Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā

    မဟာမောဂ္ဂလ္လာနသ္သသီဟနာဒကထာ

    Mahāmoggallānassasīhanādakathā

    ၁၇. အထ ခော အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနောတိအာဒီသု အာယသ္မာတိ ပိယဝစနမေတံ, ဂရုဂာရဝသပ္ပတိသ္သာဓိဝစနမေတံ။ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနောတိ မဟာ စ သော ဂုဏမဟန္တတာယ မောဂ္ဂလ္လာနော စ ဂောတ္တေနာတိ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော။ ဧတဒဝောစာတိ ဧတံ အဝောစ။ ဣဒာနိ ဝတ္တဗ္ဗံ ‘‘ဧတရဟိ ဘန္တေ’’တိအာဒိဝစနံ ဒသ္သေတိ။ ကသ္မာ အဝောစ? ထေရော ကိရ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ သတ္တမေ ဒိဝသေ သာဝကပာရမိဉာဏသ္သ မတ္ထကံ ပတ္တော, သတ္ထာရာပိ မဟိဒ္ဓိကတာယ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပိတော။ သော တံ အတ္တနော မဟိဒ္ဓိကတံ နိသ္သာယ စိန္တေသိ – ‘‘အယံ ဝေရဉ္ဇာ ဒုဗ္ဘိက္ခာ, ဘိက္ခူ စ ကိလမန္တိ, ယံနူနာဟံ ပထဝိံ ပရိဝတ္တေတ္ဝာ ဘိက္ခူ ပပ္ပဋကောဇံ ဘောဇေယ္ယ’’န္တိ။ အထသ္သ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သစေ ပနာဟံ ဘဂဝတော သန္တိကေ ဝိဟရန္တော ဘဂဝန္တံ အယာစိတ္ဝာ ဧဝံ ကရေယ္ယံ, န မေတံ အသ္သ ပတိရူပံ; ယုဂဂ္ဂာဟော ဝိယ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ ကတော ဘဝေယ္ယာ’’တိ။ တသ္မာ ယာစိတုကာမော အာဂန္တ္ဝာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ။

    17.Atha kho āyasmā mahāmoggallānotiādīsu āyasmāti piyavacanametaṃ, garugāravasappatissādhivacanametaṃ. Mahāmoggallānoti mahā ca so guṇamahantatāya moggallāno ca gottenāti mahāmoggallāno. Etadavocāti etaṃ avoca. Idāni vattabbaṃ ‘‘etarahi bhante’’tiādivacanaṃ dasseti. Kasmā avoca? Thero kira pabbajitvā sattame divase sāvakapāramiñāṇassa matthakaṃ patto, satthārāpi mahiddhikatāya etadagge ṭhapito. So taṃ attano mahiddhikataṃ nissāya cintesi – ‘‘ayaṃ verañjā dubbhikkhā, bhikkhū ca kilamanti, yaṃnūnāhaṃ pathaviṃ parivattetvā bhikkhū pappaṭakojaṃ bhojeyya’’nti. Athassa etadahosi – ‘‘sace panāhaṃ bhagavato santike viharanto bhagavantaṃ ayācitvā evaṃ kareyyaṃ, na metaṃ assa patirūpaṃ; yugaggāho viya bhagavatā saddhiṃ kato bhaveyyā’’ti. Tasmā yācitukāmo āgantvā bhagavantaṃ etadavoca.

    ဟေဋ္ဌိမတလံ သမ္ပန္နန္တိ ပထဝိယာ ကိရ ဟေဋ္ဌိမတလေ ပထဝိမဏ္ဍော ပထဝောဇော ပထဝိ-ပပ္ပဋကော အတ္ထိ, တံ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ တတ္ထ သမ္ပန္နန္တိ မဓုရံ, သာဒုရသန္တိ အတ္ထော။ ယထေဝ ဟိ ‘‘တတ္ရသ္သ ရုက္ခော သမ္ပန္နဖလော စ ဥပပန္နဖလော စာ’’တိ (မ. နိ. ၂.၄၈) ဧတ္ထ မဓုရဖလောတိ အတ္ထော; ဧဝမိဓာပိ သမ္ပန္နန္တိ မဓုရံ သာဒုရသန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေယ္ယထာပိ ခုဒ္ဒမဓုံ အနီဠကန္တိ ဣဒံ ပနသ္သ မဓုရတာယ ဩပမ္မနိဒသ္သနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ ခုဒ္ဒမဓုန္တိ ခုဒ္ဒကမက္ခိကာဟိ ကတမဓု။ အနီဠကန္တိ နိမ္မက္ခိကံ နိမ္မက္ခိကဏ္ဍကံ ပရိသုဒ္ဓံ။ ဧတံ ကိရ မဓု သဗ္ဗမဓူဟိ အဂ္ဂဉ္စ သေဋ္ဌဉ္စ သုရသဉ္စ ဩဇဝန္တဉ္စ။ တေနာဟ – ‘‘သေယ္ယထာပိ ခုဒ္ဒမဓုံ အနီဠကံ ဧဝမသ္သာဒ’’န္တိ။

    Heṭṭhimatalaṃ sampannanti pathaviyā kira heṭṭhimatale pathavimaṇḍo pathavojo pathavi-pappaṭako atthi, taṃ sandhāya vadati. Tattha sampannanti madhuraṃ, sādurasanti attho. Yatheva hi ‘‘tatrassa rukkho sampannaphalo ca upapannaphalo cā’’ti (ma. ni. 2.48) ettha madhuraphaloti attho; evamidhāpi sampannanti madhuraṃ sādurasanti veditabbaṃ. Seyyathāpi khuddamadhuṃ anīḷakanti idaṃ panassa madhuratāya opammanidassanatthaṃ vuttaṃ. Khuddamadhunti khuddakamakkhikāhi katamadhu. Anīḷakanti nimmakkhikaṃ nimmakkhikaṇḍakaṃ parisuddhaṃ. Etaṃ kira madhu sabbamadhūhi aggañca seṭṭhañca surasañca ojavantañca. Tenāha – ‘‘seyyathāpi khuddamadhuṃ anīḷakaṃ evamassāda’’nti.

    သာဓာဟံ , ဘန္တေတိ သာဓု အဟံ, ဘန္တေ။ ဧတ္ထ သာဓူတိ အာယာစနဝစနမေတံ။ ပထဝိပရိဝတ္တနံ အာယာစန္တော ဟိ ထေရော ဘဂဝန္တံ ဧဝမာဟ။ ပရိဝတ္တေယ္ယန္တိ ဥက္ကုဇ္ဇေယ္ယံ, ဟေဋ္ဌိမတလံ ဥပရိမံ ကရေယ္ယံ။ ကသ္မာ? ဧဝဉ္ဟိ ကတေ သုခေန ဘိက္ခူ ပပ္ပဋကောဇံ ပထဝိမဏ္ဍံ ပရိဘုဉ္ဇိသ္သန္တီတိ။ အထ ဘဂဝာ အနနုညာတုကာမောပိ ထေရံ သီဟနာဒံ နဒာပေတုံ ပုစ္ဆိ – ‘‘ယေ ပန တေ, မောဂ္ဂလ္လာန, ပထဝိနိသ္သိတာ ပာဏာ တေ ကထံ ကရိသ္သသီ’’တိ။ ယေ ပထဝိနိသ္သိတာ ဂာမနိဂမာဒီသု ပာဏာ, တေ ပထဝိယာ ပရိဝတ္တိယမာနာယ အာကာသေ သဏ္ဌာတုံ အသက္ကောန္တေ ကထံ ကရိသ္သသိ, ကတ္ထ ဌပေသ္သသီတိ? အထ ထေရော ဘဂဝတာ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပိတဘာဝာနုရူပံ အတ္တနော ဣဒ္ဓာနုဘာဝံ ပကာသေန္တော ‘‘ဧကာဟံ, ဘန္တေ’’တိအာဒိမာဟ။ တသ္သတ္ထော – ဧကံ အဟံ ဘန္တေ ဟတ္ထံ ယထာ အယံ မဟာပထဝီ ဧဝံ အဘိနိမ္မိနိသ္သာမိ, ပထဝိသဒိသံ ကရိသ္သာမိ။ ဧဝံ ကတ္ဝာ ယေ ပထဝိနိသ္သိတာ ပာဏာ တေ ဧကသ္မိံ ဟတ္ထတလေ ဌိတေ ပာဏေ တတော ဒုတိယဟတ္ထတလေ သင္ကာမေန္တော ဝိယ တတ္ထ သင္ကာမေသ္သာမီတိ။

    Sādhāhaṃ, bhanteti sādhu ahaṃ, bhante. Ettha sādhūti āyācanavacanametaṃ. Pathaviparivattanaṃ āyācanto hi thero bhagavantaṃ evamāha. Parivatteyyanti ukkujjeyyaṃ, heṭṭhimatalaṃ uparimaṃ kareyyaṃ. Kasmā? Evañhi kate sukhena bhikkhū pappaṭakojaṃ pathavimaṇḍaṃ paribhuñjissantīti. Atha bhagavā ananuññātukāmopi theraṃ sīhanādaṃ nadāpetuṃ pucchi – ‘‘ye pana te, moggallāna, pathavinissitā pāṇā te kathaṃ karissasī’’ti. Ye pathavinissitā gāmanigamādīsu pāṇā, te pathaviyā parivattiyamānāya ākāse saṇṭhātuṃ asakkonte kathaṃ karissasi, kattha ṭhapessasīti? Atha thero bhagavatā etadagge ṭhapitabhāvānurūpaṃ attano iddhānubhāvaṃ pakāsento ‘‘ekāhaṃ, bhante’’tiādimāha. Tassattho – ekaṃ ahaṃ bhante hatthaṃ yathā ayaṃ mahāpathavī evaṃ abhinimminissāmi, pathavisadisaṃ karissāmi. Evaṃ katvā ye pathavinissitā pāṇā te ekasmiṃ hatthatale ṭhite pāṇe tato dutiyahatthatale saṅkāmento viya tattha saṅkāmessāmīti.

    အထသ္သ ဘဂဝာ အာယာစနံ ပဋိက္ခိပန္တော ‘‘အလံ မောဂ္ဂလ္လာနာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အလန္တိ ပဋိက္ခေပဝစနံ။ ဝိပလ္လာသမ္ပိ သတ္တာ ပဋိလဘေယ္ယုန္တိ ဝိပရီတဂ္ဂာဟမ္ပိ သတ္တာ သမ္ပာပုဏေယ္ယုံ။ ကထံ? အယံ နု ခော ပထဝီ , ဥဒာဟု န အယန္တိ။ အထ ဝာ အမ္ဟာကံ နု ခော အယံ ဂာမော, ဥဒာဟု အညေသ’’န္တိ။ ဧဝံ နိဂမဇနပဒခေတ္တာရာမာဒီသု။ န ဝာ ဧသ ဝိပလ္လာသော, အစိန္တေယ္ယော ဟိ ဣဒ္ဓိမတော ဣဒ္ဓိဝိသယော။ ဧဝံ ပန ဝိပလ္လာသံ ပဋိလဘေယ္ယုံ – ဣဒံ ဒုဗ္ဘိက္ခံ နာမ န ဣဒာနိယေဝ ဟောတိ, အနာဂတေပိ ဘဝိသ္သတိ။ တဒာ ဘိက္ခူ တာဒိသံ ဣဒ္ဓိမန္တံ သဗ္ရဟ္မစာရိံ ကုတော လဘိသ္သန္တိ? တေ သောတာပန္န-သကဒာဂာမိ-အနာဂာမိ-သုက္ခဝိပသ္သက-ဈာနလာဘိ-ပဋိသမ္ဘိဒာပ္ပတ္တခီဏာသဝာပိ သမာနာ ဣဒ္ဓိဗလာဘာဝာ ပရကုလာနိ ပိဏ္ဍာယ ဥပသင္ကမိသ္သန္တိ။ တတ္ရ မနုသ္သာနံ ဧဝံ ဘဝိသ္သတိ – ‘‘ဗုဒ္ဓကာလေ ဘိက္ခူ သိက္ခာသု ပရိပူရကာရိနော အဟေသုံ။ တေ ဂုဏေ နိဗ္ဗတ္တေတ္ဝာ ဒုဗ္ဘိက္ခကာလေ ပထဝိံ ပရိဝတ္တေတ္ဝာ ပပ္ပဋကောဇံ ပရိဘုဉ္ဇိံသု။ ဣဒာနိ ပန သိက္ခာယ ပရိပူရကာရိနော နတ္ထိ။ ယဒိ သိယုံ, တထေဝ ကရေယ္ယုံ။ န အမ္ဟာကံ ယံ ကိဉ္စိ ပက္ကံ ဝာ အာမံ ဝာ ခာဒိတုံ ဒဒေယ္ယု’’န္တိ။ ဧဝံ တေသုယေဝ အရိယပုဂ္ဂလေသု ‘‘နတ္ထိ အရိယပုဂ္ဂလာ’’တိ ဣမံ ဝိပလ္လာသံ ပဋိလဘေယ္ယုံ။ ဝိပလ္လာသဝသေန စ အရိယေ ဂရဟန္တာ ဥပဝဒန္တာ အပာယုပဂာ ဘဝေယ္ယုံ။ တသ္မာ မာ တေ ရုစ္စိ ပထဝိံ ပရိဝတ္တေတုန္တိ။

    Athassa bhagavā āyācanaṃ paṭikkhipanto ‘‘alaṃ moggallānā’’tiādimāha. Tattha alanti paṭikkhepavacanaṃ. Vipallāsampi sattā paṭilabheyyunti viparītaggāhampi sattā sampāpuṇeyyuṃ. Kathaṃ? Ayaṃ nu kho pathavī , udāhu na ayanti. Atha vā amhākaṃ nu kho ayaṃ gāmo, udāhu aññesa’’nti. Evaṃ nigamajanapadakhettārāmādīsu. Na vā esa vipallāso, acinteyyo hi iddhimato iddhivisayo. Evaṃ pana vipallāsaṃ paṭilabheyyuṃ – idaṃ dubbhikkhaṃ nāma na idāniyeva hoti, anāgatepi bhavissati. Tadā bhikkhū tādisaṃ iddhimantaṃ sabrahmacāriṃ kuto labhissanti? Te sotāpanna-sakadāgāmi-anāgāmi-sukkhavipassaka-jhānalābhi-paṭisambhidāppattakhīṇāsavāpi samānā iddhibalābhāvā parakulāni piṇḍāya upasaṅkamissanti. Tatra manussānaṃ evaṃ bhavissati – ‘‘buddhakāle bhikkhū sikkhāsu paripūrakārino ahesuṃ. Te guṇe nibbattetvā dubbhikkhakāle pathaviṃ parivattetvā pappaṭakojaṃ paribhuñjiṃsu. Idāni pana sikkhāya paripūrakārino natthi. Yadi siyuṃ, tatheva kareyyuṃ. Na amhākaṃ yaṃ kiñci pakkaṃ vā āmaṃ vā khādituṃ dadeyyu’’nti. Evaṃ tesuyeva ariyapuggalesu ‘‘natthi ariyapuggalā’’ti imaṃ vipallāsaṃ paṭilabheyyuṃ. Vipallāsavasena ca ariye garahantā upavadantā apāyupagā bhaveyyuṃ. Tasmā mā te rucci pathaviṃ parivattetunti.

    အထ ထေရော ဣမံ ယာစနံ အလဘမာနော အညံ ယာစန္တော ‘‘သာဓု, ဘန္တေ’’တိအာဒိမာဟ။ တမ္ပိသ္သ ဘဂဝာ ပဋိက္ခိပန္တော ‘‘အလံ မောဂ္ဂလ္လာနာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ကိဉ္စာပိ န ဝုတ္တံ ‘‘ဝိပလ္လာသမ္ပိ သတ္တာ ပဋိလဘေယ္ယု’’န္တိ, အထ ခော ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဂဟေတဗ္ဗံ; အတ္ထောပိ စသ္သ ဝုတ္တသဒိသမေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယဒိ ပန ဘဂဝာ အနုဇာနေယ္ယ, ထေရော ကိံ ကရေယ္ယာတိ? မဟာသမုဒ္ဒံ ဧကေန ပဒဝီတိဟာရေန အတိက္ကမိတဗ္ဗံ မာတိကာမတ္တံ အဓိဋ္ဌဟိတ္ဝာ နဠေရုပုစိမန္ဒတော ဥတ္တရကုရုအဘိမုခံ မဂ္ဂံ နီဟရိတ္ဝာ ဥတ္တရကုရုံ ဂမနာဂမနသမ္ပန္နေ ဌာနေ ကတ္ဝာ ဒသ္သေယ္ယ, ယထာ ဘိက္ခူ ဂောစရဂာမံ ဝိယ ယထာသုခံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိတ္ဝာ နိက္ခမေယ္ယုန္တိ။

    Atha thero imaṃ yācanaṃ alabhamāno aññaṃ yācanto ‘‘sādhu, bhante’’tiādimāha. Tampissa bhagavā paṭikkhipanto ‘‘alaṃmoggallānā’’tiādimāha. Tattha kiñcāpi na vuttaṃ ‘‘vipallāsampi sattā paṭilabheyyu’’nti, atha kho pubbe vuttanayeneva gahetabbaṃ; atthopi cassa vuttasadisameva veditabbo. Yadi pana bhagavā anujāneyya, thero kiṃ kareyyāti? Mahāsamuddaṃ ekena padavītihārena atikkamitabbaṃ mātikāmattaṃ adhiṭṭhahitvā naḷerupucimandato uttarakuruabhimukhaṃ maggaṃ nīharitvā uttarakuruṃ gamanāgamanasampanne ṭhāne katvā dasseyya, yathā bhikkhū gocaragāmaṃ viya yathāsukhaṃ piṇḍāya pavisitvā nikkhameyyunti.

    နိဋ္ဌိတာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနသ္သ သီဟနာဒကထာ။

    Niṭṭhitā mahāmoggallānassa sīhanādakathā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍံ • Verañjakaṇḍaṃ

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / မဟာမောဂ္ဂလ္လာနသ္သ သီဟနာဒကထာ • Mahāmoggallānassa sīhanādakathā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဥပာသကတ္တပဋိဝေဒနာကထာဝဏ္ဏနာ • Upāsakattapaṭivedanākathāvaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဥပာသကတ္တပဋိဝေဒနာကထာဝဏ္ဏနာ • Upāsakattapaṭivedanākathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact