| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
4. මහාමොග්‌ගල්‌ලානසුත්‌තං
4. Mahāmoggallānasuttaṃ
34. එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. අථ ඛො ආයස්‌මතො මහාමොග්‌ගල්‌ලානස්‌ස රහොගතස්‌ස පටිසල්‌ලීනස්‌ස එවං චෙතසො පරිවිතක්‌කො උදපාදි – ‘‘කතමෙසානං දෙවානං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම 1 අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’’’ති ? තෙන ඛො පන සමයෙන තිස්‌සො නාම භික්‌ඛු අධුනාකාලඞ්‌කතො අඤ්‌ඤතරං බ්‍රහ්‌මලොකං උපපන්‌නො හොති. තත්‍රපි නං එවං ජානන්‌ති – ‘‘තිස්‌සො බ්‍රහ්‌මා මහිද්‌ධිකො මහානුභාවො’’ති.
34. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho āyasmato mahāmoggallānassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘katamesānaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma 2 avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti ? Tena kho pana samayena tisso nāma bhikkhu adhunākālaṅkato aññataraṃ brahmalokaṃ upapanno hoti. Tatrapi naṃ evaṃ jānanti – ‘‘tisso brahmā mahiddhiko mahānubhāvo’’ti.
අථ ඛො ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො – සෙය්‍යථාපි නාම බලවා පුරිසො සමිඤ්‌ජිතං 3 වා බාහං පසාරෙය්‍ය පසාරිතං වා බාහං සමිඤ්‌ජෙය්‍ය, එවමෙවං – ජෙතවනෙ අන්‌තරහිතො තස්‌මිං බ්‍රහ්‌මලොකෙ පාතුරහොසි. අද්‌දසා ඛො තිස්‌සො බ්‍රහ්‌මා ආයස්‌මන්‌තං මහාමොග්‌ගල්‌ලානං දූරතොව ආගච්‌ඡන්‌තං. දිස්‌වාන ආයස්‌මන්‌තං මහාමොග්‌ගල්‌ලානං එතදවොච – ‘‘එහි ඛො, මාරිස මොග්‌ගල්‌ලාන; ස්‌වාගතං 4, මාරිස මොග්‌ගල්‌ලාන; චිරස්‌සං ඛො, මාරිස මොග්‌ගල්‌ලාන; ඉමං පරියායමකාසි, යදිදං ඉධාගමනාය. නිසීද, මාරිස මොග්‌ගල්‌ලාන, ඉදමාසනං පඤ්‌ඤත්‌ත’’න්‌ති. නිසීදි ඛො ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ. තිස්‌සොපි ඛො බ්‍රහ්‌මා ආයස්‌මන්‌තං මහාමොග්‌ගල්‌ලානං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො තිස්‌සං බ්‍රහ්‌මානං ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො එතදවොච –
Atha kho āyasmā mahāmoggallāno – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ 5 vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evamevaṃ – jetavane antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Addasā kho tisso brahmā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘ehi kho, mārisa moggallāna; svāgataṃ 6, mārisa moggallāna; cirassaṃ kho, mārisa moggallāna; imaṃ pariyāyamakāsi, yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīda, mārisa moggallāna, idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi kho āyasmā mahāmoggallāno paññatte āsane. Tissopi kho brahmā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho tissaṃ brahmānaṃ āyasmā mahāmoggallāno etadavoca –
‘‘කතමෙසානං ඛො, තිස්‌ස, දෙවානං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’’’ති? ‘‘චාතුමහාරාජිකානං ඛො, මාරිස මොග්‌ගල්‌ලාන, දෙවානං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’’’ති.
‘‘Katamesānaṃ kho, tissa, devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti? ‘‘Cātumahārājikānaṃ kho, mārisa moggallāna, devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti.
‘‘සබ්‌බෙසඤ්‌ඤෙව නු ඛො, තිස්‌ස, චාතුමහාරාජිකානං දෙවානං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’’’ති? ‘‘න ඛො, මාරිස මොග්‌ගල්‌ලාන, සබ්‌බෙසං චාතුමහාරාජිකානං දෙවානං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’ති. යෙ ඛො තෙ, මාරිස මොග්‌ගල්‌ලාන, චාතුමහාරාජිකා දෙවා බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන අසමන්‌නාගතා ධම්‌මෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන අසමන්‌නාගතා සඞ්‌ඝෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන අසමන්‌නාගතා අරියකන්‌තෙහි සීලෙහි අසමන්‌නාගතා න තෙසං දෙවානං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’ති. යෙ ච ඛො තෙ, මාරිස මොග්‌ගල්‌ලාන, චාතුමහාරාජිකා දෙවා බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතා, ධම්‌මෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතා, සඞ්‌ඝෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතා අරියකන්‌තෙහි සීලෙහි සමන්‌නාගතා, තෙසං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’’’ති.
‘‘Sabbesaññeva nu kho, tissa, cātumahārājikānaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti? ‘‘Na kho, mārisa moggallāna, sabbesaṃ cātumahārājikānaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Ye kho te, mārisa moggallāna, cātumahārājikā devā buddhe aveccappasādena asamannāgatā dhamme aveccappasādena asamannāgatā saṅghe aveccappasādena asamannāgatā ariyakantehi sīlehi asamannāgatā na tesaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Ye ca kho te, mārisa moggallāna, cātumahārājikā devā buddhe aveccappasādena samannāgatā, dhamme aveccappasādena samannāgatā, saṅghe aveccappasādena samannāgatā ariyakantehi sīlehi samannāgatā, tesaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti.
‘‘චාතුමහාරාජිකානඤ්‌ඤෙව නු ඛො, තිස්‌ස, දෙවානං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’ති උදාහු තාවතිංසානම්‌පි දෙවානං…පෙ.… යාමානම්‌පි දෙවානං… තුසිතානම්‌පි දෙවානං… නිම්‌මානරතීනම්‌පි දෙවානං… පරනිම්‌මිතවසවත්‌තීනම්‌පි දෙවානං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’’’ති? ‘‘පරනිම්‌මිතවසවත්‌තීනම්‌පි ඛො, මාරිස මොග්‌ගල්‌ලාන, දෙවානං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’’’ති.
‘‘Cātumahārājikānaññeva nu kho, tissa, devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti udāhu tāvatiṃsānampi devānaṃ…pe… yāmānampi devānaṃ… tusitānampi devānaṃ… nimmānaratīnampi devānaṃ… paranimmitavasavattīnampi devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti? ‘‘Paranimmitavasavattīnampi kho, mārisa moggallāna, devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti.
‘‘සබ්‌බෙසඤ්‌ඤෙව නු ඛො, තිස්‌ස, පරනිම්‌මිතවසවත්‌තීනං දෙවානං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’’’ති? ‘‘න ඛො, මාරිස මොග්‌ගල්‌ලාන, සබ්‌බෙසං පරනිම්‌මිතවසවත්‌තීනං දෙවානං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’ති. යෙ ඛො තෙ, මාරිස මොග්‌ගල්‌ලාන, පරනිම්‌මිතවසවත්‌තී දෙවා බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන අසමන්‌නාගතා, ධම්‌මෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන අසමන්‌නාගතා, සඞ්‌ඝෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන අසමන්‌නාගතා, අරියකන්‌තෙහි සීලෙහි අසමන්‌නාගතා, න තෙසං දෙවානං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’ති. යෙ ච ඛො තෙ, මාරිස මොග්‌ගල්‌ලාන, පරනිම්‌මිතවසවත්‌තී දෙවා බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතා, ධම්‌මෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතා, සඞ්‌ඝෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතා, අරියකන්‌තෙහි සීලෙහි සමන්‌නාගතා තෙසං එවං ඤාණං හොති – ‘සොතාපන්‌නා නාම අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’’’ති.
‘‘Sabbesaññeva nu kho, tissa, paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti? ‘‘Na kho, mārisa moggallāna, sabbesaṃ paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Ye kho te, mārisa moggallāna, paranimmitavasavattī devā buddhe aveccappasādena asamannāgatā, dhamme aveccappasādena asamannāgatā, saṅghe aveccappasādena asamannāgatā, ariyakantehi sīlehi asamannāgatā, na tesaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Ye ca kho te, mārisa moggallāna, paranimmitavasavattī devā buddhe aveccappasādena samannāgatā, dhamme aveccappasādena samannāgatā, saṅghe aveccappasādena samannāgatā, ariyakantehi sīlehi samannāgatā tesaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti.
අථ ඛො ආයස්‌මා මහාමොග්‌ගල්‌ලානො තිස්‌සස්‌ස බ්‍රහ්‌මුනො භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා – ‘‘සෙය්‍යථාපි නාම බලවා පුරිසො සමිඤ්‌ජිතං වා බාහං පසාරෙය්‍ය, පසාරිතං වා බාහං සමිඤ්‌ජෙය්‍ය, එවමෙවං – ‘බ්‍රහ්‌මලොකෙ අන්‌තරහිතො ජෙතවනෙ පාතුරහොසී’’’ති. චතුත්‌ථං.
Atha kho āyasmā mahāmoggallāno tissassa brahmuno bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā – ‘‘seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evamevaṃ – ‘brahmaloke antarahito jetavane pāturahosī’’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. මහාමොග්‌ගල්‌ලානසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Mahāmoggallānasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 1-4. සෙඛසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-4. Sekhasuttādivaṇṇanā
