| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / กงฺขาวิตรณี-อภินว-ฎีกา • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
๗. มหานามสิกฺขาปทวณฺณนา
7. Mahānāmasikkhāpadavaṇṇanā
สพฺพเญฺจตํ วตฺถุวเสน วุตฺตนฺติ ‘‘อคิลาเนน ภิกฺขุนา จตุมาสปจฺจยปวารณา สาทิตพฺพา อญฺญตฺร ปุนปวารณาย อญฺญตฺร นิจฺจปวารณายา’’ติ (ปาจิ. ๓๐๖) เอตํ สพฺพํ สิกฺขาปทนิทานสงฺขาตสฺส วตฺถุโน วเสน วุตฺตํฯ ตตฺถ หิ มหานาเมน สเกฺกน ‘‘อิจฺฉามหํ, ภเนฺต, สงฺฆํ จตุมาสํ เภสเชฺชน ปวาเรตุ’’นฺติอาทินา (ปาจิ. ๓๐๓) อุสฺสนฺนุสฺสเนฺนน จ เภสเชฺชน จตุมาสํ ปุน นิจฺจํ ปวารณา กตา, ตสฺมา ภควตา ตสฺส วเสน เอวํ วุตฺตนฺติ วุตฺตํ โหติฯ อญฺญตฺร ปุนปวารณายาติ ยทิ ปุนปวารณา อตฺถิ, ตํ ฐเปตฺวาฯ อญฺญตฺร นิจฺจปวารณายาติ เอตฺถาปิ เอเสว นโยฯ ยทิ ปน ตาปิ อตฺถิ, สาทิตพฺพาวาติ อธิปฺปาโยฯ เตนาห ‘‘อยํ ปเนตฺถ อโตฺถ’’ติอาทิฯ ตตฺถาติ ติสฺสํ ปวารณายํฯ เภสเชฺชหิ วา ปริเจฺฉโท กโต โหตีติ ‘‘สปฺปิ เตล’’นฺติ เอวมาทินา นามวเสน วา ‘‘ปเตฺถน นาฬิยา อาฬฺหเกนา’’ติอาทินา ปริมาณวเสน วา ‘‘เอตฺตกานิ วา เภสชฺชานิ วิญฺญาเปตพฺพานี’’ติ เภสเชฺชหิ ปริเจฺฉโท กโต โหติฯ นเภสชฺชกรณีเยติ มิสฺสกภเตฺตนาปิ เจ ยาเปตุํ สโกฺกติ, นเภสชฺชกรณียํ นาม โหติฯ อญฺญํ เภสชฺชนฺติ สปฺปินา ปวาริโต เตลํ, อาฬฺหเกน ปวาริโต โทณํฯ
Sabbañcetaṃvatthuvasena vuttanti ‘‘agilānena bhikkhunā catumāsapaccayapavāraṇā sāditabbā aññatra punapavāraṇāya aññatra niccapavāraṇāyā’’ti (pāci. 306) etaṃ sabbaṃ sikkhāpadanidānasaṅkhātassa vatthuno vasena vuttaṃ. Tattha hi mahānāmena sakkena ‘‘icchāmahaṃ, bhante, saṅghaṃ catumāsaṃ bhesajjena pavāretu’’ntiādinā (pāci. 303) ussannussannena ca bhesajjena catumāsaṃ puna niccaṃ pavāraṇā katā, tasmā bhagavatā tassa vasena evaṃ vuttanti vuttaṃ hoti. Aññatra punapavāraṇāyāti yadi punapavāraṇā atthi, taṃ ṭhapetvā. Aññatra niccapavāraṇāyāti etthāpi eseva nayo. Yadi pana tāpi atthi, sāditabbāvāti adhippāyo. Tenāha ‘‘ayaṃ panettha attho’’tiādi. Tatthāti tissaṃ pavāraṇāyaṃ. Bhesajjehi vā paricchedo kato hotīti ‘‘sappi tela’’nti evamādinā nāmavasena vā ‘‘patthena nāḷiyā āḷhakenā’’tiādinā parimāṇavasena vā ‘‘ettakāni vā bhesajjāni viññāpetabbānī’’ti bhesajjehi paricchedo kato hoti. Nabhesajjakaraṇīyeti missakabhattenāpi ce yāpetuṃ sakkoti, nabhesajjakaraṇīyaṃ nāma hoti. Aññaṃ bhesajjanti sappinā pavārito telaṃ, āḷhakena pavārito doṇaṃ.
ยถาภูตํ อาจิกฺขิตฺวาติ ‘‘อิเมหิ ตยา เภสเชฺชหิ ปวาริตมฺหา, อมฺหากญฺจ อิมินา จ อิมินา จ เภสเชฺชน อโตฺถ, ยาสุ ตยา รตฺตีสุ ปวาริตมฺหา, ตา รตฺติโย วีติวตฺตา, อมฺหากญฺจ เภสเชฺชน อโตฺถ’’ติ ยถาภูตํ อาโรเจตฺวาฯ เอวญฺจ วิญฺญาเปตุํ คิลาโนว ลภติ, น อิตโรฯ
Yathābhūtaṃ ācikkhitvāti ‘‘imehi tayā bhesajjehi pavāritamhā, amhākañca iminā ca iminā ca bhesajjena attho, yāsu tayā rattīsu pavāritamhā, tā rattiyo vītivattā, amhākañca bhesajjena attho’’ti yathābhūtaṃ ārocetvā. Evañca viññāpetuṃ gilānova labhati, na itaro.
มหานามสิกฺขาปทวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Mahānāmasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
