbaṃ tassa taṃ mittesu sotthānaṃ nāma hoti. So hi evarūpehi mittehi rakkhito sotthiṃ pāpuṇāti. Tattha mitte nissāya sotthibhāvo mahāukkusajātakādīhi (jā. 1.14.44 ādayo) kathetabbo.
துல்யவயாதி ஸமானவயா. ஸமக்³கா³தி ஸமக்³க³வாஸா. அனுப்³ப³தாதி அனுவத்திதா. த⁴ம்மகாமாதி திவித⁴ஸுசரிதத⁴ம்மங் ரோசேதி. பஜாதாதி விஜாயினீ, ந வஞ்ஜா². தா³ரேஸூதி ஏதேஹி ஸீலகு³ணேஹி ஸமன்னாக³தே மாதுகா³மே கே³ஹே வஸந்தே ஸாமிகஸ்ஸ ஸொத்தி² ஹோதீதி பண்டி³தா கதெ²ந்தி. தத்த² ஸீலவந்தங் மாதுகா³மங் நிஸ்ஸாய ஸொத்தி²பா⁴வோ மணிசோரஜாதக- (ஜா॰ 1.2.87 ஆத³யோ) ஸம்பூ³லஜாதக- (ஜா॰ 1.16.297 ஆத³யோ) க²ண்ட³ஹாலஜாதகேஹி (ஜா॰ 2.22.982 ஆத³யோ) கதே²தப்³போ³.
Tulyavayāti samānavayā. Samaggāti samaggavāsā. Anubbatāti anuvattitā. Dhammakāmāti tividhasucaritadhammaṃ roceti. Pajātāti vijāyinī, na vañjhā. Dāresūti etehi sīlaguṇehi samannāgate mātugāme gehe vasante sāmikassa sotthi hotīti paṇḍitā kathenti. Tattha sīlavantaṃ mātugāmaṃ nissāya sotthibhāvo maṇicorajātaka- (jā. 1.2.87 ādayo) sambūlajātaka- (jā. 1.16.297 ādayo) khaṇḍahālajātakehi (jā. 2.22.982 ādayo) kathetabbo.
ஸோசெய்யந்தி ஸுசிபா⁴வங். அத்³வெஜ்ஜ²தாதி அத்³வெஜ்ஜ²தாய ந ஏஸ மயா ஸத்³தி⁴ங் பி⁴ஜ்ஜித்வா த்³விதா⁴ ப⁴விஸ்ஸதீதி ஏவங் அத்³வெஜ்ஜ²பா⁴வேன யங் ஜானாதி. ஸுஹத³யங் மமந்தி ஸுஹதோ³ அயங் மமந்தி ச யங் ஜானாதி. ராஜூஸு வேதி ஏவங் ராஜூஸு ஸேவகானங் ஸொத்தா²னங் நாமாதி பண்டி³தா கதெ²ந்தி. த³தா³தி ஸத்³தோ⁴தி கம்மஞ்ச ப²லஞ்ச ஸத்³த³ஹித்வா த³தா³தி. ஸக்³கே³ஸு வேதி ஏவங் ஸக்³கே³ தே³வலோகே ஸொத்தா²னங் நிரபராத⁴மங்க³லந்தி பண்டி³தா கதெ²ந்தி, தங் பேதவத்து²விமானவத்தூ²ஹி வித்தா²ரெத்வா கதே²தப்³ப³ங்.
Soceyyanti sucibhāvaṃ. Advejjhatāti advejjhatāya na esa mayā saddhiṃ bhijjitvā dvidhā bhavissatīti evaṃ advejjhabhāvena yaṃ jānāti. Suhadayaṃ mamanti suhado ayaṃ mamanti ca yaṃ jānāti. Rājūsu veti evaṃ rājūsu sevakānaṃ sotthānaṃ nāmāti paṇḍitā kathenti. Dadātisaddhoti kammañca phalañca saddahitvā dadāti. Saggesu veti evaṃ sagge devaloke sotthānaṃ niraparādhamaṅgalanti paṇḍitā kathenti, taṃ petavatthuvimānavatthūhi vitthāretvā kathetabbaṃ.
புனந்தி வுத்³தா⁴தி யங் புக்³க³லங் ஞாணவுத்³தா⁴ அரியத⁴ம்மேன புனந்தி பரிஸோதெ⁴ந்தி. ஸமசரியாயாதி ஸம்மாபடிபத்தியா. ப³ஹுஸ்ஸுதாதி படிவேத⁴ப³ஹுஸ்ஸுதா. இஸயோதி ஏஸிதகு³ணா. ஸீலவந்தோதி அரியஸீலேன ஸமன்னாக³தா. அரஹந்தமஜ்ஜே²தி அரஹந்தானங் மஜ்ஜே² படிலபி⁴தப்³ப³ங் தங் ஸொத்தா²னந்தி பண்டி³தா கதெ²ந்தி. அரஹந்தோ ஹி அத்தனா படிவித்³த⁴மக்³க³ங் ஆசிக்கி²த்வா படிபாதெ³ந்தா ஆராத⁴கங் புக்³க³லங் அரியமக்³கே³ன புனந்தி, ஸோபி அரஹாவ ஹோதி.
Punantivuddhāti yaṃ puggalaṃ ñāṇavuddhā ariyadhammena punanti parisodhenti. Samacariyāyāti sammāpaṭipattiyā. Bahussutāti paṭivedhabahussutā. Isayoti esitaguṇā. Sīlavantoti ariyasīlena samannāgatā. Arahantamajjheti arahantānaṃ majjhe paṭilabhitabbaṃ taṃ sotthānanti paṇḍitā kathenti. Arahanto hi attanā paṭividdhamaggaṃ ācikkhitvā paṭipādentā ārādhakaṃ puggalaṃ ariyamaggena punanti, sopi arahāva hoti.
ஏவங் மஹாஸத்தோ அரஹத்தேன தே³ஸனாய கூடங் க³ண்ஹந்தோ அட்ட²ஹி கா³தா²ஹி அட்ட² மஹாமங்க³லானி கதெ²த்வா தேஸஞ்ஞேவ மங்க³லானங் து²திங் கரொந்தோ ஓஸானகா³த²மாஹ –
Evaṃ mahāsatto arahattena desanāya kūṭaṃ gaṇhanto aṭṭhahi gāthāhi aṭṭha mahāmaṅgalāni kathetvā tesaññeva maṅgalānaṃ thutiṃ karonto osānagāthamāha –
164.
164.
‘‘ஏதானி கோ² ஸொத்தா²னானி லோகே, விஞ்ஞுப்பஸத்தா²னி ஸுகு²த்³ரயானி;
‘‘Etāni kho sotthānāni loke, viññuppasatthāni sukhudrayāni;
தானீத⁴ ஸேவேத² நரோ ஸபஞ்ஞோ, ந ஹி மங்க³லே கிஞ்சனமத்தி² ஸச்ச’’ந்தி.
Tānīdha sevetha naro sapañño, na hi maṅgale kiñcanamatthi sacca’’nti.
தத்த² ந ஹி மங்க³லேதி தஸ்மிங் பன தி³ட்ட²ஸுதமுதப்பபே⁴தே³ மங்க³லே கிஞ்சனங் ஏகமங்க³லம்பி ஸச்சங் நாம நத்தி², நிப்³பா³னமேவ பனேகங் பரமத்த²ஸச்சந்தி.
Tattha na hi maṅgaleti tasmiṃ pana diṭṭhasutamutappabhede maṅgale kiñcanaṃ ekamaṅgalampi saccaṃ nāma natthi, nibbānameva panekaṃ paramatthasaccanti.
இஸயோ தானி மங்க³லானி ஸுத்வா ஸத்தட்ட²தி³வஸச்சயேன ஆசரியங் ஆபுச்சி²த்வா தத்தே²வ அக³மங்ஸு. ராஜா தேஸங் ஸந்திகங் க³ந்த்வா புச்சி². தே தஸ்ஸ ஆசரியேன கதி²தனியாமேன மங்க³லபஞ்ஹங் கதெ²த்வா ஹிமவந்தமேவ ஆக³மங்ஸு. ததோ பட்டா²ய லோகே மங்க³லங் பாகடங் அஹோஸி. மங்க³லேஸு வத்தித்வா மதமதா ஸக்³க³பத²ங் பூரேஸுங். போ³தி⁴ஸத்தோ சத்தாரோ ப்³ரஹ்மவிஹாரே பா⁴வெத்வா இஸிக³ணங் ஆதா³ய ப்³ரஹ்மலோகே நிப்³ப³த்தி.
Isayo tāni maṅgalāni sutvā sattaṭṭhadivasaccayena ācariyaṃ āpucchitvā tattheva agamaṃsu. Rājā tesaṃ santikaṃ gantvā pucchi. Te tassa ācariyena kathitaniyāmena maṅgalapañhaṃ kathetvā himavantameva āgamaṃsu. Tato paṭṭhāya loke maṅgalaṃ pākaṭaṃ ahosi. Maṅgalesu vattitvā matamatā saggapathaṃ pūresuṃ. Bodhisatto cattāro brahmavihāre bhāvetvā isigaṇaṃ ādāya brahmaloke nibbatti.
ஸத்தா² இமங் த⁴ம்மதே³ஸனங் ஆஹரித்வா ‘‘ந, பி⁴க்க²வே, இதா³னேவ, புப்³பே³பாஹங் மங்க³லபஞ்ஹங் கதே²ஸி’’ந்தி வத்வா ஜாதகங் ஸமோதா⁴னேஸி – ‘‘ததா³ இஸிக³ணோ பு³த்³த⁴பரிஸா அஹோஸி , மங்க³லபஞ்ஹபுச்ச²கோ ஜெட்ட²ந்தேவாஸிகோ ஸாரிபுத்தோ, ஆசரியோ பன அஹமேவ அஹோஸி’’ந்தி.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā ‘‘na, bhikkhave, idāneva, pubbepāhaṃ maṅgalapañhaṃ kathesi’’nti vatvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā isigaṇo buddhaparisā ahosi , maṅgalapañhapucchako jeṭṭhantevāsiko sāriputto, ācariyo pana ahameva ahosi’’nti.
மஹாமங்க³லஜாதகவண்ணனா பன்னரஸமா.
Mahāmaṅgalajātakavaṇṇanā pannarasamā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / ஜாதகபாளி • Jātakapāḷi / 453. மஹாமங்க³லஜாதகங் • 453. Mahāmaṅgalajātakaṃ
