Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya

    ൪. മഹാമോഗ്ഗല്ലാനസുത്തം

    4. Mahāmoggallānasuttaṃ

    ൩൪. ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. അഥ ഖോ ആയസ്മതോ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനസ്സ രഹോഗതസ്സ പടിസല്ലീനസ്സ ഏവം ചേതസോ പരിവിതക്കോ ഉദപാദി – ‘‘കതമേസാനം ദേവാനം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ 1 അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’’’തി ? തേന ഖോ പന സമയേന തിസ്സോ നാമ ഭിക്ഖു അധുനാകാലങ്കതോ അഞ്ഞതരം ബ്രഹ്മലോകം ഉപപന്നോ ഹോതി. തത്രപി നം ഏവം ജാനന്തി – ‘‘തിസ്സോ ബ്രഹ്മാ മഹിദ്ധികോ മഹാനുഭാവോ’’തി.

    34. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho āyasmato mahāmoggallānassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘katamesānaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma 2 avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti ? Tena kho pana samayena tisso nāma bhikkhu adhunākālaṅkato aññataraṃ brahmalokaṃ upapanno hoti. Tatrapi naṃ evaṃ jānanti – ‘‘tisso brahmā mahiddhiko mahānubhāvo’’ti.

    അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ – സേയ്യഥാപി നാമ ബലവാ പുരിസോ സമിഞ്ജിതം 3 വാ ബാഹം പസാരേയ്യ പസാരിതം വാ ബാഹം സമിഞ്ജേയ്യ, ഏവമേവം – ജേതവനേ അന്തരഹിതോ തസ്മിം ബ്രഹ്മലോകേ പാതുരഹോസി. അദ്ദസാ ഖോ തിസ്സോ ബ്രഹ്മാ ആയസ്മന്തം മഹാമോഗ്ഗല്ലാനം ദൂരതോവ ആഗച്ഛന്തം. ദിസ്വാന ആയസ്മന്തം മഹാമോഗ്ഗല്ലാനം ഏതദവോച – ‘‘ഏഹി ഖോ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന; സ്വാഗതം 4, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന; ചിരസ്സം ഖോ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന; ഇമം പരിയായമകാസി, യദിദം ഇധാഗമനായ. നിസീദ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന, ഇദമാസനം പഞ്ഞത്ത’’ന്തി. നിസീദി ഖോ ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ. തിസ്സോപി ഖോ ബ്രഹ്മാ ആയസ്മന്തം മഹാമോഗ്ഗല്ലാനം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നം ഖോ തിസ്സം ബ്രഹ്മാനം ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ ഏതദവോച –

    Atha kho āyasmā mahāmoggallāno – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ 5 vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evamevaṃ – jetavane antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Addasā kho tisso brahmā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘ehi kho, mārisa moggallāna; svāgataṃ 6, mārisa moggallāna; cirassaṃ kho, mārisa moggallāna; imaṃ pariyāyamakāsi, yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīda, mārisa moggallāna, idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi kho āyasmā mahāmoggallāno paññatte āsane. Tissopi kho brahmā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho tissaṃ brahmānaṃ āyasmā mahāmoggallāno etadavoca –

    ‘‘കതമേസാനം ഖോ, തിസ്സ, ദേവാനം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’’’തി? ‘‘ചാതുമഹാരാജികാനം ഖോ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന, ദേവാനം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’’’തി.

    ‘‘Katamesānaṃ kho, tissa, devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti? ‘‘Cātumahārājikānaṃ kho, mārisa moggallāna, devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti.

    ‘‘സബ്ബേസഞ്ഞേവ നു ഖോ, തിസ്സ, ചാതുമഹാരാജികാനം ദേവാനം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’’’തി? ‘‘ന ഖോ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന, സബ്ബേസം ചാതുമഹാരാജികാനം ദേവാനം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’തി. യേ ഖോ തേ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന, ചാതുമഹാരാജികാ ദേവാ ബുദ്ധേ അവേച്ചപ്പസാദേന അസമന്നാഗതാ ധമ്മേ അവേച്ചപ്പസാദേന അസമന്നാഗതാ സങ്ഘേ അവേച്ചപ്പസാദേന അസമന്നാഗതാ അരിയകന്തേഹി സീലേഹി അസമന്നാഗതാ ന തേസം ദേവാനം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’തി. യേ ച ഖോ തേ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന, ചാതുമഹാരാജികാ ദേവാ ബുദ്ധേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതാ, ധമ്മേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതാ, സങ്ഘേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതാ അരിയകന്തേഹി സീലേഹി സമന്നാഗതാ, തേസം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’’’തി.

    ‘‘Sabbesaññeva nu kho, tissa, cātumahārājikānaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti? ‘‘Na kho, mārisa moggallāna, sabbesaṃ cātumahārājikānaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Ye kho te, mārisa moggallāna, cātumahārājikā devā buddhe aveccappasādena asamannāgatā dhamme aveccappasādena asamannāgatā saṅghe aveccappasādena asamannāgatā ariyakantehi sīlehi asamannāgatā na tesaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Ye ca kho te, mārisa moggallāna, cātumahārājikā devā buddhe aveccappasādena samannāgatā, dhamme aveccappasādena samannāgatā, saṅghe aveccappasādena samannāgatā ariyakantehi sīlehi samannāgatā, tesaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti.

    ‘‘ചാതുമഹാരാജികാനഞ്ഞേവ നു ഖോ, തിസ്സ, ദേവാനം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’തി ഉദാഹു താവതിംസാനമ്പി ദേവാനം…പേ॰… യാമാനമ്പി ദേവാനം… തുസിതാനമ്പി ദേവാനം… നിമ്മാനരതീനമ്പി ദേവാനം… പരനിമ്മിതവസവത്തീനമ്പി ദേവാനം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’’’തി? ‘‘പരനിമ്മിതവസവത്തീനമ്പി ഖോ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന, ദേവാനം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’’’തി.

    ‘‘Cātumahārājikānaññeva nu kho, tissa, devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti udāhu tāvatiṃsānampi devānaṃ…pe… yāmānampi devānaṃ… tusitānampi devānaṃ… nimmānaratīnampi devānaṃ… paranimmitavasavattīnampi devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti? ‘‘Paranimmitavasavattīnampi kho, mārisa moggallāna, devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti.

    ‘‘സബ്ബേസഞ്ഞേവ നു ഖോ, തിസ്സ, പരനിമ്മിതവസവത്തീനം ദേവാനം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’’’തി? ‘‘ന ഖോ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന, സബ്ബേസം പരനിമ്മിതവസവത്തീനം ദേവാനം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’തി. യേ ഖോ തേ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന, പരനിമ്മിതവസവത്തീ ദേവാ ബുദ്ധേ അവേച്ചപ്പസാദേന അസമന്നാഗതാ, ധമ്മേ അവേച്ചപ്പസാദേന അസമന്നാഗതാ, സങ്ഘേ അവേച്ചപ്പസാദേന അസമന്നാഗതാ, അരിയകന്തേഹി സീലേഹി അസമന്നാഗതാ, ന തേസം ദേവാനം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’തി. യേ ച ഖോ തേ, മാരിസ മോഗ്ഗല്ലാന, പരനിമ്മിതവസവത്തീ ദേവാ ബുദ്ധേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതാ, ധമ്മേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതാ, സങ്ഘേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതാ, അരിയകന്തേഹി സീലേഹി സമന്നാഗതാ തേസം ഏവം ഞാണം ഹോതി – ‘സോതാപന്നാ നാമ അവിനിപാതധമ്മാ നിയതാ സമ്ബോധിപരായണാ’’’തി.

    ‘‘Sabbesaññeva nu kho, tissa, paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti? ‘‘Na kho, mārisa moggallāna, sabbesaṃ paranimmitavasavattīnaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Ye kho te, mārisa moggallāna, paranimmitavasavattī devā buddhe aveccappasādena asamannāgatā, dhamme aveccappasādena asamannāgatā, saṅghe aveccappasādena asamannāgatā, ariyakantehi sīlehi asamannāgatā, na tesaṃ devānaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti. Ye ca kho te, mārisa moggallāna, paranimmitavasavattī devā buddhe aveccappasādena samannāgatā, dhamme aveccappasādena samannāgatā, saṅghe aveccappasādena samannāgatā, ariyakantehi sīlehi samannāgatā tesaṃ evaṃ ñāṇaṃ hoti – ‘sotāpannā nāma avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’’’ti.

    അഥ ഖോ ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ തിസ്സസ്സ ബ്രഹ്മുനോ ഭാസിതം അഭിനന്ദിത്വാ അനുമോദിത്വാ – ‘‘സേയ്യഥാപി നാമ ബലവാ പുരിസോ സമിഞ്ജിതം വാ ബാഹം പസാരേയ്യ, പസാരിതം വാ ബാഹം സമിഞ്ജേയ്യ, ഏവമേവം – ‘ബ്രഹ്മലോകേ അന്തരഹിതോ ജേതവനേ പാതുരഹോസീ’’’തി. ചതുത്ഥം.

    Atha kho āyasmā mahāmoggallāno tissassa brahmuno bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā – ‘‘seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evamevaṃ – ‘brahmaloke antarahito jetavane pāturahosī’’’ti. Catutthaṃ.







    Footnotes:
    1. സോതാപന്നാമ്ഹാ (സീ॰), സോതാപന്നാമ്ഹ (സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    2. sotāpannāmhā (sī.), sotāpannāmha (syā. kaṃ. pī.)
    3. സമ്മിഞ്ജിതം (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    4. സാഗതം (സീ॰)
    5. sammiñjitaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    6. sāgataṃ (sī.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൪. മഹാമോഗ്ഗല്ലാനസുത്തവണ്ണനാ • 4. Mahāmoggallānasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൧-൪. സേഖസുത്താദിവണ്ണനാ • 1-4. Sekhasuttādivaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact