Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / அபதா³ன-அட்ட²கதா² • Apadāna-aṭṭhakathā

    3-2. மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரஅபதா³னவண்ணனா

    3-2. Mahāmoggallānattheraapadānavaṇṇanā

    அனோமத³ஸ்ஸீ ப⁴க³வாத்யாதி³கங் ஆயஸ்மதோ மொக்³க³ல்லானத்தே²ரஸ்ஸ அபதா³னங். அயஞ்ச தே²ரோ புரிமபு³த்³தே⁴ஸு கதாதி⁴காரோ தத்த² தத்த² ப⁴வே விவட்டூபனிஸ்ஸயானி புஞ்ஞானி உபசினந்தோ அனோமத³ஸ்ஸிஸ்ஸ ப⁴க³வதோ காலேதிஆதி³ ஸாரிபுத்தத்தே²ரஸ்ஸ த⁴ம்மஸேனாபதினோ வத்து²ம்ஹி வுத்தமேவ. தே²ரோ ஹி பப்³ப³ஜிததி³வஸதோ பட்டா²ய ஸத்தமே தி³வஸே மக³த⁴ரட்டே² கல்லவாலகா³மகங் உபனிஸ்ஸாய ஸமணத⁴ம்மங் கரொந்தோ தி²னமித்³தே⁴ ஓக்கமந்தே ஸத்தா²ரா ‘‘மொக்³க³ல்லான, மா துச்சோ² தவ வாயாமோ’’திஆதி³னா ஸங்வேஜிதோ தி²னமித்³த⁴ங் வினோதெ³த்வா ப⁴க³வதா வுச்சமானங் தா⁴துகம்மட்டா²னங் ஸுணந்தோ ஏவ விபஸ்ஸனாபடிபாடியா உபரிமக்³க³த்தயங் அதி⁴க³ந்த்வா அக்³க³ப²லக்க²ணே ஸாவகஞாணஸ்ஸ மத்த²கங் பாபுணி.

    Anomadassībhagavātyādikaṃ āyasmato moggallānattherassa apadānaṃ. Ayañca thero purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto anomadassissa bhagavato kāletiādi sāriputtattherassa dhammasenāpatino vatthumhi vuttameva. Thero hi pabbajitadivasato paṭṭhāya sattame divase magadharaṭṭhe kallavālagāmakaṃ upanissāya samaṇadhammaṃ karonto thinamiddhe okkamante satthārā ‘‘moggallāna, mā tuccho tava vāyāmo’’tiādinā saṃvejito thinamiddhaṃ vinodetvā bhagavatā vuccamānaṃ dhātukammaṭṭhānaṃ suṇanto eva vipassanāpaṭipāṭiyā uparimaggattayaṃ adhigantvā aggaphalakkhaṇe sāvakañāṇassa matthakaṃ pāpuṇi.

    375. ஏவங் து³தியஸாவகபா⁴வங் பத்வா ஆயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரோ அத்தனோ புப்³ப³கம்மங் ஸரித்வா ஸோமனஸ்ஸவஸேன புப்³ப³சரியங் அபதா³னங் பகாஸெந்தோ அனோமத³ஸ்ஸீ ப⁴க³வாதிஆதி³மாஹ. தத்த² ந ஓமங் அலாமகங் த³ஸ்ஸனங் பஸ்ஸனங் அஸ்ஸாதி அனோமத³ஸ்ஸீ. தஸ்ஸ ஹி த்³வத்திங்ஸமஹாபுரிஸலக்க²ணபடிமண்டி³தஸரீரத்தா ஸகலங் தி³வஸங் ஸகலங் மாஸங் ஸகலங் ஸங்வச்ச²ரங் ஸங்வச்ச²ரஸதஸஹஸ்ஸம்பி பஸ்ஸந்தானங் தே³வமனுஸ்ஸானங் அதித்திகரங் த³ஸ்ஸனந்தி, அனோமங் அலாமகங் நிப்³பா³னங் த³ஸ்ஸனஸீலோதி வா ‘‘அனோமத³ஸ்ஸீ’’தி லத்³த⁴னாமோ பா⁴க்³யவந்ததாதீ³ஹி காரணேஹி ப⁴க³வா. லோகஜெட்டோ²தி ஸகலஸத்தலோகஸ்ஸ ஜெட்டோ² பதா⁴னோ. ஆஸப⁴ஸதி³ஸத்தா ஆஸபோ⁴, நரானங் ஆஸபோ⁴ நராஸபோ⁴. ஸோ லோகஜெட்டோ² நராஸபோ⁴ அனோமத³ஸ்ஸீ ப⁴க³வா தே³வஸங்க⁴புரக்க²தோ தே³வஸமூஹேஹி பரிவாரிதோ. ஹிமவந்தம்ஹி விஹாஸீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.

    375. Evaṃ dutiyasāvakabhāvaṃ patvā āyasmā mahāmoggallānatthero attano pubbakammaṃ saritvā somanassavasena pubbacariyaṃ apadānaṃ pakāsento anomadassī bhagavātiādimāha. Tattha na omaṃ alāmakaṃ dassanaṃ passanaṃ assāti anomadassī. Tassa hi dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇapaṭimaṇḍitasarīrattā sakalaṃ divasaṃ sakalaṃ māsaṃ sakalaṃ saṃvaccharaṃ saṃvaccharasatasahassampi passantānaṃ devamanussānaṃ atittikaraṃ dassananti, anomaṃ alāmakaṃ nibbānaṃ dassanasīloti vā ‘‘anomadassī’’ti laddhanāmo bhāgyavantatādīhi kāraṇehi bhagavā. Lokajeṭṭhoti sakalasattalokassa jeṭṭho padhāno. Āsabhasadisattā āsabho, narānaṃ āsabho narāsabho. So lokajeṭṭho narāsabho anomadassī bhagavā devasaṅghapurakkhato devasamūhehi parivārito. Himavantamhi vihāsīti sambandho.

    376. யதா³ து³தியஸாவகபா⁴வாய து³தியவாரே பத்த²னங் அகாஸி, ததா³ நாமேன வருணோ நாம அஹங் நாக³ராஜா ஹுத்வா நிப்³ப³த்தோ அஹோஸிந்தி அத்தோ². தேன வுத்தங் – ‘‘வருணோ நாம நாமேன, நாக³ராஜா அஹங் ததா³’’தி. காமரூபீதி யதி³ச்சி²தகாமனிம்மானஸீலோ. விகுப்³பா³மீதி விவித⁴ங் இத்³தி⁴விகுப்³ப³னங் கரோமி. மஹோத³தி⁴னிவாஸஹந்தி மஞ்ஜேரிகா நாகா³, பூ⁴மிக³தா நாகா³, பப்³ப³தட்டா² நாகா³, க³ங்கா³வஹெய்யா நாகா³, ஸாமுத்³தி³கா நாகா³தி இமேஸங் நாகா³னங் அந்தரே ஸாமுத்³தி³கனாகோ³ அஹங் மஹோத³தி⁴ம்ஹி ஸமுத்³தே³ நிவாஸிங், வாஸங் கப்பேஸிந்தி அத்தோ².

    376. Yadā dutiyasāvakabhāvāya dutiyavāre patthanaṃ akāsi, tadā nāmena varuṇo nāma ahaṃ nāgarājā hutvā nibbatto ahosinti attho. Tena vuttaṃ – ‘‘varuṇo nāma nāmena, nāgarājā ahaṃ tadā’’ti. Kāmarūpīti yadicchitakāmanimmānasīlo. Vikubbāmīti vividhaṃ iddhivikubbanaṃ karomi. Mahodadhinivāsahanti mañjerikā nāgā, bhūmigatā nāgā, pabbataṭṭhā nāgā, gaṅgāvaheyyā nāgā, sāmuddikā nāgāti imesaṃ nāgānaṃ antare sāmuddikanāgo ahaṃ mahodadhimhi samudde nivāsiṃ, vāsaṃ kappesinti attho.

    377. ஸங்க³ணியங் க³ணங் ஹித்வாதி நிச்சபரிவாரபூ⁴தங் ஸகபரிவாரங் நாக³ஸமூஹங் ஹித்வா வினா ஹுத்வா . தூரியங் பட்ட²பேஸஹந்தி அஹங் தூரியங் பட்ட²பேஸிங், வஜ்ஜாபேஸிந்தி அத்தோ². ஸம்பு³த்³த⁴ங் பரிவாரெத்வாதி அனோமத³ஸ்ஸிஸம்பு³த்³த⁴ங் ஸமந்ததோ ஸேவமானா அச்ச²ரா நாக³மாணவிகா வாதே³ஸுங் தி³ப்³ப³வாதே³ஹி கீ³தா வாக்யாதீ³ஹி வாதே³ஸுங் லத்³தா⁴னுரூபதோ வஜ்ஜேஸுங் ததா³தி அத்தோ².

    377.Saṅgaṇiyaṃ gaṇaṃ hitvāti niccaparivārabhūtaṃ sakaparivāraṃ nāgasamūhaṃ hitvā vinā hutvā . Tūriyaṃ paṭṭhapesahanti ahaṃ tūriyaṃ paṭṭhapesiṃ, vajjāpesinti attho. Sambuddhaṃ parivāretvāti anomadassisambuddhaṃ samantato sevamānā accharā nāgamāṇavikā vādesuṃ dibbavādehi gītā vākyādīhi vādesuṃ laddhānurūpato vajjesuṃ tadāti attho.

    378. வஜ்ஜமானேஸு தூரேஸூதி மனுஸ்ஸனாக³தூரியேஸு பஞ்சங்கி³கேஸு வஜ்ஜமானேஸு . தே³வா தூரானி வஜ்ஜயுந்தி சாதுமஹாராஜிகா தே³வா தி³ப்³ப³தூரியானி வஜ்ஜிங்ஸு வாதே³ஸுந்தி அத்தோ². உபி⁴ன்னங் ஸத்³த³ங் ஸுத்வானாதி உபி⁴ன்னங் தே³வமனுஸ்ஸானங் பே⁴ரிஸத்³த³ங் ஸுத்வா. திலோகக³ருஸமானோபி பு³த்³தோ⁴ ஸம்பபு³ஜ்ஜ²த² ஜானாதி ஸுணாதீதி அத்தோ².

    378.Vajjamānesu tūresūti manussanāgatūriyesu pañcaṅgikesu vajjamānesu . Devā tūrāni vajjayunti cātumahārājikā devā dibbatūriyāni vajjiṃsu vādesunti attho. Ubhinnaṃ saddaṃ sutvānāti ubhinnaṃ devamanussānaṃ bherisaddaṃ sutvā. Tilokagarusamānopi buddho sampabujjhatha jānāti suṇātīti attho.

    379. நிமந்தெத்வான ஸம்பு³த்³த⁴ந்தி ஸஸாவகஸங்க⁴ங் ஸம்பு³த்³த⁴ங் ஸ்வாதனாய நிமந்தெத்வா பரிவாரெத்வா. ஸகப⁴வனந்தி அத்தனோ நாக³ப⁴வனங் உபாக³மிங். க³ந்த்வா ச ஆஸனங் பஞ்ஞபெத்வானாதி ரத்திட்டா²னதி³வாட்டா²னகுடிமண்ட³பஸயனநிஸீத³னட்டா²னானி பஞ்ஞாபெத்வா ஸஜ்ஜெத்வாதி அத்தோ². காலமாரோசயிங் அஹந்தி ஏவங் கதபுப்³ப³விதா⁴னோ அஹங் ‘‘காலோ, ப⁴ந்தே, நிட்டி²தங் ப⁴த்த’’ந்தி காலங் ஆரோசயிங் விஞ்ஞாபேஸிங்.

    379.Nimantetvāna sambuddhanti sasāvakasaṅghaṃ sambuddhaṃ svātanāya nimantetvā parivāretvā. Sakabhavananti attano nāgabhavanaṃ upāgamiṃ. Gantvā ca āsanaṃ paññapetvānāti rattiṭṭhānadivāṭṭhānakuṭimaṇḍapasayananisīdanaṭṭhānāni paññāpetvā sajjetvāti attho. Kālamārocayiṃ ahanti evaṃ katapubbavidhāno ahaṃ ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti kālaṃ ārocayiṃ viññāpesiṃ.

    380. கீ²ணாஸவஸஹஸ்ஸேஹீதி ததா³ ஸோ ப⁴க³வா அரஹந்தஸஹஸ்ஸேஹி பரிவுதோ லோகனாயகோ ஸப்³பா³ தி³ஸா ஓபா⁴ஸெந்தோ மே ப⁴வனங் உபாக³மி ஸம்பத்தோதி அத்தோ².

    380.Khīṇāsavasahassehīti tadā so bhagavā arahantasahassehi parivuto lokanāyako sabbā disā obhāsento me bhavanaṃ upāgami sampattoti attho.

    381. அத்தனோ ப⁴வனங் பவிட்ட²ங் ப⁴க³வந்தங் போ⁴ஜனாகாரங் த³ஸ்ஸெந்தோ உபவிட்ட²ங் மஹாவீரந்திஆதி³மாஹ. தங் ஸுவிஞ்ஞெய்யமேவ.

    381. Attano bhavanaṃ paviṭṭhaṃ bhagavantaṃ bhojanākāraṃ dassento upaviṭṭhaṃ mahāvīrantiādimāha. Taṃ suviññeyyameva.

    386. ஓக்காககுலஸம்ப⁴வோதி ஓக்காகரஞ்ஞோ பரம்பராக³தராஜகுலே உப்பன்னோ ஸகலஜம்பு³தீ³பே பாகடராஜகுலே உப்பன்னோ வா கொ³த்தேன கொ³த்தவஸேன கோ³தமோ நாம ஸத்தா² மனுஸ்ஸலோகே ப⁴விஸ்ஸதி.

    386.Okkākakulasambhavoti okkākarañño paramparāgatarājakule uppanno sakalajambudīpe pākaṭarājakule uppanno vā gottena gottavasena gotamo nāma satthā manussaloke bhavissati.

    388. ஸோ பச்சா² பப்³ப³ஜித்வானாதி ஸோ நாக³ராஜா பச்சா² பச்சி²மப⁴வே குஸலமூலேன புஞ்ஞஸம்பா⁴ரேன சோதி³தோ உய்யோஜிதோ ஸாஸனே பப்³ப³ஜித்வா கோ³தமஸ்ஸ ப⁴க³வதோ து³தியோ அக்³க³ஸாவகோ ஹெஸ்ஸதீதி ப்³யாகரணமகாஸி.

    388.So pacchā pabbajitvānāti so nāgarājā pacchā pacchimabhave kusalamūlena puññasambhārena codito uyyojito sāsane pabbajitvā gotamassa bhagavato dutiyo aggasāvako hessatīti byākaraṇamakāsi.

    389. ஆரத்³த⁴வீரியோதி டா²னநிஸஜ்ஜாதீ³ஸு இரியாபதே²ஸு வீரியவா. பஹிதத்தோதி நிப்³பா³னே பேஸிதசித்தோ . இத்³தி⁴யா பாரமிங் க³தோதி ‘‘ஏதத³க்³க³ங், பி⁴க்க²வே, மம ஸாவகானங் பி⁴க்கூ²னங் இத்³தி⁴மந்தானங் யதி³த³ங் மஹாமொக்³க³ல்லானோ’’தி (அ॰ நி॰ 1.180, 190) அதி⁴ட்டா²னித்³தி⁴விகுப்³ப³னித்³தி⁴கம்மவிபாகஜித்³தி⁴ஆதீ³ஸு பாரமிங் பரியோஸானங் க³தோ பத்தோ. ஸப்³பா³ஸவேதி ஸமந்ததோ ஸவனதோ பவத்தனதோ ‘‘ஆஸவா’’தி லத்³த⁴னாமே காமப⁴வதி³ட்டி²அவிஜ்ஜாத⁴ம்மே ஸப்³பே³ பரிஞ்ஞாய ஸமந்ததோ அஞ்ஞாய ஜானித்வா பஜஹித்வா அனாஸவோ நிக்கிலேஸோ. நிப்³பா³யிஸ்ஸதீதி கிலேஸக²ந்த⁴பரினிப்³பா³னேன நிப்³பா³யிஸ்ஸதீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.

    389.Āraddhavīriyoti ṭhānanisajjādīsu iriyāpathesu vīriyavā. Pahitattoti nibbāne pesitacitto . Iddhiyā pāramiṃ gatoti ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ iddhimantānaṃ yadidaṃ mahāmoggallāno’’ti (a. ni. 1.180, 190) adhiṭṭhāniddhivikubbaniddhikammavipākajiddhiādīsu pāramiṃ pariyosānaṃ gato patto. Sabbāsaveti ā samantato savanato pavattanato ‘‘āsavā’’ti laddhanāme kāmabhavadiṭṭhiavijjādhamme sabbe pariññāya samantato aññāya jānitvā pajahitvā anāsavo nikkileso. Nibbāyissatīti kilesakhandhaparinibbānena nibbāyissatīti sambandho.

    390. ஏவங் தே²ரோ அத்தனோ புஞ்ஞவஸேன லத்³த⁴ப்³யாகரணங் வத்வா புன பாபசரியங் பகாஸெந்தோ பாபமித்தோபனிஸ்ஸாயாதிஆதி³மாஹ. தத்த² பாபமித்தே பாபகே லாமகே மித்தே உபனிஸ்ஸாய நிஸ்ஸயே கத்வா தேஹி ஸங்ஸக்³கோ³ ஹுத்வாதி அத்தோ².

    390. Evaṃ thero attano puññavasena laddhabyākaraṇaṃ vatvā puna pāpacariyaṃ pakāsento pāpamittopanissāyātiādimāha. Tattha pāpamitte pāpake lāmake mitte upanissāya nissaye katvā tehi saṃsaggo hutvāti attho.

    தத்ராயமனுபுப்³பீ³ கதா² – ஏகஸ்மிங் ஸமயே தித்தி²யா ஸன்னிபதித்வா மந்தேஸுங் – ‘‘ஜானாதா²வுஸோ, கேன காரணேன ஸமணஸ்ஸ கோ³தமஸ்ஸ லாப⁴ஸக்காரோ மஹா ஹுத்வா நிப்³ப³த்தோ’’தி? ‘‘ந ஜானாம’’. ‘‘தும்ஹே பன ந ஜானாதா²’’தி? ‘‘ஆம, ஜானாம’’ – மொக்³க³ல்லானங் நாம ஏகங் பி⁴க்கு²ங் நிஸ்ஸாய உப்பன்னோ . ஸோ ஹி தே³வலோகங் க³ந்த்வா தே³வதாஹி கதகம்மங் புச்சி²த்வா ஆக³ந்த்வா மனுஸ்ஸானங் கதே²ஸி – ‘‘இத³ங் நாம கத்வா ஏவரூபங் ஸம்பத்திங் லப⁴ந்தீ’’தி. நிரயே நிப்³ப³த்தானம்பி கம்மங் புச்சி²த்வா ஆக³ந்த்வா மனுஸ்ஸானங் கதே²ஸி – ‘‘இத³ங் நாம கத்வா ஏவரூபங் து³க்க²ங் அனுப⁴வந்தீ’’தி. மனுஸ்ஸா தஸ்ஸ கத²ங் ஸுத்வா மஹந்தங் லாப⁴ஸக்காரங் அபி⁴ஹரந்தி. ஸசே தங் மாரேதுங் ஸக்கி²ஸ்ஸாம, ஸோ லாப⁴ஸக்காரோ அம்ஹாகங் நிப்³ப³த்திஸ்ஸதி, அத்தே²ஸோ உபாயோதி ஸப்³பே³ ஏகச்ச²ந்தா³ ஹுத்வா ‘‘யங்கிஞ்சி கத்வா தங் மாரெஸ்ஸாமா’’தி அத்தனோ உபட்டா²கே ஸமாத³பெத்வா கஹாபணஸஹஸ்ஸங் லபி⁴த்வா புரிஸகா⁴தகே சோரே பக்கோஸாபெத்வா ‘‘மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரோ நாம ஸமணஸ்ஸ கோ³தமஸ்ஸ ஸாவகோ காளஸிலாயங் வஸதி, தும்ஹே தத்த² க³ந்த்வா தங் மாரேதா²’’தி தேஸங் தங் ஸஹஸ்ஸங் அத³ங்ஸு. சோரா த⁴னலாபே⁴ன ஸம்படிச்சி²த்வா ‘‘தே²ரங் மாரெஸ்ஸாமா’’தி க³ந்த்வா தஸ்ஸ வஸனட்டா²னங் பரிவாரேஸுங். தே²ரோ தேஹி பரிக்கி²த்தபா⁴வங் ஞத்வா குஞ்சிகச்சி²த்³தே³ன நிக்க²மித்வா பக்காமி. சோரா தங் தி³வஸங் தே²ரங் அதி³ஸ்வா புனேகதி³வஸங் தஸ்ஸ வஸனட்டா²னங் பரிக்கி²பிங்ஸு. தே²ரோ ஞத்வா கண்ணிகாமண்ட³லங் பி⁴ந்தி³த்வா ஆகாஸங் பக்க²ந்தி³. ஏவங் தே பட²மமாஸேபி, மஜ்ஜி²மமாஸேபி தே²ரங் க³ஹேதுங் நாஸக்கி²ங்ஸு. பச்சி²மமாஸே பன ஸம்பத்தே தே²ரோ அத்தனா கதகம்மஸ்ஸ ஆகட்³ட⁴னபா⁴வங் ஞத்வா ந அபக³ச்சி². சோரா தங் பஹரந்தா தண்டு³லகமத்தானி அட்டீ²னி கரொந்தா பி⁴ந்தி³ங்ஸு. அத² நங் ‘‘மதோ’’தி ஸஞ்ஞாய ஏகஸ்மிங் கு³ம்ப³பிட்டே² கி²பித்வா பக்கமிங்ஸு.

    Tatrāyamanupubbī kathā – ekasmiṃ samaye titthiyā sannipatitvā mantesuṃ – ‘‘jānāthāvuso, kena kāraṇena samaṇassa gotamassa lābhasakkāro mahā hutvā nibbatto’’ti? ‘‘Na jānāma’’. ‘‘Tumhe pana na jānāthā’’ti? ‘‘Āma, jānāma’’ – moggallānaṃ nāma ekaṃ bhikkhuṃ nissāya uppanno . So hi devalokaṃ gantvā devatāhi katakammaṃ pucchitvā āgantvā manussānaṃ kathesi – ‘‘idaṃ nāma katvā evarūpaṃ sampattiṃ labhantī’’ti. Niraye nibbattānampi kammaṃ pucchitvā āgantvā manussānaṃ kathesi – ‘‘idaṃ nāma katvā evarūpaṃ dukkhaṃ anubhavantī’’ti. Manussā tassa kathaṃ sutvā mahantaṃ lābhasakkāraṃ abhiharanti. Sace taṃ māretuṃ sakkhissāma, so lābhasakkāro amhākaṃ nibbattissati, attheso upāyoti sabbe ekacchandā hutvā ‘‘yaṃkiñci katvā taṃ māressāmā’’ti attano upaṭṭhāke samādapetvā kahāpaṇasahassaṃ labhitvā purisaghātake core pakkosāpetvā ‘‘mahāmoggallānatthero nāma samaṇassa gotamassa sāvako kāḷasilāyaṃ vasati, tumhe tattha gantvā taṃ mārethā’’ti tesaṃ taṃ sahassaṃ adaṃsu. Corā dhanalābhena sampaṭicchitvā ‘‘theraṃ māressāmā’’ti gantvā tassa vasanaṭṭhānaṃ parivāresuṃ. Thero tehi parikkhittabhāvaṃ ñatvā kuñcikacchiddena nikkhamitvā pakkāmi. Corā taṃ divasaṃ theraṃ adisvā punekadivasaṃ tassa vasanaṭṭhānaṃ parikkhipiṃsu. Thero ñatvā kaṇṇikāmaṇḍalaṃ bhinditvā ākāsaṃ pakkhandi. Evaṃ te paṭhamamāsepi, majjhimamāsepi theraṃ gahetuṃ nāsakkhiṃsu. Pacchimamāse pana sampatte thero attanā katakammassa ākaḍḍhanabhāvaṃ ñatvā na apagacchi. Corā taṃ paharantā taṇḍulakamattāni aṭṭhīni karontā bhindiṃsu. Atha naṃ ‘‘mato’’ti saññāya ekasmiṃ gumbapiṭṭhe khipitvā pakkamiṃsu.

    தே²ரோ , ‘‘ஸத்தா²ரங் பஸ்ஸித்வா வந்தி³த்வாவ பரினிப்³பா³யிஸ்ஸாமீ’’தி அத்தபா⁴வங் ஜா²னவேட²னேன வேடெ²த்வா ஆகாஸேன ஸத்து² ஸந்திகங் க³ந்த்வா ஸத்தா²ரங் வந்தி³த்வா ‘‘ப⁴ந்தே, பரினிப்³பா³யிஸ்ஸாமீ’’தி ஆஹ. ‘‘பரினிப்³பா³யிஸ்ஸஸி, மொக்³க³ல்லானா’’தி? ‘‘ஆம, ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘கத்த² க³ந்த்வா பரினிப்³பா³யிஸ்ஸஸீ’’தி? ‘‘காளஸிலாபதே³ஸங், ப⁴ந்தே’’தி. ‘‘தேன ஹி, மொக்³க³ல்லான, மய்ஹங் த⁴ம்மங் கதெ²த்வா யாஹி. தாதி³ஸஸ்ஸ ஹி மே ஸாவகஸ்ஸ ந தா³னி த³ஸ்ஸனங் அத்தீ²’’தி. ஸோ ‘‘ஏவங் கரிஸ்ஸாமி, ப⁴ந்தே’’தி ஸத்தா²ரங் வந்தி³த்வா ஆகாஸங் உப்பதித்வா ஸாரிபுத்தத்தே²ரோ விய பரினிப்³பா³னதி³வஸே நானப்பகாரா இத்³தி⁴யோ கத்வா த⁴ம்மங் கதெ²த்வா ஸத்தா²ரங் வந்தி³த்வா காளஸிலாபதே³ஸங் க³ந்த்வா பரினிப்³பா³யி. ‘‘தே²ரங் கிர சோரா மாரேஸு’’ந்தி அயங் கதா² ஸகலஜம்பு³தீ³பே பத்த²ரி.

    Thero , ‘‘satthāraṃ passitvā vanditvāva parinibbāyissāmī’’ti attabhāvaṃ jhānaveṭhanena veṭhetvā ākāsena satthu santikaṃ gantvā satthāraṃ vanditvā ‘‘bhante, parinibbāyissāmī’’ti āha. ‘‘Parinibbāyissasi, moggallānā’’ti? ‘‘Āma, bhante’’ti. ‘‘Kattha gantvā parinibbāyissasī’’ti? ‘‘Kāḷasilāpadesaṃ, bhante’’ti. ‘‘Tena hi, moggallāna, mayhaṃ dhammaṃ kathetvā yāhi. Tādisassa hi me sāvakassa na dāni dassanaṃ atthī’’ti. So ‘‘evaṃ karissāmi, bhante’’ti satthāraṃ vanditvā ākāsaṃ uppatitvā sāriputtatthero viya parinibbānadivase nānappakārā iddhiyo katvā dhammaṃ kathetvā satthāraṃ vanditvā kāḷasilāpadesaṃ gantvā parinibbāyi. ‘‘Theraṃ kira corā māresu’’nti ayaṃ kathā sakalajambudīpe patthari.

    ராஜா அஜாதஸத்து சோரே பரியேஸனத்தா²ய சரபுரிஸே பயோஜேஸி. தேஸு சோரேஸு ஸுராபானே ஸுரங் பிவந்தேஸு மத்³தே³ஸு ஏகோ ஏகஸ்ஸ பிட்டி²ங் பஹரித்வா பாதேஸி. ஸோ தங் ஸந்தஜ்ஜெந்தோ ‘‘அம்போ⁴ து³ப்³பி³னீத த்வங், கஸ்மா மே பிட்டி²ங் பஹரித்வா பாதேஸி, கிங் பன, அரே து³ட்ட²சோர, தயா மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரோ பட²மங் பஹதோ’’தி ஆஹ. ‘‘கிங் பன த்வங் மயா பட²மங் பஹதபா⁴வங் ந ஜானாஸீ’’தி? ஏவங் ஏதேஸங் ‘‘மயா பஹதோ, மயா பஹதோ’’தி வத³ந்தானங் ஸுத்வா தே சரபுரிஸா ஸப்³பே³ தே சோரே க³ஹெத்வா ரஞ்ஞோ ஆரோசேஸுங். ராஜா தே சோரே பக்கோஸாபெத்வா புச்சி² – ‘‘தும்ஹேஹி தே²ரோ மாரிதோ’’தி? ‘‘ஆம, தே³வா’’தி. ‘‘கேஹி தும்ஹே உய்யோஜிதா’’தி? ‘‘நக்³க³ஸமணேஹி, தே³வா’’தி. ராஜா பஞ்சஸதே நக்³க³ஸமணே கா³ஹாபெத்வா பஞ்சஸதேஹி சோரேஹி ஸத்³தி⁴ங் ராஜங்க³ணே நாபி⁴பமாணேஸு ஆவாடேஸு நிக²ணாபெத்வா பலாலேஹி படிச்சா²தெ³த்வா அக்³கி³ங் தா³பேஸி. அத² நேஸங் ஜா²மபா⁴வங் ஜானித்வா அயனங்க³லேஹி கஸாபெத்வா ஸப்³பே³ க²ண்டா³க²ண்ட³ங் காராபேஸி. ததா³ பி⁴க்கூ² த⁴ம்மஸபா⁴யங் கத²ங் ஸமுட்டா²பேஸுங் – ‘‘மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரோ அத்தனோ அனநுரூபமரணங் பத்தோ’’தி. ஸத்தா² ஆக³ந்த்வா ‘‘காய நுத்த², பி⁴க்க²வே, ஏதரஹி கதா²ய ஸன்னிஸின்னா’’தி புச்சி²த்வா ‘‘இமாய நாம, ப⁴ந்தே’’தி வுத்தே ‘‘மொக்³க³ல்லானஸ்ஸ, பி⁴க்க²வே, இமஸ்ஸேவ அத்தபா⁴வஸ்ஸ அனநுரூபங் மரணங், புப்³பே³ பன தேன கதகம்மஸ்ஸ அனுரூபமேவா’’தி வத்வா ‘‘கிங் பனஸ்ஸ, ப⁴ந்தே, புப்³ப³கம்ம’’ந்தி புட்டோ² தங் வித்தா²ரெத்வா கதே²ஸி.

    Rājā ajātasattu core pariyesanatthāya carapurise payojesi. Tesu coresu surāpāne suraṃ pivantesu maddesu eko ekassa piṭṭhiṃ paharitvā pātesi. So taṃ santajjento ‘‘ambho dubbinīta tvaṃ, kasmā me piṭṭhiṃ paharitvā pātesi, kiṃ pana, are duṭṭhacora, tayā mahāmoggallānatthero paṭhamaṃ pahato’’ti āha. ‘‘Kiṃ pana tvaṃ mayā paṭhamaṃ pahatabhāvaṃ na jānāsī’’ti? Evaṃ etesaṃ ‘‘mayā pahato, mayā pahato’’ti vadantānaṃ sutvā te carapurisā sabbe te core gahetvā rañño ārocesuṃ. Rājā te core pakkosāpetvā pucchi – ‘‘tumhehi thero mārito’’ti? ‘‘Āma, devā’’ti. ‘‘Kehi tumhe uyyojitā’’ti? ‘‘Naggasamaṇehi, devā’’ti. Rājā pañcasate naggasamaṇe gāhāpetvā pañcasatehi corehi saddhiṃ rājaṅgaṇe nābhipamāṇesu āvāṭesu nikhaṇāpetvā palālehi paṭicchādetvā aggiṃ dāpesi. Atha nesaṃ jhāmabhāvaṃ jānitvā ayanaṅgalehi kasāpetvā sabbe khaṇḍākhaṇḍaṃ kārāpesi. Tadā bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ – ‘‘mahāmoggallānatthero attano ananurūpamaraṇaṃ patto’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāma, bhante’’ti vutte ‘‘moggallānassa, bhikkhave, imasseva attabhāvassa ananurūpaṃ maraṇaṃ, pubbe pana tena katakammassa anurūpamevā’’ti vatvā ‘‘kiṃ panassa, bhante, pubbakamma’’nti puṭṭho taṃ vitthāretvā kathesi.

    அதீதே, பி⁴க்க²வே, பா³ராணஸியங் ஏகோ குலபுத்தோ ஸயமேவ கொட்டனபசனாதீ³னி கரொந்தோ மாதாபிதரோ படிஜக்³கி³. அத²ஸ்ஸ மாதாபிதரோ ‘‘தாத, த்வங் ஏககோவ கே³ஹே ச அரஞ்ஞே ச கம்மங் கரொந்தோ கிலமஸி, ஏகங் தே குமாரிகங் ஆனெஸ்ஸாமா’’தி வத்வா ‘‘அம்மதாதா, யாவ தும்ஹே ஜீவத², தாவ வோ ஸஹத்தா² உபட்ட²ஹிஸ்ஸாமீ’’தி தேன படிக்கி²த்தாபி புனப்புனங் யாசித்வா குமாரிகங் ஆனேஸுங். ஸா கதிபாஹமேவ தே உபட்ட²ஹித்வா பச்சா² தேஸங் த³ஸ்ஸனமபி அனிச்ச²ந்தீ – ‘‘ந ஸக்கா தவ மாதாபிதூஹி ஸத்³தி⁴ங் ஏகட்டா²னே வஸிது’’ந்தி உஜ்ஜா²யித்வா தஸ்மிங் அத்தனோ கத²ங் அக்³க³ண்ஹந்தே தஸ்ஸ ப³ஹிக³தகாலே மகசிவாகக²ண்டா³னி ச யாகு³பே²ணகே ச க³ஹெத்வா தத்த² தத்த² ஆகிரித்வா தேனாக³ந்த்வா ‘‘கிங் இத³’’ந்தி புட்டா² ‘‘இமேஸங் மஹல்லகஅந்தா⁴னங் ஏதங் கம்மங், ஸப்³ப³ங் கே³ஹங் கிலிட்டா² கரொந்தா விசரந்தி, ந ஸக்கா ஏதேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஏகட்டா²னே வஸிது’’ந்தி ஏவங் தாய புனப்புனங் கதி²யமானாய ஏவரூபோபி பூரிதபாரமீ ஸத்தோ மாதாபிதூஹி ஸத்³தி⁴ங் பி⁴ஜ்ஜி. ஸோ ‘‘ஹோது, ஜானிஸ்ஸாமி நேஸங் கத்தப்³ப³கம்ம’’ந்தி தே போ⁴ஜெத்வா ‘‘அம்மதாதா, அஸுகட்டா²னே நாம தும்ஹாகங் ஞாதகா ஆக³மனங் பச்சாஸீஸந்தி, தத்த² க³மிஸ்ஸாமா’’தி தே யானகங் ஆரோபெத்வா ஆதா³ய க³ச்ச²ந்தோ அடவிமஜ்ஜ²ங் பத்தகாலே ‘‘தாத, ரஸ்மியோ க³ண்ஹத², கோ³ணா த³ண்ட³ஸஞ்ஞாய க³மிஸ்ஸந்தி, இமஸ்மிங் டா²னே சோரா வஸந்தி, அஹங் ஓதரித்வா சராமீ’’தி பிது ஹத்தே² ரஸ்மியோ த³த்வா ஓதரித்வா க³ச்ச²ந்தோ ஸத்³த³ங் பரிவத்தெத்வா சோரானங் உட்டி²தஸத்³த³மகாஸி. மாதாபிதரோ ஸத்³த³ங் ஸுத்வா ‘‘சோரா உட்டி²தா’’தி ஸஞ்ஞாய ‘‘தாத, சோரா உட்டி²தா, மஹல்லகா மயங், த்வங் அத்தானமேவ ரக்கா²ஹீ’’தி ஆஹங்ஸு. ஸோ மாதாபிதரோ விரவந்தேபி சோரஸத்³த³ங் கரொந்தோ கொட்டெத்வா மாரெத்வா அடவியங் கி²பித்வா பச்சாக³மி.

    Atīte, bhikkhave, bārāṇasiyaṃ eko kulaputto sayameva koṭṭanapacanādīni karonto mātāpitaro paṭijaggi. Athassa mātāpitaro ‘‘tāta, tvaṃ ekakova gehe ca araññe ca kammaṃ karonto kilamasi, ekaṃ te kumārikaṃ ānessāmā’’ti vatvā ‘‘ammatātā, yāva tumhe jīvatha, tāva vo sahatthā upaṭṭhahissāmī’’ti tena paṭikkhittāpi punappunaṃ yācitvā kumārikaṃ ānesuṃ. Sā katipāhameva te upaṭṭhahitvā pacchā tesaṃ dassanamapi anicchantī – ‘‘na sakkā tava mātāpitūhi saddhiṃ ekaṭṭhāne vasitu’’nti ujjhāyitvā tasmiṃ attano kathaṃ aggaṇhante tassa bahigatakāle makacivākakhaṇḍāni ca yāgupheṇake ca gahetvā tattha tattha ākiritvā tenāgantvā ‘‘kiṃ ida’’nti puṭṭhā ‘‘imesaṃ mahallakaandhānaṃ etaṃ kammaṃ, sabbaṃ gehaṃ kiliṭṭhā karontā vicaranti, na sakkā etehi saddhiṃ ekaṭṭhāne vasitu’’nti evaṃ tāya punappunaṃ kathiyamānāya evarūpopi pūritapāramī satto mātāpitūhi saddhiṃ bhijji. So ‘‘hotu, jānissāmi nesaṃ kattabbakamma’’nti te bhojetvā ‘‘ammatātā, asukaṭṭhāne nāma tumhākaṃ ñātakā āgamanaṃ paccāsīsanti, tattha gamissāmā’’ti te yānakaṃ āropetvā ādāya gacchanto aṭavimajjhaṃ pattakāle ‘‘tāta, rasmiyo gaṇhatha, goṇā daṇḍasaññāya gamissanti, imasmiṃ ṭhāne corā vasanti, ahaṃ otaritvā carāmī’’ti pitu hatthe rasmiyo datvā otaritvā gacchanto saddaṃ parivattetvā corānaṃ uṭṭhitasaddamakāsi. Mātāpitaro saddaṃ sutvā ‘‘corā uṭṭhitā’’ti saññāya ‘‘tāta, corā uṭṭhitā, mahallakā mayaṃ, tvaṃ attānameva rakkhāhī’’ti āhaṃsu. So mātāpitaro viravantepi corasaddaṃ karonto koṭṭetvā māretvā aṭaviyaṃ khipitvā paccāgami.

    ஸத்தா² இத³ங் தஸ்ஸ புப்³ப³கம்மங் கதெ²த்வா ‘‘பி⁴க்க²வே, மொக்³க³ல்லானோ எத்தகங் கம்மங் கத்வா அனேகவஸ்ஸஸதஸஹஸ்ஸானி நிரயே பச்சித்வா தாவ பக்காவஸேஸேன அத்தபா⁴வஸதே ஏவமேவ கொட்டெத்வா ஸங்சுண்ணோ மரணங் பத்தோ, ஏவங் மொக்³க³ல்லானேன அத்தனோ கம்மானுரூபமேவ மரணங் லத்³த⁴ங். பஞ்சஹி சோரஸதேஹி ஸத்³தி⁴ங் பஞ்சதித்தி²யஸதானிபி மம புத்தங் அப்பது³ட்ட²ங் து³ஸ்ஸெத்வா அனுரூபமேவ மரணங் லபி⁴ங்ஸு. அப்பது³ட்டே²ஸு ஹி பது³ஸ்ஸந்தோ த³ஸஹி காரணேஹி அனயப்³யஸனங் பாபுணாதியேவா’’தி அனுஸந்தி⁴ங் க⁴டெத்வா த⁴ம்மங் தே³ஸெந்தோ இமா கா³தா² அபா⁴ஸி –

    Satthā idaṃ tassa pubbakammaṃ kathetvā ‘‘bhikkhave, moggallāno ettakaṃ kammaṃ katvā anekavassasatasahassāni niraye paccitvā tāva pakkāvasesena attabhāvasate evameva koṭṭetvā saṃcuṇṇo maraṇaṃ patto, evaṃ moggallānena attano kammānurūpameva maraṇaṃ laddhaṃ. Pañcahi corasatehi saddhiṃ pañcatitthiyasatānipi mama puttaṃ appaduṭṭhaṃ dussetvā anurūpameva maraṇaṃ labhiṃsu. Appaduṭṭhesu hi padussanto dasahi kāraṇehi anayabyasanaṃ pāpuṇātiyevā’’ti anusandhiṃ ghaṭetvā dhammaṃ desento imā gāthā abhāsi –

    ‘‘யோ த³ண்டே³ன அத³ண்டே³ஸு, அப்பது³ட்டே²ஸு து³ஸ்ஸதி;

    ‘‘Yo daṇḍena adaṇḍesu, appaduṭṭhesu dussati;

    த³ஸன்னமஞ்ஞதரங் டா²னங், கி²ப்பமேவ நிக³ச்ச²தி.

    Dasannamaññataraṃ ṭhānaṃ, khippameva nigacchati.

    ‘‘வேத³னங் ப²ருஸங் ஜானிங், ஸரீரஸ்ஸ வ பே⁴த³னங்;

    ‘‘Vedanaṃ pharusaṃ jāniṃ, sarīrassa va bhedanaṃ;

    க³ருகங் வாபி ஆபா³த⁴ங், சித்தக்கே²பங் வ பாபுணே.

    Garukaṃ vāpi ābādhaṃ, cittakkhepaṃ va pāpuṇe.

    ‘‘ராஜதோ வா உபஸக்³க³ங், அப்³ப⁴க்கா²னங் வ தா³ருணங்;

    ‘‘Rājato vā upasaggaṃ, abbhakkhānaṃ va dāruṇaṃ;

    பரிக்க²யங் வ ஞாதீனங், போ⁴கா³னங் வ பப⁴ங்கு³னங்.

    Parikkhayaṃ va ñātīnaṃ, bhogānaṃ va pabhaṅgunaṃ.

    ‘‘அத²வஸ்ஸ அகா³ரானி, அக்³கி³ ட³ஹதி பாவகோ;

    ‘‘Athavassa agārāni, aggi ḍahati pāvako;

    காயஸ்ஸ பே⁴தா³ து³ப்பஞ்ஞோ, நிரயங் ஸோபபஜ்ஜதீ’’தி. (த⁴॰ ப॰ 137-140);

    Kāyassa bhedā duppañño, nirayaṃ sopapajjatī’’ti. (dha. pa. 137-140);

    393. பவிவேகமனுயுத்தோதி பகாரேன விவேகங் ஏகீபா⁴வங் அனுயுத்தோ யோஜிதோ யுத்தப்பயுத்தோ. ஸமாதி⁴பா⁴வனாரதோதி பட²மஜ்ஜா²னாதி³பா⁴வனாய ரதோ அல்லீனோ ச. ஸப்³பா³ஸவே ஸகலகிலேஸே, பரிஞ்ஞாய ஜானித்வா பஜஹித்வா, அனாஸவோ நிக்கிலேஸோ விஹராமீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴.

    393.Pavivekamanuyuttoti pakārena vivekaṃ ekībhāvaṃ anuyutto yojito yuttappayutto. Samādhibhāvanāratoti paṭhamajjhānādibhāvanāya rato allīno ca. Sabbāsave sakalakilese, pariññāya jānitvā pajahitvā, anāsavo nikkileso viharāmīti sambandho.

    394. இதா³னி அத்தனோ புஞ்ஞஸம்பா⁴ரவஸேன புப்³ப³சரிதஸ்ஸ ப²லங் த³ஸ்ஸெந்தோ த⁴ரணிம்பி ஸுக³ம்பீ⁴ரந்திஆதி³மாஹ.

    394. Idāni attano puññasambhāravasena pubbacaritassa phalaṃ dassento dharaṇimpi sugambhīrantiādimāha.

    தத்ராயமனுபுப்³பீ³கதா² – பு³த்³தே⁴ன சோதி³தோதி ஸம்மாஸம்பு³த்³தே⁴ன சோதி³தோ உய்யோஜிதோ. பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ பெக்க²தோதி மஹதோ பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்ஸ பஸ்ஸந்தஸ்ஸ. மிகா³ரமாதுபாஸாத³ங், பாத³ங்கு³ட்டே²ன கம்பயீதி புப்³பா³ராமே விஸாகா²ய மஹாஉபாஸிகாய காரிதங் ஸஹஸ்ஸத்த²ம்ப⁴படிமண்டி³தங் மஹாபாஸாத³ங் அத்தனோ பாத³ங்கு³ட்டே²ன கம்பேஸிங். ஏகஸ்மிஞ்ஹி ஸமயே புப்³பா³ராமே யதா²வுத்தபாஸாதே³ ப⁴க³வதி விஹரந்தே ஸம்ப³ஹுலா நவகதரா பி⁴க்கூ² உபரிபாஸாதே³ நிஸின்னா ஸத்தா²ரம்பி அசிந்தெத்வா திரச்சா²னகத²ங் கதே²துமாரத்³தா⁴. தங் ஸுத்வா ப⁴க³வா தே ஸங்வேஜெத்வா அத்தனோ த⁴ம்மதே³ஸனாய பா⁴ஜனபூ⁴தே காதுகாமோ ஆயஸ்மந்தங் மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரங் ஆமந்தேஸி – ‘‘பஸ்ஸஸி த்வங், மொக்³க³ல்லான, நவே பி⁴க்கூ² திரச்சா²னகத²மனுயுத்தே’’தி தங் ஸுத்வா தே²ரோ ஸத்து² அஜ்ஜா²ஸயங் ஞத்வா அபி⁴ஞ்ஞாபாத³கங் ஆபோகஸிணாரம்மணங் சதுத்த²ஜ்ஜா²னங் ஸமாபஜ்ஜித்வா வுட்டா²ய ‘‘பாஸாத³ஸ்ஸ பதிட்டி²தோகாஸங் உத³கங் ஹோதூ’’தி அதி⁴ட்டா²ய பாஸாத³மத்த²கே து²பிகங் பாத³ங்கு³ட்டே²ன பஹரி, பாஸாதோ³ ஓனமித்வா ஏகேன பஸ்ஸேன அட்டா²ஸி. புனபி பஹரி, அபரேனபி பஸ்ஸேன அட்டா²ஸி. தே பி⁴க்கூ² பீ⁴தா ஸங்விக்³கா³ பாஸாத³ஸ்ஸ பதனப⁴யேன ததோ நிக்க²மித்வா ப⁴க³வதோ ஸமீபே அட்ட²ங்ஸு. ஸத்தா² தேஸங் அஜ்ஜா²ஸயங் ஓலோகெத்வா த⁴ம்மங் தே³ஸேஸி. தங் ஸுத்வா தேஸு கேசி ஸோதாபத்திப²லே பதிட்ட²ஹிங்ஸு, கேசி ஸகதா³கா³மிப²லே, கேசி அனாகா³மிப²லே, கேசி அரஹத்தப²லே பதிட்ட²ஹிங்ஸு. ஸ்வாயமத்தோ² பாஸாத³கம்பனஸுத்தேன தீ³பேதப்³போ³.

    Tatrāyamanupubbīkathā – buddhena coditoti sammāsambuddhena codito uyyojito. Bhikkhusaṅghassa pekkhatoti mahato bhikkhusaṅghassa passantassa. Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayīti pubbārāme visākhāya mahāupāsikāya kāritaṃ sahassatthambhapaṭimaṇḍitaṃ mahāpāsādaṃ attano pādaṅguṭṭhena kampesiṃ. Ekasmiñhi samaye pubbārāme yathāvuttapāsāde bhagavati viharante sambahulā navakatarā bhikkhū uparipāsāde nisinnā satthārampi acintetvā tiracchānakathaṃ kathetumāraddhā. Taṃ sutvā bhagavā te saṃvejetvā attano dhammadesanāya bhājanabhūte kātukāmo āyasmantaṃ mahāmoggallānattheraṃ āmantesi – ‘‘passasi tvaṃ, moggallāna, nave bhikkhū tiracchānakathamanuyutte’’ti taṃ sutvā thero satthu ajjhāsayaṃ ñatvā abhiññāpādakaṃ āpokasiṇārammaṇaṃ catutthajjhānaṃ samāpajjitvā vuṭṭhāya ‘‘pāsādassa patiṭṭhitokāsaṃ udakaṃ hotū’’ti adhiṭṭhāya pāsādamatthake thupikaṃ pādaṅguṭṭhena pahari, pāsādo onamitvā ekena passena aṭṭhāsi. Punapi pahari, aparenapi passena aṭṭhāsi. Te bhikkhū bhītā saṃviggā pāsādassa patanabhayena tato nikkhamitvā bhagavato samīpe aṭṭhaṃsu. Satthā tesaṃ ajjhāsayaṃ oloketvā dhammaṃ desesi. Taṃ sutvā tesu keci sotāpattiphale patiṭṭhahiṃsu, keci sakadāgāmiphale, keci anāgāmiphale, keci arahattaphale patiṭṭhahiṃsu. Svāyamattho pāsādakampanasuttena dīpetabbo.

    வேஜயந்தபாஸாத³ந்தி ஸோ வேஜயந்தபாஸாதோ³ தாவதிங்ஸப⁴வனே யோஜனஸஹஸ்ஸுப்³பே³தோ⁴ அனேகஸஹஸ்ஸனிய்யூஹகூடாகா³ரபடிமண்டி³தோ தே³வாஸுரஸங்கா³மே அஸுரே ஜினித்வா ஸக்கே தே³வானமிந்தே³ நக³ரமஜ்ஜே² டி²தே உட்டி²தோ விஜயந்தேன நிப்³ப³த்தத்தா ‘‘வேஜயந்தோ’’தி லத்³த⁴னாமோ பாஸாதோ³, தங் ஸந்தா⁴யாஹ – ‘‘வேஜயந்தபாஸாத³’’ந்தி, தம்பி அயங் தே²ரோ பாத³ங்கு³ட்டே²ன கம்பேதி. ஏகஸ்மிஞ்ஹி ஸமயே ப⁴க³வந்தங் புப்³பா³ராமே விஹரந்தங் ஸக்கோ தே³வராஜா உபஸங்கமித்வா தண்ஹாஸங்க²யவிமுத்திங் புச்சி². தஸ்ஸ ப⁴க³வா விஸ்ஸஜ்ஜேஸி. ஸோ தங் ஸுத்வா அத்தமனோ பமுதி³தோ அபி⁴வாதெ³த்வா பத³க்கி²ணங் கத்வா அத்தனோ தே³வலோகமேவ க³தோ. அதா²யஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ ஏவங் சிந்தேஸி – ‘‘அயங் ஸக்கோ ப⁴க³வந்தங் உபஸங்கமித்வா ஏவரூபங் க³ம்பீ⁴ரனிப்³பா³னபடிஸங்யுத்தங் பஞ்ஹங் புச்சி², ப⁴க³வதா ச பஞ்ஹோ விஸ்ஸஜ்ஜிதோ, கிங் நு கோ² ஜானித்வா க³தோ, உதா³ஹு அஜானித்வா . யங்னூனாஹங் தே³வலோகங் க³ந்த்வா தமத்த²ங் ஜானெய்ய’’ந்தி? ஸோ தாவதே³வ தாவதிங்ஸப⁴வனங் க³ந்த்வா ஸக்கங் தே³வானமிந்த³ங் தமத்த²ங் புச்சி². ஸக்கோ தி³ப்³ப³ஸம்பத்தியா பமத்தோ ஹுத்வா விக்கே²பங் அகாஸி. தே²ரோ தஸ்ஸ ஸங்வேக³ஜனநத்த²ங் வேஜயந்தபாஸாத³ங் பாத³ங்கு³ட்டே²ன கம்பேஸி. தேன வுத்தங் –

    Vejayantapāsādanti so vejayantapāsādo tāvatiṃsabhavane yojanasahassubbedho anekasahassaniyyūhakūṭāgārapaṭimaṇḍito devāsurasaṅgāme asure jinitvā sakke devānaminde nagaramajjhe ṭhite uṭṭhito vijayantena nibbattattā ‘‘vejayanto’’ti laddhanāmo pāsādo, taṃ sandhāyāha – ‘‘vejayantapāsāda’’nti, tampi ayaṃ thero pādaṅguṭṭhena kampeti. Ekasmiñhi samaye bhagavantaṃ pubbārāme viharantaṃ sakko devarājā upasaṅkamitvā taṇhāsaṅkhayavimuttiṃ pucchi. Tassa bhagavā vissajjesi. So taṃ sutvā attamano pamudito abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā attano devalokameva gato. Athāyasmā mahāmoggallāno evaṃ cintesi – ‘‘ayaṃ sakko bhagavantaṃ upasaṅkamitvā evarūpaṃ gambhīranibbānapaṭisaṃyuttaṃ pañhaṃ pucchi, bhagavatā ca pañho vissajjito, kiṃ nu kho jānitvā gato, udāhu ajānitvā . Yaṃnūnāhaṃ devalokaṃ gantvā tamatthaṃ jāneyya’’nti? So tāvadeva tāvatiṃsabhavanaṃ gantvā sakkaṃ devānamindaṃ tamatthaṃ pucchi. Sakko dibbasampattiyā pamatto hutvā vikkhepaṃ akāsi. Thero tassa saṃvegajananatthaṃ vejayantapāsādaṃ pādaṅguṭṭhena kampesi. Tena vuttaṃ –

    ‘‘யோ வேஜயந்தபாஸாத³ங், பாத³ங்கு³ட்டே²ன கம்பயி;

    ‘‘Yo vejayantapāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi;

    இத்³தி⁴ப³லேனுபத்த²த்³தோ⁴, ஸங்வேஜேஸி ச தே³வதா’’தி. (ம॰ நி॰ 1.513);

    Iddhibalenupatthaddho, saṃvejesi ca devatā’’ti. (ma. ni. 1.513);

    அயங் பனத்தோ² – சூளதண்ஹாஸங்க²யவிமுத்திஸுத்தேன (ம॰ நி॰ 1.390 ஆத³யோ) தீ³பேதப்³போ³. கம்பிதாகாரோ ஹெட்டா² வுத்தோயேவ. ‘‘ஸக்கங் ஸோ பரிபுச்ச²தீ’’தி (ம॰ நி॰ 1.513) யதா²வுத்தமேவ தே²ரஸ்ஸ தண்ஹாஸங்க²யவிமுத்திபுச்ச²ங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். தேனாஹ – ‘‘அபாவுஸோ, ஜானாஸி, தண்ஹக்க²யவிமுத்தியோ’’தி? தஸ்ஸ ஸக்கோ வியாகாஸி. இத³ங் தே²ரேன பாஸாத³கம்பனே கதே ஸங்விக்³க³ஹத³யேன பமாத³ங் பஹாய யோனிஸோ மனஸி கரித்வா பஞ்ஹஸ்ஸ ப்³யாகதபா⁴வங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங். ஸத்தா²ரா தே³ஸிதனியாமேனேவ ஹி ஸோ ததா³ கதே²ஸி. தேனாஹ – ‘‘பஞ்ஹங் புட்டோ² யதா²தத²’’ந்தி (ம॰ நி॰ 1.513). தத்த² ஸக்கங் ஸோ பரிபுச்ச²தீதி ஸக்கங் தே³வராஜங் மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரோ ஸத்தா²ரா தே³ஸிதாய தண்ஹாஸங்க²யவிமுத்தியா ஸம்மதே³வ க³ஹிதபா⁴வங் புச்சி². அதீதத்தே² ஹி இத³ங் வத்தமானவசனங். அபாவுஸோ, ஜானாஸீதி ஆவுஸோ, அபி ஜானாஸி, கிங் ஜானாஸி? தண்ஹக்க²யவிமுத்தியோதி (ம॰ நி॰ 1.513) தண்ஹாஸங்க²யவிமுத்தியோ ஸத்தா²ரா துய்ஹங் தே³ஸிதா, ததா² ‘‘கிங் ஜானாஸீ’’தி புச்ச²தி. தண்ஹக்க²யவிமுத்தியோதி வா தண்ஹாஸங்க²யவிமுத்திஸுத்தஸ்ஸ தே³ஸனங் புச்ச²தி.

    Ayaṃ panattho – cūḷataṇhāsaṅkhayavimuttisuttena (ma. ni. 1.390 ādayo) dīpetabbo. Kampitākāro heṭṭhā vuttoyeva. ‘‘Sakkaṃ so paripucchatī’’ti (ma. ni. 1.513) yathāvuttameva therassa taṇhāsaṅkhayavimuttipucchaṃ sandhāya vuttaṃ. Tenāha – ‘‘apāvuso, jānāsi, taṇhakkhayavimuttiyo’’ti? Tassa sakko viyākāsi. Idaṃ therena pāsādakampane kate saṃviggahadayena pamādaṃ pahāya yoniso manasi karitvā pañhassa byākatabhāvaṃ sandhāya vuttaṃ. Satthārā desitaniyāmeneva hi so tadā kathesi. Tenāha – ‘‘pañhaṃ puṭṭho yathātatha’’nti (ma. ni. 1.513). Tattha sakkaṃ so paripucchatīti sakkaṃ devarājaṃ mahāmoggallānatthero satthārā desitāya taṇhāsaṅkhayavimuttiyā sammadeva gahitabhāvaṃ pucchi. Atītatthe hi idaṃ vattamānavacanaṃ. Apāvuso, jānāsīti āvuso, api jānāsi, kiṃ jānāsi? Taṇhakkhayavimuttiyoti (ma. ni. 1.513) taṇhāsaṅkhayavimuttiyo satthārā tuyhaṃ desitā, tathā ‘‘kiṃ jānāsī’’ti pucchati. Taṇhakkhayavimuttiyoti vā taṇhāsaṅkhayavimuttisuttassa desanaṃ pucchati.

    ப்³ரஹ்மானந்தி மஹாப்³ரஹ்மானங். ஸுத⁴ம்மாயாபி⁴தோ ஸப⁴ந்தி (ம॰ நி॰ 1.513) ஸுத⁴ம்மாய ஸபா⁴ய. அயங் பன ப்³ரஹ்மலோகே ஸுத⁴ம்மா ஸபா⁴, ந தாவதிங்ஸப⁴வனே. ஸுத⁴ம்மாஸபா⁴விரஹிதோ தே³வலோகோ நாம நத்தி². ‘‘அஜ்ஜாபி தே, ஆவுஸோ, ஸா தி³ட்டி², யா தே தி³ட்டி² புரே அஹூ’’தி இமங் ப்³ரஹ்மலோகங் உபக³ந்துங் ஸமத்தோ² நத்தி² கோசி ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா. ஸத்து² இதா⁴க³மனதோ புப்³பே³ யா துய்ஹங் தி³ட்டி² அஹோஸி, கிங் அஜ்ஜாபி இதா³னிபி ஸா தி³ட்டி² ந விக³தாதி? பஸ்ஸஸி வீதிவத்தந்தங் ப்³ரஹ்மலோகே பப⁴ஸ்ஸரந்தி ப்³ரஹ்மலோகே வீதிபதந்தங் மஹாகப்பினமஹாகஸ்ஸபாதீ³ஹி ஸாவகேஹி பரிவாரிதஸ்ஸ தேஜோதா⁴துங் ஸமாபஜ்ஜித்வா நிஸின்னஸ்ஸ ஸஸாவகஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஓகாஸங் பஸ்ஸஸீதி அத்தோ². ஏகஸ்மிஞ்ஹி ஸமயே ப⁴க³வா ப்³ரஹ்மலோகே ஸுத⁴ம்மாய ஸபா⁴ய ஸன்னிபதித்வா ஸன்னிஸின்னஸ்ஸ ‘‘அத்தி² நு கோ² கோசி ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா ஏவங்மஹித்³தி⁴கோ, ஸோ இத⁴ ஆக³ந்துங் ஸக்குணெய்யா’’தி சிந்தெந்தஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ சித்தமஞ்ஞாய தத்த² க³ந்த்வா ப்³ரஹ்முனோ மத்த²கே ஆகாஸே நிஸின்னோ தேஜோதா⁴துங் ஸமாபஜ்ஜித்வா ஓபா⁴ஸங் முஞ்சந்தோ மஹாமொக்³க³ல்லானாதீ³னங் ஆக³மனங் சிந்தேஸி. ஸஹ சிந்தனேன தேபி தத்த² க³ந்த்வா ஸத்தா²ரங் வந்தி³த்வா ஸத்து² அஜ்ஜா²ஸயங் ஞத்வா தேஜோதா⁴துங் ஸமாபஜ்ஜித்வா பச்சேகதி³ஸாஸு நிஸீதி³த்வா ஓபா⁴ஸங் விஸ்ஸஜ்ஜேஸுங். ஸகலப்³ரஹ்மலோகோ ஏகோபா⁴ஸோ அஹோஸி. ஸத்தா² ப்³ரஹ்முனோ கல்லசித்ததங் ஞத்வா சதுஸச்சபகாஸனங் த⁴ம்மங் தே³ஸேஸி. தே³ஸனாபரியோஸானே அனேகானி ப்³ரஹ்மஸஹஸ்ஸானி மக்³க³ப²லேஸு பதிட்ட²ஹிங்ஸு. தங் ஸந்தா⁴ய சோதெ³ந்தோ அஜ்ஜாபி தே, ஆவுஸோ, ஸா தி³ட்டீ²தி கா³த²மாஹ. அயங் பனத்தோ² ப³கப்³ரஹ்மஸுத்தேன (ஸங்॰ நி॰ 1.175) தீ³பேதப்³போ³. வுத்தங் ஹேதங் (ஸங்॰ நி॰ 1.176) –

    Brahmānanti mahābrahmānaṃ. Sudhammāyābhito sabhanti (ma. ni. 1.513) sudhammāya sabhāya. Ayaṃ pana brahmaloke sudhammā sabhā, na tāvatiṃsabhavane. Sudhammāsabhāvirahito devaloko nāma natthi. ‘‘Ajjāpi te, āvuso, sā diṭṭhi, yā te diṭṭhi pure ahū’’ti imaṃ brahmalokaṃ upagantuṃ samattho natthi koci samaṇo vā brāhmaṇo vā. Satthu idhāgamanato pubbe yā tuyhaṃ diṭṭhi ahosi, kiṃ ajjāpi idānipi sā diṭṭhi na vigatāti? Passasi vītivattantaṃbrahmaloke pabhassaranti brahmaloke vītipatantaṃ mahākappinamahākassapādīhi sāvakehi parivāritassa tejodhātuṃ samāpajjitvā nisinnassa sasāvakassa bhagavato okāsaṃ passasīti attho. Ekasmiñhi samaye bhagavā brahmaloke sudhammāya sabhāya sannipatitvā sannisinnassa ‘‘atthi nu kho koci samaṇo vā brāhmaṇo vā evaṃmahiddhiko, so idha āgantuṃ sakkuṇeyyā’’ti cintentassa brahmuno cittamaññāya tattha gantvā brahmuno matthake ākāse nisinno tejodhātuṃ samāpajjitvā obhāsaṃ muñcanto mahāmoggallānādīnaṃ āgamanaṃ cintesi. Saha cintanena tepi tattha gantvā satthāraṃ vanditvā satthu ajjhāsayaṃ ñatvā tejodhātuṃ samāpajjitvā paccekadisāsu nisīditvā obhāsaṃ vissajjesuṃ. Sakalabrahmaloko ekobhāso ahosi. Satthā brahmuno kallacittataṃ ñatvā catusaccapakāsanaṃ dhammaṃ desesi. Desanāpariyosāne anekāni brahmasahassāni maggaphalesu patiṭṭhahiṃsu. Taṃ sandhāya codento ajjāpi te, āvuso, sā diṭṭhīti gāthamāha. Ayaṃ panattho bakabrahmasuttena (saṃ. ni. 1.175) dīpetabbo. Vuttaṃ hetaṃ (saṃ. ni. 1.176) –

    ‘‘ஏகங் ஸமயங் ப⁴க³வா ஸாவத்தி²யங் விஹரதி ஜேதவனே அனாத²பிண்டி³கஸ்ஸ ஆராமே. தேன கோ² பன ஸமயேன அஞ்ஞதரஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ ஏவரூபங் பாபகங் தி³ட்டி²க³தங் உப்பன்னங் ஹோதி – ‘நத்தி² ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா யோ இத⁴ ஆக³ச்செ²ய்யா’தி. அத² கோ² ப⁴க³வா தஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ சேதஸா சேதோபரிவிதக்கமஞ்ஞாய ஸெய்யதா²பி நாம ப³லவா புரிஸோ ஸமிஞ்ஜிதங் வா பா³ஹங் பஸாரெய்ய , பஸாரிதங் வா பா³ஹங் ஸமிஞ்ஜெய்ய; ஏவமேவ ஜேதவனே அந்தரஹிதோ தஸ்மிங் ப்³ரஹ்மலோகே பாதுரஹோஸி. அத² கோ² ப⁴க³வா தஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ உபரிவேஹாஸங் பல்லங்கேன நிஸீதி³ தேஜோதா⁴துங் ஸமாபஜ்ஜித்வா.

    ‘‘Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena aññatarassa brahmuno evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti – ‘natthi samaṇo vā brāhmaṇo vā yo idha āgaccheyyā’ti. Atha kho bhagavā tassa brahmuno cetasā cetoparivitakkamaññāya seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya , pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya; evameva jetavane antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Atha kho bhagavā tassa brahmuno uparivehāsaṃ pallaṅkena nisīdi tejodhātuṃ samāpajjitvā.

    ‘‘அத² கோ² ஆயஸ்மதோ மஹாமொக்³க³ல்லானஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி ‘கஹங் நு கோ² ப⁴க³வா ஏதரஹி விஹரதீ’தி? அத்³த³ஸ கோ² ஆயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ ப⁴க³வந்தங் தி³ப்³பே³ன சக்கு²னா விஸுத்³தே⁴ன அதிக்கந்தமானுஸகேன தஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ உபரிவேஹாஸங் பல்லங்கேன நிஸின்னங் தேஜோதா⁴துங் ஸமாபன்னங். தி³ஸ்வான ஸெய்யதா²பி நாம ப³லவா புரிஸோ ஸமிஞ்ஜிதங் வா பா³ஹங் பஸாரெய்ய, பஸாரிதங் வா பா³ஹங் ஸமிஞ்ஜெய்ய; ஏவமேவ ஜேதவனே அந்தரஹிதோ தஸ்மிங் ப்³ரஹ்மலோகே பாதுரஹோஸி. அத² கோ² ஆயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ புரத்தி²மங் தி³ஸங் நிஸ்ஸாய தஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ உபரிவேஹாஸங் பல்லங்கேன நிஸீதி³ தேஜோதா⁴துங் ஸமாபஜ்ஜித்வா நீசதரங் ப⁴க³வதோ.

    ‘‘Atha kho āyasmato mahāmoggallānassa etadahosi ‘kahaṃ nu kho bhagavā etarahi viharatī’ti? Addasa kho āyasmā mahāmoggallāno bhagavantaṃ dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena tassa brahmuno uparivehāsaṃ pallaṅkena nisinnaṃ tejodhātuṃ samāpannaṃ. Disvāna seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya; evameva jetavane antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno puratthimaṃ disaṃ nissāya tassa brahmuno uparivehāsaṃ pallaṅkena nisīdi tejodhātuṃ samāpajjitvā nīcataraṃ bhagavato.

    ‘‘அத² கோ² ஆயஸ்மதோ மஹாகஸ்ஸபஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி – ‘கஹங் நு கோ² ப⁴க³வா ஏதரஹி விஹரதீ’தி? அத்³த³ஸ கோ² ஆயஸ்மா மஹாகஸ்ஸபோ ப⁴க³வந்தங் தி³ப்³பே³ன சக்கு²னா விஸுத்³தே⁴ன அதிக்கந்தமானுஸகேன தஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ உபரிவேஹாஸங் பல்லங்கேன நிஸின்னங் தேஜோதா⁴துங் ஸமாபன்னங். தி³ஸ்வான ஸெய்யதா²பி நாம ப³லவா புரிஸோ…பே॰… ஏவமேவ ஜேதவனே அந்தரஹிதோ தஸ்மிங் ப்³ரஹ்மலோகே பாதுரஹோஸி. அத² கோ² ஆயஸ்மா மஹாகஸ்ஸபோ த³க்கி²ணங் தி³ஸங் நிஸ்ஸாய தஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ உபரிவேஹாஸங் பல்லங்கேன நிஸீதி³ தேஜோதா⁴துங் ஸமாபஜ்ஜித்வா நீசதரங் ப⁴க³வதோ.

    ‘‘Atha kho āyasmato mahākassapassa etadahosi – ‘kahaṃ nu kho bhagavā etarahi viharatī’ti? Addasa kho āyasmā mahākassapo bhagavantaṃ dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena tassa brahmuno uparivehāsaṃ pallaṅkena nisinnaṃ tejodhātuṃ samāpannaṃ. Disvāna seyyathāpi nāma balavā puriso…pe… evameva jetavane antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Atha kho āyasmā mahākassapo dakkhiṇaṃ disaṃ nissāya tassa brahmuno uparivehāsaṃ pallaṅkena nisīdi tejodhātuṃ samāpajjitvā nīcataraṃ bhagavato.

    ‘‘அத² கோ² ஆயஸ்மதோ மஹாகப்பினஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி – ‘கஹங் நு கோ² ப⁴க³வா ஏதரஹி விஹரதீ’தி? அத்³த³ஸ கோ² ஆயஸ்மா மஹாகப்பினோ ப⁴க³வந்தங் தி³ப்³பே³ன சக்கு²னா விஸுத்³தே⁴ன அதிக்கந்தமானுஸகேன தஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ உபரிவேஹாஸங் பல்லங்கேன நிஸின்னங் தேஜோதா⁴துங் ஸமாபன்னங். தி³ஸ்வான ஸெய்யதா²பி நாம ப³லவா புரிஸோ…பே॰… ஏவமேவ ஜேதவனே அந்தரஹிதோ தஸ்மிங் ப்³ரஹ்மலோகே பாதுரஹோஸி. அத² கோ² ஆயஸ்மா மஹாகப்பினோ பச்சி²மங் தி³ஸங் நிஸ்ஸாய தஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ உபரிவேஹாஸங் பல்லங்கேன நிஸீதி³ தேஜோதா⁴துங் ஸமாபஜ்ஜித்வா நீசதரங் ப⁴க³வதோ.

    ‘‘Atha kho āyasmato mahākappinassa etadahosi – ‘kahaṃ nu kho bhagavā etarahi viharatī’ti? Addasa kho āyasmā mahākappino bhagavantaṃ dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena tassa brahmuno uparivehāsaṃ pallaṅkena nisinnaṃ tejodhātuṃ samāpannaṃ. Disvāna seyyathāpi nāma balavā puriso…pe… evameva jetavane antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Atha kho āyasmā mahākappino pacchimaṃ disaṃ nissāya tassa brahmuno uparivehāsaṃ pallaṅkena nisīdi tejodhātuṃ samāpajjitvā nīcataraṃ bhagavato.

    ‘‘அத² கோ² ஆயஸ்மதோ அனுருத்³த⁴ஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி – ‘கஹங் நு கோ² ப⁴க³வா ஏதரஹி விஹரதீ’தி? அத்³த³ஸ கோ² ஆயஸ்மா அனுருத்³தோ⁴ ப⁴க³வந்தங் தி³ப்³பே³ன சக்கு²னா விஸுத்³தே⁴ன அதிக்கந்தமானுஸகேன தஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ உபரிவேஹாஸங் பல்லங்கேன நிஸின்னங் தேஜோதா⁴துங் ஸமாபன்னங். தி³ஸ்வான ஸெய்யதா²பி நாம ப³லவா புரிஸோ…பே॰… ஏவமேவ ஜேதவனே அந்தரஹிதோ தஸ்மிங் ப்³ரஹ்மலோகே பாதுரஹோஸி. அத² கோ² ஆயஸ்மா அனுருத்³தோ⁴ உத்தரங் தி³ஸங் நிஸ்ஸாய தஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ உபரிவேஹாஸங் பல்லங்கேன நிஸீதி³ தேஜோதா⁴துங் ஸமாபஜ்ஜித்வா நீசதரங் ப⁴க³வதோ’’.

    ‘‘Atha kho āyasmato anuruddhassa etadahosi – ‘kahaṃ nu kho bhagavā etarahi viharatī’ti? Addasa kho āyasmā anuruddho bhagavantaṃ dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena tassa brahmuno uparivehāsaṃ pallaṅkena nisinnaṃ tejodhātuṃ samāpannaṃ. Disvāna seyyathāpi nāma balavā puriso…pe… evameva jetavane antarahito tasmiṃ brahmaloke pāturahosi. Atha kho āyasmā anuruddho uttaraṃ disaṃ nissāya tassa brahmuno uparivehāsaṃ pallaṅkena nisīdi tejodhātuṃ samāpajjitvā nīcataraṃ bhagavato’’.

    அத² கோ² ஆயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ தங் ப்³ரஹ்மானங் கா³தா²ய அஜ்ஜ²பா⁴ஸி –

    Atha kho āyasmā mahāmoggallāno taṃ brahmānaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

    ‘‘அஜ்ஜாபி தே ஆவுஸோ ஸா தி³ட்டி², யா தே தி³ட்டி² புரே அஹு;

    ‘‘Ajjāpi te āvuso sā diṭṭhi, yā te diṭṭhi pure ahu;

    பஸ்ஸஸி வீதிவத்தந்தங், ப்³ரஹ்மலோகே பப⁴ஸ்ஸர’’ந்தி.

    Passasi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassara’’nti.

    ‘‘ந மே மாரிஸ ஸா தி³ட்டி², யா மே தி³ட்டி² புரே அஹு;

    ‘‘Na me mārisa sā diṭṭhi, yā me diṭṭhi pure ahu;

    பஸ்ஸாமி வீதிவத்தந்தங், ப்³ரஹ்மலோகே பப⁴ஸ்ஸரங்;

    Passāmi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ;

    ஸ்வாஹங் அஜ்ஜ கத²ங் வஜ்ஜங், அஹங் நிச்சொம்ஹி ஸஸ்ஸதோ’’தி.

    Svāhaṃ ajja kathaṃ vajjaṃ, ahaṃ niccomhi sassato’’ti.

    ‘‘அத² கோ² ப⁴க³வா தங் ப்³ரஹ்மானங் ஸங்வேஜெத்வா ஸெய்யதா²பி நாம ப³லவா புரிஸோ…பே॰… ஏவமேவ தஸ்மிங் ப்³ரஹ்மலோகே அந்தரஹிதோ ஜேதவனே பாதுரஹோஸி. அத² கோ² ஸோ ப்³ரஹ்மா அஞ்ஞதரங் ப்³ரஹ்மபாரிஸஜ்ஜங் ஆமந்தேஸி – ‘ஏஹி த்வங், மாரிஸ, யேனாயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ தேனுபஸங்கம, உபஸங்கமித்வா ஆயஸ்மந்தங் மஹாமொக்³க³ல்லானங் ஏவங் வதே³ஹி – ‘‘அத்தி² நு கோ², மாரிஸ மொக்³க³ல்லான, அஞ்ஞேபி தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸாவகா ஏவங்மஹித்³தி⁴கா ஏவங்மஹானுபா⁴வா ஸெய்யதா²பி ப⁴வங் மொக்³க³ல்லானோ கஸ்ஸபோ கப்பினோ அனுருத்³தோ⁴’’தி? ‘ஏவங், மாரிஸா’தி கோ² ஸோ ப்³ரஹ்மபாரிஸஜ்ஜோ தஸ்ஸ ப்³ரஹ்முனோ படிஸ்ஸுத்வா யேனாயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ தேனுபஸங்கமி, உபஸங்கமித்வா ஆயஸ்மந்தங் மஹாமொக்³க³ல்லானங் ஏதத³வோச – ‘அத்தி² நு கோ², மாரிஸ மொக்³க³ல்லான, அஞ்ஞேபி தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸாவகா ஏவங்மஹித்³தி⁴கா ஏவங்மஹானுபா⁴வா ஸெய்யதா²பி ப⁴வங் மொக்³க³ல்லானோ கஸ்ஸபோ கப்பினோ அனுருத்³தோ⁴’தி ? அத² கோ² ஆயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ தங் ப்³ரஹ்மபாரிஸஜ்ஜங் கா³தா²ய அஜ்ஜ²பா⁴ஸி –

    ‘‘Atha kho bhagavā taṃ brahmānaṃ saṃvejetvā seyyathāpi nāma balavā puriso…pe… evameva tasmiṃ brahmaloke antarahito jetavane pāturahosi. Atha kho so brahmā aññataraṃ brahmapārisajjaṃ āmantesi – ‘ehi tvaṃ, mārisa, yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkama, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ evaṃ vadehi – ‘‘atthi nu kho, mārisa moggallāna, aññepi tassa bhagavato sāvakā evaṃmahiddhikā evaṃmahānubhāvā seyyathāpi bhavaṃ moggallāno kassapo kappino anuruddho’’ti? ‘Evaṃ, mārisā’ti kho so brahmapārisajjo tassa brahmuno paṭissutvā yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘atthi nu kho, mārisa moggallāna, aññepi tassa bhagavato sāvakā evaṃmahiddhikā evaṃmahānubhāvā seyyathāpi bhavaṃ moggallāno kassapo kappino anuruddho’ti ? Atha kho āyasmā mahāmoggallāno taṃ brahmapārisajjaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

    ‘‘தேவிஜ்ஜா இத்³தி⁴பத்தா ச, சேதோபரியாயகோவிதா³;

    ‘‘Tevijjā iddhipattā ca, cetopariyāyakovidā;

    கீ²ணாஸவா அரஹந்தோ, ப³ஹூ பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாவகா’’தி.

    Khīṇāsavā arahanto, bahū buddhassa sāvakā’’ti.

    ‘‘அத² கோ² ஸோ ப்³ரஹ்மபாரிஸஜ்ஜோ ஆயஸ்மதோ மஹாமொக்³க³ல்லானஸ்ஸ பா⁴ஸிதங் அபி⁴னந்தி³த்வா அனுமோதி³த்வா யேன ஸோ ப்³ரஹ்மா தேனுபஸங்கமி, உபஸங்கமித்வா தங் ப்³ரஹ்மானங் ஏதத³வோச – ‘ஆயஸ்மா மாரிஸ மஹாமொக்³க³ல்லானோ ஏவமாஹ –

    ‘‘Atha kho so brahmapārisajjo āyasmato mahāmoggallānassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā yena so brahmā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā taṃ brahmānaṃ etadavoca – ‘āyasmā mārisa mahāmoggallāno evamāha –

    ‘‘‘தேவிஜ்ஜா இத்³தி⁴பத்தா ச, சேதோபரியாயகோவிதா³;

    ‘‘‘Tevijjā iddhipattā ca, cetopariyāyakovidā;

    கீ²ணாஸவா அரஹந்தோ, ப³ஹூ பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸாவகா’’’தி. –

    Khīṇāsavā arahanto, bahū buddhassa sāvakā’’’ti. –

    இத³மவோச ஸோ ப்³ரஹ்மபாரிஸஜ்ஜோ. அத்தமனோ ச ஸோ ப்³ரஹ்மா தஸ்ஸ ப்³ரஹ்மபாரிஸஜ்ஜஸ்ஸ பா⁴ஸிதங் அபி⁴னந்தீ³தி (ஸங்॰ நி॰ 1.176).

    Idamavoca so brahmapārisajjo. Attamano ca so brahmā tassa brahmapārisajjassa bhāsitaṃ abhinandīti (saṃ. ni. 1.176).

    இத³ங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங் – ‘‘அயங் பனத்தோ² ப³கப்³ரஹ்மஸுத்தேன தீ³பேதப்³போ³’’தி.

    Idaṃ sandhāya vuttaṃ – ‘‘ayaṃ panattho bakabrahmasuttena dīpetabbo’’ti.

    மஹானேருனோ கூடந்தி (ம॰ நி॰ 1.513) கூடஸீஸேன ஸகலமேவ ஸினேருபப்³ப³தராஜங் வத³ஸி. விமொக்கே²ன அபஸ்ஸயீதி (ம॰ நி॰ 1.513) ஜா²னவிமொக்கே²ன நிஸ்ஸயேன அபி⁴ஞ்ஞாயேன பஸ்ஸயீதி அதி⁴ப்பாயோ. வனந்தி (ம॰ நி॰ 1.513) ஜம்பு³தீ³பங். ஸோ ஹி வனபா³ஹுல்லதாய ‘‘வன’’ந்தி வுத்தோ. தேனாஹ ‘‘ஜம்பு³மண்ட³ஸ்ஸ இஸ்ஸரோ’’தி. புப்³ப³விதே³ஹானந்தி (ம॰ நி॰ 1.513) புப்³ப³விதே³ஹட்டா²னஞ்ச புப்³ப³விதே³ஹந்தி அத்தோ². யே ச பூ⁴மிஸயா நராதி (ம॰ நி॰ 1.513) பூ⁴மிஸயா நரா நாம அபரகோ³யானஉத்தரகுருகா ச மனுஸ்ஸா. தே ஹி கே³ஹாபா⁴வதோ ‘‘பூ⁴மிஸயா’’தி வுத்தா. தேபி ஸப்³பே³ அபஸ்ஸயீதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. அயங் பனத்தோ² நந்தோ³பனந்த³த³மனேன தீ³பேதப்³போ³ – ஏகஸ்மிங் கிர ஸமயே அனாத²பிண்டி³கோ க³ஹபதி ப⁴க³வதோ த⁴ம்மதே³ஸனங் ஸுத்வா ‘‘ஸ்வே, ப⁴ந்தே, பஞ்சஹி பி⁴க்கு²ஸதேஹி ஸத்³தி⁴ங் மய்ஹங் கே³ஹே பி⁴க்க²ங் க³ண்ஹதா²’’தி நிமந்தெத்வா பக்காமி. தங்தி³வஸஞ்ச ப⁴க³வதோ பச்சூஸஸமயே த³ஸஸஹஸ்ஸிலோகதா⁴துங் ஓலோகெந்தஸ்ஸ நந்தோ³பனந்தோ³ நாம நாக³ராஜா ஞாணமுகே² ஆபாத²ங் ஆக³ச்சி². ப⁴க³வா ‘‘அயங் நாக³ராஜா மய்ஹங் ஞாணமுகே² ஆபாத²ங் ஆக³ச்ச²தி, கிங் நு கோ² ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி ஆவஜ்ஜெந்தோ ஸரணக³மனஸ்ஸ உபனிஸ்ஸயங் தி³ஸ்வா ‘‘அயங் மிச்சா²தி³ட்டி²கோ தீஸு ரதனேஸு அப்பஸன்னோ, கோ நு கோ² இமங் மிச்சா²தி³ட்டி²கோ விமோசெய்யா’’தி ஆவஜ்ஜெந்தோ மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரங் அத்³த³ஸ. ததோ பபா⁴தாய ரத்தியா ஸரீரபடிஜக்³க³னங் கத்வா ஆயஸ்மந்தங் ஆனந்த³ங் ஆமந்தேஸி – ‘‘ஆனந்த³, பஞ்சன்னங் பி⁴க்கு²ஸதானங் ஆரோசேஹி – ‘ததா²க³தோ தே³வசாரிகங் க³ச்ச²தீ’’’தி. தங்தி³வஸஞ்ச நந்தோ³பனந்த³ஸ்ஸ ஆபானபூ⁴மிங் ஸஜ்ஜயிங்ஸு. ஸோ தி³ப்³ப³ரதனபல்லங்கே தி³ப்³பே³ன ஸேதச்ச²த்தேன தா⁴ரியமானோ திவித⁴னாடகேஹி சேவ நாக³பரிஸாய ச பரிவுதோ தி³ப்³ப³பா⁴ஜனேஸு உபட்டா²பிதஅன்னபானங் ஓலோகயமானோ நிஸின்னோ ஹோதி. அத² கோ² ப⁴க³வா யதா² நாக³ராஜா பஸ்ஸதி, ததா² கத்வா தஸ்ஸ விமானமத்த²கேனேவ பஞ்சஹி பி⁴க்கு²ஸதேஹி ஸத்³தி⁴ங் தாவதிங்ஸதே³வலோகாபி⁴முகோ² பாயாஸி.

    Mahānerunokūṭanti (ma. ni. 1.513) kūṭasīsena sakalameva sinerupabbatarājaṃ vadasi. Vimokkhena apassayīti (ma. ni. 1.513) jhānavimokkhena nissayena abhiññāyena passayīti adhippāyo. Vananti (ma. ni. 1.513) jambudīpaṃ. So hi vanabāhullatāya ‘‘vana’’nti vutto. Tenāha ‘‘jambumaṇḍassa issaro’’ti. Pubbavidehānanti (ma. ni. 1.513) pubbavidehaṭṭhānañca pubbavidehanti attho. Ye ca bhūmisayā narāti (ma. ni. 1.513) bhūmisayā narā nāma aparagoyānauttarakurukā ca manussā. Te hi gehābhāvato ‘‘bhūmisayā’’ti vuttā. Tepi sabbe apassayīti sambandho. Ayaṃ panattho nandopanandadamanena dīpetabbo – ekasmiṃ kira samaye anāthapiṇḍiko gahapati bhagavato dhammadesanaṃ sutvā ‘‘sve, bhante, pañcahi bhikkhusatehi saddhiṃ mayhaṃ gehe bhikkhaṃ gaṇhathā’’ti nimantetvā pakkāmi. Taṃdivasañca bhagavato paccūsasamaye dasasahassilokadhātuṃ olokentassa nandopanando nāma nāgarājā ñāṇamukhe āpāthaṃ āgacchi. Bhagavā ‘‘ayaṃ nāgarājā mayhaṃ ñāṇamukhe āpāthaṃ āgacchati, kiṃ nu kho bhavissatī’’ti āvajjento saraṇagamanassa upanissayaṃ disvā ‘‘ayaṃ micchādiṭṭhiko tīsu ratanesu appasanno, ko nu kho imaṃ micchādiṭṭhiko vimoceyyā’’ti āvajjento mahāmoggallānattheraṃ addasa. Tato pabhātāya rattiyā sarīrapaṭijagganaṃ katvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘ānanda, pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ ārocehi – ‘tathāgato devacārikaṃ gacchatī’’’ti. Taṃdivasañca nandopanandassa āpānabhūmiṃ sajjayiṃsu. So dibbaratanapallaṅke dibbena setacchattena dhāriyamāno tividhanāṭakehi ceva nāgaparisāya ca parivuto dibbabhājanesu upaṭṭhāpitaannapānaṃ olokayamāno nisinno hoti. Atha kho bhagavā yathā nāgarājā passati, tathā katvā tassa vimānamatthakeneva pañcahi bhikkhusatehi saddhiṃ tāvatiṃsadevalokābhimukho pāyāsi.

    தேன கோ² பன ஸமயேன நந்தோ³பனந்த³ஸ்ஸ நாக³ராஜஸ்ஸ ஏவரூபங் பாபகங் தி³ட்டி²க³தங் உப்பன்னங் ஹோதி ‘‘இமே ஹி நாம முண்ட³ஸமணகா அம்ஹாகங் உபரிப⁴வனேன தே³வானங் தாவதிங்ஸானங் ப⁴வனங் பவிஸந்திபி நிக்க²மந்திபி, ந தா³னி இதோ பட்டா²ய இமேஸங் அம்ஹாகங் மத்த²கே பாத³பங்ஸுங் ஓகிரந்தானங் க³ந்துங் த³ஸ்ஸாமீ’’தி உட்டா²ய ஸினேருபாத³ங் க³ந்த்வா தங் அத்தபா⁴வங் விஜஹித்வா ஸினேருங் ஸத்தக்க²த்துங் போ⁴கே³ஹி பரிக்கி²பித்வா உபரி ப²ணங் கத்வா தாவதிங்ஸப⁴வனங் அவகுஜ்ஜேன ப²ணேன பரிக்³க³ஹெத்வா அத³ஸ்ஸனங் க³மேஸி.

    Tena kho pana samayena nandopanandassa nāgarājassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti ‘‘ime hi nāma muṇḍasamaṇakā amhākaṃ uparibhavanena devānaṃ tāvatiṃsānaṃ bhavanaṃ pavisantipi nikkhamantipi, na dāni ito paṭṭhāya imesaṃ amhākaṃ matthake pādapaṃsuṃ okirantānaṃ gantuṃ dassāmī’’ti uṭṭhāya sinerupādaṃ gantvā taṃ attabhāvaṃ vijahitvā sineruṃ sattakkhattuṃ bhogehi parikkhipitvā upari phaṇaṃ katvā tāvatiṃsabhavanaṃ avakujjena phaṇena pariggahetvā adassanaṃ gamesi.

    அத² கோ² ஆயஸ்மா ரட்ட²பாலோ ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘புப்³பே³, ப⁴ந்தே, இமஸ்மிங் பதே³ஸே டி²தோ ஸினேருங் பஸ்ஸாமி, ஸினேருபரிப⁴ண்ட³ங் பஸ்ஸாமி, தாவதிங்ஸங் பஸ்ஸாமி, வேஜயந்தங் பஸ்ஸாமி, வேஜயந்தஸ்ஸ பாஸாத³ஸ்ஸ உபரித⁴ஜங் பஸ்ஸாமி. கோ நு கோ², ப⁴ந்தே, ஹேது கோ பச்சயோ, யங் ஏதரஹி நேவ ஸினேருங் பஸ்ஸாமி…பே॰… ந வேஜயந்தஸ்ஸ பாஸாத³ஸ்ஸ உபரித⁴ஜங் பஸ்ஸாமீ’’தி. ‘‘அயங், ரட்ட²பால, நந்தோ³பனந்தோ³ நாம நாக³ராஜா தும்ஹாகங் குபிதோ ஸினேருங் ஸத்தக்க²த்துங் போ⁴கே³ஹி பரிக்கி²பித்வா உபரி ப²ணேன படிச்சா²தெ³த்வா அந்த⁴காரங் கத்வா டி²தோ’’தி. ‘‘த³மேமி நங், ப⁴ந்தே’’தி. ந ப⁴க³வா நங் அனுஜானி. அத² கோ² ஆயஸ்மா ப⁴த்³தி³யோ, ஆயஸ்மா ராஹுலோதி அனுக்கமேன ஸப்³பே³பி பி⁴க்கூ² உட்ட²ஹிங்ஸு. ப⁴க³வா அனுஜானி.

    Atha kho āyasmā raṭṭhapālo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘pubbe, bhante, imasmiṃ padese ṭhito sineruṃ passāmi, sineruparibhaṇḍaṃ passāmi, tāvatiṃsaṃ passāmi, vejayantaṃ passāmi, vejayantassa pāsādassa uparidhajaṃ passāmi. Ko nu kho, bhante, hetu ko paccayo, yaṃ etarahi neva sineruṃ passāmi…pe… na vejayantassa pāsādassa uparidhajaṃ passāmī’’ti. ‘‘Ayaṃ, raṭṭhapāla, nandopanando nāma nāgarājā tumhākaṃ kupito sineruṃ sattakkhattuṃ bhogehi parikkhipitvā upari phaṇena paṭicchādetvā andhakāraṃ katvā ṭhito’’ti. ‘‘Damemi naṃ, bhante’’ti. Na bhagavā naṃ anujāni. Atha kho āyasmā bhaddiyo, āyasmā rāhuloti anukkamena sabbepi bhikkhū uṭṭhahiṃsu. Bhagavā anujāni.

    அவஸானே மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரோ – ‘‘அஹங், ப⁴ந்தே, த³மேமி ந’’ந்தி ஆஹ. ‘‘த³மேஹி, மொக்³க³ல்லானா’’தி ப⁴க³வா அனுஜானி. தே²ரோ அத்தபா⁴வங் விஜஹித்வா மஹந்தங் நாக³ராஜவண்ணங் அபி⁴னிம்மினித்வா நந்தோ³பனந்த³ங் சுத்³த³ஸக்க²த்துங் போ⁴கே³ஹி பரிக்கி²பித்வா தஸ்ஸ ப²ணமத்த²கே அத்தனோ ப²ணங் ட²பெத்வா ஸினேருனா ஸத்³தி⁴ங் அபி⁴னிப்பீளேஸி. நாக³ராஜா தூ⁴மாயி. தே²ரோபி ‘‘ந துய்ஹங்யேவ ஸரீரே தூ⁴மோ அத்தி², மய்ஹம்பி அத்தீ²’’தி தூ⁴மாயி. நாக³ராஜஸ்ஸ தூ⁴மோ தே²ரங் ந பா³த⁴தி, தே²ரஸ்ஸ பன தூ⁴மோ நாக³ராஜங் பா³த⁴தி. ததோ நாக³ராஜா பஜ்ஜலி, தே²ரோபி ‘‘ந துய்ஹங்யேவ ஸரீரே அக்³கி³ அத்தி², மய்ஹம்பி அத்தீ²’’தி பஜ்ஜலி. நாக³ராஜஸ்ஸ தேஜோ தே²ரங் ந பா³த⁴தி, தே²ரஸ்ஸ பன தேஜோ நாக³ராஜானங் பா³த⁴தி. நாக³ராஜா – ‘‘அயங் மங் ஸினேருனா அபி⁴னிப்பீளெத்வா தூ⁴மாயதி சேவ பஜ்ஜலதி சா’’தி சிந்தெத்வா ‘‘போ⁴, துவங் கோஸீ’’தி படிபுச்சி². ‘‘அஹங் கோ², நந்த³, மொக்³க³ல்லானோ’’தி. ‘‘ப⁴ந்தே, அத்தனோ பி⁴க்கு²பா⁴வேன திட்டா²ஹீ’’தி.

    Avasāne mahāmoggallānatthero – ‘‘ahaṃ, bhante, damemi na’’nti āha. ‘‘Damehi, moggallānā’’ti bhagavā anujāni. Thero attabhāvaṃ vijahitvā mahantaṃ nāgarājavaṇṇaṃ abhinimminitvā nandopanandaṃ cuddasakkhattuṃ bhogehi parikkhipitvā tassa phaṇamatthake attano phaṇaṃ ṭhapetvā sinerunā saddhiṃ abhinippīḷesi. Nāgarājā dhūmāyi. Theropi ‘‘na tuyhaṃyeva sarīre dhūmo atthi, mayhampi atthī’’ti dhūmāyi. Nāgarājassa dhūmo theraṃ na bādhati, therassa pana dhūmo nāgarājaṃ bādhati. Tato nāgarājā pajjali, theropi ‘‘na tuyhaṃyeva sarīre aggi atthi, mayhampi atthī’’ti pajjali. Nāgarājassa tejo theraṃ na bādhati, therassa pana tejo nāgarājānaṃ bādhati. Nāgarājā – ‘‘ayaṃ maṃ sinerunā abhinippīḷetvā dhūmāyati ceva pajjalati cā’’ti cintetvā ‘‘bho, tuvaṃ kosī’’ti paṭipucchi. ‘‘Ahaṃ kho, nanda, moggallāno’’ti. ‘‘Bhante, attano bhikkhubhāvena tiṭṭhāhī’’ti.

    தே²ரோ தங் அத்தபா⁴வங் விஜஹித்வா தஸ்ஸ த³க்கி²ணகண்ணஸோதேன பவிஸித்வா வாமகண்ணஸோதேன நிக்க²மி, வாமகண்ணஸோதேன பவிஸித்வா த³க்கி²ணகண்ணஸோதேன நிக்க²மி. ததா² த³க்கி²ணனாஸஸோதேன பவிஸித்வா வாமனாஸஸோதேன நிக்க²மி, வாமனாஸஸோதேன பவிஸித்வா த³க்கி²ணனாஸஸோதேன நிக்க²மி. ததோ நாக³ராஜா முக²ங் விவரி, தே²ரோ முகே²ன பவிஸித்வா அந்தோகுச்சி²யங் பாசீனேன ச பச்சி²மேன ச சங்கமதி. ப⁴க³வா – ‘‘மொக்³க³ல்லான, மனஸி கரோஹி, மஹித்³தி⁴கோ நாகோ³’’தி ஆஹ. தே²ரோ ‘‘மய்ஹங் கோ², ப⁴ந்தே, சத்தாரோ இத்³தி⁴பாதா³ பா⁴விதா ப³ஹுலீகதா யானீகதா வத்து²கதா அனுட்டி²தா பரிசிதா ஸுஸமாரத்³தா⁴, திட்ட²து, ப⁴ந்தே, நந்தோ³பனந்தோ³, அஹங் நந்தோ³பனந்த³ஸதி³ஸானங் நாக³ராஜானங் ஸதம்பி ஸஹஸ்ஸம்பி த³மெய்ய’’ந்திஆதி³மாஹ.

    Thero taṃ attabhāvaṃ vijahitvā tassa dakkhiṇakaṇṇasotena pavisitvā vāmakaṇṇasotena nikkhami, vāmakaṇṇasotena pavisitvā dakkhiṇakaṇṇasotena nikkhami. Tathā dakkhiṇanāsasotena pavisitvā vāmanāsasotena nikkhami, vāmanāsasotena pavisitvā dakkhiṇanāsasotena nikkhami. Tato nāgarājā mukhaṃ vivari, thero mukhena pavisitvā antokucchiyaṃ pācīnena ca pacchimena ca caṅkamati. Bhagavā – ‘‘moggallāna, manasi karohi, mahiddhiko nāgo’’ti āha. Thero ‘‘mayhaṃ kho, bhante, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, tiṭṭhatu, bhante, nandopanando, ahaṃ nandopanandasadisānaṃ nāgarājānaṃ satampi sahassampi dameyya’’ntiādimāha.

    நாக³ராஜா சிந்தேஸி – ‘‘பவிஸந்தோ தாவ மே ந தி³ட்டோ², நிக்க²மனகாலே தா³னி நங் தா³ட²ந்தரே பக்கி²பித்வா கா²தி³ஸ்ஸாமீ’’தி சிந்தெத்வா ‘‘நிக்க²மத², ப⁴ந்தே, மா மங் அந்தோகுச்சி²யங் அபராபரங் சங்கமந்தோ பா³த⁴யித்தா²’’தி ஆஹ. தே²ரோ நிக்க²மித்வா ப³ஹி அட்டா²ஸி. நாக³ராஜா ‘‘அயங் ஸோ’’தி தி³ஸ்வா நாஸவாதங் விஸ்ஸஜ்ஜி, தே²ரோ சதுத்த²ஜ்ஜா²னங் ஸமாபஜ்ஜி, லோமகூபம்பிஸ்ஸ வாதோ சாலேதுங் நாஸக்கி². அவஸேஸா பி⁴க்கூ² கிர ஆதி³தோ பட்டா²ய ஸப்³ப³பாடிஹாரியானி காதுங் ஸக்குணெய்யுங், இமங் பன டா²னங் பத்வா ஏவங் கி²ப்பனிஸந்தினோ ஹுத்வா ஸமாபஜ்ஜிதுங் ந ஸக்கி²ஸ்ஸந்தீதி நேஸங் ப⁴க³வா நாக³ராஜத³மனங் நானுஜானி.

    Nāgarājā cintesi – ‘‘pavisanto tāva me na diṭṭho, nikkhamanakāle dāni naṃ dāṭhantare pakkhipitvā khādissāmī’’ti cintetvā ‘‘nikkhamatha, bhante, mā maṃ antokucchiyaṃ aparāparaṃ caṅkamanto bādhayitthā’’ti āha. Thero nikkhamitvā bahi aṭṭhāsi. Nāgarājā ‘‘ayaṃ so’’ti disvā nāsavātaṃ vissajji, thero catutthajjhānaṃ samāpajji, lomakūpampissa vāto cāletuṃ nāsakkhi. Avasesā bhikkhū kira ādito paṭṭhāya sabbapāṭihāriyāni kātuṃ sakkuṇeyyuṃ, imaṃ pana ṭhānaṃ patvā evaṃ khippanisantino hutvā samāpajjituṃ na sakkhissantīti nesaṃ bhagavā nāgarājadamanaṃ nānujāni.

    நாக³ராஜா ‘‘அஹங் இமஸ்ஸ ஸமணஸ்ஸ நாஸவாதேன லோமகூபம்பி சாலேதுங் நாஸக்கி², மஹித்³தி⁴கோ ஸோ ஸமணோ’’தி சிந்தேஸி. தே²ரோ அத்தபா⁴வங் விஜஹித்வா ஸுபண்ணரூபங் அபி⁴னிம்மினித்வா ஸுபண்ணவாதங் த³ஸ்ஸெந்தோ நாக³ராஜானங் அனுப³ந்தி⁴. நாக³ராஜா தங் அத்தபா⁴வங் விஜஹித்வா மாணவகவண்ணங் அபி⁴னிம்மினித்வா ‘‘ப⁴ந்தே, தும்ஹாகங் ஸரணங் க³ச்சா²மீ’’தி வத³ந்தோ தே²ரஸ்ஸ பாதே³ வந்தி³. தே²ரோ ‘‘ஸத்தா², நந்த³, ஆக³தோ, ஏஹி க³மிஸ்ஸாமா’’தி நாக³ராஜானங் த³மெத்வா நிப்³பி³ஸங் கத்வா க³ஹெத்வா ப⁴க³வதோ ஸந்திகங் அக³மாஸி. நாக³ராஜா ப⁴க³வந்தங் வந்தி³த்வா ‘‘ப⁴ந்தே, தும்ஹாகங் ஸரணங் க³ச்சா²மீ’’தி ஆஹ. ப⁴க³வா ‘‘ஸுகீ² ஹோஹி, நாக³ராஜா’’தி வத்வா பி⁴க்கு²ஸங்க⁴பரிவுதோ அனாத²பிண்டி³கஸ்ஸ நிவேஸனங் அக³மாஸி.

    Nāgarājā ‘‘ahaṃ imassa samaṇassa nāsavātena lomakūpampi cāletuṃ nāsakkhi, mahiddhiko so samaṇo’’ti cintesi. Thero attabhāvaṃ vijahitvā supaṇṇarūpaṃ abhinimminitvā supaṇṇavātaṃ dassento nāgarājānaṃ anubandhi. Nāgarājā taṃ attabhāvaṃ vijahitvā māṇavakavaṇṇaṃ abhinimminitvā ‘‘bhante, tumhākaṃ saraṇaṃ gacchāmī’’ti vadanto therassa pāde vandi. Thero ‘‘satthā, nanda, āgato, ehi gamissāmā’’ti nāgarājānaṃ dametvā nibbisaṃ katvā gahetvā bhagavato santikaṃ agamāsi. Nāgarājā bhagavantaṃ vanditvā ‘‘bhante, tumhākaṃ saraṇaṃ gacchāmī’’ti āha. Bhagavā ‘‘sukhī hohi, nāgarājā’’ti vatvā bhikkhusaṅghaparivuto anāthapiṇḍikassa nivesanaṃ agamāsi.

    அனாத²பிண்டி³கோ ‘‘கிங், ப⁴ந்தே, அதிதி³வா ஆக³தத்தா²’’தி ஆஹ. ‘‘மொக்³க³ல்லானஸ்ஸ ச நந்தோ³பனந்த³ஸ்ஸ ச ஸங்கா³மோ அஹோஸீ’’தி. ‘‘கஸ்ஸ பன, ப⁴ந்தே, ஜயோ, கஸ்ஸ பராஜயோ’’தி? ‘‘மொக்³க³ல்லானஸ்ஸ ஜயோ, நந்த³ஸ்ஸ பராஜயோ’’தி. அனாத²பிண்டி³கோ ‘‘அதி⁴வாஸேது மே, ப⁴ந்தே, ப⁴க³வா ஸத்தாஹங் ஏகபடிபாடியா ப⁴த்தங் ஸத்தாஹங் தே²ரஸ்ஸ ஸக்காரங் கரிஸ்ஸாமீ’’தி வத்வா ஸத்தாஹங் பு³த்³த⁴ப்பமுகா²னங் பஞ்சன்னங் பி⁴க்கு²ஸதானங் மஹாஸக்காரங் அகாஸி. தேன வுத்தங் – ‘‘நந்தோ³பனந்த³த³மனேன தீ³பேதப்³போ³’’தி.

    Anāthapiṇḍiko ‘‘kiṃ, bhante, atidivā āgatatthā’’ti āha. ‘‘Moggallānassa ca nandopanandassa ca saṅgāmo ahosī’’ti. ‘‘Kassa pana, bhante, jayo, kassa parājayo’’ti? ‘‘Moggallānassa jayo, nandassa parājayo’’ti. Anāthapiṇḍiko ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā sattāhaṃ ekapaṭipāṭiyā bhattaṃ sattāhaṃ therassa sakkāraṃ karissāmī’’ti vatvā sattāhaṃ buddhappamukhānaṃ pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ mahāsakkāraṃ akāsi. Tena vuttaṃ – ‘‘nandopanandadamanena dīpetabbo’’ti.

    ஏகஸ்மிஞ்ஹி ஸமயே புப்³பா³ராமே விஸாகா²ய மஹாஉபாஸிகாய காரிதஸஹஸ்ஸக³ப்³ப⁴படிமண்டி³தே பாஸாதே³ ப⁴க³வதி விஹரந்தே…பே॰… ஸங்வேஜேஸி ச தே³வதாதி. தேன வுத்தங் –

    Ekasmiñhi samaye pubbārāme visākhāya mahāupāsikāya kāritasahassagabbhapaṭimaṇḍite pāsāde bhagavati viharante…pe… saṃvejesi ca devatāti. Tena vuttaṃ –

    ‘‘த⁴ரணிம்பி ஸுக³ம்பீ⁴ரங், ப³ஹலங் து³ப்பத⁴ங்ஸியங்;

    ‘‘Dharaṇimpi sugambhīraṃ, bahalaṃ duppadhaṃsiyaṃ;

    வாமங்கு³ட்டே²ன கோ²பெ⁴ய்யங், இத்³தி⁴யா பாரமிங் க³தோ’’தி.

    Vāmaṅguṭṭhena khobheyyaṃ, iddhiyā pāramiṃ gato’’ti.

    தத்த² இத்³தி⁴யா பாரமிங் க³தோதி விகுப்³ப³னித்³தி⁴ஆதி³இத்³தி⁴யா பரியோஸானங் க³தோ பத்தோ.

    Tattha iddhiyā pāramiṃ gatoti vikubbaniddhiādiiddhiyā pariyosānaṃ gato patto.

    395. அஸ்மிமானந்தி அஹமஸ்மி பஞ்ஞாஸீலஸமாதி⁴ஸம்பன்னோதிஆதி³ அஸ்மிமானங் ந பஸ்ஸாமி ந அக்கா²மீதி அத்தோ². ததே³வ தீ³பெந்தோ மானோ மய்ஹங் ந விஜ்ஜதீதி ஆஹ. ஸாமணேரே உபாதா³யாதி ஸாமணேரே ஆதி³ங் கத்வா ஸகலே பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ க³ருசித்தங் கா³ரவசித்தங் ஆத³ரப³ஹுமானங் அஹங் கரோமீதி அத்தோ².

    395.Asmimānanti ahamasmi paññāsīlasamādhisampannotiādi asmimānaṃ na passāmi na akkhāmīti attho. Tadeva dīpento māno mayhaṃ na vijjatīti āha. Sāmaṇere upādāyāti sāmaṇere ādiṃ katvā sakale bhikkhusaṅghe garucittaṃ gāravacittaṃ ādarabahumānaṃ ahaṃ karomīti attho.

    396. அபரிமெய்யே இதோ கப்பேதி இதோ அம்ஹாகங் உப்பன்னகப்பதோ அந்தரகப்பாதீ³ஹி அபரிமெய்யே ஏகஅஸங்க்²யெய்யஸ்ஸ உபரி ஸதஸஹஸ்ஸகப்பமத்த²கேதி அத்தோ². யங் கம்மமபி⁴னீஹரிந்தி அக்³க³ஸாவகபா⁴வஸ்ஸ பத³ங் புஞ்ஞஸம்பத்திங் பூரேஸிங். தாஹங் பூ⁴மிமனுப்பத்தோதி அஹங் தங் ஸாவகபூ⁴மிங் அனுப்பத்தோ ஆஸவக்க²யஸங்கா²தங் நிப்³பா³னங் பத்தோ அஸ்மி அம்ஹீதி அத்தோ².

    396.Aparimeyye ito kappeti ito amhākaṃ uppannakappato antarakappādīhi aparimeyye ekaasaṅkhyeyyassa upari satasahassakappamatthaketi attho. Yaṃ kammamabhinīharinti aggasāvakabhāvassa padaṃ puññasampattiṃ pūresiṃ. Tāhaṃ bhūmimanuppattoti ahaṃ taṃ sāvakabhūmiṃ anuppatto āsavakkhayasaṅkhātaṃ nibbānaṃ patto asmi amhīti attho.

    397. அத்த²படிஸம்பி⁴தா³த³யோ சதஸ்ஸோ படிஸம்பி⁴தா³ ஸோதாபத்திமக்³கா³த³யோ அட்ட² விமொக்கா² இத்³தி⁴விதா⁴த³யோ ச² அபி⁴ஞ்ஞாயோ மே மயா ஸச்சி²கதா பச்சக்க²ங் கதா. பு³த்³த⁴ஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஓவாதா³னுஸாஸனீஸங்கா²தங் ஸாஸனங் மயா கதங் ஸீலபடிபத்தினிப்பா²த³னவஸேன பரியோஸாபிதந்தி அத்தோ².

    397. Atthapaṭisambhidādayo catasso paṭisambhidā sotāpattimaggādayo aṭṭha vimokkhā iddhividhādayo cha abhiññāyo me mayā sacchikatā paccakkhaṃ katā. Buddhassa bhagavato ovādānusāsanīsaṅkhātaṃ sāsanaṃ mayā kataṃ sīlapaṭipattinipphādanavasena pariyosāpitanti attho.

    இத்த²ந்தி இமினா பகாரேன ஹெட்டா² வுத்தக்கமேன. ஏவங் ஸோ ஏகஸ்ஸேவ அனோமத³ஸ்ஸீபு³த்³த⁴ஸ்ஸ ஸந்திகே த்³விக்க²த்துங் ப்³யாகரணங் லபி⁴. கத²ங்? ஹெட்டா² வுத்தனயேன ஸெட்டி² ஹுத்வா தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸந்திகே லத்³த⁴ப்³யாகரணோ ததோ சுதோ ஸாமுத்³தி³கே நாக³ப⁴வனே நிப்³ப³த்தோ தஸ்ஸேவ ப⁴க³வதோ ஸந்திகே தீ³கா⁴யுகபா⁴வேன உபஹாரங் கத்வா நிமந்தெத்வா போ⁴ஜெத்வா மஹாபூஜங் அகாஸி. ததா³பி ப⁴க³வா ப்³யாகரணங் கதே²ஸி. ஸுத³ந்தி பத³பூரணே நிபாதோ. ஆயஸ்மாதி பியவசனங் க³ருகா³ரவாதி⁴வசனங். மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரோ இமா அபதா³னகா³தா²யோ அபா⁴ஸித்த² கதே²ஸி. இதீதி பரிஸமாபனத்தே² நிபாதோ.

    Itthanti iminā pakārena heṭṭhā vuttakkamena. Evaṃ so ekasseva anomadassībuddhassa santike dvikkhattuṃ byākaraṇaṃ labhi. Kathaṃ? Heṭṭhā vuttanayena seṭṭhi hutvā tassa bhagavato santike laddhabyākaraṇo tato cuto sāmuddike nāgabhavane nibbatto tasseva bhagavato santike dīghāyukabhāvena upahāraṃ katvā nimantetvā bhojetvā mahāpūjaṃ akāsi. Tadāpi bhagavā byākaraṇaṃ kathesi. Sudanti padapūraṇe nipāto. Āyasmāti piyavacanaṃ garugāravādhivacanaṃ. Mahāmoggallānatthero imā apadānagāthāyo abhāsittha kathesi. Itīti parisamāpanatthe nipāto.

    மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரஅபதா³னவண்ணனா ஸமத்தா.

    Mahāmoggallānattheraapadānavaṇṇanā samattā.







    Related texts:



    திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / அபதா³னபாளி • Apadānapāḷi / 3-2. மஹாமொக்³க³ல்லானத்தே²ரஅபதா³னங் • 3-2. Mahāmoggallānattheraapadānaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact