Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಥೇರಗಾಥಾಪಾಳಿ • Theragāthāpāḷi |
೨೦. ಸಟ್ಠಿನಿಪಾತೋ
20. Saṭṭhinipāto
೧. ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನತ್ಥೇರಗಾಥಾ
1. Mahāmoggallānattheragāthā
೧೧೪೯.
1149.
‘‘ಆರಞ್ಞಿಕಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಾ, ಉಞ್ಛಾಪತ್ತಾಗತೇ ರತಾ।
‘‘Āraññikā piṇḍapātikā, uñchāpattāgate ratā;
ದಾಲೇಮು ಮಚ್ಚುನೋ ಸೇನಂ, ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸುಸಮಾಹಿತಾ॥
Dālemu maccuno senaṃ, ajjhattaṃ susamāhitā.
೧೧೫೦.
1150.
‘‘ಆರಞ್ಞಿಕಾ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಾ, ಉಞ್ಛಾಪತ್ತಾಗತೇ ರತಾ।
‘‘Āraññikā piṇḍapātikā, uñchāpattāgate ratā;
ಧುನಾಮ ಮಚ್ಚುನೋ ಸೇನಂ, ನಳಾಗಾರಂವ ಕುಞ್ಜರೋ॥
Dhunāma maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaro.
೧೧೫೧.
1151.
‘‘ರುಕ್ಖಮೂಲಿಕಾ ಸಾತತಿಕಾ, ಉಞ್ಛಾಪತ್ತಾಗತೇ ರತಾ।
‘‘Rukkhamūlikā sātatikā, uñchāpattāgate ratā;
ದಾಲೇಮು ಮಚ್ಚುನೋ ಸೇನಂ, ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸುಸಮಾಹಿತಾ॥
Dālemu maccuno senaṃ, ajjhattaṃ susamāhitā.
೧೧೫೨.
1152.
‘‘ರುಕ್ಖಮೂಲಿಕಾ ಸಾತತಿಕಾ, ಉಞ್ಛಾಪತ್ತಾಗತೇ ರತಾ।
‘‘Rukkhamūlikā sātatikā, uñchāpattāgate ratā;
ಧುನಾಮ ಮಚ್ಚುನೋ ಸೇನಂ, ನಳಾಗಾರಂವ ಕುಞ್ಜರೋ॥
Dhunāma maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaro.
೧೧೫೩.
1153.
‘‘ಅಟ್ಠಿಕಙ್ಕಲಕುಟಿಕೇ, ಮಂಸನ್ಹಾರುಪಸಿಬ್ಬಿತೇ।
‘‘Aṭṭhikaṅkalakuṭike, maṃsanhārupasibbite;
ಧಿರತ್ಥು ಪುರೇ ದುಗ್ಗನ್ಧೇ, ಪರಗತ್ತೇ ಮಮಾಯಸೇ॥
Dhiratthu pure duggandhe, paragatte mamāyase.
೧೧೫೪.
1154.
‘‘ಗೂಥಭಸ್ತೇ ತಚೋನದ್ಧೇ, ಉರಗಣ್ಡಿಪಿಸಾಚಿನಿ।
‘‘Gūthabhaste taconaddhe, uragaṇḍipisācini;
ನವ ಸೋತಾನಿ ತೇ ಕಾಯೇ, ಯಾನಿ ಸನ್ದನ್ತಿ ಸಬ್ಬದಾ॥
Nava sotāni te kāye, yāni sandanti sabbadā.
೧೧೫೫.
1155.
‘‘ತವ ಸರೀರಂ ನವಸೋತಂ, ದುಗ್ಗನ್ಧಕರಂ ಪರಿಬನ್ಧಂ।
‘‘Tava sarīraṃ navasotaṃ, duggandhakaraṃ paribandhaṃ;
ಭಿಕ್ಖು ಪರಿವಜ್ಜಯತೇ ತಂ, ಮೀಳ್ಹಂ ಚ ಯಥಾ ಸುಚಿಕಾಮೋ॥
Bhikkhu parivajjayate taṃ, mīḷhaṃ ca yathā sucikāmo.
೧೧೫೬.
1156.
‘‘ಏವಞ್ಚೇ ತಂ ಜನೋ ಜಞ್ಞಾ, ಯಥಾ ಜಾನಾಮಿ ತಂ ಅಹಂ।
‘‘Evañce taṃ jano jaññā, yathā jānāmi taṃ ahaṃ;
ಆರಕಾ ಪರಿವಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಗೂಥಟ್ಠಾನಂವ ಪಾವುಸೇ’’॥
Ārakā parivajjeyya, gūthaṭṭhānaṃva pāvuse’’.
೧೧೫೭.
1157.
‘‘ಏವಮೇತಂ ಮಹಾವೀರ, ಯಥಾ ಸಮಣ ಭಾಸಸಿ।
‘‘Evametaṃ mahāvīra, yathā samaṇa bhāsasi;
ಏತ್ಥ ಚೇಕೇ ವಿಸೀದನ್ತಿ, ಪಙ್ಕಮ್ಹಿವ ಜರಗ್ಗವೋ॥
Ettha ceke visīdanti, paṅkamhiva jaraggavo.
೧೧೫೮.
1158.
‘‘ಆಕಾಸಮ್ಹಿ ಹಲಿದ್ದಿಯಾ, ಯೋ ಮಞ್ಞೇಥ ರಜೇತವೇ।
‘‘Ākāsamhi haliddiyā, yo maññetha rajetave;
ಅಞ್ಞೇನ ವಾಪಿ ರಙ್ಗೇನ, ವಿಘಾತುದಯಮೇವ ತಂ॥
Aññena vāpi raṅgena, vighātudayameva taṃ.
೧೧೫೯.
1159.
‘‘ತದಾಕಾಸಸಮಂ ಚಿತ್ತಂ, ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸುಸಮಾಹಿತಂ।
‘‘Tadākāsasamaṃ cittaṃ, ajjhattaṃ susamāhitaṃ;
ಮಾ ಪಾಪಚಿತ್ತೇ ಆಸಾದಿ, ಅಗ್ಗಿಖನ್ಧಂವ ಪಕ್ಖಿಮಾ॥
Mā pāpacitte āsādi, aggikhandhaṃva pakkhimā.
೧೧೬೦.
1160.
‘‘ಪಸ್ಸ ಚಿತ್ತಕತಂ ಬಿಮ್ಬಂ, ಅರುಕಾಯಂ ಸಮುಸ್ಸಿತಂ।
‘‘Passa cittakataṃ bimbaṃ, arukāyaṃ samussitaṃ;
ಆತುರಂ ಬಹುಸಙ್ಕಪ್ಪಂ, ಯಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಧುವಂ ಠಿತಿ॥
Āturaṃ bahusaṅkappaṃ, yassa natthi dhuvaṃ ṭhiti.
೧೧೬೧.
1161.
‘‘ಪಸ್ಸ ಚಿತ್ತಕತಂ ರೂಪಂ, ಮಣಿನಾ ಕುಣ್ಡಲೇನ ಚ।
‘‘Passa cittakataṃ rūpaṃ, maṇinā kuṇḍalena ca;
ಅಟ್ಠಿಂ ತಚೇನ ಓನದ್ಧಂ, ಸಹ ವತ್ಥೇಹಿ ಸೋಭತಿ॥
Aṭṭhiṃ tacena onaddhaṃ, saha vatthehi sobhati.
೧೧೬೨.
1162.
‘‘ಅಲತ್ತಕಕತಾ ಪಾದಾ, ಮುಖಂ ಚುಣ್ಣಕಮಕ್ಖಿತಂ।
‘‘Alattakakatā pādā, mukhaṃ cuṇṇakamakkhitaṃ;
ಅಲಂ ಬಾಲಸ್ಸ ಮೋಹಾಯ, ನೋ ಚ ಪಾರಗವೇಸಿನೋ॥
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
೧೧೬೩.
1163.
‘‘ಅಟ್ಠಪದಕತಾ ಕೇಸಾ, ನೇತ್ತಾ ಅಞ್ಜನಮಕ್ಖಿತಾ।
‘‘Aṭṭhapadakatā kesā, nettā añjanamakkhitā;
ಅಲಂ ಬಾಲಸ್ಸ ಮೋಹಾಯ, ನೋ ಚ ಪಾರಗವೇಸಿನೋ॥
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
೧೧೬೪.
1164.
‘‘ಅಞ್ಜನೀವ ನವಾ ಚಿತ್ತಾ, ಪೂತಿಕಾಯೋ ಅಲಙ್ಕತೋ।
‘‘Añjanīva navā cittā, pūtikāyo alaṅkato;
ಅಲಂ ಬಾಲಸ್ಸ ಮೋಹಾಯ, ನೋ ಚ ಪಾರಗವೇಸಿನೋ॥
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
೧೧೬೫.
1165.
‘‘ಓದಹಿ ಮಿಗವೋ ಪಾಸಂ, ನಾಸದಾ ವಾಗುರಂ ಮಿಗೋ।
‘‘Odahi migavo pāsaṃ, nāsadā vāguraṃ migo;
ಭುತ್ವಾ ನಿವಾಪಂ ಗಚ್ಛಾಮ, ಕದ್ದನ್ತೇ ಮಿಗಬನ್ಧಕೇ॥
Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, kaddante migabandhake.
೧೧೬೬.
1166.
‘‘ಛಿನ್ನೋ ಪಾಸೋ ಮಿಗವಸ್ಸ, ನಾಸದಾ ವಾಗುರಂ ಮಿಗೋ।
‘‘Chinno pāso migavassa, nāsadā vāguraṃ migo;
ಭುತ್ವಾ ನಿವಾಪಂ ಗಚ್ಛಾಮ, ಸೋಚನ್ತೇ ಮಿಗಲುದ್ದಕೇ॥
Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, socante migaluddake.
೧೧೬೭.
1167.
‘‘ತದಾಸಿ ಯಂ ಭಿಂಸನಕಂ, ತದಾಸಿ ಲೋಮಹಂಸನಂ।
‘‘Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ, tadāsi lomahaṃsanaṃ;
ಅನೇಕಾಕಾರಸಮ್ಪನ್ನೇ, ಸಾರಿಪುತ್ತಮ್ಹಿ ನಿಬ್ಬುತೇ॥
Anekākārasampanne, sāriputtamhi nibbute.
೧೧೬೮.
1168.
ಉಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ, ತೇಸಂ ವೂಪಸಮೋ ಸುಖೋ॥
Upajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho.
೧೧೬೯.
1169.
‘‘ಸುಖುಮಂ ತೇ ಪಟಿವಿಜ್ಝನ್ತಿ, ವಾಲಗ್ಗಂ ಉಸುನಾ ಯಥಾ।
‘‘Sukhumaṃ te paṭivijjhanti, vālaggaṃ usunā yathā;
ಯೇ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧೇ ಪಸ್ಸನ್ತಿ, ಪರತೋ ನೋ ಚ ಅತ್ತತೋ॥
Ye pañcakkhandhe passanti, parato no ca attato.
೧೧೭೦.
1170.
‘‘ಯೇ ಚ ಪಸ್ಸನ್ತಿ ಸಙ್ಖಾರೇ, ಪರತೋ ನೋ ಚ ಅತ್ತತೋ।
‘‘Ye ca passanti saṅkhāre, parato no ca attato;
ಪಚ್ಚಬ್ಯಾಧಿಂಸು ನಿಪುಣಂ, ವಾಲಗ್ಗಂ ಉಸುನಾ ಯಥಾ॥
Paccabyādhiṃsu nipuṇaṃ, vālaggaṃ usunā yathā.
೧೧೭೧.
1171.
ಕಾಮರಾಗಪ್ಪಹಾನಾಯ, ಸತೋ ಭಿಕ್ಖು ಪರಿಬ್ಬಜೇ॥
Kāmarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje.
೧೧೭೨.
1172.
ಭವರಾಗಪ್ಪಹಾನಾಯ, ಸತೋ ಭಿಕ್ಖು ಪರಿಬ್ಬಜೇ’’॥
Bhavarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje’’.
೧೧೭೩.
1173.
‘‘ಚೋದಿತೋ ಭಾವಿತತ್ತೇನ, ಸರೀರನ್ತಿಮಧಾರಿನಾ।
‘‘Codito bhāvitattena, sarīrantimadhārinā;
ಮಿಗಾರಮಾತುಪಾಸಾದಂ, ಪಾದಙ್ಗುಟ್ಠೇನ ಕಮ್ಪಯಿಂ॥
Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayiṃ.
೧೧೭೪.
1174.
‘‘ನಯಿದಂ ಸಿಥಿಲಮಾರಬ್ಭ, ನಯಿದಂ ಅಪ್ಪೇನ ಥಾಮಸಾ।
‘‘Nayidaṃ sithilamārabbha, nayidaṃ appena thāmasā;
ನಿಬ್ಬಾನಮಧಿಗನ್ತಬ್ಬಂ, ಸಬ್ಬಗನ್ಥ-ಪಮೋಚನಂ॥
Nibbānamadhigantabbaṃ, sabbagantha-pamocanaṃ.
೧೧೭೫.
1175.
‘‘ಅಯಞ್ಚ ದಹರೋ ಭಿಕ್ಖು, ಅಯಮುತ್ತಮಪೋರಿಸೋ।
‘‘Ayañca daharo bhikkhu, ayamuttamaporiso;
೧೧೭೬.
1176.
‘‘ವಿವರಮನುಪಭನ್ತಿ ವಿಜ್ಜುತಾ, ವೇಭಾರಸ್ಸ ಚ ಪಣ್ಡವಸ್ಸ ಚ।
‘‘Vivaramanupabhanti vijjutā, vebhārassa ca paṇḍavassa ca;
ನಗವಿವರಗತೋ ಝಾಯತಿ, ಪುತ್ತೋ ಅಪ್ಪಟಿಮಸ್ಸ ತಾದಿನೋ॥
Nagavivaragato jhāyati, putto appaṭimassa tādino.
೧೧೭೭.
1177.
‘‘ಉಪಸನ್ತೋ ಉಪರತೋ, ಪನ್ತಸೇನಾಸನೋ ಮುನಿ।
‘‘Upasanto uparato, pantasenāsano muni;
ದಾಯಾದೋ ಬುದ್ಧಸೇಟ್ಠಸ್ಸ, ಬ್ರಹ್ಮುನಾ ಅಭಿವನ್ದಿತೋ॥
Dāyādo buddhaseṭṭhassa, brahmunā abhivandito.
೧೧೭೮.
1178.
‘‘ಉಪಸನ್ತಂ ಉಪರತಂ, ಪನ್ತಸೇನಾಸನಂ ಮುನಿಂ।
‘‘Upasantaṃ uparataṃ, pantasenāsanaṃ muniṃ;
ದಾಯಾದಂ ಬುದ್ಧಸೇಟ್ಠಸ್ಸ, ವನ್ದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಕಸ್ಸಪಂ॥
Dāyādaṃ buddhaseṭṭhassa, vanda brāhmaṇa kassapaṃ.
೧೧೭೯.
1179.
‘‘ಯೋ ಚ ಜಾತಿಸತಂ ಗಚ್ಛೇ, ಸಬ್ಬಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಜಾತಿಯೋ।
‘‘Yo ca jātisataṃ gacche, sabbā brāhmaṇajātiyo;
ಸೋತ್ತಿಯೋ ವೇದಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಮನುಸ್ಸೇಸು ಪುನಪ್ಪುನಂ॥
Sottiyo vedasampanno, manussesu punappunaṃ.
೧೧೮೦.
1180.
‘‘ಅಜ್ಝಾಯಕೋಪಿ ಚೇ ಅಸ್ಸ, ತಿಣ್ಣಂ ವೇದಾನ ಪಾರಗೂ।
‘‘Ajjhāyakopi ce assa, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
ಏತಸ್ಸ ವನ್ದನಾಯೇತಂ, ಕಲಂ ನಾಗ್ಘತಿ ಸೋಳಸಿಂ॥
Etassa vandanāyetaṃ, kalaṃ nāgghati soḷasiṃ.
೧೧೮೧.
1181.
ಅನುಲೋಮಂ ಪಟಿಲೋಮಂ, ತತೋ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಗಚ್ಛತಿ॥
Anulomaṃ paṭilomaṃ, tato piṇḍāya gacchati.
೧೧೮೨.
1182.
‘‘ತಾದಿಸಂ ಭಿಕ್ಖುಂ ಮಾಸಾದಿ 11, ಮಾತ್ತಾನಂ ಖಣಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ।
‘‘Tādisaṃ bhikkhuṃ māsādi 12, māttānaṃ khaṇi brāhmaṇa;
ಅಭಿಪ್ಪಸಾದೇಹಿ ಮನಂ, ಅರಹನ್ತಮ್ಹಿ ತಾದಿನೇ।
Abhippasādehi manaṃ, arahantamhi tādine;
ಖಿಪ್ಪಂ ಪಞ್ಜಲಿಕೋ ವನ್ದ, ಮಾ ತೇ ವಿಜಟಿ ಮತ್ಥಕಂ॥
Khippaṃ pañjaliko vanda, mā te vijaṭi matthakaṃ.
೧೧೮೩.
1183.
‘‘ನೇಸೋ ಪಸ್ಸತಿ ಸದ್ಧಮ್ಮಂ, ಸಂಸಾರೇನ ಪುರಕ್ಖತೋ।
‘‘Neso passati saddhammaṃ, saṃsārena purakkhato;
ಅಧೋಗಮಂ ಜಿಮ್ಹಪಥಂ, ಕುಮ್ಮಗ್ಗಮನುಧಾವತಿ॥
Adhogamaṃ jimhapathaṃ, kummaggamanudhāvati.
೧೧೮೪.
1184.
‘‘ಕಿಮೀವ ಮೀಳ್ಹಸಲ್ಲಿತ್ತೋ, ಸಙ್ಖಾರೇ ಅಧಿಮುಚ್ಛಿತೋ।
‘‘Kimīva mīḷhasallitto, saṅkhāre adhimucchito;
ಪಗಾಳ್ಹೋ ಲಾಭಸಕ್ಕಾರೇ, ತುಚ್ಛೋ ಗಚ್ಛತಿ ಪೋಟ್ಠಿಲೋ॥
Pagāḷho lābhasakkāre, tuccho gacchati poṭṭhilo.
೧೧೮೫.
1185.
‘‘ಇಮಞ್ಚ ಪಸ್ಸ ಆಯನ್ತಂ, ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಸುದಸ್ಸನಂ।
‘‘Imañca passa āyantaṃ, sāriputtaṃ sudassanaṃ;
ವಿಮುತ್ತಂ ಉಭತೋಭಾಗೇ, ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸುಸಮಾಹಿತಂ॥
Vimuttaṃ ubhatobhāge, ajjhattaṃ susamāhitaṃ.
೧೧೮೬.
1186.
‘‘ವಿಸಲ್ಲಂ ಖೀಣಸಂಯೋಗಂ, ತೇವಿಜ್ಜಂ ಮಚ್ಚುಹಾಯಿನಂ।
‘‘Visallaṃ khīṇasaṃyogaṃ, tevijjaṃ maccuhāyinaṃ;
ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ, ಪುಞ್ಞಕ್ಖೇತ್ತಂ ಅನುತ್ತರಂ॥
Dakkhiṇeyyaṃ manussānaṃ, puññakkhettaṃ anuttaraṃ.
೧೧೮೭.
1187.
‘‘ಏತೇ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ದೇವಾ, ಇದ್ಧಿಮನ್ತೋ ಯಸಸ್ಸಿನೋ।
‘‘Ete sambahulā devā, iddhimanto yasassino;
ದಸ ದೇವಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಸಬ್ಬೇ ಬ್ರಹ್ಮಪುರೋಹಿತಾ।
Dasa devasahassāni, sabbe brahmapurohitā;
ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ನಮಸ್ಸನ್ತಾ, ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ಪಞ್ಜಲೀಕತಾ॥
Moggallānaṃ namassantā, tiṭṭhanti pañjalīkatā.
೧೧೮೮.
1188.
‘‘‘ನಮೋ ತೇ ಪುರಿಸಾಜಞ್ಞ, ನಮೋ ತೇ ಪುರಿಸುತ್ತಮ।
‘‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
ಯಸ್ಸ ತೇ ಆಸವಾ ಖೀಣಾ, ದಕ್ಖಿಣೇಯ್ಯೋಸಿ ಮಾರಿಸ’॥
Yassa te āsavā khīṇā, dakkhiṇeyyosi mārisa’.
೧೧೮೯.
1189.
‘‘ಪೂಜಿತೋ ನರದೇವೇನ, ಉಪ್ಪನ್ನೋ ಮರಣಾಭಿಭೂ।
‘‘Pūjito naradevena, uppanno maraṇābhibhū;
ಪುಣ್ಡರೀಕಂವ ತೋಯೇನ, ಸಙ್ಖಾರೇನುಪಲಿಪ್ಪತಿ॥
Puṇḍarīkaṃva toyena, saṅkhārenupalippati.
೧೧೯೦.
1190.
‘‘ಯಸ್ಸ ಮುಹುತ್ತೇನ ಸಹಸ್ಸಧಾ ಲೋಕೋ, ಸಂವಿದಿತೋ ಸಬ್ರಹ್ಮಕಪ್ಪೋ ವಸಿ।
‘‘Yassa muhuttena sahassadhā loko, saṃvidito sabrahmakappo vasi;
ಇದ್ಧಿಗುಣೇ ಚುತುಪಪಾತೇ ಕಾಲೇ, ಪಸ್ಸತಿ ದೇವತಾ ಸ ಭಿಕ್ಖು॥
Iddhiguṇe cutupapāte kāle, passati devatā sa bhikkhu.
೧೧೯೧.
1191.
‘‘ಸಾರಿಪುತ್ತೋವ ಪಞ್ಞಾಯ, ಸೀಲೇನ ಉಪಸಮೇನ ಚ।
‘‘Sāriputtova paññāya, sīlena upasamena ca;
ಯೋಪಿ ಪಾರಙ್ಗತೋ ಭಿಕ್ಖು, ಏತಾವಪರಮೋ ಸಿಯಾ॥
Yopi pāraṅgato bhikkhu, etāvaparamo siyā.
೧೧೯೨.
1192.
‘‘ಕೋಟಿಸತಸಹಸ್ಸಸ್ಸ, ಅತ್ತಭಾವಂ ಖಣೇನ ನಿಮ್ಮಿನೇ।
‘‘Koṭisatasahassassa, attabhāvaṃ khaṇena nimmine;
ಅಹಂ ವಿಕುಬ್ಬನಾಸು ಕುಸಲೋ, ವಸೀಭೂತೋಮ್ಹಿ ಇದ್ಧಿಯಾ॥
Ahaṃ vikubbanāsu kusalo, vasībhūtomhi iddhiyā.
೧೧೯೩.
1193.
‘‘ಸಮಾಧಿವಿಜ್ಜಾವಸಿಪಾರಮೀಗತೋ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಗೋತ್ತೋ ಅಸಿತಸ್ಸ ಸಾಸನೇ।
‘‘Samādhivijjāvasipāramīgato, moggallānagotto asitassa sāsane;
ಧೀರೋ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ದಿ ಸಮಾಹಿತಿನ್ದ್ರಿಯೋ, ನಾಗೋ ಯಥಾ ಪೂತಿಲತಂವ ಬನ್ಧನಂ॥
Dhīro samucchindi samāhitindriyo, nāgo yathā pūtilataṃva bandhanaṃ.
೧೧೯೪.
1194.
‘‘ಪರಿಚಿಣ್ಣೋ ಮಯಾ ಸತ್ಥಾ, ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನಂ।
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;
ಓಹಿತೋ ಗರುಕೋ ಭಾರೋ, ಭವನೇತ್ತಿ ಸಮೂಹತಾ॥
Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.
೧೧೯೫.
1195.
‘‘ಯಸ್ಸ ಚತ್ಥಾಯ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ಅಗಾರಸ್ಮಾನಗಾರಿಯಂ।
‘‘Yassa catthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;
ಸೋ ಮೇ ಅತ್ಥೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ, ಸಬ್ಬಸಂಯೋಜನಕ್ಖಯೋ॥
So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.
೧೧೯೬.
1196.
ವಿಧುರಂ ಸಾವಕಮಾಸಜ್ಜ, ಕಕುಸನ್ಧಞ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ॥
Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.
೧೧೯೭.
1197.
‘‘ಸತಂ ಆಸಿ ಅಯೋಸಙ್ಕೂ, ಸಬ್ಬೇ ಪಚ್ಚತ್ತವೇದನಾ।
‘‘Sataṃ āsi ayosaṅkū, sabbe paccattavedanā;
ಈದಿಸೋ ನಿರಯೋ ಆಸಿ, ಯತ್ಥ ದುಸ್ಸೀ ಅಪಚ್ಚಥ।
Īdiso nirayo āsi, yattha dussī apaccatha;
ವಿಧುರಂ ಸಾವಕಮಾಸಜ್ಜ, ಕಕುಸನ್ಧಞ್ಚ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ॥
Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.
೧೧೯೮.
1198.
‘‘ಯೋ ಏತಮಭಿಜಾನಾತಿ, ಭಿಕ್ಖು ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾವಕೋ।
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
ತಾದಿಸಂ ಭಿಕ್ಖುಮಾಸಜ್ಜ, ಕಣ್ಹ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸಿ॥
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
೧೧೯೯.
1199.
ವೇಳುರಿಯವಣ್ಣಾ ರುಚಿರಾ, ಅಚ್ಚಿಮನ್ತೋ ಪಭಸ್ಸರಾ।
Veḷuriyavaṇṇā rucirā, accimanto pabhassarā;
ಅಚ್ಛರಾ ತತ್ಥ ನಚ್ಚನ್ತಿ, ಪುಥು ನಾನತ್ತವಣ್ಣಿಯೋ॥
Accharā tattha naccanti, puthu nānattavaṇṇiyo.
೧೨೦೦.
1200.
‘‘ಯೋ ಏತಮಭಿಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ಕಣ್ಹ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸಿ॥
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
೧೨೦೧.
1201.
‘‘ಯೋ ವೇ ಬುದ್ಧೇನ ಚೋದಿತೋ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಪೇಕ್ಖತೋ।
‘‘Yo ve buddhena codito, bhikkhusaṅghassa pekkhato;
ಮಿಗಾರಮಾತುಪಾಸಾದಂ, ಪಾದಙ್ಗುಟ್ಠೇನ ಕಮ್ಪಯಿ॥
Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi.
೧೨೦೨.
1202.
‘‘ಯೋ ಏತಮಭಿಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ಕಣ್ಹ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸಿ॥
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
೧೨೦೩.
1203.
‘‘ಯೋ ವೇಜಯನ್ತಪಾಸಾದಂ, ಪಾದಙ್ಗುಟ್ಠೇನ ಕಮ್ಪಯಿ।
‘‘Yo vejayantapāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi;
ಇದ್ಧಿಬಲೇನುಪತ್ಥದ್ಧೋ, ಸಂವೇಜೇಸಿ ಚ ದೇವತಾ॥
Iddhibalenupatthaddho, saṃvejesi ca devatā.
೧೨೦೪.
1204.
‘‘ಯೋ ಏತಮಭಿಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ಕಣ್ಹ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸಿ॥
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
೧೨೦೪.
1204.
‘‘ಯೋ ಏತಮಭಿಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ಕಣ್ಹ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸಿ॥
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
೧೨೦೫.
1205.
‘‘ಯೋ ವೇಜಯನ್ತಪಾಸಾದೇ, ಸಕ್ಕಂ ಸೋ ಪರಿಪುಚ್ಛತಿ।
‘‘Yo vejayantapāsāde, sakkaṃ so paripucchati;
ಅಪಿ ಆವುಸೋ ಜಾನಾಸಿ, ತಣ್ಹಕ್ಖಯವಿಮುತ್ತಿಯೋ।
Api āvuso jānāsi, taṇhakkhayavimuttiyo;
ತಸ್ಸ ಸಕ್ಕೋ ವಿಯಾಕಾಸಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಯಥಾತಥಂ॥
Tassa sakko viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ.
೧೨೦೬.
1206.
‘‘ಯೋ ಏತಮಭಿಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ಕಣ್ಹ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸಿ॥
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
೧೨೦೭.
1207.
‘‘ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಪರಿಪುಚ್ಛತಿ, ಸುಧಮ್ಮಾಯಂ ಠಿತೋ 17 ಸಭಂ।
‘‘Yo brahmānaṃ paripucchati, sudhammāyaṃ ṭhito 18 sabhaṃ;
ಅಜ್ಜಾಪಿ ತ್ಯಾವುಸೋ ಸಾ ದಿಟ್ಠಿ, ಯಾ ತೇ ದಿಟ್ಠಿ ಪುರೇ ಅಹು।
Ajjāpi tyāvuso sā diṭṭhi, yā te diṭṭhi pure ahu;
ಪಸ್ಸಸಿ ವೀತಿವತ್ತನ್ತಂ, ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಪಭಸ್ಸರಂ॥
Passasi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ.
೧೨೦೮.
1208.
‘‘ತಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಯಾಕಾಸಿ, ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠೋ ಯಥಾತಥಂ।
‘‘Tassa brahmā viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ;
ನ ಮೇ ಮಾರಿಸ ಸಾ ದಿಟ್ಠಿ, ಯಾ ಮೇ ದಿಟ್ಠಿ ಪುರೇ ಅಹು॥
Na me mārisa sā diṭṭhi, yā me diṭṭhi pure ahu.
೧೨೦೯.
1209.
‘‘ಪಸ್ಸಾಮಿ ವೀತಿವತ್ತನ್ತಂ, ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಪಭಸ್ಸರಂ।
‘‘Passāmi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ;
ಸೋಹಂ ಅಜ್ಜ ಕಥಂ ವಜ್ಜಂ, ಅಹಂ ನಿಚ್ಚೋಮ್ಹಿ ಸಸ್ಸತೋ॥
Sohaṃ ajja kathaṃ vajjaṃ, ahaṃ niccomhi sassato.
೧೨೧೦.
1210.
‘‘ಯೋ ಏತಮಭಿಜಾನಾತಿ…ಪೇ॰… ಕಣ್ಹ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸಿ॥
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
೧೨೧೧.
1211.
ವನಂ ಪುಬ್ಬವಿದೇಹಾನಂ, ಯೇ ಚ ಭೂಮಿಸಯಾ ನರಾ॥
Vanaṃ pubbavidehānaṃ, ye ca bhūmisayā narā.
೧೨೧೨.
1212.
‘‘ಯೋ ಏತಮಭಿಜಾನಾತಿ, ಭಿಕ್ಖು ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾವಕೋ।
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
ತಾದಿಸಂ ಭಿಕ್ಖುಮಾಸಜ್ಜ, ಕಣ್ಹ ದುಕ್ಖಂ ನಿಗಚ್ಛಸಿ॥
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
೧೨೧೩.
1213.
‘‘ನ ವೇ ಅಗ್ಗಿ ಚೇತಯತಿ, ಅಹಂ ಬಾಲಂ ಡಹಾಮೀತಿ।
‘‘Na ve aggi cetayati, ahaṃ bālaṃ ḍahāmīti;
ಬಾಲೋವ ಜಲಿತಂ ಅಗ್ಗಿಂ, ಆಸಜ್ಜ ನಂ ಪಡಯ್ಹತಿ॥
Bālova jalitaṃ aggiṃ, āsajja naṃ paḍayhati.
೧೨೧೪.
1214.
‘‘ಏವಮೇವ ತುವಂ ಮಾರ, ಆಸಜ್ಜ ನಂ ತಥಾಗತಂ।
‘‘Evameva tuvaṃ māra, āsajja naṃ tathāgataṃ;
ಸಯಂ ಡಹಿಸ್ಸಸಿ ಅತ್ತಾನಂ, ಬಾಲೋ ಅಗ್ಗಿಂವ ಸಮ್ಫುಸಂ॥
Sayaṃ ḍahissasi attānaṃ, bālo aggiṃva samphusaṃ.
೧೨೧೫.
1215.
‘‘ಅಪುಞ್ಞಂ ಪಸವೀ ಮಾರೋ, ಆಸಜ್ಜ ನಂ ತಥಾಗತಂ।
‘‘Apuññaṃ pasavī māro, āsajja naṃ tathāgataṃ;
ಕಿಂ ನು ಮಞ್ಞಸಿ ಪಾಪಿಮ, ನ ಮೇ ಪಾಪಂ ವಿಪಚ್ಚತಿ॥
Kiṃ nu maññasi pāpima, na me pāpaṃ vipaccati.
೧೨೧೬.
1216.
ಮಾರ ನಿಬ್ಬಿನ್ದ ಬುದ್ಧಮ್ಹಾ, ಆಸಂ ಮಾಕಾಸಿ ಭಿಕ್ಖುಸು॥
Māra nibbinda buddhamhā, āsaṃ mākāsi bhikkhusu.
೧೨೧೭.
1217.
‘‘ಇತಿ ಮಾರಂ ಅತಜ್ಜೇಸಿ, ಭಿಕ್ಖು ಭೇಸಕಳಾವನೇ।
‘‘Iti māraṃ atajjesi, bhikkhu bhesakaḷāvane;
ತತೋ ಸೋ ದುಮ್ಮನೋ ಯಕ್ಖೋ, ತತ್ಥೇವನ್ತರಧಾಯಥಾ’’ತಿ॥
Tato so dummano yakkho, tatthevantaradhāyathā’’ti.
ಇತ್ಥಂ ಸುದಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ 23 ಥೇರೋ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿತ್ಥಾತಿ।
Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahāmoggallāno 24 thero gāthāyo abhāsitthāti.
ಸಟ್ಠಿನಿಪಾತೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ।
Saṭṭhinipāto niṭṭhito.
ತತ್ರುದ್ದಾನಂ –
Tatruddānaṃ –
ಸಟ್ಠಿಕಮ್ಹಿ ನಿಪಾತಮ್ಹಿ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಮಹಿದ್ಧಿಕೋ।
Saṭṭhikamhi nipātamhi, moggallāno mahiddhiko;
ಏಕೋವ ಥೇರಗಾಥಾಯೋ, ಅಟ್ಠಸಟ್ಠಿ ಭವನ್ತಿ ತಾತಿ॥
Ekova theragāthāyo, aṭṭhasaṭṭhi bhavanti tāti.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಥೇರಗಾಥಾ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Theragāthā-aṭṭhakathā / ೧. ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನತ್ಥೇರಗಾಥಾವಣ್ಣನಾ • 1. Mahāmoggallānattheragāthāvaṇṇanā