Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / เถรคาถาปาฬิ • Theragāthāpāḷi

    ๒๐. สฎฺฐินิปาโต

    20. Saṭṭhinipāto

    ๑. มหาโมคฺคลฺลานเตฺถรคาถา

    1. Mahāmoggallānattheragāthā

    ๑๑๔๙.

    1149.

    ‘‘อารญฺญิกา ปิณฺฑปาติกา, อุญฺฉาปตฺตาคเต รตา;

    ‘‘Āraññikā piṇḍapātikā, uñchāpattāgate ratā;

    ทาเลมุ มจฺจุโน เสนํ, อชฺฌตฺตํ สุสมาหิตาฯ

    Dālemu maccuno senaṃ, ajjhattaṃ susamāhitā.

    ๑๑๕๐.

    1150.

    ‘‘อารญฺญิกา ปิณฺฑปาติกา, อุญฺฉาปตฺตาคเต รตา;

    ‘‘Āraññikā piṇḍapātikā, uñchāpattāgate ratā;

    ธุนาม มจฺจุโน เสนํ, นฬาคารํว กุญฺชโรฯ

    Dhunāma maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaro.

    ๑๑๕๑.

    1151.

    ‘‘รุกฺขมูลิกา สาตติกา, อุญฺฉาปตฺตาคเต รตา;

    ‘‘Rukkhamūlikā sātatikā, uñchāpattāgate ratā;

    ทาเลมุ มจฺจุโน เสนํ, อชฺฌตฺตํ สุสมาหิตาฯ

    Dālemu maccuno senaṃ, ajjhattaṃ susamāhitā.

    ๑๑๕๒.

    1152.

    ‘‘รุกฺขมูลิกา สาตติกา, อุญฺฉาปตฺตาคเต รตา;

    ‘‘Rukkhamūlikā sātatikā, uñchāpattāgate ratā;

    ธุนาม มจฺจุโน เสนํ, นฬาคารํว กุญฺชโรฯ

    Dhunāma maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaro.

    ๑๑๕๓.

    1153.

    ‘‘อฎฺฐิกงฺกลกุฎิเก, มํสนฺหารุปสิพฺพิเต;

    ‘‘Aṭṭhikaṅkalakuṭike, maṃsanhārupasibbite;

    ธิรตฺถุ ปุเร ทุคฺคเนฺธ, ปรคเตฺต มมายเสฯ

    Dhiratthu pure duggandhe, paragatte mamāyase.

    ๑๑๕๔.

    1154.

    ‘‘คูถภเสฺต ตโจนเทฺธ, อุรคณฺฑิปิสาจินิ;

    ‘‘Gūthabhaste taconaddhe, uragaṇḍipisācini;

    นว โสตานิ เต กาเย, ยานิ สนฺทนฺติ สพฺพทาฯ

    Nava sotāni te kāye, yāni sandanti sabbadā.

    ๑๑๕๕.

    1155.

    ‘‘ตว สรีรํ นวโสตํ, ทุคฺคนฺธกรํ ปริพนฺธํ;

    ‘‘Tava sarīraṃ navasotaṃ, duggandhakaraṃ paribandhaṃ;

    ภิกฺขุ ปริวชฺชยเต ตํ, มีฬฺหํ จ ยถา สุจิกาโมฯ

    Bhikkhu parivajjayate taṃ, mīḷhaṃ ca yathā sucikāmo.

    ๑๑๕๖.

    1156.

    ‘‘เอวเญฺจ ตํ ชโน ชญฺญา, ยถา ชานามิ ตํ อหํ;

    ‘‘Evañce taṃ jano jaññā, yathā jānāmi taṃ ahaṃ;

    อารกา ปริวเชฺชยฺย, คูถฎฺฐานํว ปาวุเส’’ฯ

    Ārakā parivajjeyya, gūthaṭṭhānaṃva pāvuse’’.

    ๑๑๕๗.

    1157.

    ‘‘เอวเมตํ มหาวีร, ยถา สมณ ภาสสิ;

    ‘‘Evametaṃ mahāvīra, yathā samaṇa bhāsasi;

    เอตฺถ เจเก วิสีทนฺติ, ปงฺกมฺหิว ชรคฺคโวฯ

    Ettha ceke visīdanti, paṅkamhiva jaraggavo.

    ๑๑๕๘.

    1158.

    ‘‘อากาสมฺหิ หลิทฺทิยา, โย มเญฺญถ รเชตเว;

    ‘‘Ākāsamhi haliddiyā, yo maññetha rajetave;

    อเญฺญน วาปิ รเงฺคน, วิฆาตุทยเมว ตํฯ

    Aññena vāpi raṅgena, vighātudayameva taṃ.

    ๑๑๕๙.

    1159.

    ‘‘ตทากาสสมํ จิตฺตํ, อชฺฌตฺตํ สุสมาหิตํ;

    ‘‘Tadākāsasamaṃ cittaṃ, ajjhattaṃ susamāhitaṃ;

    มา ปาปจิเตฺต อาสาทิ, อคฺคิขนฺธํว ปกฺขิมาฯ

    Mā pāpacitte āsādi, aggikhandhaṃva pakkhimā.

    ๑๑๖๐.

    1160.

    ‘‘ปสฺส จิตฺตกตํ พิมฺพํ, อรุกายํ สมุสฺสิตํ;

    ‘‘Passa cittakataṃ bimbaṃ, arukāyaṃ samussitaṃ;

    อาตุรํ พหุสงฺกปฺปํ, ยสฺส นตฺถิ ธุวํ ฐิติฯ

    Āturaṃ bahusaṅkappaṃ, yassa natthi dhuvaṃ ṭhiti.

    ๑๑๖๑.

    1161.

    ‘‘ปสฺส จิตฺตกตํ รูปํ, มณินา กุณฺฑเลน จ;

    ‘‘Passa cittakataṃ rūpaṃ, maṇinā kuṇḍalena ca;

    อฎฺฐิํ ตเจน โอนทฺธํ, สห วเตฺถหิ โสภติฯ

    Aṭṭhiṃ tacena onaddhaṃ, saha vatthehi sobhati.

    ๑๑๖๒.

    1162.

    ‘‘อลตฺตกกตา ปาทา, มุขํ จุณฺณกมกฺขิตํ;

    ‘‘Alattakakatā pādā, mukhaṃ cuṇṇakamakkhitaṃ;

    อลํ พาลสฺส โมหาย, โน จ ปารคเวสิโนฯ

    Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.

    ๑๑๖๓.

    1163.

    ‘‘อฎฺฐปทกตา เกสา, เนตฺตา อญฺชนมกฺขิตา;

    ‘‘Aṭṭhapadakatā kesā, nettā añjanamakkhitā;

    อลํ พาลสฺส โมหาย, โน จ ปารคเวสิโนฯ

    Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.

    ๑๑๖๔.

    1164.

    ‘‘อญฺชนีว นวา จิตฺตา, ปูติกาโย อลงฺกโต;

    ‘‘Añjanīva navā cittā, pūtikāyo alaṅkato;

    อลํ พาลสฺส โมหาย, โน จ ปารคเวสิโนฯ

    Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.

    ๑๑๖๕.

    1165.

    ‘‘โอทหิ มิคโว ปาสํ, นาสทา วาคุรํ มิโค;

    ‘‘Odahi migavo pāsaṃ, nāsadā vāguraṃ migo;

    ภุตฺวา นิวาปํ คจฺฉาม, กทฺทเนฺต มิคพนฺธเกฯ

    Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, kaddante migabandhake.

    ๑๑๖๖.

    1166.

    ‘‘ฉิโนฺน ปาโส มิควสฺส, นาสทา วาคุรํ มิโค;

    ‘‘Chinno pāso migavassa, nāsadā vāguraṃ migo;

    ภุตฺวา นิวาปํ คจฺฉาม, โสจเนฺต มิคลุทฺทเกฯ

    Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, socante migaluddake.

    ๑๑๖๗.

    1167.

    ‘‘ตทาสิ ยํ ภิํสนกํ, ตทาสิ โลมหํสนํ;

    ‘‘Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ, tadāsi lomahaṃsanaṃ;

    อเนกาการสมฺปเนฺน, สาริปุตฺตมฺหิ นิพฺพุเตฯ

    Anekākārasampanne, sāriputtamhi nibbute.

    ๑๑๖๘.

    1168.

    1 ‘‘อนิจฺจา วต สงฺขารา อุปฺปาทวย ธมฺมิโนฯ

    2 ‘‘Aniccā vata saṅkhārā uppādavaya dhammino.

    อุปชฺชิตฺวา นิรุชฺฌนฺติ, เตสํ วูปสโม สุโขฯ

    Upajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho.

    ๑๑๖๙.

    1169.

    ‘‘สุขุมํ เต ปฎิวิชฺฌนฺติ, วาลคฺคํ อุสุนา ยถา;

    ‘‘Sukhumaṃ te paṭivijjhanti, vālaggaṃ usunā yathā;

    เย ปญฺจกฺขเนฺธ ปสฺสนฺติ, ปรโต โน จ อตฺตโตฯ

    Ye pañcakkhandhe passanti, parato no ca attato.

    ๑๑๗๐.

    1170.

    ‘‘เย จ ปสฺสนฺติ สงฺขาเร, ปรโต โน จ อตฺตโต;

    ‘‘Ye ca passanti saṅkhāre, parato no ca attato;

    ปจฺจพฺยาธิํสุ นิปุณํ, วาลคฺคํ อุสุนา ยถาฯ

    Paccabyādhiṃsu nipuṇaṃ, vālaggaṃ usunā yathā.

    ๑๑๗๑.

    1171.

    3 ‘‘สตฺติยา วิย โอมโฎฺฐ, ฑยฺหมาโนว มตฺถเก;

    4 ‘‘Sattiyā viya omaṭṭho, ḍayhamānova matthake;

    กามราคปฺปหานาย, สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเชฯ

    Kāmarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje.

    ๑๑๗๒.

    1172.

    5‘‘สตฺติยา วิย โอมโฎฺฐ, ฑยฺหมาโนว มตฺถเก;

    6‘‘Sattiyā viya omaṭṭho, ḍayhamānova matthake;

    ภวราคปฺปหานาย, สโต ภิกฺขุ ปริพฺพเช’’ฯ

    Bhavarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje’’.

    ๑๑๗๓.

    1173.

    ‘‘โจทิโต ภาวิตเตฺตน, สรีรนฺติมธารินา;

    ‘‘Codito bhāvitattena, sarīrantimadhārinā;

    มิคารมาตุปาสาทํ, ปาทงฺคุเฎฺฐน กมฺปยิํฯ

    Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayiṃ.

    ๑๑๗๔.

    1174.

    ‘‘นยิทํ สิถิลมารพฺภ, นยิทํ อเปฺปน ถามสา;

    ‘‘Nayidaṃ sithilamārabbha, nayidaṃ appena thāmasā;

    นิพฺพานมธิคนฺตพฺพํ, สพฺพคนฺถ-ปโมจนํฯ

    Nibbānamadhigantabbaṃ, sabbagantha-pamocanaṃ.

    ๑๑๗๕.

    1175.

    ‘‘อยญฺจ ทหโร ภิกฺขุ, อยมุตฺตมโปริโส;

    ‘‘Ayañca daharo bhikkhu, ayamuttamaporiso;

    ธาเรติ อนฺติมํ เทหํ, เชตฺวา มารํ สวาหินิํ 7

    Dhāreti antimaṃ dehaṃ, jetvā māraṃ savāhiniṃ 8.

    ๑๑๗๖.

    1176.

    ‘‘วิวรมนุปภนฺติ วิชฺชุตา, เวภารสฺส จ ปณฺฑวสฺส จ;

    ‘‘Vivaramanupabhanti vijjutā, vebhārassa ca paṇḍavassa ca;

    นควิวรคโต ฌายติ, ปุโตฺต อปฺปฎิมสฺส ตาทิโนฯ

    Nagavivaragato jhāyati, putto appaṭimassa tādino.

    ๑๑๗๗.

    1177.

    ‘‘อุปสโนฺต อุปรโต, ปนฺตเสนาสโน มุนิ;

    ‘‘Upasanto uparato, pantasenāsano muni;

    ทายาโท พุทฺธเสฎฺฐสฺส, พฺรหฺมุนา อภิวนฺทิโตฯ

    Dāyādo buddhaseṭṭhassa, brahmunā abhivandito.

    ๑๑๗๘.

    1178.

    ‘‘อุปสนฺตํ อุปรตํ, ปนฺตเสนาสนํ มุนิํ;

    ‘‘Upasantaṃ uparataṃ, pantasenāsanaṃ muniṃ;

    ทายาทํ พุทฺธเสฎฺฐสฺส, วนฺท พฺราหฺมณ กสฺสปํฯ

    Dāyādaṃ buddhaseṭṭhassa, vanda brāhmaṇa kassapaṃ.

    ๑๑๗๙.

    1179.

    ‘‘โย จ ชาติสตํ คเจฺฉ, สพฺพา พฺราหฺมณชาติโย;

    ‘‘Yo ca jātisataṃ gacche, sabbā brāhmaṇajātiyo;

    โสตฺติโย เวทสมฺปโนฺน, มนุเสฺสสุ ปุนปฺปุนํฯ

    Sottiyo vedasampanno, manussesu punappunaṃ.

    ๑๑๘๐.

    1180.

    ‘‘อชฺฌายโกปิ เจ อสฺส, ติณฺณํ เวทาน ปารคู;

    ‘‘Ajjhāyakopi ce assa, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;

    เอตสฺส วนฺทนาเยตํ, กลํ นาคฺฆติ โสฬสิํฯ

    Etassa vandanāyetaṃ, kalaṃ nāgghati soḷasiṃ.

    ๑๑๘๑.

    1181.

    ‘‘โย โส อฎฺฐ วิโมกฺขานิ, ปุเรภตฺตํ อผสฺสยิ 9;

    ‘‘Yo so aṭṭha vimokkhāni, purebhattaṃ aphassayi 10;

    อนุโลมํ ปฎิโลมํ, ตโต ปิณฺฑาย คจฺฉติฯ

    Anulomaṃ paṭilomaṃ, tato piṇḍāya gacchati.

    ๑๑๘๒.

    1182.

    ‘‘ตาทิสํ ภิกฺขุํ มาสาทิ 11, มาตฺตานํ ขณิ พฺราหฺมณ;

    ‘‘Tādisaṃ bhikkhuṃ māsādi 12, māttānaṃ khaṇi brāhmaṇa;

    อภิปฺปสาเทหิ มนํ, อรหนฺตมฺหิ ตาทิเน;

    Abhippasādehi manaṃ, arahantamhi tādine;

    ขิปฺปํ ปญฺชลิโก วนฺท, มา เต วิชฎิ มตฺถกํฯ

    Khippaṃ pañjaliko vanda, mā te vijaṭi matthakaṃ.

    ๑๑๘๓.

    1183.

    ‘‘เนโส ปสฺสติ สทฺธมฺมํ, สํสาเรน ปุรกฺขโต;

    ‘‘Neso passati saddhammaṃ, saṃsārena purakkhato;

    อโธคมํ ชิมฺหปถํ, กุมฺมคฺคมนุธาวติฯ

    Adhogamaṃ jimhapathaṃ, kummaggamanudhāvati.

    ๑๑๘๔.

    1184.

    ‘‘กิมีว มีฬฺหสลฺลิโตฺต, สงฺขาเร อธิมุจฺฉิโต;

    ‘‘Kimīva mīḷhasallitto, saṅkhāre adhimucchito;

    ปคาโฬฺห ลาภสกฺกาเร, ตุโจฺฉ คจฺฉติ โปฎฺฐิโลฯ

    Pagāḷho lābhasakkāre, tuccho gacchati poṭṭhilo.

    ๑๑๘๕.

    1185.

    ‘‘อิมญฺจ ปสฺส อายนฺตํ, สาริปุตฺตํ สุทสฺสนํ;

    ‘‘Imañca passa āyantaṃ, sāriputtaṃ sudassanaṃ;

    วิมุตฺตํ อุภโตภาเค, อชฺฌตฺตํ สุสมาหิตํฯ

    Vimuttaṃ ubhatobhāge, ajjhattaṃ susamāhitaṃ.

    ๑๑๘๖.

    1186.

    ‘‘วิสลฺลํ ขีณสํโยคํ, เตวิชฺชํ มจฺจุหายินํ;

    ‘‘Visallaṃ khīṇasaṃyogaṃ, tevijjaṃ maccuhāyinaṃ;

    ทกฺขิเณยฺยํ มนุสฺสานํ, ปุญฺญเกฺขตฺตํ อนุตฺตรํฯ

    Dakkhiṇeyyaṃ manussānaṃ, puññakkhettaṃ anuttaraṃ.

    ๑๑๘๗.

    1187.

    ‘‘เอเต สมฺพหุลา เทวา, อิทฺธิมโนฺต ยสสฺสิโน;

    ‘‘Ete sambahulā devā, iddhimanto yasassino;

    ทส เทวสหสฺสานิ, สเพฺพ พฺรหฺมปุโรหิตา;

    Dasa devasahassāni, sabbe brahmapurohitā;

    โมคฺคลฺลานํ นมสฺสนฺตา, ติฎฺฐนฺติ ปญฺชลีกตาฯ

    Moggallānaṃ namassantā, tiṭṭhanti pañjalīkatā.

    ๑๑๘๘.

    1188.

    ‘‘‘นโม เต ปุริสาชญฺญ, นโม เต ปุริสุตฺตม;

    ‘‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;

    ยสฺส เต อาสวา ขีณา, ทกฺขิเณโยฺยสิ มาริส’ฯ

    Yassa te āsavā khīṇā, dakkhiṇeyyosi mārisa’.

    ๑๑๘๙.

    1189.

    ‘‘ปูชิโต นรเทเวน, อุปฺปโนฺน มรณาภิภู;

    ‘‘Pūjito naradevena, uppanno maraṇābhibhū;

    ปุณฺฑรีกํว โตเยน, สงฺขาเรนุปลิปฺปติฯ

    Puṇḍarīkaṃva toyena, saṅkhārenupalippati.

    ๑๑๙๐.

    1190.

    ‘‘ยสฺส มุหุเตฺตน สหสฺสธา โลโก, สํวิทิโต สพฺรหฺมกโปฺป วสิ;

    ‘‘Yassa muhuttena sahassadhā loko, saṃvidito sabrahmakappo vasi;

    อิทฺธิคุเณ จุตุปปาเต กาเล, ปสฺสติ เทวตา ส ภิกฺขุฯ

    Iddhiguṇe cutupapāte kāle, passati devatā sa bhikkhu.

    ๑๑๙๑.

    1191.

    ‘‘สาริปุโตฺตว ปญฺญาย, สีเลน อุปสเมน จ;

    ‘‘Sāriputtova paññāya, sīlena upasamena ca;

    โยปิ ปารงฺคโต ภิกฺขุ, เอตาวปรโม สิยาฯ

    Yopi pāraṅgato bhikkhu, etāvaparamo siyā.

    ๑๑๙๒.

    1192.

    ‘‘โกฎิสตสหสฺสสฺส, อตฺตภาวํ ขเณน นิมฺมิเน;

    ‘‘Koṭisatasahassassa, attabhāvaṃ khaṇena nimmine;

    อหํ วิกุพฺพนาสุ กุสโล, วสีภูโตมฺหิ อิทฺธิยาฯ

    Ahaṃ vikubbanāsu kusalo, vasībhūtomhi iddhiyā.

    ๑๑๙๓.

    1193.

    ‘‘สมาธิวิชฺชาวสิปารมีคโต, โมคฺคลฺลานโคโตฺต อสิตสฺส สาสเน;

    ‘‘Samādhivijjāvasipāramīgato, moggallānagotto asitassa sāsane;

    ธีโร สมุจฺฉินฺทิ สมาหิตินฺทฺริโย, นาโค ยถา ปูติลตํว พนฺธนํฯ

    Dhīro samucchindi samāhitindriyo, nāgo yathā pūtilataṃva bandhanaṃ.

    ๑๑๙๔.

    1194.

    ‘‘ปริจิโณฺณ มยา สตฺถา, กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ;

    ‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;

    โอหิโต ครุโก ภาโร, ภวเนตฺติ สมูหตาฯ

    Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.

    ๑๑๙๕.

    1195.

    ‘‘ยสฺส จตฺถาย ปพฺพชิโต, อคารสฺมานคาริยํ;

    ‘‘Yassa catthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;

    โส เม อโตฺถ อนุปฺปโตฺต, สพฺพสํโยชนกฺขโยฯ

    So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.

    ๑๑๙๖.

    1196.

    13 ‘‘กีทิโส นิรโย อาสิ, ยตฺถ ทุสฺสี อปจฺจถ;

    14 ‘‘Kīdiso nirayo āsi, yattha dussī apaccatha;

    วิธุรํ สาวกมาสชฺช, กกุสนฺธญฺจ พฺราหฺมณํฯ

    Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.

    ๑๑๙๗.

    1197.

    ‘‘สตํ อาสิ อโยสงฺกู, สเพฺพ ปจฺจตฺตเวทนา;

    ‘‘Sataṃ āsi ayosaṅkū, sabbe paccattavedanā;

    อีทิโส นิรโย อาสิ, ยตฺถ ทุสฺสี อปจฺจถ;

    Īdiso nirayo āsi, yattha dussī apaccatha;

    วิธุรํ สาวกมาสชฺช, กกุสนฺธญฺจ พฺราหฺมณํฯ

    Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.

    ๑๑๙๘.

    1198.

    ‘‘โย เอตมภิชานาติ, ภิกฺขุ พุทฺธสฺส สาวโก;

    ‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;

    ตาทิสํ ภิกฺขุมาสชฺช, กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิฯ

    Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ๑๑๙๙.

    1199.

    ‘‘มเชฺฌสรสฺมิํ 15 ติฎฺฐนฺติ, วิมานา กปฺปฐายิโน;

    ‘‘Majjhesarasmiṃ 16 tiṭṭhanti, vimānā kappaṭhāyino;

    เวฬุริยวณฺณา รุจิรา, อจฺจิมโนฺต ปภสฺสรา;

    Veḷuriyavaṇṇā rucirā, accimanto pabhassarā;

    อจฺฉรา ตตฺถ นจฺจนฺติ, ปุถุ นานตฺตวณฺณิโยฯ

    Accharā tattha naccanti, puthu nānattavaṇṇiyo.

    ๑๒๐๐.

    1200.

    ‘‘โย เอตมภิชานาติ…เป.… กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิฯ

    ‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ๑๒๐๑.

    1201.

    ‘‘โย เว พุเทฺธน โจทิโต, ภิกฺขุสงฺฆสฺส เปกฺขโต;

    ‘‘Yo ve buddhena codito, bhikkhusaṅghassa pekkhato;

    มิคารมาตุปาสาทํ, ปาทงฺคุเฎฺฐน กมฺปยิฯ

    Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi.

    ๑๒๐๒.

    1202.

    ‘‘โย เอตมภิชานาติ…เป.… กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิฯ

    ‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ๑๒๐๓.

    1203.

    ‘‘โย เวชยนฺตปาสาทํ, ปาทงฺคุเฎฺฐน กมฺปยิ;

    ‘‘Yo vejayantapāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi;

    อิทฺธิพเลนุปตฺถโทฺธ, สํเวเชสิ จ เทวตาฯ

    Iddhibalenupatthaddho, saṃvejesi ca devatā.

    ๑๒๐๔.

    1204.

    ‘‘โย เอตมภิชานาติ…เป.… กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิฯ

    ‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ๑๒๐๔.

    1204.

    ‘‘โย เอตมภิชานาติ…เป.… กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิฯ

    ‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ๑๒๐๕.

    1205.

    ‘‘โย เวชยนฺตปาสาเท, สกฺกํ โส ปริปุจฺฉติ;

    ‘‘Yo vejayantapāsāde, sakkaṃ so paripucchati;

    อปิ อาวุโส ชานาสิ, ตณฺหกฺขยวิมุตฺติโย;

    Api āvuso jānāsi, taṇhakkhayavimuttiyo;

    ตสฺส สโกฺก วิยากาสิ, ปญฺหํ ปุโฎฺฐ ยถาตถํฯ

    Tassa sakko viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ.

    ๑๒๐๖.

    1206.

    ‘‘โย เอตมภิชานาติ…เป.… กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิฯ

    ‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ๑๒๐๗.

    1207.

    ‘‘โย พฺรหฺมานํ ปริปุจฺฉติ, สุธมฺมายํ ฐิโต 17 สภํ;

    ‘‘Yo brahmānaṃ paripucchati, sudhammāyaṃ ṭhito 18 sabhaṃ;

    อชฺชาปิ ตฺยาวุโส สา ทิฎฺฐิ, ยา เต ทิฎฺฐิ ปุเร อหุ;

    Ajjāpi tyāvuso sā diṭṭhi, yā te diṭṭhi pure ahu;

    ปสฺสสิ วีติวตฺตนฺตํ, พฺรหฺมโลเก ปภสฺสรํฯ

    Passasi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ.

    ๑๒๐๘.

    1208.

    ‘‘ตสฺส พฺรหฺมา วิยากาสิ, ปญฺหํ ปุโฎฺฐ ยถาตถํ;

    ‘‘Tassa brahmā viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ;

    น เม มาริส สา ทิฎฺฐิ, ยา เม ทิฎฺฐิ ปุเร อหุฯ

    Na me mārisa sā diṭṭhi, yā me diṭṭhi pure ahu.

    ๑๒๐๙.

    1209.

    ‘‘ปสฺสามิ วีติวตฺตนฺตํ, พฺรหฺมโลเก ปภสฺสรํ;

    ‘‘Passāmi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ;

    โสหํ อชฺช กถํ วชฺชํ, อหํ นิโจฺจมฺหิ สสฺสโตฯ

    Sohaṃ ajja kathaṃ vajjaṃ, ahaṃ niccomhi sassato.

    ๑๒๑๐.

    1210.

    ‘‘โย เอตมภิชานาติ…เป.… กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิฯ

    ‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ๑๒๑๑.

    1211.

    ‘‘โย มหาเนรุโน กูฎํ, วิโมเกฺขน อผสฺสยิ 19;

    ‘‘Yo mahāneruno kūṭaṃ, vimokkhena aphassayi 20;

    วนํ ปุพฺพวิเทหานํ, เย จ ภูมิสยา นราฯ

    Vanaṃ pubbavidehānaṃ, ye ca bhūmisayā narā.

    ๑๒๑๒.

    1212.

    ‘‘โย เอตมภิชานาติ, ภิกฺขุ พุทฺธสฺส สาวโก;

    ‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;

    ตาทิสํ ภิกฺขุมาสชฺช, กณฺห ทุกฺขํ นิคจฺฉสิฯ

    Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.

    ๑๒๑๓.

    1213.

    ‘‘น เว อคฺคิ เจตยติ, อหํ พาลํ ฑหามีติ;

    ‘‘Na ve aggi cetayati, ahaṃ bālaṃ ḍahāmīti;

    พาโลว ชลิตํ อคฺคิํ, อาสชฺช นํ ปฑยฺหติฯ

    Bālova jalitaṃ aggiṃ, āsajja naṃ paḍayhati.

    ๑๒๑๔.

    1214.

    ‘‘เอวเมว ตุวํ มาร, อาสชฺช นํ ตถาคตํ;

    ‘‘Evameva tuvaṃ māra, āsajja naṃ tathāgataṃ;

    สยํ ฑหิสฺสสิ อตฺตานํ, พาโล อคฺคิํว สมฺผุสํฯ

    Sayaṃ ḍahissasi attānaṃ, bālo aggiṃva samphusaṃ.

    ๑๒๑๕.

    1215.

    ‘‘อปุญฺญํ ปสวี มาโร, อาสชฺช นํ ตถาคตํ;

    ‘‘Apuññaṃ pasavī māro, āsajja naṃ tathāgataṃ;

    กิํ นุ มญฺญสิ ปาปิม, น เม ปาปํ วิปจฺจติฯ

    Kiṃ nu maññasi pāpima, na me pāpaṃ vipaccati.

    ๑๒๑๖.

    1216.

    ‘‘กรโต เต จียเต 21 ปาปํ, จิรรตฺตาย อนฺตก;

    ‘‘Karato te cīyate 22 pāpaṃ, cirarattāya antaka;

    มาร นิพฺพินฺท พุทฺธมฺหา, อาสํ มากาสิ ภิกฺขุสุฯ

    Māra nibbinda buddhamhā, āsaṃ mākāsi bhikkhusu.

    ๑๒๑๗.

    1217.

    ‘‘อิติ มารํ อตเชฺชสิ, ภิกฺขุ เภสกฬาวเน;

    ‘‘Iti māraṃ atajjesi, bhikkhu bhesakaḷāvane;

    ตโต โส ทุมฺมโน ยโกฺข, ตเตฺถวนฺตรธายถา’’ติฯ

    Tato so dummano yakkho, tatthevantaradhāyathā’’ti.

    อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหาโมคฺคลฺลาโน 23 เถโร คาถาโย อภาสิตฺถาติฯ

    Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahāmoggallāno 24 thero gāthāyo abhāsitthāti.

    สฎฺฐินิปาโต นิฎฺฐิโตฯ

    Saṭṭhinipāto niṭṭhito.

    ตตฺรุทฺทานํ –

    Tatruddānaṃ –

    สฎฺฐิกมฺหิ นิปาตมฺหิ, โมคฺคลฺลาโน มหิทฺธิโก;

    Saṭṭhikamhi nipātamhi, moggallāno mahiddhiko;

    เอโกว เถรคาถาโย, อฎฺฐสฎฺฐิ ภวนฺติ ตาติฯ

    Ekova theragāthāyo, aṭṭhasaṭṭhi bhavanti tāti.







    Footnotes:
    1. ที. นิ. ๒.๒๒๑, ๒๗๒; สํ. นิ. ๑.๑๘๖; ๒.๑๔๓; อป. เถร ๑.๒.๑๑๕; ชา. ๑.๑.๙๕
    2. dī. ni. 2.221, 272; saṃ. ni. 1.186; 2.143; apa. thera 1.2.115; jā. 1.1.95
    3. สํ. นิ. ๑.๒๑, ๙๗
    4. saṃ. ni. 1.21, 97
    5. สํ. นิ. ๑.๒๑, ๙๗
    6. saṃ. ni. 1.21, 97
    7. สวาหนํ (ก.)
    8. savāhanaṃ (ka.)
    9. อปสฺสยิ (สี. ก.), อผุสฺสยิ (สฺยา.)
    10. apassayi (sī. ka.), aphussayi (syā.)
    11. มา หนิ (สี.)
    12. mā hani (sī.)
    13. ม. นิ. ๑.๕๑๓
    14. ma. ni. 1.513
    15. สรสฺส (สี.), สาครสฺมิํ (ก.)
    16. sarassa (sī.), sāgarasmiṃ (ka.)
    17. สุธมฺมายา’ภิโต (สฺยา.)
    18. sudhammāyā’bhito (syā.)
    19. อปสฺสยิ (สี. ก.)
    20. apassayi (sī. ka.)
    21. มิยฺยเต (สพฺพตฺถ) ม. นิ. ๑.๕๑๓ ปสฺสิตพฺพํ
    22. miyyate (sabbattha) ma. ni. 1.513 passitabbaṃ
    23. มหาโมคฺคลาโน (ก.)
    24. mahāmoggalāno (ka.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / เถรคาถา-อฎฺฐกถา • Theragāthā-aṭṭhakathā / ๑. มหาโมคฺคลฺลานเตฺถรคาถาวณฺณนา • 1. Mahāmoggallānattheragāthāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact