Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਥੇਰਗਾਥਾਪਾਲ਼ਿ • Theragāthāpāḷi |
੨੦. ਸਟ੍ਠਿਨਿਪਾਤੋ
20. Saṭṭhinipāto
੧. ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾ
1. Mahāmoggallānattheragāthā
੧੧੪੯.
1149.
‘‘ਆਰਞ੍ਞਿਕਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਾ, ਉਞ੍ਛਾਪਤ੍ਤਾਗਤੇ ਰਤਾ।
‘‘Āraññikā piṇḍapātikā, uñchāpattāgate ratā;
ਦਾਲੇਮੁ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਸੇਨਂ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਾ॥
Dālemu maccuno senaṃ, ajjhattaṃ susamāhitā.
੧੧੫੦.
1150.
‘‘ਆਰਞ੍ਞਿਕਾ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਿਕਾ, ਉਞ੍ਛਾਪਤ੍ਤਾਗਤੇ ਰਤਾ।
‘‘Āraññikā piṇḍapātikā, uñchāpattāgate ratā;
ਧੁਨਾਮ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਸੇਨਂ, ਨਲ਼ਾਗਾਰਂવ ਕੁਞ੍ਜਰੋ॥
Dhunāma maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaro.
੧੧੫੧.
1151.
‘‘ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਾ ਸਾਤਤਿਕਾ, ਉਞ੍ਛਾਪਤ੍ਤਾਗਤੇ ਰਤਾ।
‘‘Rukkhamūlikā sātatikā, uñchāpattāgate ratā;
ਦਾਲੇਮੁ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਸੇਨਂ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਾ॥
Dālemu maccuno senaṃ, ajjhattaṃ susamāhitā.
੧੧੫੨.
1152.
‘‘ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕਾ ਸਾਤਤਿਕਾ, ਉਞ੍ਛਾਪਤ੍ਤਾਗਤੇ ਰਤਾ।
‘‘Rukkhamūlikā sātatikā, uñchāpattāgate ratā;
ਧੁਨਾਮ ਮਚ੍ਚੁਨੋ ਸੇਨਂ, ਨਲ਼ਾਗਾਰਂવ ਕੁਞ੍ਜਰੋ॥
Dhunāma maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaro.
੧੧੫੩.
1153.
‘‘ਅਟ੍ਠਿਕਙ੍ਕਲਕੁਟਿਕੇ, ਮਂਸਨ੍ਹਾਰੁਪਸਿਬ੍ਬਿਤੇ।
‘‘Aṭṭhikaṅkalakuṭike, maṃsanhārupasibbite;
ਧਿਰਤ੍ਥੁ ਪੁਰੇ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧੇ, ਪਰਗਤ੍ਤੇ ਮਮਾਯਸੇ॥
Dhiratthu pure duggandhe, paragatte mamāyase.
੧੧੫੪.
1154.
‘‘ਗੂਥਭਸ੍ਤੇ ਤਚੋਨਦ੍ਧੇ, ਉਰਗਣ੍ਡਿਪਿਸਾਚਿਨਿ।
‘‘Gūthabhaste taconaddhe, uragaṇḍipisācini;
ਨવ ਸੋਤਾਨਿ ਤੇ ਕਾਯੇ, ਯਾਨਿ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ॥
Nava sotāni te kāye, yāni sandanti sabbadā.
੧੧੫੫.
1155.
‘‘ਤવ ਸਰੀਰਂ ਨવਸੋਤਂ, ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਕਰਂ ਪਰਿਬਨ੍ਧਂ।
‘‘Tava sarīraṃ navasotaṃ, duggandhakaraṃ paribandhaṃ;
ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੇ ਤਂ, ਮੀਲ਼੍ਹਂ ਚ ਯਥਾ ਸੁਚਿਕਾਮੋ॥
Bhikkhu parivajjayate taṃ, mīḷhaṃ ca yathā sucikāmo.
੧੧੫੬.
1156.
‘‘ਏવਞ੍ਚੇ ਤਂ ਜਨੋ ਜਞ੍ਞਾ, ਯਥਾ ਜਾਨਾਮਿ ਤਂ ਅਹਂ।
‘‘Evañce taṃ jano jaññā, yathā jānāmi taṃ ahaṃ;
ਆਰਕਾ ਪਰਿવਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਗੂਥਟ੍ਠਾਨਂવ ਪਾવੁਸੇ’’॥
Ārakā parivajjeyya, gūthaṭṭhānaṃva pāvuse’’.
੧੧੫੭.
1157.
‘‘ਏવਮੇਤਂ ਮਹਾવੀਰ, ਯਥਾ ਸਮਣ ਭਾਸਸਿ।
‘‘Evametaṃ mahāvīra, yathā samaṇa bhāsasi;
ਏਤ੍ਥ ਚੇਕੇ વਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਪਙ੍ਕਮ੍ਹਿવ ਜਰਗ੍ਗવੋ॥
Ettha ceke visīdanti, paṅkamhiva jaraggavo.
੧੧੫੮.
1158.
‘‘ਆਕਾਸਮ੍ਹਿ ਹਲਿਦ੍ਦਿਯਾ, ਯੋ ਮਞ੍ਞੇਥ ਰਜੇਤવੇ।
‘‘Ākāsamhi haliddiyā, yo maññetha rajetave;
ਅਞ੍ਞੇਨ વਾਪਿ ਰਙ੍ਗੇਨ, વਿਘਾਤੁਦਯਮੇવ ਤਂ॥
Aññena vāpi raṅgena, vighātudayameva taṃ.
੧੧੫੯.
1159.
‘‘ਤਦਾਕਾਸਸਮਂ ਚਿਤ੍ਤਂ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਂ।
‘‘Tadākāsasamaṃ cittaṃ, ajjhattaṃ susamāhitaṃ;
ਮਾ ਪਾਪਚਿਤ੍ਤੇ ਆਸਾਦਿ, ਅਗ੍ਗਿਖਨ੍ਧਂવ ਪਕ੍ਖਿਮਾ॥
Mā pāpacitte āsādi, aggikhandhaṃva pakkhimā.
੧੧੬੦.
1160.
‘‘ਪਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਕਤਂ ਬਿਮ੍ਬਂ, ਅਰੁਕਾਯਂ ਸਮੁਸ੍ਸਿਤਂ।
‘‘Passa cittakataṃ bimbaṃ, arukāyaṃ samussitaṃ;
ਆਤੁਰਂ ਬਹੁਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ, ਯਸ੍ਸ ਨਤ੍ਥਿ ਧੁવਂ ਠਿਤਿ॥
Āturaṃ bahusaṅkappaṃ, yassa natthi dhuvaṃ ṭhiti.
੧੧੬੧.
1161.
‘‘ਪਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਕਤਂ ਰੂਪਂ, ਮਣਿਨਾ ਕੁਣ੍ਡਲੇਨ ਚ।
‘‘Passa cittakataṃ rūpaṃ, maṇinā kuṇḍalena ca;
ਅਟ੍ਠਿਂ ਤਚੇਨ ਓਨਦ੍ਧਂ, ਸਹ વਤ੍ਥੇਹਿ ਸੋਭਤਿ॥
Aṭṭhiṃ tacena onaddhaṃ, saha vatthehi sobhati.
੧੧੬੨.
1162.
‘‘ਅਲਤ੍ਤਕਕਤਾ ਪਾਦਾ, ਮੁਖਂ ਚੁਣ੍ਣਕਮਕ੍ਖਿਤਂ।
‘‘Alattakakatā pādā, mukhaṃ cuṇṇakamakkhitaṃ;
ਅਲਂ ਬਾਲਸ੍ਸ ਮੋਹਾਯ, ਨੋ ਚ ਪਾਰਗવੇਸਿਨੋ॥
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
੧੧੬੩.
1163.
‘‘ਅਟ੍ਠਪਦਕਤਾ ਕੇਸਾ, ਨੇਤ੍ਤਾ ਅਞ੍ਜਨਮਕ੍ਖਿਤਾ।
‘‘Aṭṭhapadakatā kesā, nettā añjanamakkhitā;
ਅਲਂ ਬਾਲਸ੍ਸ ਮੋਹਾਯ, ਨੋ ਚ ਪਾਰਗવੇਸਿਨੋ॥
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
੧੧੬੪.
1164.
‘‘ਅਞ੍ਜਨੀવ ਨવਾ ਚਿਤ੍ਤਾ, ਪੂਤਿਕਾਯੋ ਅਲਙ੍ਕਤੋ।
‘‘Añjanīva navā cittā, pūtikāyo alaṅkato;
ਅਲਂ ਬਾਲਸ੍ਸ ਮੋਹਾਯ, ਨੋ ਚ ਪਾਰਗવੇਸਿਨੋ॥
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
੧੧੬੫.
1165.
‘‘ਓਦਹਿ ਮਿਗવੋ ਪਾਸਂ, ਨਾਸਦਾ વਾਗੁਰਂ ਮਿਗੋ।
‘‘Odahi migavo pāsaṃ, nāsadā vāguraṃ migo;
ਭੁਤ੍વਾ ਨਿવਾਪਂ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਕਦ੍ਦਨ੍ਤੇ ਮਿਗਬਨ੍ਧਕੇ॥
Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, kaddante migabandhake.
੧੧੬੬.
1166.
‘‘ਛਿਨ੍ਨੋ ਪਾਸੋ ਮਿਗવਸ੍ਸ, ਨਾਸਦਾ વਾਗੁਰਂ ਮਿਗੋ।
‘‘Chinno pāso migavassa, nāsadā vāguraṃ migo;
ਭੁਤ੍વਾ ਨਿવਾਪਂ ਗਚ੍ਛਾਮ, ਸੋਚਨ੍ਤੇ ਮਿਗਲੁਦ੍ਦਕੇ॥
Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, socante migaluddake.
੧੧੬੭.
1167.
‘‘ਤਦਾਸਿ ਯਂ ਭਿਂਸਨਕਂ, ਤਦਾਸਿ ਲੋਮਹਂਸਨਂ।
‘‘Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ, tadāsi lomahaṃsanaṃ;
ਅਨੇਕਾਕਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਮ੍ਹਿ ਨਿਬ੍ਬੁਤੇ॥
Anekākārasampanne, sāriputtamhi nibbute.
੧੧੬੮.
1168.
ਉਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ વੂਪਸਮੋ ਸੁਖੋ॥
Upajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho.
੧੧੬੯.
1169.
‘‘ਸੁਖੁਮਂ ਤੇ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, વਾਲਗ੍ਗਂ ਉਸੁਨਾ ਯਥਾ।
‘‘Sukhumaṃ te paṭivijjhanti, vālaggaṃ usunā yathā;
ਯੇ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਰਤੋ ਨੋ ਚ ਅਤ੍ਤਤੋ॥
Ye pañcakkhandhe passanti, parato no ca attato.
੧੧੭੦.
1170.
‘‘ਯੇ ਚ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰੇ, ਪਰਤੋ ਨੋ ਚ ਅਤ੍ਤਤੋ।
‘‘Ye ca passanti saṅkhāre, parato no ca attato;
ਪਚ੍ਚਬ੍ਯਾਧਿਂਸੁ ਨਿਪੁਣਂ, વਾਲਗ੍ਗਂ ਉਸੁਨਾ ਯਥਾ॥
Paccabyādhiṃsu nipuṇaṃ, vālaggaṃ usunā yathā.
੧੧੭੧.
1171.
ਕਾਮਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਾਯ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ॥
Kāmarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje.
੧੧੭੨.
1172.
ਭવਰਾਗਪ੍ਪਹਾਨਾਯ, ਸਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਪਰਿਬ੍ਬਜੇ’’॥
Bhavarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje’’.
੧੧੭੩.
1173.
‘‘ਚੋਦਿਤੋ ਭਾવਿਤਤ੍ਤੇਨ, ਸਰੀਰਨ੍ਤਿਮਧਾਰਿਨਾ।
‘‘Codito bhāvitattena, sarīrantimadhārinā;
ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦਂ, ਪਾਦਙ੍ਗੁਟ੍ਠੇਨ ਕਮ੍ਪਯਿਂ॥
Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayiṃ.
੧੧੭੪.
1174.
‘‘ਨਯਿਦਂ ਸਿਥਿਲਮਾਰਬ੍ਭ, ਨਯਿਦਂ ਅਪ੍ਪੇਨ ਥਾਮਸਾ।
‘‘Nayidaṃ sithilamārabbha, nayidaṃ appena thāmasā;
ਨਿਬ੍ਬਾਨਮਧਿਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਥ-ਪਮੋਚਨਂ॥
Nibbānamadhigantabbaṃ, sabbagantha-pamocanaṃ.
੧੧੭੫.
1175.
‘‘ਅਯਞ੍ਚ ਦਹਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਅਯਮੁਤ੍ਤਮਪੋਰਿਸੋ।
‘‘Ayañca daharo bhikkhu, ayamuttamaporiso;
੧੧੭੬.
1176.
‘‘વਿવਰਮਨੁਪਭਨ੍ਤਿ વਿਜ੍ਜੁਤਾ, વੇਭਾਰਸ੍ਸ ਚ ਪਣ੍ਡવਸ੍ਸ ਚ।
‘‘Vivaramanupabhanti vijjutā, vebhārassa ca paṇḍavassa ca;
ਨਗવਿવਰਗਤੋ ਝਾਯਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਮਸ੍ਸ ਤਾਦਿਨੋ॥
Nagavivaragato jhāyati, putto appaṭimassa tādino.
੧੧੭੭.
1177.
‘‘ਉਪਸਨ੍ਤੋ ਉਪਰਤੋ, ਪਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨੋ ਮੁਨਿ।
‘‘Upasanto uparato, pantasenāsano muni;
ਦਾਯਾਦੋ ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਅਭਿવਨ੍ਦਿਤੋ॥
Dāyādo buddhaseṭṭhassa, brahmunā abhivandito.
੧੧੭੮.
1178.
‘‘ਉਪਸਨ੍ਤਂ ਉਪਰਤਂ, ਪਨ੍ਤਸੇਨਾਸਨਂ ਮੁਨਿਂ।
‘‘Upasantaṃ uparataṃ, pantasenāsanaṃ muniṃ;
ਦਾਯਾਦਂ ਬੁਦ੍ਧਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ, વਨ੍ਦ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਕਸ੍ਸਪਂ॥
Dāyādaṃ buddhaseṭṭhassa, vanda brāhmaṇa kassapaṃ.
੧੧੭੯.
1179.
‘‘ਯੋ ਚ ਜਾਤਿਸਤਂ ਗਚ੍ਛੇ, ਸਬ੍ਬਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਾਤਿਯੋ।
‘‘Yo ca jātisataṃ gacche, sabbā brāhmaṇajātiyo;
ਸੋਤ੍ਤਿਯੋ વੇਦਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਪੁਨਪ੍ਪੁਨਂ॥
Sottiyo vedasampanno, manussesu punappunaṃ.
੧੧੮੦.
1180.
‘‘ਅਜ੍ਝਾਯਕੋਪਿ ਚੇ ਅਸ੍ਸ, ਤਿਣ੍ਣਂ વੇਦਾਨ ਪਾਰਗੂ।
‘‘Ajjhāyakopi ce assa, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
ਏਤਸ੍ਸ વਨ੍ਦਨਾਯੇਤਂ, ਕਲਂ ਨਾਗ੍ਘਤਿ ਸੋਲ਼ਸਿਂ॥
Etassa vandanāyetaṃ, kalaṃ nāgghati soḷasiṃ.
੧੧੮੧.
1181.
ਅਨੁਲੋਮਂ ਪਟਿਲੋਮਂ, ਤਤੋ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ॥
Anulomaṃ paṭilomaṃ, tato piṇḍāya gacchati.
੧੧੮੨.
1182.
‘‘ਤਾਦਿਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਮਾਸਾਦਿ 11, ਮਾਤ੍ਤਾਨਂ ਖਣਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ।
‘‘Tādisaṃ bhikkhuṃ māsādi 12, māttānaṃ khaṇi brāhmaṇa;
ਅਭਿਪ੍ਪਸਾਦੇਹਿ ਮਨਂ, ਅਰਹਨ੍ਤਮ੍ਹਿ ਤਾਦਿਨੇ।
Abhippasādehi manaṃ, arahantamhi tādine;
ਖਿਪ੍ਪਂ ਪਞ੍ਜਲਿਕੋ વਨ੍ਦ, ਮਾ ਤੇ વਿਜਟਿ ਮਤ੍ਥਕਂ॥
Khippaṃ pañjaliko vanda, mā te vijaṭi matthakaṃ.
੧੧੮੩.
1183.
‘‘ਨੇਸੋ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ, ਸਂਸਾਰੇਨ ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ।
‘‘Neso passati saddhammaṃ, saṃsārena purakkhato;
ਅਧੋਗਮਂ ਜਿਮ੍ਹਪਥਂ, ਕੁਮ੍ਮਗ੍ਗਮਨੁਧਾવਤਿ॥
Adhogamaṃ jimhapathaṃ, kummaggamanudhāvati.
੧੧੮੪.
1184.
‘‘ਕਿਮੀવ ਮੀਲ਼੍ਹਸਲ੍ਲਿਤ੍ਤੋ, ਸਙ੍ਖਾਰੇ ਅਧਿਮੁਚ੍ਛਿਤੋ।
‘‘Kimīva mīḷhasallitto, saṅkhāre adhimucchito;
ਪਗਾਲ਼੍ਹੋ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰੇ, ਤੁਚ੍ਛੋ ਗਚ੍ਛਤਿ ਪੋਟ੍ਠਿਲੋ॥
Pagāḷho lābhasakkāre, tuccho gacchati poṭṭhilo.
੧੧੮੫.
1185.
‘‘ਇਮਞ੍ਚ ਪਸ੍ਸ ਆਯਨ੍ਤਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਂ ਸੁਦਸ੍ਸਨਂ।
‘‘Imañca passa āyantaṃ, sāriputtaṃ sudassanaṃ;
વਿਮੁਤ੍ਤਂ ਉਭਤੋਭਾਗੇ, ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸੁਸਮਾਹਿਤਂ॥
Vimuttaṃ ubhatobhāge, ajjhattaṃ susamāhitaṃ.
੧੧੮੬.
1186.
‘‘વਿਸਲ੍ਲਂ ਖੀਣਸਂਯੋਗਂ, ਤੇવਿਜ੍ਜਂ ਮਚ੍ਚੁਹਾਯਿਨਂ।
‘‘Visallaṃ khīṇasaṃyogaṃ, tevijjaṃ maccuhāyinaṃ;
ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ, ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ॥
Dakkhiṇeyyaṃ manussānaṃ, puññakkhettaṃ anuttaraṃ.
੧੧੮੭.
1187.
‘‘ਏਤੇ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਦੇવਾ, ਇਦ੍ਧਿਮਨ੍ਤੋ ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ।
‘‘Ete sambahulā devā, iddhimanto yasassino;
ਦਸ ਦੇવਸਹਸ੍ਸਾਨਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਪੁਰੋਹਿਤਾ।
Dasa devasahassāni, sabbe brahmapurohitā;
ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਨਮਸ੍ਸਨ੍ਤਾ, ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਜਲੀਕਤਾ॥
Moggallānaṃ namassantā, tiṭṭhanti pañjalīkatā.
੧੧੮੮.
1188.
‘‘‘ਨਮੋ ਤੇ ਪੁਰਿਸਾਜਞ੍ਞ, ਨਮੋ ਤੇ ਪੁਰਿਸੁਤ੍ਤਮ।
‘‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
ਯਸ੍ਸ ਤੇ ਆਸવਾ ਖੀਣਾ, ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋਸਿ ਮਾਰਿਸ’॥
Yassa te āsavā khīṇā, dakkhiṇeyyosi mārisa’.
੧੧੮੯.
1189.
‘‘ਪੂਜਿਤੋ ਨਰਦੇવੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਮਰਣਾਭਿਭੂ।
‘‘Pūjito naradevena, uppanno maraṇābhibhū;
ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਂવ ਤੋਯੇਨ, ਸਙ੍ਖਾਰੇਨੁਪਲਿਪ੍ਪਤਿ॥
Puṇḍarīkaṃva toyena, saṅkhārenupalippati.
੧੧੯੦.
1190.
‘‘ਯਸ੍ਸ ਮੁਹੁਤ੍ਤੇਨ ਸਹਸ੍ਸਧਾ ਲੋਕੋ, ਸਂવਿਦਿਤੋ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕਪ੍ਪੋ વਸਿ।
‘‘Yassa muhuttena sahassadhā loko, saṃvidito sabrahmakappo vasi;
ਇਦ੍ਧਿਗੁਣੇ ਚੁਤੁਪਪਾਤੇ ਕਾਲੇ, ਪਸ੍ਸਤਿ ਦੇવਤਾ ਸ ਭਿਕ੍ਖੁ॥
Iddhiguṇe cutupapāte kāle, passati devatā sa bhikkhu.
੧੧੯੧.
1191.
‘‘ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋવ ਪਞ੍ਞਾਯ, ਸੀਲੇਨ ਉਪਸਮੇਨ ਚ।
‘‘Sāriputtova paññāya, sīlena upasamena ca;
ਯੋਪਿ ਪਾਰਙ੍ਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਏਤਾવਪਰਮੋ ਸਿਯਾ॥
Yopi pāraṅgato bhikkhu, etāvaparamo siyā.
੧੧੯੨.
1192.
‘‘ਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਸ੍ਸ, ਅਤ੍ਤਭਾવਂ ਖਣੇਨ ਨਿਮ੍ਮਿਨੇ।
‘‘Koṭisatasahassassa, attabhāvaṃ khaṇena nimmine;
ਅਹਂ વਿਕੁਬ੍ਬਨਾਸੁ ਕੁਸਲੋ, વਸੀਭੂਤੋਮ੍ਹਿ ਇਦ੍ਧਿਯਾ॥
Ahaṃ vikubbanāsu kusalo, vasībhūtomhi iddhiyā.
੧੧੯੩.
1193.
‘‘ਸਮਾਧਿવਿਜ੍ਜਾવਸਿਪਾਰਮੀਗਤੋ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਗੋਤ੍ਤੋ ਅਸਿਤਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ।
‘‘Samādhivijjāvasipāramīgato, moggallānagotto asitassa sāsane;
ਧੀਰੋ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿ ਸਮਾਹਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ, ਨਾਗੋ ਯਥਾ ਪੂਤਿਲਤਂવ ਬਨ੍ਧਨਂ॥
Dhīro samucchindi samāhitindriyo, nāgo yathā pūtilataṃva bandhanaṃ.
੧੧੯੪.
1194.
‘‘ਪਰਿਚਿਣ੍ਣੋ ਮਯਾ ਸਤ੍ਥਾ, ਕਤਂ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨਂ।
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;
ਓਹਿਤੋ ਗਰੁਕੋ ਭਾਰੋ, ਭવਨੇਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਤਾ॥
Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.
੧੧੯੫.
1195.
‘‘ਯਸ੍ਸ ਚਤ੍ਥਾਯ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ, ਅਗਾਰਸ੍ਮਾਨਗਾਰਿਯਂ।
‘‘Yassa catthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;
ਸੋ ਮੇ ਅਤ੍ਥੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬਸਂਯੋਜਨਕ੍ਖਯੋ॥
So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.
੧੧੯੬.
1196.
વਿਧੁਰਂ ਸਾવਕਮਾਸਜ੍ਜ, ਕਕੁਸਨ੍ਧਞ੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ॥
Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.
੧੧੯੭.
1197.
‘‘ਸਤਂ ਆਸਿ ਅਯੋਸਙ੍ਕੂ, ਸਬ੍ਬੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤવੇਦਨਾ।
‘‘Sataṃ āsi ayosaṅkū, sabbe paccattavedanā;
ਈਦਿਸੋ ਨਿਰਯੋ ਆਸਿ, ਯਤ੍ਥ ਦੁਸ੍ਸੀ ਅਪਚ੍ਚਥ।
Īdiso nirayo āsi, yattha dussī apaccatha;
વਿਧੁਰਂ ਸਾવਕਮਾਸਜ੍ਜ, ਕਕੁਸਨ੍ਧਞ੍ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ॥
Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.
੧੧੯੮.
1198.
‘‘ਯੋ ਏਤਮਭਿਜਾਨਾਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾવਕੋ।
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
ਤਾਦਿਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਮਾਸਜ੍ਜ, ਕਣ੍ਹ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸਿ॥
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
੧੧੯੯.
1199.
વੇਲ਼ੁਰਿਯવਣ੍ਣਾ ਰੁਚਿਰਾ, ਅਚ੍ਚਿਮਨ੍ਤੋ ਪਭਸ੍ਸਰਾ।
Veḷuriyavaṇṇā rucirā, accimanto pabhassarā;
ਅਚ੍ਛਰਾ ਤਤ੍ਥ ਨਚ੍ਚਨ੍ਤਿ, ਪੁਥੁ ਨਾਨਤ੍ਤવਣ੍ਣਿਯੋ॥
Accharā tattha naccanti, puthu nānattavaṇṇiyo.
੧੨੦੦.
1200.
‘‘ਯੋ ਏਤਮਭਿਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ਕਣ੍ਹ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸਿ॥
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
੧੨੦੧.
1201.
‘‘ਯੋ વੇ ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਚੋਦਿਤੋ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਪੇਕ੍ਖਤੋ।
‘‘Yo ve buddhena codito, bhikkhusaṅghassa pekkhato;
ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦਂ, ਪਾਦਙ੍ਗੁਟ੍ਠੇਨ ਕਮ੍ਪਯਿ॥
Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi.
੧੨੦੨.
1202.
‘‘ਯੋ ਏਤਮਭਿਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ਕਣ੍ਹ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸਿ॥
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
੧੨੦੩.
1203.
‘‘ਯੋ વੇਜਯਨ੍ਤਪਾਸਾਦਂ, ਪਾਦਙ੍ਗੁਟ੍ਠੇਨ ਕਮ੍ਪਯਿ।
‘‘Yo vejayantapāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi;
ਇਦ੍ਧਿਬਲੇਨੁਪਤ੍ਥਦ੍ਧੋ, ਸਂવੇਜੇਸਿ ਚ ਦੇવਤਾ॥
Iddhibalenupatthaddho, saṃvejesi ca devatā.
੧੨੦੪.
1204.
‘‘ਯੋ ਏਤਮਭਿਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ਕਣ੍ਹ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸਿ॥
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
੧੨੦੪.
1204.
‘‘ਯੋ ਏਤਮਭਿਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ਕਣ੍ਹ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸਿ॥
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
੧੨੦੫.
1205.
‘‘ਯੋ વੇਜਯਨ੍ਤਪਾਸਾਦੇ, ਸਕ੍ਕਂ ਸੋ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤਿ।
‘‘Yo vejayantapāsāde, sakkaṃ so paripucchati;
ਅਪਿ ਆવੁਸੋ ਜਾਨਾਸਿ, ਤਣ੍ਹਕ੍ਖਯવਿਮੁਤ੍ਤਿਯੋ।
Api āvuso jānāsi, taṇhakkhayavimuttiyo;
ਤਸ੍ਸ ਸਕ੍ਕੋ વਿਯਾਕਾਸਿ, ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਥਾਤਥਂ॥
Tassa sakko viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ.
੧੨੦੬.
1206.
‘‘ਯੋ ਏਤਮਭਿਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ਕਣ੍ਹ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸਿ॥
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
੧੨੦੭.
1207.
‘‘ਯੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਂ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਸੁਧਮ੍ਮਾਯਂ ਠਿਤੋ 17 ਸਭਂ।
‘‘Yo brahmānaṃ paripucchati, sudhammāyaṃ ṭhito 18 sabhaṃ;
ਅਜ੍ਜਾਪਿ ਤ੍ਯਾવੁਸੋ ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿ, ਯਾ ਤੇ ਦਿਟ੍ਠਿ ਪੁਰੇ ਅਹੁ।
Ajjāpi tyāvuso sā diṭṭhi, yā te diṭṭhi pure ahu;
ਪਸ੍ਸਸਿ વੀਤਿવਤ੍ਤਨ੍ਤਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਪਭਸ੍ਸਰਂ॥
Passasi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ.
੧੨੦੮.
1208.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ વਿਯਾਕਾਸਿ, ਪਞ੍ਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਯਥਾਤਥਂ।
‘‘Tassa brahmā viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ;
ਨ ਮੇ ਮਾਰਿਸ ਸਾ ਦਿਟ੍ਠਿ, ਯਾ ਮੇ ਦਿਟ੍ਠਿ ਪੁਰੇ ਅਹੁ॥
Na me mārisa sā diṭṭhi, yā me diṭṭhi pure ahu.
੧੨੦੯.
1209.
‘‘ਪਸ੍ਸਾਮਿ વੀਤਿવਤ੍ਤਨ੍ਤਂ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ਪਭਸ੍ਸਰਂ।
‘‘Passāmi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ;
ਸੋਹਂ ਅਜ੍ਜ ਕਥਂ વਜ੍ਜਂ, ਅਹਂ ਨਿਚ੍ਚੋਮ੍ਹਿ ਸਸ੍ਸਤੋ॥
Sohaṃ ajja kathaṃ vajjaṃ, ahaṃ niccomhi sassato.
੧੨੧੦.
1210.
‘‘ਯੋ ਏਤਮਭਿਜਾਨਾਤਿ…ਪੇ॰… ਕਣ੍ਹ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸਿ॥
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
੧੨੧੧.
1211.
વਨਂ ਪੁਬ੍ਬવਿਦੇਹਾਨਂ, ਯੇ ਚ ਭੂਮਿਸਯਾ ਨਰਾ॥
Vanaṃ pubbavidehānaṃ, ye ca bhūmisayā narā.
੧੨੧੨.
1212.
‘‘ਯੋ ਏਤਮਭਿਜਾਨਾਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾવਕੋ।
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
ਤਾਦਿਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਮਾਸਜ੍ਜ, ਕਣ੍ਹ ਦੁਕ੍ਖਂ ਨਿਗਚ੍ਛਸਿ॥
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
੧੨੧੩.
1213.
‘‘ਨ વੇ ਅਗ੍ਗਿ ਚੇਤਯਤਿ, ਅਹਂ ਬਾਲਂ ਡਹਾਮੀਤਿ।
‘‘Na ve aggi cetayati, ahaṃ bālaṃ ḍahāmīti;
ਬਾਲੋવ ਜਲਿਤਂ ਅਗ੍ਗਿਂ, ਆਸਜ੍ਜ ਨਂ ਪਡਯ੍ਹਤਿ॥
Bālova jalitaṃ aggiṃ, āsajja naṃ paḍayhati.
੧੨੧੪.
1214.
‘‘ਏવਮੇવ ਤੁવਂ ਮਾਰ, ਆਸਜ੍ਜ ਨਂ ਤਥਾਗਤਂ।
‘‘Evameva tuvaṃ māra, āsajja naṃ tathāgataṃ;
ਸਯਂ ਡਹਿਸ੍ਸਸਿ ਅਤ੍ਤਾਨਂ, ਬਾਲੋ ਅਗ੍ਗਿਂવ ਸਮ੍ਫੁਸਂ॥
Sayaṃ ḍahissasi attānaṃ, bālo aggiṃva samphusaṃ.
੧੨੧੫.
1215.
‘‘ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸવੀ ਮਾਰੋ, ਆਸਜ੍ਜ ਨਂ ਤਥਾਗਤਂ।
‘‘Apuññaṃ pasavī māro, āsajja naṃ tathāgataṃ;
ਕਿਂ ਨੁ ਮਞ੍ਞਸਿ ਪਾਪਿਮ, ਨ ਮੇ ਪਾਪਂ વਿਪਚ੍ਚਤਿ॥
Kiṃ nu maññasi pāpima, na me pāpaṃ vipaccati.
੧੨੧੬.
1216.
ਮਾਰ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦ ਬੁਦ੍ਧਮ੍ਹਾ, ਆਸਂ ਮਾਕਾਸਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸੁ॥
Māra nibbinda buddhamhā, āsaṃ mākāsi bhikkhusu.
੧੨੧੭.
1217.
‘‘ਇਤਿ ਮਾਰਂ ਅਤਜ੍ਜੇਸਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਭੇਸਕਲ਼ਾવਨੇ।
‘‘Iti māraṃ atajjesi, bhikkhu bhesakaḷāvane;
ਤਤੋ ਸੋ ਦੁਮ੍ਮਨੋ ਯਕ੍ਖੋ, ਤਤ੍ਥੇવਨ੍ਤਰਧਾਯਥਾ’’ਤਿ॥
Tato so dummano yakkho, tatthevantaradhāyathā’’ti.
ਇਤ੍ਥਂ ਸੁਦਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ 23 ਥੇਰੋ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿਤ੍ਥਾਤਿ।
Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahāmoggallāno 24 thero gāthāyo abhāsitthāti.
ਸਟ੍ਠਿਨਿਪਾਤੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Saṭṭhinipāto niṭṭhito.
ਤਤ੍ਰੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tatruddānaṃ –
ਸਟ੍ਠਿਕਮ੍ਹਿ ਨਿਪਾਤਮ੍ਹਿ, ਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ।
Saṭṭhikamhi nipātamhi, moggallāno mahiddhiko;
ਏਕੋવ ਥੇਰਗਾਥਾਯੋ, ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠਿ ਭવਨ੍ਤਿ ਤਾਤਿ॥
Ekova theragāthāyo, aṭṭhasaṭṭhi bhavanti tāti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਥੇਰਗਾਥਾ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Theragāthā-aṭṭhakathā / ੧. ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਤ੍ਥੇਰਗਾਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 1. Mahāmoggallānattheragāthāvaṇṇanā