| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൧൦. മഹാനാമസുത്തവണ്ണനാ
10. Mahānāmasuttavaṇṇanā
൧൦. ദസമേ തസ്മിം സമയേതി ബുദ്ധാഗുണാനുസ്സരണസമയേ. രാഗപരിയുട്ഠിതന്തി രാഗേന പരിയുട്ഠിതം. പരിയുട്ഠാനപ്പത്തിപി, രാഗേന വാ സംഹിതം ചിത്തം അരഞ്ഞമിവ ചോരേഹി തേന പരിയുട്ഠിതന്തി വുത്തം, തസ്സ പരിയുട്ഠാനട്ഠാനഭാവതോപി പരിയുട്ഠിതരാഗന്തി അത്ഥോ. ബ്യഞ്ജനം പന അനാദിയിത്വാ അത്ഥമത്തം ദസ്സേന്തോ ‘‘ഉപ്പജ്ജമാനേന രാഗേന ഉട്ഠഹിത്വാ ഗഹിത’’ന്തി ആഹ. ഉജുകമേവാതി പഗേവ കായവങ്കാദീനം അപനീതത്താ ചിത്തസ്സ ച അനുജുഭാവകരാനം മാനാദീനം അഭാവതോ, രാഗാദിപരിയുട്ഠാനാഭാവേന വാ ഓണതിഉണ്ണതിവിരഹതോ ഉജുഭാവമേവ ഗതം. അഥ വാ ഉജുകമേവാതി കമ്മട്ഠാനസ്സ ഥിനം മിദ്ധം ഓതിണ്ണതായ ലീനുദ്ധച്ചവിഗമതോ മജ്ഝിമസമഥനിമിത്തപ്പടിപത്തിയാ ഉജുഭാവമേവ ഗതം. അട്ഠകഥം നിസ്സായാതി ഭവജാതിആദീനം പദാനം അത്ഥം നിസ്സായ. അത്ഥവേദന്തി വാ ഹേതുഫലം പടിച്ച ഉപ്പന്നം തുട്ഠിമാഹ. ധമ്മവേദന്തി ഹേതും പടിച്ച ഉപ്പന്നം തുട്ഠിം. ‘‘ആരകത്താ അരഹ’’ന്തി അനുസ്സരന്തസ്സ ഹി യദിദം ഭഗവതോ കിലേസേഹി ആരകത്തം, സോ ഹേതു. ഞാപകോ ചേത്ഥ ഹേതു അധിപ്പേതോ, ന കാരകോ സമ്പാപകോ. തതോനേന ഞായമാനോ അരഹത്തത്ഥോ ഫലം. ഇമിനാ നയേന സേസപദേസുപി ഹേതുസോ ഫലവിപാകോ വേദിതബ്ബോ. ധമ്മാനുസ്സതിആദീസുപി ഹി ആദിമജ്ഝപരിയോസാനകല്യാണതാദയോ സുപ്പടിപത്തിആദയോ ച തത്ഥ തത്ഥ ഹേതുഭാവേന നിദ്ദിട്ഠായേവ. ധമ്മൂപസംഹിതന്തി യഥാവുത്തഹേതുഫലസങ്ഖാതഗുണൂപസംഹിതം.
10. Dasame tasmiṃ samayeti buddhāguṇānussaraṇasamaye. Rāgapariyuṭṭhitanti rāgena pariyuṭṭhitaṃ. Pariyuṭṭhānappattipi, rāgena vā saṃhitaṃ cittaṃ araññamiva corehi tena pariyuṭṭhitanti vuttaṃ, tassa pariyuṭṭhānaṭṭhānabhāvatopi pariyuṭṭhitarāganti attho. Byañjanaṃ pana anādiyitvā atthamattaṃ dassento ‘‘uppajjamānena rāgena uṭṭhahitvā gahita’’nti āha. Ujukamevāti pageva kāyavaṅkādīnaṃ apanītattā cittassa ca anujubhāvakarānaṃ mānādīnaṃ abhāvato, rāgādipariyuṭṭhānābhāvena vā oṇatiuṇṇativirahato ujubhāvameva gataṃ. Atha vā ujukamevāti kammaṭṭhānassa thinaṃ middhaṃ otiṇṇatāya līnuddhaccavigamato majjhimasamathanimittappaṭipattiyā ujubhāvameva gataṃ. Aṭṭhakathaṃ nissāyāti bhavajātiādīnaṃ padānaṃ atthaṃ nissāya. Atthavedanti vā hetuphalaṃ paṭicca uppannaṃ tuṭṭhimāha. Dhammavedanti hetuṃ paṭicca uppannaṃ tuṭṭhiṃ. ‘‘Ārakattā araha’’nti anussarantassa hi yadidaṃ bhagavato kilesehi ārakattaṃ, so hetu. Ñāpako cettha hetu adhippeto, na kārako sampāpako. Tatonena ñāyamāno arahattattho phalaṃ. Iminā nayena sesapadesupi hetuso phalavipāko veditabbo. Dhammānussatiādīsupi hi ādimajjhapariyosānakalyāṇatādayo suppaṭipattiādayo ca tattha tattha hetubhāvena niddiṭṭhāyeva. Dhammūpasaṃhitanti yathāvuttahetuphalasaṅkhātaguṇūpasaṃhitaṃ.
മഹാനാമസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Mahānāmasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ആഹുനേയ്യവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Āhuneyyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൧൦. മഹാനാമസുത്തം • 10. Mahānāmasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. മഹാനാമസുത്തവണ്ണനാ • 10. Mahānāmasuttavaṇṇanā
