Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi |
൨൦. സട്ഠിനിപാതോ
20. Saṭṭhinipāto
൧. മഹാമോഗ്ഗല്ലാനത്ഥേരഗാഥാ
1. Mahāmoggallānattheragāthā
൧൧൪൯.
1149.
‘‘ആരഞ്ഞികാ പിണ്ഡപാതികാ, ഉഞ്ഛാപത്താഗതേ രതാ;
‘‘Āraññikā piṇḍapātikā, uñchāpattāgate ratā;
ദാലേമു മച്ചുനോ സേനം, അജ്ഝത്തം സുസമാഹിതാ.
Dālemu maccuno senaṃ, ajjhattaṃ susamāhitā.
൧൧൫൦.
1150.
‘‘ആരഞ്ഞികാ പിണ്ഡപാതികാ, ഉഞ്ഛാപത്താഗതേ രതാ;
‘‘Āraññikā piṇḍapātikā, uñchāpattāgate ratā;
ധുനാമ മച്ചുനോ സേനം, നളാഗാരംവ കുഞ്ജരോ.
Dhunāma maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaro.
൧൧൫൧.
1151.
‘‘രുക്ഖമൂലികാ സാതതികാ, ഉഞ്ഛാപത്താഗതേ രതാ;
‘‘Rukkhamūlikā sātatikā, uñchāpattāgate ratā;
ദാലേമു മച്ചുനോ സേനം, അജ്ഝത്തം സുസമാഹിതാ.
Dālemu maccuno senaṃ, ajjhattaṃ susamāhitā.
൧൧൫൨.
1152.
‘‘രുക്ഖമൂലികാ സാതതികാ, ഉഞ്ഛാപത്താഗതേ രതാ;
‘‘Rukkhamūlikā sātatikā, uñchāpattāgate ratā;
ധുനാമ മച്ചുനോ സേനം, നളാഗാരംവ കുഞ്ജരോ.
Dhunāma maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaro.
൧൧൫൩.
1153.
‘‘അട്ഠികങ്കലകുടികേ, മംസന്ഹാരുപസിബ്ബിതേ;
‘‘Aṭṭhikaṅkalakuṭike, maṃsanhārupasibbite;
ധിരത്ഥു പുരേ ദുഗ്ഗന്ധേ, പരഗത്തേ മമായസേ.
Dhiratthu pure duggandhe, paragatte mamāyase.
൧൧൫൪.
1154.
‘‘ഗൂഥഭസ്തേ തചോനദ്ധേ, ഉരഗണ്ഡിപിസാചിനി;
‘‘Gūthabhaste taconaddhe, uragaṇḍipisācini;
നവ സോതാനി തേ കായേ, യാനി സന്ദന്തി സബ്ബദാ.
Nava sotāni te kāye, yāni sandanti sabbadā.
൧൧൫൫.
1155.
‘‘തവ സരീരം നവസോതം, ദുഗ്ഗന്ധകരം പരിബന്ധം;
‘‘Tava sarīraṃ navasotaṃ, duggandhakaraṃ paribandhaṃ;
ഭിക്ഖു പരിവജ്ജയതേ തം, മീള്ഹം ച യഥാ സുചികാമോ.
Bhikkhu parivajjayate taṃ, mīḷhaṃ ca yathā sucikāmo.
൧൧൫൬.
1156.
‘‘ഏവഞ്ചേ തം ജനോ ജഞ്ഞാ, യഥാ ജാനാമി തം അഹം;
‘‘Evañce taṃ jano jaññā, yathā jānāmi taṃ ahaṃ;
ആരകാ പരിവജ്ജേയ്യ, ഗൂഥട്ഠാനംവ പാവുസേ’’.
Ārakā parivajjeyya, gūthaṭṭhānaṃva pāvuse’’.
൧൧൫൭.
1157.
‘‘ഏവമേതം മഹാവീര, യഥാ സമണ ഭാസസി;
‘‘Evametaṃ mahāvīra, yathā samaṇa bhāsasi;
ഏത്ഥ ചേകേ വിസീദന്തി, പങ്കമ്ഹിവ ജരഗ്ഗവോ.
Ettha ceke visīdanti, paṅkamhiva jaraggavo.
൧൧൫൮.
1158.
‘‘ആകാസമ്ഹി ഹലിദ്ദിയാ, യോ മഞ്ഞേഥ രജേതവേ;
‘‘Ākāsamhi haliddiyā, yo maññetha rajetave;
അഞ്ഞേന വാപി രങ്ഗേന, വിഘാതുദയമേവ തം.
Aññena vāpi raṅgena, vighātudayameva taṃ.
൧൧൫൯.
1159.
‘‘തദാകാസസമം ചിത്തം, അജ്ഝത്തം സുസമാഹിതം;
‘‘Tadākāsasamaṃ cittaṃ, ajjhattaṃ susamāhitaṃ;
മാ പാപചിത്തേ ആസാദി, അഗ്ഗിഖന്ധംവ പക്ഖിമാ.
Mā pāpacitte āsādi, aggikhandhaṃva pakkhimā.
൧൧൬൦.
1160.
‘‘പസ്സ ചിത്തകതം ബിമ്ബം, അരുകായം സമുസ്സിതം;
‘‘Passa cittakataṃ bimbaṃ, arukāyaṃ samussitaṃ;
ആതുരം ബഹുസങ്കപ്പം, യസ്സ നത്ഥി ധുവം ഠിതി.
Āturaṃ bahusaṅkappaṃ, yassa natthi dhuvaṃ ṭhiti.
൧൧൬൧.
1161.
‘‘പസ്സ ചിത്തകതം രൂപം, മണിനാ കുണ്ഡലേന ച;
‘‘Passa cittakataṃ rūpaṃ, maṇinā kuṇḍalena ca;
അട്ഠിം തചേന ഓനദ്ധം, സഹ വത്ഥേഹി സോഭതി.
Aṭṭhiṃ tacena onaddhaṃ, saha vatthehi sobhati.
൧൧൬൨.
1162.
‘‘അലത്തകകതാ പാദാ, മുഖം ചുണ്ണകമക്ഖിതം;
‘‘Alattakakatā pādā, mukhaṃ cuṇṇakamakkhitaṃ;
അലം ബാലസ്സ മോഹായ, നോ ച പാരഗവേസിനോ.
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
൧൧൬൩.
1163.
‘‘അട്ഠപദകതാ കേസാ, നേത്താ അഞ്ജനമക്ഖിതാ;
‘‘Aṭṭhapadakatā kesā, nettā añjanamakkhitā;
അലം ബാലസ്സ മോഹായ, നോ ച പാരഗവേസിനോ.
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
൧൧൬൪.
1164.
‘‘അഞ്ജനീവ നവാ ചിത്താ, പൂതികായോ അലങ്കതോ;
‘‘Añjanīva navā cittā, pūtikāyo alaṅkato;
അലം ബാലസ്സ മോഹായ, നോ ച പാരഗവേസിനോ.
Alaṃ bālassa mohāya, no ca pāragavesino.
൧൧൬൫.
1165.
‘‘ഓദഹി മിഗവോ പാസം, നാസദാ വാഗുരം മിഗോ;
‘‘Odahi migavo pāsaṃ, nāsadā vāguraṃ migo;
ഭുത്വാ നിവാപം ഗച്ഛാമ, കദ്ദന്തേ മിഗബന്ധകേ.
Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, kaddante migabandhake.
൧൧൬൬.
1166.
‘‘ഛിന്നോ പാസോ മിഗവസ്സ, നാസദാ വാഗുരം മിഗോ;
‘‘Chinno pāso migavassa, nāsadā vāguraṃ migo;
ഭുത്വാ നിവാപം ഗച്ഛാമ, സോചന്തേ മിഗലുദ്ദകേ.
Bhutvā nivāpaṃ gacchāma, socante migaluddake.
൧൧൬൭.
1167.
‘‘തദാസി യം ഭിംസനകം, തദാസി ലോമഹംസനം;
‘‘Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ, tadāsi lomahaṃsanaṃ;
അനേകാകാരസമ്പന്നേ, സാരിപുത്തമ്ഹി നിബ്ബുതേ.
Anekākārasampanne, sāriputtamhi nibbute.
൧൧൬൮.
1168.
ഉപജ്ജിത്വാ നിരുജ്ഝന്തി, തേസം വൂപസമോ സുഖോ.
Upajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho.
൧൧൬൯.
1169.
‘‘സുഖുമം തേ പടിവിജ്ഝന്തി, വാലഗ്ഗം ഉസുനാ യഥാ;
‘‘Sukhumaṃ te paṭivijjhanti, vālaggaṃ usunā yathā;
യേ പഞ്ചക്ഖന്ധേ പസ്സന്തി, പരതോ നോ ച അത്തതോ.
Ye pañcakkhandhe passanti, parato no ca attato.
൧൧൭൦.
1170.
‘‘യേ ച പസ്സന്തി സങ്ഖാരേ, പരതോ നോ ച അത്തതോ;
‘‘Ye ca passanti saṅkhāre, parato no ca attato;
പച്ചബ്യാധിംസു നിപുണം, വാലഗ്ഗം ഉസുനാ യഥാ.
Paccabyādhiṃsu nipuṇaṃ, vālaggaṃ usunā yathā.
൧൧൭൧.
1171.
കാമരാഗപ്പഹാനായ, സതോ ഭിക്ഖു പരിബ്ബജേ.
Kāmarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje.
൧൧൭൨.
1172.
ഭവരാഗപ്പഹാനായ, സതോ ഭിക്ഖു പരിബ്ബജേ’’.
Bhavarāgappahānāya, sato bhikkhu paribbaje’’.
൧൧൭൩.
1173.
‘‘ചോദിതോ ഭാവിതത്തേന, സരീരന്തിമധാരിനാ;
‘‘Codito bhāvitattena, sarīrantimadhārinā;
മിഗാരമാതുപാസാദം, പാദങ്ഗുട്ഠേന കമ്പയിം.
Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayiṃ.
൧൧൭൪.
1174.
‘‘നയിദം സിഥിലമാരബ്ഭ, നയിദം അപ്പേന ഥാമസാ;
‘‘Nayidaṃ sithilamārabbha, nayidaṃ appena thāmasā;
നിബ്ബാനമധിഗന്തബ്ബം, സബ്ബഗന്ഥ-പമോചനം.
Nibbānamadhigantabbaṃ, sabbagantha-pamocanaṃ.
൧൧൭൫.
1175.
‘‘അയഞ്ച ദഹരോ ഭിക്ഖു, അയമുത്തമപോരിസോ;
‘‘Ayañca daharo bhikkhu, ayamuttamaporiso;
൧൧൭൬.
1176.
‘‘വിവരമനുപഭന്തി വിജ്ജുതാ, വേഭാരസ്സ ച പണ്ഡവസ്സ ച;
‘‘Vivaramanupabhanti vijjutā, vebhārassa ca paṇḍavassa ca;
നഗവിവരഗതോ ഝായതി, പുത്തോ അപ്പടിമസ്സ താദിനോ.
Nagavivaragato jhāyati, putto appaṭimassa tādino.
൧൧൭൭.
1177.
‘‘ഉപസന്തോ ഉപരതോ, പന്തസേനാസനോ മുനി;
‘‘Upasanto uparato, pantasenāsano muni;
ദായാദോ ബുദ്ധസേട്ഠസ്സ, ബ്രഹ്മുനാ അഭിവന്ദിതോ.
Dāyādo buddhaseṭṭhassa, brahmunā abhivandito.
൧൧൭൮.
1178.
‘‘ഉപസന്തം ഉപരതം, പന്തസേനാസനം മുനിം;
‘‘Upasantaṃ uparataṃ, pantasenāsanaṃ muniṃ;
ദായാദം ബുദ്ധസേട്ഠസ്സ, വന്ദ ബ്രാഹ്മണ കസ്സപം.
Dāyādaṃ buddhaseṭṭhassa, vanda brāhmaṇa kassapaṃ.
൧൧൭൯.
1179.
‘‘യോ ച ജാതിസതം ഗച്ഛേ, സബ്ബാ ബ്രാഹ്മണജാതിയോ;
‘‘Yo ca jātisataṃ gacche, sabbā brāhmaṇajātiyo;
സോത്തിയോ വേദസമ്പന്നോ, മനുസ്സേസു പുനപ്പുനം.
Sottiyo vedasampanno, manussesu punappunaṃ.
൧൧൮൦.
1180.
‘‘അജ്ഝായകോപി ചേ അസ്സ, തിണ്ണം വേദാന പാരഗൂ;
‘‘Ajjhāyakopi ce assa, tiṇṇaṃ vedāna pāragū;
ഏതസ്സ വന്ദനായേതം, കലം നാഗ്ഘതി സോളസിം.
Etassa vandanāyetaṃ, kalaṃ nāgghati soḷasiṃ.
൧൧൮൧.
1181.
അനുലോമം പടിലോമം, തതോ പിണ്ഡായ ഗച്ഛതി.
Anulomaṃ paṭilomaṃ, tato piṇḍāya gacchati.
൧൧൮൨.
1182.
‘‘താദിസം ഭിക്ഖും മാസാദി 11, മാത്താനം ഖണി ബ്രാഹ്മണ;
‘‘Tādisaṃ bhikkhuṃ māsādi 12, māttānaṃ khaṇi brāhmaṇa;
അഭിപ്പസാദേഹി മനം, അരഹന്തമ്ഹി താദിനേ;
Abhippasādehi manaṃ, arahantamhi tādine;
ഖിപ്പം പഞ്ജലികോ വന്ദ, മാ തേ വിജടി മത്ഥകം.
Khippaṃ pañjaliko vanda, mā te vijaṭi matthakaṃ.
൧൧൮൩.
1183.
‘‘നേസോ പസ്സതി സദ്ധമ്മം, സംസാരേന പുരക്ഖതോ;
‘‘Neso passati saddhammaṃ, saṃsārena purakkhato;
അധോഗമം ജിമ്ഹപഥം, കുമ്മഗ്ഗമനുധാവതി.
Adhogamaṃ jimhapathaṃ, kummaggamanudhāvati.
൧൧൮൪.
1184.
‘‘കിമീവ മീള്ഹസല്ലിത്തോ, സങ്ഖാരേ അധിമുച്ഛിതോ;
‘‘Kimīva mīḷhasallitto, saṅkhāre adhimucchito;
പഗാള്ഹോ ലാഭസക്കാരേ, തുച്ഛോ ഗച്ഛതി പോട്ഠിലോ.
Pagāḷho lābhasakkāre, tuccho gacchati poṭṭhilo.
൧൧൮൫.
1185.
‘‘ഇമഞ്ച പസ്സ ആയന്തം, സാരിപുത്തം സുദസ്സനം;
‘‘Imañca passa āyantaṃ, sāriputtaṃ sudassanaṃ;
വിമുത്തം ഉഭതോഭാഗേ, അജ്ഝത്തം സുസമാഹിതം.
Vimuttaṃ ubhatobhāge, ajjhattaṃ susamāhitaṃ.
൧൧൮൬.
1186.
‘‘വിസല്ലം ഖീണസംയോഗം, തേവിജ്ജം മച്ചുഹായിനം;
‘‘Visallaṃ khīṇasaṃyogaṃ, tevijjaṃ maccuhāyinaṃ;
ദക്ഖിണേയ്യം മനുസ്സാനം, പുഞ്ഞക്ഖേത്തം അനുത്തരം.
Dakkhiṇeyyaṃ manussānaṃ, puññakkhettaṃ anuttaraṃ.
൧൧൮൭.
1187.
‘‘ഏതേ സമ്ബഹുലാ ദേവാ, ഇദ്ധിമന്തോ യസസ്സിനോ;
‘‘Ete sambahulā devā, iddhimanto yasassino;
ദസ ദേവസഹസ്സാനി, സബ്ബേ ബ്രഹ്മപുരോഹിതാ;
Dasa devasahassāni, sabbe brahmapurohitā;
മോഗ്ഗല്ലാനം നമസ്സന്താ, തിട്ഠന്തി പഞ്ജലീകതാ.
Moggallānaṃ namassantā, tiṭṭhanti pañjalīkatā.
൧൧൮൮.
1188.
‘‘‘നമോ തേ പുരിസാജഞ്ഞ, നമോ തേ പുരിസുത്തമ;
‘‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
യസ്സ തേ ആസവാ ഖീണാ, ദക്ഖിണേയ്യോസി മാരിസ’.
Yassa te āsavā khīṇā, dakkhiṇeyyosi mārisa’.
൧൧൮൯.
1189.
‘‘പൂജിതോ നരദേവേന, ഉപ്പന്നോ മരണാഭിഭൂ;
‘‘Pūjito naradevena, uppanno maraṇābhibhū;
പുണ്ഡരീകംവ തോയേന, സങ്ഖാരേനുപലിപ്പതി.
Puṇḍarīkaṃva toyena, saṅkhārenupalippati.
൧൧൯൦.
1190.
‘‘യസ്സ മുഹുത്തേന സഹസ്സധാ ലോകോ, സംവിദിതോ സബ്രഹ്മകപ്പോ വസി;
‘‘Yassa muhuttena sahassadhā loko, saṃvidito sabrahmakappo vasi;
ഇദ്ധിഗുണേ ചുതുപപാതേ കാലേ, പസ്സതി ദേവതാ സ ഭിക്ഖു.
Iddhiguṇe cutupapāte kāle, passati devatā sa bhikkhu.
൧൧൯൧.
1191.
‘‘സാരിപുത്തോവ പഞ്ഞായ, സീലേന ഉപസമേന ച;
‘‘Sāriputtova paññāya, sīlena upasamena ca;
യോപി പാരങ്ഗതോ ഭിക്ഖു, ഏതാവപരമോ സിയാ.
Yopi pāraṅgato bhikkhu, etāvaparamo siyā.
൧൧൯൨.
1192.
‘‘കോടിസതസഹസ്സസ്സ, അത്തഭാവം ഖണേന നിമ്മിനേ;
‘‘Koṭisatasahassassa, attabhāvaṃ khaṇena nimmine;
അഹം വികുബ്ബനാസു കുസലോ, വസീഭൂതോമ്ഹി ഇദ്ധിയാ.
Ahaṃ vikubbanāsu kusalo, vasībhūtomhi iddhiyā.
൧൧൯൩.
1193.
‘‘സമാധിവിജ്ജാവസിപാരമീഗതോ, മോഗ്ഗല്ലാനഗോത്തോ അസിതസ്സ സാസനേ;
‘‘Samādhivijjāvasipāramīgato, moggallānagotto asitassa sāsane;
ധീരോ സമുച്ഛിന്ദി സമാഹിതിന്ദ്രിയോ, നാഗോ യഥാ പൂതിലതംവ ബന്ധനം.
Dhīro samucchindi samāhitindriyo, nāgo yathā pūtilataṃva bandhanaṃ.
൧൧൯൪.
1194.
‘‘പരിചിണ്ണോ മയാ സത്ഥാ, കതം ബുദ്ധസ്സ സാസനം;
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;
ഓഹിതോ ഗരുകോ ഭാരോ, ഭവനേത്തി സമൂഹതാ.
Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.
൧൧൯൫.
1195.
‘‘യസ്സ ചത്ഥായ പബ്ബജിതോ, അഗാരസ്മാനഗാരിയം;
‘‘Yassa catthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;
സോ മേ അത്ഥോ അനുപ്പത്തോ, സബ്ബസംയോജനക്ഖയോ.
So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.
൧൧൯൬.
1196.
വിധുരം സാവകമാസജ്ജ, കകുസന്ധഞ്ച ബ്രാഹ്മണം.
Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.
൧൧൯൭.
1197.
‘‘സതം ആസി അയോസങ്കൂ, സബ്ബേ പച്ചത്തവേദനാ;
‘‘Sataṃ āsi ayosaṅkū, sabbe paccattavedanā;
ഈദിസോ നിരയോ ആസി, യത്ഥ ദുസ്സീ അപച്ചഥ;
Īdiso nirayo āsi, yattha dussī apaccatha;
വിധുരം സാവകമാസജ്ജ, കകുസന്ധഞ്ച ബ്രാഹ്മണം.
Vidhuraṃ sāvakamāsajja, kakusandhañca brāhmaṇaṃ.
൧൧൯൮.
1198.
‘‘യോ ഏതമഭിജാനാതി, ഭിക്ഖു ബുദ്ധസ്സ സാവകോ;
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
താദിസം ഭിക്ഖുമാസജ്ജ, കണ്ഹ ദുക്ഖം നിഗച്ഛസി.
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
൧൧൯൯.
1199.
വേളുരിയവണ്ണാ രുചിരാ, അച്ചിമന്തോ പഭസ്സരാ;
Veḷuriyavaṇṇā rucirā, accimanto pabhassarā;
അച്ഛരാ തത്ഥ നച്ചന്തി, പുഥു നാനത്തവണ്ണിയോ.
Accharā tattha naccanti, puthu nānattavaṇṇiyo.
൧൨൦൦.
1200.
‘‘യോ ഏതമഭിജാനാതി…പേ॰… കണ്ഹ ദുക്ഖം നിഗച്ഛസി.
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
൧൨൦൧.
1201.
‘‘യോ വേ ബുദ്ധേന ചോദിതോ, ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ പേക്ഖതോ;
‘‘Yo ve buddhena codito, bhikkhusaṅghassa pekkhato;
മിഗാരമാതുപാസാദം, പാദങ്ഗുട്ഠേന കമ്പയി.
Migāramātupāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi.
൧൨൦൨.
1202.
‘‘യോ ഏതമഭിജാനാതി…പേ॰… കണ്ഹ ദുക്ഖം നിഗച്ഛസി.
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
൧൨൦൩.
1203.
‘‘യോ വേജയന്തപാസാദം, പാദങ്ഗുട്ഠേന കമ്പയി;
‘‘Yo vejayantapāsādaṃ, pādaṅguṭṭhena kampayi;
ഇദ്ധിബലേനുപത്ഥദ്ധോ, സംവേജേസി ച ദേവതാ.
Iddhibalenupatthaddho, saṃvejesi ca devatā.
൧൨൦൪.
1204.
‘‘യോ ഏതമഭിജാനാതി…പേ॰… കണ്ഹ ദുക്ഖം നിഗച്ഛസി.
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
൧൨൦൪.
1204.
‘‘യോ ഏതമഭിജാനാതി…പേ॰… കണ്ഹ ദുക്ഖം നിഗച്ഛസി.
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
൧൨൦൫.
1205.
‘‘യോ വേജയന്തപാസാദേ, സക്കം സോ പരിപുച്ഛതി;
‘‘Yo vejayantapāsāde, sakkaṃ so paripucchati;
അപി ആവുസോ ജാനാസി, തണ്ഹക്ഖയവിമുത്തിയോ;
Api āvuso jānāsi, taṇhakkhayavimuttiyo;
തസ്സ സക്കോ വിയാകാസി, പഞ്ഹം പുട്ഠോ യഥാതഥം.
Tassa sakko viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ.
൧൨൦൬.
1206.
‘‘യോ ഏതമഭിജാനാതി…പേ॰… കണ്ഹ ദുക്ഖം നിഗച്ഛസി.
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
൧൨൦൭.
1207.
‘‘യോ ബ്രഹ്മാനം പരിപുച്ഛതി, സുധമ്മായം ഠിതോ 17 സഭം;
‘‘Yo brahmānaṃ paripucchati, sudhammāyaṃ ṭhito 18 sabhaṃ;
അജ്ജാപി ത്യാവുസോ സാ ദിട്ഠി, യാ തേ ദിട്ഠി പുരേ അഹു;
Ajjāpi tyāvuso sā diṭṭhi, yā te diṭṭhi pure ahu;
പസ്സസി വീതിവത്തന്തം, ബ്രഹ്മലോകേ പഭസ്സരം.
Passasi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ.
൧൨൦൮.
1208.
‘‘തസ്സ ബ്രഹ്മാ വിയാകാസി, പഞ്ഹം പുട്ഠോ യഥാതഥം;
‘‘Tassa brahmā viyākāsi, pañhaṃ puṭṭho yathātathaṃ;
ന മേ മാരിസ സാ ദിട്ഠി, യാ മേ ദിട്ഠി പുരേ അഹു.
Na me mārisa sā diṭṭhi, yā me diṭṭhi pure ahu.
൧൨൦൯.
1209.
‘‘പസ്സാമി വീതിവത്തന്തം, ബ്രഹ്മലോകേ പഭസ്സരം;
‘‘Passāmi vītivattantaṃ, brahmaloke pabhassaraṃ;
സോഹം അജ്ജ കഥം വജ്ജം, അഹം നിച്ചോമ്ഹി സസ്സതോ.
Sohaṃ ajja kathaṃ vajjaṃ, ahaṃ niccomhi sassato.
൧൨൧൦.
1210.
‘‘യോ ഏതമഭിജാനാതി…പേ॰… കണ്ഹ ദുക്ഖം നിഗച്ഛസി.
‘‘Yo etamabhijānāti…pe… kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
൧൨൧൧.
1211.
വനം പുബ്ബവിദേഹാനം, യേ ച ഭൂമിസയാ നരാ.
Vanaṃ pubbavidehānaṃ, ye ca bhūmisayā narā.
൧൨൧൨.
1212.
‘‘യോ ഏതമഭിജാനാതി, ഭിക്ഖു ബുദ്ധസ്സ സാവകോ;
‘‘Yo etamabhijānāti, bhikkhu buddhassa sāvako;
താദിസം ഭിക്ഖുമാസജ്ജ, കണ്ഹ ദുക്ഖം നിഗച്ഛസി.
Tādisaṃ bhikkhumāsajja, kaṇha dukkhaṃ nigacchasi.
൧൨൧൩.
1213.
‘‘ന വേ അഗ്ഗി ചേതയതി, അഹം ബാലം ഡഹാമീതി;
‘‘Na ve aggi cetayati, ahaṃ bālaṃ ḍahāmīti;
ബാലോവ ജലിതം അഗ്ഗിം, ആസജ്ജ നം പഡയ്ഹതി.
Bālova jalitaṃ aggiṃ, āsajja naṃ paḍayhati.
൧൨൧൪.
1214.
‘‘ഏവമേവ തുവം മാര, ആസജ്ജ നം തഥാഗതം;
‘‘Evameva tuvaṃ māra, āsajja naṃ tathāgataṃ;
സയം ഡഹിസ്സസി അത്താനം, ബാലോ അഗ്ഗിംവ സമ്ഫുസം.
Sayaṃ ḍahissasi attānaṃ, bālo aggiṃva samphusaṃ.
൧൨൧൫.
1215.
‘‘അപുഞ്ഞം പസവീ മാരോ, ആസജ്ജ നം തഥാഗതം;
‘‘Apuññaṃ pasavī māro, āsajja naṃ tathāgataṃ;
കിം നു മഞ്ഞസി പാപിമ, ന മേ പാപം വിപച്ചതി.
Kiṃ nu maññasi pāpima, na me pāpaṃ vipaccati.
൧൨൧൬.
1216.
മാര നിബ്ബിന്ദ ബുദ്ധമ്ഹാ, ആസം മാകാസി ഭിക്ഖുസു.
Māra nibbinda buddhamhā, āsaṃ mākāsi bhikkhusu.
൧൨൧൭.
1217.
‘‘ഇതി മാരം അതജ്ജേസി, ഭിക്ഖു ഭേസകളാവനേ;
‘‘Iti māraṃ atajjesi, bhikkhu bhesakaḷāvane;
തതോ സോ ദുമ്മനോ യക്ഖോ, തത്ഥേവന്തരധായഥാ’’തി.
Tato so dummano yakkho, tatthevantaradhāyathā’’ti.
ഇത്ഥം സുദം ആയസ്മാ മഹാമോഗ്ഗല്ലാനോ 23 ഥേരോ ഗാഥായോ അഭാസിത്ഥാതി.
Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahāmoggallāno 24 thero gāthāyo abhāsitthāti.
സട്ഠിനിപാതോ നിട്ഠിതോ.
Saṭṭhinipāto niṭṭhito.
തത്രുദ്ദാനം –
Tatruddānaṃ –
സട്ഠികമ്ഹി നിപാതമ്ഹി, മോഗ്ഗല്ലാനോ മഹിദ്ധികോ;
Saṭṭhikamhi nipātamhi, moggallāno mahiddhiko;
ഏകോവ ഥേരഗാഥായോ, അട്ഠസട്ഠി ഭവന്തി താതി.
Ekova theragāthāyo, aṭṭhasaṭṭhi bhavanti tāti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā / ൧. മഹാമോഗ്ഗല്ലാനത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ • 1. Mahāmoggallānattheragāthāvaṇṇanā