Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi

    ൫൪൫. മഹാനാരദകസ്സപജാതകം (൮)

    545. Mahānāradakassapajātakaṃ (8)

    ൧൧൫൩.

    1153.

    ‘‘അഹു രാജാ വിദേഹാനം, അങ്ഗതി 1 നാമ ഖത്തിയോ;

    ‘‘Ahu rājā videhānaṃ, aṅgati 2 nāma khattiyo;

    പഹൂതയോഗ്ഗോ ധനിമാ, അനന്തബലപോരിസോ.

    Pahūtayoggo dhanimā, anantabalaporiso.

    ൧൧൫൪.

    1154.

    സോ ച പന്നരസിം 3 രത്തിം, പുരിമയാമേ അനാഗതേ;

    So ca pannarasiṃ 4 rattiṃ, purimayāme anāgate;

    ചാതുമാസാ 5 കോമുദിയാ, അമച്ചേ സന്നിപാതയി.

    Cātumāsā 6 komudiyā, amacce sannipātayi.

    ൧൧൫൫.

    1155.

    ‘‘പണ്ഡിതേ സുതസമ്പന്നേ, മിതപുബ്ബേ 7 വിചക്ഖണേ;

    ‘‘Paṇḍite sutasampanne, mitapubbe 8 vicakkhaṇe;

    വിജയഞ്ച സുനാമഞ്ച, സേനാപതിം അലാതകം.

    Vijayañca sunāmañca, senāpatiṃ alātakaṃ.

    ൧൧൫൬.

    1156.

    ‘‘തമനുപുച്ഛി വേദേഹോ, ‘‘പച്ചേകം ബ്രൂഥ സം രുചിം;

    ‘‘Tamanupucchi vedeho, ‘‘paccekaṃ brūtha saṃ ruciṃ;

    ചാതുമാസാ കോമുദജ്ജ, ജുണ്ഹം ബ്യപഹതം 9 തമം;

    Cātumāsā komudajja, juṇhaṃ byapahataṃ 10 tamaṃ;

    കായജ്ജ രതിയാ രത്തിം, വിഹരേമു ഇമം ഉതും’’.

    Kāyajja ratiyā rattiṃ, viharemu imaṃ utuṃ’’.

    ൧൧൫൭.

    1157.

    ‘‘തതോ സേനാപതി രഞ്ഞോ, അലാതോ ഏതദബ്രവി;

    ‘‘Tato senāpati rañño, alāto etadabravi;

    ‘‘ഹട്ഠം യോഗ്ഗം ബലം സബ്ബം, സേനം സന്നാഹയാമസേ.

    ‘‘Haṭṭhaṃ yoggaṃ balaṃ sabbaṃ, senaṃ sannāhayāmase.

    ൧൧൫൮.

    1158.

    ‘‘നിയ്യാമ ദേവ യുദ്ധായ, അനന്തബലപോരിസാ;

    ‘‘Niyyāma deva yuddhāya, anantabalaporisā;

    യേ തേ വസം ന ആയന്തി, വസം ഉപനയാമസേ 11;

    Ye te vasaṃ na āyanti, vasaṃ upanayāmase 12;

    ഏസാ മയ്ഹം സകാ ദിട്ഠി, അജിതം ഓജിനാമസേ.

    Esā mayhaṃ sakā diṭṭhi, ajitaṃ ojināmase.

    ൧൧൫൯.

    1159.

    അലാതസ്സ വചോ സുത്വാ, സുനാമോ ഏതദബ്രവി;

    Alātassa vaco sutvā, sunāmo etadabravi;

    ‘‘സബ്ബേ തുയ്ഹം മഹാരാജ, അമിത്താ വസമാഗതാ.

    ‘‘Sabbe tuyhaṃ mahārāja, amittā vasamāgatā.

    ൧൧൬൦.

    1160.

    ‘‘നിക്ഖിത്തസത്ഥാ പച്ചത്ഥാ, നിവാതമനുവത്തരേ;

    ‘‘Nikkhittasatthā paccatthā, nivātamanuvattare;

    ഉത്തമോ ഉസ്സവോ അജ്ജ, ന യുദ്ധം മമ രുച്ചതി.

    Uttamo ussavo ajja, na yuddhaṃ mama ruccati.

    ൧൧൬൧.

    1161.

    ‘‘അന്നപാനഞ്ച ഖജ്ജഞ്ച, ഖിപ്പം അഭിഹരന്തു തേ;

    ‘‘Annapānañca khajjañca, khippaṃ abhiharantu te;

    രമസ്സു ദേവ കാമേഹി, നച്ചഗീതേ സുവാദിതേ’’.

    Ramassu deva kāmehi, naccagīte suvādite’’.

    ൧൧൬൨.

    1162.

    സുനാമസ്സ വചോ സുത്വാ, വിജയോ ഏതദബ്രവി;

    Sunāmassa vaco sutvā, vijayo etadabravi;

    ‘‘സബ്ബേ കാമാ മഹാരാജ, നിച്ചം തവ മുപട്ഠിതാ.

    ‘‘Sabbe kāmā mahārāja, niccaṃ tava mupaṭṭhitā.

    ൧൧൬൩.

    1163.

    ‘‘ന ഹേതേ ദുല്ലഭാ ദേവ, തവ കാമേഹി മോദിതും;

    ‘‘Na hete dullabhā deva, tava kāmehi modituṃ;

    സദാപി കാമാ സുലഭാ, നേതം ചിത്തമതം 13 മമ.

    Sadāpi kāmā sulabhā, netaṃ cittamataṃ 14 mama.

    ൧൧൬൪.

    1164.

    ‘‘സമണം ബ്രാഹ്മണം വാപി, ഉപാസേമു ബഹുസ്സുതം;

    ‘‘Samaṇaṃ brāhmaṇaṃ vāpi, upāsemu bahussutaṃ;

    യോ നജ്ജ വിനയേ കങ്ഖം, അത്ഥധമ്മവിദൂ ഇസേ’’.

    Yo najja vinaye kaṅkhaṃ, atthadhammavidū ise’’.

    ൧൧൬൫.

    1165.

    വിജയസ്സ വചോ സുത്വാ, രാജാ അങ്ഗതി മബ്രവി;

    Vijayassa vaco sutvā, rājā aṅgati mabravi;

    ‘‘യഥാ വിജയോ ഭണതി, മയ്ഹമ്പേതംവ രുച്ചതി.

    ‘‘Yathā vijayo bhaṇati, mayhampetaṃva ruccati.

    ൧൧൬൬.

    1166.

    ‘‘സമണം ബ്രാഹ്മണം വാപി, ഉപാസേമു ബഹുസ്സുതം;

    ‘‘Samaṇaṃ brāhmaṇaṃ vāpi, upāsemu bahussutaṃ;

    യോ നജ്ജ വിനയേ കങ്ഖം, അത്ഥധമ്മവിദൂ ഇസേ.

    Yo najja vinaye kaṅkhaṃ, atthadhammavidū ise.

    ൧൧൬൭.

    1167.

    ‘‘സബ്ബേവ സന്താ കരോഥ മതിം, കം ഉപാസേമു പണ്ഡിതം;

    ‘‘Sabbeva santā karotha matiṃ, kaṃ upāsemu paṇḍitaṃ;

    യോ 15 നജ്ജ വിനയേ കങ്ഖം, അത്ഥധമ്മവിദൂ ഇസേ’’.

    Yo 16 najja vinaye kaṅkhaṃ, atthadhammavidū ise’’.

    ൧൧൬൮.

    1168.

    ‘‘വേദേഹസ്സ വചോ സുത്വാ, അലാതോ ഏതദബ്രവി;

    ‘‘Vedehassa vaco sutvā, alāto etadabravi;

    ‘‘അത്ഥായം മിഗദായസ്മിം, അചേലോ ധീരസമ്മതോ.

    ‘‘Atthāyaṃ migadāyasmiṃ, acelo dhīrasammato.

    ൧൧൬൯.

    1169.

    ‘‘ഗുണോ കസ്സപഗോത്തായം, സുതോ ചിത്രകഥീ ഗണീ;

    ‘‘Guṇo kassapagottāyaṃ, suto citrakathī gaṇī;

    തം ദേവ 17 പയിരുപാസേമു 18, സോ നോ കങ്ഖം വിനേസ്സതി’’.

    Taṃ deva 19 payirupāsemu 20, so no kaṅkhaṃ vinessati’’.

    ൧൧൭൦.

    1170.

    ‘‘അലാതസ്സ വചോ സുത്വാ, രാജാ ചോദേസി സാരഥിം;

    ‘‘Alātassa vaco sutvā, rājā codesi sārathiṃ;

    ‘‘മിഗദായം ഗമിസ്സാമ, യുത്തം യാനം ഇധാനയ’’.

    ‘‘Migadāyaṃ gamissāma, yuttaṃ yānaṃ idhānaya’’.

    ൧൧൭൧.

    1171.

    തസ്സ യാനം അയോജേസും, ദന്തം രൂപിയപക്ഖരം 21;

    Tassa yānaṃ ayojesuṃ, dantaṃ rūpiyapakkharaṃ 22;

    സുക്കമട്ഠപരിവാരം, പണ്ഡരം ദോസിനാമുഖം.

    Sukkamaṭṭhaparivāraṃ, paṇḍaraṃ dosināmukhaṃ.

    ൧൧൭൨.

    1172.

    ‘‘തത്രാസും കുമുദായുത്താ, ചത്താരോ സിന്ധവാ ഹയാ;

    ‘‘Tatrāsuṃ kumudāyuttā, cattāro sindhavā hayā;

    അനിലൂപമസമുപ്പാതാ 23, സുദന്താ സോണ്ണമാലിനോ.

    Anilūpamasamuppātā 24, sudantā soṇṇamālino.

    ൧൧൭൩.

    1173.

    ‘‘സേതച്ഛത്തം സേതരഥോ, സേതസ്സാ സേതബീജനീ;

    ‘‘Setacchattaṃ setaratho, setassā setabījanī;

    വേദേഹോ സഹമച്ചേഹി, നിയ്യം ചന്ദോവ സോഭതി.

    Vedeho sahamaccehi, niyyaṃ candova sobhati.

    ൧൧൭൪.

    1174.

    ‘‘തമനുയായിംസു ബഹവോ, ഇന്ദിഖഗ്ഗധരാ 25 ബലീ;

    ‘‘Tamanuyāyiṃsu bahavo, indikhaggadharā 26 balī;

    അസ്സപിട്ഠിഗതാ വീരാ, നരാ നരവരാധിപം.

    Assapiṭṭhigatā vīrā, narā naravarādhipaṃ.

    ൧൧൭൫.

    1175.

    സോ മുഹുത്തംവ യായിത്വാ, യാനാ ഓരുയ്ഹ ഖത്തിയോ;

    So muhuttaṃva yāyitvā, yānā oruyha khattiyo;

    വേദേഹോ സഹമച്ചേഹി, പത്തീ ഗുണമുപാഗമി.

    Vedeho sahamaccehi, pattī guṇamupāgami.

    ൧൧൭൬.

    1176.

    യേപി തത്ഥ തദാ ആസും, ബ്രാഹ്മണിബ്ഭാ സമാഗതാ;

    Yepi tattha tadā āsuṃ, brāhmaṇibbhā samāgatā;

    ന തേ അപനയീ രാജാ, അകതം ഭൂമിമാഗതേ.

    Na te apanayī rājā, akataṃ bhūmimāgate.

    ൧൧൭൭.

    1177.

    ‘‘തതോ സോ മുദുകാ ഭിസിയാ, മുദുചിത്തകസന്ഥതേ 27;

    ‘‘Tato so mudukā bhisiyā, muducittakasanthate 28;

    മുദുപച്ചത്ഥതേ രാജാ, ഏകമന്തം ഉപാവിസി.

    Mudupaccatthate rājā, ekamantaṃ upāvisi.

    ൧൧൭൮.

    1178.

    ‘‘നിസജ്ജ രാജാ സമ്മോദി, കഥം സാരണിയം തതോ;

    ‘‘Nisajja rājā sammodi, kathaṃ sāraṇiyaṃ tato;

    ‘‘കച്ചി യാപനിയം ഭന്തേ, വാതാനമവിയഗ്ഗതാ 29.

    ‘‘Kacci yāpaniyaṃ bhante, vātānamaviyaggatā 30.

    ൧൧൭൯.

    1179.

    ‘‘കച്ചി അകസിരാ വുത്തി, ലഭസി 31 പിണ്ഡയാപനം 32;

    ‘‘Kacci akasirā vutti, labhasi 33 piṇḍayāpanaṃ 34;

    അപാബാധോ ചസി കച്ചി, ചക്ഖും ന പരിഹായതി’’.

    Apābādho casi kacci, cakkhuṃ na parihāyati’’.

    ൧൧൮൦.

    1180.

    തം ഗുണോ പടിസമ്മോദി, വേദേഹം വിനയേ രതം;

    Taṃ guṇo paṭisammodi, vedehaṃ vinaye rataṃ;

    ‘‘യാപനീയം മഹാരാജ, സബ്ബമേതം തദൂഭയം.

    ‘‘Yāpanīyaṃ mahārāja, sabbametaṃ tadūbhayaṃ.

    ൧൧൮൧.

    1181.

    ‘‘കച്ചി തുയ്ഹമ്പി വേദേഹ, പച്ചന്താ ന ബലീയരേ;

    ‘‘Kacci tuyhampi vedeha, paccantā na balīyare;

    കച്ചി അരോഗം യോഗ്ഗം തേ, കച്ചി വഹതി വാഹനം;

    Kacci arogaṃ yoggaṃ te, kacci vahati vāhanaṃ;

    കച്ചി തേ ബ്യാധയോ നത്ഥി, സരീരസ്സുപതാപിയാ’’ 35.

    Kacci te byādhayo natthi, sarīrassupatāpiyā’’ 36.

    ൧൧൮൨.

    1182.

    പടിസമ്മോദിതോ രാജാ, തതോ പുച്ഛി അനന്തരാ;

    Paṭisammodito rājā, tato pucchi anantarā;

    അത്ഥം ധമ്മഞ്ച ഞായഞ്ച, ധമ്മകാമോ രഥേസഭോ.

    Atthaṃ dhammañca ñāyañca, dhammakāmo rathesabho.

    ൧൧൮൩.

    1183.

    ‘‘കഥം ധമ്മം ചരേ മച്ചോ, മാതാപിതൂസു കസ്സപ;

    ‘‘Kathaṃ dhammaṃ care macco, mātāpitūsu kassapa;

    കഥം ചരേ ആചരിയേ, പുത്തദാരേ കഥം ചരേ.

    Kathaṃ care ācariye, puttadāre kathaṃ care.

    ൧൧൮൪.

    1184.

    ‘‘കഥം ചരേയ്യ വുഡ്ഢേസു, കഥം സമണബ്രാഹ്മണേ;

    ‘‘Kathaṃ careyya vuḍḍhesu, kathaṃ samaṇabrāhmaṇe;

    കഥഞ്ച ബലകായസ്മിം, കഥം ജനപദേ ചരേ.

    Kathañca balakāyasmiṃ, kathaṃ janapade care.

    ൧൧൮൫.

    1185.

    ‘‘കഥം ധമ്മം ചരിത്വാന, മച്ചാ ഗച്ഛന്തി 37 സുഗ്ഗതിം;

    ‘‘Kathaṃ dhammaṃ caritvāna, maccā gacchanti 38 suggatiṃ;

    കഥഞ്ചേകേ അധമ്മട്ഠാ, പതന്തി നിരയം അഥോ’’.

    Kathañceke adhammaṭṭhā, patanti nirayaṃ atho’’.

    ൧൧൮൬.

    1186.

    ‘‘വേദേഹസ്സ വചോ സുത്വാ, കസ്സപോ ഏതദബ്രവി;

    ‘‘Vedehassa vaco sutvā, kassapo etadabravi;

    ‘‘‘സുണോഹി മേ മഹാരാജ, സച്ചം അവിതഥം പദം.

    ‘‘‘Suṇohi me mahārāja, saccaṃ avitathaṃ padaṃ.

    ൧൧൮൭.

    1187.

    ‘‘‘നത്ഥി ധമ്മചരിതസ്സ 39, ഫലം കല്യാണപാപകം;

    ‘‘‘Natthi dhammacaritassa 40, phalaṃ kalyāṇapāpakaṃ;

    നത്ഥി ദേവ പരോ ലോകോ, കോ തതോ ഹി ഇധാഗതോ.

    Natthi deva paro loko, ko tato hi idhāgato.

    ൧൧൮൮.

    1188.

    ‘‘‘നത്ഥി ദേവ പിതരോ വാ, കുതോ മാതാ കുതോ പിതാ;

    ‘‘‘Natthi deva pitaro vā, kuto mātā kuto pitā;

    നത്ഥി ആചരിയോ നാമ, അദന്തം കോ ദമേസ്സതി.

    Natthi ācariyo nāma, adantaṃ ko damessati.

    ൧൧൮൯.

    1189.

    ‘‘‘സമതുല്യാനി ഭൂതാനി, നത്ഥി ജേട്ഠാപചായികാ;

    ‘‘‘Samatulyāni bhūtāni, natthi jeṭṭhāpacāyikā;

    നത്ഥി ബലം വീരിയം വാ, കുതോ ഉട്ഠാനപോരിസം;

    Natthi balaṃ vīriyaṃ vā, kuto uṭṭhānaporisaṃ;

    നിയതാനി ഹി ഭൂതാനി, യഥാ ഗോടവിസോ തഥാ.

    Niyatāni hi bhūtāni, yathā goṭaviso tathā.

    ൧൧൯൦.

    1190.

    ‘‘‘ലദ്ധേയ്യം ലഭതേ മച്ചോ, തത്ഥ ദാനഫലം കുതോ;

    ‘‘‘Laddheyyaṃ labhate macco, tattha dānaphalaṃ kuto;

    നത്ഥി ദാനഫലം ദേവ, അവസോ ദേവവീരിയോ.

    Natthi dānaphalaṃ deva, avaso devavīriyo.

    ൧൧൯൧.

    1191.

    ‘‘‘ബാലേഹി ദാനം പഞ്ഞത്തം, പണ്ഡിതേഹി പടിച്ഛിതം;

    ‘‘‘Bālehi dānaṃ paññattaṃ, paṇḍitehi paṭicchitaṃ;

    അവസാ ദേന്തി ധീരാനം, ബാലാ പണ്ഡിതമാനിനോ.

    Avasā denti dhīrānaṃ, bālā paṇḍitamānino.

    ൧൧൯൨.

    1192.

    ‘‘‘സത്തിമേ സസ്സതാ കായാ, അച്ഛേജ്ജാ അവികോപിനോ;

    ‘‘‘Sattime sassatā kāyā, acchejjā avikopino;

    തേജോ പഥവീ ആപോ ച, വായോ സുഖം ദുഖഞ്ചിമേ;

    Tejo pathavī āpo ca, vāyo sukhaṃ dukhañcime;

    ജീവേ ച സത്തിമേ കായാ, യേസം ഛേത്താ ന വിജ്ജതി.

    Jīve ca sattime kāyā, yesaṃ chettā na vijjati.

    ൧൧൯൩.

    1193.

    ‘‘‘നത്ഥി ഹന്താ വ ഛേത്താ വാ, ഹഞ്ഞേ യേവാപി 41 കോചി നം;

    ‘‘‘Natthi hantā va chettā vā, haññe yevāpi 42 koci naṃ;

    അന്തരേനേവ കായാനം, സത്ഥാനി വീതിവത്തരേ.

    Antareneva kāyānaṃ, satthāni vītivattare.

    ൧൧൯൪.

    1194.

    ‘‘‘യോ ചാപി 43 സിരമാദായ, പരേസം നിസിതാസിനാ;

    ‘‘‘Yo cāpi 44 siramādāya, paresaṃ nisitāsinā;

    ന സോ ഛിന്ദതി തേ കായേ, തത്ഥ പാപഫലം കുതോ.

    Na so chindati te kāye, tattha pāpaphalaṃ kuto.

    ൧൧൯൫.

    1195.

    ‘‘‘ചുല്ലാസീതിമഹാകപ്പേ, സബ്ബേ സുജ്ഝന്തി സംസരം;

    ‘‘‘Cullāsītimahākappe, sabbe sujjhanti saṃsaraṃ;

    അനാഗതേ തമ്ഹി കാലേ, സഞ്ഞതോപി ന സുജ്ഝതി.

    Anāgate tamhi kāle, saññatopi na sujjhati.

    ൧൧൯൬.

    1196.

    ‘‘‘ചരിത്വാപി ബഹും ഭദ്രം, നേവ സുജ്ഝന്തിനാഗതേ;

    ‘‘‘Caritvāpi bahuṃ bhadraṃ, neva sujjhantināgate;

    പാപഞ്ചേപി ബഹും കത്വാ, തം ഖണം നാതിവത്തരേ.

    Pāpañcepi bahuṃ katvā, taṃ khaṇaṃ nātivattare.

    ൧൧൯൭.

    1197.

    ‘‘‘അനുപുബ്ബേന നോ സുദ്ധി, കപ്പാനം ചുല്ലസീതിയാ;

    ‘‘‘Anupubbena no suddhi, kappānaṃ cullasītiyā;

    നിയതിം നാതിവത്താമ, വേലന്തമിവ സാഗരോ’’’.

    Niyatiṃ nātivattāma, velantamiva sāgaro’’’.

    ൧൧൯൮.

    1198.

    കസ്സപസ്സ വചോ സുത്വാ, അലാതോ ഏതദബ്രവി;

    Kassapassa vaco sutvā, alāto etadabravi;

    ‘‘യഥാ ഭദന്തോ ഭണതി, മയ്ഹമ്പേതംവ രുച്ചതി.

    ‘‘Yathā bhadanto bhaṇati, mayhampetaṃva ruccati.

    ൧൧൯൯.

    1199.

    ‘‘അഹമ്പി പുരിമം ജാതിം, സരേ സംസരിതത്തനോ;

    ‘‘Ahampi purimaṃ jātiṃ, sare saṃsaritattano;

    പിങ്ഗലോ നാമഹം ആസിം, ലുദ്ദോ ഗോഘാതകോ പുരേ.

    Piṅgalo nāmahaṃ āsiṃ, luddo goghātako pure.

    ൧൨൦൦.

    1200.

    ‘‘ബാരാണസിയം ഫീതായം, ബഹും പാപം കതം മയാ;

    ‘‘Bārāṇasiyaṃ phītāyaṃ, bahuṃ pāpaṃ kataṃ mayā;

    ബഹൂ മയാ ഹതാ പാണാ, മഹിംസാ സൂകരാ അജാ.

    Bahū mayā hatā pāṇā, mahiṃsā sūkarā ajā.

    ൧൨൦൧.

    1201.

    ‘‘തതോ ചുതോ ഇധ ജാതോ, ഇദ്ധേ സേനാപതീകുലേ;

    ‘‘Tato cuto idha jāto, iddhe senāpatīkule;

    നത്ഥി നൂന ഫലം പാപം, യോഹം 45 ന നിരയം ഗതോ.

    Natthi nūna phalaṃ pāpaṃ, yohaṃ 46 na nirayaṃ gato.

    ൧൨൦൨.

    1202.

    അഥേത്ഥ ബീജകോ നാമ, ദാസോ ആസി പടച്ചരീ 47;

    Athettha bījako nāma, dāso āsi paṭaccarī 48;

    ഉപോസഥം ഉപവസന്തോ, ഗുണസന്തികുപാഗമി.

    Uposathaṃ upavasanto, guṇasantikupāgami.

    ൧൨൦൩.

    1203.

    കസ്സപസ്സ വചോ സുത്വാ, അലാതസ്സ ച ഭാസിതം;

    Kassapassa vaco sutvā, alātassa ca bhāsitaṃ;

    പസ്സസന്തോ മുഹും ഉണ്ഹം, രുദം അസ്സൂനി വത്തയി.

    Passasanto muhuṃ uṇhaṃ, rudaṃ assūni vattayi.

    ൧൨൦൪.

    1204.

    തമനുപുച്ഛി വേദേഹോ, ‘‘കിമത്ഥം സമ്മ രോദസി;

    Tamanupucchi vedeho, ‘‘kimatthaṃ samma rodasi;

    കിം തേ സുതം വാ ദിട്ഠം വാ, കിം മം വേദേസി വേദനം’’.

    Kiṃ te sutaṃ vā diṭṭhaṃ vā, kiṃ maṃ vedesi vedanaṃ’’.

    ൧൨൦൫.

    1205.

    വേദേഹസ്സ വചോ സുത്വാ, ബീജകോ ഏതദബ്രവി;

    Vedehassa vaco sutvā, bījako etadabravi;

    ‘‘നത്ഥി മേ വേദനാ ദുക്ഖാ, മഹാരാജ സുണോഹി മേ.

    ‘‘Natthi me vedanā dukkhā, mahārāja suṇohi me.

    ൧൨൦൬.

    1206.

    ‘‘അഹമ്പി പുരിമം ജാതിം, സരാമി സുഖമത്തനോ;

    ‘‘Ahampi purimaṃ jātiṃ, sarāmi sukhamattano;

    സാകേതാഹം പുരേ ആസിം, ഭാവസേട്ഠി ഗുണേ രതോ.

    Sāketāhaṃ pure āsiṃ, bhāvaseṭṭhi guṇe rato.

    ൧൨൦൭.

    1207.

    ‘‘സമ്മതോ ബ്രാഹ്മണിബ്ഭാനം, സംവിഭാഗരതോ സുചി;

    ‘‘Sammato brāhmaṇibbhānaṃ, saṃvibhāgarato suci;

    ന ചാപി പാപകം കമ്മം, സരാമി കതമത്തനോ.

    Na cāpi pāpakaṃ kammaṃ, sarāmi katamattano.

    ൧൨൦൮.

    1208.

    ‘‘തതോ ചുതാഹം വേദേഹ, ഇധ ജാതോ ദുരിത്ഥിയാ;

    ‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, idha jāto duritthiyā;

    ഗബ്ഭമ്ഹി കുമ്ഭദാസിയാ, യതോ ജാതോ സുദുഗ്ഗതോ.

    Gabbhamhi kumbhadāsiyā, yato jāto suduggato.

    ൧൨൦൯.

    1209.

    ‘‘ഏവമ്പി ദുഗ്ഗതോ സന്തോ, സമചരിയം അധിട്ഠിതോ;

    ‘‘Evampi duggato santo, samacariyaṃ adhiṭṭhito;

    ഉപഡ്ഢഭാഗം ഭത്തസ്സ, ദദാമി യോ മേ ഇച്ഛതി.

    Upaḍḍhabhāgaṃ bhattassa, dadāmi yo me icchati.

    ൧൨൧൦.

    1210.

    ‘‘ചാതുദ്ദസിം പഞ്ചദസിം, സദാ ഉപവസാമഹം;

    ‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, sadā upavasāmahaṃ;

    ന ചാപി 49 ഭൂതേ ഹിംസാമി, ഥേയ്യഞ്ചാപി വിവജ്ജയിം.

    Na cāpi 50 bhūte hiṃsāmi, theyyañcāpi vivajjayiṃ.

    ൧൨൧൧.

    1211.

    ‘‘സബ്ബമേവ ഹി നൂനേതം, സുചിണ്ണം ഭവതി നിപ്ഫലം;

    ‘‘Sabbameva hi nūnetaṃ, suciṇṇaṃ bhavati nipphalaṃ;

    നിരത്ഥം മഞ്ഞിദം സീലം, അലാതോ ഭാസതീ യഥാ.

    Niratthaṃ maññidaṃ sīlaṃ, alāto bhāsatī yathā.

    ൧൨൧൨.

    1212.

    ‘‘കലിമേവ നൂന ഗണ്ഹാമി, അസിപ്പോ ധുത്തകോ യഥാ;

    ‘‘Kalimeva nūna gaṇhāmi, asippo dhuttako yathā;

    കടം അലാതോ ഗണ്ഹാതി, കിതവോസിക്ഖിതോ യഥാ.

    Kaṭaṃ alāto gaṇhāti, kitavosikkhito yathā.

    ൧൨൧൩.

    1213.

    ‘‘ദ്വാരം നപ്പടിപസ്സാമി, യേന ഗച്ഛാമി സുഗ്ഗതിം;

    ‘‘Dvāraṃ nappaṭipassāmi, yena gacchāmi suggatiṃ;

    തസ്മാ രാജ പരോദാമി, സുത്വാ കസ്സപഭാസിതം’’.

    Tasmā rāja parodāmi, sutvā kassapabhāsitaṃ’’.

    ൧൨൧൪.

    1214.

    ബീജകസ്സ വചോ സുത്വാ, രാജാ അങ്ഗതി മബ്രവി;

    Bījakassa vaco sutvā, rājā aṅgati mabravi;

    ‘‘നത്ഥി ദ്വാരം സുഗതിയാ, നിയതിം 51 കങ്ഖ ബീജക.

    ‘‘Natthi dvāraṃ sugatiyā, niyatiṃ 52 kaṅkha bījaka.

    ൧൨൧൫.

    1215.

    ‘‘സുഖം വാ യദി വാ ദുക്ഖം, നിയതിയാ കിര ലബ്ഭതി;

    ‘‘Sukhaṃ vā yadi vā dukkhaṃ, niyatiyā kira labbhati;

    സംസാരസുദ്ധി സബ്ബേസം, മാ തുരിത്ഥോ 53 അനാഗതേ.

    Saṃsārasuddhi sabbesaṃ, mā turittho 54 anāgate.

    ൧൨൧൬.

    1216.

    ‘‘അഹമ്പി പുബ്ബേ കല്യാണോ, ബ്രാഹ്മണിബ്ഭേസു ബ്യാവടോ 55;

    ‘‘Ahampi pubbe kalyāṇo, brāhmaṇibbhesu byāvaṭo 56;

    വോഹാരമനുസാസന്തോ , രതിഹീനോ തദന്തരാ’’.

    Vohāramanusāsanto , ratihīno tadantarā’’.

    ൧൨൧൭.

    1217.

    ‘‘പുനപി ഭന്തേ ദക്ഖേമു, സങ്ഗതി ചേ ഭവിസ്സതി’’;

    ‘‘Punapi bhante dakkhemu, saṅgati ce bhavissati’’;

    ഇദം വത്വാന വേദേഹോ, പച്ചഗാ സനിവേസനം.

    Idaṃ vatvāna vedeho, paccagā sanivesanaṃ.

    ൧൨൧൮.

    1218.

    തതോ രത്യാ വിവസാനേ, ഉപട്ഠാനമ്ഹി അങ്ഗതി;

    Tato ratyā vivasāne, upaṭṭhānamhi aṅgati;

    അമച്ചേ സന്നിപാതേത്വാ, ഇദം വചനമബ്രവി.

    Amacce sannipātetvā, idaṃ vacanamabravi.

    ൧൨൧൯.

    1219.

    ‘‘ചന്ദകേ മേ വിമാനസ്മിം, സദാ കാമേ വിധേന്തു മേ;

    ‘‘Candake me vimānasmiṃ, sadā kāme vidhentu me;

    മാ ഉപഗച്ഛും അത്ഥേസു, ഗുയ്ഹപ്പകാസിയേസു ച.

    Mā upagacchuṃ atthesu, guyhappakāsiyesu ca.

    ൧൨൨൦.

    1220.

    ‘‘വിജയോ ച സുനാമോ ച, സേനാപതി അലാതകോ;

    ‘‘Vijayo ca sunāmo ca, senāpati alātako;

    ഏതേ അത്ഥേ നിസീദന്തു, വോഹാരകുസലാ തയോ’’.

    Ete atthe nisīdantu, vohārakusalā tayo’’.

    ൧൨൨൧.

    1221.

    ഇദം വത്വാന വേദേഹോ, കാമേവ ബഹുമഞ്ഞഥ;

    Idaṃ vatvāna vedeho, kāmeva bahumaññatha;

    ന ചാപി ബ്രാഹ്മണിബ്ഭേസു, അത്ഥേ കിസ്മിഞ്ചി ബ്യാവടോ.

    Na cāpi brāhmaṇibbhesu, atthe kismiñci byāvaṭo.

    ൧൨൨൨.

    1222.

    തതോ ദ്വേസത്തരത്തസ്സ, വേദേഹസ്സത്രജാ പിയാ;

    Tato dvesattarattassa, vedehassatrajā piyā;

    രാജകഞ്ഞാ രുചാ 57 നാമ, ധാതിമാതരമബ്രവി.

    Rājakaññā rucā 58 nāma, dhātimātaramabravi.

    ൧൨൨൩.

    1223.

    ‘അലങ്കരോഥ മം ഖിപ്പം, സഖിയോ ചാലങ്കരോന്തു 59 മേ;

    ‘Alaṅkarotha maṃ khippaṃ, sakhiyo cālaṅkarontu 60 me;

    സുവേ പന്നരസോ ദിബ്യോ, ഗച്ഛം ഇസ്സരസന്തികേ’ 61.

    Suve pannaraso dibyo, gacchaṃ issarasantike’ 62.

    ൧൨൨൪.

    1224.

    തസ്സാ മാല്യം അഭിഹരിംസു, ചന്ദനഞ്ച മഹാരഹം;

    Tassā mālyaṃ abhihariṃsu, candanañca mahārahaṃ;

    മണിസങ്ഖമുത്താരതനം, നാനാരത്തേ ച അമ്ബരേ.

    Maṇisaṅkhamuttāratanaṃ, nānāratte ca ambare.

    ൧൨൨൫.

    1225.

    തഞ്ച സോവണ്ണയേ 63 പീഠേ, നിസിന്നം ബഹുകിത്ഥിയോ;

    Tañca sovaṇṇaye 64 pīṭhe, nisinnaṃ bahukitthiyo;

    പരികിരിയ പസോഭിംസു 65, രുചം രുചിരവണ്ണിനിം.

    Parikiriya pasobhiṃsu 66, rucaṃ ruciravaṇṇiniṃ.

    ൧൨൨൬.

    1226.

    സാ ച സഖിമജ്ഝഗതാ, സബ്ബാഭരണഭൂസിതാ;

    Sā ca sakhimajjhagatā, sabbābharaṇabhūsitā;

    സതേരതാ അബ്ഭമിവ, ചന്ദകം പാവിസീ രുചാ.

    Sateratā abbhamiva, candakaṃ pāvisī rucā.

    ൧൨൨൭.

    1227.

    ഉപസങ്കമിത്വാ വേദേഹം, വന്ദിത്വാ വിനയേ രതം;

    Upasaṅkamitvā vedehaṃ, vanditvā vinaye rataṃ;

    സുവണ്ണഖചിതേ 67 പീഠേ, ഏകമന്തം ഉപാവിസി’’.

    Suvaṇṇakhacite 68 pīṭhe, ekamantaṃ upāvisi’’.

    ൧൨൨൮.

    1228.

    തഞ്ച ദിസ്വാന വേദേഹോ, അച്ഛരാനംവ സങ്ഗമം;

    Tañca disvāna vedeho, accharānaṃva saṅgamaṃ;

    രുചം സഖിമജ്ഝഗതം, ഇദം വചനമബ്രവി.

    Rucaṃ sakhimajjhagataṃ, idaṃ vacanamabravi.

    ൧൨൨൯.

    1229.

    ‘‘കച്ചി രമസി പാസാദേ, അന്തോപോക്ഖരണിം പതി;

    ‘‘Kacci ramasi pāsāde, antopokkharaṇiṃ pati;

    കച്ചി ബഹുവിധം ഖജ്ജം, സദാ അഭിഹരന്തി തേ.

    Kacci bahuvidhaṃ khajjaṃ, sadā abhiharanti te.

    ൧൨൩൦.

    1230.

    ‘‘കച്ചി ബഹുവിധം മാല്യം, ഓചിനിത്വാ കുമാരിയോ;

    ‘‘Kacci bahuvidhaṃ mālyaṃ, ocinitvā kumāriyo;

    ഘരകേ കരോഥ പച്ചേകം, ഖിഡ്ഡാരതിരതാ മുഹും 69.

    Gharake karotha paccekaṃ, khiḍḍāratiratā muhuṃ 70.

    ൧൨൩൧.

    1231.

    ‘‘കേന വാ വികലം തുയ്ഹം, കിം ഖിപ്പം ആഹരന്തു തേ;

    ‘‘Kena vā vikalaṃ tuyhaṃ, kiṃ khippaṃ āharantu te;

    മനോകരസ്സു കുഡ്ഡമുഖീ 71, അപി ചന്ദസമമ്ഹിപി’’ 72.

    Manokarassu kuḍḍamukhī 73, api candasamamhipi’’ 74.

    ൧൨൩൨.

    1232.

    വേദേഹസ്സ വചോ സുത്വാ, രുചാ പിതരമബ്രവി;

    Vedehassa vaco sutvā, rucā pitaramabravi;

    ‘‘സബ്ബമേതം മഹാരാജ, ലബ്ഭതിസ്സരസന്തികേ.

    ‘‘Sabbametaṃ mahārāja, labbhatissarasantike.

    ൧൨൩൩.

    1233.

    ‘‘സുവേ പന്നരസോ ദിബ്യോ, സഹസ്സം ആഹരന്തു മേ;

    ‘‘Suve pannaraso dibyo, sahassaṃ āharantu me;

    യഥാദിന്നഞ്ച ദസ്സാമി, ദാനം സബ്ബവനീസ്വഹം’’ 75.

    Yathādinnañca dassāmi, dānaṃ sabbavanīsvahaṃ’’ 76.

    ൧൨൩൪.

    1234.

    രുചായ വചനം സുത്വാ, രാജാ അങ്ഗതി മബ്രവി;

    Rucāya vacanaṃ sutvā, rājā aṅgati mabravi;

    ‘‘ബഹും വിനാസിതം വിത്തം, നിരത്ഥം അഫലം തയാ.

    ‘‘Bahuṃ vināsitaṃ vittaṃ, niratthaṃ aphalaṃ tayā.

    ൧൨൩൫.

    1235.

    ‘‘ഉപോസഥേ വസം നിച്ചം, അന്നപാനം ന ഭുഞ്ജസി;

    ‘‘Uposathe vasaṃ niccaṃ, annapānaṃ na bhuñjasi;

    നിയതേതം അഭുത്തബ്ബം, നത്ഥി പുഞ്ഞം അഭുഞ്ജതോ’’.

    Niyatetaṃ abhuttabbaṃ, natthi puññaṃ abhuñjato’’.

    ൧൨൩൬.

    1236.

    ‘‘ബീജകോപി ഹി സുത്വാന, തദാ കസ്സപഭാസിതം;

    ‘‘Bījakopi hi sutvāna, tadā kassapabhāsitaṃ;

    പസ്സസന്തോ മുഹും ഉണ്ഹം, രുദം അസ്സൂനി വത്തയി.

    Passasanto muhuṃ uṇhaṃ, rudaṃ assūni vattayi.

    ൧൨൩൭.

    1237.

    ‘‘യാവ രുചേ ജീവമാനാ 77, മാ ഭത്തമപനാമയി;

    ‘‘Yāva ruce jīvamānā 78, mā bhattamapanāmayi;

    നത്ഥി ഭദ്ദേ പരോ ലോകോ, കിം നിരത്ഥം വിഹഞ്ഞസി’’.

    Natthi bhadde paro loko, kiṃ niratthaṃ vihaññasi’’.

    ൧൨൩൮.

    1238.

    വേദേഹസ്സ വചോ സുത്വാ, രുചാ രുചിരവണ്ണിനീ;

    Vedehassa vaco sutvā, rucā ruciravaṇṇinī;

    ജാനം പുബ്ബാപരം ധമ്മം, പിതരം ഏതദബ്രവി.

    Jānaṃ pubbāparaṃ dhammaṃ, pitaraṃ etadabravi.

    ൧൨൩൯.

    1239.

    ‘‘സുതമേവ പുരേ ആസി, സക്ഖി 79 ദിട്ഠമിദം മയാ;

    ‘‘Sutameva pure āsi, sakkhi 80 diṭṭhamidaṃ mayā;

    ബാലൂപസേവീ യോ ഹോതി, ബാലോവ സമപജ്ജഥ.

    Bālūpasevī yo hoti, bālova samapajjatha.

    ൧൨൪൦.

    1240.

    ‘‘മൂള്ഹോ ഹി മൂള്ഹമാഗമ്മ, ഭിയ്യോ മോഹം നിഗച്ഛതി;

    ‘‘Mūḷho hi mūḷhamāgamma, bhiyyo mohaṃ nigacchati;

    പതിരൂപം അലാതേന, ബീജകേന ച മുയ്ഹിതും.

    Patirūpaṃ alātena, bījakena ca muyhituṃ.

    ൧൨൪൧.

    1241.

    ‘‘ത്വഞ്ച ദേവാസി സപ്പഞ്ഞോ, ധീരോ അത്ഥസ്സ കോവിദോ;

    ‘‘Tvañca devāsi sappañño, dhīro atthassa kovido;

    കഥം ബാലേഹി സദിസം, ഹീനദിട്ഠിം ഉപാഗമി.

    Kathaṃ bālehi sadisaṃ, hīnadiṭṭhiṃ upāgami.

    ൧൨൪൨.

    1242.

    ‘‘സചേപി സംസാരപഥേന സുജ്ഝതി, നിരത്ഥിയാ പബ്ബജ്ജാ ഗുണസ്സ;

    ‘‘Sacepi saṃsārapathena sujjhati, niratthiyā pabbajjā guṇassa;

    കീടോവ അഗ്ഗിം ജലിതം അപാപതം, ഉപപജ്ജതി മോഹമൂള്ഹോ 81 നഗ്ഗഭാവം.

    Kīṭova aggiṃ jalitaṃ apāpataṃ, upapajjati mohamūḷho 82 naggabhāvaṃ.

    ൧൨൪൩.

    1243.

    ‘‘സംസാരസുദ്ധീതി പുരേ നിവിട്ഠാ, കമ്മം വിദൂസേന്തി ബഹൂ അജാനം 83;

    ‘‘Saṃsārasuddhīti pure niviṭṭhā, kammaṃ vidūsenti bahū ajānaṃ 84;

    പുബ്ബേ കലീ ദുഗ്ഗഹിതോവഅത്ഥാ 85, ദുമ്മോ ച യാ ബലിസാ അമ്ബുജോവ.

    Pubbe kalī duggahitovaatthā 86, dummo ca yā balisā ambujova.

    ൧൨൪൪.

    1244.

    ‘‘ഉപമം തേ കരിസ്സാമി, മഹാരാജ തവത്ഥിയാ;

    ‘‘Upamaṃ te karissāmi, mahārāja tavatthiyā;

    ഉപമായ മിധേകച്ചേ, അത്ഥം ജാനന്തി പണ്ഡിതാ.

    Upamāya midhekacce, atthaṃ jānanti paṇḍitā.

    ൧൨൪൫.

    1245.

    ‘‘വാണിജാനം യഥാ നാവാ, അപ്പമാണഭരാ 87 ഗരു;

    ‘‘Vāṇijānaṃ yathā nāvā, appamāṇabharā 88 garu;

    അതിഭാരം സമാദായ, അണ്ണവേ അവസീദതി.

    Atibhāraṃ samādāya, aṇṇave avasīdati.

    ൧൨൪൬.

    1246.

    ‘‘ഏവമേവ നരോ പാപം, ഥോകം ഥോകമ്പി ആചിനം;

    ‘‘Evameva naro pāpaṃ, thokaṃ thokampi ācinaṃ;

    അതിഭാരം സമാദായ, നിരയേ അവസീദതി.

    Atibhāraṃ samādāya, niraye avasīdati.

    ൧൨൪൭.

    1247.

    ‘‘ന താവ ഭാരോ പരിപൂരോ, അലാതസ്സ മഹീപതി;

    ‘‘Na tāva bhāro paripūro, alātassa mahīpati;

    ആചിനാതി ച തം പാപം, യേന ഗച്ഛതി ദുഗ്ഗതിം.

    Ācināti ca taṃ pāpaṃ, yena gacchati duggatiṃ.

    ൧൨൪൮.

    1248.

    ‘‘പുബ്ബേവസ്സ കതം പുഞ്ഞം, അലാതസ്സ മഹീപതി;

    ‘‘Pubbevassa kataṃ puññaṃ, alātassa mahīpati;

    തസ്സേവ ദേവ നിസ്സന്ദോ, യഞ്ചേസോ ലഭതേ സുഖം.

    Tasseva deva nissando, yañceso labhate sukhaṃ.

    ൧൨൪൯.

    1249.

    ‘‘ഖീയതേ ചസ്സ തം പുഞ്ഞം, തഥാ ഹി അഗുണേ രതോ;

    ‘‘Khīyate cassa taṃ puññaṃ, tathā hi aguṇe rato;

    ഉജുമഗ്ഗം അവഹായ 89, കുമ്മഗ്ഗമനുധാവതി.

    Ujumaggaṃ avahāya 90, kummaggamanudhāvati.

    ൧൨൫൦.

    1250.

    ‘‘തുലാ യഥാ പഗ്ഗഹിതാ, ഓഹിതേ തുലമണ്ഡലേ;

    ‘‘Tulā yathā paggahitā, ohite tulamaṇḍale;

    ഉന്നമേതി തുലാസീസം, ഭാരേ ഓരോപിതേ സതി.

    Unnameti tulāsīsaṃ, bhāre oropite sati.

    ൧൨൫൧.

    1251.

    ‘‘ഏവമേവ നരോ പുഞ്ഞം, ഥോകം ഥോകമ്പി ആചിനം;

    ‘‘Evameva naro puññaṃ, thokaṃ thokampi ācinaṃ;

    സഗ്ഗാതിമാനോ ദാസോവ, ബീജകോ സാതവേ 91 രതോ.

    Saggātimāno dāsova, bījako sātave 92 rato.

    ൧൨൫൨.

    1252.

    ‘‘യമജ്ജ ബീജകോ ദാസോ, ദുക്ഖം പസ്സതി അത്തനി;

    ‘‘Yamajja bījako dāso, dukkhaṃ passati attani;

    പുബ്ബേവസ്സ 93 കതം പാപം, തമേസോ പടിസേവതി.

    Pubbevassa 94 kataṃ pāpaṃ, tameso paṭisevati.

    ൧൨൫൩.

    1253.

    ‘‘ഖീയതേ ചസ്സ തം പാപം, തഥാ ഹി വിനയേ രതോ;

    ‘‘Khīyate cassa taṃ pāpaṃ, tathā hi vinaye rato;

    കസ്സപഞ്ച സമാപജ്ജ, മാ ഹേവുപ്പഥമാഗമാ.

    Kassapañca samāpajja, mā hevuppathamāgamā.

    ൧൨൫൪.

    1254.

    ‘‘യം യഞ്ഹി രാജ ഭജതി, സന്തം വാ യദി വാ അസം;

    ‘‘Yaṃ yañhi rāja bhajati, santaṃ vā yadi vā asaṃ;

    സീലവന്തം വിസീലം വാ, വസം തസ്സേവ ഗച്ഛതി.

    Sīlavantaṃ visīlaṃ vā, vasaṃ tasseva gacchati.

    ൧൨൫൫.

    1255.

    ‘‘യാദിസം കുരുതേ മിത്തം, യാദിസം ചൂപസേവതി;

    ‘‘Yādisaṃ kurute mittaṃ, yādisaṃ cūpasevati;

    സോപി താദിസകോ ഹോതി, സഹവാസോ ഹി 95 താദിസോ.

    Sopi tādisako hoti, sahavāso hi 96 tādiso.

    ൧൨൫൬.

    1256.

    ‘‘സേവമാനോ സേവമാനം, സമ്ഫുട്ഠോ സമ്ഫുസം പരം;

    ‘‘Sevamāno sevamānaṃ, samphuṭṭho samphusaṃ paraṃ;

    സരോ ദിദ്ധോ കലാപംവ, അലിത്തമുപലിമ്പതി;

    Saro diddho kalāpaṃva, alittamupalimpati;

    ഉപലേപഭയാ 97 ധീരോ, നേവ പാപസഖാ സിയാ.

    Upalepabhayā 98 dhīro, neva pāpasakhā siyā.

    ൧൨൫൭.

    1257.

    ‘‘പൂതിമച്ഛം കുസഗ്ഗേന, യോ നരോ ഉപനയ്ഹതി;

    ‘‘Pūtimacchaṃ kusaggena, yo naro upanayhati;

    കുസാപി പൂതി വായന്തി, ഏവം ബാലൂപസേവനാ.

    Kusāpi pūti vāyanti, evaṃ bālūpasevanā.

    ൧൨൫൮.

    1258.

    ‘‘തഗരഞ്ച പലാസേന, യോ നരോ ഉപനയ്ഹതി;

    ‘‘Tagarañca palāsena, yo naro upanayhati;

    പത്താപി സുരഭി വായന്തി, ഏവം ധീരൂപസേവനാ.

    Pattāpi surabhi vāyanti, evaṃ dhīrūpasevanā.

    ൧൨൫൯.

    1259.

    ‘‘തസ്മാ പത്തപുടസ്സേവ 99, ഞത്വാ സമ്പാകമത്തനോ;

    ‘‘Tasmā pattapuṭasseva 100, ñatvā sampākamattano;

    അസന്തേ നോപസേവേയ്യ, സന്തേ സേവേയ്യ പണ്ഡിതോ;

    Asante nopaseveyya, sante seveyya paṇḍito;

    അസന്തോ നിരയം നേന്തി, സന്തോ പാപേന്തി സുഗ്ഗതിം’’.

    Asanto nirayaṃ nenti, santo pāpenti suggatiṃ’’.

    ൧൨൬൦.

    1260.

    അഹമ്പി ജാതിയോ സത്ത, സരേ സംസരിതത്തനോ;

    Ahampi jātiyo satta, sare saṃsaritattano;

    അനാഗതാപി സത്തേവ, യാ ഗമിസ്സം ഇതോ ചുതാ.

    Anāgatāpi satteva, yā gamissaṃ ito cutā.

    ൧൨൬൧.

    1261.

    ‘‘യാ മേ സാ സത്തമീ ജാതി, അഹു പുബ്ബേ ജനാധിപ;

    ‘‘Yā me sā sattamī jāti, ahu pubbe janādhipa;

    കമ്മാരപുത്തോ മഗധേസു, അഹും രാജഗഹേ പുരേ.

    Kammāraputto magadhesu, ahuṃ rājagahe pure.

    ൧൨൬൨.

    1262.

    ‘‘പാപം സഹായമാഗമ്മ, ബഹും പാപം കതം മയാ;

    ‘‘Pāpaṃ sahāyamāgamma, bahuṃ pāpaṃ kataṃ mayā;

    പരദാരസ്സ ഹേഠേന്തോ, ചരിമ്ഹാ അമരാ വിയ.

    Paradārassa heṭhento, carimhā amarā viya.

    ൧൨൬൩.

    1263.

    ‘‘തം കമ്മം നിഹിതം അട്ഠാ, ഭസ്മച്ഛന്നോവ പാവകോ;

    ‘‘Taṃ kammaṃ nihitaṃ aṭṭhā, bhasmacchannova pāvako;

    അഥ അഞ്ഞേഹി കമ്മേഹി, അജായിം വംസഭൂമിയം.

    Atha aññehi kammehi, ajāyiṃ vaṃsabhūmiyaṃ.

    ൧൨൬൪.

    1264.

    ‘‘കോസമ്ബിയം സേട്ഠികുലേ, ഇദ്ധേ ഫീതേ മഹദ്ധനേ;

    ‘‘Kosambiyaṃ seṭṭhikule, iddhe phīte mahaddhane;

    ഏകപുത്തോ മഹാരാജ, നിച്ചം സക്കതപൂജിതോ.

    Ekaputto mahārāja, niccaṃ sakkatapūjito.

    ൧൨൬൫.

    1265.

    ‘‘തത്ഥ മിത്തം അസേവിസ്സം, സഹായം സാതവേ രതം;

    ‘‘Tattha mittaṃ asevissaṃ, sahāyaṃ sātave rataṃ;

    പണ്ഡിതം സുതസമ്പന്നം, സോ മം അത്ഥേ നിവേസയി.

    Paṇḍitaṃ sutasampannaṃ, so maṃ atthe nivesayi.

    ൧൨൬൬.

    1266.

    ‘‘ചാതുദ്ദസിം പഞ്ചദസിം, ബഹും രത്തിം ഉപാവസിം;

    ‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, bahuṃ rattiṃ upāvasiṃ;

    തം കമ്മം നിഹിതം അട്ഠാ, നിധീവ ഉദകന്തികേ.

    Taṃ kammaṃ nihitaṃ aṭṭhā, nidhīva udakantike.

    ൧൨൬൭.

    1267.

    ‘‘അഥ പാപാന കമ്മാനം, യമേതം മഗധേ കതം;

    ‘‘Atha pāpāna kammānaṃ, yametaṃ magadhe kataṃ;

    ഫലം പരിയാഗ മം 101 പച്ഛാ, ഭുത്വാ ദുട്ഠവിസം യഥാ.

    Phalaṃ pariyāga maṃ 102 pacchā, bhutvā duṭṭhavisaṃ yathā.

    ൧൨൬൮.

    1268.

    ‘‘തതോ ചുതാഹം വേദേഹ, രോരുവേ നിരയേ ചിരം;

    ‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, roruve niraye ciraṃ;

    സകമ്മുനാ അപച്ചിസ്സം, തം സരം ന സുഖം ലഭേ.

    Sakammunā apaccissaṃ, taṃ saraṃ na sukhaṃ labhe.

    ൧൨൬൯.

    1269.

    ‘‘ബഹുവസ്സഗണേ തത്ഥ, ഖേപയിത്വാ ബഹും ദുഖം;

    ‘‘Bahuvassagaṇe tattha, khepayitvā bahuṃ dukhaṃ;

    ഭിന്നാഗതേ 103 അഹും രാജ, ഛഗലോ ഉദ്ധതപ്ഫലോ 104.

    Bhinnāgate 105 ahuṃ rāja, chagalo uddhatapphalo 106.

    ൧൨൭൦.

    1270.

    ‘‘സാതപുത്താ മയാ വൂള്ഹാ, പിട്ഠിയാ ച രഥേന ച;

    ‘‘Sātaputtā mayā vūḷhā, piṭṭhiyā ca rathena ca;

    തസ്സ കമ്മസ്സ നിസ്സന്ദോ, പരദാരഗമനസ്സ മേ.

    Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.

    ൧൨൭൧.

    1271.

    ‘‘തതോ ചുതാഹം വേദേഹ, കപി ആസിം ബ്രഹാവനേ;

    ‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, kapi āsiṃ brahāvane;

    നിലുഞ്ചിതഫലോ 107 യേവ, യൂഥപേന പഗബ്ഭിനാ;

    Niluñcitaphalo 108 yeva, yūthapena pagabbhinā;

    തസ്സ കമ്മസ്സ നിസ്സന്ദോ, പരദാരഗമനസ്സ മേ.

    Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.

    ൧൨൭൨.

    1272.

    ‘‘തതോ ചുതാഹം വേദേഹ, ദസ്സനേസു 109 പസൂ അഹും;

    ‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, dassanesu 110 pasū ahuṃ;

    നിലുഞ്ചിതോ ജവോ ഭദ്രോ, യോഗ്ഗം വൂള്ഹം ചിരം മയാ;

    Niluñcito javo bhadro, yoggaṃ vūḷhaṃ ciraṃ mayā;

    തസ്സ കമ്മസ്സ നിസ്സന്ദോ, പരദാരഗമനസ്സ മേ.

    Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.

    ൧൨൭൩.

    1273.

    ‘‘തതോ ചുതാഹം വേദേഹ, വജ്ജീസു കുലമാഗമാ;

    ‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, vajjīsu kulamāgamā;

    നേവിത്ഥീ ന പുമാ ആസിം, മനുസ്സത്തേ സുദുല്ലഭേ;

    Nevitthī na pumā āsiṃ, manussatte sudullabhe;

    തസ്സ കമ്മസ്സ നിസ്സന്ദോ, പരദാരഗമനസ്സ മേ.

    Tassa kammassa nissando, paradāragamanassa me.

    ൧൨൭൪.

    1274.

    ‘‘തതോ ചുതാഹം വേദേഹ, അജായിം നന്ദനേ വനേ;

    ‘‘Tato cutāhaṃ vedeha, ajāyiṃ nandane vane;

    ഭവനേ താവതിംസാഹം, അച്ഛരാ കാമവണ്ണിനീ 111.

    Bhavane tāvatiṃsāhaṃ, accharā kāmavaṇṇinī 112.

    ൧൨൭൫.

    1275.

    ‘‘വിചിത്തവത്ഥാഭരണാ, ആമുത്തമണികുണ്ഡലാ;

    ‘‘Vicittavatthābharaṇā, āmuttamaṇikuṇḍalā;

    കുസലാ നച്ചഗീതസ്സ, സക്കസ്സ പരിചാരികാ.

    Kusalā naccagītassa, sakkassa paricārikā.

    ൧൨൭൬.

    1276.

    ‘‘തത്ഥ ഠിതാഹം വേദേഹ, സരാമി ജാതിയോ ഇമാ;

    ‘‘Tattha ṭhitāhaṃ vedeha, sarāmi jātiyo imā;

    അനാഗതാപി സത്തേവ, യാ ഗമിസ്സം ഇതോ ചുതാ.

    Anāgatāpi satteva, yā gamissaṃ ito cutā.

    ൧൨൭൭.

    1277.

    ‘‘പരിയാഗതം തം കുസലം, യം മേ കോസമ്ബിയം കതം;

    ‘‘Pariyāgataṃ taṃ kusalaṃ, yaṃ me kosambiyaṃ kataṃ;

    ദേവേ ചേവ മനുസ്സേ ച, സന്ധാവിസ്സം ഇതോ ചുതാ.

    Deve ceva manusse ca, sandhāvissaṃ ito cutā.

    ൧൨൭൮.

    1278.

    ‘‘സത്ത ജച്ചോ 113 മഹാരാജ, നിച്ചം സക്കതപൂജിതാ;

    ‘‘Satta jacco 114 mahārāja, niccaṃ sakkatapūjitā;

    ഥീഭാവാപി ന മുച്ചിസ്സം, ഛട്ഠാ നിഗതിയോ 115 ഇമാ.

    Thībhāvāpi na muccissaṃ, chaṭṭhā nigatiyo 116 imā.

    ൧൨൭൯.

    1279.

    ‘‘സത്തമീ ച ഗതി ദേവ, ദേവപുത്തോ മഹിദ്ധികോ;

    ‘‘Sattamī ca gati deva, devaputto mahiddhiko;

    പുമാ ദേവോ ഭവിസ്സാമി 117, ദേവകായസ്മിമുത്തമോ.

    Pumā devo bhavissāmi 118, devakāyasmimuttamo.

    ൧൨൮൦.

    1280.

    ‘‘അജ്ജാപി സന്താനമയം, മാലം ഗന്ഥേന്തി നന്ദനേ;

    ‘‘Ajjāpi santānamayaṃ, mālaṃ ganthenti nandane;

    ദേവപുത്തോ ജവോ നാമ, യോ മേ മാലം പടിച്ഛതി.

    Devaputto javo nāma, yo me mālaṃ paṭicchati.

    ൧൨൮൧.

    1281.

    ‘‘മുഹുത്തോ വിയ സോ ദിബ്യോ, ഇധ വസ്സാനി സോളസ;

    ‘‘Muhutto viya so dibyo, idha vassāni soḷasa;

    രത്തിന്ദിവോ ച സോ ദിബ്യോ, മാനുസിം സരദോസതം.

    Rattindivo ca so dibyo, mānusiṃ saradosataṃ.

    ൧൨൮൨.

    1282.

    ‘‘ഇതി കമ്മാനി അന്വേന്തി, അസങ്ഖേയ്യാപി ജാതിയോ;

    ‘‘Iti kammāni anventi, asaṅkheyyāpi jātiyo;

    കല്യാണം യദി വാ പാപം, ന ഹി കമ്മം വിനസ്സതി 119.

    Kalyāṇaṃ yadi vā pāpaṃ, na hi kammaṃ vinassati 120.

    ൧൨൮൩.

    1283.

    ‘‘യോ ഇച്ഛേ പുരിസോ ഹോതും, ജാതിം ജാതിം 121 പുനപ്പുനം;

    ‘‘Yo icche puriso hotuṃ, jātiṃ jātiṃ 122 punappunaṃ;

    പരദാരം വിവജ്ജേയ്യ, ധോതപാദോവ കദ്ദമം.

    Paradāraṃ vivajjeyya, dhotapādova kaddamaṃ.

    ൧൨൮൪.

    1284.

    ‘‘യാ ഇച്ഛേ പുരിസോ ഹോതും, ജാതിം ജാതിം പുനപ്പുനം;

    ‘‘Yā icche puriso hotuṃ, jātiṃ jātiṃ punappunaṃ;

    സാമികം അപചായേയ്യ, ഇന്ദംവ പരിചാരികാ.

    Sāmikaṃ apacāyeyya, indaṃva paricārikā.

    ൧൨൮൫.

    1285.

    ‘‘യോ ഇച്ഛേ ദിബ്യഭോഗഞ്ച, ദിബ്ബമായും യസം സുഖം;

    ‘‘Yo icche dibyabhogañca, dibbamāyuṃ yasaṃ sukhaṃ;

    പാപാനി പരിവജ്ജേത്വാ 123, തിവിധം ധമ്മമാചരേ.

    Pāpāni parivajjetvā 124, tividhaṃ dhammamācare.

    ൧൨൮൬.

    1286.

    ‘‘കായേന വാചാ മനസാ, അപ്പമത്തോ വിചക്ഖണോ;

    ‘‘Kāyena vācā manasā, appamatto vicakkhaṇo;

    അത്തനോ ഹോതി അത്ഥായ, ഇത്ഥീ വാ യദി വാ പുമാ.

    Attano hoti atthāya, itthī vā yadi vā pumā.

    ൧൨൮൭.

    1287.

    ‘‘യേ കേചിമേ മാനുജാ ജീവലോകേ, യസസ്സിനോ സബ്ബസമന്തഭോഗാ;

    ‘‘Ye kecime mānujā jīvaloke, yasassino sabbasamantabhogā;

    അസംസയം തേഹി പുരേ സുചിണ്ണം, കമ്മസ്സകാസേ പുഥു സബ്ബസത്താ.

    Asaṃsayaṃ tehi pure suciṇṇaṃ, kammassakāse puthu sabbasattā.

    ൧൨൮൮.

    1288.

    ‘‘ഇങ്ഘാനുചിന്തേസി സയമ്പി ദേവ, കുതോനിദാനാ തേ ഇമാ ജനിന്ദ;

    ‘‘Iṅghānucintesi sayampi deva, kutonidānā te imā janinda;

    യാ തേ ഇമാ അച്ഛരാസന്നികാസാ, അലങ്കതാ കഞ്ചനജാലഛന്നാ’’.

    Yā te imā accharāsannikāsā, alaṅkatā kañcanajālachannā’’.

    ൧൨൮൯.

    1289.

    ഇച്ചേവം പിതരം കഞ്ഞാ, രുചാ തോസേസി അങ്ഗതിം;

    Iccevaṃ pitaraṃ kaññā, rucā tosesi aṅgatiṃ;

    മൂള്ഹസ്സ മഗ്ഗമാചിക്ഖി, ധമ്മമക്ഖാസി സുബ്ബതാ.

    Mūḷhassa maggamācikkhi, dhammamakkhāsi subbatā.

    ൧൨൯൦.

    1290.

    അഥാഗമാ ബ്രഹ്മലോകാ, നാരദോ മാനുസിം പജം;

    Athāgamā brahmalokā, nārado mānusiṃ pajaṃ;

    ജമ്ബുദീപം അവേക്ഖന്തോ, അദ്ദാ രാജാനമങ്ഗതിം.

    Jambudīpaṃ avekkhanto, addā rājānamaṅgatiṃ.

    ൧൨൯൧.

    1291.

    ‘‘തതോ പതിട്ഠാ പാസാദേ, വേദേഹസ്സ പുരത്ഥതോ 125;

    ‘‘Tato patiṭṭhā pāsāde, vedehassa puratthato 126;

    തഞ്ച ദിസ്വാനാനുപ്പത്തം, രുചാ ഇസിമവന്ദഥ.

    Tañca disvānānuppattaṃ, rucā isimavandatha.

    ൧൨൯൨.

    1292.

    ‘‘അഥാസനമ്ഹാ ഓരുയ്ഹ, രാജാ ബ്യഥിതമാനസോ 127;

    ‘‘Athāsanamhā oruyha, rājā byathitamānaso 128;

    നാരദം പരിപുച്ഛന്തോ, ഇദം വചനമബ്രവി.

    Nāradaṃ paripucchanto, idaṃ vacanamabravi.

    ൧൨൯൩.

    1293.

    ‘‘കുതോ നു ആഗച്ഛസി ദേവവണ്ണി, ഓഭാസയം സബ്ബദിസാ 129 ചന്ദിമാവ;

    ‘‘Kuto nu āgacchasi devavaṇṇi, obhāsayaṃ sabbadisā 130 candimāva;

    അക്ഖാഹി മേ പുച്ഛിതോ നാമഗോത്തം, കഥം തം ജാനന്തി മനുസ്സലോകേ’’.

    Akkhāhi me pucchito nāmagottaṃ, kathaṃ taṃ jānanti manussaloke’’.

    ൧൨൯൪.

    1294.

    ‘‘അഹഞ്ഹി ദേവതോ ഇദാനി ഏമി, ഓഭാസയം സബ്ബദിസാ 131 ചന്ദിമാവ;

    ‘‘Ahañhi devato idāni emi, obhāsayaṃ sabbadisā 132 candimāva;

    അക്ഖാമി തേ പുച്ഛിതോ നാമഗോത്തം, ജാനന്തി മം നാരദോ കസ്സപോ ച’’.

    Akkhāmi te pucchito nāmagottaṃ, jānanti maṃ nārado kassapo ca’’.

    ൧൨൯൫.

    1295.

    ‘‘അച്ഛേരരൂപം തവ 133 യാദിസഞ്ച, വേഹായസം ഗച്ഛസി തിട്ഠസീ ച;

    ‘‘Accherarūpaṃ tava 134 yādisañca, vehāyasaṃ gacchasi tiṭṭhasī ca;

    പുച്ഛാമി തം നാരദ ഏതമത്ഥം, അഥ കേന വണ്ണേന തവായമിദ്ധി’’.

    Pucchāmi taṃ nārada etamatthaṃ, atha kena vaṇṇena tavāyamiddhi’’.

    ൧൨൯൬.

    1296.

    ‘‘സച്ചഞ്ച ധമ്മോ ച ദമോ ച ചാഗോ, ഗുണാ മമേതേ പകതാ പുരാണാ;

    ‘‘Saccañca dhammo ca damo ca cāgo, guṇā mamete pakatā purāṇā;

    തേഹേവ ധമ്മേഹി സുസേവിതേഹി, മനോജവോ യേന കാമം ഗതോസ്മി’’.

    Teheva dhammehi susevitehi, manojavo yena kāmaṃ gatosmi’’.

    ൧൨൯൭.

    1297.

    ‘‘അച്ഛേരമാചിക്ഖസി പുഞ്ഞസിദ്ധിം, സചേ ഹി ഏതേഹി 135 യഥാ വദേസി;

    ‘‘Accheramācikkhasi puññasiddhiṃ, sace hi etehi 136 yathā vadesi;

    പുച്ഛാമി തം നാരദ ഏതമത്ഥം, പുട്ഠോ ച മേ സാധു വിയാകരോഹി’’.

    Pucchāmi taṃ nārada etamatthaṃ, puṭṭho ca me sādhu viyākarohi’’.

    ൧൨൯൮.

    1298.

    ‘‘പുച്ഛസ്സു മം രാജ തവേസ അത്ഥോ, യം സംസയം കുരുസേ ഭൂമിപാല;

    ‘‘Pucchassu maṃ rāja tavesa attho, yaṃ saṃsayaṃ kuruse bhūmipāla;

    അഹം തം നിസ്സംസയതം ഗമേമി, നയേഹി ഞായേഹി ച ഹേതുഭീ ച’’.

    Ahaṃ taṃ nissaṃsayataṃ gamemi, nayehi ñāyehi ca hetubhī ca’’.

    ൧൨൯൯.

    1299.

    ‘‘പുച്ഛാമി തം നാരദ ഏതമത്ഥം, പുട്ഠോ ച മേ നാരദ മാ മുസാ ഭണി;

    ‘‘Pucchāmi taṃ nārada etamatthaṃ, puṭṭho ca me nārada mā musā bhaṇi;

    അത്ഥി നു ദേവാ പിതരോ നു അത്ഥി, ലോകോ പരോ അത്ഥി ജനോ യമാഹു’’.

    Atthi nu devā pitaro nu atthi, loko paro atthi jano yamāhu’’.

    ൧൩൦൦.

    1300.

    ‘‘അത്ഥേവ ദേവാ പിതരോ ച അത്ഥി, ലോകോ പരോ അത്ഥി ജനോ യമാഹു;

    ‘‘Attheva devā pitaro ca atthi, loko paro atthi jano yamāhu;

    കാമേസു ഗിദ്ധാ ച നരാ പമൂള്ഹാ, ലോകം പരം ന വിദൂ മോഹയുത്താ’’.

    Kāmesu giddhā ca narā pamūḷhā, lokaṃ paraṃ na vidū mohayuttā’’.

    ൧൩൦൧.

    1301.

    ‘‘അത്ഥീതി ചേ നാരദ സദ്ദഹാസി, നിവേസനം പരലോകേ മതാനം;

    ‘‘Atthīti ce nārada saddahāsi, nivesanaṃ paraloke matānaṃ;

    ഇധേവ മേ പഞ്ച സതാനി ദേഹി, ദസ്സാമി തേ പരലോകേ സഹസ്സം’’.

    Idheva me pañca satāni dehi, dassāmi te paraloke sahassaṃ’’.

    ൧൩൦൨.

    1302.

    ‘‘ദജ്ജേമു ഖോ പഞ്ച സതാനി ഭോതോ, ജഞ്ഞാമു ചേ സീലവന്തം വദഞ്ഞും 137;

    ‘‘Dajjemu kho pañca satāni bhoto, jaññāmu ce sīlavantaṃ vadaññuṃ 138;

    ലുദ്ദം തം ഭോന്തം നിരയേ വസന്തം, കോ ചോദയേ പരലോകേ സഹസ്സം.

    Luddaṃ taṃ bhontaṃ niraye vasantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ൧൩൦൩.

    1303.

    ‘‘ഇധേവ യോ ഹോതി അധമ്മസീലോ 139, പാപാചാരോ അലസോ ലുദ്ദകമ്മോ;

    ‘‘Idheva yo hoti adhammasīlo 140, pāpācāro alaso luddakammo;

    ന പണ്ഡിതാ തസ്മിം ഇണം ദദന്തി, ന ഹി ആഗമോ ഹോതി തഥാവിധമ്ഹാ.

    Na paṇḍitā tasmiṃ iṇaṃ dadanti, na hi āgamo hoti tathāvidhamhā.

    ൧൩൦൪.

    1304.

    ‘‘ദക്ഖഞ്ച പോസം മനുജാ വിദിത്വാ, ഉട്ഠാനകം 141 സീലവന്തം വദഞ്ഞും;

    ‘‘Dakkhañca posaṃ manujā viditvā, uṭṭhānakaṃ 142 sīlavantaṃ vadaññuṃ;

    സയമേവ ഭോഗേഹി നിമന്തയന്തി, കമ്മം കരിത്വാ പുന മാഹരേസി’’.

    Sayameva bhogehi nimantayanti, kammaṃ karitvā puna māharesi’’.

    ൧൩൦൫.

    1305.

    ‘‘ഇതോ ചുതോ 143 ദക്ഖസി തത്ഥ രാജ, കാകോലസങ്ഘേഹി വികസ്സമാനം 144;

    ‘‘Ito cuto 145 dakkhasi tattha rāja, kākolasaṅghehi vikassamānaṃ 146;

    തം ഖജ്ജമാനം നിരയേ വസന്തം, കാകേഹി ഗിജ്ഝേഹി ച സേനകേഹി 147;

    Taṃ khajjamānaṃ niraye vasantaṃ, kākehi gijjhehi ca senakehi 148;

    സഞ്ഛിന്നഗത്തം രുഹിരം സവന്തം, കോ ചോദയേ പരലോകേ സഹസ്സം.

    Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ൧൩൦൬.

    1306.

    ‘‘അന്ധംതമം തത്ഥ ന ചന്ദസൂരിയാ, നിരയോ സദാ തുമുലോ ഘോരരൂപോ;

    ‘‘Andhaṃtamaṃ tattha na candasūriyā, nirayo sadā tumulo ghorarūpo;

    സാ നേവ രത്തീ ന ദിവാ പഞ്ഞായതി, തഥാവിധേ കോ വിചരേ ധനത്ഥികോ.

    Sā neva rattī na divā paññāyati, tathāvidhe ko vicare dhanatthiko.

    ൧൩൦൭.

    1307.

    ‘‘സബലോ ച സാമോ ച ദുവേ സുവാനാ, പവദ്ധകായാ ബലിനോ മഹന്താ;

    ‘‘Sabalo ca sāmo ca duve suvānā, pavaddhakāyā balino mahantā;

    ഖാദന്തി ദന്തേഹി അയോമയേഹി, ഇതോ പണുന്നം പരലോകപത്തം 149.

    Khādanti dantehi ayomayehi, ito paṇunnaṃ paralokapattaṃ 150.

    ൧൩൦൮.

    1308.

    ‘‘തം ഖജ്ജമാനം നിരയേ വസന്തം, ലുദ്ദേഹി വാളേഹി അഘമ്മിഗേഹി ച;

    ‘‘Taṃ khajjamānaṃ niraye vasantaṃ, luddehi vāḷehi aghammigehi ca;

    സഞ്ഛിന്നഗത്തം രുഹിരം സവന്തം, കോ ചോദയേ പരലോകേ സഹസ്സം.

    Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ൧൩൦൯.

    1309.

    ‘‘ഉസൂഹി സത്തീഹി ച സുനിസിതാഹി, ഹനന്തി വിജ്ഝന്തി ച പച്ചമിത്താ 151;

    ‘‘Usūhi sattīhi ca sunisitāhi, hananti vijjhanti ca paccamittā 152;

    കാളൂപകാളാ നിരയമ്ഹി ഘോരേ, പുബ്ബേ നരം ദുക്കടകമ്മകാരിം.

    Kāḷūpakāḷā nirayamhi ghore, pubbe naraṃ dukkaṭakammakāriṃ.

    ൧൩൧൦.

    1310.

    ‘‘തം ഹഞ്ഞമാനം നിരയേ വജന്തം, കുച്ഛിസ്മിം പസ്സസ്മിം വിപ്ഫാലിതൂദരം;

    ‘‘Taṃ haññamānaṃ niraye vajantaṃ, kucchismiṃ passasmiṃ vipphālitūdaraṃ;

    സഞ്ഛിന്നഗത്തം രുഹിരം സവന്തം, കോ ചോദയേ പരലോകേ സഹസ്സം.

    Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ൧൩൧൧.

    1311.

    ‘‘സത്തീ ഉസൂ തോമരഭിണ്ഡിവാലാ, വിവിധാവുധാ വസ്സന്തി തത്ഥ ദേവാ;

    ‘‘Sattī usū tomarabhiṇḍivālā, vividhāvudhā vassanti tattha devā;

    പതന്തി അങ്ഗാരമിവച്ചിമന്തോ, സിലാസനീ വസ്സതി ലുദ്ദകമ്മേ.

    Patanti aṅgāramivaccimanto, silāsanī vassati luddakamme.

    ൧൩൧൨.

    1312.

    ‘‘ഉണ്ഹോ ച വാതോ നിരയമ്ഹി ദുസ്സഹോ, ന തമ്ഹി സുഖം ലബ്ഭതി 153 ഇത്തരമ്പി;

    ‘‘Uṇho ca vāto nirayamhi dussaho, na tamhi sukhaṃ labbhati 154 ittarampi;

    തം തം വിധാവന്തമലേനമാതുരം, കോ ചോദയേ പരലോകേ സഹസ്സം.

    Taṃ taṃ vidhāvantamalenamāturaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ൧൩൧൩.

    1313.

    ‘‘സന്ധാവമാനമ്പി 155 രഥേസു യുത്തം, സജോതിഭൂതം പഥവിം കമന്തം;

    ‘‘Sandhāvamānampi 156 rathesu yuttaṃ, sajotibhūtaṃ pathaviṃ kamantaṃ;

    പതോദലട്ഠീഹി സുചോദയന്തം 157, കോ ചോദയേ പരലോകേ സഹസ്സം.

    Patodalaṭṭhīhi sucodayantaṃ 158, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ൧൩൧൪.

    1314.

    ‘‘തമാരുഹന്തം ഖുരസഞ്ചിതം ഗിരിം, വിഭിംസനം പജ്ജലിതം ഭയാനകം;

    ‘‘Tamāruhantaṃ khurasañcitaṃ giriṃ, vibhiṃsanaṃ pajjalitaṃ bhayānakaṃ;

    സഞ്ഛിന്നഗത്തം രുഹിരം സവന്തം, കോ ചോദയേ പരലോകേ സഹസ്സം.

    Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ൧൩൧൫.

    1315.

    ‘‘തമാരുഹന്തം പബ്ബതസന്നികാസം, അങ്ഗാരരാസിം ജലിതം ഭയാനകം;

    ‘‘Tamāruhantaṃ pabbatasannikāsaṃ, aṅgārarāsiṃ jalitaṃ bhayānakaṃ;

    സുദഡ്ഢഗത്തം കപണം രുദന്തം, കോ ചോദയേ പരലോകേ സഹസ്സം.

    Sudaḍḍhagattaṃ kapaṇaṃ rudantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ൧൩൧൬.

    1316.

    ‘‘അബ്ഭകൂടസമാ ഉച്ചാ, കണ്ടകനിചിതാ 159 ദുമാ;

    ‘‘Abbhakūṭasamā uccā, kaṇṭakanicitā 160 dumā;

    അയോമയേഹി തിക്ഖേഹി, നരലോഹിതപായിഭി.

    Ayomayehi tikkhehi, naralohitapāyibhi.

    ൧൩൧൭.

    1317.

    ‘‘തമാരുഹന്തി നാരിയോ, നരാ ച പരദാരഗൂ;

    ‘‘Tamāruhanti nāriyo, narā ca paradāragū;

    ചോദിതാ സത്തിഹത്ഥേഹി, യമനിദ്ദേസകാരിഭി.

    Coditā sattihatthehi, yamaniddesakāribhi.

    ൧൩൧൮.

    1318.

    ‘‘തമാരുഹന്തം നിരയം, സിമ്ബലിം രുഹരിമക്ഖിതം;

    ‘‘Tamāruhantaṃ nirayaṃ, simbaliṃ ruharimakkhitaṃ;

    വിദഡ്ഢകായം 161 വിതചം, ആതുരം ഗാള്ഹവേദനം.

    Vidaḍḍhakāyaṃ 162 vitacaṃ, āturaṃ gāḷhavedanaṃ.

    ൧൩൧൯.

    1319.

    ‘‘പസ്സസന്തം മുഹും ഉണ്ഹം, പുബ്ബകമ്മാപരാധികം;

    ‘‘Passasantaṃ muhuṃ uṇhaṃ, pubbakammāparādhikaṃ;

    ദുമഗ്ഗേ വിതചം ഗത്തം 163, കോ തം യാചേയ്യ തം ധനം.

    Dumagge vitacaṃ gattaṃ 164, ko taṃ yāceyya taṃ dhanaṃ.

    ൧൩൨൦.

    1320.

    ‘‘അബ്ഭകൂടസമാ ഉച്ചാ, അസിപത്താചിതാ ദുമാ;

    ‘‘Abbhakūṭasamā uccā, asipattācitā dumā;

    അയോമയേഹി തിക്ഖേഹി, നരലോഹിതപായിഭി.

    Ayomayehi tikkhehi, naralohitapāyibhi.

    ൧൩൨൧.

    1321.

    ‘‘തമാരുഹന്തം അസിപത്തപാദപം, അസീഹി തിക്ഖേഹി ച ഛിജ്ജമാനം 165;

    ‘‘Tamāruhantaṃ asipattapādapaṃ, asīhi tikkhehi ca chijjamānaṃ 166;

    സഞ്ഛിന്നഗത്തം രുഹിരം സവന്തം, കോ ചോദയേ പരലോകേ സഹസ്സം.

    Sañchinnagattaṃ ruhiraṃ savantaṃ, ko codaye paraloke sahassaṃ.

    ൧൩൨൨.

    1322.

    ‘‘തതോ നിക്ഖന്തമത്തം തം, അസിപത്താചിതാ ദുമാ 167;

    ‘‘Tato nikkhantamattaṃ taṃ, asipattācitā dumā 168;

    സമ്പതിതം വേതരണിം, കോ തം യാചേയ്യ തം ധനം.

    Sampatitaṃ vetaraṇiṃ, ko taṃ yāceyya taṃ dhanaṃ.

    ൧൩൨൩.

    1323.

    ‘‘ഖരാ ഖരോദകാ 169 തത്താ, ദുഗ്ഗാ വേതരണീ നദീ;

    ‘‘Kharā kharodakā 170 tattā, duggā vetaraṇī nadī;

    അയോപോക്ഖരസഞ്ഛന്നാ, തിക്ഖാ പത്തേഹി സന്ദതി.

    Ayopokkharasañchannā, tikkhā pattehi sandati.

    ൧൩൨൪.

    1324.

    ‘‘തത്ഥ സഞ്ഛിന്നഗത്തം തം, വുയ്ഹന്തം രുഹിരമക്ഖിതം;

    ‘‘Tattha sañchinnagattaṃ taṃ, vuyhantaṃ ruhiramakkhitaṃ;

    വേതരഞ്ഞേ അനാലമ്ബേ, കോ തം യാചേയ്യ തം ധനം’’.

    Vetaraññe anālambe, ko taṃ yāceyya taṃ dhanaṃ’’.

    ൧൩൨൫.

    1325.

    ‘‘വേധാമി രുക്ഖോ വിയ ഛിജ്ജമാനോ, ദിസം ന ജാനാമി പമൂള്ഹസഞ്ഞോ;

    ‘‘Vedhāmi rukkho viya chijjamāno, disaṃ na jānāmi pamūḷhasañño;

    ഭയാനുതപ്പാമി മഹാ ച മേ ഭയാ, സുത്വാന കഥാ 171 തവ ഭാസിതാ ഇസേ.

    Bhayānutappāmi mahā ca me bhayā, sutvāna kathā 172 tava bhāsitā ise.

    ൧൩൨൬.

    1326.

    ‘‘ആദിത്തേ വാരിമജ്ഝംവ, ദീപംവോഘേ മഹണ്ണവേ;

    ‘‘Āditte vārimajjhaṃva, dīpaṃvoghe mahaṇṇave;

    അന്ധകാരേവ പജ്ജോതോ, ത്വം നോസി സരണം ഇസേ.

    Andhakāreva pajjoto, tvaṃ nosi saraṇaṃ ise.

    ൧൩൨൭.

    1327.

    ‘‘അത്ഥഞ്ച ധമ്മം അനുസാസ മം ഇസേ, അതീതമദ്ധാ അപരാധിതം മയാ;

    ‘‘Atthañca dhammaṃ anusāsa maṃ ise, atītamaddhā aparādhitaṃ mayā;

    ആചിക്ഖ മേ നാരദ സുദ്ധിമഗ്ഗം, യഥാ അഹം നോ നിരയം പതേയ്യം’’.

    Ācikkha me nārada suddhimaggaṃ, yathā ahaṃ no nirayaṃ pateyyaṃ’’.

    ൧൩൨൮.

    1328.

    ‘‘യഥാ അഹു ധതരട്ഠോ ( ) 173, വേസ്സാമിത്തോ അട്ഠകോ യാമതഗ്ഗി;

    ‘‘Yathā ahu dhataraṭṭho ( ) 174, vessāmitto aṭṭhako yāmataggi;

    ഉസിന്ദരോ ചാപി സിവീ ച രാജാ, പരിചാരകാ സമണബ്രാഹ്മണാനം.

    Usindaro cāpi sivī ca rājā, paricārakā samaṇabrāhmaṇānaṃ.

    ൧൩൨൯.

    1329.

    ‘‘ഏതേ ചഞ്ഞേ ച രാജാനോ, യേ സഗ്ഗവിസയം 175 ഗതാ;

    ‘‘Ete caññe ca rājāno, ye saggavisayaṃ 176 gatā;

    അധമ്മം പരിവജ്ജേത്വാ, ധമ്മം ചര മഹീപതി.

    Adhammaṃ parivajjetvā, dhammaṃ cara mahīpati.

    ൧൩൩൦.

    1330.

    ‘‘അന്നഹത്ഥാ ച തേ ബ്യമ്ഹേ, ഘോസയന്തു പുരേ തവ;

    ‘‘Annahatthā ca te byamhe, ghosayantu pure tava;

    കോ ഛാതോ കോ ച തസിതോ, കോ മാലം കോ വിലേപനം;

    Ko chāto ko ca tasito, ko mālaṃ ko vilepanaṃ;

    നാനാരത്താനം വത്ഥാനം, കോ നഗ്ഗോ പരിദഹിസ്സതി.

    Nānārattānaṃ vatthānaṃ, ko naggo paridahissati.

    ൧൩൩൧.

    1331.

    ‘‘കോ പന്ഥേ ഛത്തമാനേതി 177, പാദുകാ ച മുദൂ സുഭാ;

    ‘‘Ko panthe chattamāneti 178, pādukā ca mudū subhā;

    ഇതി സായഞ്ച പാതോ ച, ഘോസയന്തു പുരേ തവ.

    Iti sāyañca pāto ca, ghosayantu pure tava.

    ൧൩൩൨.

    1332.

    ‘‘ജിണ്ണം പോസം ഗവസ്സഞ്ച, മാസ്സു യുഞ്ജ യഥാ പുരേ;

    ‘‘Jiṇṇaṃ posaṃ gavassañca, māssu yuñja yathā pure;

    പരിഹാരഞ്ച ദജ്ജാസി, അധികാരകതോ ബലീ.

    Parihārañca dajjāsi, adhikārakato balī.

    ൧൩൩൩.

    1333.

    ‘‘കായോ തേ രഥസഞ്ഞാതോ, മനോസാരഥികോ ലഹു;

    ‘‘Kāyo te rathasaññāto, manosārathiko lahu;

    അവിഹിംസാസാരിതക്ഖോ, സംവിഭാഗപടിച്ഛദോ.

    Avihiṃsāsāritakkho, saṃvibhāgapaṭicchado.

    ൧൩൩൪.

    1334.

    ‘‘പാദസഞ്ഞമനേമിയോ, ഹത്ഥസഞ്ഞമപക്ഖരോ;

    ‘‘Pādasaññamanemiyo, hatthasaññamapakkharo;

    കുച്ഛിസഞ്ഞമനബ്ഭന്തോ, വാചാസഞ്ഞമകൂജനോ.

    Kucchisaññamanabbhanto, vācāsaññamakūjano.

    ൧൩൩൫.

    1335.

    ‘‘സച്ചവാക്യസമത്തങ്ഗോ, അപേസുഞ്ഞസുസഞ്ഞതോ;

    ‘‘Saccavākyasamattaṅgo, apesuññasusaññato;

    ഗിരാസഖിലനേലങ്ഗോ, മിതഭാണിസിലേസിതോ.

    Girāsakhilanelaṅgo, mitabhāṇisilesito.

    ൧൩൩൬.

    1336.

    ‘‘സദ്ധാലോഭസുസങ്ഖാരോ, നിവാതഞ്ജലികുബ്ബരോ;

    ‘‘Saddhālobhasusaṅkhāro, nivātañjalikubbaro;

    അഥദ്ധതാനതീസാകോ 179, സീലസംവരനന്ധനോ.

    Athaddhatānatīsāko 180, sīlasaṃvaranandhano.

    ൧൩൩൭.

    1337.

    ‘‘അക്കോധനമനുഗ്ഘാതീ, ധമ്മപണ്ഡരഛത്തകോ;

    ‘‘Akkodhanamanugghātī, dhammapaṇḍarachattako;

    ബാഹുസച്ചമപാലമ്ബോ, ഠിതചിത്തമുപാധിയോ 181.

    Bāhusaccamapālambo, ṭhitacittamupādhiyo 182.

    ൧൩൩൮.

    1338.

    ‘‘കാലഞ്ഞുതാചിത്തസാരോ, വേസാരജ്ജതിദണ്ഡകോ;

    ‘‘Kālaññutācittasāro, vesārajjatidaṇḍako;

    നിവാതവുത്തിയോത്തകോ 183, അനതിമാനയുഗോ ലഹു.

    Nivātavuttiyottako 184, anatimānayugo lahu.

    ൧൩൩൯.

    1339.

    ‘‘അലീനചിത്തസന്ഥാരോ , വുദ്ധിസേവീ രജോഹതോ;

    ‘‘Alīnacittasanthāro , vuddhisevī rajohato;

    സതി പതോദോ ധീരസ്സ, ധിതി യോഗോ ച രസ്മിയോ.

    Sati patodo dhīrassa, dhiti yogo ca rasmiyo.

    ൧൩൪൦.

    1340.

    ‘‘മനോ ദന്തം പഥം നേതി 185, സമദന്തേഹി വാഹിഭി;

    ‘‘Mano dantaṃ pathaṃ neti 186, samadantehi vāhibhi;

    ഇച്ഛാ ലോഭോ ച കുമ്മഗ്ഗോ, ഉജുമഗ്ഗോ ച സംയമോ.

    Icchā lobho ca kummaggo, ujumaggo ca saṃyamo.

    ൧൩൪൧.

    1341.

    ‘‘രൂപേ സദ്ദേ രസേ ഗന്ധേ, വാഹനസ്സ പധാവതോ;

    ‘‘Rūpe sadde rase gandhe, vāhanassa padhāvato;

    പഞ്ഞാ ആകോടനീ രാജ, തത്ഥ അത്താവ സാരഥി.

    Paññā ākoṭanī rāja, tattha attāva sārathi.

    ൧൩൪൨.

    1342.

    ‘‘സചേ ഏതേന യാനേന, സമചരിയാ ദള്ഹാ ധിതി;

    ‘‘Sace etena yānena, samacariyā daḷhā dhiti;

    സബ്ബകാമദുഹോ രാജ, ന ജാതു നിരയം വജേ’’.

    Sabbakāmaduho rāja, na jātu nirayaṃ vaje’’.

    ൧൩൪൩.

    1343.

    ‘‘അലാതോ ദേവദത്തോസി, സുനാമോ ആസി ഭദ്ദജി;

    ‘‘Alāto devadattosi, sunāmo āsi bhaddaji;

    വിജയോ സാരിപുത്തോസി, മോഗ്ഗല്ലാനോസി ബീജകോ.

    Vijayo sāriputtosi, moggallānosi bījako.

    ൧൩൪൪.

    1344.

    ‘‘സുനക്ഖത്തോ ലിച്ഛവിപുത്തോ, ഗുണോ ആസി അചേലകോ;

    ‘‘Sunakkhatto licchaviputto, guṇo āsi acelako;

    ആനന്ദോ സാ രുചാ ആസി, യാ രാജാനം പസാദയി.

    Ānando sā rucā āsi, yā rājānaṃ pasādayi.

    ൧൩൪൫.

    1345.

    ‘‘ഊരുവേളകസ്സപോ രാജാ, പാപദിട്ഠി തദാ അഹു;

    ‘‘Ūruveḷakassapo rājā, pāpadiṭṭhi tadā ahu;

    മഹാബ്രഹ്മാ ബോധിസത്തോ, ഏവം ധാരേഥ ജാതക’’ന്തി.

    Mahābrahmā bodhisatto, evaṃ dhāretha jātaka’’nti.

    മഹാനാരദകസ്സപജാതകം അട്ഠമം.

    Mahānāradakassapajātakaṃ aṭṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. അങ്ഗാതി (സീ॰) ഏവമുപരിപി
    2. aṅgāti (sī.) evamuparipi
    3. പന്നരസേ (സ്യാ॰ ക॰)
    4. pannarase (syā. ka.)
    5. ചാതുമസ്സ (സീ॰ പീ॰)
    6. cātumassa (sī. pī.)
    7. മിഹിതപുബ്ബേ (സീ॰ പീ॰)
    8. mihitapubbe (sī. pī.)
    9. ബ്യപഗതം (സീ॰ പീ॰)
    10. byapagataṃ (sī. pī.)
    11. ഉപനിയ്യാമസേ (ക॰)
    12. upaniyyāmase (ka.)
    13. ചിത്തം മതീ (ക॰)
    14. cittaṃ matī (ka.)
    15. കോ (സീ॰ പീ॰)
    16. ko (sī. pī.)
    17. തദേവ (ക॰)
    18. പയിരുപാസയ (സീ॰ പീ॰)
    19. tadeva (ka.)
    20. payirupāsaya (sī. pī.)
    21. രൂപിയുപക്ഖരം (ക॰)
    22. rūpiyupakkharaṃ (ka.)
    23. അനിലൂപമസമുപ്പാദാ (ക॰)
    24. anilūpamasamuppādā (ka.)
    25. ഇന്ദഖഗ്ഗധരാ (സീ॰), ഇട്ഠിഖഗ്ഗധരാ (പീ॰)
    26. indakhaggadharā (sī.), iṭṭhikhaggadharā (pī.)
    27. മുദുചിത്തകളന്ദകേ (സീ॰ പീ॰)
    28. muducittakaḷandake (sī. pī.)
    29. വാതാനമവിസഗ്ഗതാ (സീ॰ പീ॰), വാതാനമവിയത്തതാ (സ്യാ॰)
    30. vātānamavisaggatā (sī. pī.), vātānamaviyattatā (syā.)
    31. ലബ്ഭതി (സീ॰ പീ॰)
    32. പിണ്ഡിയാപനം (സ്യാ॰ ക॰)
    33. labbhati (sī. pī.)
    34. piṇḍiyāpanaṃ (syā. ka.)
    35. സരീരസ്സുപതാപികാ (സീ॰ പീ॰), സരീരസ്സുപതാപനാ (?)
    36. sarīrassupatāpikā (sī. pī.), sarīrassupatāpanā (?)
    37. പേച്ച ഗച്ഛതി (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    38. pecca gacchati (sī. syā. pī.)
    39. ധമ്മസ്സ ചിണ്ണസ്സ (സീ॰)
    40. dhammassa ciṇṇassa (sī.)
    41. ഹഞ്ഞരേ വാപി (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    42. haññare vāpi (sī. syā. pī.)
    43. യോപായം (സീ॰ പീ॰), യോ ചായം (സ്യാ॰ ക॰)
    44. yopāyaṃ (sī. pī.), yo cāyaṃ (syā. ka.)
    45. പാപേ സോഹം (സീ॰ പീ॰)
    46. pāpe sohaṃ (sī. pī.)
    47. പളച്ചരീ (സീ॰ പീ॰), പടജ്ജരീ (ക॰)
    48. paḷaccarī (sī. pī.), paṭajjarī (ka.)
    49. ന അഹം (ക॰)
    50. na ahaṃ (ka.)
    51. നിയതം (സ്യാ॰)
    52. niyataṃ (syā.)
    53. തുരിതോ (സ്യാ॰)
    54. turito (syā.)
    55. വാവടോ (ക॰)
    56. vāvaṭo (ka.)
    57. രുജാ (സീ॰ പീ॰) ഏവമുപരിപി
    58. rujā (sī. pī.) evamuparipi
    59. ച കരോന്തു (സീ॰ പീ॰)
    60. ca karontu (sī. pī.)
    61. പിതുസ്സ സന്തികേ (സ്യാ॰)
    62. pitussa santike (syā.)
    63. സോണ്ണമയേ (ക॰)
    64. soṇṇamaye (ka.)
    65. അസോഭിംസു (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    66. asobhiṃsu (sī. syā. pī.)
    67. സുവണ്ണവികതേ (സീ॰ പീ॰)
    68. suvaṇṇavikate (sī. pī.)
    69. അഹു (സ്യാ॰ ക॰)
    70. ahu (syā. ka.)
    71. കുട്ടമുഖീ (സീ॰ പീ॰)
    72. അപി ചന്ദസമമ്പി തേ (ക॰)
    73. kuṭṭamukhī (sī. pī.)
    74. api candasamampi te (ka.)
    75. സബ്ബവണീസ്വഹം (സ്യാ॰ ക॰)
    76. sabbavaṇīsvahaṃ (syā. ka.)
    77. ജീവസിനോ (സീ॰ പീ॰)
    78. jīvasino (sī. pī.)
    79. പച്ചക്ഖം (ക॰)
    80. paccakkhaṃ (ka.)
    81. മോമുഹോ (സീ॰ പീ॰)
    82. momuho (sī. pī.)
    83. ബഹൂ പജാ (ക॰)
    84. bahū pajā (ka.)
    85. അത്ഥോ (ക॰), ദുഗ്ഗഹിതോവ’നത്ഥാ (?)
    86. attho (ka.), duggahitova’natthā (?)
    87. അപ്പമാണഹരാ (പീ॰)
    88. appamāṇaharā (pī.)
    89. അപാഹായ (സീ॰)
    90. apāhāya (sī.)
    91. സാധവേ (ക॰)
    92. sādhave (ka.)
    93. പുബ്ബേ തസ്സ (സീ॰ പീ॰)
    94. pubbe tassa (sī. pī.)
    95. സഹവാസോപി (ക॰)
    96. sahavāsopi (ka.)
    97. ഉപലിമ്പഭയാ (ക॰)
    98. upalimpabhayā (ka.)
    99. ഫലപുടസ്സേവ (സീ॰ പീ॰)
    100. phalapuṭasseva (sī. pī.)
    101. പരിയാഗ തം (സീ॰), പരിയാഗതം (സ്യാ॰ പീ॰)
    102. pariyāga taṃ (sī.), pariyāgataṃ (syā. pī.)
    103. ഭേണ്ണാകടേ (സീ॰ പീ॰)
    104. ഛകലോ ഉദ്ധിതപ്ഫലോ (സീ॰ പീ॰)
    105. bheṇṇākaṭe (sī. pī.)
    106. chakalo uddhitapphalo (sī. pī.)
    107. നിലിച്ഛിതഫലോ (സീ॰ പീ॰)
    108. nilicchitaphalo (sī. pī.)
    109. ദസണ്ണേസു (സീ॰ പീ॰), ദസന്നേസു (സ്യാ॰)
    110. dasaṇṇesu (sī. pī.), dasannesu (syā.)
    111. വരവണ്ണിനീ (ക॰)
    112. varavaṇṇinī (ka.)
    113. ജച്ചാ (സ്യാ॰ പീ॰)
    114. jaccā (syā. pī.)
    115. ഛട്ഠാ ഗതിയോ (സ്യാ॰)
    116. chaṭṭhā gatiyo (syā.)
    117. ഭവിസ്സതി (ക॰)
    118. bhavissati (ka.)
    119. പനസ്സതി (സീ॰ പീ॰)
    120. panassati (sī. pī.)
    121. ജാതിജാതിം (സീ॰ പീ॰)
    122. jātijātiṃ (sī. pī.)
    123. പരിവജ്ജേയ്യ (ക॰)
    124. parivajjeyya (ka.)
    125. പുരക്ഖതോ (സ്യാ॰ ക॰)
    126. purakkhato (syā. ka.)
    127. ബ്യമ്ഹിതമാനസോ (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    128. byamhitamānaso (sī. syā. pī.)
    129. സംവരിം (സീ॰ പീ॰)
    130. saṃvariṃ (sī. pī.)
    131. സംവരിം (സീ॰ പീ॰)
    132. saṃvariṃ (sī. pī.)
    133. വത (സീ॰ പീ॰)
    134. vata (sī. pī.)
    135. ഏതേ ത്വം (സീ॰ പീ॰)
    136. ete tvaṃ (sī. pī.)
    137. വതഞ്ഞും (ക॰)
    138. vataññuṃ (ka.)
    139. അകമ്മസീലോ (പീ॰)
    140. akammasīlo (pī.)
    141. ഉട്ഠാഹകം (സീ॰)
    142. uṭṭhāhakaṃ (sī.)
    143. ഗതോ (സീ॰ പീ॰)
    144. കാകോളസങ്ഘേഹിപി കഡ്ഢമാനം (സീ॰ പീ॰)
    145. gato (sī. pī.)
    146. kākoḷasaṅghehipi kaḍḍhamānaṃ (sī. pī.)
    147. സോണകേഹി (സ്യാ॰ ക॰)
    148. soṇakehi (syā. ka.)
    149. പരലോകേ പതന്തം (ക॰)
    150. paraloke patantaṃ (ka.)
    151. പോഥയന്തി (ക॰)
    152. pothayanti (ka.)
    153. സേതി (ക॰)
    154. seti (ka.)
    155. സന്ധാവമാനം തം (സീ॰ പീ॰)
    156. sandhāvamānaṃ taṃ (sī. pī.)
    157. സുചോദിയന്തം (സീ॰ പീ॰)
    158. sucodiyantaṃ (sī. pī.)
    159. കണ്ടകാപചിതാ (സീ॰ പീ॰), കണ്ടകാഹിചിതാ (സ്യാ॰)
    160. kaṇṭakāpacitā (sī. pī.), kaṇṭakāhicitā (syā.)
    161. വിദുട്ഠകായം (പീ॰)
    162. viduṭṭhakāyaṃ (pī.)
    163. ദുമഗ്ഗവിടപഗ്ഗതം (സീ॰)
    164. dumaggaviṭapaggataṃ (sī.)
    165. പഭിജ്ജമാനം (ക॰)
    166. pabhijjamānaṃ (ka.)
    167. അസിപത്തനിരയാ ദുഖാ (സീ॰ പീ॰)
    168. asipattanirayā dukhā (sī. pī.)
    169. ഖാരോദികാ (സീ॰), ഖരോദികാ (പീ॰)
    170. khārodikā (sī.), kharodikā (pī.)
    171. ഗാഥാ (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    172. gāthā (sī. syā. pī.)
    173. ഏത്ഥ കിഞ്ചി ഊനം വിയ ദിസ്സതി
    174. ettha kiñci ūnaṃ viya dissati
    175. സക്കവിസയം (സീ॰ പീ॰)
    176. sakkavisayaṃ (sī. pī.)
    177. ഛത്ത’മാദേതി (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    178. chatta’mādeti (sī. syā. pī.)
    179. അത്ഥദ്ധതാനതീസാകോ (സീ॰ പീ॰)
    180. atthaddhatānatīsāko (sī. pī.)
    181. ധിതിചിത്തമുപാധിയോ (ക॰)
    182. dhiticittamupādhiyo (ka.)
    183. നിവാതവുത്തിയോത്തങ്ഗോ (ക॰)
    184. nivātavuttiyottaṅgo (ka.)
    185. പഥ’ന്വേതി (സീ॰ പീ॰)
    186. patha’nveti (sī. pī.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഖുദ്ദകനികായ (അട്ഠകഥാ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā / [൫൪൫] ൮. മഹാനാരദകസ്സപജാതകവണ്ണനാ • [545] 8. Mahānāradakassapajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact