| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தீ³க⁴னிகாய • Dīghanikāya |
2. மஹானிதா³னஸுத்தங்
2. Mahānidānasuttaṃ
படிச்சஸமுப்பாதோ³
Paṭiccasamuppādo
95. ஏவங் மே ஸுதங் – ஏகங் ஸமயங் ப⁴க³வா குரூஸு விஹரதி கம்மாஸத⁴ம்மங் நாம 1 குரூனங் நிக³மோ. அத² கோ² ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமி, உபஸங்கமித்வா ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. ஏகமந்தங் நிஸின்னோ கோ² ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ ப⁴க³வந்தங் ஏதத³வோச – ‘‘அச்ச²ரியங், ப⁴ந்தே, அப்³பு⁴தங், ப⁴ந்தே! யாவ க³ம்பீ⁴ரோ சாயங், ப⁴ந்தே, படிச்சஸமுப்பாதோ³ க³ம்பீ⁴ராவபா⁴ஸோ ச, அத² ச பன மே உத்தானகுத்தானகோ விய கா²யதீ’’தி. ‘‘மா ஹேவங், ஆனந்த³, அவச, மா ஹேவங், ஆனந்த³, அவச. க³ம்பீ⁴ரோ சாயங், ஆனந்த³, படிச்சஸமுப்பாதோ³ க³ம்பீ⁴ராவபா⁴ஸோ ச. ஏதஸ்ஸ, ஆனந்த³, த⁴ம்மஸ்ஸ அனநுபோ³தா⁴ அப்படிவேதா⁴ ஏவமயங் பஜா தந்தாகுலகஜாதா குலக³ண்டி²கஜாதா 2 முஞ்ஜபப்³ப³ஜபூ⁴தா அபாயங் து³க்³க³திங் வினிபாதங் ஸங்ஸாரங் நாதிவத்ததி.
95. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kurūsu viharati kammāsadhammaṃ nāma 3 kurūnaṃ nigamo. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Yāva gambhīro cāyaṃ, bhante, paṭiccasamuppādo gambhīrāvabhāso ca, atha ca pana me uttānakuttānako viya khāyatī’’ti. ‘‘Mā hevaṃ, ānanda, avaca, mā hevaṃ, ānanda, avaca. Gambhīro cāyaṃ, ānanda, paṭiccasamuppādo gambhīrāvabhāso ca. Etassa, ānanda, dhammassa ananubodhā appaṭivedhā evamayaṃ pajā tantākulakajātā kulagaṇṭhikajātā 4 muñjapabbajabhūtā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ saṃsāraṃ nātivattati.
96. ‘‘‘அத்தி² இத³ப்பச்சயா ஜராமரண’ந்தி இதி புட்டே²ன ஸதா, ஆனந்த³, அத்தீ²திஸ்ஸ வசனீயங். ‘கிங்பச்சயா ஜராமரண’ந்தி இதி சே வதெ³ய்ய, ‘ஜாதிபச்சயா ஜராமரண’ந்தி இச்சஸ்ஸ வசனீயங்.
96. ‘‘‘Atthi idappaccayā jarāmaraṇa’nti iti puṭṭhena satā, ānanda, atthītissa vacanīyaṃ. ‘Kiṃpaccayā jarāmaraṇa’nti iti ce vadeyya, ‘jātipaccayā jarāmaraṇa’nti iccassa vacanīyaṃ.
‘‘‘அத்தி² இத³ப்பச்சயா ஜாதீ’தி இதி புட்டே²ன ஸதா, ஆனந்த³, அத்தீ²திஸ்ஸ வசனீயங். ‘கிங்பச்சயா ஜாதீ’தி இதி சே வதெ³ய்ய, ‘ப⁴வபச்சயா ஜாதீ’தி இச்சஸ்ஸ வசனீயங்.
‘‘‘Atthi idappaccayā jātī’ti iti puṭṭhena satā, ānanda, atthītissa vacanīyaṃ. ‘Kiṃpaccayā jātī’ti iti ce vadeyya, ‘bhavapaccayā jātī’ti iccassa vacanīyaṃ.
‘‘‘அத்தி² இத³ப்பச்சயா ப⁴வோ’தி இதி புட்டே²ன ஸதா, ஆனந்த³, அத்தீ²திஸ்ஸ வசனீயங் . ‘கிங்பச்சயா ப⁴வோ’தி இதி சே வதெ³ய்ய, ‘உபாதா³னபச்சயா ப⁴வோ’தி இச்சஸ்ஸ வசனீயங்.
‘‘‘Atthi idappaccayā bhavo’ti iti puṭṭhena satā, ānanda, atthītissa vacanīyaṃ . ‘Kiṃpaccayā bhavo’ti iti ce vadeyya, ‘upādānapaccayā bhavo’ti iccassa vacanīyaṃ.
‘‘‘அத்தி² இத³ப்பச்சயா உபாதா³ன’ந்தி இதி புட்டே²ன ஸதா, ஆனந்த³, அத்தீ²திஸ்ஸ வசனீயங். ‘கிங்பச்சயா உபாதா³ன’ந்தி இதி சே வதெ³ய்ய, ‘தண்ஹாபச்சயா உபாதா³ன’ந்தி இச்சஸ்ஸ வசனீயங்.
‘‘‘Atthi idappaccayā upādāna’nti iti puṭṭhena satā, ānanda, atthītissa vacanīyaṃ. ‘Kiṃpaccayā upādāna’nti iti ce vadeyya, ‘taṇhāpaccayā upādāna’nti iccassa vacanīyaṃ.
‘‘‘அத்தி² இத³ப்பச்சயா தண்ஹா’தி இதி புட்டே²ன ஸதா, ஆனந்த³, அத்தீ²திஸ்ஸ வசனீயங். ‘கிங்பச்சயா தண்ஹா’தி இதி சே வதெ³ய்ய, ‘வேத³னாபச்சயா தண்ஹா’தி இச்சஸ்ஸ வசனீயங்.
‘‘‘Atthi idappaccayā taṇhā’ti iti puṭṭhena satā, ānanda, atthītissa vacanīyaṃ. ‘Kiṃpaccayā taṇhā’ti iti ce vadeyya, ‘vedanāpaccayā taṇhā’ti iccassa vacanīyaṃ.
‘‘‘அத்தி² இத³ப்பச்சயா வேத³னா’தி இதி புட்டே²ன ஸதா, ஆனந்த³, அத்தீ²திஸ்ஸ வசனீயங். ‘கிங்பச்சயா வேத³னா’தி இதி சே வதெ³ய்ய, ‘ப²ஸ்ஸபச்சயா வேத³னா’தி இச்சஸ்ஸ வசனீயங்.
‘‘‘Atthi idappaccayā vedanā’ti iti puṭṭhena satā, ānanda, atthītissa vacanīyaṃ. ‘Kiṃpaccayā vedanā’ti iti ce vadeyya, ‘phassapaccayā vedanā’ti iccassa vacanīyaṃ.
‘‘‘அத்தி² இத³ப்பச்சயா ப²ஸ்ஸோ’தி இதி புட்டே²ன ஸதா, ஆனந்த³, அத்தீ²திஸ்ஸ வசனீயங். ‘கிங்பச்சயா ப²ஸ்ஸோ’தி இதி சே வதெ³ய்ய, ‘நாமரூபபச்சயா ப²ஸ்ஸோ’தி இச்சஸ்ஸ வசனீயங்.
‘‘‘Atthi idappaccayā phasso’ti iti puṭṭhena satā, ānanda, atthītissa vacanīyaṃ. ‘Kiṃpaccayā phasso’ti iti ce vadeyya, ‘nāmarūpapaccayā phasso’ti iccassa vacanīyaṃ.
‘‘‘அத்தி² இத³ப்பச்சயா நாமரூப’ந்தி இதி புட்டே²ன ஸதா, ஆனந்த³, அத்தீ²திஸ்ஸ வசனீயங். ‘கிங்பச்சயா நாமரூப’ந்தி இதி சே வதெ³ய்ய, ‘விஞ்ஞாணபச்சயா நாமரூப’ந்தி இச்சஸ்ஸ வசனீயங்.
‘‘‘Atthi idappaccayā nāmarūpa’nti iti puṭṭhena satā, ānanda, atthītissa vacanīyaṃ. ‘Kiṃpaccayā nāmarūpa’nti iti ce vadeyya, ‘viññāṇapaccayā nāmarūpa’nti iccassa vacanīyaṃ.
‘‘‘அத்தி² இத³ப்பச்சயா விஞ்ஞாண’ந்தி இதி புட்டே²ன ஸதா, ஆனந்த³, அத்தீ²திஸ்ஸ வசனீயங். ‘கிங்பச்சயா விஞ்ஞாண’ந்தி இதி சே வதெ³ய்ய, ‘நாமரூபபச்சயா விஞ்ஞாண’ந்தி இச்சஸ்ஸ வசனீயங்.
‘‘‘Atthi idappaccayā viññāṇa’nti iti puṭṭhena satā, ānanda, atthītissa vacanīyaṃ. ‘Kiṃpaccayā viññāṇa’nti iti ce vadeyya, ‘nāmarūpapaccayā viññāṇa’nti iccassa vacanīyaṃ.
97. ‘‘இதி கோ², ஆனந்த³, நாமரூபபச்சயா விஞ்ஞாணங், விஞ்ஞாணபச்சயா நாமரூபங், நாமரூபபச்சயா ப²ஸ்ஸோ, ப²ஸ்ஸபச்சயா வேத³னா, வேத³னாபச்சயா தண்ஹா, தண்ஹாபச்சயா உபாதா³னங், உபாதா³னபச்சயா ப⁴வோ, ப⁴வபச்சயா ஜாதி , ஜாதிபச்சயா ஜராமரணங் ஸோகபரிதே³வது³க்க²தோ³மனஸ்ஸுபாயாஸா ஸம்ப⁴வந்தி. ஏவமேதஸ்ஸ கேவலஸ்ஸ து³க்க²க்க²ந்த⁴ஸ்ஸ ஸமுத³யோ ஹோதி.
97. ‘‘Iti kho, ānanda, nāmarūpapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti , jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.
98. ‘‘‘ஜாதிபச்சயா ஜராமரண’ந்தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² ஜாதிபச்சயா ஜராமரணங். ஜாதி ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸெய்யதி²த³ங் – தே³வானங் வா தே³வத்தாய, க³ந்த⁴ப்³பா³னங் வா க³ந்த⁴ப்³ப³த்தாய, யக்கா²னங் வா யக்க²த்தாய, பூ⁴தானங் வா பூ⁴தத்தாய, மனுஸ்ஸானங் வா மனுஸ்ஸத்தாய, சதுப்பதா³னங் வா சதுப்பத³த்தாய, பக்கீ²னங் வா பக்கி²த்தாய, ஸரீஸபானங் வா ஸரீஸபத்தாய 5, தேஸங் தேஸஞ்ச ஹி, ஆனந்த³, ஸத்தானங் தத³த்தாய ஜாதி நாப⁴விஸ்ஸ. ஸப்³ப³ஸோ ஜாதியா அஸதி ஜாதினிரோதா⁴ அபி நு கோ² ஜராமரணங் பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ ஜராமரணஸ்ஸ, யதி³த³ங் ஜாதி’’.
98. ‘‘‘Jātipaccayā jarāmaraṇa’nti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā jātipaccayā jarāmaraṇaṃ. Jāti ca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, seyyathidaṃ – devānaṃ vā devattāya, gandhabbānaṃ vā gandhabbattāya, yakkhānaṃ vā yakkhattāya, bhūtānaṃ vā bhūtattāya, manussānaṃ vā manussattāya, catuppadānaṃ vā catuppadattāya, pakkhīnaṃ vā pakkhittāya, sarīsapānaṃ vā sarīsapattāya 6, tesaṃ tesañca hi, ānanda, sattānaṃ tadattāya jāti nābhavissa. Sabbaso jātiyā asati jātinirodhā api nu kho jarāmaraṇaṃ paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo jarāmaraṇassa, yadidaṃ jāti’’.
99. ‘‘‘ப⁴வபச்சயா ஜாதீ’தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² ப⁴வபச்சயா ஜாதி. ப⁴வோ ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸெய்யதி²த³ங் – காமப⁴வோ வா ரூபப⁴வோ வா அரூபப⁴வோ வா, ஸப்³ப³ஸோ ப⁴வே அஸதி ப⁴வனிரோதா⁴ அபி நு கோ² ஜாதி பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ ஜாதியா, யதி³த³ங் ப⁴வோ’’.
99. ‘‘‘Bhavapaccayā jātī’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā bhavapaccayā jāti. Bhavo ca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, seyyathidaṃ – kāmabhavo vā rūpabhavo vā arūpabhavo vā, sabbaso bhave asati bhavanirodhā api nu kho jāti paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo jātiyā, yadidaṃ bhavo’’.
100. ‘‘‘உபாதா³னபச்சயா ப⁴வோ’தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² உபாதா³னபச்சயா ப⁴வோ. உபாதா³னஞ்ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி , ஸெய்யதி²த³ங் – காமுபாதா³னங் வா தி³ட்டு²பாதா³னங் வா ஸீலப்³ப³துபாதா³னங் வா அத்தவாது³பாதா³னங் வா, ஸப்³ப³ஸோ உபாதா³னே அஸதி உபாதா³னநிரோதா⁴ அபி நு கோ² ப⁴வோ பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ ப⁴வஸ்ஸ, யதி³த³ங் உபாதா³னங்’’.
100. ‘‘‘Upādānapaccayā bhavo’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā upādānapaccayā bhavo. Upādānañca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici , seyyathidaṃ – kāmupādānaṃ vā diṭṭhupādānaṃ vā sīlabbatupādānaṃ vā attavādupādānaṃ vā, sabbaso upādāne asati upādānanirodhā api nu kho bhavo paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo bhavassa, yadidaṃ upādānaṃ’’.
101. ‘‘‘தண்ஹாபச்சயா உபாதா³ன’ந்தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங் ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² தண்ஹாபச்சயா உபாதா³னங். தண்ஹா ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸெய்யதி²த³ங் – ரூபதண்ஹா ஸத்³த³தண்ஹா க³ந்த⁴தண்ஹா ரஸதண்ஹா பொ²ட்ட²ப்³ப³தண்ஹா த⁴ம்மதண்ஹா, ஸப்³ப³ஸோ தண்ஹாய அஸதி தண்ஹானிரோதா⁴ அபி நு கோ² உபாதா³னங் பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ உபாதா³னஸ்ஸ, யதி³த³ங் தண்ஹா’’.
101. ‘‘‘Taṇhāpaccayā upādāna’nti iti kho panetaṃ vuttaṃ tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā taṇhāpaccayā upādānaṃ. Taṇhā ca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, seyyathidaṃ – rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā, sabbaso taṇhāya asati taṇhānirodhā api nu kho upādānaṃ paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo upādānassa, yadidaṃ taṇhā’’.
102. ‘‘‘வேத³னாபச்சயா தண்ஹா’தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² வேத³னாபச்சயா தண்ஹா. வேத³னா ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸெய்யதி²த³ங் – சக்கு²ஸம்ப²ஸ்ஸஜா வேத³னா ஸோதஸம்ப²ஸ்ஸஜா வேத³னா கா⁴னஸம்ப²ஸ்ஸஜா வேத³னா ஜிவ்ஹாஸம்ப²ஸ்ஸஜா வேத³னா காயஸம்ப²ஸ்ஸஜா வேத³னா மனோஸம்ப²ஸ்ஸஜா வேத³னா, ஸப்³ப³ஸோ வேத³னாய அஸதி வேத³னானிரோதா⁴ அபி நு கோ² தண்ஹா பஞ்ஞாயேதா²’’தி ? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ தண்ஹாய, யதி³த³ங் வேத³னா’’.
102. ‘‘‘Vedanāpaccayā taṇhā’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā vedanāpaccayā taṇhā. Vedanā ca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, seyyathidaṃ – cakkhusamphassajā vedanā sotasamphassajā vedanā ghānasamphassajā vedanā jivhāsamphassajā vedanā kāyasamphassajā vedanā manosamphassajā vedanā, sabbaso vedanāya asati vedanānirodhā api nu kho taṇhā paññāyethā’’ti ? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo taṇhāya, yadidaṃ vedanā’’.
103. ‘‘இதி கோ² பனேதங், ஆனந்த³, வேத³னங் படிச்ச தண்ஹா, தண்ஹங் படிச்ச பரியேஸனா, பரியேஸனங் படிச்ச லாபோ⁴, லாப⁴ங் படிச்ச வினிச்ச²யோ, வினிச்ச²யங் படிச்ச ச²ந்த³ராகோ³, ச²ந்த³ராக³ங் படிச்ச அஜ்ஜோ²ஸானங், அஜ்ஜோ²ஸானங் படிச்ச பரிக்³க³ஹோ, பரிக்³க³ஹங் படிச்ச மச்ச²ரியங், மச்ச²ரியங் படிச்ச ஆரக்கோ². ஆரக்கா²தி⁴கரணங் த³ண்டா³தா³னஸத்தா²தா³னகலஹவிக்³க³ஹவிவாத³துவங்துவங்பேஸுஞ்ஞமுஸாவாதா³ அனேகே பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா ஸம்ப⁴வந்தி.
103. ‘‘Iti kho panetaṃ, ānanda, vedanaṃ paṭicca taṇhā, taṇhaṃ paṭicca pariyesanā, pariyesanaṃ paṭicca lābho, lābhaṃ paṭicca vinicchayo, vinicchayaṃ paṭicca chandarāgo, chandarāgaṃ paṭicca ajjhosānaṃ, ajjhosānaṃ paṭicca pariggaho, pariggahaṃ paṭicca macchariyaṃ, macchariyaṃ paṭicca ārakkho. Ārakkhādhikaraṇaṃ daṇḍādānasatthādānakalahaviggahavivādatuvaṃtuvaṃpesuññamusāvādā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti.
104. ‘‘‘ஆரக்கா²தி⁴கரணங் 7 த³ண்டா³தா³னஸத்தா²தா³னகலஹவிக்³க³ஹவிவாத³துவங்துவங்பேஸுஞ்ஞமுஸாவாதா³ அனேகே பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா ஸம்ப⁴வந்தீ’தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² ஆரக்கா²தி⁴கரணங் த³ண்டா³தா³னஸத்தா²தா³னகலஹவிக்³க³ஹவிவாத³துவங்துவங்பேஸுஞ்ஞமுஸாவாதா³ அனேகே பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா ஸம்ப⁴வந்தி. ஆரக்கோ² ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸப்³ப³ஸோ ஆரக்கே² அஸதி ஆரக்க²னிரோதா⁴ அபி நு கோ² த³ண்டா³தா³னஸத்தா²தா³னகலஹவிக்³க³ஹவிவாத³துவங்துவங்பேஸுஞ்ஞமுஸாவாதா³ அனேகே பாபகா அகுஸலா த⁴ம்மா ஸம்ப⁴வெய்யு’’ந்தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ த³ண்டா³தா³னஸத்தா²தா³னகலஹவிக்³க³ஹவிவாத³துவங்துவங்பேஸுஞ்ஞமுஸாவாதா³னங் அனேகேஸங் பாபகானங் அகுஸலானங் த⁴ம்மானங் ஸம்ப⁴வாய யதி³த³ங் ஆரக்கோ².
104. ‘‘‘Ārakkhādhikaraṇaṃ 8 daṇḍādānasatthādānakalahaviggahavivādatuvaṃtuvaṃpesuññamusāvādā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavantī’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā ārakkhādhikaraṇaṃ daṇḍādānasatthādānakalahaviggahavivādatuvaṃtuvaṃpesuññamusāvādā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti. Ārakkho ca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, sabbaso ārakkhe asati ārakkhanirodhā api nu kho daṇḍādānasatthādānakalahaviggahavivādatuvaṃtuvaṃpesuññamusāvādā aneke pāpakā akusalā dhammā sambhaveyyu’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo daṇḍādānasatthādānakalahaviggahavivādatuvaṃtuvaṃpesuññamusāvādānaṃ anekesaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ sambhavāya yadidaṃ ārakkho.
105. ‘‘‘மச்ச²ரியங் படிச்ச ஆரக்கோ²’தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² மச்ச²ரியங் படிச்ச ஆரக்கோ². மச்ச²ரியஞ்ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி , ஸப்³ப³ஸோ மச்ச²ரியே அஸதி மச்ச²ரியனிரோதா⁴ அபி நு கோ² ஆரக்கோ² பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ ஆரக்க²ஸ்ஸ, யதி³த³ங் மச்ச²ரியங்’’.
105. ‘‘‘Macchariyaṃ paṭicca ārakkho’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā macchariyaṃ paṭicca ārakkho. Macchariyañca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici , sabbaso macchariye asati macchariyanirodhā api nu kho ārakkho paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo ārakkhassa, yadidaṃ macchariyaṃ’’.
106. ‘‘‘பரிக்³க³ஹங் படிச்ச மச்ச²ரிய’ந்தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² பரிக்³க³ஹங் படிச்ச மச்ச²ரியங். பரிக்³க³ஹோ ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸப்³ப³ஸோ பரிக்³க³ஹே அஸதி பரிக்³க³ஹனிரோதா⁴ அபி நு கோ² மச்ச²ரியங் பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ மச்ச²ரியஸ்ஸ, யதி³த³ங் பரிக்³க³ஹோ’’.
106. ‘‘‘Pariggahaṃ paṭicca macchariya’nti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā pariggahaṃ paṭicca macchariyaṃ. Pariggaho ca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, sabbaso pariggahe asati pariggahanirodhā api nu kho macchariyaṃ paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo macchariyassa, yadidaṃ pariggaho’’.
107. ‘‘‘அஜ்ஜோ²ஸானங் படிச்ச பரிக்³க³ஹோ’தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² அஜ்ஜோ²ஸானங் படிச்ச பரிக்³க³ஹோ. அஜ்ஜோ²ஸானஞ்ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸப்³ப³ஸோ அஜ்ஜோ²ஸானே அஸதி அஜ்ஜோ²ஸானநிரோதா⁴ அபி நு கோ² பரிக்³க³ஹோ பஞ்ஞாயேதா²’’தி ? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ பரிக்³க³ஹஸ்ஸ – யதி³த³ங் அஜ்ஜோ²ஸானங்’’.
107. ‘‘‘Ajjhosānaṃ paṭicca pariggaho’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā ajjhosānaṃ paṭicca pariggaho. Ajjhosānañca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, sabbaso ajjhosāne asati ajjhosānanirodhā api nu kho pariggaho paññāyethā’’ti ? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo pariggahassa – yadidaṃ ajjhosānaṃ’’.
108. ‘‘‘ச²ந்த³ராக³ங் படிச்ச அஜ்ஜோ²ஸான’ந்தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² ச²ந்த³ராக³ங் படிச்ச அஜ்ஜோ²ஸானங். ச²ந்த³ராகோ³ ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸப்³ப³ஸோ ச²ந்த³ராகே³ அஸதி ச²ந்த³ராக³னிரோதா⁴ அபி நு கோ² அஜ்ஜோ²ஸானங் பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ அஜ்ஜோ²ஸானஸ்ஸ, யதி³த³ங் ச²ந்த³ராகோ³’’.
108. ‘‘‘Chandarāgaṃ paṭicca ajjhosāna’nti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā chandarāgaṃ paṭicca ajjhosānaṃ. Chandarāgo ca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, sabbaso chandarāge asati chandarāganirodhā api nu kho ajjhosānaṃ paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo ajjhosānassa, yadidaṃ chandarāgo’’.
109. ‘‘‘வினிச்ச²யங் படிச்ச ச²ந்த³ராகோ³’தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² வினிச்ச²யங் படிச்ச ச²ந்த³ராகோ³. வினிச்ச²யோ ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸப்³ப³ஸோ வினிச்ச²யே அஸதி வினிச்ச²யனிரோதா⁴ அபி நு கோ² ச²ந்த³ராகோ³ பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங் , ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ ச²ந்த³ராக³ஸ்ஸ, யதி³த³ங் வினிச்ச²யோ’’.
109. ‘‘‘Vinicchayaṃ paṭicca chandarāgo’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā vinicchayaṃ paṭicca chandarāgo. Vinicchayo ca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, sabbaso vinicchaye asati vinicchayanirodhā api nu kho chandarāgo paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ , bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo chandarāgassa, yadidaṃ vinicchayo’’.
110. ‘‘‘லாப⁴ங் படிச்ச வினிச்ச²யோ’தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² லாப⁴ங் படிச்ச வினிச்ச²யோ. லாபோ⁴ ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸப்³ப³ஸோ லாபே⁴ அஸதி லாப⁴னிரோதா⁴ அபி நு கோ² வினிச்ச²யோ பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³ ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ வினிச்ச²யஸ்ஸ, யதி³த³ங் லாபோ⁴’’.
110. ‘‘‘Lābhaṃ paṭicca vinicchayo’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā lābhaṃ paṭicca vinicchayo. Lābho ca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, sabbaso lābhe asati lābhanirodhā api nu kho vinicchayo paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo vinicchayassa, yadidaṃ lābho’’.
111. ‘‘‘பரியேஸனங் படிச்ச லாபோ⁴’தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² பரியேஸனங் படிச்ச லாபோ⁴. பரியேஸனா ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸப்³ப³ஸோ பரியேஸனாய அஸதி பரியேஸனானிரோதா⁴ அபி நு கோ² லாபோ⁴ பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ லாப⁴ஸ்ஸ, யதி³த³ங் பரியேஸனா’’.
111. ‘‘‘Pariyesanaṃ paṭicca lābho’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā pariyesanaṃ paṭicca lābho. Pariyesanā ca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, sabbaso pariyesanāya asati pariyesanānirodhā api nu kho lābho paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo lābhassa, yadidaṃ pariyesanā’’.
112. ‘‘‘தண்ஹங் படிச்ச பரியேஸனா’தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² தண்ஹங் படிச்ச பரியேஸனா. தண்ஹா ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸெய்யதி²த³ங் – காமதண்ஹா ப⁴வதண்ஹா விப⁴வதண்ஹா, ஸப்³ப³ஸோ தண்ஹாய அஸதி தண்ஹானிரோதா⁴ அபி நு கோ² பரியேஸனா பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ பரியேஸனாய, யதி³த³ங் தண்ஹா. இதி கோ², ஆனந்த³, இமே த்³வே த⁴ம்மா 9 த்³வயேன வேத³னாய ஏகஸமோஸரணா ப⁴வந்தி’’.
112. ‘‘‘Taṇhaṃ paṭicca pariyesanā’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā taṇhaṃ paṭicca pariyesanā. Taṇhā ca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, seyyathidaṃ – kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā, sabbaso taṇhāya asati taṇhānirodhā api nu kho pariyesanā paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo pariyesanāya, yadidaṃ taṇhā. Iti kho, ānanda, ime dve dhammā 10 dvayena vedanāya ekasamosaraṇā bhavanti’’.
113. ‘‘‘ப²ஸ்ஸபச்சயா வேத³னா’தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² ‘ப²ஸ்ஸபச்சயா வேத³னா. ப²ஸ்ஸோ ச ஹி, ஆனந்த³, நாப⁴விஸ்ஸ ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் கஸ்ஸசி கிம்ஹிசி, ஸெய்யதி²த³ங் – சக்கு²ஸம்ப²ஸ்ஸோ ஸோதஸம்ப²ஸ்ஸோ கா⁴னஸம்ப²ஸ்ஸோ ஜிவ்ஹாஸம்ப²ஸ்ஸோ காயஸம்ப²ஸ்ஸோ மனோஸம்ப²ஸ்ஸோ, ஸப்³ப³ஸோ ப²ஸ்ஸே அஸதி ப²ஸ்ஸனிரோதா⁴ அபி நு கோ² வேத³னா பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³ , ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ வேத³னாய, யதி³த³ங் ப²ஸ்ஸோ’’.
113. ‘‘‘Phassapaccayā vedanā’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā ‘phassapaccayā vedanā. Phasso ca hi, ānanda, nābhavissa sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ kassaci kimhici, seyyathidaṃ – cakkhusamphasso sotasamphasso ghānasamphasso jivhāsamphasso kāyasamphasso manosamphasso, sabbaso phasse asati phassanirodhā api nu kho vedanā paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda , eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo vedanāya, yadidaṃ phasso’’.
114. ‘‘‘நாமரூபபச்சயா ப²ஸ்ஸோ’தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² நாமரூபபச்சயா ப²ஸ்ஸோ. யேஹி, ஆனந்த³, ஆகாரேஹி யேஹி லிங்கே³ஹி யேஹி நிமித்தேஹி யேஹி உத்³தே³ஸேஹி நாமகாயஸ்ஸ பஞ்ஞத்தி ஹோதி, தேஸு ஆகாரேஸு தேஸு லிங்கே³ஸு தேஸு நிமித்தேஸு தேஸு உத்³தே³ஸேஸு அஸதி அபி நு கோ² ரூபகாயே அதி⁴வசனஸம்ப²ஸ்ஸோ பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘யேஹி, ஆனந்த³, ஆகாரேஹி யேஹி லிங்கே³ஹி யேஹி நிமித்தேஹி யேஹி உத்³தே³ஸேஹி ரூபகாயஸ்ஸ பஞ்ஞத்தி ஹோதி, தேஸு ஆகாரேஸு…பே॰… தேஸு உத்³தே³ஸேஸு அஸதி அபி நு கோ² நாமகாயே படிக⁴ஸம்ப²ஸ்ஸோ பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘யேஹி, ஆனந்த³, ஆகாரேஹி…பே॰… யேஹி உத்³தே³ஸேஹி நாமகாயஸ்ஸ ச ரூபகாயஸ்ஸ ச பஞ்ஞத்தி ஹோதி , தேஸு ஆகாரேஸு…பே॰… தேஸு உத்³தே³ஸேஸு அஸதி அபி நு கோ² அதி⁴வசனஸம்ப²ஸ்ஸோ வா படிக⁴ஸம்ப²ஸ்ஸோ வா பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘யேஹி, ஆனந்த³, ஆகாரேஹி…பே॰… யேஹி உத்³தே³ஸேஹி நாமரூபஸ்ஸ பஞ்ஞத்தி ஹோதி, தேஸு ஆகாரேஸு …பே॰… தேஸு உத்³தே³ஸேஸு அஸதி அபி நு கோ² ப²ஸ்ஸோ பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ ப²ஸ்ஸஸ்ஸ, யதி³த³ங் நாமரூபங்’’.
114. ‘‘‘Nāmarūpapaccayā phasso’ti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā nāmarūpapaccayā phasso. Yehi, ānanda, ākārehi yehi liṅgehi yehi nimittehi yehi uddesehi nāmakāyassa paññatti hoti, tesu ākāresu tesu liṅgesu tesu nimittesu tesu uddesesu asati api nu kho rūpakāye adhivacanasamphasso paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Yehi, ānanda, ākārehi yehi liṅgehi yehi nimittehi yehi uddesehi rūpakāyassa paññatti hoti, tesu ākāresu…pe… tesu uddesesu asati api nu kho nāmakāye paṭighasamphasso paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Yehi, ānanda, ākārehi…pe… yehi uddesehi nāmakāyassa ca rūpakāyassa ca paññatti hoti , tesu ākāresu…pe… tesu uddesesu asati api nu kho adhivacanasamphasso vā paṭighasamphasso vā paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Yehi, ānanda, ākārehi…pe… yehi uddesehi nāmarūpassa paññatti hoti, tesu ākāresu …pe… tesu uddesesu asati api nu kho phasso paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo phassassa, yadidaṃ nāmarūpaṃ’’.
115. ‘‘‘விஞ்ஞாணபச்சயா நாமரூப’ந்தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² விஞ்ஞாணபச்சயா நாமரூபங். விஞ்ஞாணஞ்ச ஹி, ஆனந்த³, மாதுகுச்சி²ஸ்மிங் ந ஓக்கமிஸ்ஸத², அபி நு கோ² நாமரூபங் மாதுகுச்சி²ஸ்மிங் ஸமுச்சிஸ்ஸதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘விஞ்ஞாணஞ்ச ஹி, ஆனந்த³, மாதுகுச்சி²ஸ்மிங் ஓக்கமித்வா வோக்கமிஸ்ஸத², அபி நு கோ² நாமரூபங் இத்த²த்தாய அபி⁴னிப்³ப³த்திஸ்ஸதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘விஞ்ஞாணஞ்ச ஹி, ஆனந்த³, த³ஹரஸ்ஸேவ ஸதோ வொச்சி²ஜ்ஜிஸ்ஸத² குமாரகஸ்ஸ வா குமாரிகாய வா, அபி நு கோ² நாமரூபங் வுத்³தி⁴ங் விரூள்ஹிங் வேபுல்லங் ஆபஜ்ஜிஸ்ஸதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ நாமரூபஸ்ஸ – யதி³த³ங் விஞ்ஞாணங்’’.
115. ‘‘‘Viññāṇapaccayā nāmarūpa’nti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ. Viññāṇañca hi, ānanda, mātukucchismiṃ na okkamissatha, api nu kho nāmarūpaṃ mātukucchismiṃ samuccissathā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Viññāṇañca hi, ānanda, mātukucchismiṃ okkamitvā vokkamissatha, api nu kho nāmarūpaṃ itthattāya abhinibbattissathā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Viññāṇañca hi, ānanda, daharasseva sato vocchijjissatha kumārakassa vā kumārikāya vā, api nu kho nāmarūpaṃ vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissathā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo nāmarūpassa – yadidaṃ viññāṇaṃ’’.
116. ‘‘‘நாமரூபபச்சயா விஞ்ஞாண’ந்தி இதி கோ² பனேதங் வுத்தங், ததா³னந்த³, இமினாபேதங் பரியாயேன வேதி³தப்³ப³ங், யதா² நாமரூபபச்சயா விஞ்ஞாணங். விஞ்ஞாணஞ்ச ஹி, ஆனந்த³, நாமரூபே பதிட்ட²ங் ந லபி⁴ஸ்ஸத², அபி நு கோ² ஆயதிங் ஜாதிஜராமரணங் து³க்க²ஸமுத³யஸம்ப⁴வோ 11 பஞ்ஞாயேதா²’’தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏஸேவ ஹேது ஏதங் நிதா³னங் ஏஸ ஸமுத³யோ ஏஸ பச்சயோ விஞ்ஞாணஸ்ஸ யதி³த³ங் நாமரூபங். எத்தாவதா கோ², ஆனந்த³, ஜாயேத² வா ஜீயேத² 12 வா மீயேத² 13 வா சவேத² வா உபபஜ்ஜேத² வா. எத்தாவதா அதி⁴வசனபதோ², எத்தாவதா நிருத்திபதோ², எத்தாவதா பஞ்ஞத்திபதோ², எத்தாவதா பஞ்ஞாவசரங், எத்தாவதா வட்டங் வத்ததி இத்த²த்தங் பஞ்ஞாபனாய யதி³த³ங் நாமரூபங் ஸஹ விஞ்ஞாணேன அஞ்ஞமஞ்ஞபச்சயதா பவத்ததி.
116. ‘‘‘Nāmarūpapaccayā viññāṇa’nti iti kho panetaṃ vuttaṃ, tadānanda, imināpetaṃ pariyāyena veditabbaṃ, yathā nāmarūpapaccayā viññāṇaṃ. Viññāṇañca hi, ānanda, nāmarūpe patiṭṭhaṃ na labhissatha, api nu kho āyatiṃ jātijarāmaraṇaṃ dukkhasamudayasambhavo 14 paññāyethā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, eseva hetu etaṃ nidānaṃ esa samudayo esa paccayo viññāṇassa yadidaṃ nāmarūpaṃ. Ettāvatā kho, ānanda, jāyetha vā jīyetha 15 vā mīyetha 16 vā cavetha vā upapajjetha vā. Ettāvatā adhivacanapatho, ettāvatā niruttipatho, ettāvatā paññattipatho, ettāvatā paññāvacaraṃ, ettāvatā vaṭṭaṃ vattati itthattaṃ paññāpanāya yadidaṃ nāmarūpaṃ saha viññāṇena aññamaññapaccayatā pavattati.
அத்தபஞ்ஞத்தி
Attapaññatti
117. ‘‘கித்தாவதா ச, ஆனந்த³, அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி? ரூபிங் வா ஹி, ஆனந்த³, பரித்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி – ‘‘ரூபீ மே பரித்தோ அத்தா’’தி. ரூபிங் வா ஹி , ஆனந்த³, அனந்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி – ‘ரூபீ மே அனந்தோ அத்தா’தி. அரூபிங் வா ஹி, ஆனந்த³, பரித்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி – ‘அரூபீ மே பரித்தோ அத்தா’தி. அரூபிங் வா ஹி, ஆனந்த³, அனந்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி – ‘அரூபீ மே அனந்தோ அத்தா’தி.
117. ‘‘Kittāvatā ca, ānanda, attānaṃ paññapento paññapeti? Rūpiṃ vā hi, ānanda, parittaṃ attānaṃ paññapento paññapeti – ‘‘rūpī me paritto attā’’ti. Rūpiṃ vā hi , ānanda, anantaṃ attānaṃ paññapento paññapeti – ‘rūpī me ananto attā’ti. Arūpiṃ vā hi, ānanda, parittaṃ attānaṃ paññapento paññapeti – ‘arūpī me paritto attā’ti. Arūpiṃ vā hi, ānanda, anantaṃ attānaṃ paññapento paññapeti – ‘arūpī me ananto attā’ti.
118. ‘‘தத்ரானந்த³, யோ ஸோ ரூபிங் பரித்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி. ஏதரஹி வா ஸோ ரூபிங் பரித்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி, தத்த² பா⁴விங் வா ஸோ ரூபிங் பரித்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி, ‘அதத²ங் வா பன ஸந்தங் தத²த்தாய உபகப்பெஸ்ஸாமீ’தி இதி வா பனஸ்ஸ ஹோதி. ஏவங் ஸந்தங் கோ², ஆனந்த³, ரூபிங் 17 பரித்தத்தானுதி³ட்டி² அனுஸேதீதி இச்சாலங் வசனாய.
118. ‘‘Tatrānanda, yo so rūpiṃ parittaṃ attānaṃ paññapento paññapeti. Etarahi vā so rūpiṃ parittaṃ attānaṃ paññapento paññapeti, tattha bhāviṃ vā so rūpiṃ parittaṃ attānaṃ paññapento paññapeti, ‘atathaṃ vā pana santaṃ tathattāya upakappessāmī’ti iti vā panassa hoti. Evaṃ santaṃ kho, ānanda, rūpiṃ 18 parittattānudiṭṭhi anusetīti iccālaṃ vacanāya.
‘‘தத்ரானந்த³, யோ ஸோ ரூபிங் அனந்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி. ஏதரஹி வா ஸோ ரூபிங் அனந்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி, தத்த² பா⁴விங் வா ஸோ ரூபிங் அனந்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி, ‘அதத²ங் வா பன ஸந்தங் தத²த்தாய உபகப்பெஸ்ஸாமீ’தி இதி வா பனஸ்ஸ ஹோதி. ஏவங் ஸந்தங் கோ², ஆனந்த³, ரூபிங் 19 அனந்தத்தானுதி³ட்டி² அனுஸேதீதி இச்சாலங் வசனாய.
‘‘Tatrānanda, yo so rūpiṃ anantaṃ attānaṃ paññapento paññapeti. Etarahi vā so rūpiṃ anantaṃ attānaṃ paññapento paññapeti, tattha bhāviṃ vā so rūpiṃ anantaṃ attānaṃ paññapento paññapeti, ‘atathaṃ vā pana santaṃ tathattāya upakappessāmī’ti iti vā panassa hoti. Evaṃ santaṃ kho, ānanda, rūpiṃ 20 anantattānudiṭṭhi anusetīti iccālaṃ vacanāya.
‘‘தத்ரானந்த³, யோ ஸோ அரூபிங் பரித்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி. ஏதரஹி வா ஸோ அரூபிங் பரித்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி, தத்த² பா⁴விங் வா ஸோ அரூபிங் பரித்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி, ‘அதத²ங் வா பன ஸந்தங் தத²த்தாய உபகப்பெஸ்ஸாமீ’தி இதி வா பனஸ்ஸ ஹோதி. ஏவங் ஸந்தங் கோ², ஆனந்த³, அரூபிங் 21 பரித்தத்தானுதி³ட்டி² அனுஸேதீதி இச்சாலங் வசனாய.
‘‘Tatrānanda, yo so arūpiṃ parittaṃ attānaṃ paññapento paññapeti. Etarahi vā so arūpiṃ parittaṃ attānaṃ paññapento paññapeti, tattha bhāviṃ vā so arūpiṃ parittaṃ attānaṃ paññapento paññapeti, ‘atathaṃ vā pana santaṃ tathattāya upakappessāmī’ti iti vā panassa hoti. Evaṃ santaṃ kho, ānanda, arūpiṃ 22 parittattānudiṭṭhi anusetīti iccālaṃ vacanāya.
‘‘தத்ரானந்த³, யோ ஸோ அரூபிங் அனந்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி. ஏதரஹி வா ஸோ அரூபிங் அனந்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி, தத்த² பா⁴விங் வா ஸோ அரூபிங் அனந்தங் அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி, ‘அதத²ங் வா பன ஸந்தங் தத²த்தாய உபகப்பெஸ்ஸாமீ’தி இதி வா பனஸ்ஸ ஹோதி. ஏவங் ஸந்தங் கோ², ஆனந்த³, அரூபிங் 23 அனந்தத்தானுதி³ட்டி² அனுஸேதீதி இச்சாலங் வசனாய. எத்தாவதா கோ², ஆனந்த³, அத்தானங் பஞ்ஞபெந்தோ பஞ்ஞபேதி.
‘‘Tatrānanda, yo so arūpiṃ anantaṃ attānaṃ paññapento paññapeti. Etarahi vā so arūpiṃ anantaṃ attānaṃ paññapento paññapeti, tattha bhāviṃ vā so arūpiṃ anantaṃ attānaṃ paññapento paññapeti, ‘atathaṃ vā pana santaṃ tathattāya upakappessāmī’ti iti vā panassa hoti. Evaṃ santaṃ kho, ānanda, arūpiṃ 24 anantattānudiṭṭhi anusetīti iccālaṃ vacanāya. Ettāvatā kho, ānanda, attānaṃ paññapento paññapeti.
நஅத்தபஞ்ஞத்தி
Naattapaññatti
119. ‘‘கித்தாவதா ச, ஆனந்த³, அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி? ரூபிங் வா ஹி, ஆனந்த³, பரித்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி – ‘ரூபீ மே பரித்தோ அத்தா’தி. ரூபிங் வா ஹி, ஆனந்த³, அனந்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி – ‘ரூபீ மே அனந்தோ அத்தா’தி. அரூபிங் வா ஹி, ஆனந்த³, பரித்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி – ‘அரூபீ மே பரித்தோ அத்தா’தி. அரூபிங் வா ஹி, ஆனந்த³, அனந்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி – ‘அரூபீ மே அனந்தோ அத்தா’தி.
119. ‘‘Kittāvatā ca, ānanda, attānaṃ na paññapento na paññapeti? Rūpiṃ vā hi, ānanda, parittaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti – ‘rūpī me paritto attā’ti. Rūpiṃ vā hi, ānanda, anantaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti – ‘rūpī me ananto attā’ti. Arūpiṃ vā hi, ānanda, parittaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti – ‘arūpī me paritto attā’ti. Arūpiṃ vā hi, ānanda, anantaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti – ‘arūpī me ananto attā’ti.
120. ‘‘தத்ரானந்த³, யோ ஸோ ரூபிங் பரித்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி. ஏதரஹி வா ஸோ ரூபிங் பரித்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி, தத்த² பா⁴விங் வா ஸோ ரூபிங் பரித்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி, ‘அதத²ங் வா பன ஸந்தங் தத²த்தாய உபகப்பெஸ்ஸாமீ’தி இதி வா பனஸ்ஸ ந ஹோதி. ஏவங் ஸந்தங் கோ², ஆனந்த³, ரூபிங் பரித்தத்தானுதி³ட்டி² நானுஸேதீதி இச்சாலங் வசனாய.
120. ‘‘Tatrānanda, yo so rūpiṃ parittaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti. Etarahi vā so rūpiṃ parittaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti, tattha bhāviṃ vā so rūpiṃ parittaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti, ‘atathaṃ vā pana santaṃ tathattāya upakappessāmī’ti iti vā panassa na hoti. Evaṃ santaṃ kho, ānanda, rūpiṃ parittattānudiṭṭhi nānusetīti iccālaṃ vacanāya.
‘‘தத்ரானந்த³ , யோ ஸோ ரூபிங் அனந்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி. ஏதரஹி வா ஸோ ரூபிங் அனந்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி, தத்த² பா⁴விங் வா ஸோ ரூபிங் அனந்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி, ‘அதத²ங் வா பன ஸந்தங் தத²த்தாய உபகப்பெஸ்ஸாமீ’தி இதி வா பனஸ்ஸ ந ஹோதி. ஏவங் ஸந்தங் கோ², ஆனந்த³, ரூபிங் அனந்தத்தானுதி³ட்டி² நானுஸேதீதி இச்சாலங் வசனாய.
‘‘Tatrānanda , yo so rūpiṃ anantaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti. Etarahi vā so rūpiṃ anantaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti, tattha bhāviṃ vā so rūpiṃ anantaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti, ‘atathaṃ vā pana santaṃ tathattāya upakappessāmī’ti iti vā panassa na hoti. Evaṃ santaṃ kho, ānanda, rūpiṃ anantattānudiṭṭhi nānusetīti iccālaṃ vacanāya.
‘‘தத்ரானந்த³, யோ ஸோ அரூபிங் பரித்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி. ஏதரஹி வா ஸோ அரூபிங் பரித்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி, தத்த² பா⁴விங் வா ஸோ அரூபிங் பரித்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி, ‘அதத²ங் வா பன ஸந்தங் தத²த்தாய உபகப்பெஸ்ஸாமீ’தி இதி வா பனஸ்ஸ ந ஹோதி. ஏவங் ஸந்தங் கோ², ஆனந்த³, அரூபிங் பரித்தத்தானுதி³ட்டி² நானுஸேதீதி இச்சாலங் வசனாய.
‘‘Tatrānanda, yo so arūpiṃ parittaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti. Etarahi vā so arūpiṃ parittaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti, tattha bhāviṃ vā so arūpiṃ parittaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti, ‘atathaṃ vā pana santaṃ tathattāya upakappessāmī’ti iti vā panassa na hoti. Evaṃ santaṃ kho, ānanda, arūpiṃ parittattānudiṭṭhi nānusetīti iccālaṃ vacanāya.
‘‘தத்ரானந்த³, யோ ஸோ அரூபிங் அனந்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி. ஏதரஹி வா ஸோ அரூபிங் அனந்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி, தத்த² பா⁴விங் வா ஸோ அரூபிங் அனந்தங் அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி, ‘அதத²ங் வா பன ஸந்தங் தத²த்தாய உபகப்பெஸ்ஸாமீ’தி இதி வா பனஸ்ஸ ந ஹோதி. ஏவங் ஸந்தங் கோ², ஆனந்த³, அரூபிங் அனந்தத்தானுதி³ட்டி² நானுஸேதீதி இச்சாலங் வசனாய. எத்தாவதா கோ², ஆனந்த³, அத்தானங் ந பஞ்ஞபெந்தோ ந பஞ்ஞபேதி.
‘‘Tatrānanda, yo so arūpiṃ anantaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti. Etarahi vā so arūpiṃ anantaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti, tattha bhāviṃ vā so arūpiṃ anantaṃ attānaṃ na paññapento na paññapeti, ‘atathaṃ vā pana santaṃ tathattāya upakappessāmī’ti iti vā panassa na hoti. Evaṃ santaṃ kho, ānanda, arūpiṃ anantattānudiṭṭhi nānusetīti iccālaṃ vacanāya. Ettāvatā kho, ānanda, attānaṃ na paññapento na paññapeti.
அத்தஸமனுபஸ்ஸனா
Attasamanupassanā
121. ‘‘கித்தாவதா ச, ஆனந்த³, அத்தானங் ஸமனுபஸ்ஸமானோ ஸமனுபஸ்ஸதி? வேத³னங் வா ஹி, ஆனந்த³, அத்தானங் ஸமனுபஸ்ஸமானோ ஸமனுபஸ்ஸதி – ‘வேத³னா மே அத்தா’தி. ‘ந ஹேவ கோ² மே வேத³னா அத்தா, அப்படிஸங்வேத³னோ மே அத்தா’தி இதி வா ஹி, ஆனந்த³, அத்தானங் ஸமனுபஸ்ஸமானோ ஸமனுபஸ்ஸதி. ‘ந ஹேவ கோ² மே வேத³னா அத்தா, நோபி அப்படிஸங்வேத³னோ மே அத்தா, அத்தா மே வேதி³யதி, வேத³னாத⁴ம்மோ ஹி மே அத்தா’தி இதி வா ஹி, ஆனந்த³, அத்தானங் ஸமனுபஸ்ஸமானோ ஸமனுபஸ்ஸதி.
121. ‘‘Kittāvatā ca, ānanda, attānaṃ samanupassamāno samanupassati? Vedanaṃ vā hi, ānanda, attānaṃ samanupassamāno samanupassati – ‘vedanā me attā’ti. ‘Na heva kho me vedanā attā, appaṭisaṃvedano me attā’ti iti vā hi, ānanda, attānaṃ samanupassamāno samanupassati. ‘Na heva kho me vedanā attā, nopi appaṭisaṃvedano me attā, attā me vediyati, vedanādhammo hi me attā’ti iti vā hi, ānanda, attānaṃ samanupassamāno samanupassati.
122. ‘‘தத்ரானந்த³, யோ ஸோ ஏவமாஹ – ‘வேத³னா மே அத்தா’தி, ஸோ ஏவமஸ்ஸ வசனீயோ – ‘திஸ்ஸோ கோ² இமா, ஆவுஸோ, வேத³னா – ஸுகா² வேத³னா து³க்கா² வேத³னா அது³க்க²மஸுகா² வேத³னா. இமாஸங் கோ² த்வங் திஸ்ஸன்னங் வேத³னானங் கதமங் அத்ததோ ஸமனுபஸ்ஸஸீ’தி? யஸ்மிங், ஆனந்த³, ஸமயே ஸுக²ங் வேத³னங் வேதே³தி, நேவ தஸ்மிங் ஸமயே து³க்க²ங் வேத³னங் வேதே³தி, ந அது³க்க²மஸுக²ங் வேத³னங் வேதே³தி; ஸுக²ங்யேவ தஸ்மிங் ஸமயே வேத³னங் வேதே³தி. யஸ்மிங், ஆனந்த³, ஸமயே து³க்க²ங் வேத³னங் வேதே³தி, நேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஸுக²ங் வேத³னங் வேதே³தி, ந அது³க்க²மஸுக²ங் வேத³னங் வேதே³தி; து³க்க²ங்யேவ தஸ்மிங் ஸமயே வேத³னங் வேதே³தி. யஸ்மிங், ஆனந்த³, ஸமயே அது³க்க²மஸுக²ங் வேத³னங் வேதே³தி, நேவ தஸ்மிங் ஸமயே ஸுக²ங் வேத³னங் வேதே³தி, ந து³க்க²ங் வேத³னங் வேதே³தி; அது³க்க²மஸுக²ங்யேவ தஸ்மிங் ஸமயே வேத³னங் வேதே³தி.
122. ‘‘Tatrānanda, yo so evamāha – ‘vedanā me attā’ti, so evamassa vacanīyo – ‘tisso kho imā, āvuso, vedanā – sukhā vedanā dukkhā vedanā adukkhamasukhā vedanā. Imāsaṃ kho tvaṃ tissannaṃ vedanānaṃ katamaṃ attato samanupassasī’ti? Yasmiṃ, ānanda, samaye sukhaṃ vedanaṃ vedeti, neva tasmiṃ samaye dukkhaṃ vedanaṃ vedeti, na adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vedeti; sukhaṃyeva tasmiṃ samaye vedanaṃ vedeti. Yasmiṃ, ānanda, samaye dukkhaṃ vedanaṃ vedeti, neva tasmiṃ samaye sukhaṃ vedanaṃ vedeti, na adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vedeti; dukkhaṃyeva tasmiṃ samaye vedanaṃ vedeti. Yasmiṃ, ānanda, samaye adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vedeti, neva tasmiṃ samaye sukhaṃ vedanaṃ vedeti, na dukkhaṃ vedanaṃ vedeti; adukkhamasukhaṃyeva tasmiṃ samaye vedanaṃ vedeti.
123. ‘‘ஸுகா²பி கோ², ஆனந்த³, வேத³னா அனிச்சா ஸங்க²தா படிச்சஸமுப்பன்னா க²யத⁴ம்மா வயத⁴ம்மா விராக³த⁴ம்மா நிரோத⁴த⁴ம்மா. து³க்கா²பி கோ², ஆனந்த³, வேத³னா அனிச்சா ஸங்க²தா படிச்சஸமுப்பன்னா க²யத⁴ம்மா வயத⁴ம்மா விராக³த⁴ம்மா நிரோத⁴த⁴ம்மா. அது³க்க²மஸுகா²பி கோ², ஆனந்த³, வேத³னா அனிச்சா ஸங்க²தா படிச்சஸமுப்பன்னா க²யத⁴ம்மா வயத⁴ம்மா விராக³த⁴ம்மா நிரோத⁴த⁴ம்மா. தஸ்ஸ ஸுக²ங் வேத³னங் வேதி³யமானஸ்ஸ ‘ஏஸோ மே அத்தா’தி ஹோதி. தஸ்ஸாயேவ ஸுகா²ய வேத³னாய நிரோதா⁴ ‘ப்³யகா³ 25 மே அத்தா’தி ஹோதி. து³க்க²ங் வேத³னங் வேதி³யமானஸ்ஸ ‘ஏஸோ மே அத்தா’தி ஹோதி. தஸ்ஸாயேவ து³க்கா²ய வேத³னாய நிரோதா⁴ ‘ப்³யகா³ மே அத்தா’தி ஹோதி. அது³க்க²மஸுக²ங் வேத³னங் வேதி³யமானஸ்ஸ ‘ஏஸோ மே அத்தா’தி ஹோதி. தஸ்ஸாயேவ அது³க்க²மஸுகா²ய வேத³னாய நிரோதா⁴ ‘ப்³யகா³ மே அத்தா’தி ஹோதி. இதி ஸோ தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே அனிச்சஸுக²து³க்க²வோகிண்ணங் உப்பாத³வயத⁴ம்மங் அத்தானங் ஸமனுபஸ்ஸமானோ ஸமனுபஸ்ஸதி, யோ ஸோ ஏவமாஹ – ‘வேத³னா மே அத்தா’தி. தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏதேன பேதங் நக்க²மதி – ‘வேத³னா மே அத்தா’தி ஸமனுபஸ்ஸிதுங்.
123. ‘‘Sukhāpi kho, ānanda, vedanā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā. Dukkhāpi kho, ānanda, vedanā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā. Adukkhamasukhāpi kho, ānanda, vedanā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā. Tassa sukhaṃ vedanaṃ vediyamānassa ‘eso me attā’ti hoti. Tassāyeva sukhāya vedanāya nirodhā ‘byagā 26 me attā’ti hoti. Dukkhaṃ vedanaṃ vediyamānassa ‘eso me attā’ti hoti. Tassāyeva dukkhāya vedanāya nirodhā ‘byagā me attā’ti hoti. Adukkhamasukhaṃ vedanaṃ vediyamānassa ‘eso me attā’ti hoti. Tassāyeva adukkhamasukhāya vedanāya nirodhā ‘byagā me attā’ti hoti. Iti so diṭṭheva dhamme aniccasukhadukkhavokiṇṇaṃ uppādavayadhammaṃ attānaṃ samanupassamāno samanupassati, yo so evamāha – ‘vedanā me attā’ti. Tasmātihānanda, etena petaṃ nakkhamati – ‘vedanā me attā’ti samanupassituṃ.
124. ‘‘தத்ரானந்த³ , யோ ஸோ ஏவமாஹ – ‘ந ஹேவ கோ² மே வேத³னா அத்தா, அப்படிஸங்வேத³னோ மே அத்தா’தி, ஸோ ஏவமஸ்ஸ வசனீயோ – ‘யத்த² பனாவுஸோ, ஸப்³ப³ஸோ வேத³யிதங் நத்தி² அபி நு கோ², தத்த² ‘‘அயமஹமஸ்மீ’’தி ஸியா’’’தி ? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏதேன பேதங் நக்க²மதி – ‘ந ஹேவ கோ² மே வேத³னா அத்தா, அப்படிஸங்வேத³னோ மே அத்தா’தி ஸமனுபஸ்ஸிதுங்.
124. ‘‘Tatrānanda , yo so evamāha – ‘na heva kho me vedanā attā, appaṭisaṃvedano me attā’ti, so evamassa vacanīyo – ‘yattha panāvuso, sabbaso vedayitaṃ natthi api nu kho, tattha ‘‘ayamahamasmī’’ti siyā’’’ti ? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, etena petaṃ nakkhamati – ‘na heva kho me vedanā attā, appaṭisaṃvedano me attā’ti samanupassituṃ.
125. ‘‘தத்ரானந்த³ , யோ ஸோ ஏவமாஹ – ‘ந ஹேவ கோ² மே வேத³னா அத்தா, நோபி அப்படிஸங்வேத³னோ மே அத்தா, அத்தா மே வேதி³யதி, வேத³னாத⁴ம்மோ ஹி மே அத்தா’தி. ஸோ ஏவமஸ்ஸ வசனீயோ – வேத³னா ச ஹி, ஆவுஸோ, ஸப்³பே³ன ஸப்³ப³ங் ஸப்³ப³தா² ஸப்³ப³ங் அபரிஸேஸா நிருஜ்ஜெ²ய்யுங். ஸப்³ப³ஸோ வேத³னாய அஸதி வேத³னானிரோதா⁴ அபி நு கோ² தத்த² ‘அயமஹமஸ்மீ’தி ஸியா’’தி? ‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தஸ்மாதிஹானந்த³, ஏதேன பேதங் நக்க²மதி – ‘‘ந ஹேவ கோ² மே வேத³னா அத்தா, நோபி அப்படிஸங்வேத³னோ மே அத்தா, அத்தா மே வேதி³யதி, வேத³னாத⁴ம்மோ ஹி மே அத்தா’தி ஸமனுபஸ்ஸிதுங்.
125. ‘‘Tatrānanda , yo so evamāha – ‘na heva kho me vedanā attā, nopi appaṭisaṃvedano me attā, attā me vediyati, vedanādhammo hi me attā’ti. So evamassa vacanīyo – vedanā ca hi, āvuso, sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ aparisesā nirujjheyyuṃ. Sabbaso vedanāya asati vedanānirodhā api nu kho tattha ‘ayamahamasmī’ti siyā’’ti? ‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, etena petaṃ nakkhamati – ‘‘na heva kho me vedanā attā, nopi appaṭisaṃvedano me attā, attā me vediyati, vedanādhammo hi me attā’ti samanupassituṃ.
126. ‘‘யதோ கோ², ஆனந்த³, பி⁴க்கு² நேவ வேத³னங் அத்தானங் ஸமனுபஸ்ஸதி, நோபி அப்படிஸங்வேத³னங் அத்தானங் ஸமனுபஸ்ஸதி, நோபி ‘அத்தா மே வேதி³யதி, வேத³னாத⁴ம்மோ ஹி மே அத்தா’தி ஸமனுபஸ்ஸதி. ஸோ ஏவங் ந ஸமனுபஸ்ஸந்தோ ந ச கிஞ்சி லோகே உபாதி³யதி, அனுபாதி³யங் ந பரிதஸ்ஸதி, அபரிதஸ்ஸங் 27 பச்சத்தஞ்ஞேவ பரினிப்³பா³யதி, ‘கீ²ணா ஜாதி, வுஸிதங் ப்³ரஹ்மசரியங், கதங் கரணீயங், நாபரங் இத்த²த்தாயா’தி பஜானாதி. ஏவங் விமுத்தசித்தங் கோ², ஆனந்த³, பி⁴க்கு²ங் யோ ஏவங் வதெ³ய்ய – ‘ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா இதிஸ்ஸ 28 தி³ட்டீ²’தி, தத³கல்லங். ‘ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா இதிஸ்ஸ தி³ட்டீ²’தி, தத³கல்லங். ‘ஹோதி ச ந ச ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா இதிஸ்ஸ தி³ட்டீ²’தி, தத³கல்லங். ‘நேவ ஹோதி ந ந ஹோதி ததா²க³தோ பரங் மரணா இதிஸ்ஸ தி³ட்டீ²’தி, தத³கல்லங். தங் கிஸ்ஸ ஹேது? யாவதா, ஆனந்த³, அதி⁴வசனங் யாவதா அதி⁴வசனபதோ², யாவதா நிருத்தி யாவதா நிருத்திபதோ², யாவதா பஞ்ஞத்தி யாவதா பஞ்ஞத்திபதோ², யாவதா பஞ்ஞா யாவதா பஞ்ஞாவசரங், யாவதா வட்டங் 29, யாவதா வட்டதி 30, தத³பி⁴ஞ்ஞாவிமுத்தோ பி⁴க்கு², தத³பி⁴ஞ்ஞாவிமுத்தங் பி⁴க்கு²ங் ‘ந ஜானாதி ந பஸ்ஸதி இதிஸ்ஸ தி³ட்டீ²’தி, தத³கல்லங்.
126. ‘‘Yato kho, ānanda, bhikkhu neva vedanaṃ attānaṃ samanupassati, nopi appaṭisaṃvedanaṃ attānaṃ samanupassati, nopi ‘attā me vediyati, vedanādhammo hi me attā’ti samanupassati. So evaṃ na samanupassanto na ca kiñci loke upādiyati, anupādiyaṃ na paritassati, aparitassaṃ 31 paccattaññeva parinibbāyati, ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Evaṃ vimuttacittaṃ kho, ānanda, bhikkhuṃ yo evaṃ vadeyya – ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā itissa 32 diṭṭhī’ti, tadakallaṃ. ‘Na hoti tathāgato paraṃ maraṇā itissa diṭṭhī’ti, tadakallaṃ. ‘Hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā itissa diṭṭhī’ti, tadakallaṃ. ‘Neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā itissa diṭṭhī’ti, tadakallaṃ. Taṃ kissa hetu? Yāvatā, ānanda, adhivacanaṃ yāvatā adhivacanapatho, yāvatā nirutti yāvatā niruttipatho, yāvatā paññatti yāvatā paññattipatho, yāvatā paññā yāvatā paññāvacaraṃ, yāvatā vaṭṭaṃ 33, yāvatā vaṭṭati 34, tadabhiññāvimutto bhikkhu, tadabhiññāvimuttaṃ bhikkhuṃ ‘na jānāti na passati itissa diṭṭhī’ti, tadakallaṃ.
ஸத்த விஞ்ஞாணட்டி²தி
Satta viññāṇaṭṭhiti
127. ‘‘ஸத்த கோ², ஆனந்த³ 35, விஞ்ஞாணட்டி²தியோ, த்³வே ஆயதனானி. கதமா ஸத்த? ஸந்தானந்த³, ஸத்தா நானத்தகாயா நானத்தஸஞ்ஞினோ, ஸெய்யதா²பி மனுஸ்ஸா , ஏகச்சே ச தே³வா, ஏகச்சே ச வினிபாதிகா. அயங் பட²மா விஞ்ஞாணட்டி²தி. ஸந்தானந்த³, ஸத்தா நானத்தகாயா ஏகத்தஸஞ்ஞினோ, ஸெய்யதா²பி தே³வா ப்³ரஹ்மகாயிகா பட²மாபி⁴னிப்³ப³த்தா. அயங் து³தியா விஞ்ஞாணட்டி²தி. ஸந்தானந்த³, ஸத்தா ஏகத்தகாயா நானத்தஸஞ்ஞினோ, ஸெய்யதா²பி தே³வா ஆப⁴ஸ்ஸரா. அயங் ததியா விஞ்ஞாணட்டி²தி. ஸந்தானந்த³, ஸத்தா ஏகத்தகாயா ஏகத்தஸஞ்ஞினோ, ஸெய்யதா²பி தே³வா ஸுப⁴கிண்ஹா. அயங் சதுத்தீ² விஞ்ஞாணட்டி²தி. ஸந்தானந்த³, ஸத்தா ஸப்³ப³ஸோ ரூபஸஞ்ஞானங் ஸமதிக்கமா படிக⁴ஸஞ்ஞானங் அத்த²ங்க³மா நானத்தஸஞ்ஞானங் அமனஸிகாரா ‘அனந்தோ ஆகாஸோ’தி ஆகாஸானஞ்சாயதனூபகா³. அயங் பஞ்சமீ விஞ்ஞாணட்டி²தி . ஸந்தானந்த³, ஸத்தா ஸப்³ப³ஸோ ஆகாஸானஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்ம ‘அனந்தங் விஞ்ஞாண’ந்தி விஞ்ஞாணஞ்சாயதனூபகா³. அயங் ச²ட்டீ² விஞ்ஞாணட்டி²தி. ஸந்தானந்த³, ஸத்தா ஸப்³ப³ஸோ விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்ம ‘நத்தி² கிஞ்சீ’தி ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனூபகா³. அயங் ஸத்தமீ விஞ்ஞாணட்டி²தி. அஸஞ்ஞஸத்தாயதனங் நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனமேவ து³தியங்.
127. ‘‘Satta kho, ānanda 36, viññāṇaṭṭhitiyo, dve āyatanāni. Katamā satta? Santānanda, sattā nānattakāyā nānattasaññino, seyyathāpi manussā , ekacce ca devā, ekacce ca vinipātikā. Ayaṃ paṭhamā viññāṇaṭṭhiti. Santānanda, sattā nānattakāyā ekattasaññino, seyyathāpi devā brahmakāyikā paṭhamābhinibbattā. Ayaṃ dutiyā viññāṇaṭṭhiti. Santānanda, sattā ekattakāyā nānattasaññino, seyyathāpi devā ābhassarā. Ayaṃ tatiyā viññāṇaṭṭhiti. Santānanda, sattā ekattakāyā ekattasaññino, seyyathāpi devā subhakiṇhā. Ayaṃ catutthī viññāṇaṭṭhiti. Santānanda, sattā sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanūpagā. Ayaṃ pañcamī viññāṇaṭṭhiti . Santānanda, sattā sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanūpagā. Ayaṃ chaṭṭhī viññāṇaṭṭhiti. Santānanda, sattā sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanūpagā. Ayaṃ sattamī viññāṇaṭṭhiti. Asaññasattāyatanaṃ nevasaññānāsaññāyatanameva dutiyaṃ.
128. ‘‘தத்ரானந்த³, யாயங் பட²மா விஞ்ஞாணட்டி²தி நானத்தகாயா நானத்தஸஞ்ஞினோ, ஸெய்யதா²பி மனுஸ்ஸா, ஏகச்சே ச தே³வா, ஏகச்சே ச வினிபாதிகா. யோ நு கோ², ஆனந்த³, தஞ்ச பஜானாதி, தஸ்ஸா ச ஸமுத³யங் பஜானாதி, தஸ்ஸா ச அத்த²ங்க³மங் பஜானாதி, தஸ்ஸா ச அஸ்ஸாத³ங் பஜானாதி, தஸ்ஸா ச ஆதீ³னவங் பஜானாதி, தஸ்ஸா ச நிஸ்ஸரணங் பஜானாதி, கல்லங் நு தேன தத³பி⁴னந்தி³து’’ந்தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’…பே॰… ‘‘தத்ரானந்த³, யமித³ங் அஸஞ்ஞஸத்தாயதனங். யோ நு கோ², ஆனந்த³, தஞ்ச பஜானாதி, தஸ்ஸ ச ஸமுத³யங் பஜானாதி, தஸ்ஸ ச அத்த²ங்க³மங் பஜானாதி, தஸ்ஸ ச அஸ்ஸாத³ங் பஜானாதி, தஸ்ஸ ச ஆதீ³னவங் பஜானாதி, தஸ்ஸ ச நிஸ்ஸரணங் பஜானாதி, கல்லங் நு தேன தத³பி⁴னந்தி³து’’ந்தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. ‘‘தத்ரானந்த³, யமித³ங் நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனங். யோ நு கோ², ஆனந்த³, தஞ்ச பஜானாதி, தஸ்ஸ ச ஸமுத³யங் பஜானாதி, தஸ்ஸ ச அத்த²ங்க³மங் பஜானாதி, தஸ்ஸ ச அஸ்ஸாத³ங் பஜானாதி, தஸ்ஸ ச ஆதீ³னவங் பஜானாதி, தஸ்ஸ ச நிஸ்ஸரணங் பஜானாதி, கல்லங் நு தேன தத³பி⁴னந்தி³து’’ந்தி? ‘‘நோ ஹேதங், ப⁴ந்தே’’. யதோ கோ², ஆனந்த³, பி⁴க்கு² இமாஸஞ்ச ஸத்தன்னங் விஞ்ஞாணட்டி²தீனங் இமேஸஞ்ச த்³வின்னங் ஆயதனானங் ஸமுத³யஞ்ச அத்த²ங்க³மஞ்ச அஸ்ஸாத³ஞ்ச ஆதீ³னவஞ்ச நிஸ்ஸரணஞ்ச யதா²பூ⁴தங் விதி³த்வா அனுபாதா³ விமுத்தோ ஹோதி, அயங் வுச்சதானந்த³, பி⁴க்கு² பஞ்ஞாவிமுத்தோ.
128. ‘‘Tatrānanda, yāyaṃ paṭhamā viññāṇaṭṭhiti nānattakāyā nānattasaññino, seyyathāpi manussā, ekacce ca devā, ekacce ca vinipātikā. Yo nu kho, ānanda, tañca pajānāti, tassā ca samudayaṃ pajānāti, tassā ca atthaṅgamaṃ pajānāti, tassā ca assādaṃ pajānāti, tassā ca ādīnavaṃ pajānāti, tassā ca nissaraṇaṃ pajānāti, kallaṃ nu tena tadabhinanditu’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’…pe… ‘‘tatrānanda, yamidaṃ asaññasattāyatanaṃ. Yo nu kho, ānanda, tañca pajānāti, tassa ca samudayaṃ pajānāti, tassa ca atthaṅgamaṃ pajānāti, tassa ca assādaṃ pajānāti, tassa ca ādīnavaṃ pajānāti, tassa ca nissaraṇaṃ pajānāti, kallaṃ nu tena tadabhinanditu’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Tatrānanda, yamidaṃ nevasaññānāsaññāyatanaṃ. Yo nu kho, ānanda, tañca pajānāti, tassa ca samudayaṃ pajānāti, tassa ca atthaṅgamaṃ pajānāti, tassa ca assādaṃ pajānāti, tassa ca ādīnavaṃ pajānāti, tassa ca nissaraṇaṃ pajānāti, kallaṃ nu tena tadabhinanditu’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. Yato kho, ānanda, bhikkhu imāsañca sattannaṃ viññāṇaṭṭhitīnaṃ imesañca dvinnaṃ āyatanānaṃ samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā anupādā vimutto hoti, ayaṃ vuccatānanda, bhikkhu paññāvimutto.
அட்ட² விமொக்கா²
Aṭṭha vimokkhā
129. ‘‘அட்ட² கோ² இமே, ஆனந்த³, விமொக்கா². கதமே அட்ட²? ரூபீ ரூபானி பஸ்ஸதி அயங் பட²மோ விமொக்கோ². அஜ்ஜ²த்தங் அரூபஸஞ்ஞீ ப³ஹித்³தா⁴ ரூபானி பஸ்ஸதி, அயங் து³தியோ விமொக்கோ². ஸுப⁴ந்தேவ அதி⁴முத்தோ ஹோதி, அயங் ததியோ விமொக்கோ². ஸப்³ப³ஸோ ரூபஸஞ்ஞானங் ஸமதிக்கமா படிக⁴ஸஞ்ஞானங் அத்த²ங்க³மா நானத்தஸஞ்ஞானங் அமனஸிகாரா ‘அனந்தோ ஆகாஸோ’தி ஆகாஸானஞ்சாயதனங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, அயங் சதுத்தோ² விமொக்கோ². ஸப்³ப³ஸோ ஆகாஸானஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்ம ‘அனந்தங் விஞ்ஞாண’ந்தி விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, அயங் பஞ்சமோ விமொக்கோ². ஸப்³ப³ஸோ விஞ்ஞாணஞ்சாயதனங் ஸமதிக்கம்ம ‘நத்தி² கிஞ்சீ’தி ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, அயங் ச²ட்டோ² விமொக்கோ². ஸப்³ப³ஸோ ஆகிஞ்சஞ்ஞாயதனங் ஸமதிக்கம்ம ‘நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞா’யதனங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, அயங் ஸத்தமோ விமொக்கோ². ஸப்³ப³ஸோ நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனங் ஸமதிக்கம்ம ஸஞ்ஞாவேத³யிதனிரோத⁴ங் உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, அயங் அட்ட²மோ விமொக்கோ². இமே கோ², ஆனந்த³, அட்ட² விமொக்கா².
129. ‘‘Aṭṭha kho ime, ānanda, vimokkhā. Katame aṭṭha? Rūpī rūpāni passati ayaṃ paṭhamo vimokkho. Ajjhattaṃ arūpasaññī bahiddhā rūpāni passati, ayaṃ dutiyo vimokkho. Subhanteva adhimutto hoti, ayaṃ tatiyo vimokkho. Sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ catuttho vimokkho. Sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ pañcamo vimokkho. Sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ chaṭṭho vimokkho. Sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma ‘nevasaññānāsaññā’yatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ sattamo vimokkho. Sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati, ayaṃ aṭṭhamo vimokkho. Ime kho, ānanda, aṭṭha vimokkhā.
130. ‘‘யதோ கோ², ஆனந்த³, பி⁴க்கு² இமே அட்ட² விமொக்கே² அனுலோமம்பி ஸமாபஜ்ஜதி, படிலோமம்பி ஸமாபஜ்ஜதி, அனுலோமபடிலோமம்பி ஸமாபஜ்ஜதி, யத்தி²ச்ச²கங் யதி³ச்ச²கங் யாவதிச்ச²கங் ஸமாபஜ்ஜதிபி வுட்டா²திபி. ஆஸவானஞ்ச க²யா அனாஸவங் சேதோவிமுத்திங் பஞ்ஞாவிமுத்திங் தி³ட்டே²வ த⁴ம்மே ஸயங் அபி⁴ஞ்ஞா ஸச்சி²கத்வா உபஸம்பஜ்ஜ விஹரதி, அயங் வுச்சதானந்த³, பி⁴க்கு² உப⁴தோபா⁴க³விமுத்தோ. இமாய ச ஆனந்த³ உப⁴தோபா⁴க³விமுத்தியா அஞ்ஞா உப⁴தோபா⁴க³விமுத்தி உத்தரிதரா வா பணீததரா வா நத்தீ²’’தி. இத³மவோச ப⁴க³வா. அத்தமனோ ஆயஸ்மா ஆனந்தோ³ ப⁴க³வதோ பா⁴ஸிதங் அபி⁴னந்தீ³தி.
130. ‘‘Yato kho, ānanda, bhikkhu ime aṭṭha vimokkhe anulomampi samāpajjati, paṭilomampi samāpajjati, anulomapaṭilomampi samāpajjati, yatthicchakaṃ yadicchakaṃ yāvaticchakaṃ samāpajjatipi vuṭṭhātipi. Āsavānañca khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati, ayaṃ vuccatānanda, bhikkhu ubhatobhāgavimutto. Imāya ca ānanda ubhatobhāgavimuttiyā aññā ubhatobhāgavimutti uttaritarā vā paṇītatarā vā natthī’’ti. Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
மஹானிதா³னஸுத்தங் நிட்டி²தங் து³தியங்.
Mahānidānasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / தீ³க⁴ நிகாய (அட்ட²கதா²) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / 2. மஹானிதா³னஸுத்தவண்ணனா • 2. Mahānidānasuttavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / தீ³க⁴னிகாய (டீகா) • Dīghanikāya (ṭīkā) / 2. மஹானிதா³னஸுத்தவண்ணனா • 2. Mahānidānasuttavaṇṇanā
