| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៤. មហាមោគ្គល្លានសុត្តំ
4. Mahāmoggallānasuttaṃ
៣៤. ឯកំ សមយំ ភគវា សាវត្ថិយំ វិហរតិ ជេតវនេ អនាថបិណ្ឌិកស្ស អារាមេ។ អថ ខោ អាយស្មតោ មហាមោគ្គល្លានស្ស រហោគតស្ស បដិសល្លីនស្ស ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ – ‘‘កតមេសានំ ទេវានំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម 1 អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’’’តិ ? តេន ខោ បន សមយេន តិស្សោ នាម ភិក្ខុ អធុនាកាលង្កតោ អញ្ញតរំ ព្រហ្មលោកំ ឧបបន្នោ ហោតិ។ តត្របិ នំ ឯវំ ជានន្តិ – ‘‘តិស្សោ ព្រហ្មា មហិទ្ធិកោ មហានុភាវោ’’តិ។
34. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho āyasmato mahāmoggallānassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘katamesānaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma 2 avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti ? Tena kho pana samayena tisso nāma bhikkhu adhunākālaṅkato aññataraṃ brahmalokaṃ upapanno hoti. Tatrapi naṃ evaṃ jānanti – ‘‘tisso brahmā mahiddhiko mahānubhāvo’’ti.
អថ ខោ អាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ – សេយ្យថាបិ នាម ពលវា បុរិសោ សមិញ្ជិតំ 3 វា ពាហំ បសារេយ្យ បសារិតំ វា ពាហំ សមិញ្ជេយ្យ, ឯវមេវំ – ជេតវនេ អន្តរហិតោ តស្មិំ ព្រហ្មលោកេ បាតុរហោសិ។ អទ្ទសា ខោ តិស្សោ ព្រហ្មា អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ ទូរតោវ អាគច្ឆន្តំ។ ទិស្វាន អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ ឯតទវោច – ‘‘ឯហិ ខោ, មារិស មោគ្គល្លាន; ស្វាគតំ 4, មារិស មោគ្គល្លាន; ចិរស្សំ ខោ, មារិស មោគ្គល្លាន; ឥមំ បរិយាយមកាសិ, យទិទំ ឥធាគមនាយ។ និសីទ, មារិស មោគ្គល្លាន, ឥទមាសនំ បញ្ញត្ត’’ន្តិ។ និសីទិ ខោ អាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ បញ្ញត្តេ អាសនេ។ តិស្សោបិ ខោ ព្រហ្មា អាយស្មន្តំ មហាមោគ្គល្លានំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ តិស្សំ ព្រហ្មានំ អាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ ឯតទវោច –
Atha kho āyasmā mahāmoggallāno – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ 5 vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evamevaṃ – jetavane antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Addasā kho tisso brahmā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘ehi kho, mārisa moggallāna; svāgataṃ 6, mārisa moggallāna; cirassaṃ kho, mārisa moggallāna; imaṃ pariyāyamakāsi, yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīda, mārisa moggallāna, idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi kho āyasmā mahāmoggallāno paññatte āsane. Tissopi kho brahmā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho tissaṃ brahmānaṃ āyasmā mahāmoggallāno etadavoca –
‘‘កតមេសានំ ខោ, តិស្ស, ទេវានំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’’’តិ? ‘‘ចាតុមហារាជិកានំ ខោ, មារិស មោគ្គល្លាន, ទេវានំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’’’តិ។
‘‘Katamesānaṃ kho, tissa, devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti? ‘‘Cātumahārājikānaṃ kho, mārisa moggallāna, devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti.
‘‘សព្ពេសញ្ញេវ នុ ខោ, តិស្ស, ចាតុមហារាជិកានំ ទេវានំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’’’តិ? ‘‘ន ខោ, មារិស មោគ្គល្លាន, សព្ពេសំ ចាតុមហារាជិកានំ ទេវានំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’តិ។ យេ ខោ តេ, មារិស មោគ្គល្លាន, ចាតុមហារាជិកា ទេវា ពុទ្ធេ អវេច្ចប្បសាទេន អសមន្នាគតា ធម្មេ អវេច្ចប្បសាទេន អសមន្នាគតា សង្ឃេ អវេច្ចប្បសាទេន អសមន្នាគតា អរិយកន្តេហិ សីលេហិ អសមន្នាគតា ន តេសំ ទេវានំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’តិ។ យេ ច ខោ តេ, មារិស មោគ្គល្លាន, ចាតុមហារាជិកា ទេវា ពុទ្ធេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតា, ធម្មេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតា, សង្ឃេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតា អរិយកន្តេហិ សីលេហិ សមន្នាគតា, តេសំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’’’តិ។
‘‘Sabbesaññeva nu kho, tissa, cātumahārājikānaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti? ‘‘Na kho, mārisa moggallāna, sabbesaṃ cātumahārājikānaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Ye kho te, mārisa moggallāna, cātumahārājikā devā buddhe aveccappasādena asamannāgatā dhamme aveccappasādena asamannāgatā saṅghe aveccappasādena asamannāgatā ariyakantehi sīlehi asamannāgatā na tesaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Ye ca kho te, mārisa moggallāna, cātumahārājikā devā buddhe aveccappasādena samannāgatā, dhamme aveccappasādena samannāgatā, saṅghe aveccappasādena samannāgatā ariyakantehi sīlehi samannāgatā, tesaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti.
‘‘ចាតុមហារាជិកានញ្ញេវ នុ ខោ, តិស្ស, ទេវានំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’តិ ឧទាហុ តាវតិំសានម្បិ ទេវានំ…បេ.… យាមានម្បិ ទេវានំ… តុសិតានម្បិ ទេវានំ… និម្មានរតីនម្បិ ទេវានំ… បរនិម្មិតវសវត្តីនម្បិ ទេវានំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’’’តិ? ‘‘បរនិម្មិតវសវត្តីនម្បិ ខោ, មារិស មោគ្គល្លាន, ទេវានំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’’’តិ។
‘‘Cātumahārājikānaññeva nu kho, tissa, devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti udāhu tāvatiṃsānampi devānaṃ…pe… yāmānampi devānaṃ… tusitānampi devānaṃ… nimmānaratīnampi devānaṃ… paranimmitavasavattīnampi devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti? ‘‘Paranimmitavasavattīnampi kho, mārisa moggallāna, devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti.
‘‘សព្ពេសញ្ញេវ នុ ខោ, តិស្ស, បរនិម្មិតវសវត្តីនំ ទេវានំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’’’តិ? ‘‘ន ខោ, មារិស មោគ្គល្លាន, សព្ពេសំ បរនិម្មិតវសវត្តីនំ ទេវានំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’តិ។ យេ ខោ តេ, មារិស មោគ្គល្លាន, បរនិម្មិតវសវត្តី ទេវា ពុទ្ធេ អវេច្ចប្បសាទេន អសមន្នាគតា, ធម្មេ អវេច្ចប្បសាទេន អសមន្នាគតា, សង្ឃេ អវេច្ចប្បសាទេន អសមន្នាគតា, អរិយកន្តេហិ សីលេហិ អសមន្នាគតា, ន តេសំ ទេវានំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’តិ។ យេ ច ខោ តេ, មារិស មោគ្គល្លាន, បរនិម្មិតវសវត្តី ទេវា ពុទ្ធេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតា, ធម្មេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតា, សង្ឃេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតា, អរិយកន្តេហិ សីលេហិ សមន្នាគតា តេសំ ឯវំ ញាណំ ហោតិ – ‘សោតាបន្នា នាម អវិនិបាតធម្មា និយតា សម្ពោធិបរាយណា’’’តិ។
‘‘Sabbesaññeva nu kho, tissa, paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti? ‘‘Na kho, mārisa moggallāna, sabbesaṃ paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Ye kho te, mārisa moggallāna, paranimmitavasavattī devā buddhe aveccappasādena asamannāgatā, dhamme aveccappasādena asamannāgatā, saṅghe aveccappasādena asamannāgatā, ariyakantehi sīlehi asamannāgatā, na tesaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Ye ca kho te, mārisa moggallāna, paranimmitavasavattī devā buddhe aveccappasādena samannāgatā, dhamme aveccappasādena samannāgatā, saṅghe aveccappasādena samannāgatā, ariyakantehi sīlehi samannāgatā tesaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti.
អថ ខោ អាយស្មា មហាមោគ្គល្លានោ តិស្សស្ស ព្រហ្មុនោ ភាសិតំ អភិនន្ទិត្វា អនុមោទិត្វា – ‘‘សេយ្យថាបិ នាម ពលវា បុរិសោ សមិញ្ជិតំ វា ពាហំ បសារេយ្យ, បសារិតំ វា ពាហំ សមិញ្ជេយ្យ, ឯវមេវំ – ‘ព្រហ្មលោកេ អន្តរហិតោ ជេតវនេ បាតុរហោសី’’’តិ។ ចតុត្ថំ។
Atha kho āyasmā mahāmoggallāno tissassa brahmuno bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā – ‘‘seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evamevaṃ – ‘brahmaloke antarahito jetavane pāturahosī’’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៤. មហាមោគ្គល្លានសុត្តវណ្ណនា • 4. Mahāmoggallānasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-៤. សេខសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-4. Sekhasuttādivaṇṇanā
