| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
੭. ਮਹਾਨਾਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
7. Mahānāmasikkhāpadavaṇṇanā
ਸਬ੍ਬਞ੍ਚੇਤਂ વਤ੍ਥੁવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਗਿਲਾਨੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਚਤੁਮਾਸਪਚ੍ਚਯਪવਾਰਣਾ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪੁਨਪવਾਰਣਾਯ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਨਿਚ੍ਚਪવਾਰਣਾਯਾ’’ਤਿ (ਪਾਚਿ॰ ੩੦੬) ਏਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਨਿਦਾਨਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁਨੋ વਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਹਿ ਮਹਾਨਾਮੇਨ ਸਕ੍ਕੇਨ ‘‘ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘਂ ਚਤੁਮਾਸਂ ਭੇਸਜ੍ਜੇਨ ਪવਾਰੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਚਿ॰ ੩੦੩) ਉਸ੍ਸਨ੍ਨੁਸ੍ਸਨ੍ਨੇਨ ਚ ਭੇਸਜ੍ਜੇਨ ਚਤੁਮਾਸਂ ਪੁਨ ਨਿਚ੍ਚਂ ਪવਾਰਣਾ ਕਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਭਗવਤਾ ਤਸ੍ਸ વਸੇਨ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਪੁਨਪવਾਰਣਾਯਾਤਿ ਯਦਿ ਪੁਨਪવਾਰਣਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਂ ਠਪੇਤ੍વਾ। ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਨਿਚ੍ਚਪવਾਰਣਾਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਯਦਿ ਪਨ ਤਾਪਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਾવਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਿਸ੍ਸਂ ਪવਾਰਣਾਯਂ। ਭੇਸਜ੍ਜੇਹਿ વਾ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਕਤੋ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਸਪ੍ਪਿ ਤੇਲ’’ਨ੍ਤਿ ਏવਮਾਦਿਨਾ ਨਾਮવਸੇਨ વਾ ‘‘ਪਤ੍ਥੇਨ ਨਾਲ਼ਿਯਾ ਆਲ਼੍ਹਕੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਪਰਿਮਾਣવਸੇਨ વਾ ‘‘ਏਤ੍ਤਕਾਨਿ વਾ ਭੇਸਜ੍ਜਾਨਿ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ ਭੇਸਜ੍ਜੇਹਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਕਤੋ ਹੋਤਿ। ਨਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣੀਯੇਤਿ ਮਿਸ੍ਸਕਭਤ੍ਤੇਨਾਪਿ ਚੇ ਯਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਨਭੇਸਜ੍ਜਕਰਣੀਯਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਅਞ੍ਞਂ ਭੇਸਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਸਪ੍ਪਿਨਾ ਪવਾਰਿਤੋ ਤੇਲਂ, ਆਲ਼੍ਹਕੇਨ ਪવਾਰਿਤੋ ਦੋਣਂ।
Sabbañcetaṃvatthuvasena vuttanti ‘‘agilānena bhikkhunā catumāsapaccayapavāraṇā sāditabbā aññatra punapavāraṇāya aññatra niccapavāraṇāyā’’ti (pāci. 306) etaṃ sabbaṃ sikkhāpadanidānasaṅkhātassa vatthuno vasena vuttaṃ. Tattha hi mahānāmena sakkena ‘‘icchāmahaṃ, bhante, saṅghaṃ catumāsaṃ bhesajjena pavāretu’’ntiādinā (pāci. 303) ussannussannena ca bhesajjena catumāsaṃ puna niccaṃ pavāraṇā katā, tasmā bhagavatā tassa vasena evaṃ vuttanti vuttaṃ hoti. Aññatra punapavāraṇāyāti yadi punapavāraṇā atthi, taṃ ṭhapetvā. Aññatra niccapavāraṇāyāti etthāpi eseva nayo. Yadi pana tāpi atthi, sāditabbāvāti adhippāyo. Tenāha ‘‘ayaṃ panettha attho’’tiādi. Tatthāti tissaṃ pavāraṇāyaṃ. Bhesajjehi vā paricchedo kato hotīti ‘‘sappi tela’’nti evamādinā nāmavasena vā ‘‘patthena nāḷiyā āḷhakenā’’tiādinā parimāṇavasena vā ‘‘ettakāni vā bhesajjāni viññāpetabbānī’’ti bhesajjehi paricchedo kato hoti. Nabhesajjakaraṇīyeti missakabhattenāpi ce yāpetuṃ sakkoti, nabhesajjakaraṇīyaṃ nāma hoti. Aññaṃ bhesajjanti sappinā pavārito telaṃ, āḷhakena pavārito doṇaṃ.
ਯਥਾਭੂਤਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਇਮੇਹਿ ਤਯਾ ਭੇਸਜ੍ਜੇਹਿ ਪવਾਰਿਤਮ੍ਹਾ, ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ ਇਮਿਨਾ ਚ ਇਮਿਨਾ ਚ ਭੇਸਜ੍ਜੇਨ ਅਤ੍ਥੋ, ਯਾਸੁ ਤਯਾ ਰਤ੍ਤੀਸੁ ਪવਾਰਿਤਮ੍ਹਾ, ਤਾ ਰਤ੍ਤਿਯੋ વੀਤਿવਤ੍ਤਾ, ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ ਭੇਸਜ੍ਜੇਨ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਯਥਾਭੂਤਂ ਆਰੋਚੇਤ੍વਾ। ਏવਞ੍ਚ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਗਿਲਾਨੋવ ਲਭਤਿ, ਨ ਇਤਰੋ।
Yathābhūtaṃ ācikkhitvāti ‘‘imehi tayā bhesajjehi pavāritamhā, amhākañca iminā ca iminā ca bhesajjena attho, yāsu tayā rattīsu pavāritamhā, tā rattiyo vītivattā, amhākañca bhesajjena attho’’ti yathābhūtaṃ ārocetvā. Evañca viññāpetuṃ gilānova labhati, na itaro.
ਮਹਾਨਾਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Mahānāmasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
