Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ජාතකපාළි • Jātakapāḷi |
545. මහානාරදකස්සපජාතකං (8)
545. Mahānāradakassapajātakaṃ (8)
1153.
1153.
පහූතයොග්ගො ධනිමා, අනන්තබලපොරිසො.
Pahūtayoggo dhanimā, anantabalaporiso.
1154.
1154.
1155.
1155.
විජයඤ්ච සුනාමඤ්ච, සෙනාපතිං අලාතකං.
Vijayañca sunāmañca, senāpatiṃ alātakaṃ.
1156.
1156.
‘‘තමනුපුච්ඡි වෙදෙහො, ‘‘පච්චෙකං බ්රූථ සං රුචිං;
‘‘Tamanupucchi vedeho, ‘‘paccekaṃ brūtha saṃ ruciṃ;
කායජ්ජ රතියා රත්තිං, විහරෙමු ඉමං උතුං’’.
Kāyajja ratiyā rattiṃ, viharemu imaṃ utuṃ’’.
1157.
1157.
‘‘තතො සෙනාපති රඤ්ඤො, අලාතො එතදබ්රවි;
‘‘Tato senāpati rañño, alāto etadabravi;
‘‘හට්ඨං යොග්ගං බලං සබ්බං, සෙනං සන්නාහයාමසෙ.
‘‘Haṭṭhaṃ yoggaṃ balaṃ sabbaṃ, senaṃ sannāhayāmase.
1158.
1158.
‘‘නිය්යාම දෙව යුද්ධාය, අනන්තබලපොරිසා;
‘‘Niyyāma deva yuddhāya, anantabalaporisā;
එසා මය්හං සකා දිට්ඨි, අජිතං ඔජිනාමසෙ.
Esā mayhaṃ sakā diṭṭhi, ajitaṃ ojināmase.
1159.
1159.
අලාතස්ස වචො සුත්වා, සුනාමො එතදබ්රවි;
Alātassa vaco sutvā, sunāmo etadabravi;
‘‘සබ්බෙ තුය්හං මහාරාජ, අමිත්තා වසමාගතා.
‘‘Sabbe tuyhaṃ mahārāja, amittā vasamāgatā.
1160.
1160.
‘‘නික්ඛිත්තසත්ථා පච්චත්ථා, නිවාතමනුවත්තරෙ;
‘‘Nikkhittasatthā paccatthā, nivātamanuvattare;
උත්තමො උස්සවො අජ්ජ, න යුද්ධං මම රුච්චති.
Uttamo ussavo ajja, na yuddhaṃ mama ruccati.
1161.
1161.
‘‘අන්නපානඤ්ච ඛජ්ජඤ්ච, ඛිප්පං අභිහරන්තු තෙ;
‘‘Annapānañca khajjañca, khippaṃ abhiharantu te;
රමස්සු දෙව කාමෙහි, නච්චගීතෙ සුවාදිතෙ’’.
Ramassu deva kāmehi, naccagīte suvādite’’.
1162.
1162.
සුනාමස්ස වචො සුත්වා, විජයො එතදබ්රවි;
Sunāmassa vaco sutvā, vijayo etadabravi;
‘‘සබ්බෙ කාමා මහාරාජ, නිච්චං තව මුපට්ඨිතා.
‘‘Sabbe kāmā mahārāja, niccaṃ tava mupaṭṭhitā.
1163.
1163.
‘‘න හෙතෙ දුල්ලභා දෙව, තව කාමෙහි මොදිතුං;
‘‘Na hete dullabhā deva, tava kāmehi modituṃ;
1164.
1164.
‘‘සමණං බ්රාහ්මණං වාපි, උපාසෙමු බහුස්සුතං;
‘‘Samaṇaṃ brāhmaṇaṃ vāpi, upāsemu bahussutaṃ;
යො නජ්ජ විනයෙ කඞ්ඛං, අත්ථධම්මවිදූ ඉසෙ’’.
Yo najja vinaye kaṅkhaṃ, atthadhammavidū ise’’.
1165.
1165.
විජයස්ස වචො සුත්වා, රාජා අඞ්ගති මබ්රවි;
Vijayassa vaco sutvā, rājā aṅgati mabravi;
‘‘යථා විජයො භණති, මය්හම්පෙතංව රුච්චති.
‘‘Yathā vijayo bhaṇati, mayhampetaṃva ruccati.
1166.
1166.
‘‘සමණං බ්රාහ්මණං වාපි, උපාසෙමු බහුස්සුතං;
‘‘Samaṇaṃ brāhmaṇaṃ vāpi, upāsemu bahussutaṃ;
යො නජ්ජ විනයෙ කඞ්ඛං, අත්ථධම්මවිදූ ඉසෙ.
Yo najja vinaye kaṅkhaṃ, atthadhammavidū ise.
1167.
1167.
‘‘සබ්බෙව සන්තා කරොථ මතිං, කං උපාසෙමු පණ්ඩිතං;
‘‘Sabbeva santā karotha matiṃ, kaṃ upāsemu paṇḍitaṃ;
1168.
1168.
‘‘වෙදෙහස්ස වචො සුත්වා, අලාතො එතදබ්රවි;
‘‘Vedehassa vaco sutvā, alāto etadabravi;
‘‘අත්ථායං මිගදායස්මිං, අචෙලො ධීරසම්මතො.
‘‘Atthāyaṃ migadāyasmiṃ, acelo dhīrasammato.
1169.
1169.
‘‘ගුණො කස්සපගොත්තායං, සුතො චිත්රකථී ගණී;
‘‘Guṇo kassapagottāyaṃ, suto citrakathī gaṇī;
1170.
1170.
‘‘අලාතස්ස වචො සුත්වා, රාජා චොදෙසි සාරථිං;
‘‘Alātassa vaco sutvā, rājā codesi sārathiṃ;
‘‘මිගදායං ගමිස්සාම, යුත්තං යානං ඉධානය’’.
‘‘Migadāyaṃ gamissāma, yuttaṃ yānaṃ idhānaya’’.
1171.
1171.
සුක්කමට්ඨපරිවාරං, පණ්ඩරං දොසිනාමුඛං.
Sukkamaṭṭhaparivāraṃ, paṇḍaraṃ dosināmukhaṃ.
1172.
1172.
‘‘තත්රාසුං කුමුදායුත්තා, චත්තාරො සින්ධවා හයා;
‘‘Tatrāsuṃ kumudāyuttā, cattāro sindhavā hayā;
1173.
1173.
‘‘සෙතච්ඡත්තං සෙතරථො, සෙතස්සා සෙතබීජනී;
‘‘Setacchattaṃ setaratho, setassā setabījanī;
වෙදෙහො සහමච්චෙහි, නිය්යං චන්දොව සොභති.
Vedeho sahamaccehi, niyyaṃ candova sobhati.
1174.
1174.
අස්සපිට්ඨිගතා වීරා, නරා නරවරාධිපං.
Assapiṭṭhigatā vīrā, narā naravarādhipaṃ.
1175.
1175.
සො මුහුත්තංව යායිත්වා, යානා ඔරුය්හ ඛත්තියො;
So muhuttaṃva yāyitvā, yānā oruyha khattiyo;
වෙදෙහො සහමච්චෙහි, පත්තී ගුණමුපාගමි.
Vedeho sahamaccehi, pattī guṇamupāgami.
1176.
1176.
යෙපි තත්ථ තදා ආසුං, බ්රාහ්මණිබ්භා සමාගතා;
Yepi tattha tadā āsuṃ, brāhmaṇibbhā samāgatā;
න තෙ අපනයී රාජා, අකතං භූමිමාගතෙ.
Na te apanayī rājā, akataṃ bhūmimāgate.
1177.
1177.
මුදුපච්චත්ථතෙ රාජා, එකමන්තං උපාවිසි.
Mudupaccatthate rājā, ekamantaṃ upāvisi.
1178.
1178.
‘‘නිසජ්ජ රාජා සම්මොදි, කථං සාරණියං තතො;
‘‘Nisajja rājā sammodi, kathaṃ sāraṇiyaṃ tato;
1179.
1179.
අපාබාධො චසි කච්චි, චක්ඛුං න පරිහායති’’.
Apābādho casi kacci, cakkhuṃ na parihāyati’’.
1180.
1180.
තං ගුණො පටිසම්මොදි, වෙදෙහං විනයෙ රතං;
Taṃ guṇo paṭisammodi, vedehaṃ vinaye rataṃ;
‘‘යාපනීයං මහාරාජ, සබ්බමෙතං තදූභයං.
‘‘Yāpanīyaṃ mahārāja, sabbametaṃ tadūbhayaṃ.
1181.
1181.
‘‘කච්චි තුය්හම්පි වෙදෙහ, පච්චන්තා න බලීයරෙ;
‘‘Kacci tuyhampi vedeha, paccantā na balīyare;
කච්චි අරොගං යොග්ගං තෙ, කච්චි වහති වාහනං;
Kacci arogaṃ yoggaṃ te, kacci vahati vāhanaṃ;
1182.
1182.
පටිසම්මොදිතො රාජා, තතො පුච්ඡි අනන්තරා;
Paṭisammodito rājā, tato pucchi anantarā;
අත්ථං ධම්මඤ්ච ඤායඤ්ච, ධම්මකාමො රථෙසභො.
Atthaṃ dhammañca ñāyañca, dhammakāmo rathesabho.
1183.
1183.
‘‘කථං ධම්මං චරෙ මච්චො, මාතාපිතූසු කස්සප;
‘‘Kathaṃ dhammaṃ care macco, mātāpitūsu kassapa;
කථං චරෙ ආචරියෙ, පුත්තදාරෙ කථං චරෙ.
Kathaṃ care ācariye, puttadāre kathaṃ care.
1184.
1184.
‘‘කථං චරෙය්ය වුඩ්ඪෙසු, කථං සමණබ්රාහ්මණෙ;
‘‘Kathaṃ careyya vuḍḍhesu, kathaṃ samaṇabrāhmaṇe;
කථඤ්ච බලකායස්මිං, කථං ජනපදෙ චරෙ.
Kathañca balakāyasmiṃ, kathaṃ janapade care.
1185.
1185.
‘‘කථං ධම්මං චරිත්වාන, මච්චා ගච්ඡන්ති 37 සුග්ගතිං;
‘‘Kathaṃ dhammaṃ caritvāna, maccā gacchanti 38 suggatiṃ;
කථඤ්චෙකෙ අධම්මට්ඨා, පතන්ති නිරයං අථො’’.
Kathañceke adhammaṭṭhā, patanti nirayaṃ atho’’.
1186.
1186.
‘‘වෙදෙහස්ස වචො සුත්වා, කස්සපො එතදබ්රවි;
‘‘Vedehassa vaco sutvā, kassapo etadabravi;
‘‘‘සුණොහි මෙ මහාරාජ, සච්චං අවිතථං පදං.
‘‘‘Suṇohi me mahārāja, saccaṃ avitathaṃ padaṃ.
1187.
1187.
නත්ථි දෙව පරො ලොකො, කො තතො හි ඉධාගතො.
Natthi deva paro loko, ko tato hi idhāgato.
1188.
1188.
‘‘‘නත්ථි දෙව පිතරො වා, කුතො මාතා කුතො පිතා;
‘‘‘Natthi deva pitaro vā, kuto mātā kuto pitā;
නත්ථි ආචරියො නාම, අදන්තං කො දමෙස්සති.
Natthi ācariyo nāma, adantaṃ ko damessati.
1189.
1189.
‘‘‘සමතුල්යානි භූතානි, නත්ථි ජෙට්ඨාපචායිකා;
‘‘‘Samatulyāni bhūtāni, natthi jeṭṭhāpacāyikā;
නත්ථි බලං වීරියං වා, කුතො උට්ඨානපොරිසං;
Natthi balaṃ vīriyaṃ vā, kuto uṭṭhānaporisaṃ;
නියතානි හි භූතානි, යථා ගොටවිසො තථා.
Niyatāni hi bhūtāni, yathā goṭaviso tathā.
1190.
1190.
‘‘‘ලද්ධෙය්යං ලභතෙ මච්චො, තත්ථ දානඵලං කුතො;
‘‘‘Laddheyyaṃ labhate macco, tattha dānaphalaṃ kuto;
නත්ථි දානඵලං දෙව, අවසො දෙවවීරියො.
Natthi dānaphalaṃ deva, avaso devavīriyo.
1191.
1191.
‘‘‘බාලෙහි දානං පඤ්ඤත්තං, පණ්ඩිතෙහි පටිච්ඡිතං;
‘‘‘Bālehi dānaṃ paññattaṃ, paṇḍitehi paṭicchitaṃ;
අවසා දෙන්ති ධීරානං, බාලා පණ්ඩිතමානිනො.
Avasā denti dhīrānaṃ, bālā paṇḍitamānino.
1192.
1192.
‘‘‘සත්තිමෙ සස්සතා කායා, අච්ඡෙජ්ජා අවිකොපිනො;
‘‘‘Sattime sassatā kāyā, acchejjā avikopino;
තෙජො පථවී ආපො ච, වායො සුඛං දුඛඤ්චිමෙ;
Tejo pathavī āpo ca, vāyo sukhaṃ dukhañcime;
ජීවෙ ච සත්තිමෙ කායා, යෙසං ඡෙත්තා න විජ්ජති.
Jīve ca sattime kāyā, yesaṃ chettā na vijjati.
1193.
1193.
‘‘‘නත්ථි හන්තා ව ඡෙත්තා වා, හඤ්ඤෙ යෙවාපි 41 කොචි නං;
‘‘‘Natthi hantā va chettā vā, haññe yevāpi 42 koci naṃ;
අන්තරෙනෙව කායානං, සත්ථානි වීතිවත්තරෙ.
Antareneva kāyānaṃ, satthāni vītivattare.
1194.
1194.
න සො ඡින්දති තෙ කායෙ, තත්ථ පාපඵලං කුතො.
Na so chindati te kāye, tattha pāpaphalaṃ kuto.
1195.
1195.
‘‘‘චුල්ලාසීතිමහාකප්පෙ, සබ්බෙ සුජ්ඣන්ති සංසරං;
‘‘‘Cullāsītimahākappe, sabbe sujjhanti saṃsaraṃ;
අනාගතෙ තම්හි කාලෙ, සඤ්ඤතොපි න සුජ්ඣති.
Anāgate tamhi kāle, saññatopi na sujjhati.
1196.
1196.
‘‘‘චරිත්වාපි බහුං භද්රං, නෙව සුජ්ඣන්තිනාගතෙ;
‘‘‘Caritvāpi bahuṃ bhadraṃ, neva sujjhantināgate;
පාපඤ්චෙපි බහුං කත්වා, තං ඛණං නාතිවත්තරෙ.
Pāpañcepi bahuṃ katvā, taṃ khaṇaṃ nātivattare.
1197.
1197.
‘‘‘අනුපුබ්බෙන නො සුද්ධි, කප්පානං චුල්ලසීතියා;
‘‘‘Anupubbena no suddhi, kappānaṃ cullasītiyā;
නියතිං නාතිවත්තාම, වෙලන්තමිව සාගරො’’’.
Niyatiṃ nātivattāma, velantamiva sāgaro’’’.
1198.
1198.
කස්සපස්ස වචො සුත්වා, අලාතො එතදබ්රවි;
Kassapassa vaco sutvā, alāto etadabravi;
‘‘යථා භදන්තො භණති, මය්හම්පෙතංව රුච්චති.
‘‘Yathā bhadanto bhaṇati, mayhampetaṃva ruccati.
1199.
1199.
‘‘අහම්පි පුරිමං ජාතිං, සරෙ සංසරිතත්තනො;
‘‘Ahampi purimaṃ jātiṃ, sare saṃsaritattano;
පිඞ්ගලො නාමහං ආසිං, ලුද්දො ගොඝාතකො පුරෙ.
Piṅgalo nāmahaṃ āsiṃ, luddo goghātako pure.
1200.
1200.
‘‘බාරාණසියං ඵීතායං, බහුං පාපං කතං මයා;
‘‘Bārāṇasiyaṃ phītāyaṃ, bahuṃ pāpaṃ kataṃ mayā;
බහූ මයා හතා පාණා, මහිංසා සූකරා අජා.
Bahū mayā hatā pāṇā, mahiṃsā sūkarā ajā.
1201.
1201.
‘‘තතො චුතො ඉධ ජාතො, ඉද්ධෙ සෙනාපතීකුලෙ;
‘‘Tato cuto idha jāto, iddhe senāpatīkule;
1202.
1202.
උපොසථං උපවසන්තො, ගුණසන්තිකුපාගමි.
Uposathaṃ upavasanto, guṇasantikupāgami.
1203.
1203.
කස්සපස්ස වචො සුත්වා, අලාතස්ස ච භාසිතං;
Kassapassa vaco sutvā, alātassa ca bhāsitaṃ;
පස්සසන්තො මුහුං උණ්හං, රුදං අස්සූනි වත්තයි.
Passasanto muhuṃ uṇhaṃ, rudaṃ assūni vattayi.
1204.
1204.
තමනුපුච්ඡි වෙදෙහො, ‘‘කිමත්ථං සම්ම රොදසි;
Tamanupucchi vedeho, ‘‘kimatthaṃ samma rodasi;
කිං තෙ සුතං වා දිට්ඨං වා, කිං මං වෙදෙසි වෙදනං’’.
Kiṃ te sutaṃ vā diṭṭhaṃ vā, kiṃ maṃ vedesi vedanaṃ’’.
1205.
1205.
වෙදෙහස්ස වචො සුත්වා, බීජකො එතදබ්රවි;
Vedehassa vaco sutvā, bījako etadabravi;
‘‘නත්ථි මෙ වෙදනා දුක්ඛා, මහාරාජ සුණොහි මෙ.
‘‘Natthi me vedanā dukkhā, mahārāja suṇohi me.
1206.
1206.
‘‘අහම්පි පුරිමං ජාතිං, සරාමි සුඛමත්තනො;
‘‘Ahampi purimaṃ jātiṃ, sarāmi sukhamattano;
සාකෙතාහං පුරෙ ආසිං, භාවසෙට්ඨි ගුණෙ රතො.
Sāketāhaṃ pure āsiṃ, bhāvaseṭṭhi guṇe rato.
1207.
1207.
‘‘සම්මතො බ්රාහ්මණිබ්භානං, සංවිභාගරතො සුචි;
‘‘Sammato brāhmaṇibbhānaṃ, saṃvibhāgarato suci;
න චාපි පාපකං කම්මං, සරාමි කතමත්තනො.
Na cāpi pāpakaṃ kammaṃ, sarāmi katamattano.
1208.
1208.
‘‘තතො චුතාහං වෙදෙහ, ඉධ ජාතො දුරිත්ථියා;
‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, idha jāto duritthiyā;
ගබ්භම්හි කුම්භදාසියා, යතො ජාතො සුදුග්ගතො.
Gabbhamhi kumbhadāsiyā, yato jāto suduggato.
1209.
1209.
‘‘එවම්පි දුග්ගතො සන්තො, සමචරියං අධිට්ඨිතො;
‘‘Evampi duggato santo, samacariyaṃ adhiṭṭhito;
උපඩ්ඪභාගං භත්තස්ස, දදාමි යො මෙ ඉච්ඡති.
Upaḍḍhabhāgaṃ bhattassa, dadāmi yo me icchati.
1210.
1210.
‘‘චාතුද්දසිං පඤ්චදසිං, සදා උපවසාමහං;
‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, sadā upavasāmahaṃ;
1211.
1211.
‘‘සබ්බමෙව හි නූනෙතං, සුචිණ්ණං භවති නිප්ඵලං;
‘‘Sabbameva hi nūnetaṃ, suciṇṇaṃ bhavati nipphalaṃ;
නිරත්ථං මඤ්ඤිදං සීලං, අලාතො භාසතී යථා.
Niratthaṃ maññidaṃ sīlaṃ, alāto bhāsatī yathā.
1212.
1212.
‘‘කලිමෙව නූන ගණ්හාමි, අසිප්පො ධුත්තකො යථා;
‘‘Kalimeva nūna gaṇhāmi, asippo dhuttako yathā;
කටං අලාතො ගණ්හාති, කිතවොසික්ඛිතො යථා.
Kaṭaṃ alāto gaṇhāti, kitavosikkhito yathā.
1213.
1213.
‘‘ද්වාරං නප්පටිපස්සාමි, යෙන ගච්ඡාමි සුග්ගතිං;
‘‘Dvāraṃ nappaṭipassāmi, yena gacchāmi suggatiṃ;
තස්මා රාජ පරොදාමි, සුත්වා කස්සපභාසිතං’’.
Tasmā rāja parodāmi, sutvā kassapabhāsitaṃ’’.
1214.
1214.
බීජකස්ස වචො සුත්වා, රාජා අඞ්ගති මබ්රවි;
Bījakassa vaco sutvā, rājā aṅgati mabravi;
1215.
1215.
‘‘සුඛං වා යදි වා දුක්ඛං, නියතියා කිර ලබ්භති;
‘‘Sukhaṃ vā yadi vā dukkhaṃ, niyatiyā kira labbhati;
1216.
1216.
‘‘අහම්පි පුබ්බෙ කල්යාණො, බ්රාහ්මණිබ්භෙසු බ්යාවටො 55;
‘‘Ahampi pubbe kalyāṇo, brāhmaṇibbhesu byāvaṭo 56;
වොහාරමනුසාසන්තො , රතිහීනො තදන්තරා’’.
Vohāramanusāsanto , ratihīno tadantarā’’.
1217.
1217.
‘‘පුනපි භන්තෙ දක්ඛෙමු, සඞ්ගති චෙ භවිස්සති’’;
‘‘Punapi bhante dakkhemu, saṅgati ce bhavissati’’;
ඉදං වත්වාන වෙදෙහො, පච්චගා සනිවෙසනං.
Idaṃ vatvāna vedeho, paccagā sanivesanaṃ.
1218.
1218.
තතො රත්යා විවසානෙ, උපට්ඨානම්හි අඞ්ගති;
Tato ratyā vivasāne, upaṭṭhānamhi aṅgati;
අමච්චෙ සන්නිපාතෙත්වා, ඉදං වචනමබ්රවි.
Amacce sannipātetvā, idaṃ vacanamabravi.
1219.
1219.
‘‘චන්දකෙ මෙ විමානස්මිං, සදා කාමෙ විධෙන්තු මෙ;
‘‘Candake me vimānasmiṃ, sadā kāme vidhentu me;
මා උපගච්ඡුං අත්ථෙසු, ගුය්හප්පකාසියෙසු ච.
Mā upagacchuṃ atthesu, guyhappakāsiyesu ca.
1220.
1220.
‘‘විජයො ච සුනාමො ච, සෙනාපති අලාතකො;
‘‘Vijayo ca sunāmo ca, senāpati alātako;
එතෙ අත්ථෙ නිසීදන්තු, වොහාරකුසලා තයො’’.
Ete atthe nisīdantu, vohārakusalā tayo’’.
1221.
1221.
ඉදං වත්වාන වෙදෙහො, කාමෙව බහුමඤ්ඤථ;
Idaṃ vatvāna vedeho, kāmeva bahumaññatha;
න චාපි බ්රාහ්මණිබ්භෙසු, අත්ථෙ කිස්මිඤ්චි බ්යාවටො.
Na cāpi brāhmaṇibbhesu, atthe kismiñci byāvaṭo.
1222.
1222.
තතො ද්වෙසත්තරත්තස්ස, වෙදෙහස්සත්රජා පියා;
Tato dvesattarattassa, vedehassatrajā piyā;
1223.
1223.
‘අලඞ්කරොථ මං ඛිප්පං, සඛියො චාලඞ්කරොන්තු 59 මෙ;
‘Alaṅkarotha maṃ khippaṃ, sakhiyo cālaṅkarontu 60 me;
1224.
1224.
තස්සා මාල්යං අභිහරිංසු, චන්දනඤ්ච මහාරහං;
Tassā mālyaṃ abhihariṃsu, candanañca mahārahaṃ;
මණිසඞ්ඛමුත්තාරතනං, නානාරත්තෙ ච අම්බරෙ.
Maṇisaṅkhamuttāratanaṃ, nānāratte ca ambare.
1225.
1225.
1226.
1226.
සා ච සඛිමජ්ඣගතා, සබ්බාභරණභූසිතා;
Sā ca sakhimajjhagatā, sabbābharaṇabhūsitā;
සතෙරතා අබ්භමිව, චන්දකං පාවිසී රුචා.
Sateratā abbhamiva, candakaṃ pāvisī rucā.
1227.
1227.
උපසඞ්කමිත්වා වෙදෙහං, වන්දිත්වා විනයෙ රතං;
Upasaṅkamitvā vedehaṃ, vanditvā vinaye rataṃ;
1228.
1228.
තඤ්ච දිස්වාන වෙදෙහො, අච්ඡරානංව සඞ්ගමං;
Tañca disvāna vedeho, accharānaṃva saṅgamaṃ;
රුචං සඛිමජ්ඣගතං, ඉදං වචනමබ්රවි.
Rucaṃ sakhimajjhagataṃ, idaṃ vacanamabravi.
1229.
1229.
‘‘කච්චි රමසි පාසාදෙ, අන්තොපොක්ඛරණිං පති;
‘‘Kacci ramasi pāsāde, antopokkharaṇiṃ pati;
කච්චි බහුවිධං ඛජ්ජං, සදා අභිහරන්ති තෙ.
Kacci bahuvidhaṃ khajjaṃ, sadā abhiharanti te.
1230.
1230.
‘‘කච්චි බහුවිධං මාල්යං, ඔචිනිත්වා කුමාරියො;
‘‘Kacci bahuvidhaṃ mālyaṃ, ocinitvā kumāriyo;
1231.
1231.
‘‘කෙන වා විකලං තුය්හං, කිං ඛිප්පං ආහරන්තු තෙ;
‘‘Kena vā vikalaṃ tuyhaṃ, kiṃ khippaṃ āharantu te;
1232.
1232.
වෙදෙහස්ස වචො සුත්වා, රුචා පිතරමබ්රවි;
Vedehassa vaco sutvā, rucā pitaramabravi;
‘‘සබ්බමෙතං මහාරාජ, ලබ්භතිස්සරසන්තිකෙ.
‘‘Sabbametaṃ mahārāja, labbhatissarasantike.
1233.
1233.
‘‘සුවෙ පන්නරසො දිබ්යො, සහස්සං ආහරන්තු මෙ;
‘‘Suve pannaraso dibyo, sahassaṃ āharantu me;
යථාදින්නඤ්ච දස්සාමි, දානං සබ්බවනීස්වහං’’ 75.
Yathādinnañca dassāmi, dānaṃ sabbavanīsvahaṃ’’ 76.
1234.
1234.
රුචාය වචනං සුත්වා, රාජා අඞ්ගති මබ්රවි;
Rucāya vacanaṃ sutvā, rājā aṅgati mabravi;
‘‘බහුං විනාසිතං විත්තං, නිරත්ථං අඵලං තයා.
‘‘Bahuṃ vināsitaṃ vittaṃ, niratthaṃ aphalaṃ tayā.
1235.
1235.
‘‘උපොසථෙ වසං නිච්චං, අන්නපානං න භුඤ්ජසි;
‘‘Uposathe vasaṃ niccaṃ, annapānaṃ na bhuñjasi;
නියතෙතං අභුත්තබ්බං, නත්ථි පුඤ්ඤං අභුඤ්ජතො’’.
Niyatetaṃ abhuttabbaṃ, natthi puññaṃ abhuñjato’’.
1236.
1236.
‘‘බීජකොපි හි සුත්වාන, තදා කස්සපභාසිතං;
‘‘Bījakopi hi sutvāna, tadā kassapabhāsitaṃ;
පස්සසන්තො මුහුං උණ්හං, රුදං අස්සූනි වත්තයි.
Passasanto muhuṃ uṇhaṃ, rudaṃ assūni vattayi.
1237.
1237.
නත්ථි භද්දෙ පරො ලොකො, කිං නිරත්ථං විහඤ්ඤසි’’.
Natthi bhadde paro loko, kiṃ niratthaṃ vihaññasi’’.
1238.
1238.
වෙදෙහස්ස වචො සුත්වා, රුචා රුචිරවණ්ණිනී;
Vedehassa vaco sutvā, rucā ruciravaṇṇinī;
ජානං පුබ්බාපරං ධම්මං, පිතරං එතදබ්රවි.
Jānaṃ pubbāparaṃ dhammaṃ, pitaraṃ etadabravi.
1239.
1239.
බාලූපසෙවී යො හොති, බාලොව සමපජ්ජථ.
Bālūpasevī yo hoti, bālova samapajjatha.
1240.
1240.
‘‘මූළ්හො හි මූළ්හමාගම්ම, භිය්යො මොහං නිගච්ඡති;
‘‘Mūḷho hi mūḷhamāgamma, bhiyyo mohaṃ nigacchati;
පතිරූපං අලාතෙන, බීජකෙන ච මුය්හිතුං.
Patirūpaṃ alātena, bījakena ca muyhituṃ.
1241.
1241.
‘‘ත්වඤ්ච දෙවාසි සප්පඤ්ඤො, ධීරො අත්ථස්ස කොවිදො;
‘‘Tvañca devāsi sappañño, dhīro atthassa kovido;
කථං බාලෙහි සදිසං, හීනදිට්ඨිං උපාගමි.
Kathaṃ bālehi sadisaṃ, hīnadiṭṭhiṃ upāgami.
1242.
1242.
‘‘සචෙපි සංසාරපථෙන සුජ්ඣති, නිරත්ථියා පබ්බජ්ජා ගුණස්ස;
‘‘Sacepi saṃsārapathena sujjhati, niratthiyā pabbajjā guṇassa;
කීටොව අග්ගිං ජලිතං අපාපතං, උපපජ්ජති මොහමූළ්හො 81 නග්ගභාවං.
Kīṭova aggiṃ jalitaṃ apāpataṃ, upapajjati mohamūḷho 82 naggabhāvaṃ.
1243.
1243.
‘‘සංසාරසුද්ධීති පුරෙ නිවිට්ඨා, කම්මං විදූසෙන්ති බහූ අජානං 83;
‘‘Saṃsārasuddhīti pure niviṭṭhā, kammaṃ vidūsenti bahū ajānaṃ 84;
පුබ්බෙ කලී දුග්ගහිතොවඅත්ථා 85, දුම්මො ච යා බලිසා අම්බුජොව.
Pubbe kalī duggahitovaatthā 86, dummo ca yā balisā ambujova.
1244.
1244.
‘‘උපමං තෙ කරිස්සාමි, මහාරාජ තවත්ථියා;
‘‘Upamaṃ te karissāmi, mahārāja tavatthiyā;
උපමාය මිධෙකච්චෙ, අත්ථං ජානන්ති පණ්ඩිතා.
Upamāya midhekacce, atthaṃ jānanti paṇḍitā.
1245.
1245.
අතිභාරං සමාදාය, අණ්ණවෙ අවසීදති.
Atibhāraṃ samādāya, aṇṇave avasīdati.
1246.
1246.
‘‘එවමෙව නරො පාපං, ථොකං ථොකම්පි ආචිනං;
‘‘Evameva naro pāpaṃ, thokaṃ thokampi ācinaṃ;
අතිභාරං සමාදාය, නිරයෙ අවසීදති.
Atibhāraṃ samādāya, niraye avasīdati.
1247.
1247.
‘‘න තාව භාරො පරිපූරො, අලාතස්ස මහීපති;
‘‘Na tāva bhāro paripūro, alātassa mahīpati;
ආචිනාති ච තං පාපං, යෙන ගච්ඡති දුග්ගතිං.
Ācināti ca taṃ pāpaṃ, yena gacchati duggatiṃ.
1248.
1248.
‘‘පුබ්බෙවස්ස කතං පුඤ්ඤං, අලාතස්ස මහීපති;
‘‘Pubbevassa kataṃ puññaṃ, alātassa mahīpati;
තස්සෙව දෙව නිස්සන්දො, යඤ්චෙසො ලභතෙ සුඛං.
Tasseva deva nissando, yañceso labhate sukhaṃ.
1249.
1249.
‘‘ඛීයතෙ චස්ස තං පුඤ්ඤං, තථා හි අගුණෙ රතො;
‘‘Khīyate cassa taṃ puññaṃ, tathā hi aguṇe rato;
1250.
1250.
‘‘තුලා යථා පග්ගහිතා, ඔහිතෙ තුලමණ්ඩලෙ;
‘‘Tulā yathā paggahitā, ohite tulamaṇḍale;
උන්නමෙති තුලාසීසං, භාරෙ ඔරොපිතෙ සති.
Unnameti tulāsīsaṃ, bhāre oropite sati.
1251.
1251.
‘‘එවමෙව නරො පුඤ්ඤං, ථොකං ථොකම්පි ආචිනං;
‘‘Evameva naro puññaṃ, thokaṃ thokampi ācinaṃ;
1252.
1252.
‘‘යමජ්ජ බීජකො දාසො, දුක්ඛං පස්සති අත්තනි;
‘‘Yamajja bījako dāso, dukkhaṃ passati attani;
1253.
1253.
‘‘ඛීයතෙ චස්ස තං පාපං, තථා හි විනයෙ රතො;
‘‘Khīyate cassa taṃ pāpaṃ, tathā hi vinaye rato;
කස්සපඤ්ච සමාපජ්ජ, මා හෙවුප්පථමාගමා.
Kassapañca samāpajja, mā hevuppathamāgamā.
1254.
1254.
‘‘යං යඤ්හි රාජ භජති, සන්තං වා යදි වා අසං;
‘‘Yaṃ yañhi rāja bhajati, santaṃ vā yadi vā asaṃ;
සීලවන්තං විසීලං වා, වසං තස්සෙව ගච්ඡති.
Sīlavantaṃ visīlaṃ vā, vasaṃ tasseva gacchati.
1255.
1255.
‘‘යාදිසං කුරුතෙ මිත්තං, යාදිසං චූපසෙවති;
‘‘Yādisaṃ kurute mittaṃ, yādisaṃ cūpasevati;
1256.
1256.
‘‘සෙවමානො සෙවමානං, සම්ඵුට්ඨො සම්ඵුසං පරං;
‘‘Sevamāno sevamānaṃ, samphuṭṭho samphusaṃ paraṃ;
සරො දිද්ධො කලාපංව, අලිත්තමුපලිම්පති;
Saro diddho kalāpaṃva, alittamupalimpati;
1257.
1257.
‘‘පූතිමච්ඡං කුසග්ගෙන, යො නරො උපනය්හති;
‘‘Pūtimacchaṃ kusaggena, yo naro upanayhati;
කුසාපි පූති වායන්ති, එවං බාලූපසෙවනා.
Kusāpi pūti vāyanti, evaṃ bālūpasevanā.
1258.
1258.
‘‘තගරඤ්ච පලාසෙන, යො නරො උපනය්හති;
‘‘Tagarañca palāsena, yo naro upanayhati;
පත්තාපි සුරභි වායන්ති, එවං ධීරූපසෙවනා.
Pattāpi surabhi vāyanti, evaṃ dhīrūpasevanā.
1259.
1259.
‘‘තස්මා පත්තපුටස්සෙව 99, ඤත්වා සම්පාකමත්තනො;
‘‘Tasmā pattapuṭasseva 100, ñatvā sampākamattano;
අසන්තෙ නොපසෙවෙය්ය, සන්තෙ සෙවෙය්ය පණ්ඩිතො;
Asante nopaseveyya, sante seveyya paṇḍito;
අසන්තො නිරයං නෙන්ති, සන්තො පාපෙන්ති සුග්ගතිං’’.
Asanto nirayaṃ nenti, santo pāpenti suggatiṃ’’.
1260.
1260.
අහම්පි ජාතියො සත්ත, සරෙ සංසරිතත්තනො;
Ahampi jātiyo satta, sare saṃsaritattano;
අනාගතාපි සත්තෙව, යා ගමිස්සං ඉතො චුතා.
Anāgatāpi satteva, yā gamissaṃ ito cutā.
1261.
1261.
‘‘යා මෙ සා සත්තමී ජාති, අහු පුබ්බෙ ජනාධිප;
‘‘Yā me sā sattamī jāti, ahu pubbe janādhipa;
කම්මාරපුත්තො මගධෙසු, අහුං රාජගහෙ පුරෙ.
Kammāraputto magadhesu, ahuṃ rājagahe pure.
1262.
1262.
‘‘පාපං සහායමාගම්ම, බහුං පාපං කතං මයා;
‘‘Pāpaṃ sahāyamāgamma, bahuṃ pāpaṃ kataṃ mayā;
පරදාරස්ස හෙඨෙන්තො, චරිම්හා අමරා විය.
Paradārassa heṭhento, carimhā amarā viya.
1263.
1263.
‘‘තං කම්මං නිහිතං අට්ඨා, භස්මච්ඡන්නොව පාවකො;
‘‘Taṃ kammaṃ nihitaṃ aṭṭhā, bhasmacchannova pāvako;
අථ අඤ්ඤෙහි කම්මෙහි, අජායිං වංසභූමියං.
Atha aññehi kammehi, ajāyiṃ vaṃsabhūmiyaṃ.
1264.
1264.
‘‘කොසම්බියං සෙට්ඨිකුලෙ, ඉද්ධෙ ඵීතෙ මහද්ධනෙ;
‘‘Kosambiyaṃ seṭṭhikule, iddhe phīte mahaddhane;
එකපුත්තො මහාරාජ, නිච්චං සක්කතපූජිතො.
Ekaputto mahārāja, niccaṃ sakkatapūjito.
1265.
1265.
‘‘තත්ථ මිත්තං අසෙවිස්සං, සහායං සාතවෙ රතං;
‘‘Tattha mittaṃ asevissaṃ, sahāyaṃ sātave rataṃ;
පණ්ඩිතං සුතසම්පන්නං, සො මං අත්ථෙ නිවෙසයි.
Paṇḍitaṃ sutasampannaṃ, so maṃ atthe nivesayi.
1266.
1266.
‘‘චාතුද්දසිං පඤ්චදසිං, බහුං රත්තිං උපාවසිං;
‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, bahuṃ rattiṃ upāvasiṃ;
තං කම්මං නිහිතං අට්ඨා, නිධීව උදකන්තිකෙ.
Taṃ kammaṃ nihitaṃ aṭṭhā, nidhīva udakantike.
1267.
1267.
‘‘අථ පාපාන කම්මානං, යමෙතං මගධෙ කතං;
‘‘Atha pāpāna kammānaṃ, yametaṃ magadhe kataṃ;
ඵලං පරියාග මං 101 පච්ඡා, භුත්වා දුට්ඨවිසං යථා.
Phalaṃ pariyāga maṃ 102 pacchā, bhutvā duṭṭhavisaṃ yathā.
1268.
1268.
‘‘තතො චුතාහං වෙදෙහ, රොරුවෙ නිරයෙ චිරං;
‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, roruve niraye ciraṃ;
සකම්මුනා අපච්චිස්සං, තං සරං න සුඛං ලභෙ.
Sakammunā apaccissaṃ, taṃ saraṃ na sukhaṃ labhe.
1269.
1269.
‘‘බහුවස්සගණෙ තත්ථ, ඛෙපයිත්වා බහුං දුඛං;
‘‘Bahuvassagaṇe tattha, khepayitvā bahuṃ dukhaṃ;
1270.
1270.
‘‘සාතපුත්තා මයා වූළ්හා, පිට්ඨියා ච රථෙන ච;
‘‘Sātaputtā mayā vūḷhā, piṭṭhiyā ca rathena ca;
තස්ස කම්මස්ස නිස්සන්දො, පරදාරගමනස්ස මෙ.
Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.
1271.
1271.
‘‘තතො චුතාහං වෙදෙහ, කපි ආසිං බ්රහාවනෙ;
‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, kapi āsiṃ brahāvane;
තස්ස කම්මස්ස නිස්සන්දො, පරදාරගමනස්ස මෙ.
Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.
1272.
1272.
නිලුඤ්චිතො ජවො භද්රො, යොග්ගං වූළ්හං චිරං මයා;
Niluñcito javo bhadro, yoggaṃ vūḷhaṃ ciraṃ mayā;
තස්ස කම්මස්ස නිස්සන්දො, පරදාරගමනස්ස මෙ.
Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.
1273.
1273.
‘‘තතො චුතාහං වෙදෙහ, වජ්ජීසු කුලමාගමා;
‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, vajjīsu kulamāgamā;
නෙවිත්ථී න පුමා ආසිං, මනුස්සත්තෙ සුදුල්ලභෙ;
Nevitthī na pumā āsiṃ, manussatte sudullabhe;
තස්ස කම්මස්ස නිස්සන්දො, පරදාරගමනස්ස මෙ.
Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.
1274.
1274.
‘‘තතො චුතාහං වෙදෙහ, අජායිං නන්දනෙ වනෙ;
‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, ajāyiṃ nandane vane;
1275.
1275.
‘‘විචිත්තවත්ථාභරණා, ආමුත්තමණිකුණ්ඩලා;
‘‘Vicittavatthābharaṇā, āmuttamaṇikuṇḍalā;
කුසලා නච්චගීතස්ස, සක්කස්ස පරිචාරිකා.
Kusalā naccagītassa, sakkassa paricārikā.
1276.
1276.
‘‘තත්ථ ඨිතාහං වෙදෙහ, සරාමි ජාතියො ඉමා;
‘‘Tattha ṭhitāhaṃ vedeha, sarāmi jātiyo imā;
අනාගතාපි සත්තෙව, යා ගමිස්සං ඉතො චුතා.
Anāgatāpi satteva, yā gamissaṃ ito cutā.
1277.
1277.
‘‘පරියාගතං තං කුසලං, යං මෙ කොසම්බියං කතං;
‘‘Pariyāgataṃ taṃ kusalaṃ, yaṃ me kosambiyaṃ kataṃ;
දෙවෙ චෙව මනුස්සෙ ච, සන්ධාවිස්සං ඉතො චුතා.
Deve ceva manusse ca, sandhāvissaṃ ito cutā.
1278.
1278.
1279.
1279.
‘‘සත්තමී ච ගති දෙව, දෙවපුත්තො මහිද්ධිකො;
‘‘Sattamī ca gati deva, devaputto mahiddhiko;
1280.
1280.
‘‘අජ්ජාපි සන්තානමයං, මාලං ගන්ථෙන්ති නන්දනෙ;
‘‘Ajjāpi santānamayaṃ, mālaṃ ganthenti nandane;
දෙවපුත්තො ජවො නාම, යො මෙ මාලං පටිච්ඡති.
Devaputto javo nāma, yo me mālaṃ paṭicchati.
1281.
1281.
‘‘මුහුත්තො විය සො දිබ්යො, ඉධ වස්සානි සොළස;
‘‘Muhutto viya so dibyo, idha vassāni soḷasa;
රත්තින්දිවො ච සො දිබ්යො, මානුසිං සරදොසතං.
Rattindivo ca so dibyo, mānusiṃ saradosataṃ.
1282.
1282.
‘‘ඉති කම්මානි අන්වෙන්ති, අසඞ්ඛෙය්යාපි ජාතියො;
‘‘Iti kammāni anventi, asaṅkheyyāpi jātiyo;
කල්යාණං යදි වා පාපං, න හි කම්මං විනස්සති 119.
Kalyāṇaṃ yadi vā pāpaṃ, na hi kammaṃ vinassati 120.
1283.
1283.
‘‘යො ඉච්ඡෙ පුරිසො හොතුං, ජාතිං ජාතිං 121 පුනප්පුනං;
‘‘Yo icche puriso hotuṃ, jātiṃ jātiṃ 122 punappunaṃ;
පරදාරං විවජ්ජෙය්ය, ධොතපාදොව කද්දමං.
Paradāraṃ vivajjeyya, dhotapādova kaddamaṃ.
1284.
1284.
‘‘යා ඉච්ඡෙ පුරිසො හොතුං, ජාතිං ජාතිං පුනප්පුනං;
‘‘Yā icche puriso hotuṃ, jātiṃ jātiṃ punappunaṃ;
සාමිකං අපචායෙය්ය, ඉන්දංව පරිචාරිකා.
Sāmikaṃ apacāyeyya, indaṃva paricārikā.
1285.
1285.
‘‘යො ඉච්ඡෙ දිබ්යභොගඤ්ච, දිබ්බමායුං යසං සුඛං;
‘‘Yo icche dibyabhogañca, dibbamāyuṃ yasaṃ sukhaṃ;
1286.
1286.
‘‘කායෙන වාචා මනසා, අප්පමත්තො විචක්ඛණො;
‘‘Kāyena vācā manasā, appamatto vicakkhaṇo;
අත්තනො හොති අත්ථාය, ඉත්ථී වා යදි වා පුමා.
Attano hoti atthāya, itthī vā yadi vā pumā.
1287.
1287.
‘‘යෙ කෙචිමෙ මානුජා ජීවලොකෙ, යසස්සිනො සබ්බසමන්තභොගා;
‘‘Ye kecime mānujā jīvaloke, yasassino sabbasamantabhogā;
අසංසයං තෙහි පුරෙ සුචිණ්ණං, කම්මස්සකාසෙ පුථු සබ්බසත්තා.
Asaṃsayaṃ tehi pure suciṇṇaṃ, kammassakāse puthu sabbasattā.
1288.
1288.
‘‘ඉඞ්ඝානුචින්තෙසි සයම්පි දෙව, කුතොනිදානා තෙ ඉමා ජනින්ද;
‘‘Iṅghānucintesi sayampi deva, kutonidānā te imā janinda;
යා තෙ ඉමා අච්ඡරාසන්නිකාසා, අලඞ්කතා කඤ්චනජාලඡන්නා’’.
Yā te imā accharāsannikāsā, alaṅkatā kañcanajālachannā’’.
1289.
1289.
ඉච්චෙවං පිතරං කඤ්ඤා, රුචා තොසෙසි අඞ්ගතිං;
Iccevaṃ pitaraṃ kaññā, rucā tosesi aṅgatiṃ;
මූළ්හස්ස මග්ගමාචික්ඛි, ධම්මමක්ඛාසි සුබ්බතා.
Mūḷhassa maggamācikkhi, dhammamakkhāsi subbatā.
1290.
1290.
අථාගමා බ්රහ්මලොකා, නාරදො මානුසිං පජං;
Athāgamā brahmalokā, nārado mānusiṃ pajaṃ;
ජම්බුදීපං අවෙක්ඛන්තො, අද්දා රාජානමඞ්ගතිං.
Jambudīpaṃ avekkhanto, addā rājānamaṅgatiṃ.
1291.
1291.
තඤ්ච දිස්වානානුප්පත්තං, රුචා ඉසිමවන්දථ.
Tañca disvānānuppattaṃ, rucā isimavandatha.
1292.
1292.
නාරදං පරිපුච්ඡන්තො, ඉදං වචනමබ්රවි.
Nāradaṃ paripucchanto, idaṃ vacanamabravi.
1293.
1293.
‘‘කුතො නු ආගච්ඡසි දෙවවණ්ණි, ඔභාසයං සබ්බදිසා 129 චන්දිමාව;
‘‘Kuto nu āgacchasi devavaṇṇi, obhāsayaṃ sabbadisā 130 candimāva;
අක්ඛාහි මෙ පුච්ඡිතො නාමගොත්තං, කථං තං ජානන්ති මනුස්සලොකෙ’’.
Akkhāhi me pucchito nāmagottaṃ, kathaṃ taṃ jānanti manussaloke’’.
1294.
1294.
‘‘අහඤ්හි දෙවතො ඉදානි එමි, ඔභාසයං සබ්බදිසා 131 චන්දිමාව;
‘‘Ahañhi devato idāni emi, obhāsayaṃ sabbadisā 132 candimāva;
අක්ඛාමි තෙ පුච්ඡිතො නාමගොත්තං, ජානන්ති මං නාරදො කස්සපො ච’’.
Akkhāmi te pucchito nāmagottaṃ, jānanti maṃ nārado kassapo ca’’.
1295.
1295.
‘‘අච්ඡෙරරූපං තව 133 යාදිසඤ්ච, වෙහායසං ගච්ඡසි තිට්ඨසී ච;
‘‘Accherarūpaṃ tava 134 yādisañca, vehāyasaṃ gacchasi tiṭṭhasī ca;
පුච්ඡාමි තං නාරද එතමත්ථං, අථ කෙන වණ්ණෙන තවායමිද්ධි’’.
Pucchāmi taṃ nārada etamatthaṃ, atha kena vaṇṇena tavāyamiddhi’’.
1296.
1296.
‘‘සච්චඤ්ච ධම්මො ච දමො ච චාගො, ගුණා මමෙතෙ පකතා පුරාණා;
‘‘Saccañca dhammo ca damo ca cāgo, guṇā mamete pakatā purāṇā;
තෙහෙව ධම්මෙහි සුසෙවිතෙහි, මනොජවො යෙන කාමං ගතොස්මි’’.
Teheva dhammehi susevitehi, manojavo yena kāmaṃ gatosmi’’.
1297.
1297.
‘‘අච්ඡෙරමාචික්ඛසි පුඤ්ඤසිද්ධිං, සචෙ හි එතෙහි 135 යථා වදෙසි;
‘‘Accheramācikkhasi puññasiddhiṃ, sace hi etehi 136 yathā vadesi;
පුච්ඡාමි තං නාරද එතමත්ථං, පුට්ඨො ච මෙ සාධු වියාකරොහි’’.
Pucchāmi taṃ nārada etamatthaṃ, puṭṭho ca me sādhu viyākarohi’’.
1298.
1298.
‘‘පුච්ඡස්සු මං රාජ තවෙස අත්ථො, යං සංසයං කුරුසෙ භූමිපාල;
‘‘Pucchassu maṃ rāja tavesa attho, yaṃ saṃsayaṃ kuruse bhūmipāla;
අහං තං නිස්සංසයතං ගමෙමි, නයෙහි ඤායෙහි ච හෙතුභී ච’’.
Ahaṃ taṃ nissaṃsayataṃ gamemi, nayehi ñāyehi ca hetubhī ca’’.
1299.
1299.
‘‘පුච්ඡාමි තං නාරද එතමත්ථං, පුට්ඨො ච මෙ නාරද මා මුසා භණි;
‘‘Pucchāmi taṃ nārada etamatthaṃ, puṭṭho ca me nārada mā musā bhaṇi;
අත්ථි නු දෙවා පිතරො නු අත්ථි, ලොකො පරො අත්ථි ජනො යමාහු’’.
Atthi nu devā pitaro nu atthi, loko paro atthi jano yamāhu’’.
1300.
1300.
‘‘අත්ථෙව දෙවා පිතරො ච අත්ථි, ලොකො පරො අත්ථි ජනො යමාහු;
‘‘Attheva devā pitaro ca atthi, loko paro atthi jano yamāhu;
කාමෙසු ගිද්ධා ච නරා පමූළ්හා, ලොකං පරං න විදූ මොහයුත්තා’’.
Kāmesu giddhā ca narā pamūḷhā, lokaṃ paraṃ na vidū mohayuttā’’.
1301.
1301.
‘‘අත්ථීති චෙ නාරද සද්දහාසි, නිවෙසනං පරලොකෙ මතානං;
‘‘Atthīti ce nārada saddahāsi, nivesanaṃ paraloke matānaṃ;
ඉධෙව මෙ පඤ්ච සතානි දෙහි, දස්සාමි තෙ පරලොකෙ සහස්සං’’.
Idheva me pañca satāni dehi, dassāmi te paraloke sahassaṃ’’.
1302.
1302.
‘‘දජ්ජෙමු ඛො පඤ්ච සතානි භොතො, ජඤ්ඤාමු චෙ සීලවන්තං වදඤ්ඤුං 137;
‘‘Dajjemu kho pañca satāni bhoto, jaññāmu ce sīlavantaṃ vadaññuṃ 138;
ලුද්දං තං භොන්තං නිරයෙ වසන්තං, කො චොදයෙ පරලොකෙ සහස්සං.
Luddaṃ taṃ bhontaṃ niraye vasantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
1303.
1303.
‘‘ඉධෙව යො හොති අධම්මසීලො 139, පාපාචාරො අලසො ලුද්දකම්මො;
‘‘Idheva yo hoti adhammasīlo 140, pāpācāro alaso luddakammo;
න පණ්ඩිතා තස්මිං ඉණං දදන්ති, න හි ආගමො හොති තථාවිධම්හා.
Na paṇḍitā tasmiṃ iṇaṃ dadanti, na hi āgamo hoti tathāvidhamhā.
1304.
1304.
‘‘දක්ඛඤ්ච පොසං මනුජා විදිත්වා, උට්ඨානකං 141 සීලවන්තං වදඤ්ඤුං;
‘‘Dakkhañca posaṃ manujā viditvā, uṭṭhānakaṃ 142 sīlavantaṃ vadaññuṃ;
සයමෙව භොගෙහි නිමන්තයන්ති, කම්මං කරිත්වා පුන මාහරෙසි’’.
Sayameva bhogehi nimantayanti, kammaṃ karitvā puna māharesi’’.
1305.
1305.
තං ඛජ්ජමානං නිරයෙ වසන්තං, කාකෙහි ගිජ්ඣෙහි ච සෙනකෙහි 147;
Taṃ khajjamānaṃ niraye vasantaṃ, kākehi gijjhehi ca senakehi 148;
සඤ්ඡින්නගත්තං රුහිරං සවන්තං, කො චොදයෙ පරලොකෙ සහස්සං.
Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
1306.
1306.
‘‘අන්ධංතමං තත්ථ න චන්දසූරියා, නිරයො සදා තුමුලො ඝොරරූපො;
‘‘Andhaṃtamaṃ tattha na candasūriyā, nirayo sadā tumulo ghorarūpo;
සා නෙව රත්තී න දිවා පඤ්ඤායති, තථාවිධෙ කො විචරෙ ධනත්ථිකො.
Sā neva rattī na divā paññāyati, tathāvidhe ko vicare dhanatthiko.
1307.
1307.
‘‘සබලො ච සාමො ච දුවෙ සුවානා, පවද්ධකායා බලිනො මහන්තා;
‘‘Sabalo ca sāmo ca duve suvānā, pavaddhakāyā balino mahantā;
ඛාදන්ති දන්තෙහි අයොමයෙහි, ඉතො පණුන්නං පරලොකපත්තං 149.
Khādanti dantehi ayomayehi, ito paṇunnaṃ paralokapattaṃ 150.
1308.
1308.
‘‘තං ඛජ්ජමානං නිරයෙ වසන්තං, ලුද්දෙහි වාළෙහි අඝම්මිගෙහි ච;
‘‘Taṃ khajjamānaṃ niraye vasantaṃ, luddehi vāḷehi aghammigehi ca;
සඤ්ඡින්නගත්තං රුහිරං සවන්තං, කො චොදයෙ පරලොකෙ සහස්සං.
Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
1309.
1309.
‘‘උසූහි සත්තීහි ච සුනිසිතාහි, හනන්ති විජ්ඣන්ති ච පච්චමිත්තා 151;
‘‘Usūhi sattīhi ca sunisitāhi, hananti vijjhanti ca paccamittā 152;
කාළූපකාළා නිරයම්හි ඝොරෙ, පුබ්බෙ නරං දුක්කටකම්මකාරිං.
Kāḷūpakāḷā nirayamhi ghore, pubbe naraṃ dukkaṭakammakāriṃ.
1310.
1310.
‘‘තං හඤ්ඤමානං නිරයෙ වජන්තං, කුච්ඡිස්මිං පස්සස්මිං විප්ඵාලිතූදරං;
‘‘Taṃ haññamānaṃ niraye vajantaṃ, kucchismiṃ passasmiṃ vipphālitūdaraṃ;
සඤ්ඡින්නගත්තං රුහිරං සවන්තං, කො චොදයෙ පරලොකෙ සහස්සං.
Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
1311.
1311.
‘‘සත්තී උසූ තොමරභිණ්ඩිවාලා, විවිධාවුධා වස්සන්ති තත්ථ දෙවා;
‘‘Sattī usū tomarabhiṇḍivālā, vividhāvudhā vassanti tattha devā;
පතන්ති අඞ්ගාරමිවච්චිමන්තො, සිලාසනී වස්සති ලුද්දකම්මෙ.
Patanti aṅgāramivaccimanto, silāsanī vassati luddakamme.
1312.
1312.
‘‘උණ්හො ච වාතො නිරයම්හි දුස්සහො, න තම්හි සුඛං ලබ්භති 153 ඉත්තරම්පි;
‘‘Uṇho ca vāto nirayamhi dussaho, na tamhi sukhaṃ labbhati 154 ittarampi;
තං තං විධාවන්තමලෙනමාතුරං, කො චොදයෙ පරලොකෙ සහස්සං.
Taṃ taṃ vidhāvantamalenamāturaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
1313.
1313.
‘‘සන්ධාවමානම්පි 155 රථෙසු යුත්තං, සජොතිභූතං පථවිං කමන්තං;
‘‘Sandhāvamānampi 156 rathesu yuttaṃ, sajotibhūtaṃ pathaviṃ kamantaṃ;
පතොදලට්ඨීහි සුචොදයන්තං 157, කො චොදයෙ පරලොකෙ සහස්සං.
Patodalaṭṭhīhi sucodayantaṃ 158, ko codaye paraloke sahassaṃ.
1314.
1314.
‘‘තමාරුහන්තං ඛුරසඤ්චිතං ගිරිං, විභිංසනං පජ්ජලිතං භයානකං;
‘‘Tamāruhantaṃ khurasañcitaṃ giriṃ, vibhiṃsanaṃ pajjalitaṃ bhayānakaṃ;
සඤ්ඡින්නගත්තං රුහිරං සවන්තං, කො චොදයෙ පරලොකෙ සහස්සං.
Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
1315.
1315.
‘‘තමාරුහන්තං පබ්බතසන්නිකාසං, අඞ්ගාරරාසිං ජලිතං භයානකං;
‘‘Tamāruhantaṃ pabbatasannikāsaṃ, aṅgārarāsiṃ jalitaṃ bhayānakaṃ;
සුදඩ්ඪගත්තං කපණං රුදන්තං, කො චොදයෙ පරලොකෙ සහස්සං.
Sudaḍḍhagattaṃ kapaṇaṃ rudantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
1316.
1316.
අයොමයෙහි තික්ඛෙහි, නරලොහිතපායිභි.
Ayomayehi tikkhehi, naralohitapāyibhi.
1317.
1317.
‘‘තමාරුහන්ති නාරියො, නරා ච පරදාරගූ;
‘‘Tamāruhanti nāriyo, narā ca paradāragū;
චොදිතා සත්තිහත්ථෙහි, යමනිද්දෙසකාරිභි.
Coditā sattihatthehi, yamaniddesakāribhi.
1318.
1318.
‘‘තමාරුහන්තං නිරයං, සිම්බලිං රුහරිමක්ඛිතං;
‘‘Tamāruhantaṃ nirayaṃ, simbaliṃ ruharimakkhitaṃ;
1319.
1319.
‘‘පස්සසන්තං මුහුං උණ්හං, පුබ්බකම්මාපරාධිකං;
‘‘Passasantaṃ muhuṃ uṇhaṃ, pubbakammāparādhikaṃ;
දුමග්ගෙ විතචං ගත්තං 163, කො තං යාචෙය්ය තං ධනං.
Dumagge vitacaṃ gattaṃ 164, ko taṃ yāceyya taṃ dhanaṃ.
1320.
1320.
‘‘අබ්භකූටසමා උච්චා, අසිපත්තාචිතා දුමා;
‘‘Abbhakūṭasamā uccā, asipattācitā dumā;
අයොමයෙහි තික්ඛෙහි, නරලොහිතපායිභි.
Ayomayehi tikkhehi, naralohitapāyibhi.
1321.
1321.
‘‘තමාරුහන්තං අසිපත්තපාදපං, අසීහි තික්ඛෙහි ච ඡිජ්ජමානං 165;
‘‘Tamāruhantaṃ asipattapādapaṃ, asīhi tikkhehi ca chijjamānaṃ 166;
සඤ්ඡින්නගත්තං රුහිරං සවන්තං, කො චොදයෙ පරලොකෙ සහස්සං.
Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.
1322.
1322.
‘‘තතො නික්ඛන්තමත්තං තං, අසිපත්තාචිතා දුමා 167;
‘‘Tato nikkhantamattaṃ taṃ, asipattācitā dumā 168;
සම්පතිතං වෙතරණිං, කො තං යාචෙය්ය තං ධනං.
Sampatitaṃ vetaraṇiṃ, ko taṃ yāceyya taṃ dhanaṃ.
1323.
1323.
අයොපොක්ඛරසඤ්ඡන්නා, තික්ඛා පත්තෙහි සන්දති.
Ayopokkharasañchannā, tikkhā pattehi sandati.
1324.
1324.
‘‘තත්ථ සඤ්ඡින්නගත්තං තං, වුය්හන්තං රුහිරමක්ඛිතං;
‘‘Tattha sañchinnagattaṃ taṃ, vuyhantaṃ ruhiramakkhitaṃ;
වෙතරඤ්ඤෙ අනාලම්බෙ, කො තං යාචෙය්ය තං ධනං’’.
Vetaraññe anālambe, ko taṃ yāceyya taṃ dhanaṃ’’.
1325.
1325.
‘‘වෙධාමි රුක්ඛො විය ඡිජ්ජමානො, දිසං න ජානාමි පමූළ්හසඤ්ඤො;
‘‘Vedhāmi rukkho viya chijjamāno, disaṃ na jānāmi pamūḷhasañño;
භයානුතප්පාමි මහා ච මෙ භයා, සුත්වාන කථා 171 තව භාසිතා ඉසෙ.
Bhayānutappāmi mahā ca me bhayā, sutvāna kathā 172 tava bhāsitā ise.
1326.
1326.
‘‘ආදිත්තෙ වාරිමජ්ඣංව, දීපංවොඝෙ මහණ්ණවෙ;
‘‘Āditte vārimajjhaṃva, dīpaṃvoghe mahaṇṇave;
අන්ධකාරෙව පජ්ජොතො, ත්වං නොසි සරණං ඉසෙ.
Andhakāreva pajjoto, tvaṃ nosi saraṇaṃ ise.
1327.
1327.
‘‘අත්ථඤ්ච ධම්මං අනුසාස මං ඉසෙ, අතීතමද්ධා අපරාධිතං මයා;
‘‘Atthañca dhammaṃ anusāsa maṃ ise, atītamaddhā aparādhitaṃ mayā;
ආචික්ඛ මෙ නාරද සුද්ධිමග්ගං, යථා අහං නො නිරයං පතෙය්යං’’.
Ācikkha me nārada suddhimaggaṃ, yathā ahaṃ no nirayaṃ pateyyaṃ’’.
1328.
1328.
‘‘යථා අහු ධතරට්ඨො ( ) 173, වෙස්සාමිත්තො අට්ඨකො යාමතග්ගි;
‘‘Yathā ahu dhataraṭṭho ( ) 174, vessāmitto aṭṭhako yāmataggi;
උසින්දරො චාපි සිවී ච රාජා, පරිචාරකා සමණබ්රාහ්මණානං.
Usindaro cāpi sivī ca rājā, paricārakā samaṇabrāhmaṇānaṃ.
1329.
1329.
අධම්මං පරිවජ්ජෙත්වා, ධම්මං චර මහීපති.
Adhammaṃ parivajjetvā, dhammaṃ cara mahīpati.
1330.
1330.
‘‘අන්නහත්ථා ච තෙ බ්යම්හෙ, ඝොසයන්තු පුරෙ තව;
‘‘Annahatthā ca te byamhe, ghosayantu pure tava;
කො ඡාතො කො ච තසිතො, කො මාලං කො විලෙපනං;
Ko chāto ko ca tasito, ko mālaṃ ko vilepanaṃ;
නානාරත්තානං වත්ථානං, කො නග්ගො පරිදහිස්සති.
Nānārattānaṃ vatthānaṃ, ko naggo paridahissati.
1331.
1331.
‘‘කො පන්ථෙ ඡත්තමානෙති 177, පාදුකා ච මුදූ සුභා;
‘‘Ko panthe chattamāneti 178, pādukā ca mudū subhā;
ඉති සායඤ්ච පාතො ච, ඝොසයන්තු පුරෙ තව.
Iti sāyañca pāto ca, ghosayantu pure tava.
1332.
1332.
‘‘ජිණ්ණං පොසං ගවස්සඤ්ච, මාස්සු යුඤ්ජ යථා පුරෙ;
‘‘Jiṇṇaṃ posaṃ gavassañca, māssu yuñja yathā pure;
පරිහාරඤ්ච දජ්ජාසි, අධිකාරකතො බලී.
Parihārañca dajjāsi, adhikārakato balī.
1333.
1333.
‘‘කායො තෙ රථසඤ්ඤාතො, මනොසාරථිකො ලහු;
‘‘Kāyo te rathasaññāto, manosārathiko lahu;
අවිහිංසාසාරිතක්ඛො, සංවිභාගපටිච්ඡදො.
Avihiṃsāsāritakkho, saṃvibhāgapaṭicchado.
1334.
1334.
‘‘පාදසඤ්ඤමනෙමියො, හත්ථසඤ්ඤමපක්ඛරො;
‘‘Pādasaññamanemiyo, hatthasaññamapakkharo;
කුච්ඡිසඤ්ඤමනබ්භන්තො, වාචාසඤ්ඤමකූජනො.
Kucchisaññamanabbhanto, vācāsaññamakūjano.
1335.
1335.
‘‘සච්චවාක්යසමත්තඞ්ගො, අපෙසුඤ්ඤසුසඤ්ඤතො;
‘‘Saccavākyasamattaṅgo, apesuññasusaññato;
ගිරාසඛිලනෙලඞ්ගො, මිතභාණිසිලෙසිතො.
Girāsakhilanelaṅgo, mitabhāṇisilesito.
1336.
1336.
‘‘සද්ධාලොභසුසඞ්ඛාරො, නිවාතඤ්ජලිකුබ්බරො;
‘‘Saddhālobhasusaṅkhāro, nivātañjalikubbaro;
1337.
1337.
‘‘අක්කොධනමනුග්ඝාතී, ධම්මපණ්ඩරඡත්තකො;
‘‘Akkodhanamanugghātī, dhammapaṇḍarachattako;
1338.
1338.
‘‘කාලඤ්ඤුතාචිත්තසාරො, වෙසාරජ්ජතිදණ්ඩකො;
‘‘Kālaññutācittasāro, vesārajjatidaṇḍako;
1339.
1339.
‘‘අලීනචිත්තසන්ථාරො , වුද්ධිසෙවී රජොහතො;
‘‘Alīnacittasanthāro , vuddhisevī rajohato;
සති පතොදො ධීරස්ස, ධිති යොගො ච රස්මියො.
Sati patodo dhīrassa, dhiti yogo ca rasmiyo.
1340.
1340.
ඉච්ඡා ලොභො ච කුම්මග්ගො, උජුමග්ගො ච සංයමො.
Icchā lobho ca kummaggo, ujumaggo ca saṃyamo.
1341.
1341.
‘‘රූපෙ සද්දෙ රසෙ ගන්ධෙ, වාහනස්ස පධාවතො;
‘‘Rūpe sadde rase gandhe, vāhanassa padhāvato;
පඤ්ඤා ආකොටනී රාජ, තත්ථ අත්තාව සාරථි.
Paññā ākoṭanī rāja, tattha attāva sārathi.
1342.
1342.
‘‘සචෙ එතෙන යානෙන, සමචරියා දළ්හා ධිති;
‘‘Sace etena yānena, samacariyā daḷhā dhiti;
සබ්බකාමදුහො රාජ, න ජාතු නිරයං වජෙ’’.
Sabbakāmaduho rāja, na jātu nirayaṃ vaje’’.
1343.
1343.
‘‘අලාතො දෙවදත්තොසි, සුනාමො ආසි භද්දජි;
‘‘Alāto devadattosi, sunāmo āsi bhaddaji;
විජයො සාරිපුත්තොසි, මොග්ගල්ලානොසි බීජකො.
Vijayo sāriputtosi, moggallānosi bījako.
1344.
1344.
‘‘සුනක්ඛත්තො ලිච්ඡවිපුත්තො, ගුණො ආසි අචෙලකො;
‘‘Sunakkhatto licchaviputto, guṇo āsi acelako;
ආනන්දො සා රුචා ආසි, යා රාජානං පසාදයි.
Ānando sā rucā āsi, yā rājānaṃ pasādayi.
1345.
1345.
‘‘ඌරුවෙළකස්සපො රාජා, පාපදිට්ඨි තදා අහු;
‘‘Ūruveḷakassapo rājā, pāpadiṭṭhi tadā ahu;
මහාබ්රහ්මා බොධිසත්තො, එවං ධාරෙථ ජාතක’’න්ති.
Mahābrahmā bodhisatto, evaṃ dhāretha jātaka’’nti.
මහානාරදකස්සපජාතකං අට්ඨමං.
Mahānāradakassapajātakaṃ aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්දකනිකාය (අට්ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ජාතක-අට්ඨකථා • Jātaka-aṭṭhakathā / [545] 8. මහානාරදකස්සපජාතකවණ්ණනා • [545] 8. Mahānāradakassapajātakavaṇṇanā