Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဇာတကပာဠိ • Jātakapāḷi

    ၅၄၅. မဟာနာရဒကသ္သပဇာတကံ (၈)

    545. Mahānāradakassapajātakaṃ (8)

    ၁၁၅၃.

    1153.

    ‘‘အဟု ရာဇာ ဝိဒေဟာနံ၊ အင္ဂတိ 1 နာမ ခတ္တိယော။

    ‘‘Ahu rājā videhānaṃ, aṅgati 2 nāma khattiyo;

    ပဟူတယောဂ္ဂော ဓနိမာ၊ အနန္တဗလပောရိသော။

    Pahūtayoggo dhanimā, anantabalaporiso.

    ၁၁၅၄.

    1154.

    သော စ ပန္နရသိံ 3 ရတ္တိံ၊ ပုရိမယာမေ အနာဂတေ။

    So ca pannarasiṃ 4 rattiṃ, purimayāme anāgate;

    စာတုမာသာ 5 ကောမုဒိယာ၊ အမစ္စေ သန္နိပာတယိ။

    Cātumāsā 6 komudiyā, amacce sannipātayi.

    ၁၁၅၅.

    1155.

    ‘‘ပဏ္ဍိတေ သုတသမ္ပန္နေ၊ မိတပုဗ္ဗေ 7 ဝိစက္ခဏေ။

    ‘‘Paṇḍite sutasampanne, mitapubbe 8 vicakkhaṇe;

    ဝိဇယဉ္စ သုနာမဉ္စ၊ သေနာပတိံ အလာတကံ။

    Vijayañca sunāmañca, senāpatiṃ alātakaṃ.

    ၁၁၅၆.

    1156.

    ‘‘တမနုပုစ္ဆိ ဝေဒေဟော၊ ‘‘ပစ္စေကံ ဗ္ရူထ သံ ရုစိံ။

    ‘‘Tamanupucchi vedeho, ‘‘paccekaṃ brūtha saṃ ruciṃ;

    စာတုမာသာ ကောမုဒဇ္ဇ၊ ဇုဏ္ဟံ ဗ္ယပဟတံ 9 တမံ။

    Cātumāsā komudajja, juṇhaṃ byapahataṃ 10 tamaṃ;

    ကာယဇ္ဇ ရတိယာ ရတ္တိံ၊ ဝိဟရေမု ဣမံ ဥတုံ’’။

    Kāyajja ratiyā rattiṃ, viharemu imaṃ utuṃ’’.

    ၁၁၅၇.

    1157.

    ‘‘တတော သေနာပတိ ရညော၊ အလာတော ဧတဒဗ္ရဝိ။

    ‘‘Tato senāpati rañño, alāto etadabravi;

    ‘‘ဟဋ္ဌံ ယောဂ္ဂံ ဗလံ သဗ္ဗံ၊ သေနံ သန္နာဟယာမသေ။

    ‘‘Haṭṭhaṃ yoggaṃ balaṃ sabbaṃ, senaṃ sannāhayāmase.

    ၁၁၅၈.

    1158.

    ‘‘နိယ္ယာမ ဒေဝ ယုဒ္ဓာယ၊ အနန္တဗလပောရိသာ။

    ‘‘Niyyāma deva yuddhāya, anantabalaporisā;

    ယေ တေ ဝသံ န အာယန္တိ၊ ဝသံ ဥပနယာမသေ 11

    Ye te vasaṃ na āyanti, vasaṃ upanayāmase 12;

    ဧသာ မယ္ဟံ သကာ ဒိဋ္ဌိ၊ အဇိတံ ဩဇိနာမသေ။

    Esā mayhaṃ sakā diṭṭhi, ajitaṃ ojināmase.

    ၁၁၅၉.

    1159.

    အလာတသ္သ ဝစော သုတ္ဝာ၊ သုနာမော ဧတဒဗ္ရဝိ။

    Alātassa vaco sutvā, sunāmo etadabravi;

    ‘‘သဗ္ဗေ တုယ္ဟံ မဟာရာဇ၊ အမိတ္တာ ဝသမာဂတာ။

    ‘‘Sabbe tuyhaṃ mahārāja, amittā vasamāgatā.

    ၁၁၆၀.

    1160.

    ‘‘နိက္ခိတ္တသတ္ထာ ပစ္စတ္ထာ၊ နိဝာတမနုဝတ္တရေ။

    ‘‘Nikkhittasatthā paccatthā, nivātamanuvattare;

    ဥတ္တမော ဥသ္သဝော အဇ္ဇ၊ န ယုဒ္ဓံ မမ ရုစ္စတိ။

    Uttamo ussavo ajja, na yuddhaṃ mama ruccati.

    ၁၁၆၁.

    1161.

    ‘‘အန္နပာနဉ္စ ခဇ္ဇဉ္စ၊ ခိပ္ပံ အဘိဟရန္တု တေ။

    ‘‘Annapānañca khajjañca, khippaṃ abhiharantu te;

    ရမသ္သု ဒေဝ ကာမေဟိ၊ နစ္စဂီတေ သုဝာဒိတေ’’။

    Ramassu deva kāmehi, naccagīte suvādite’’.

    ၁၁၆၂.

    1162.

    သုနာမသ္သ ဝစော သုတ္ဝာ၊ ဝိဇယော ဧတဒဗ္ရဝိ။

    Sunāmassa vaco sutvā, vijayo etadabravi;

    ‘‘သဗ္ဗေ ကာမာ မဟာရာဇ၊ နိစ္စံ တဝ မုပဋ္ဌိတာ။

    ‘‘Sabbe kāmā mahārāja, niccaṃ tava mupaṭṭhitā.

    ၁၁၆၃.

    1163.

    ‘‘န ဟေတေ ဒုလ္လဘာ ဒေဝ၊ တဝ ကာမေဟိ မောဒိတုံ။

    ‘‘Na hete dullabhā deva, tava kāmehi modituṃ;

    သဒာပိ ကာမာ သုလဘာ၊ နေတံ စိတ္တမတံ 13 မမ။

    Sadāpi kāmā sulabhā, netaṃ cittamataṃ 14 mama.

    ၁၁၆၄.

    1164.

    ‘‘သမဏံ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဝာပိ၊ ဥပာသေမု ဗဟုသ္သုတံ။

    ‘‘Samaṇaṃ brāhmaṇaṃ vāpi, upāsemu bahussutaṃ;

    ယော နဇ္ဇ ဝိနယေ ကင္ခံ၊ အတ္ထဓမ္မဝိဒူ ဣသေ’’။

    Yo najja vinaye kaṅkhaṃ, atthadhammavidū ise’’.

    ၁၁၆၅.

    1165.

    ဝိဇယသ္သ ဝစော သုတ္ဝာ၊ ရာဇာ အင္ဂတိ မဗ္ရဝိ။

    Vijayassa vaco sutvā, rājā aṅgati mabravi;

    ‘‘ယထာ ဝိဇယော ဘဏတိ၊ မယ္ဟမ္ပေတံဝ ရုစ္စတိ။

    ‘‘Yathā vijayo bhaṇati, mayhampetaṃva ruccati.

    ၁၁၆၆.

    1166.

    ‘‘သမဏံ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဝာပိ၊ ဥပာသေမု ဗဟုသ္သုတံ။

    ‘‘Samaṇaṃ brāhmaṇaṃ vāpi, upāsemu bahussutaṃ;

    ယော နဇ္ဇ ဝိနယေ ကင္ခံ၊ အတ္ထဓမ္မဝိဒူ ဣသေ။

    Yo najja vinaye kaṅkhaṃ, atthadhammavidū ise.

    ၁၁၆၇.

    1167.

    ‘‘သဗ္ဗေဝ သန္တာ ကရောထ မတိံ၊ ကံ ဥပာသေမု ပဏ္ဍိတံ။

    ‘‘Sabbeva santā karotha matiṃ, kaṃ upāsemu paṇḍitaṃ;

    ယော 15 နဇ္ဇ ဝိနယေ ကင္ခံ၊ အတ္ထဓမ္မဝိဒူ ဣသေ’’။

    Yo 16 najja vinaye kaṅkhaṃ, atthadhammavidū ise’’.

    ၁၁၆၈.

    1168.

    ‘‘ဝေဒေဟသ္သ ဝစော သုတ္ဝာ၊ အလာတော ဧတဒဗ္ရဝိ။

    ‘‘Vedehassa vaco sutvā, alāto etadabravi;

    ‘‘အတ္ထာယံ မိဂဒာယသ္မိံ၊ အစေလော ဓီရသမ္မတော။

    ‘‘Atthāyaṃ migadāyasmiṃ, acelo dhīrasammato.

    ၁၁၆၉.

    1169.

    ‘‘ဂုဏော ကသ္သပဂောတ္တာယံ၊ သုတော စိတ္ရကထီ ဂဏီ။

    ‘‘Guṇo kassapagottāyaṃ, suto citrakathī gaṇī;

    တံ ဒေဝ 17 ပယိရုပာသေမု 18၊ သော နော ကင္ခံ ဝိနေသ္သတိ’’။

    Taṃ deva 19 payirupāsemu 20, so no kaṅkhaṃ vinessati’’.

    ၁၁၇၀.

    1170.

    ‘‘အလာတသ္သ ဝစော သုတ္ဝာ၊ ရာဇာ စောဒေသိ သာရထိံ။

    ‘‘Alātassa vaco sutvā, rājā codesi sārathiṃ;

    ‘‘မိဂဒာယံ ဂမိသ္သာမ၊ ယုတ္တံ ယာနံ ဣဓာနယ’’။

    ‘‘Migadāyaṃ gamissāma, yuttaṃ yānaṃ idhānaya’’.

    ၁၁၇၁.

    1171.

    တသ္သ ယာနံ အယောဇေသုံ၊ ဒန္တံ ရူပိယပက္ခရံ 21

    Tassa yānaṃ ayojesuṃ, dantaṃ rūpiyapakkharaṃ 22;

    သုက္ကမဋ္ဌပရိဝာရံ၊ ပဏ္ဍရံ ဒောသိနာမုခံ။

    Sukkamaṭṭhaparivāraṃ, paṇḍaraṃ dosināmukhaṃ.

    ၁၁၇၂.

    1172.

    ‘‘တတ္ရာသုံ ကုမုဒာယုတ္တာ၊ စတ္တာရော သိန္ဓဝာ ဟယာ။

    ‘‘Tatrāsuṃ kumudāyuttā, cattāro sindhavā hayā;

    အနိလူပမသမုပ္ပာတာ 23၊ သုဒန္တာ သောဏ္ဏမာလိနော။

    Anilūpamasamuppātā 24, sudantā soṇṇamālino.

    ၁၁၇၃.

    1173.

    ‘‘သေတစ္ဆတ္တံ သေတရထော၊ သေတသ္သာ သေတဗီဇနီ။

    ‘‘Setacchattaṃ setaratho, setassā setabījanī;

    ဝေဒေဟော သဟမစ္စေဟိ၊ နိယ္ယံ စန္ဒောဝ သောဘတိ။

    Vedeho sahamaccehi, niyyaṃ candova sobhati.

    ၁၁၇၄.

    1174.

    ‘‘တမနုယာယိံသု ဗဟဝော၊ ဣန္ဒိခဂ္ဂဓရာ 25 ဗလီ။

    ‘‘Tamanuyāyiṃsu bahavo, indikhaggadharā 26 balī;

    အသ္သပိဋ္ဌိဂတာ ဝီရာ၊ နရာ နရဝရာဓိပံ။

    Assapiṭṭhigatā vīrā, narā naravarādhipaṃ.

    ၁၁၇၅.

    1175.

    သော မုဟုတ္တံဝ ယာယိတ္ဝာ၊ ယာနာ ဩရုယ္ဟ ခတ္တိယော။

    So muhuttaṃva yāyitvā, yānā oruyha khattiyo;

    ဝေဒေဟော သဟမစ္စေဟိ၊ ပတ္တီ ဂုဏမုပာဂမိ။

    Vedeho sahamaccehi, pattī guṇamupāgami.

    ၁၁၇၆.

    1176.

    ယေပိ တတ္ထ တဒာ အာသုံ၊ ဗ္ရာဟ္မဏိဗ္ဘာ သမာဂတာ။

    Yepi tattha tadā āsuṃ, brāhmaṇibbhā samāgatā;

    န တေ အပနယီ ရာဇာ၊ အကတံ ဘူမိမာဂတေ။

    Na te apanayī rājā, akataṃ bhūmimāgate.

    ၁၁၇၇.

    1177.

    ‘‘တတော သော မုဒုကာ ဘိသိယာ၊ မုဒုစိတ္တကသန္ထတေ 27

    ‘‘Tato so mudukā bhisiyā, muducittakasanthate 28;

    မုဒုပစ္စတ္ထတေ ရာဇာ၊ ဧကမန္တံ ဥပာဝိသိ။

    Mudupaccatthate rājā, ekamantaṃ upāvisi.

    ၁၁၇၈.

    1178.

    ‘‘နိသဇ္ဇ ရာဇာ သမ္မောဒိ၊ ကထံ သာရဏိယံ တတော။

    ‘‘Nisajja rājā sammodi, kathaṃ sāraṇiyaṃ tato;

    ‘‘ကစ္စိ ယာပနိယံ ဘန္တေ၊ ဝာတာနမဝိယဂ္ဂတာ 29

    ‘‘Kacci yāpaniyaṃ bhante, vātānamaviyaggatā 30.

    ၁၁၇၉.

    1179.

    ‘‘ကစ္စိ အကသိရာ ဝုတ္တိ၊ လဘသိ 31 ပိဏ္ဍယာပနံ 32

    ‘‘Kacci akasirā vutti, labhasi 33 piṇḍayāpanaṃ 34;

    အပာဗာဓော စသိ ကစ္စိ၊ စက္ခုံ န ပရိဟာယတိ’’။

    Apābādho casi kacci, cakkhuṃ na parihāyati’’.

    ၁၁၈၀.

    1180.

    တံ ဂုဏော ပဋိသမ္မောဒိ၊ ဝေဒေဟံ ဝိနယေ ရတံ။

    Taṃ guṇo paṭisammodi, vedehaṃ vinaye rataṃ;

    ‘‘ယာပနီယံ မဟာရာဇ၊ သဗ္ဗမေတံ တဒူဘယံ။

    ‘‘Yāpanīyaṃ mahārāja, sabbametaṃ tadūbhayaṃ.

    ၁၁၈၁.

    1181.

    ‘‘ကစ္စိ တုယ္ဟမ္ပိ ဝေဒေဟ၊ ပစ္စန္တာ န ဗလီယရေ။

    ‘‘Kacci tuyhampi vedeha, paccantā na balīyare;

    ကစ္စိ အရောဂံ ယောဂ္ဂံ တေ၊ ကစ္စိ ဝဟတိ ဝာဟနံ။

    Kacci arogaṃ yoggaṃ te, kacci vahati vāhanaṃ;

    ကစ္စိ တေ ဗ္ယာဓယော နတ္ထိ၊ သရီရသ္သုပတာပိယာ’’ 35

    Kacci te byādhayo natthi, sarīrassupatāpiyā’’ 36.

    ၁၁၈၂.

    1182.

    ပဋိသမ္မောဒိတော ရာဇာ၊ တတော ပုစ္ဆိ အနန္တရာ။

    Paṭisammodito rājā, tato pucchi anantarā;

    အတ္ထံ ဓမ္မဉ္စ ဉာယဉ္စ၊ ဓမ္မကာမော ရထေသဘော။

    Atthaṃ dhammañca ñāyañca, dhammakāmo rathesabho.

    ၁၁၈၃.

    1183.

    ‘‘ကထံ ဓမ္မံ စရေ မစ္စော၊ မာတာပိတူသု ကသ္သပ။

    ‘‘Kathaṃ dhammaṃ care macco, mātāpitūsu kassapa;

    ကထံ စရေ အာစရိယေ၊ ပုတ္တဒာရေ ကထံ စရေ။

    Kathaṃ care ācariye, puttadāre kathaṃ care.

    ၁၁၈၄.

    1184.

    ‘‘ကထံ စရေယ္ယ ဝုဍ္ဎေသု၊ ကထံ သမဏဗ္ရာဟ္မဏေ။

    ‘‘Kathaṃ careyya vuḍḍhesu, kathaṃ samaṇabrāhmaṇe;

    ကထဉ္စ ဗလကာယသ္မိံ၊ ကထံ ဇနပဒေ စရေ။

    Kathañca balakāyasmiṃ, kathaṃ janapade care.

    ၁၁၈၅.

    1185.

    ‘‘ကထံ ဓမ္မံ စရိတ္ဝာန၊ မစ္စာ ဂစ္ဆန္တိ 37 သုဂ္ဂတိံ။

    ‘‘Kathaṃ dhammaṃ caritvāna, maccā gacchanti 38 suggatiṃ;

    ကထဉ္စေကေ အဓမ္မဋ္ဌာ၊ ပတန္တိ နိရယံ အထော’’။

    Kathañceke adhammaṭṭhā, patanti nirayaṃ atho’’.

    ၁၁၈၆.

    1186.

    ‘‘ဝေဒေဟသ္သ ဝစော သုတ္ဝာ၊ ကသ္သပော ဧတဒဗ္ရဝိ။

    ‘‘Vedehassa vaco sutvā, kassapo etadabravi;

    ‘‘‘သုဏောဟိ မေ မဟာရာဇ၊ သစ္စံ အဝိတထံ ပဒံ။

    ‘‘‘Suṇohi me mahārāja, saccaṃ avitathaṃ padaṃ.

    ၁၁၈၇.

    1187.

    ‘‘‘နတ္ထိ ဓမ္မစရိတသ္သ 39၊ ဖလံ ကလ္ယာဏပာပကံ။

    ‘‘‘Natthi dhammacaritassa 40, phalaṃ kalyāṇapāpakaṃ;

    နတ္ထိ ဒေဝ ပရော လောကော၊ ကော တတော ဟိ ဣဓာဂတော။

    Natthi deva paro loko, ko tato hi idhāgato.

    ၁၁၈၈.

    1188.

    ‘‘‘နတ္ထိ ဒေဝ ပိတရော ဝာ၊ ကုတော မာတာ ကုတော ပိတာ။

    ‘‘‘Natthi deva pitaro vā, kuto mātā kuto pitā;

    နတ္ထိ အာစရိယော နာမ၊ အဒန္တံ ကော ဒမေသ္သတိ။

    Natthi ācariyo nāma, adantaṃ ko damessati.

    ၁၁၈၉.

    1189.

    ‘‘‘သမတုလ္ယာနိ ဘူတာနိ၊ နတ္ထိ ဇေဋ္ဌာပစာယိကာ။

    ‘‘‘Samatulyāni bhūtāni, natthi jeṭṭhāpacāyikā;

    နတ္ထိ ဗလံ ဝီရိယံ ဝာ၊ ကုတော ဥဋ္ဌာနပောရိသံ။

    Natthi balaṃ vīriyaṃ vā, kuto uṭṭhānaporisaṃ;

    နိယတာနိ ဟိ ဘူတာနိ၊ ယထာ ဂောဋဝိသော တထာ။

    Niyatāni hi bhūtāni, yathā goṭaviso tathā.

    ၁၁၉၀.

    1190.

    ‘‘‘လဒ္ဓေယ္ယံ လဘတေ မစ္စော၊ တတ္ထ ဒာနဖလံ ကုတော။

    ‘‘‘Laddheyyaṃ labhate macco, tattha dānaphalaṃ kuto;

    နတ္ထိ ဒာနဖလံ ဒေဝ၊ အဝသော ဒေဝဝီရိယော။

    Natthi dānaphalaṃ deva, avaso devavīriyo.

    ၁၁၉၁.

    1191.

    ‘‘‘ဗာလေဟိ ဒာနံ ပညတ္တံ၊ ပဏ္ဍိတေဟိ ပဋိစ္ဆိတံ။

    ‘‘‘Bālehi dānaṃ paññattaṃ, paṇḍitehi paṭicchitaṃ;

    အဝသာ ဒေန္တိ ဓီရာနံ၊ ဗာလာ ပဏ္ဍိတမာနိနော။

    Avasā denti dhīrānaṃ, bālā paṇḍitamānino.

    ၁၁၉၂.

    1192.

    ‘‘‘သတ္တိမေ သသ္သတာ ကာယာ၊ အစ္ဆေဇ္ဇာ အဝိကောပိနော။

    ‘‘‘Sattime sassatā kāyā, acchejjā avikopino;

    တေဇော ပထဝီ အာပော စ၊ ဝာယော သုခံ ဒုခဉ္စိမေ။

    Tejo pathavī āpo ca, vāyo sukhaṃ dukhañcime;

    ဇီဝေ စ သတ္တိမေ ကာယာ၊ ယေသံ ဆေတ္တာ န ဝိဇ္ဇတိ။

    Jīve ca sattime kāyā, yesaṃ chettā na vijjati.

    ၁၁၉၃.

    1193.

    ‘‘‘နတ္ထိ ဟန္တာ ဝ ဆေတ္တာ ဝာ၊ ဟညေ ယေဝာပိ 41 ကောစိ နံ။

    ‘‘‘Natthi hantā va chettā vā, haññe yevāpi 42 koci naṃ;

    အန္တရေနေဝ ကာယာနံ၊ သတ္ထာနိ ဝီတိဝတ္တရေ။

    Antareneva kāyānaṃ, satthāni vītivattare.

    ၁၁၉၄.

    1194.

    ‘‘‘ယော စာပိ 43 သိရမာဒာယ၊ ပရေသံ နိသိတာသိနာ။

    ‘‘‘Yo cāpi 44 siramādāya, paresaṃ nisitāsinā;

    န သော ဆိန္ဒတိ တေ ကာယေ၊ တတ္ထ ပာပဖလံ ကုတော။

    Na so chindati te kāye, tattha pāpaphalaṃ kuto.

    ၁၁၉၅.

    1195.

    ‘‘‘စုလ္လာသီတိမဟာကပ္ပေ၊ သဗ္ဗေ သုဇ္ဈန္တိ သံသရံ။

    ‘‘‘Cullāsītimahākappe, sabbe sujjhanti saṃsaraṃ;

    အနာဂတေ တမ္ဟိ ကာလေ၊ သညတောပိ န သုဇ္ဈတိ။

    Anāgate tamhi kāle, saññatopi na sujjhati.

    ၁၁၉၆.

    1196.

    ‘‘‘စရိတ္ဝာပိ ဗဟုံ ဘဒ္ရံ၊ နေဝ သုဇ္ဈန္တိနာဂတေ။

    ‘‘‘Caritvāpi bahuṃ bhadraṃ, neva sujjhantināgate;

    ပာပဉ္စေပိ ဗဟုံ ကတ္ဝာ၊ တံ ခဏံ နာတိဝတ္တရေ။

    Pāpañcepi bahuṃ katvā, taṃ khaṇaṃ nātivattare.

    ၁၁၉၇.

    1197.

    ‘‘‘အနုပုဗ္ဗေန နော သုဒ္ဓိ၊ ကပ္ပာနံ စုလ္လသီတိယာ။

    ‘‘‘Anupubbena no suddhi, kappānaṃ cullasītiyā;

    နိယတိံ နာတိဝတ္တာမ၊ ဝေလန္တမိဝ သာဂရော’’’။

    Niyatiṃ nātivattāma, velantamiva sāgaro’’’.

    ၁၁၉၈.

    1198.

    ကသ္သပသ္သ ဝစော သုတ္ဝာ၊ အလာတော ဧတဒဗ္ရဝိ။

    Kassapassa vaco sutvā, alāto etadabravi;

    ‘‘ယထာ ဘဒန္တော ဘဏတိ၊ မယ္ဟမ္ပေတံဝ ရုစ္စတိ။

    ‘‘Yathā bhadanto bhaṇati, mayhampetaṃva ruccati.

    ၁၁၉၉.

    1199.

    ‘‘အဟမ္ပိ ပုရိမံ ဇာတိံ၊ သရေ သံသရိတတ္တနော။

    ‘‘Ahampi purimaṃ jātiṃ, sare saṃsaritattano;

    ပိင္ဂလော နာမဟံ အာသိံ၊ လုဒ္ဒော ဂောဃာတကော ပုရေ။

    Piṅgalo nāmahaṃ āsiṃ, luddo goghātako pure.

    ၁၂၀၀.

    1200.

    ‘‘ဗာရာဏသိယံ ဖီတာယံ၊ ဗဟုံ ပာပံ ကတံ မယာ။

    ‘‘Bārāṇasiyaṃ phītāyaṃ, bahuṃ pāpaṃ kataṃ mayā;

    ဗဟူ မယာ ဟတာ ပာဏာ၊ မဟိံသာ သူကရာ အဇာ။

    Bahū mayā hatā pāṇā, mahiṃsā sūkarā ajā.

    ၁၂၀၁.

    1201.

    ‘‘တတော စုတော ဣဓ ဇာတော၊ ဣဒ္ဓေ သေနာပတီကုလေ။

    ‘‘Tato cuto idha jāto, iddhe senāpatīkule;

    နတ္ထိ နူန ဖလံ ပာပံ၊ ယောဟံ 45 န နိရယံ ဂတော။

    Natthi nūna phalaṃ pāpaṃ, yohaṃ 46 na nirayaṃ gato.

    ၁၂၀၂.

    1202.

    အထေတ္ထ ဗီဇကော နာမ၊ ဒာသော အာသိ ပဋစ္စရီ 47

    Athettha bījako nāma, dāso āsi paṭaccarī 48;

    ဥပောသထံ ဥပဝသန္တော၊ ဂုဏသန္တိကုပာဂမိ။

    Uposathaṃ upavasanto, guṇasantikupāgami.

    ၁၂၀၃.

    1203.

    ကသ္သပသ္သ ဝစော သုတ္ဝာ၊ အလာတသ္သ စ ဘာသိတံ။

    Kassapassa vaco sutvā, alātassa ca bhāsitaṃ;

    ပသ္သသန္တော မုဟုံ ဥဏ္ဟံ၊ ရုဒံ အသ္သူနိ ဝတ္တယိ။

    Passasanto muhuṃ uṇhaṃ, rudaṃ assūni vattayi.

    ၁၂၀၄.

    1204.

    တမနုပုစ္ဆိ ဝေဒေဟော၊ ‘‘ကိမတ္ထံ သမ္မ ရောဒသိ။

    Tamanupucchi vedeho, ‘‘kimatthaṃ samma rodasi;

    ကိံ တေ သုတံ ဝာ ဒိဋ္ဌံ ဝာ၊ ကိံ မံ ဝေဒေသိ ဝေဒနံ’’။

    Kiṃ te sutaṃ vā diṭṭhaṃ vā, kiṃ maṃ vedesi vedanaṃ’’.

    ၁၂၀၅.

    1205.

    ဝေဒေဟသ္သ ဝစော သုတ္ဝာ၊ ဗီဇကော ဧတဒဗ္ရဝိ။

    Vedehassa vaco sutvā, bījako etadabravi;

    ‘‘နတ္ထိ မေ ဝေဒနာ ဒုက္ခာ၊ မဟာရာဇ သုဏောဟိ မေ။

    ‘‘Natthi me vedanā dukkhā, mahārāja suṇohi me.

    ၁၂၀၆.

    1206.

    ‘‘အဟမ္ပိ ပုရိမံ ဇာတိံ၊ သရာမိ သုခမတ္တနော။

    ‘‘Ahampi purimaṃ jātiṃ, sarāmi sukhamattano;

    သာကေတာဟံ ပုရေ အာသိံ၊ ဘာဝသေဋ္ဌိ ဂုဏေ ရတော။

    Sāketāhaṃ pure āsiṃ, bhāvaseṭṭhi guṇe rato.

    ၁၂၀၇.

    1207.

    ‘‘သမ္မတော ဗ္ရာဟ္မဏိဗ္ဘာနံ၊ သံဝိဘာဂရတော သုစိ။

    ‘‘Sammato brāhmaṇibbhānaṃ, saṃvibhāgarato suci;

    န စာပိ ပာပကံ ကမ္မံ၊ သရာမိ ကတမတ္တနော။

    Na cāpi pāpakaṃ kammaṃ, sarāmi katamattano.

    ၁၂၀၈.

    1208.

    ‘‘တတော စုတာဟံ ဝေဒေဟ၊ ဣဓ ဇာတော ဒုရိတ္ထိယာ။

    ‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, idha jāto duritthiyā;

    ဂဗ္ဘမ္ဟိ ကုမ္ဘဒာသိယာ၊ ယတော ဇာတော သုဒုဂ္ဂတော။

    Gabbhamhi kumbhadāsiyā, yato jāto suduggato.

    ၁၂၀၉.

    1209.

    ‘‘ဧဝမ္ပိ ဒုဂ္ဂတော သန္တော၊ သမစရိယံ အဓိဋ္ဌိတော။

    ‘‘Evampi duggato santo, samacariyaṃ adhiṭṭhito;

    ဥပဍ္ဎဘာဂံ ဘတ္တသ္သ၊ ဒဒာမိ ယော မေ ဣစ္ဆတိ။

    Upaḍḍhabhāgaṃ bhattassa, dadāmi yo me icchati.

    ၁၂၁၀.

    1210.

    ‘‘စာတုဒ္ဒသိံ ပဉ္စဒသိံ၊ သဒာ ဥပဝသာမဟံ။

    ‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, sadā upavasāmahaṃ;

    န စာပိ 49 ဘူတေ ဟိံသာမိ၊ ထေယ္ယဉ္စာပိ ဝိဝဇ္ဇယိံ။

    Na cāpi 50 bhūte hiṃsāmi, theyyañcāpi vivajjayiṃ.

    ၁၂၁၁.

    1211.

    ‘‘သဗ္ဗမေဝ ဟိ နူနေတံ၊ သုစိဏ္ဏံ ဘဝတိ နိပ္ဖလံ။

    ‘‘Sabbameva hi nūnetaṃ, suciṇṇaṃ bhavati nipphalaṃ;

    နိရတ္ထံ မညိဒံ သီလံ၊ အလာတော ဘာသတီ ယထာ။

    Niratthaṃ maññidaṃ sīlaṃ, alāto bhāsatī yathā.

    ၁၂၁၂.

    1212.

    ‘‘ကလိမေဝ နူန ဂဏ္ဟာမိ၊ အသိပ္ပော ဓုတ္တကော ယထာ။

    ‘‘Kalimeva nūna gaṇhāmi, asippo dhuttako yathā;

    ကဋံ အလာတော ဂဏ္ဟာတိ၊ ကိတဝောသိက္ခိတော ယထာ။

    Kaṭaṃ alāto gaṇhāti, kitavosikkhito yathā.

    ၁၂၁၃.

    1213.

    ‘‘ဒ္ဝာရံ နပ္ပဋိပသ္သာမိ၊ ယေန ဂစ္ဆာမိ သုဂ္ဂတိံ။

    ‘‘Dvāraṃ nappaṭipassāmi, yena gacchāmi suggatiṃ;

    တသ္မာ ရာဇ ပရောဒာမိ၊ သုတ္ဝာ ကသ္သပဘာသိတံ’’။

    Tasmā rāja parodāmi, sutvā kassapabhāsitaṃ’’.

    ၁၂၁၄.

    1214.

    ဗီဇကသ္သ ဝစော သုတ္ဝာ၊ ရာဇာ အင္ဂတိ မဗ္ရဝိ။

    Bījakassa vaco sutvā, rājā aṅgati mabravi;

    ‘‘နတ္ထိ ဒ္ဝာရံ သုဂတိယာ၊ နိယတိံ 51 ကင္ခ ဗီဇက။

    ‘‘Natthi dvāraṃ sugatiyā, niyatiṃ 52 kaṅkha bījaka.

    ၁၂၁၅.

    1215.

    ‘‘သုခံ ဝာ ယဒိ ဝာ ဒုက္ခံ၊ နိယတိယာ ကိရ လဗ္ဘတိ။

    ‘‘Sukhaṃ vā yadi vā dukkhaṃ, niyatiyā kira labbhati;

    သံသာရသုဒ္ဓိ သဗ္ဗေသံ၊ မာ တုရိတ္ထော 53 အနာဂတေ။

    Saṃsārasuddhi sabbesaṃ, mā turittho 54 anāgate.

    ၁၂၁၆.

    1216.

    ‘‘အဟမ္ပိ ပုဗ္ဗေ ကလ္ယာဏော၊ ဗ္ရာဟ္မဏိဗ္ဘေသု ဗ္ယာဝဋော 55

    ‘‘Ahampi pubbe kalyāṇo, brāhmaṇibbhesu byāvaṭo 56;

    ဝောဟာရမနုသာသန္တော ၊ ရတိဟီနော တဒန္တရာ’’။

    Vohāramanusāsanto , ratihīno tadantarā’’.

    ၁၂၁၇.

    1217.

    ‘‘ပုနပိ ဘန္တေ ဒက္ခေမု၊ သင္ဂတိ စေ ဘဝိသ္သတိ’’။

    ‘‘Punapi bhante dakkhemu, saṅgati ce bhavissati’’;

    ဣဒံ ဝတ္ဝာန ဝေဒေဟော၊ ပစ္စဂာ သနိဝေသနံ။

    Idaṃ vatvāna vedeho, paccagā sanivesanaṃ.

    ၁၂၁၈.

    1218.

    တတော ရတ္ယာ ဝိဝသာနေ၊ ဥပဋ္ဌာနမ္ဟိ အင္ဂတိ။

    Tato ratyā vivasāne, upaṭṭhānamhi aṅgati;

    အမစ္စေ သန္နိပာတေတ္ဝာ၊ ဣဒံ ဝစနမဗ္ရဝိ။

    Amacce sannipātetvā, idaṃ vacanamabravi.

    ၁၂၁၉.

    1219.

    ‘‘စန္ဒကေ မေ ဝိမာနသ္မိံ၊ သဒာ ကာမေ ဝိဓေန္တု မေ။

    ‘‘Candake me vimānasmiṃ, sadā kāme vidhentu me;

    မာ ဥပဂစ္ဆုံ အတ္ထေသု၊ ဂုယ္ဟပ္ပကာသိယေသု စ။

    Mā upagacchuṃ atthesu, guyhappakāsiyesu ca.

    ၁၂၂၀.

    1220.

    ‘‘ဝိဇယော စ သုနာမော စ၊ သေနာပတိ အလာတကော။

    ‘‘Vijayo ca sunāmo ca, senāpati alātako;

    ဧတေ အတ္ထေ နိသီဒန္တု၊ ဝောဟာရကုသလာ တယော’’။

    Ete atthe nisīdantu, vohārakusalā tayo’’.

    ၁၂၂၁.

    1221.

    ဣဒံ ဝတ္ဝာန ဝေဒေဟော၊ ကာမေဝ ဗဟုမညထ။

    Idaṃ vatvāna vedeho, kāmeva bahumaññatha;

    န စာပိ ဗ္ရာဟ္မဏိဗ္ဘေသု၊ အတ္ထေ ကိသ္မိဉ္စိ ဗ္ယာဝဋော။

    Na cāpi brāhmaṇibbhesu, atthe kismiñci byāvaṭo.

    ၁၂၂၂.

    1222.

    တတော ဒ္ဝေသတ္တရတ္တသ္သ၊ ဝေဒေဟသ္သတ္ရဇာ ပိယာ။

    Tato dvesattarattassa, vedehassatrajā piyā;

    ရာဇကညာ ရုစာ 57 နာမ၊ ဓာတိမာတရမဗ္ရဝိ။

    Rājakaññā rucā 58 nāma, dhātimātaramabravi.

    ၁၂၂၃.

    1223.

    ‘အလင္ကရောထ မံ ခိပ္ပံ၊ သခိယော စာလင္ကရောန္တု 59 မေ။

    ‘Alaṅkarotha maṃ khippaṃ, sakhiyo cālaṅkarontu 60 me;

    သုဝေ ပန္နရသော ဒိဗ္ယော၊ ဂစ္ဆံ ဣသ္သရသန္တိကေ’ 61

    Suve pannaraso dibyo, gacchaṃ issarasantike’ 62.

    ၁၂၂၄.

    1224.

    တသ္သာ မာလ္ယံ အဘိဟရိံသု၊ စန္ဒနဉ္စ မဟာရဟံ။

    Tassā mālyaṃ abhihariṃsu, candanañca mahārahaṃ;

    မဏိသင္ခမုတ္တာရတနံ၊ နာနာရတ္တေ စ အမ္ဗရေ။

    Maṇisaṅkhamuttāratanaṃ, nānāratte ca ambare.

    ၁၂၂၅.

    1225.

    တဉ္စ သောဝဏ္ဏယေ 63 ပီဌေ၊ နိသိန္နံ ဗဟုကိတ္ထိယော။

    Tañca sovaṇṇaye 64 pīṭhe, nisinnaṃ bahukitthiyo;

    ပရိကိရိယ ပသောဘိံသု 65၊ ရုစံ ရုစိရဝဏ္ဏိနိံ။

    Parikiriya pasobhiṃsu 66, rucaṃ ruciravaṇṇiniṃ.

    ၁၂၂၆.

    1226.

    သာ စ သခိမဇ္ဈဂတာ၊ သဗ္ဗာဘရဏဘူသိတာ။

    Sā ca sakhimajjhagatā, sabbābharaṇabhūsitā;

    သတေရတာ အဗ္ဘမိဝ၊ စန္ဒကံ ပာဝိသီ ရုစာ။

    Sateratā abbhamiva, candakaṃ pāvisī rucā.

    ၁၂၂၇.

    1227.

    ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဝေဒေဟံ၊ ဝန္ဒိတ္ဝာ ဝိနယေ ရတံ။

    Upasaṅkamitvā vedehaṃ, vanditvā vinaye rataṃ;

    သုဝဏ္ဏခစိတေ 67 ပီဌေ၊ ဧကမန္တံ ဥပာဝိသိ’’။

    Suvaṇṇakhacite 68 pīṭhe, ekamantaṃ upāvisi’’.

    ၁၂၂၈.

    1228.

    တဉ္စ ဒိသ္ဝာန ဝေဒေဟော၊ အစ္ဆရာနံဝ သင္ဂမံ။

    Tañca disvāna vedeho, accharānaṃva saṅgamaṃ;

    ရုစံ သခိမဇ္ဈဂတံ၊ ဣဒံ ဝစနမဗ္ရဝိ။

    Rucaṃ sakhimajjhagataṃ, idaṃ vacanamabravi.

    ၁၂၂၉.

    1229.

    ‘‘ကစ္စိ ရမသိ ပာသာဒေ၊ အန္တောပောက္ခရဏိံ ပတိ။

    ‘‘Kacci ramasi pāsāde, antopokkharaṇiṃ pati;

    ကစ္စိ ဗဟုဝိဓံ ခဇ္ဇံ၊ သဒာ အဘိဟရန္တိ တေ။

    Kacci bahuvidhaṃ khajjaṃ, sadā abhiharanti te.

    ၁၂၃၀.

    1230.

    ‘‘ကစ္စိ ဗဟုဝိဓံ မာလ္ယံ၊ ဩစိနိတ္ဝာ ကုမာရိယော။

    ‘‘Kacci bahuvidhaṃ mālyaṃ, ocinitvā kumāriyo;

    ဃရကေ ကရောထ ပစ္စေကံ၊ ခိဍ္ဍာရတိရတာ မုဟုံ 69

    Gharake karotha paccekaṃ, khiḍḍāratiratā muhuṃ 70.

    ၁၂၃၁.

    1231.

    ‘‘ကေန ဝာ ဝိကလံ တုယ္ဟံ၊ ကိံ ခိပ္ပံ အာဟရန္တု တေ။

    ‘‘Kena vā vikalaṃ tuyhaṃ, kiṃ khippaṃ āharantu te;

    မနောကရသ္သု ကုဍ္ဍမုခီ 71၊ အပိ စန္ဒသမမ္ဟိပိ’’ 72

    Manokarassu kuḍḍamukhī 73, api candasamamhipi’’ 74.

    ၁၂၃၂.

    1232.

    ဝေဒေဟသ္သ ဝစော သုတ္ဝာ၊ ရုစာ ပိတရမဗ္ရဝိ။

    Vedehassa vaco sutvā, rucā pitaramabravi;

    ‘‘သဗ္ဗမေတံ မဟာရာဇ၊ လဗ္ဘတိသ္သရသန္တိကေ။

    ‘‘Sabbametaṃ mahārāja, labbhatissarasantike.

    ၁၂၃၃.

    1233.

    ‘‘သုဝေ ပန္နရသော ဒိဗ္ယော၊ သဟသ္သံ အာဟရန္တု မေ။

    ‘‘Suve pannaraso dibyo, sahassaṃ āharantu me;

    ယထာဒိန္နဉ္စ ဒသ္သာမိ၊ ဒာနံ သဗ္ဗဝနီသ္ဝဟံ’’ 75

    Yathādinnañca dassāmi, dānaṃ sabbavanīsvahaṃ’’ 76.

    ၁၂၃၄.

    1234.

    ရုစာယ ဝစနံ သုတ္ဝာ၊ ရာဇာ အင္ဂတိ မဗ္ရဝိ။

    Rucāya vacanaṃ sutvā, rājā aṅgati mabravi;

    ‘‘ဗဟုံ ဝိနာသိတံ ဝိတ္တံ၊ နိရတ္ထံ အဖလံ တယာ။

    ‘‘Bahuṃ vināsitaṃ vittaṃ, niratthaṃ aphalaṃ tayā.

    ၁၂၃၅.

    1235.

    ‘‘ဥပောသထေ ဝသံ နိစ္စံ၊ အန္နပာနံ န ဘုဉ္ဇသိ။

    ‘‘Uposathe vasaṃ niccaṃ, annapānaṃ na bhuñjasi;

    နိယတေတံ အဘုတ္တဗ္ဗံ၊ နတ္ထိ ပုညံ အဘုဉ္ဇတော’’။

    Niyatetaṃ abhuttabbaṃ, natthi puññaṃ abhuñjato’’.

    ၁၂၃၆.

    1236.

    ‘‘ဗီဇကောပိ ဟိ သုတ္ဝာန၊ တဒာ ကသ္သပဘာသိတံ။

    ‘‘Bījakopi hi sutvāna, tadā kassapabhāsitaṃ;

    ပသ္သသန္တော မုဟုံ ဥဏ္ဟံ၊ ရုဒံ အသ္သူနိ ဝတ္တယိ။

    Passasanto muhuṃ uṇhaṃ, rudaṃ assūni vattayi.

    ၁၂၃၇.

    1237.

    ‘‘ယာဝ ရုစေ ဇီဝမာနာ 77၊ မာ ဘတ္တမပနာမယိ။

    ‘‘Yāva ruce jīvamānā 78, mā bhattamapanāmayi;

    နတ္ထိ ဘဒ္ဒေ ပရော လောကော၊ ကိံ နိရတ္ထံ ဝိဟညသိ’’။

    Natthi bhadde paro loko, kiṃ niratthaṃ vihaññasi’’.

    ၁၂၃၈.

    1238.

    ဝေဒေဟသ္သ ဝစော သုတ္ဝာ၊ ရုစာ ရုစိရဝဏ္ဏိနီ။

    Vedehassa vaco sutvā, rucā ruciravaṇṇinī;

    ဇာနံ ပုဗ္ဗာပရံ ဓမ္မံ၊ ပိတရံ ဧတဒဗ္ရဝိ။

    Jānaṃ pubbāparaṃ dhammaṃ, pitaraṃ etadabravi.

    ၁၂၃၉.

    1239.

    ‘‘သုတမေဝ ပုရေ အာသိ၊ သက္ခိ 79 ဒိဋ္ဌမိဒံ မယာ။

    ‘‘Sutameva pure āsi, sakkhi 80 diṭṭhamidaṃ mayā;

    ဗာလူပသေဝီ ယော ဟောတိ၊ ဗာလောဝ သမပဇ္ဇထ။

    Bālūpasevī yo hoti, bālova samapajjatha.

    ၁၂၄၀.

    1240.

    ‘‘မူဠ္ဟော ဟိ မူဠ္ဟမာဂမ္မ၊ ဘိယ္ယော မောဟံ နိဂစ္ဆတိ။

    ‘‘Mūḷho hi mūḷhamāgamma, bhiyyo mohaṃ nigacchati;

    ပတိရူပံ အလာတေန၊ ဗီဇကေန စ မုယ္ဟိတုံ။

    Patirūpaṃ alātena, bījakena ca muyhituṃ.

    ၁၂၄၁.

    1241.

    ‘‘တ္ဝဉ္စ ဒေဝာသိ သပ္ပညော၊ ဓီရော အတ္ထသ္သ ကောဝိဒော။

    ‘‘Tvañca devāsi sappañño, dhīro atthassa kovido;

    ကထံ ဗာလေဟိ သဒိသံ၊ ဟီနဒိဋ္ဌိံ ဥပာဂမိ။

    Kathaṃ bālehi sadisaṃ, hīnadiṭṭhiṃ upāgami.

    ၁၂၄၂.

    1242.

    ‘‘သစေပိ သံသာရပထေန သုဇ္ဈတိ၊ နိရတ္ထိယာ ပဗ္ဗဇ္ဇာ ဂုဏသ္သ။

    ‘‘Sacepi saṃsārapathena sujjhati, niratthiyā pabbajjā guṇassa;

    ကီဋောဝ အဂ္ဂိံ ဇလိတံ အပာပတံ၊ ဥပပဇ္ဇတိ မောဟမူဠ္ဟော 81 နဂ္ဂဘာဝံ။

    Kīṭova aggiṃ jalitaṃ apāpataṃ, upapajjati mohamūḷho 82 naggabhāvaṃ.

    ၁၂၄၃.

    1243.

    ‘‘သံသာရသုဒ္ဓီတိ ပုရေ နိဝိဋ္ဌာ၊ ကမ္မံ ဝိဒူသေန္တိ ဗဟူ အဇာနံ 83

    ‘‘Saṃsārasuddhīti pure niviṭṭhā, kammaṃ vidūsenti bahū ajānaṃ 84;

    ပုဗ္ဗေ ကလီ ဒုဂ္ဂဟိတောဝအတ္ထာ 85၊ ဒုမ္မော စ ယာ ဗလိသာ အမ္ဗုဇောဝ။

    Pubbe kalī duggahitovaatthā 86, dummo ca yā balisā ambujova.

    ၁၂၄၄.

    1244.

    ‘‘ဥပမံ တေ ကရိသ္သာမိ၊ မဟာရာဇ တဝတ္ထိယာ။

    ‘‘Upamaṃ te karissāmi, mahārāja tavatthiyā;

    ဥပမာယ မိဓေကစ္စေ၊ အတ္ထံ ဇာနန္တိ ပဏ္ဍိတာ။

    Upamāya midhekacce, atthaṃ jānanti paṇḍitā.

    ၁၂၄၅.

    1245.

    ‘‘ဝာဏိဇာနံ ယထာ နာဝာ၊ အပ္ပမာဏဘရာ 87 ဂရု။

    ‘‘Vāṇijānaṃ yathā nāvā, appamāṇabharā 88 garu;

    အတိဘာရံ သမာဒာယ၊ အဏ္ဏဝေ အဝသီဒတိ။

    Atibhāraṃ samādāya, aṇṇave avasīdati.

    ၁၂၄၆.

    1246.

    ‘‘ဧဝမေဝ နရော ပာပံ၊ ထောကံ ထောကမ္ပိ အာစိနံ။

    ‘‘Evameva naro pāpaṃ, thokaṃ thokampi ācinaṃ;

    အတိဘာရံ သမာဒာယ၊ နိရယေ အဝသီဒတိ။

    Atibhāraṃ samādāya, niraye avasīdati.

    ၁၂၄၇.

    1247.

    ‘‘န တာဝ ဘာရော ပရိပူရော၊ အလာတသ္သ မဟီပတိ။

    ‘‘Na tāva bhāro paripūro, alātassa mahīpati;

    အာစိနာတိ စ တံ ပာပံ၊ ယေန ဂစ္ဆတိ ဒုဂ္ဂတိံ။

    Ācināti ca taṃ pāpaṃ, yena gacchati duggatiṃ.

    ၁၂၄၈.

    1248.

    ‘‘ပုဗ္ဗေဝသ္သ ကတံ ပုညံ၊ အလာတသ္သ မဟီပတိ။

    ‘‘Pubbevassa kataṃ puññaṃ, alātassa mahīpati;

    တသ္သေဝ ဒေဝ နိသ္သန္ဒော၊ ယဉ္စေသော လဘတေ သုခံ။

    Tasseva deva nissando, yañceso labhate sukhaṃ.

    ၁၂၄၉.

    1249.

    ‘‘ခီယတေ စသ္သ တံ ပုညံ၊ တထာ ဟိ အဂုဏေ ရတော။

    ‘‘Khīyate cassa taṃ puññaṃ, tathā hi aguṇe rato;

    ဥဇုမဂ္ဂံ အဝဟာယ 89၊ ကုမ္မဂ္ဂမနုဓာဝတိ။

    Ujumaggaṃ avahāya 90, kummaggamanudhāvati.

    ၁၂၅၀.

    1250.

    ‘‘တုလာ ယထာ ပဂ္ဂဟိတာ၊ ဩဟိတေ တုလမဏ္ဍလေ။

    ‘‘Tulā yathā paggahitā, ohite tulamaṇḍale;

    ဥန္နမေတိ တုလာသီသံ၊ ဘာရေ ဩရောပိတေ သတိ။

    Unnameti tulāsīsaṃ, bhāre oropite sati.

    ၁၂၅၁.

    1251.

    ‘‘ဧဝမေဝ နရော ပုညံ၊ ထောကံ ထောကမ္ပိ အာစိနံ။

    ‘‘Evameva naro puññaṃ, thokaṃ thokampi ācinaṃ;

    သဂ္ဂာတိမာနော ဒာသောဝ၊ ဗီဇကော သာတဝေ 91 ရတော။

    Saggātimāno dāsova, bījako sātave 92 rato.

    ၁၂၅၂.

    1252.

    ‘‘ယမဇ္ဇ ဗီဇကော ဒာသော၊ ဒုက္ခံ ပသ္သတိ အတ္တနိ။

    ‘‘Yamajja bījako dāso, dukkhaṃ passati attani;

    ပုဗ္ဗေဝသ္သ 93 ကတံ ပာပံ၊ တမေသော ပဋိသေဝတိ။

    Pubbevassa 94 kataṃ pāpaṃ, tameso paṭisevati.

    ၁၂၅၃.

    1253.

    ‘‘ခီယတေ စသ္သ တံ ပာပံ၊ တထာ ဟိ ဝိနယေ ရတော။

    ‘‘Khīyate cassa taṃ pāpaṃ, tathā hi vinaye rato;

    ကသ္သပဉ္စ သမာပဇ္ဇ၊ မာ ဟေဝုပ္ပထမာဂမာ။

    Kassapañca samāpajja, mā hevuppathamāgamā.

    ၁၂၅၄.

    1254.

    ‘‘ယံ ယဉ္ဟိ ရာဇ ဘဇတိ၊ သန္တံ ဝာ ယဒိ ဝာ အသံ။

    ‘‘Yaṃ yañhi rāja bhajati, santaṃ vā yadi vā asaṃ;

    သီလဝန္တံ ဝိသီလံ ဝာ၊ ဝသံ တသ္သေဝ ဂစ္ဆတိ။

    Sīlavantaṃ visīlaṃ vā, vasaṃ tasseva gacchati.

    ၁၂၅၅.

    1255.

    ‘‘ယာဒိသံ ကုရုတေ မိတ္တံ၊ ယာဒိသံ စူပသေဝတိ။

    ‘‘Yādisaṃ kurute mittaṃ, yādisaṃ cūpasevati;

    သောပိ တာဒိသကော ဟောတိ၊ သဟဝာသော ဟိ 95 တာဒိသော။

    Sopi tādisako hoti, sahavāso hi 96 tādiso.

    ၁၂၅၆.

    1256.

    ‘‘သေဝမာနော သေဝမာနံ၊ သမ္ဖုဋ္ဌော သမ္ဖုသံ ပရံ။

    ‘‘Sevamāno sevamānaṃ, samphuṭṭho samphusaṃ paraṃ;

    သရော ဒိဒ္ဓော ကလာပံဝ၊ အလိတ္တမုပလိမ္ပတိ။

    Saro diddho kalāpaṃva, alittamupalimpati;

    ဥပလေပဘယာ 97 ဓီရော၊ နေဝ ပာပသခာ သိယာ။

    Upalepabhayā 98 dhīro, neva pāpasakhā siyā.

    ၁၂၅၇.

    1257.

    ‘‘ပူတိမစ္ဆံ ကုသဂ္ဂေန၊ ယော နရော ဥပနယ္ဟတိ။

    ‘‘Pūtimacchaṃ kusaggena, yo naro upanayhati;

    ကုသာပိ ပူတိ ဝာယန္တိ၊ ဧဝံ ဗာလူပသေဝနာ။

    Kusāpi pūti vāyanti, evaṃ bālūpasevanā.

    ၁၂၅၈.

    1258.

    ‘‘တဂရဉ္စ ပလာသေန၊ ယော နရော ဥပနယ္ဟတိ။

    ‘‘Tagarañca palāsena, yo naro upanayhati;

    ပတ္တာပိ သုရဘိ ဝာယန္တိ၊ ဧဝံ ဓီရူပသေဝနာ။

    Pattāpi surabhi vāyanti, evaṃ dhīrūpasevanā.

    ၁၂၅၉.

    1259.

    ‘‘တသ္မာ ပတ္တပုဋသ္သေဝ 99၊ ဉတ္ဝာ သမ္ပာကမတ္တနော။

    ‘‘Tasmā pattapuṭasseva 100, ñatvā sampākamattano;

    အသန္တေ နောပသေဝေယ္ယ၊ သန္တေ သေဝေယ္ယ ပဏ္ဍိတော။

    Asante nopaseveyya, sante seveyya paṇḍito;

    အသန္တော နိရယံ နေန္တိ၊ သန္တော ပာပေန္တိ သုဂ္ဂတိံ’’။

    Asanto nirayaṃ nenti, santo pāpenti suggatiṃ’’.

    ၁၂၆၀.

    1260.

    အဟမ္ပိ ဇာတိယော သတ္တ၊ သရေ သံသရိတတ္တနော။

    Ahampi jātiyo satta, sare saṃsaritattano;

    အနာဂတာပိ သတ္တေဝ၊ ယာ ဂမိသ္သံ ဣတော စုတာ။

    Anāgatāpi satteva, yā gamissaṃ ito cutā.

    ၁၂၆၁.

    1261.

    ‘‘ယာ မေ သာ သတ္တမီ ဇာတိ၊ အဟု ပုဗ္ဗေ ဇနာဓိပ။

    ‘‘Yā me sā sattamī jāti, ahu pubbe janādhipa;

    ကမ္မာရပုတ္တော မဂဓေသု၊ အဟုံ ရာဇဂဟေ ပုရေ။

    Kammāraputto magadhesu, ahuṃ rājagahe pure.

    ၁၂၆၂.

    1262.

    ‘‘ပာပံ သဟာယမာဂမ္မ၊ ဗဟုံ ပာပံ ကတံ မယာ။

    ‘‘Pāpaṃ sahāyamāgamma, bahuṃ pāpaṃ kataṃ mayā;

    ပရဒာရသ္သ ဟေဌေန္တော၊ စရိမ္ဟာ အမရာ ဝိယ။

    Paradārassa heṭhento, carimhā amarā viya.

    ၁၂၆၃.

    1263.

    ‘‘တံ ကမ္မံ နိဟိတံ အဋ္ဌာ၊ ဘသ္မစ္ဆန္နောဝ ပာဝကော။

    ‘‘Taṃ kammaṃ nihitaṃ aṭṭhā, bhasmacchannova pāvako;

    အထ အညေဟိ ကမ္မေဟိ၊ အဇာယိံ ဝံသဘူမိယံ။

    Atha aññehi kammehi, ajāyiṃ vaṃsabhūmiyaṃ.

    ၁၂၆၄.

    1264.

    ‘‘ကောသမ္ဗိယံ သေဋ္ဌိကုလေ၊ ဣဒ္ဓေ ဖီတေ မဟဒ္ဓနေ။

    ‘‘Kosambiyaṃ seṭṭhikule, iddhe phīte mahaddhane;

    ဧကပုတ္တော မဟာရာဇ၊ နိစ္စံ သက္ကတပူဇိတော။

    Ekaputto mahārāja, niccaṃ sakkatapūjito.

    ၁၂၆၅.

    1265.

    ‘‘တတ္ထ မိတ္တံ အသေဝိသ္သံ၊ သဟာယံ သာတဝေ ရတံ။

    ‘‘Tattha mittaṃ asevissaṃ, sahāyaṃ sātave rataṃ;

    ပဏ္ဍိတံ သုတသမ္ပန္နံ၊ သော မံ အတ္ထေ နိဝေသယိ။

    Paṇḍitaṃ sutasampannaṃ, so maṃ atthe nivesayi.

    ၁၂၆၆.

    1266.

    ‘‘စာတုဒ္ဒသိံ ပဉ္စဒသိံ၊ ဗဟုံ ရတ္တိံ ဥပာဝသိံ။

    ‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, bahuṃ rattiṃ upāvasiṃ;

    တံ ကမ္မံ နိဟိတံ အဋ္ဌာ၊ နိဓီဝ ဥဒကန္တိကေ။

    Taṃ kammaṃ nihitaṃ aṭṭhā, nidhīva udakantike.

    ၁၂၆၇.

    1267.

    ‘‘အထ ပာပာန ကမ္မာနံ၊ ယမေတံ မဂဓေ ကတံ။

    ‘‘Atha pāpāna kammānaṃ, yametaṃ magadhe kataṃ;

    ဖလံ ပရိယာဂ မံ 101 ပစ္ဆာ၊ ဘုတ္ဝာ ဒုဋ္ဌဝိသံ ယထာ။

    Phalaṃ pariyāga maṃ 102 pacchā, bhutvā duṭṭhavisaṃ yathā.

    ၁၂၆၈.

    1268.

    ‘‘တတော စုတာဟံ ဝေဒေဟ၊ ရောရုဝေ နိရယေ စိရံ။

    ‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, roruve niraye ciraṃ;

    သကမ္မုနာ အပစ္စိသ္သံ၊ တံ သရံ န သုခံ လဘေ။

    Sakammunā apaccissaṃ, taṃ saraṃ na sukhaṃ labhe.

    ၁၂၆၉.

    1269.

    ‘‘ဗဟုဝသ္သဂဏေ တတ္ထ၊ ခေပယိတ္ဝာ ဗဟုံ ဒုခံ။

    ‘‘Bahuvassagaṇe tattha, khepayitvā bahuṃ dukhaṃ;

    ဘိန္နာဂတေ 103 အဟုံ ရာဇ၊ ဆဂလော ဥဒ္ဓတပ္ဖလော 104

    Bhinnāgate 105 ahuṃ rāja, chagalo uddhatapphalo 106.

    ၁၂၇၀.

    1270.

    ‘‘သာတပုတ္တာ မယာ ဝူဠ္ဟာ၊ ပိဋ္ဌိယာ စ ရထေန စ။

    ‘‘Sātaputtā mayā vūḷhā, piṭṭhiyā ca rathena ca;

    တသ္သ ကမ္မသ္သ နိသ္သန္ဒော၊ ပရဒာရဂမနသ္သ မေ။

    Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.

    ၁၂၇၁.

    1271.

    ‘‘တတော စုတာဟံ ဝေဒေဟ၊ ကပိ အာသိံ ဗ္ရဟာဝနေ။

    ‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, kapi āsiṃ brahāvane;

    နိလုဉ္စိတဖလော 107 ယေဝ၊ ယူထပေန ပဂဗ္ဘိနာ။

    Niluñcitaphalo 108 yeva, yūthapena pagabbhinā;

    တသ္သ ကမ္မသ္သ နိသ္သန္ဒော၊ ပရဒာရဂမနသ္သ မေ။

    Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.

    ၁၂၇၂.

    1272.

    ‘‘တတော စုတာဟံ ဝေဒေဟ၊ ဒသ္သနေသု 109 ပသူ အဟုံ။

    ‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, dassanesu 110 pasū ahuṃ;

    နိလုဉ္စိတော ဇဝော ဘဒ္ရော၊ ယောဂ္ဂံ ဝူဠ္ဟံ စိရံ မယာ။

    Niluñcito javo bhadro, yoggaṃ vūḷhaṃ ciraṃ mayā;

    တသ္သ ကမ္မသ္သ နိသ္သန္ဒော၊ ပရဒာရဂမနသ္သ မေ။

    Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.

    ၁၂၇၃.

    1273.

    ‘‘တတော စုတာဟံ ဝေဒေဟ၊ ဝဇ္ဇီသု ကုလမာဂမာ။

    ‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, vajjīsu kulamāgamā;

    နေဝိတ္ထီ န ပုမာ အာသိံ၊ မနုသ္သတ္တေ သုဒုလ္လဘေ။

    Nevitthī na pumā āsiṃ, manussatte sudullabhe;

    တသ္သ ကမ္မသ္သ နိသ္သန္ဒော၊ ပရဒာရဂမနသ္သ မေ။

    Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.

    ၁၂၇၄.

    1274.

    ‘‘တတော စုတာဟံ ဝေဒေဟ၊ အဇာယိံ နန္ဒနေ ဝနေ။

    ‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, ajāyiṃ nandane vane;

    ဘဝနေ တာဝတိံသာဟံ၊ အစ္ဆရာ ကာမဝဏ္ဏိနီ 111

    Bhavane tāvatiṃsāhaṃ, accharā kāmavaṇṇinī 112.

    ၁၂၇၅.

    1275.

    ‘‘ဝိစိတ္တဝတ္ထာဘရဏာ၊ အာမုတ္တမဏိကုဏ္ဍလာ။

    ‘‘Vicittavatthābharaṇā, āmuttamaṇikuṇḍalā;

    ကုသလာ နစ္စဂီတသ္သ၊ သက္ကသ္သ ပရိစာရိကာ။

    Kusalā naccagītassa, sakkassa paricārikā.

    ၁၂၇၆.

    1276.

    ‘‘တတ္ထ ဌိတာဟံ ဝေဒေဟ၊ သရာမိ ဇာတိယော ဣမာ။

    ‘‘Tattha ṭhitāhaṃ vedeha, sarāmi jātiyo imā;

    အနာဂတာပိ သတ္တေဝ၊ ယာ ဂမိသ္သံ ဣတော စုတာ။

    Anāgatāpi satteva, yā gamissaṃ ito cutā.

    ၁၂၇၇.

    1277.

    ‘‘ပရိယာဂတံ တံ ကုသလံ၊ ယံ မေ ကောသမ္ဗိယံ ကတံ။

    ‘‘Pariyāgataṃ taṃ kusalaṃ, yaṃ me kosambiyaṃ kataṃ;

    ဒေဝေ စေဝ မနုသ္သေ စ၊ သန္ဓာဝိသ္သံ ဣတော စုတာ။

    Deve ceva manusse ca, sandhāvissaṃ ito cutā.

    ၁၂၇၈.

    1278.

    ‘‘သတ္တ ဇစ္စော 113 မဟာရာဇ၊ နိစ္စံ သက္ကတပူဇိတာ။

    ‘‘Satta jacco 114 mahārāja, niccaṃ sakkatapūjitā;

    ထီဘာဝာပိ န မုစ္စိသ္သံ၊ ဆဋ္ဌာ နိဂတိယော 115 ဣမာ။

    Thībhāvāpi na muccissaṃ, chaṭṭhā nigatiyo 116 imā.

    ၁၂၇၉.

    1279.

    ‘‘သတ္တမီ စ ဂတိ ဒေဝ၊ ဒေဝပုတ္တော မဟိဒ္ဓိကော။

    ‘‘Sattamī ca gati deva, devaputto mahiddhiko;

    ပုမာ ဒေဝော ဘဝိသ္သာမိ 117၊ ဒေဝကာယသ္မိမုတ္တမော။

    Pumā devo bhavissāmi 118, devakāyasmimuttamo.

    ၁၂၈၀.

    1280.

    ‘‘အဇ္ဇာပိ သန္တာနမယံ၊ မာလံ ဂန္ထေန္တိ နန္ဒနေ။

    ‘‘Ajjāpi santānamayaṃ, mālaṃ ganthenti nandane;

    ဒေဝပုတ္တော ဇဝော နာမ၊ ယော မေ မာလံ ပဋိစ္ဆတိ။

    Devaputto javo nāma, yo me mālaṃ paṭicchati.

    ၁၂၈၁.

    1281.

    ‘‘မုဟုတ္တော ဝိယ သော ဒိဗ္ယော၊ ဣဓ ဝသ္သာနိ သောဠသ။

    ‘‘Muhutto viya so dibyo, idha vassāni soḷasa;

    ရတ္တိန္ဒိဝော စ သော ဒိဗ္ယော၊ မာနုသိံ သရဒောသတံ။

    Rattindivo ca so dibyo, mānusiṃ saradosataṃ.

    ၁၂၈၂.

    1282.

    ‘‘ဣတိ ကမ္မာနိ အန္ဝေန္တိ၊ အသင္ခေယ္ယာပိ ဇာတိယော။

    ‘‘Iti kammāni anventi, asaṅkheyyāpi jātiyo;

    ကလ္ယာဏံ ယဒိ ဝာ ပာပံ၊ န ဟိ ကမ္မံ ဝိနသ္သတိ 119

    Kalyāṇaṃ yadi vā pāpaṃ, na hi kammaṃ vinassati 120.

    ၁၂၈၃.

    1283.

    ‘‘ယော ဣစ္ဆေ ပုရိသော ဟောတုံ၊ ဇာတိံ ဇာတိံ 121 ပုနပ္ပုနံ။

    ‘‘Yo icche puriso hotuṃ, jātiṃ jātiṃ 122 punappunaṃ;

    ပရဒာရံ ဝိဝဇ္ဇေယ္ယ၊ ဓောတပာဒောဝ ကဒ္ဒမံ။

    Paradāraṃ vivajjeyya, dhotapādova kaddamaṃ.

    ၁၂၈၄.

    1284.

    ‘‘ယာ ဣစ္ဆေ ပုရိသော ဟောတုံ၊ ဇာတိံ ဇာတိံ ပုနပ္ပုနံ။

    ‘‘Yā icche puriso hotuṃ, jātiṃ jātiṃ punappunaṃ;

    သာမိကံ အပစာယေယ္ယ၊ ဣန္ဒံဝ ပရိစာရိကာ။

    Sāmikaṃ apacāyeyya, indaṃva paricārikā.

    ၁၂၈၅.

    1285.

    ‘‘ယော ဣစ္ဆေ ဒိဗ္ယဘောဂဉ္စ၊ ဒိဗ္ဗမာယုံ ယသံ သုခံ။

    ‘‘Yo icche dibyabhogañca, dibbamāyuṃ yasaṃ sukhaṃ;

    ပာပာနိ ပရိဝဇ္ဇေတ္ဝာ 123၊ တိဝိဓံ ဓမ္မမာစရေ။

    Pāpāni parivajjetvā 124, tividhaṃ dhammamācare.

    ၁၂၈၆.

    1286.

    ‘‘ကာယေန ဝာစာ မနသာ၊ အပ္ပမတ္တော ဝိစက္ခဏော။

    ‘‘Kāyena vācā manasā, appamatto vicakkhaṇo;

    အတ္တနော ဟောတိ အတ္ထာယ၊ ဣတ္ထီ ဝာ ယဒိ ဝာ ပုမာ။

    Attano hoti atthāya, itthī vā yadi vā pumā.

    ၁၂၈၇.

    1287.

    ‘‘ယေ ကေစိမေ မာနုဇာ ဇီဝလောကေ၊ ယသသ္သိနော သဗ္ဗသမန္တဘောဂာ။

    ‘‘Ye kecime mānujā jīvaloke, yasassino sabbasamantabhogā;

    အသံသယံ တေဟိ ပုရေ သုစိဏ္ဏံ၊ ကမ္မသ္သကာသေ ပုထု သဗ္ဗသတ္တာ။

    Asaṃsayaṃ tehi pure suciṇṇaṃ, kammassakāse puthu sabbasattā.

    ၁၂၈၈.

    1288.

    ‘‘ဣင္ဃာနုစိန္တေသိ သယမ္ပိ ဒေဝ၊ ကုတောနိဒာနာ တေ ဣမာ ဇနိန္ဒ။

    ‘‘Iṅghānucintesi sayampi deva, kutonidānā te imā janinda;

    ယာ တေ ဣမာ အစ္ဆရာသန္နိကာသာ၊ အလင္ကတာ ကဉ္စနဇာလဆန္နာ’’။

    Yā te imā accharāsannikāsā, alaṅkatā kañcanajālachannā’’.

    ၁၂၈၉.

    1289.

    ဣစ္စေဝံ ပိတရံ ကညာ၊ ရုစာ တောသေသိ အင္ဂတိံ။

    Iccevaṃ pitaraṃ kaññā, rucā tosesi aṅgatiṃ;

    မူဠ္ဟသ္သ မဂ္ဂမာစိက္ခိ၊ ဓမ္မမက္ခာသိ သုဗ္ဗတာ။

    Mūḷhassa maggamācikkhi, dhammamakkhāsi subbatā.

    ၁၂၉၀.

    1290.

    အထာဂမာ ဗ္ရဟ္မလောကာ၊ နာရဒော မာနုသိံ ပဇံ။

    Athāgamā brahmalokā, nārado mānusiṃ pajaṃ;

    ဇမ္ဗုဒီပံ အဝေက္ခန္တော၊ အဒ္ဒာ ရာဇာနမင္ဂတိံ။

    Jambudīpaṃ avekkhanto, addā rājānamaṅgatiṃ.

    ၁၂၉၁.

    1291.

    ‘‘တတော ပတိဋ္ဌာ ပာသာဒေ၊ ဝေဒေဟသ္သ ပုရတ္ထတော 125

    ‘‘Tato patiṭṭhā pāsāde, vedehassa puratthato 126;

    တဉ္စ ဒိသ္ဝာနာနုပ္ပတ္တံ၊ ရုစာ ဣသိမဝန္ဒထ။

    Tañca disvānānuppattaṃ, rucā isimavandatha.

    ၁၂၉၂.

    1292.

    ‘‘အထာသနမ္ဟာ ဩရုယ္ဟ၊ ရာဇာ ဗ္ယထိတမာနသော 127

    ‘‘Athāsanamhā oruyha, rājā byathitamānaso 128;

    နာရဒံ ပရိပုစ္ဆန္တော၊ ဣဒံ ဝစနမဗ္ရဝိ။

    Nāradaṃ paripucchanto, idaṃ vacanamabravi.

    ၁၂၉၃.

    1293.

    ‘‘ကုတော နု အာဂစ္ဆသိ ဒေဝဝဏ္ဏိ၊ ဩဘာသယံ သဗ္ဗဒိသာ 129 စန္ဒိမာဝ။

    ‘‘Kuto nu āgacchasi devavaṇṇi, obhāsayaṃ sabbadisā 130 candimāva;

    အက္ခာဟိ မေ ပုစ္ဆိတော နာမဂောတ္တံ၊ ကထံ တံ ဇာနန္တိ မနုသ္သလောကေ’’။

    Akkhāhi me pucchito nāmagottaṃ, kathaṃ taṃ jānanti manussaloke’’.

    ၁၂၉၄.

    1294.

    ‘‘အဟဉ္ဟိ ဒေဝတော ဣဒာနိ ဧမိ၊ ဩဘာသယံ သဗ္ဗဒိသာ 131 စန္ဒိမာဝ။

    ‘‘Ahañhi devato idāni emi, obhāsayaṃ sabbadisā 132 candimāva;

    အက္ခာမိ တေ ပုစ္ဆိတော နာမဂောတ္တံ၊ ဇာနန္တိ မံ နာရဒော ကသ္သပော စ’’။

    Akkhāmi te pucchito nāmagottaṃ, jānanti maṃ nārado kassapo ca’’.

    ၁၂၉၅.

    1295.

    ‘‘အစ္ဆေရရူပံ တဝ 133 ယာဒိသဉ္စ၊ ဝေဟာယသံ ဂစ္ဆသိ တိဋ္ဌသီ စ။

    ‘‘Accherarūpaṃ tava 134 yādisañca, vehāyasaṃ gacchasi tiṭṭhasī ca;

    ပုစ္ဆာမိ တံ နာရဒ ဧတမတ္ထံ၊ အထ ကေန ဝဏ္ဏေန တဝာယမိဒ္ဓိ’’။

    Pucchāmi taṃ nārada etamatthaṃ, atha kena vaṇṇena tavāyamiddhi’’.

    ၁၂၉၆.

    1296.

    ‘‘သစ္စဉ္စ ဓမ္မော စ ဒမော စ စာဂော၊ ဂုဏာ မမေတေ ပကတာ ပုရာဏာ။

    ‘‘Saccañca dhammo ca damo ca cāgo, guṇā mamete pakatā purāṇā;

    တေဟေဝ ဓမ္မေဟိ သုသေဝိတေဟိ၊ မနောဇဝော ယေန ကာမံ ဂတောသ္မိ’’။

    Teheva dhammehi susevitehi, manojavo yena kāmaṃ gatosmi’’.

    ၁၂၉၇.

    1297.

    ‘‘အစ္ဆေရမာစိက္ခသိ ပုညသိဒ္ဓိံ၊ သစေ ဟိ ဧတေဟိ 135 ယထာ ဝဒေသိ။

    ‘‘Accheramācikkhasi puññasiddhiṃ, sace hi etehi 136 yathā vadesi;

    ပုစ္ဆာမိ တံ နာရဒ ဧတမတ္ထံ၊ ပုဋ္ဌော စ မေ သာဓု ဝိယာကရောဟိ’’။

    Pucchāmi taṃ nārada etamatthaṃ, puṭṭho ca me sādhu viyākarohi’’.

    ၁၂၉၈.

    1298.

    ‘‘ပုစ္ဆသ္သု မံ ရာဇ တဝေသ အတ္ထော၊ ယံ သံသယံ ကုရုသေ ဘူမိပာလ။

    ‘‘Pucchassu maṃ rāja tavesa attho, yaṃ saṃsayaṃ kuruse bhūmipāla;

    အဟံ တံ နိသ္သံသယတံ ဂမေမိ၊ နယေဟိ ဉာယေဟိ စ ဟေတုဘီ စ’’။

    Ahaṃ taṃ nissaṃsayataṃ gamemi, nayehi ñāyehi ca hetubhī ca’’.

    ၁၂၉၉.

    1299.

    ‘‘ပုစ္ဆာမိ တံ နာရဒ ဧတမတ္ထံ၊ ပုဋ္ဌော စ မေ နာရဒ မာ မုသာ ဘဏိ။

    ‘‘Pucchāmi taṃ nārada etamatthaṃ, puṭṭho ca me nārada mā musā bhaṇi;

    အတ္ထိ နု ဒေဝာ ပိတရော နု အတ္ထိ၊ လောကော ပရော အတ္ထိ ဇနော ယမာဟု’’။

    Atthi nu devā pitaro nu atthi, loko paro atthi jano yamāhu’’.

    ၁၃၀၀.

    1300.

    ‘‘အတ္ထေဝ ဒေဝာ ပိတရော စ အတ္ထိ၊ လောကော ပရော အတ္ထိ ဇနော ယမာဟု။

    ‘‘Attheva devā pitaro ca atthi, loko paro atthi jano yamāhu;

    ကာမေသု ဂိဒ္ဓာ စ နရာ ပမူဠ္ဟာ၊ လောကံ ပရံ န ဝိဒူ မောဟယုတ္တာ’’။

    Kāmesu giddhā ca narā pamūḷhā, lokaṃ paraṃ na vidū mohayuttā’’.

    ၁၃၀၁.

    1301.

    ‘‘အတ္ထီတိ စေ နာရဒ သဒ္ဒဟာသိ၊ နိဝေသနံ ပရလောကေ မတာနံ။

    ‘‘Atthīti ce nārada saddahāsi, nivesanaṃ paraloke matānaṃ;

    ဣဓေဝ မေ ပဉ္စ သတာနိ ဒေဟိ၊ ဒသ္သာမိ တေ ပရလောကေ သဟသ္သံ’’။

    Idheva me pañca satāni dehi, dassāmi te paraloke sahassaṃ’’.

    ၁၃၀၂.

    1302.

    ‘‘ဒဇ္ဇေမု ခော ပဉ္စ သတာနိ ဘောတော၊ ဇညာမု စေ သီလဝန္တံ ဝဒညုံ 137

    ‘‘Dajjemu kho pañca satāni bhoto, jaññāmu ce sīlavantaṃ vadaññuṃ 138;

    လုဒ္ဒံ တံ ဘောန္တံ နိရယေ ဝသန္တံ၊ ကော စောဒယေ ပရလောကေ သဟသ္သံ။

    Luddaṃ taṃ bhontaṃ niraye vasantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ၁၃၀၃.

    1303.

    ‘‘ဣဓေဝ ယော ဟောတိ အဓမ္မသီလော 139၊ ပာပာစာရော အလသော လုဒ္ဒကမ္မော။

    ‘‘Idheva yo hoti adhammasīlo 140, pāpācāro alaso luddakammo;

    န ပဏ္ဍိတာ တသ္မိံ ဣဏံ ဒဒန္တိ၊ န ဟိ အာဂမော ဟောတိ တထာဝိဓမ္ဟာ။

    Na paṇḍitā tasmiṃ iṇaṃ dadanti, na hi āgamo hoti tathāvidhamhā.

    ၁၃၀၄.

    1304.

    ‘‘ဒက္ခဉ္စ ပောသံ မနုဇာ ဝိဒိတ္ဝာ၊ ဥဋ္ဌာနကံ 141 သီလဝန္တံ ဝဒညုံ။

    ‘‘Dakkhañca posaṃ manujā viditvā, uṭṭhānakaṃ 142 sīlavantaṃ vadaññuṃ;

    သယမေဝ ဘောဂေဟိ နိမန္တယန္တိ၊ ကမ္မံ ကရိတ္ဝာ ပုန မာဟရေသိ’’။

    Sayameva bhogehi nimantayanti, kammaṃ karitvā puna māharesi’’.

    ၁၃၀၅.

    1305.

    ‘‘ဣတော စုတော 143 ဒက္ခသိ တတ္ထ ရာဇ၊ ကာကောလသင္ဃေဟိ ဝိကသ္သမာနံ 144

    ‘‘Ito cuto 145 dakkhasi tattha rāja, kākolasaṅghehi vikassamānaṃ 146;

    တံ ခဇ္ဇမာနံ နိရယေ ဝသန္တံ၊ ကာကေဟိ ဂိဇ္ဈေဟိ စ သေနကေဟိ 147

    Taṃ khajjamānaṃ niraye vasantaṃ, kākehi gijjhehi ca senakehi 148;

    သဉ္ဆိန္နဂတ္တံ ရုဟိရံ သဝန္တံ၊ ကော စောဒယေ ပရလောကေ သဟသ္သံ။

    Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ၁၃၀၆.

    1306.

    ‘‘အန္ဓံတမံ တတ္ထ န စန္ဒသူရိယာ၊ နိရယော သဒာ တုမုလော ဃောရရူပော။

    ‘‘Andhaṃtamaṃ tattha na candasūriyā, nirayo sadā tumulo ghorarūpo;

    သာ နေဝ ရတ္တီ န ဒိဝာ ပညာယတိ၊ တထာဝိဓေ ကော ဝိစရေ ဓနတ္ထိကော။

    Sā neva rattī na divā paññāyati, tathāvidhe ko vicare dhanatthiko.

    ၁၃၀၇.

    1307.

    ‘‘သဗလော စ သာမော စ ဒုဝေ သုဝာနာ၊ ပဝဒ္ဓကာယာ ဗလိနော မဟန္တာ။

    ‘‘Sabalo ca sāmo ca duve suvānā, pavaddhakāyā balino mahantā;

    ခာဒန္တိ ဒန္တေဟိ အယောမယေဟိ၊ ဣတော ပဏုန္နံ ပရလောကပတ္တံ 149

    Khādanti dantehi ayomayehi, ito paṇunnaṃ paralokapattaṃ 150.

    ၁၃၀၈.

    1308.

    ‘‘တံ ခဇ္ဇမာနံ နိရယေ ဝသန္တံ၊ လုဒ္ဒေဟိ ဝာဠေဟိ အဃမ္မိဂေဟိ စ။

    ‘‘Taṃ khajjamānaṃ niraye vasantaṃ, luddehi vāḷehi aghammigehi ca;

    သဉ္ဆိန္နဂတ္တံ ရုဟိရံ သဝန္တံ၊ ကော စောဒယေ ပရလောကေ သဟသ္သံ။

    Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ၁၃၀၉.

    1309.

    ‘‘ဥသူဟိ သတ္တီဟိ စ သုနိသိတာဟိ၊ ဟနန္တိ ဝိဇ္ဈန္တိ စ ပစ္စမိတ္တာ 151

    ‘‘Usūhi sattīhi ca sunisitāhi, hananti vijjhanti ca paccamittā 152;

    ကာဠူပကာဠာ နိရယမ္ဟိ ဃောရေ၊ ပုဗ္ဗေ နရံ ဒုက္ကဋကမ္မကာရိံ။

    Kāḷūpakāḷā nirayamhi ghore, pubbe naraṃ dukkaṭakammakāriṃ.

    ၁၃၁၀.

    1310.

    ‘‘တံ ဟညမာနံ နိရယေ ဝဇန္တံ၊ ကုစ္ဆိသ္မိံ ပသ္သသ္မိံ ဝိပ္ဖာလိတူဒရံ။

    ‘‘Taṃ haññamānaṃ niraye vajantaṃ, kucchismiṃ passasmiṃ vipphālitūdaraṃ;

    သဉ္ဆိန္နဂတ္တံ ရုဟိရံ သဝန္တံ၊ ကော စောဒယေ ပရလောကေ သဟသ္သံ။

    Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ၁၃၁၁.

    1311.

    ‘‘သတ္တီ ဥသူ တောမရဘိဏ္ဍိဝာလာ၊ ဝိဝိဓာဝုဓာ ဝသ္သန္တိ တတ္ထ ဒေဝာ။

    ‘‘Sattī usū tomarabhiṇḍivālā, vividhāvudhā vassanti tattha devā;

    ပတန္တိ အင္ဂာရမိဝစ္စိမန္တော၊ သိလာသနီ ဝသ္သတိ လုဒ္ဒကမ္မေ။

    Patanti aṅgāramivaccimanto, silāsanī vassati luddakamme.

    ၁၃၁၂.

    1312.

    ‘‘ဥဏ္ဟော စ ဝာတော နိရယမ္ဟိ ဒုသ္သဟော၊ န တမ္ဟိ သုခံ လဗ္ဘတိ 153 ဣတ္တရမ္ပိ။

    ‘‘Uṇho ca vāto nirayamhi dussaho, na tamhi sukhaṃ labbhati 154 ittarampi;

    တံ တံ ဝိဓာဝန္တမလေနမာတုရံ၊ ကော စောဒယေ ပရလောကေ သဟသ္သံ။

    Taṃ taṃ vidhāvantamalenamāturaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ၁၃၁၃.

    1313.

    ‘‘သန္ဓာဝမာနမ္ပိ 155 ရထေသု ယုတ္တံ၊ သဇောတိဘူတံ ပထဝိံ ကမန္တံ။

    ‘‘Sandhāvamānampi 156 rathesu yuttaṃ, sajotibhūtaṃ pathaviṃ kamantaṃ;

    ပတောဒလဋ္ဌီဟိ သုစောဒယန္တံ 157၊ ကော စောဒယေ ပရလောကေ သဟသ္သံ။

    Patodalaṭṭhīhi sucodayantaṃ 158, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ၁၃၁၄.

    1314.

    ‘‘တမာရုဟန္တံ ခုရသဉ္စိတံ ဂိရိံ၊ ဝိဘိံသနံ ပဇ္ဇလိတံ ဘယာနကံ။

    ‘‘Tamāruhantaṃ khurasañcitaṃ giriṃ, vibhiṃsanaṃ pajjalitaṃ bhayānakaṃ;

    သဉ္ဆိန္နဂတ္တံ ရုဟိရံ သဝန္တံ၊ ကော စောဒယေ ပရလောကေ သဟသ္သံ။

    Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ၁၃၁၅.

    1315.

    ‘‘တမာရုဟန္တံ ပဗ္ဗတသန္နိကာသံ၊ အင္ဂာရရာသိံ ဇလိတံ ဘယာနကံ။

    ‘‘Tamāruhantaṃ pabbatasannikāsaṃ, aṅgārarāsiṃ jalitaṃ bhayānakaṃ;

    သုဒဍ္ဎဂတ္တံ ကပဏံ ရုဒန္တံ၊ ကော စောဒယေ ပရလောကေ သဟသ္သံ။

    Sudaḍḍhagattaṃ kapaṇaṃ rudantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ၁၃၁၆.

    1316.

    ‘‘အဗ္ဘကူဋသမာ ဥစ္စာ၊ ကဏ္ဋကနိစိတာ 159 ဒုမာ။

    ‘‘Abbhakūṭasamā uccā, kaṇṭakanicitā 160 dumā;

    အယောမယေဟိ တိက္ခေဟိ၊ နရလောဟိတပာယိဘိ။

    Ayomayehi tikkhehi, naralohitapāyibhi.

    ၁၃၁၇.

    1317.

    ‘‘တမာရုဟန္တိ နာရိယော၊ နရာ စ ပရဒာရဂူ။

    ‘‘Tamāruhanti nāriyo, narā ca paradāragū;

    စောဒိတာ သတ္တိဟတ္ထေဟိ၊ ယမနိဒ္ဒေသကာရိဘိ။

    Coditā sattihatthehi, yamaniddesakāribhi.

    ၁၃၁၈.

    1318.

    ‘‘တမာရုဟန္တံ နိရယံ၊ သိမ္ဗလိံ ရုဟရိမက္ခိတံ။

    ‘‘Tamāruhantaṃ nirayaṃ, simbaliṃ ruharimakkhitaṃ;

    ဝိဒဍ္ဎကာယံ 161 ဝိတစံ၊ အာတုရံ ဂာဠ္ဟဝေဒနံ။

    Vidaḍḍhakāyaṃ 162 vitacaṃ, āturaṃ gāḷhavedanaṃ.

    ၁၃၁၉.

    1319.

    ‘‘ပသ္သသန္တံ မုဟုံ ဥဏ္ဟံ၊ ပုဗ္ဗကမ္မာပရာဓိကံ။

    ‘‘Passasantaṃ muhuṃ uṇhaṃ, pubbakammāparādhikaṃ;

    ဒုမဂ္ဂေ ဝိတစံ ဂတ္တံ 163၊ ကော တံ ယာစေယ္ယ တံ ဓနံ။

    Dumagge vitacaṃ gattaṃ 164, ko taṃ yāceyya taṃ dhanaṃ.

    ၁၃၂၀.

    1320.

    ‘‘အဗ္ဘကူဋသမာ ဥစ္စာ၊ အသိပတ္တာစိတာ ဒုမာ။

    ‘‘Abbhakūṭasamā uccā, asipattācitā dumā;

    အယောမယေဟိ တိက္ခေဟိ၊ နရလောဟိတပာယိဘိ။

    Ayomayehi tikkhehi, naralohitapāyibhi.

    ၁၃၂၁.

    1321.

    ‘‘တမာရုဟန္တံ အသိပတ္တပာဒပံ၊ အသီဟိ တိက္ခေဟိ စ ဆိဇ္ဇမာနံ 165

    ‘‘Tamāruhantaṃ asipattapādapaṃ, asīhi tikkhehi ca chijjamānaṃ 166;

    သဉ္ဆိန္နဂတ္တံ ရုဟိရံ သဝန္တံ၊ ကော စောဒယေ ပရလောကေ သဟသ္သံ။

    Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ၁၃၂၂.

    1322.

    ‘‘တတော နိက္ခန္တမတ္တံ တံ၊ အသိပတ္တာစိတာ ဒုမာ 167

    ‘‘Tato nikkhantamattaṃ taṃ, asipattācitā dumā 168;

    သမ္ပတိတံ ဝေတရဏိံ၊ ကော တံ ယာစေယ္ယ တံ ဓနံ။

    Sampatitaṃ vetaraṇiṃ, ko taṃ yāceyya taṃ dhanaṃ.

    ၁၃၂၃.

    1323.

    ‘‘ခရာ ခရောဒကာ 169 တတ္တာ၊ ဒုဂ္ဂာ ဝေတရဏီ နဒီ။

    ‘‘Kharā kharodakā 170 tattā, duggā vetaraṇī nadī;

    အယောပောက္ခရသဉ္ဆန္နာ၊ တိက္ခာ ပတ္တေဟိ သန္ဒတိ။

    Ayopokkharasañchannā, tikkhā pattehi sandati.

    ၁၃၂၄.

    1324.

    ‘‘တတ္ထ သဉ္ဆိန္နဂတ္တံ တံ၊ ဝုယ္ဟန္တံ ရုဟိရမက္ခိတံ။

    ‘‘Tattha sañchinnagattaṃ taṃ, vuyhantaṃ ruhiramakkhitaṃ;

    ဝေတရညေ အနာလမ္ဗေ၊ ကော တံ ယာစေယ္ယ တံ ဓနံ’’။

    Vetaraññe anālambe, ko taṃ yāceyya taṃ dhanaṃ’’.

    ၁၃၂၅.

    1325.

    ‘‘ဝေဓာမိ ရုက္ခော ဝိယ ဆိဇ္ဇမာနော၊ ဒိသံ န ဇာနာမိ ပမူဠ္ဟသညော။

    ‘‘Vedhāmi rukkho viya chijjamāno, disaṃ na jānāmi pamūḷhasañño;

    ဘယာနုတပ္ပာမိ မဟာ စ မေ ဘယာ၊ သုတ္ဝာန ကထာ 171 တဝ ဘာသိတာ ဣသေ။

    Bhayānutappāmi mahā ca me bhayā, sutvāna kathā 172 tava bhāsitā ise.

    ၁၃၂၆.

    1326.

    ‘‘အာဒိတ္တေ ဝာရိမဇ္ဈံဝ၊ ဒီပံဝောဃေ မဟဏ္ဏဝေ။

    ‘‘Āditte vārimajjhaṃva, dīpaṃvoghe mahaṇṇave;

    အန္ဓကာရေဝ ပဇ္ဇောတော၊ တ္ဝံ နောသိ သရဏံ ဣသေ။

    Andhakāreva pajjoto, tvaṃ nosi saraṇaṃ ise.

    ၁၃၂၇.

    1327.

    ‘‘အတ္ထဉ္စ ဓမ္မံ အနုသာသ မံ ဣသေ၊ အတီတမဒ္ဓာ အပရာဓိတံ မယာ။

    ‘‘Atthañca dhammaṃ anusāsa maṃ ise, atītamaddhā aparādhitaṃ mayā;

    အာစိက္ခ မေ နာရဒ သုဒ္ဓိမဂ္ဂံ၊ ယထာ အဟံ နော နိရယံ ပတေယ္ယံ’’။

    Ācikkha me nārada suddhimaggaṃ, yathā ahaṃ no nirayaṃ pateyyaṃ’’.

    ၁၃၂၈.

    1328.

    ‘‘ယထာ အဟု ဓတရဋ္ဌော ( ) 173၊ ဝေသ္သာမိတ္တော အဋ္ဌကော ယာမတဂ္ဂိ။

    ‘‘Yathā ahu dhataraṭṭho ( ) 174, vessāmitto aṭṭhako yāmataggi;

    ဥသိန္ဒရော စာပိ သိဝီ စ ရာဇာ၊ ပရိစာရကာ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာနံ။

    Usindaro cāpi sivī ca rājā, paricārakā samaṇabrāhmaṇānaṃ.

    ၁၃၂၉.

    1329.

    ‘‘ဧတေ စညေ စ ရာဇာနော၊ ယေ သဂ္ဂဝိသယံ 175 ဂတာ။

    ‘‘Ete caññe ca rājāno, ye saggavisayaṃ 176 gatā;

    အဓမ္မံ ပရိဝဇ္ဇေတ္ဝာ၊ ဓမ္မံ စရ မဟီပတိ။

    Adhammaṃ parivajjetvā, dhammaṃ cara mahīpati.

    ၁၃၃၀.

    1330.

    ‘‘အန္နဟတ္ထာ စ တေ ဗ္ယမ္ဟေ၊ ဃောသယန္တု ပုရေ တဝ။

    ‘‘Annahatthā ca te byamhe, ghosayantu pure tava;

    ကော ဆာတော ကော စ တသိတော၊ ကော မာလံ ကော ဝိလေပနံ။

    Ko chāto ko ca tasito, ko mālaṃ ko vilepanaṃ;

    နာနာရတ္တာနံ ဝတ္ထာနံ၊ ကော နဂ္ဂော ပရိဒဟိသ္သတိ။

    Nānārattānaṃ vatthānaṃ, ko naggo paridahissati.

    ၁၃၃၁.

    1331.

    ‘‘ကော ပန္ထေ ဆတ္တမာနေတိ 177၊ ပာဒုကာ စ မုဒူ သုဘာ။

    ‘‘Ko panthe chattamāneti 178, pādukā ca mudū subhā;

    ဣတိ သာယဉ္စ ပာတော စ၊ ဃောသယန္တု ပုရေ တဝ။

    Iti sāyañca pāto ca, ghosayantu pure tava.

    ၁၃၃၂.

    1332.

    ‘‘ဇိဏ္ဏံ ပောသံ ဂဝသ္သဉ္စ၊ မာသ္သု ယုဉ္ဇ ယထာ ပုရေ။

    ‘‘Jiṇṇaṃ posaṃ gavassañca, māssu yuñja yathā pure;

    ပရိဟာရဉ္စ ဒဇ္ဇာသိ၊ အဓိကာရကတော ဗလီ။

    Parihārañca dajjāsi, adhikārakato balī.

    ၁၃၃၃.

    1333.

    ‘‘ကာယော တေ ရထသညာတော၊ မနောသာရထိကော လဟု။

    ‘‘Kāyo te rathasaññāto, manosārathiko lahu;

    အဝိဟိံသာသာရိတက္ခော၊ သံဝိဘာဂပဋိစ္ဆဒော။

    Avihiṃsāsāritakkho, saṃvibhāgapaṭicchado.

    ၁၃၃၄.

    1334.

    ‘‘ပာဒသညမနေမိယော၊ ဟတ္ထသညမပက္ခရော။

    ‘‘Pādasaññamanemiyo, hatthasaññamapakkharo;

    ကုစ္ဆိသညမနဗ္ဘန္တော၊ ဝာစာသညမကူဇနော။

    Kucchisaññamanabbhanto, vācāsaññamakūjano.

    ၁၃၃၅.

    1335.

    ‘‘သစ္စဝာက္ယသမတ္တင္ဂော၊ အပေသုညသုသညတော။

    ‘‘Saccavākyasamattaṅgo, apesuññasusaññato;

    ဂိရာသခိလနေလင္ဂော၊ မိတဘာဏိသိလေသိတော။

    Girāsakhilanelaṅgo, mitabhāṇisilesito.

    ၁၃၃၆.

    1336.

    ‘‘သဒ္ဓာလောဘသုသင္ခာရော၊ နိဝာတဉ္ဇလိကုဗ္ဗရော။

    ‘‘Saddhālobhasusaṅkhāro, nivātañjalikubbaro;

    အထဒ္ဓတာနတီသာကော 179၊ သီလသံဝရနန္ဓနော။

    Athaddhatānatīsāko 180, sīlasaṃvaranandhano.

    ၁၃၃၇.

    1337.

    ‘‘အက္ကောဓနမနုဂ္ဃာတီ၊ ဓမ္မပဏ္ဍရဆတ္တကော။

    ‘‘Akkodhanamanugghātī, dhammapaṇḍarachattako;

    ဗာဟုသစ္စမပာလမ္ဗော၊ ဌိတစိတ္တမုပာဓိယော 181

    Bāhusaccamapālambo, ṭhitacittamupādhiyo 182.

    ၁၃၃၈.

    1338.

    ‘‘ကာလညုတာစိတ္တသာရော၊ ဝေသာရဇ္ဇတိဒဏ္ဍကော။

    ‘‘Kālaññutācittasāro, vesārajjatidaṇḍako;

    နိဝာတဝုတ္တိယောတ္တကော 183၊ အနတိမာနယုဂော လဟု။

    Nivātavuttiyottako 184, anatimānayugo lahu.

    ၁၃၃၉.

    1339.

    ‘‘အလီနစိတ္တသန္ထာရော ၊ ဝုဒ္ဓိသေဝီ ရဇောဟတော။

    ‘‘Alīnacittasanthāro , vuddhisevī rajohato;

    သတိ ပတောဒော ဓီရသ္သ၊ ဓိတိ ယောဂော စ ရသ္မိယော။

    Sati patodo dhīrassa, dhiti yogo ca rasmiyo.

    ၁၃၄၀.

    1340.

    ‘‘မနော ဒန္တံ ပထံ နေတိ 185၊ သမဒန္တေဟိ ဝာဟိဘိ။

    ‘‘Mano dantaṃ pathaṃ neti 186, samadantehi vāhibhi;

    ဣစ္ဆာ လောဘော စ ကုမ္မဂ္ဂော၊ ဥဇုမဂ္ဂော စ သံယမော။

    Icchā lobho ca kummaggo, ujumaggo ca saṃyamo.

    ၁၃၄၁.

    1341.

    ‘‘ရူပေ သဒ္ဒေ ရသေ ဂန္ဓေ၊ ဝာဟနသ္သ ပဓာဝတော။

    ‘‘Rūpe sadde rase gandhe, vāhanassa padhāvato;

    ပညာ အာကောဋနီ ရာဇ၊ တတ္ထ အတ္တာဝ သာရထိ။

    Paññā ākoṭanī rāja, tattha attāva sārathi.

    ၁၃၄၂.

    1342.

    ‘‘သစေ ဧတေန ယာနေန၊ သမစရိယာ ဒဠ္ဟာ ဓိတိ။

    ‘‘Sace etena yānena, samacariyā daḷhā dhiti;

    သဗ္ဗကာမဒုဟော ရာဇ၊ န ဇာတု နိရယံ ဝဇေ’’။

    Sabbakāmaduho rāja, na jātu nirayaṃ vaje’’.

    ၁၃၄၃.

    1343.

    ‘‘အလာတော ဒေဝဒတ္တောသိ၊ သုနာမော အာသိ ဘဒ္ဒဇိ။

    ‘‘Alāto devadattosi, sunāmo āsi bhaddaji;

    ဝိဇယော သာရိပုတ္တောသိ၊ မောဂ္ဂလ္လာနောသိ ဗီဇကော။

    Vijayo sāriputtosi, moggallānosi bījako.

    ၁၃၄၄.

    1344.

    ‘‘သုနက္ခတ္တော လိစ္ဆဝိပုတ္တော၊ ဂုဏော အာသိ အစေလကော။

    ‘‘Sunakkhatto licchaviputto, guṇo āsi acelako;

    အာနန္ဒော သာ ရုစာ အာသိ၊ ယာ ရာဇာနံ ပသာဒယိ။

    Ānando sā rucā āsi, yā rājānaṃ pasādayi.

    ၁၃၄၅.

    1345.

    ‘‘ဦရုဝေဠကသ္သပော ရာဇာ၊ ပာပဒိဋ္ဌိ တဒာ အဟု။

    ‘‘Ūruveḷakassapo rājā, pāpadiṭṭhi tadā ahu;

    မဟာဗ္ရဟ္မာ ဗောဓိသတ္တော၊ ဧဝံ ဓာရေထ ဇာတက’’န္တိ။

    Mahābrahmā bodhisatto, evaṃ dhāretha jātaka’’nti.

    မဟာနာရဒကသ္သပဇာတကံ အဋ္ဌမံ။

    Mahānāradakassapajātakaṃ aṭṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. အင္ဂာတိ (သီ.) ဧဝမုပရိပိ
    2. aṅgāti (sī.) evamuparipi
    3. ပန္နရသေ (သ္ယာ. က.)
    4. pannarase (syā. ka.)
    5. စာတုမသ္သ (သီ. ပီ.)
    6. cātumassa (sī. pī.)
    7. မိဟိတပုဗ္ဗေ (သီ. ပီ.)
    8. mihitapubbe (sī. pī.)
    9. ဗ္ယပဂတံ (သီ. ပီ.)
    10. byapagataṃ (sī. pī.)
    11. ဥပနိယ္ယာမသေ (က.)
    12. upaniyyāmase (ka.)
    13. စိတ္တံ မတီ (က.)
    14. cittaṃ matī (ka.)
    15. ကော (သီ. ပီ.)
    16. ko (sī. pī.)
    17. တဒေဝ (က.)
    18. ပယိရုပာသယ (သီ. ပီ.)
    19. tadeva (ka.)
    20. payirupāsaya (sī. pī.)
    21. ရူပိယုပက္ခရံ (က.)
    22. rūpiyupakkharaṃ (ka.)
    23. အနိလူပမသမုပ္ပာဒာ (က.)
    24. anilūpamasamuppādā (ka.)
    25. ဣန္ဒခဂ္ဂဓရာ (သီ.)၊ ဣဋ္ဌိခဂ္ဂဓရာ (ပီ.)
    26. indakhaggadharā (sī.), iṭṭhikhaggadharā (pī.)
    27. မုဒုစိတ္တကဠန္ဒကေ (သီ. ပီ.)
    28. muducittakaḷandake (sī. pī.)
    29. ဝာတာနမဝိသဂ္ဂတာ (သီ. ပီ.)၊ ဝာတာနမဝိယတ္တတာ (သ္ယာ.)
    30. vātānamavisaggatā (sī. pī.), vātānamaviyattatā (syā.)
    31. လဗ္ဘတိ (သီ. ပီ.)
    32. ပိဏ္ဍိယာပနံ (သ္ယာ. က.)
    33. labbhati (sī. pī.)
    34. piṇḍiyāpanaṃ (syā. ka.)
    35. သရီရသ္သုပတာပိကာ (သီ. ပီ.)၊ သရီရသ္သုပတာပနာ (?)
    36. sarīrassupatāpikā (sī. pī.), sarīrassupatāpanā (?)
    37. ပေစ္စ ဂစ္ဆတိ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    38. pecca gacchati (sī. syā. pī.)
    39. ဓမ္မသ္သ စိဏ္ဏသ္သ (သီ.)
    40. dhammassa ciṇṇassa (sī.)
    41. ဟညရေ ဝာပိ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    42. haññare vāpi (sī. syā. pī.)
    43. ယောပာယံ (သီ. ပီ.)၊ ယော စာယံ (သ္ယာ. က.)
    44. yopāyaṃ (sī. pī.), yo cāyaṃ (syā. ka.)
    45. ပာပေ သောဟံ (သီ. ပီ.)
    46. pāpe sohaṃ (sī. pī.)
    47. ပဠစ္စရီ (သီ. ပီ.)၊ ပဋဇ္ဇရီ (က.)
    48. paḷaccarī (sī. pī.), paṭajjarī (ka.)
    49. န အဟံ (က.)
    50. na ahaṃ (ka.)
    51. နိယတံ (သ္ယာ.)
    52. niyataṃ (syā.)
    53. တုရိတော (သ္ယာ.)
    54. turito (syā.)
    55. ဝာဝဋော (က.)
    56. vāvaṭo (ka.)
    57. ရုဇာ (သီ. ပီ.) ဧဝမုပရိပိ
    58. rujā (sī. pī.) evamuparipi
    59. စ ကရောန္တု (သီ. ပီ.)
    60. ca karontu (sī. pī.)
    61. ပိတုသ္သ သန္တိကေ (သ္ယာ.)
    62. pitussa santike (syā.)
    63. သောဏ္ဏမယေ (က.)
    64. soṇṇamaye (ka.)
    65. အသောဘိံသု (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    66. asobhiṃsu (sī. syā. pī.)
    67. သုဝဏ္ဏဝိကတေ (သီ. ပီ.)
    68. suvaṇṇavikate (sī. pī.)
    69. အဟု (သ္ယာ. က.)
    70. ahu (syā. ka.)
    71. ကုဋ္ဋမုခီ (သီ. ပီ.)
    72. အပိ စန္ဒသမမ္ပိ တေ (က.)
    73. kuṭṭamukhī (sī. pī.)
    74. api candasamampi te (ka.)
    75. သဗ္ဗဝဏီသ္ဝဟံ (သ္ယာ. က.)
    76. sabbavaṇīsvahaṃ (syā. ka.)
    77. ဇီဝသိနော (သီ. ပီ.)
    78. jīvasino (sī. pī.)
    79. ပစ္စက္ခံ (က.)
    80. paccakkhaṃ (ka.)
    81. မောမုဟော (သီ. ပီ.)
    82. momuho (sī. pī.)
    83. ဗဟူ ပဇာ (က.)
    84. bahū pajā (ka.)
    85. အတ္ထော (က.)၊ ဒုဂ္ဂဟိတောဝ’နတ္ထာ (?)
    86. attho (ka.), duggahitova’natthā (?)
    87. အပ္ပမာဏဟရာ (ပီ.)
    88. appamāṇaharā (pī.)
    89. အပာဟာယ (သီ.)
    90. apāhāya (sī.)
    91. သာဓဝေ (က.)
    92. sādhave (ka.)
    93. ပုဗ္ဗေ တသ္သ (သီ. ပီ.)
    94. pubbe tassa (sī. pī.)
    95. သဟဝာသောပိ (က.)
    96. sahavāsopi (ka.)
    97. ဥပလိမ္ပဘယာ (က.)
    98. upalimpabhayā (ka.)
    99. ဖလပုဋသ္သေဝ (သီ. ပီ.)
    100. phalapuṭasseva (sī. pī.)
    101. ပရိယာဂ တံ (သီ.)၊ ပရိယာဂတံ (သ္ယာ. ပီ.)
    102. pariyāga taṃ (sī.), pariyāgataṃ (syā. pī.)
    103. ဘေဏ္ဏာကဋေ (သီ. ပီ.)
    104. ဆကလော ဥဒ္ဓိတပ္ဖလော (သီ. ပီ.)
    105. bheṇṇākaṭe (sī. pī.)
    106. chakalo uddhitapphalo (sī. pī.)
    107. နိလိစ္ဆိတဖလော (သီ. ပီ.)
    108. nilicchitaphalo (sī. pī.)
    109. ဒသဏ္ဏေသု (သီ. ပီ.)၊ ဒသန္နေသု (သ္ယာ.)
    110. dasaṇṇesu (sī. pī.), dasannesu (syā.)
    111. ဝရဝဏ္ဏိနီ (က.)
    112. varavaṇṇinī (ka.)
    113. ဇစ္စာ (သ္ယာ. ပီ.)
    114. jaccā (syā. pī.)
    115. ဆဋ္ဌာ ဂတိယော (သ္ယာ.)
    116. chaṭṭhā gatiyo (syā.)
    117. ဘဝိသ္သတိ (က.)
    118. bhavissati (ka.)
    119. ပနသ္သတိ (သီ. ပီ.)
    120. panassati (sī. pī.)
    121. ဇာတိဇာတိံ (သီ. ပီ.)
    122. jātijātiṃ (sī. pī.)
    123. ပရိဝဇ္ဇေယ္ယ (က.)
    124. parivajjeyya (ka.)
    125. ပုရက္ခတော (သ္ယာ. က.)
    126. purakkhato (syā. ka.)
    127. ဗ္ယမ္ဟိတမာနသော (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    128. byamhitamānaso (sī. syā. pī.)
    129. သံဝရိံ (သီ. ပီ.)
    130. saṃvariṃ (sī. pī.)
    131. သံဝရိံ (သီ. ပီ.)
    132. saṃvariṃ (sī. pī.)
    133. ဝတ (သီ. ပီ.)
    134. vata (sī. pī.)
    135. ဧတေ တ္ဝံ (သီ. ပီ.)
    136. ete tvaṃ (sī. pī.)
    137. ဝတညုံ (က.)
    138. vataññuṃ (ka.)
    139. အကမ္မသီလော (ပီ.)
    140. akammasīlo (pī.)
    141. ဥဋ္ဌာဟကံ (သီ.)
    142. uṭṭhāhakaṃ (sī.)
    143. ဂတော (သီ. ပီ.)
    144. ကာကောဠသင္ဃေဟိပိ ကဍ္ဎမာနံ (သီ. ပီ.)
    145. gato (sī. pī.)
    146. kākoḷasaṅghehipi kaḍḍhamānaṃ (sī. pī.)
    147. သောဏကေဟိ (သ္ယာ. က.)
    148. soṇakehi (syā. ka.)
    149. ပရလောကေ ပတန္တံ (က.)
    150. paraloke patantaṃ (ka.)
    151. ပောထယန္တိ (က.)
    152. pothayanti (ka.)
    153. သေတိ (က.)
    154. seti (ka.)
    155. သန္ဓာဝမာနံ တံ (သီ. ပီ.)
    156. sandhāvamānaṃ taṃ (sī. pī.)
    157. သုစောဒိယန္တံ (သီ. ပီ.)
    158. sucodiyantaṃ (sī. pī.)
    159. ကဏ္ဋကာပစိတာ (သီ. ပီ.)၊ ကဏ္ဋကာဟိစိတာ (သ္ယာ.)
    160. kaṇṭakāpacitā (sī. pī.), kaṇṭakāhicitā (syā.)
    161. ဝိဒုဋ္ဌကာယံ (ပီ.)
    162. viduṭṭhakāyaṃ (pī.)
    163. ဒုမဂ္ဂဝိဋပဂ္ဂတံ (သီ.)
    164. dumaggaviṭapaggataṃ (sī.)
    165. ပဘိဇ္ဇမာနံ (က.)
    166. pabhijjamānaṃ (ka.)
    167. အသိပတ္တနိရယာ ဒုခာ (သီ. ပီ.)
    168. asipattanirayā dukhā (sī. pī.)
    169. ခာရောဒိကာ (သီ.)၊ ခရောဒိကာ (ပီ.)
    170. khārodikā (sī.), kharodikā (pī.)
    171. ဂာထာ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    172. gāthā (sī. syā. pī.)
    173. ဧတ္ထ ကိဉ္စိ ဦနံ ဝိယ ဒိသ္သတိ
    174. ettha kiñci ūnaṃ viya dissati
    175. သက္ကဝိသယံ (သီ. ပီ.)
    176. sakkavisayaṃ (sī. pī.)
    177. ဆတ္တ’မာဒေတိ (သီ. သ္ယာ. ပီ.)
    178. chatta’mādeti (sī. syā. pī.)
    179. အတ္ထဒ္ဓတာနတီသာကော (သီ. ပီ.)
    180. atthaddhatānatīsāko (sī. pī.)
    181. ဓိတိစိတ္တမုပာဓိယော (က.)
    182. dhiticittamupādhiyo (ka.)
    183. နိဝာတဝုတ္တိယောတ္တင္ဂော (က.)
    184. nivātavuttiyottaṅgo (ka.)
    185. ပထ’န္ဝေတိ (သီ. ပီ.)
    186. patha’nveti (sī. pī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ဇာတက-အဋ္ဌကထာ • Jātaka-aṭṭhakathā / [၅၄၅] ၈. မဟာနာရဒကသ္သပဇာတကဝဏ္ဏနာ • [545] 8. Mahānāradakassapajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact