ទីឃ និកាយ ១៤

មហាបទានសុត្ត

១។ បុព្ពេនិវាសបដិសំយុត្តកថា

ឯវំ មេ សុតំ—ឯកំ សមយំ ភគវា សាវត្ថិយំ វិហរតិ ជេតវនេ អនាថបិណ្ឌិកស្ស អារាមេ ករេរិកុដិកាយំ។

អថ ខោ សម្ពហុលានំ ភិក្ខូនំ បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតបដិក្កន្តានំ ករេរិមណ្ឌលមាឡេ សន្និសិន្នានំ សន្និបតិតានំ បុព្ពេនិវាសបដិសំយុត្តា ធម្មី កថា ឧទបាទិ: “ឥតិបិ បុព្ពេនិវាសោ, ឥតិបិ បុព្ពេនិវាសោ”តិ។

អស្សោសិ ខោ ភគវា ទិព្ពាយ សោតធាតុយា វិសុទ្ធាយ អតិក្កន្តមានុសិកាយ តេសំ ភិក្ខូនំ ឥមំ កថាសល្លាបំ។ អថ ខោ ភគវា ឧដ្ឋាយាសនា យេន ករេរិមណ្ឌលមាឡោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា បញ្ញត្តេ អាសនេ និសីទិ, និសជ្ជ ខោ ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ: “កាយ នុត្ថ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ កថាយ សន្និសិន្នា; កា ច បន វោ អន្តរាកថា វិប្បកតា”តិ?

ឯវំ វុត្តេ, តេ ភិក្ខូ ភគវន្តំ ឯតទវោចុំ: “ឥធ, ភន្តេ, អម្ហាកំ បច្ឆាភត្តំ បិណ្ឌបាតបដិក្កន្តានំ ករេរិមណ្ឌលមាឡេ សន្និសិន្នានំ សន្និបតិតានំ បុព្ពេនិវាសបដិសំយុត្តា ធម្មី កថា ឧទបាទិ: ‘ឥតិបិ បុព្ពេនិវាសោ ឥតិបិ បុព្ពេនិវាសោៜតិ។ អយំ ខោ នោ, ភន្តេ, អន្តរាកថា វិប្បកតា។ អថ ភគវា អនុប្បត្តោ”តិ។

“ឥច្ឆេយ្យាថ នោ តុម្ហេ, ភិក្ខវេ, បុព្ពេនិវាសបដិសំយុត្តំ ធម្មិំ កថំ សោតុន៑”តិ?

“ឯតស្ស, ភគវា, កាលោ; ឯតស្ស, សុគត, កាលោ; យំ ភគវា បុព្ពេនិវាសបដិសំយុត្តំ ធម្មិំ កថំ ករេយ្យ, ភគវតោ សុត្វា ភិក្ខូ ធារេស្សន្តី”តិ។

“តេន ហិ, ភិក្ខវេ, សុណាថ សាធុកំ មនសិ ករោថ ភាសិស្សាមី”តិ។

“ឯវំ, ភន្តេ”តិ ខោ តេ ភិក្ខូ ភគវតោ បច្ចស្សោសុំ។ ភគវា ឯតទវោច:

“ឥតោ សោ, ភិក្ខវេ, ឯកនវុតិកប្បេ យំ វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ ឧទបាទិ។ ឥតោ សោ, ភិក្ខវេ, ឯកតិំសេ កប្បេ យំ សិខី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ ឧទបាទិ។ តស្មិញ្ញេវ ខោ, ភិក្ខវេ, ឯកតិំសេ កប្បេ វេស្សភូ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ ឧទបាទិ។ ឥមស្មិញ្ញេវ ខោ, ភិក្ខវេ, ភទ្ទកប្បេ កកុសន្ធោ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ ឧទបាទិ។ ឥមស្មិញ្ញេវ ខោ, ភិក្ខវេ, ភទ្ទកប្បេ កោណាគមនោ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ ឧទបាទិ។ ឥមស្មិញ្ញេវ ខោ, ភិក្ខវេ, ភទ្ទកប្បេ កស្សបោ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ ឧទបាទិ។ ឥមស្មិញ្ញេវ ខោ, ភិក្ខវេ, ភទ្ទកប្បេ អហំ ឯតរហិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ ឧប្បន្នោ។

វិបស្សី, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ខត្តិយោ ជាតិយា អហោសិ, ខត្តិយកុលេ ឧទបាទិ។ សិខី, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ខត្តិយោ ជាតិយា អហោសិ, ខត្តិយកុលេ ឧទបាទិ។ វេស្សភូ, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ខត្តិយោ ជាតិយា អហោសិ, ខត្តិយកុលេ ឧទបាទិ។ កកុសន្ធោ, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ព្រាហ្មណោ ជាតិយា អហោសិ, ព្រាហ្មណកុលេ ឧទបាទិ។ កោណាគមនោ, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ព្រាហ្មណោ ជាតិយា អហោសិ, ព្រាហ្មណកុលេ ឧទបាទិ។ កស្សបោ, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ព្រាហ្មណោ ជាតិយា អហោសិ, ព្រាហ្មណកុលេ ឧទបាទិ។ អហំ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ខត្តិយោ ជាតិយា អហោសិំ, ខត្តិយកុលេ ឧប្បន្នោ។

វិបស្សី, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ កោណ្ឌញ្ញោ គោត្តេន អហោសិ។ សិខី, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ កោណ្ឌញ្ញោ គោត្តេន អហោសិ។ វេស្សភូ, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ កោណ្ឌញ្ញោ គោត្តេន អហោសិ។ កកុសន្ធោ, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ កស្សបោ គោត្តេន អហោសិ។ កោណាគមនោ, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ កស្សបោ គោត្តេន អហោសិ។ កស្សបោ, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ កស្សបោ គោត្តេន អហោសិ។ អហំ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ គោតមោ គោត្តេន អហោសិំ។

វិបស្សិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អសីតិវស្សសហស្សានិ អាយុប្បមាណំ អហោសិ។ សិខិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស សត្តតិវស្សសហស្សានិ អាយុប្បមាណំ អហោសិ។ វេស្សភុស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស សដ្ឋិវស្សសហស្សានិ អាយុប្បមាណំ អហោសិ។ កកុសន្ធស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ចត្តាលីសវស្សសហស្សានិ អាយុប្បមាណំ អហោសិ។ កោណាគមនស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស តិំសវស្សសហស្សានិ អាយុប្បមាណំ អហោសិ។ កស្សបស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស វីសតិវស្សសហស្សានិ អាយុប្បមាណំ អហោសិ។ មយ្ហំ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ អប្បកំ អាយុប្បមាណំ បរិត្តំ លហុកំ; យោ ចិរំ ជីវតិ, សោ វស្សសតំ អប្បំ វា ភិយ្យោ។

វិបស្សី, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ បាដលិយា មូលេ អភិសម្ពុទ្ធោ។ សិខី, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ បុណ្ឌរីកស្ស មូលេ អភិសម្ពុទ្ធោ។ វេស្សភូ, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ សាលស្ស មូលេ អភិសម្ពុទ្ធោ។ កកុសន្ធោ, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ សិរីសស្ស មូលេ អភិសម្ពុទ្ធោ។ កោណាគមនោ, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ឧទុម្ពរស្ស មូលេ អភិសម្ពុទ្ធោ។ កស្សបោ, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ និគ្រោធស្ស មូលេ អភិសម្ពុទ្ធោ។ អហំ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ អស្សត្ថស្ស មូលេ អភិសម្ពុទ្ធោ។

វិបស្សិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ខណ្ឌតិស្សំ នាម សាវកយុគំ អហោសិ អគ្គំ ភទ្ទយុគំ។ សិខិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អភិភូសម្ភវំ នាម សាវកយុគំ អហោសិ អគ្គំ ភទ្ទយុគំ។ វេស្សភុស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស សោណុត្តរំ នាម សាវកយុគំ អហោសិ អគ្គំ ភទ្ទយុគំ។ កកុសន្ធស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស វិធុរសញ្ជីវំ នាម សាវកយុគំ អហោសិ អគ្គំ ភទ្ទយុគំ។ កោណាគមនស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ភិយ្យោសុត្តរំ នាម សាវកយុគំ អហោសិ អគ្គំ ភទ្ទយុគំ។ កស្សបស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស តិស្សភារទ្វាឹ នាម សាវកយុគំ អហោសិ អគ្គំ ភទ្ទយុគំ។ មយ្ហំ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ សារិបុត្តមោគ្គល្លានំ នាម សាវកយុគំ អហោសិ អគ្គំ ភទ្ទយុគំ។

វិបស្សិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស តយោ សាវកានំ សន្និបាតា អហេសុំ។ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អដ្ឋសដ្ឋិភិក្ខុសតសហស្សំ, ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ ភិក្ខុសតសហស្សំ, ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អសីតិភិក្ខុសហស្សានិ។ វិបស្សិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឥមេ តយោ សាវកានំ សន្និបាតា អហេសុំ សព្ពេសំយេវ ខីណាសវានំ។

សិខិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស តយោ សាវកានំ សន្និបាតា អហេសុំ។ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ ភិក្ខុសតសហស្សំ, ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អសីតិភិក្ខុសហស្សានិ, ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ សត្តតិភិក្ខុសហស្សានិ។ សិខិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឥមេ តយោ សាវកានំ សន្និបាតា អហេសុំ សព្ពេសំយេវ ខីណាសវានំ។

វេស្សភុស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស តយោ សាវកានំ សន្និបាតា អហេសុំ។ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អសីតិភិក្ខុសហស្សានិ, ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ សត្តតិភិក្ខុសហស្សានិ, ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ សដ្ឋិភិក្ខុសហស្សានិ។ វេស្សភុស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឥមេ តយោ សាវកានំ សន្និបាតា អហេសុំ សព្ពេសំយេវ ខីណាសវានំ។

កកុសន្ធស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ ចត្តាលីសភិក្ខុសហស្សានិ។ កកុសន្ធស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អយំ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ សព្ពេសំយេវ ខីណាសវានំ។

កោណាគមនស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ តិំសភិក្ខុសហស្សានិ។ កោណាគមនស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អយំ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ សព្ពេសំយេវ ខីណាសវានំ។

កស្សបស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ វីសតិភិក្ខុសហស្សានិ។ កស្សបស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អយំ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ សព្ពេសំយេវ ខីណាសវានំ។

មយ្ហំ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អឌ្ឍតេឡសានិ ភិក្ខុសតានិ។ មយ្ហំ, ភិក្ខវេ, អយំ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ សព្ពេសំយេវ ខីណាសវានំ។

វិបស្សិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អសោកោ នាម ភិក្ខុ ឧបដ្ឋាកោ អហោសិ អគ្គុបដ្ឋាកោ។ សិខិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ខេមង្ករោ នាម ភិក្ខុ ឧបដ្ឋាកោ អហោសិ អគ្គុបដ្ឋាកោ។ វេស្សភុស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឧបសន្តោ នាម ភិក្ខុ ឧបដ្ឋាកោ អហោសិ អគ្គុបដ្ឋាកោ។ កកុសន្ធស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ពុទ្ធិជោ នាម ភិក្ខុ ឧបដ្ឋាកោ អហោសិ អគ្គុបដ្ឋាកោ។ កោណាគមនស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស សោត្ថិជោ នាម ភិក្ខុ ឧបដ្ឋាកោ អហោសិ អគ្គុបដ្ឋាកោ។ កស្សបស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស សព្ពមិត្តោ នាម ភិក្ខុ ឧបដ្ឋាកោ អហោសិ អគ្គុបដ្ឋាកោ។ មយ្ហំ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ អានន្ទោ នាម ភិក្ខុ ឧបដ្ឋាកោ អហោសិ អគ្គុបដ្ឋាកោ។

វិបស្សិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ពន្ធុមា នាម រាជា បិតា អហោសិ។ ពន្ធុមតី នាម ទេវី មាតា អហោសិ ជនេត្តិ។ ពន្ធុមស្ស រញ្ញោ ពន្ធុមតី នាម នគរំ រាជធានី អហោសិ។

សិខិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អរុណោ នាម រាជា បិតា អហោសិ។ បភាវតី នាម ទេវី មាតា អហោសិ ជនេត្តិ។ អរុណស្ស រញ្ញោ អរុណវតី នាម នគរំ រាជធានី អហោសិ។

វេស្សភុស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស សុប្បតិតោ នាម រាជា បិតា អហោសិ។ វស្សវតី នាម ទេវី មាតា អហោសិ ជនេត្តិ។ សុប្បតិតស្ស រញ្ញោ អនោមំ នាម នគរំ រាជធានី អហោសិ។

កកុសន្ធស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អគ្គិទត្តោ នាម ព្រាហ្មណោ បិតា អហោសិ។ វិសាខា នាម ព្រាហ្មណី មាតា អហោសិ ជនេត្តិ។ តេន ខោ បន, ភិក្ខវេ, សមយេន ខេមោ នាម រាជា អហោសិ។ ខេមស្ស រញ្ញោ ខេមវតី នាម នគរំ រាជធានី អហោសិ។

កោណាគមនស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស យញ្ញទត្តោ នាម ព្រាហ្មណោ បិតា អហោសិ។ ឧត្តរា នាម ព្រាហ្មណី មាតា អហោសិ ជនេត្តិ។ តេន ខោ បន, ភិក្ខវេ, សមយេន សោភោ នាម រាជា អហោសិ។ សោភស្ស រញ្ញោ សោភវតី នាម នគរំ រាជធានី អហោសិ។

កស្សបស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ព្រហ្មទត្តោ នាម ព្រាហ្មណោ បិតា អហោសិ។ ធនវតី នាម ព្រាហ្មណី មាតា អហោសិ ជនេត្តិ។ តេន ខោ បន, ភិក្ខវេ, សមយេន កិកី នាម រាជា អហោសិ។ កិកិស្ស រញ្ញោ ពារាណសី នាម នគរំ រាជធានី អហោសិ។

មយ្ហំ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ សុទ្ធោទនោ នាម រាជា បិតា អហោសិ។ មាយា នាម ទេវី មាតា អហោសិ ជនេត្តិ។ កបិលវត្ថុ នាម នគរំ រាជធានី អហោសី”តិ។

ឥទមវោច ភគវា។ ឥទំ វត្វាន សុគតោ ឧដ្ឋាយាសនា វិហារំ បាវិសិ។

អថ ខោ តេសំ ភិក្ខូនំ អចិរបក្កន្តស្ស ភគវតោ អយមន្តរាកថា ឧទបាទិ:

“អច្ឆរិយំ, អាវុសោ, អព្ភុតំ, អាវុសោ, តថាគតស្ស មហិទ្ធិកតា មហានុភាវតា។ យត្រ ហិ នាម តថាគតោ អតីតេ ពុទ្ធេ បរិនិព្ពុតេ ឆិន្នបបញ្ចេ ឆិន្នវដុមេ បរិយាទិន្នវដ្ដេ សព្ពទុក្ខវីតិវត្តេ ជាតិតោបិ អនុស្សរិស្សតិ, នាមតោបិ អនុស្សរិស្សតិ, គោត្តតោបិ អនុស្សរិស្សតិ, អាយុប្បមាណតោបិ អនុស្សរិស្សតិ, សាវកយុគតោបិ អនុស្សរិស្សតិ, សាវកសន្និបាតតោបិ អនុស្សរិស្សតិ: ‘ឯវំជច្ចា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបិ, ឯវំនាមា ឯវង្គោត្តា ឯវំសីលា ឯវំធម្មា ឯវំបញ្ញា ឯវំវិហារី ឯវំវិមុត្តា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបីៜ”តិ។

“កិំ នុ ខោ, អាវុសោ, តថាគតស្សេវ នុ ខោ ឯសា ធម្មធាតុ សុប្បដិវិទ្ធា, យស្សា ធម្មធាតុយា សុប្បដិវិទ្ធត្តា តថាគតោ អតីតេ ពុទ្ធេ បរិនិព្ពុតេ ឆិន្នបបញ្ចេ ឆិន្នវដុមេ បរិយាទិន្នវដ្ដេ សព្ពទុក្ខវីតិវត្តេ ជាតិតោបិ អនុស្សរតិ, នាមតោបិ អនុស្សរតិ, គោត្តតោបិ អនុស្សរតិ, អាយុប្បមាណតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកយុគតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកសន្និបាតតោបិ អនុស្សរតិ: ‘ឯវំជច្ចា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបិ, ឯវំនាមា ឯវង្គោត្តា ឯវំសីលា ឯវំធម្មា ឯវំបញ្ញា ឯវំវិហារី ឯវំវិមុត្តា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបីៜតិ, ឧទាហុ ទេវតា តថាគតស្ស ឯតមត្ថំ អារោចេសុំ, យេន តថាគតោ អតីតេ ពុទ្ធេ បរិនិព្ពុតេ ឆិន្នបបញ្ចេ ឆិន្នវដុមេ បរិយាទិន្នវដ្ដេ សព្ពទុក្ខវីតិវត្តេ ជាតិតោបិ អនុស្សរតិ, នាមតោបិ អនុស្សរតិ, គោត្តតោបិ អនុស្សរតិ, អាយុប្បមាណតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកយុគតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកសន្និបាតតោបិ អនុស្សរតិ: ‘ឯវំជច្ចា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបិ, ឯវំនាមា ឯវង្គោត្តា ឯវំសីលា ឯវំធម្មា ឯវំបញ្ញា ឯវំវិហារី ឯវំវិមុត្តា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបីៜ”តិ។ អយញ្ច ហិទំ តេសំ ភិក្ខូនំ អន្តរាកថា វិប្បកតា ហោតិ។

អថ ខោ ភគវា សាយន្ហសមយំ បដិសល្លានា វុដ្ឋិតោ យេន ករេរិមណ្ឌលមាឡោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា បញ្ញត្តេ អាសនេ និសីទិ។ និសជ្ជ ខោ ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ: “កាយ នុត្ថ, ភិក្ខវេ, ឯតរហិ កថាយ សន្និសិន្នា; កា ច បន វោ អន្តរាកថា វិប្បកតា”តិ?

ឯវំ វុត្តេ, តេ ភិក្ខូ ភគវន្តំ ឯតទវោចុំ: “ឥធ, ភន្តេ, អម្ហាកំ អចិរបក្កន្តស្ស ភគវតោ អយំ អន្តរាកថា ឧទបាទិ: ‘អច្ឆរិយំ, អាវុសោ, អព្ភុតំ, អាវុសោ, តថាគតស្ស មហិទ្ធិកតា មហានុភាវតា។ យត្រ ហិ នាម តថាគតោ អតីតេ ពុទ្ធេ បរិនិព្ពុតេ ឆិន្នបបញ្ចេ ឆិន្នវដុមេ បរិយាទិន្នវដ្ដេ សព្ពទុក្ខវីតិវត្តេ ជាតិតោបិ អនុស្សរិស្សតិ, នាមតោបិ អនុស្សរិស្សតិ, គោត្តតោបិ អនុស្សរិស្សតិ, អាយុប្បមាណតោបិ អនុស្សរិស្សតិ, សាវកយុគតោបិ អនុស្សរិស្សតិ, សាវកសន្និបាតតោបិ អនុស្សរិស្សតិ: “ឯវំជច្ចា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបិ, ឯវំនាមា ឯវង្គោត្តា ឯវំសីលា ឯវំធម្មា ឯវំបញ្ញា ឯវំវិហារី ឯវំវិមុត្តា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបី”តិ។ កិំ នុ ខោ, អាវុសោ, តថាគតស្សេវ នុ ខោ ឯសា ធម្មធាតុ សុប្បដិវិទ្ធា, យស្សា ធម្មធាតុយា សុប្បដិវិទ្ធត្តា តថាគតោ អតីតេ ពុទ្ធេ បរិនិព្ពុតេ ឆិន្នបបញ្ចេ ឆិន្នវដុមេ បរិយាទិន្នវដ្ដេ សព្ពទុក្ខវីតិវត្តេ ជាតិតោបិ អនុស្សរតិ, នាមតោបិ អនុស្សរតិ, គោត្តតោបិ អនុស្សរតិ, អាយុប្បមាណតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកយុគតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកសន្និបាតតោបិ អនុស្សរតិ: “ឯវំជច្ចា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបិ, ឯវំនាមា ឯវង្គោត្តា ឯវំសីលា ឯវំធម្មា ឯវំបញ្ញា ឯវំវិហារី ឯវំវិមុត្តា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបី”តិ។ ឧទាហុ ទេវតា តថាគតស្ស ឯតមត្ថំ អារោចេសុំ, យេន តថាគតោ អតីតេ ពុទ្ធេ បរិនិព្ពុតេ ឆិន្នបបញ្ចេ ឆិន្នវដុមេ បរិយាទិន្នវដ្ដេ សព្ពទុក្ខវីតិវត្តេ ជាតិតោបិ អនុស្សរតិ, នាមតោបិ អនុស្សរតិ, គោត្តតោបិ អនុស្សរតិ, អាយុប្បមាណតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកយុគតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកសន្និបាតតោបិ អនុស្សរតិ: “ឯវំជច្ចា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបិ, ឯវំនាមា ឯវង្គោត្តា ឯវំសីលា ឯវំធម្មា ឯវំបញ្ញា ឯវំវិហារី ឯវំវិមុត្តា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបី”ៜតិ? អយំ ខោ នោ, ភន្តេ, អន្តរាកថា វិប្បកតា, អថ ភគវា អនុប្បត្តោ”តិ។

“តថាគតស្សេវេសា, ភិក្ខវេ, ធម្មធាតុ សុប្បដិវិទ្ធា, យស្សា ធម្មធាតុយា សុប្បដិវិទ្ធត្តា តថាគតោ អតីតេ ពុទ្ធេ បរិនិព្ពុតេ ឆិន្នបបញ្ចេ ឆិន្នវដុមេ បរិយាទិន្នវដ្ដេ សព្ពទុក្ខវីតិវត្តេ ជាតិតោបិ អនុស្សរតិ, នាមតោបិ អនុស្សរតិ, គោត្តតោបិ អនុស្សរតិ, អាយុប្បមាណតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកយុគតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកសន្និបាតតោបិ អនុស្សរតិ: ‘ឯវំជច្ចា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបិ, ឯវំនាមា ឯវង្គោត្តា ឯវំសីលា ឯវំធម្មា ឯវំបញ្ញា ឯវំវិហារី ឯវំវិមុត្តា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបីៜតិ។ ទេវតាបិ តថាគតស្ស ឯតមត្ថំ អារោចេសុំ, យេន តថាគតោ អតីតេ ពុទ្ធេ បរិនិព្ពុតេ ឆិន្នបបញ្ចេ ឆិន្នវដុមេ បរិយាទិន្នវដ្ដេ សព្ពទុក្ខវីតិវត្តេ ជាតិតោបិ អនុស្សរតិ, នាមតោបិ អនុស្សរតិ, គោត្តតោបិ អនុស្សរតិ, អាយុប្បមាណតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកយុគតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកសន្និបាតតោបិ អនុស្សរតិ: ‘ឯវំជច្ចា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបិ, ឯវំនាមា ឯវង្គោត្តា ឯវំសីលា ឯវំធម្មា ឯវំបញ្ញា ឯវំវិហារី ឯវំវិមុត្តា តេ ភគវន្តោ អហេសុំ ឥតិបីៜតិ។

ឥច្ឆេយ្យាថ នោ តុម្ហេ, ភិក្ខវេ, ភិយ្យោសោ មត្តាយ បុព្ពេនិវាសបដិសំយុត្តំ ធម្មិំ កថំ សោតុន៑”តិ?

“ឯតស្ស, ភគវា, កាលោ; ឯតស្ស, សុគត, កាលោ; យំ ភគវា ភិយ្យោសោ មត្តាយ បុព្ពេនិវាសបដិសំយុត្តំ ធម្មិំ កថំ ករេយ្យ, ភគវតោ សុត្វា ភិក្ខូ ធារេស្សន្តី”តិ។

“តេន ហិ, ភិក្ខវេ, សុណាថ, សាធុកំ មនសិ ករោថ, ភាសិស្សាមី”តិ។

“ឯវំ, ភន្តេ”តិ ខោ តេ ភិក្ខូ ភគវតោ បច្ចស្សោសុំ។ ភគវា ឯតទវោច:

“ឥតោ សោ, ភិក្ខវេ, ឯកនវុតិកប្បេ យំ វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ ឧទបាទិ។ វិបស្សី, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ខត្តិយោ ជាតិយា អហោសិ, ខត្តិយកុលេ ឧទបាទិ។ វិបស្សី, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ កោណ្ឌញ្ញោ គោត្តេន អហោសិ។ វិបស្សិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អសីតិវស្សសហស្សានិ អាយុប្បមាណំ អហោសិ។ វិបស្សី, ភិក្ខវេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ បាដលិយា មូលេ អភិសម្ពុទ្ធោ។ វិបស្សិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ខណ្ឌតិស្សំ នាម សាវកយុគំ អហោសិ អគ្គំ ភទ្ទយុគំ។ វិបស្សិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស តយោ សាវកានំ សន្និបាតា អហេសុំ។ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អដ្ឋសដ្ឋិភិក្ខុសតសហស្សំ, ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ ភិក្ខុសតសហស្សំ, ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អសីតិភិក្ខុសហស្សានិ។ វិបស្សិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឥមេ តយោ សាវកានំ សន្និបាតា អហេសុំ សព្ពេសំយេវ ខីណាសវានំ។ វិបស្សិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អសោកោ នាម ភិក្ខុ ឧបដ្ឋាកោ អហោសិ អគ្គុបដ្ឋាកោ។ វិបស្សិស្ស, ភិក្ខវេ, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ពន្ធុមា នាម រាជា បិតា អហោសិ។ ពន្ធុមតី នាម ទេវី មាតា អហោសិ ជនេត្តិ។ ពន្ធុមស្ស រញ្ញោ ពន្ធុមតី នាម នគរំ រាជធានី អហោសិ។

២។ ពោធិសត្តធម្មតា

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី ពោធិសត្តោ តុសិតា កាយា ចវិត្វា សតោ សម្បជានោ មាតុកុច្ឆិំ ឱក្កមិ។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ តុសិតា កាយា ចវិត្វា មាតុកុច្ឆិំ ឱក្កមតិ។ អថ សទេវកេ លោកេ សមារកេ សព្រហ្មកេ សស្សមណព្រាហ្មណិយា បជាយ សទេវមនុស្សាយ អប្បមាណោ ឧឡារោ ឱភាសោ បាតុភវតិ អតិក្កម្មេវ ទេវានំ ទេវានុភាវំ។ យាបិ តា លោកន្តរិកា អឃា អសំវុតា អន្ធការា អន្ធការតិមិសា, យត្ថបិមេ ចន្ទិមសូរិយា ឯវំមហិទ្ធិកា ឯវំមហានុភាវា អាភាយ នានុភោន្តិ, តត្ថបិ អប្បមាណោ ឧឡារោ ឱភាសោ បាតុភវតិ អតិក្កម្មេវ ទេវានំ ទេវានុភាវំ។ យេបិ តត្ថ សត្តា ឧបបន្នា, តេបិ តេនោភាសេន អញ្ញមញ្ញំ សញ្ជានន្តិ: ‘អញ្ញេបិ កិរ, ភោ, សន្តិ សត្តា ឥធូបបន្នាៜតិ។ អយញ្ច ទសសហស្សី លោកធាតុ សង្កម្បតិ សម្បកម្បតិ សម្បវេធតិ។ អប្បមាណោ ច ឧឡារោ ឱភាសោ លោកេ បាតុភវតិ អតិក្កម្មេវ ទេវានំ ទេវានុភាវំ។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ មាតុកុច្ឆិំ ឱក្កន្តោ ហោតិ, ចត្តារោ នំ ទេវបុត្តា ចតុទ្ទិសំ រក្ខាយ ឧបគច្ឆន្តិ: ‘មា នំ ពោធិសត្តំ វា ពោធិសត្តមាតរំ វា មនុស្សោ វា អមនុស្សោ វា កោចិ វា វិហេឋេសីៜតិ។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ មាតុកុច្ឆិំ ឱក្កន្តោ ហោតិ, បកតិយា សីលវតី ពោធិសត្តមាតា ហោតិ, វិរតា បាណាតិបាតា, វិរតា អទិន្នាទានា, វិរតា កាមេសុមិច្ឆាចារា, វិរតា មុសាវាទា, វិរតា សុរាមេរយមជ្ជប្បមាទដ្ឋានា។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ មាតុកុច្ឆិំ ឱក្កន្តោ ហោតិ, ន ពោធិសត្តមាតុ បុរិសេសុ មានសំ ឧប្បជ្ជតិ កាមគុណូបសំហិតំ, អនតិក្កមនីយា ច ពោធិសត្តមាតា ហោតិ កេនចិ បុរិសេន រត្តចិត្តេន។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ មាតុកុច្ឆិំ ឱក្កន្តោ ហោតិ, លាភិនី ពោធិសត្តមាតា ហោតិ បញ្ចន្នំ កាមគុណានំ។ សា បញ្ចហិ កាមគុណេហិ សមប្បិតា សមង្គីភូតា បរិចារេតិ។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ មាតុកុច្ឆិំ ឱក្កន្តោ ហោតិ, ន ពោធិសត្តមាតុ កោចិទេវ អាពាធោ ឧប្បជ្ជតិ។ សុខិនី ពោធិសត្តមាតា ហោតិ អកិលន្តកាយា, ពោធិសត្តញ្ច ពោធិសត្តមាតា តិរោកុច្ឆិគតំ បស្សតិ សព្ពង្គបច្ចង្គិំ អហីនិន្ទ្រិយំ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, មណិ វេឡុរិយោ សុភោ ជាតិមា អដ្ឋំសោ សុបរិកម្មកតោ អច្ឆោ វិប្បសន្នោ អនាវិលោ សព្ពាការសម្បន្នោ។ តត្រាស្ស សុត្តំ អាវុតំ នីលំ វា បីតំ វា លោហិតំ វា ឱទាតំ វា បណ្ឌុសុត្តំ វា។ តមេនំ ចក្ខុមា បុរិសោ ហត្ថេ ករិត្វា បច្ចវេក្ខេយ្យ: ‘អយំ ខោ មណិ វេឡុរិយោ សុភោ ជាតិមា អដ្ឋំសោ សុបរិកម្មកតោ អច្ឆោ វិប្បសន្នោ អនាវិលោ សព្ពាការសម្បន្នោ។ តត្រិទំ សុត្តំ អាវុតំ នីលំ វា បីតំ វា លោហិតំ វា ឱទាតំ វា បណ្ឌុសុត្តំ វាៜតិ។

ឯវមេវ ខោ, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ មាតុកុច្ឆិំ ឱក្កន្តោ ហោតិ, ន ពោធិសត្តមាតុ កោចិទេវ អាពាធោ ឧប្បជ្ជតិ, សុខិនី ពោធិសត្តមាតា ហោតិ អកិលន្តកាយា, ពោធិសត្តញ្ច ពោធិសត្តមាតា តិរោកុច្ឆិគតំ បស្សតិ សព្ពង្គបច្ចង្គិំ អហីនិន្ទ្រិយំ។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, សត្តាហជាតេ ពោធិសត្តេ ពោធិសត្តមាតា កាលំ ករោតិ តុសិតំ កាយំ ឧបបជ្ជតិ។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យថា អញ្ញា ឥត្ថិកា នវ វា ទស វា មាសេ គព្ភំ កុច្ឆិនា បរិហរិត្វា វិជាយន្តិ, ន ហេវំ ពោធិសត្តំ ពោធិសត្តមាតា វិជាយតិ។ ទសេវ មាសានិ ពោធិសត្តំ ពោធិសត្តមាតា កុច្ឆិនា បរិហរិត្វា វិជាយតិ។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យថា អញ្ញា ឥត្ថិកា និសិន្នា វា និបន្នា វា វិជាយន្តិ, ន ហេវំ ពោធិសត្តំ ពោធិសត្តមាតា វិជាយតិ។ ឋិតាវ ពោធិសត្តំ ពោធិសត្តមាតា វិជាយតិ។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ មាតុកុច្ឆិម្ហា និក្ខមតិ, ទេវា បឋមំ បដិគ្គណ្ហន្តិ, បច្ឆា មនុស្សា។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ មាតុកុច្ឆិម្ហា និក្ខមតិ, អប្បត្តោវ ពោធិសត្តោ បថវិំ ហោតិ, ចត្តារោ នំ ទេវបុត្តា បដិគ្គហេត្វា មាតុ បុរតោ ឋបេន្តិ: ‘អត្តមនា, ទេវិ, ហោហិ; មហេសក្ខោ តេ បុត្តោ ឧប្បន្នោៜតិ។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ មាតុកុច្ឆិម្ហា និក្ខមតិ, វិសទោវ និក្ខមតិ អមក្ខិតោ ឧទេន អមក្ខិតោ សេម្ហេន អមក្ខិតោ រុហិរេន អមក្ខិតោ កេនចិ អសុចិនា សុទ្ធោ វិសទោ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, មណិរតនំ កាសិកេ វត្ថេ និក្ខិត្តំ នេវ មណិរតនំ កាសិកំ វត្ថំ មក្ខេតិ, នាបិ កាសិកំ វត្ថំ មណិរតនំ មក្ខេតិ។ តំ កិស្ស ហេតុ? ឧភិន្នំ សុទ្ធត្តា។

ឯវមេវ ខោ, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ មាតុកុច្ឆិម្ហា និក្ខមតិ, វិសទោវ និក្ខមតិ អមក្ខិតោ, ឧទេន អមក្ខិតោ សេម្ហេន អមក្ខិតោ រុហិរេន អមក្ខិតោ កេនចិ អសុចិនា សុទ្ធោ វិសទោ។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ មាតុកុច្ឆិម្ហា និក្ខមតិ, ទ្វេ ឧទកស្ស ធារា អន្តលិក្ខា បាតុភវន្តិ—ឯកា សីតស្ស ឯកា ឧណ្ហស្ស យេន ពោធិសត្តស្ស ឧទកកិច្ចំ ករោន្តិ មាតុ ច។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, សម្បតិជាតោ ពោធិសត្តោ សមេហិ បាទេហិ បតិដ្ឋហិត្វា ឧត្តរាភិមុខោ សត្តបទវីតិហារេន គច្ឆតិ សេតម្ហិ ឆត្តេ អនុធារិយមានេ, សព្ពា ច ទិសា អនុវិលោកេតិ, អាសភិំ វាចំ ភាសតិ ‘អគ្គោហមស្មិ លោកស្ស, ជេដ្ឋោហមស្មិ លោកស្ស, សេដ្ឋោហមស្មិ លោកស្ស, អយមន្តិមា ជាតិ, នត្ថិ ទានិ បុនព្ភវោៜតិ។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

ធម្មតា ឯសា, ភិក្ខវេ, យទា ពោធិសត្តោ មាតុកុច្ឆិម្ហា និក្ខមតិ, អថ សទេវកេ លោកេ សមារកេ សព្រហ្មកេ សស្សមណព្រាហ្មណិយា បជាយ សទេវមនុស្សាយ អប្បមាណោ ឧឡារោ ឱភាសោ បាតុភវតិ, អតិក្កម្មេវ ទេវានំ ទេវានុភាវំ។ យាបិ តា លោកន្តរិកា អឃា អសំវុតា អន្ធការា អន្ធការតិមិសា, យត្ថបិមេ ចន្ទិមសូរិយា ឯវំមហិទ្ធិកា ឯវំមហានុភាវា អាភាយ នានុភោន្តិ, តត្ថបិ អប្បមាណោ ឧឡារោ ឱភាសោ បាតុភវតិ អតិក្កម្មេវ ទេវានំ ទេវានុភាវំ។ យេបិ តត្ថ សត្តា ឧបបន្នា, តេបិ តេនោភាសេន អញ្ញមញ្ញំ សញ្ជានន្តិ: ‘អញ្ញេបិ កិរ, ភោ, សន្តិ សត្តា ឥធូបបន្នាៜតិ។ អយញ្ច ទសសហស្សី លោកធាតុ សង្កម្បតិ សម្បកម្បតិ សម្បវេធតិ អប្បមាណោ ច ឧឡារោ ឱភាសោ លោកេ បាតុភវតិ អតិក្កម្មេវ ទេវានំ ទេវានុភាវំ។ អយមេត្ថ ធម្មតា។

៣។ ទ្វត្តិំសមហាបុរិសលក្ខណា

ជាតេ ខោ បន, ភិក្ខវេ, វិបស្សិម្ហិ កុមារេ ពន្ធុមតោ រញ្ញោ បដិវេទេសុំ: ‘បុត្តោ តេ, ទេវ, ជាតោ, តំ ទេវោ បស្សតូៜតិ។ អទ្ទសា ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមា រាជា វិបស្សិំ កុមារំ, ទិស្វា នេមិត្តេ ព្រាហ្មណេ អាមន្តាបេត្វា ឯតទវោច: ‘បស្សន្តុ ភោន្តោ នេមិត្តា ព្រាហ្មណា កុមារន៑ៜតិ។ អទ្ទសំសុ ខោ, ភិក្ខវេ, នេមិត្តា ព្រាហ្មណា វិបស្សិំ កុមារំ, ទិស្វា ពន្ធុមន្តំ រាជានំ ឯតទវោចុំ: ‘អត្តមនោ, ទេវ, ហោហិ, មហេសក្ខោ តេ បុត្តោ ឧប្បន្នោ, លាភា តេ, មហារាជ, សុលទ្ធំ តេ, មហារាជ, យស្ស តេ កុលេ ឯវរូបោ បុត្តោ ឧប្បន្នោ។ អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ ទ្វត្តិំសមហាបុរិសលក្ខណេហិ សមន្នាគតោ, យេហិ សមន្នាគតស្ស មហាបុរិសស្ស ទ្វេវ គតិយោ ភវន្តិ អនញ្ញា។ សចេ អគារំ អជ្ឈាវសតិ, រាជា ហោតិ ចក្កវត្តី ធម្មិកោ ធម្មរាជា ចាតុរន្តោ វិជិតាវី ជនបទត្ថាវរិយប្បត្តោ សត្តរតនសមន្នាគតោ។ តស្សិមានិ សត្តរតនានិ ភវន្តិ។ សេយ្យថិទំ—ចក្ករតនំ ហត្ថិរតនំ អស្សរតនំ មណិរតនំ ឥត្ថិរតនំ គហបតិរតនំ បរិណាយករតនមេវ សត្តមំ។ បរោសហស្សំ ខោ បនស្ស បុត្តា ភវន្តិ សូរា វីរង្គរូបា បរសេនប្បមទ្ទនា។ សោ ឥមំ បថវិំ សាគរបរិយន្តំ អទណ្ឌេន អសត្ថេន ធម្មេន អភិវិជិយ អជ្ឈាវសតិ។ សចេ ខោ បន អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជតិ, អរហំ ហោតិ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ វិវដច្ឆទោ។

កតមេហិ ចាយំ, ទេវ, កុមារោ ទ្វត្តិំសមហាបុរិសលក្ខណេហិ សមន្នាគតោ, យេហិ សមន្នាគតស្ស មហាបុរិសស្ស ទ្វេវ គតិយោ ភវន្តិ អនញ្ញា។ សចេ អគារំ អជ្ឈាវសតិ, រាជា ហោតិ ចក្កវត្តី ធម្មិកោ ធម្មរាជា ចាតុរន្តោ វិជិតាវី ជនបទត្ថាវរិយប្បត្តោ សត្តរតនសមន្នាគតោ។ តស្សិមានិ សត្តរតនានិ ភវន្តិ។ សេយ្យថិទំ—ចក្ករតនំ ហត្ថិរតនំ អស្សរតនំ មណិរតនំ ឥត្ថិរតនំ គហបតិរតនំ បរិណាយករតនមេវ សត្តមំ។ បរោសហស្សំ ខោ បនស្ស បុត្តា ភវន្តិ សូរា វីរង្គរូបា បរសេនប្បមទ្ទនា។ សោ ឥមំ បថវិំ សាគរបរិយន្តំ អទណ្ឌេន អសត្ថេន ធម្មេន អភិវិជិយ អជ្ឈាវសតិ។

សចេ ខោ បន អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជតិ, អរហំ ហោតិ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ វិវដច្ឆទោ។ អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ សុប្បតិដ្ឋិតបាទោ។ យំ បាយំ, ទេវ, កុមារោ សុប្បតិដ្ឋិតបាទោ។ ឥទម្បិស្ស មហាបុរិសស្ស មហាបុរិសលក្ខណំ ភវតិ។

ឥមស្ស, ទេវ, កុមារស្ស ហេដ្ឋា បាទតលេសុ ចក្កានិ ជាតានិ សហស្សារានិ សនេមិកានិ សនាភិកានិ សព្ពាការបរិបូរានិ។ យម្បិ ឥមស្ស, ទេវ, កុមារស្ស ហេដ្ឋា បាទតលេសុ ចក្កានិ ជាតានិ សហស្សារានិ សនេមិកានិ សនាភិកានិ សព្ពាការបរិបូរានិ, ឥទម្បិស្ស មហាបុរិសស្ស មហាបុរិសលក្ខណំ ភវតិ។

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ អាយតបណ្ហី …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ ទីឃង្គុលី …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ មុទុតលុនហត្ថបាទោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ កុមារោ ជាលហត្ថបាទោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ ឧស្សង្ខបាទោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ ឯណិជង្ឃោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ ឋិតកោវ អនោនមន្តោ ឧភោហិ បាណិតលេហិ ជណ្ណុកានិ បរិមសតិ បរិមជ្ជតិ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ កោសោហិតវត្ថគុយ្ហោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ សុវណ្ណវណ្ណោ កញ្ចនសន្និភត្តចោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ សុខុមច្ឆវី; សុខុមត្តា ឆវិយា រជោជល្លំ កាយេ ន ឧបលិម្បតិ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ ឯកេកលោមោ; ឯកេកានិ លោមានិ លោមកូបេសុ ជាតានិ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ ឧទ្ធគ្គលោមោ; ឧទ្ធគ្គានិ លោមានិ ជាតានិ នីលានិ អញ្ជនវណ្ណានិ កុណ្ឌលាវដ្ដានិ ទក្ខិណាវដ្ដកជាតានិ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ ព្រហ្មុជុគត្តោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ សត្តុស្សទោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ សីហបុព្ពទ្ធកាយោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ ចិតន្តរំសោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ និគ្រោធបរិមណ្ឌលោ យាវតក្វស្ស កាយោ តាវតក្វស្ស ព្យាមោ, យាវតក្វស្ស ព្យាមោ, តាវតក្វស្ស កាយោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ សមវដ្ដក្ខន្ធោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ រសគ្គសគ្គី …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ សីហហនុ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ ចត្តាលីសទន្តោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ សមទន្តោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ អវិរឡទន្តោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ សុសុក្កទាឋោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ បហូតជិវ្ហោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ ព្រហ្មស្សរោ ករវីកភាណី …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ អភិនីលនេត្តោ …បេ…

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ គោបខុមោ …បេ…

ឥមស្ស, ទេវ, កុមារស្ស ឧណ្ណា ភមុកន្តរេ ជាតា ឱទាតា មុទុតូលសន្និភា។ យម្បិ ឥមស្ស, ទេវ, កុមារស្ស ឧណ្ណា ភមុកន្តរេ ជាតា ឱទាតា មុទុតូលសន្និភា, ឥទម្បិមស្ស មហាបុរិសស្ស មហាបុរិសលក្ខណំ ភវតិ។

អយញ្ហិ, ទេវ, កុមារោ ឧណ្ហីសសីសោ។ យំ បាយំ, ទេវ, កុមារោ ឧណ្ហីសសីសោ, ឥទម្បិស្ស មហាបុរិសស្ស មហាបុរិសលក្ខណំ ភវតិ។

ឥមេហិ ខោ អយំ, ទេវ, កុមារោ ទ្វត្តិំសមហាបុរិសលក្ខណេហិ សមន្នាគតោ, យេហិ សមន្នាគតស្ស មហាបុរិសស្ស ទ្វេវ គតិយោ ភវន្តិ អនញ្ញា។ សចេ អគារំ អជ្ឈាវសតិ, រាជា ហោតិ ចក្កវត្តី ធម្មិកោ ធម្មរាជា ចាតុរន្តោ វិជិតាវី ជនបទត្ថាវរិយប្បត្តោ សត្តរតនសមន្នាគតោ។ តស្សិមានិ សត្តរតនានិ ភវន្តិ។ សេយ្យថិទំ—ចក្ករតនំ ហត្ថិរតនំ អស្សរតនំ មណិរតនំ ឥត្ថិរតនំ គហបតិរតនំ បរិណាយករតនមេវ សត្តមំ។ បរោសហស្សំ ខោ បនស្ស បុត្តា ភវន្តិ សូរា វីរង្គរូបា បរសេនប្បមទ្ទនា។ សោ ឥមំ បថវិំ សាគរបរិយន្តំ អទណ្ឌេន អសត្ថេន ធម្មេន អភិវិជិយ អជ្ឈាវសតិ។ សចេ ខោ បន អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជតិ, អរហំ ហោតិ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ វិវដច្ឆទោៜតិ។

៤។ វិបស្សីសមញ្ញា

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមា រាជា នេមិត្តេ ព្រាហ្មណេ អហតេហិ វត្ថេហិ អច្ឆាទាបេត្វា សព្ពកាមេហិ សន្តប្បេសិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមា រាជា វិបស្សិស្ស កុមារស្ស ធាតិយោ ឧបដ្ឋាបេសិ។ អញ្ញា ខីរំ បាយេន្តិ, អញ្ញា ន្ហាបេន្តិ, អញ្ញា ធារេន្តិ, អញ្ញា អង្កេន បរិហរន្តិ។ ជាតស្ស ខោ បន, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស កុមារស្ស សេតច្ឆត្តំ ធារយិត្ថ ទិវា ចេវ រត្តិញ្ច: ‘មា នំ សីតំ វា ឧណ្ហំ វា តិណំ វា រជោ វា ឧស្សាវោ វា ពាធយិត្ថាៜតិ។ ជាតោ ខោ បន, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ ពហុនោ ជនស្ស បិយោ អហោសិ មនាបោ។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, ឧប្បលំ វា បទុមំ វា បុណ្ឌរីកំ វា ពហុនោ ជនស្ស បិយំ មនាបំ; ឯវមេវ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ ពហុនោ ជនស្ស បិយោ អហោសិ មនាបោ។ ស្វាស្សុទំ អង្កេនេវ អង្កំ បរិហរិយតិ។

ជាតោ ខោ បន, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ មញ្ជុស្សរោ ច អហោសិ វគ្គុស្សរោ ច មធុរស្សរោ ច បេមនិយស្សរោ ច។ សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, ហិមវន្តេ បព្ពតេ ករវីកា នាម សកុណជាតិ មញ្ជុស្សរា ច វគ្គុស្សរា ច មធុរស្សរា ច បេមនិយស្សរា ច; ឯវមេវ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ មញ្ជុស្សរោ ច អហោសិ វគ្គុស្សរោ ច មធុរស្សរោ ច បេមនិយស្សរោ ច។

ជាតស្ស ខោ បន, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស កុមារស្ស កម្មវិបាកឹ ទិព្ពចក្ខុ បាតុរហោសិ យេន សុទំ សមន្តា យោជនំ បស្សតិ ទិវា ចេវ រត្តិញ្ច។

ជាតោ ខោ បន, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ អនិមិសន្តោ បេក្ខតិ សេយ្យថាបិ ទេវា តាវតិំសា។ ‘អនិមិសន្តោ កុមារោ បេក្ខតីៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស កុមារស្ស ‘វិបស្សី វិបស្សីៜ ត្វេវ សមញ្ញា ឧទបាទិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមា រាជា អត្ថករណេ និសិន្នោ វិបស្សិំ កុមារំ អង្កេ និសីទាបេត្វា អត្ថេ អនុសាសតិ។ តត្រ សុទំ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ បិតុអង្កេ និសិន្នោ វិចេយ្យ វិចេយ្យ អត្ថេ បនាយតិ ញាយេន។ វិចេយ្យ វិចេយ្យ កុមារោ អត្ថេ បនាយតិ ញាយេនាតិ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស កុមារស្ស ភិយ្យោសោ មត្តាយ ‘វិបស្សី វិបស្សីៜ ត្វេវ សមញ្ញា ឧទបាទិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមា រាជា វិបស្សិស្ស កុមារស្ស តយោ បាសាទេ ការាបេសិ, ឯកំ វស្សិកំ ឯកំ ហេមន្តិកំ ឯកំ គិម្ហិកំ; បញ្ច កាមគុណានិ ឧបដ្ឋាបេសិ។ តត្រ សុទំ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ វស្សិកេ បាសាទេ ចត្តារោ មាសេ និប្បុរិសេហិ តូរិយេហិ បរិចារយមានោ ន ហេដ្ឋាបាសាទំ ឱរោហតីតិ។

បឋមភាណវារោ។

៥។ ជិណ្ណបុរិស

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ ពហូនំ វស្សានំ ពហូនំ វស្សសតានំ ពហូនំ វស្សសហស្សានំ អច្ចយេន សារថិំ អាមន្តេសិ: ‘យោជេហិ, សម្ម សារថិ, ភទ្ទានិ ភទ្ទានិ យានានិ ឧយ្យានភូមិំ គច្ឆាម សុភូមិទស្សនាយាៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សារថិ វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិស្សុត្វា ភទ្ទានិ ភទ្ទានិ យានានិ យោជេត្វា វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិវេទេសិ: ‘យុត្តានិ ខោ តេ, ទេវ, ភទ្ទានិ ភទ្ទានិ យានានិ, យស្សទានិ កាលំ មញ្ញសីៜតិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ ភទ្ទំ ភទ្ទំ យានំ អភិរុហិត្វា ភទ្ទេហិ ភទ្ទេហិ យានេហិ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យាសិ។

អទ្ទសា ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យន្តោ បុរិសំ ជិណ្ណំ គោបានសិវង្កំ ភោគ្គំ ទណ្ឌបរាយនំ បវេធមានំ គច្ឆន្តំ អាតុរំ គតយោព្ពនំ។ ទិស្វា សារថិំ អាមន្តេសិ: ‘អយំ បន, សម្ម សារថិ, បុរិសោ កិង្កតោ? កេសាបិស្ស ន យថា អញ្ញេសំ, កាយោបិស្ស ន យថា អញ្ញេសន៑ៜតិ។

‘ឯសោ ខោ, ទេវ, ជិណ្ណោ នាមាៜតិ។

‘កិំ បនេសោ, សម្ម សារថិ, ជិណ្ណោ នាមាៜតិ?

‘ឯសោ ខោ, ទេវ, ជិណ្ណោ នាម។ ន ទានិ តេន ចិរំ ជីវិតព្ពំ ភវិស្សតីៜតិ។

‘កិំ បន, សម្ម សារថិ, អហម្បិ ជរាធម្មោ, ជរំ អនតីតោៜតិ?

‘ត្វញ្ច, ទេវ, មយញ្ចម្ហ សព្ពេ ជរាធម្មា, ជរំ អនតីតាៜតិ។

‘តេន ហិ, សម្ម សារថិ, អលំ ទានជ្ជ ឧយ្យានភូមិយា។ ឥតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាហីៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សារថិ វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិស្សុត្វា តតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាសិ។

តត្រ សុទំ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ អន្តេបុរំ គតោ ទុក្ខី ទុម្មនោ បជ្ឈាយតិ: ‘ធិរត្ថុ កិរ, ភោ, ជាតិ នាម, យត្រ ហិ នាម ជាតស្ស ជរា បញ្ញាយិស្សតីៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមា រាជា សារថិំ អាមន្តាបេត្វា ឯតទវោច: ‘កច្ចិ, សម្ម សារថិ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិយា អភិរមិត្ថ? កច្ចិ, សម្ម សារថិ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិយា អត្តមនោ អហោសីៜតិ?

‘ន ខោ, ទេវ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិយា អភិរមិត្ថ, ន ខោ, ទេវ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិយា អត្តមនោ អហោសីៜតិ។

‘កិំ បន, សម្ម សារថិ, អទ្ទស កុមារោ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យន្តោៜតិ? ‘អទ្ទសា ខោ, ទេវ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យន្តោ បុរិសំ ជិណ្ណំ គោបានសិវង្កំ ភោគ្គំ ទណ្ឌបរាយនំ បវេធមានំ គច្ឆន្តំ អាតុរំ គតយោព្ពនំ។ ទិស្វា មំ ឯតទវោច: “អយំ បន, សម្ម សារថិ, បុរិសោ កិង្កតោ, កេសាបិស្ស ន យថា អញ្ញេសំ, កាយោបិស្ស ន យថា អញ្ញេសន៑”តិ? “ឯសោ ខោ, ទេវ, ជិណ្ណោ នាមា”តិ។ “កិំ បនេសោ, សម្ម សារថិ, ជិណ្ណោ នាមា”តិ? “ឯសោ ខោ, ទេវ, ជិណ្ណោ នាម ន ទានិ តេន ចិរំ ជីវិតព្ពំ ភវិស្សតី”តិ។ “កិំ បន, សម្ម សារថិ, អហម្បិ ជរាធម្មោ, ជរំ អនតីតោ”តិ? “ត្វញ្ច, ទេវ, មយញ្ចម្ហ សព្ពេ ជរាធម្មា, ជរំ អនតីតា”តិ។

“តេន ហិ, សម្ម សារថិ, អលំ ទានជ្ជ ឧយ្យានភូមិយា, ឥតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាហី”តិ។ “ឯវំ, ទេវា”តិ ខោ អហំ, ទេវ, វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិស្សុត្វា តតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាសិំ។ សោ ខោ, ទេវ, កុមារោ អន្តេបុរំ គតោ ទុក្ខី ទុម្មនោ បជ្ឈាយតិ: “ធិរត្ថុ កិរ, ភោ, ជាតិ នាម, យត្រ ហិ នាម ជាតស្ស ជរា បញ្ញាយិស្សតី”ៜតិ។

៦។ ព្យាធិតបុរិស

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមស្ស រញ្ញោ ឯតទហោសិ: ‘មា ហេវ ខោ វិបស្សី កុមារោ ន រជ្ឹ ការេសិ, មា ហេវ វិបស្សី កុមារោ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិ, មា ហេវ នេមិត្តានំ ព្រាហ្មណានំ សច្ចំ អស្ស វចនន៑ៜតិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមា រាជា វិបស្សិស្ស កុមារស្ស ភិយ្យោសោ មត្តាយ បញ្ច កាមគុណានិ ឧបដ្ឋាបេសិ: ‘យថា វិបស្សី កុមារោ រជ្ឹ ករេយ្យ, យថា វិបស្សី កុមារោ ន អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជេយ្យ, យថា នេមិត្តានំ ព្រាហ្មណានំ មិច្ឆា អស្ស វចនន៑ៜតិ។ តត្រ សុទំ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ បញ្ចហិ កាមគុណេហិ សមប្បិតោ សមង្គីភូតោ បរិចារេតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ ពហូនំ វស្សានំ …បេ…

អទ្ទសា ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យន្តោ បុរិសំ អាពាធិកំ ទុក្ខិតំ ពាឡ្ហគិលានំ សកេ មុត្តករីសេ បលិបន្នំ សេមានំ អញ្ញេហិ វុដ្ឋាបិយមានំ អញ្ញេហិ សំវេសិយមានំ។ ទិស្វា សារថិំ អាមន្តេសិ: ‘អយំ បន, សម្ម សារថិ, បុរិសោ កិង្កតោ? អក្ខីនិបិស្ស ន យថា អញ្ញេសំ, សរោបិស្ស ន យថា អញ្ញេសន៑ៜតិ?

‘ឯសោ ខោ, ទេវ, ព្យាធិតោ នាមាៜតិ។

‘កិំ បនេសោ, សម្ម សារថិ, ព្យាធិតោ នាមាៜតិ?

‘ឯសោ ខោ, ទេវ, ព្យាធិតោ នាម អប្បេវ នាម តម្ហា អាពាធា វុដ្ឋហេយ្យាៜតិ។

‘កិំ បន, សម្ម សារថិ, អហម្បិ ព្យាធិធម្មោ, ព្យាធិំ អនតីតោៜតិ?

‘ត្វញ្ច, ទេវ, មយញ្ចម្ហ សព្ពេ ព្យាធិធម្មា, ព្យាធិំ អនតីតាៜតិ។

‘តេន ហិ, សម្ម សារថិ, អលំ ទានជ្ជ ឧយ្យានភូមិយា, ឥតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាហីៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សារថិ វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិស្សុត្វា តតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាសិ។

តត្រ សុទំ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ អន្តេបុរំ គតោ ទុក្ខី ទុម្មនោ បជ្ឈាយតិ: ‘ធិរត្ថុ កិរ, ភោ, ជាតិ នាម, យត្រ ហិ នាម ជាតស្ស ជរា បញ្ញាយិស្សតិ, ព្យាធិ បញ្ញាយិស្សតីៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមា រាជា សារថិំ អាមន្តាបេត្វា ឯតទវោច: ‘កច្ចិ, សម្ម សារថិ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិយា អភិរមិត្ថ, កច្ចិ, សម្ម សារថិ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិយា អត្តមនោ អហោសីៜតិ?

‘ន ខោ, ទេវ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិយា អភិរមិត្ថ, ន ខោ, ទេវ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិយា អត្តមនោ អហោសីៜតិ។

‘កិំ បន, សម្ម សារថិ, អទ្ទស កុមារោ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យន្តោៜតិ? ‘អទ្ទសា ខោ, ទេវ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យន្តោ បុរិសំ អាពាធិកំ ទុក្ខិតំ ពាឡ្ហគិលានំ សកេ មុត្តករីសេ បលិបន្នំ សេមានំ អញ្ញេហិ វុដ្ឋាបិយមានំ អញ្ញេហិ សំវេសិយមានំ។ ទិស្វា មំ ឯតទវោច: “អយំ បន, សម្ម សារថិ, បុរិសោ កិង្កតោ, អក្ខីនិបិស្ស ន យថា អញ្ញេសំ, សរោបិស្ស ន យថា អញ្ញេសន៑”តិ? “ឯសោ ខោ, ទេវ, ព្យាធិតោ នាមា”តិ។ “កិំ បនេសោ, សម្ម សារថិ, ព្យាធិតោ នាមា”តិ? “ឯសោ ខោ, ទេវ, ព្យាធិតោ នាម អប្បេវ នាម តម្ហា អាពាធា វុដ្ឋហេយ្យា”តិ។ “កិំ បន, សម្ម សារថិ, អហម្បិ ព្យាធិធម្មោ, ព្យាធិំ អនតីតោ”តិ? “ត្វញ្ច, ទេវ, មយញ្ចម្ហ សព្ពេ ព្យាធិធម្មា, ព្យាធិំ អនតីតា”តិ។ “តេន ហិ, សម្ម សារថិ, អលំ ទានជ្ជ ឧយ្យានភូមិយា, ឥតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាហី”តិ។ “ឯវំ, ទេវា”តិ ខោ អហំ, ទេវ, វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិស្សុត្វា តតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាសិំ។ សោ ខោ, ទេវ, កុមារោ អន្តេបុរំ គតោ ទុក្ខី ទុម្មនោ បជ្ឈាយតិ: “ធិរត្ថុ កិរ, ភោ, ជាតិ នាម, យត្រ ហិ នាម ជាតស្ស ជរា បញ្ញាយិស្សតិ, ព្យាធិ បញ្ញាយិស្សតី”ៜតិ។

៧។ កាលង្កតបុរិស

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមស្ស រញ្ញោ ឯតទហោសិ: ‘មា ហេវ ខោ វិបស្សី កុមារោ ន រជ្ឹ ការេសិ, មា ហេវ វិបស្សី កុមារោ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិ, មា ហេវ នេមិត្តានំ ព្រាហ្មណានំ សច្ចំ អស្ស វចនន៑ៜតិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមា រាជា វិបស្សិស្ស កុមារស្ស ភិយ្យោសោ មត្តាយ បញ្ច កាមគុណានិ ឧបដ្ឋាបេសិ: ‘យថា វិបស្សី កុមារោ រជ្ឹ ករេយ្យ, យថា វិបស្សី កុមារោ ន អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជេយ្យ, យថា នេមិត្តានំ ព្រាហ្មណានំ មិច្ឆា អស្ស វចនន៑ៜតិ។ តត្រ សុទំ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ បញ្ចហិ កាមគុណេហិ សមប្បិតោ សមង្គីភូតោ បរិចារេតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ ពហូនំ វស្សានំ …បេ…

អទ្ទសា ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យន្តោ មហាជនកាយំ សន្និបតិតំ នានារត្តានញ្ច ទុស្សានំ វិលាតំ កយិរមានំ។ ទិស្វា សារថិំ អាមន្តេសិ: ‘កិំ នុ ខោ សោ, សម្ម សារថិ, មហាជនកាយោ សន្និបតិតោ នានារត្តានញ្ច ទុស្សានំ វិលាតំ កយិរតីៜតិ?

‘ឯសោ ខោ, ទេវ, កាលង្កតោ នាមាៜតិ។

‘តេន ហិ, សម្ម សារថិ, យេន សោ កាលង្កតោ តេន រថំ បេសេហីៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សារថិ វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិស្សុត្វា យេន សោ កាលង្កតោ តេន រថំ បេសេសិ។

អទ្ទសា ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ បេតំ កាលង្កតំ, ទិស្វា សារថិំ អាមន្តេសិ: ‘កិំ បនាយំ, សម្ម សារថិ, កាលង្កតោ នាមាៜតិ?

‘ឯសោ ខោ, ទេវ, កាលង្កតោ នាម។ ន ទានិ តំ ទក្ខន្តិ មាតា វា បិតា វា អញ្ញេ វា ញាតិសាលោហិតា, សោបិ ន ទក្ខិស្សតិ មាតរំ វា បិតរំ វា អញ្ញេ វា ញាតិសាលោហិតេៜតិ។

‘កិំ បន, សម្ម សារថិ, អហម្បិ មរណធម្មោ មរណំ អនតីតោ; មម្បិ ន ទក្ខន្តិ ទេវោ វា ទេវី វា អញ្ញេ វា ញាតិសាលោហិតា; អហម្បិ ន ទក្ខិស្សាមិ ទេវំ វា ទេវិំ វា អញ្ញេ វា ញាតិសាលោហិតេៜតិ?

‘ត្វញ្ច, ទេវ, មយញ្ចម្ហ សព្ពេ មរណធម្មា មរណំ អនតីតា; តម្បិ ន ទក្ខន្តិ ទេវោ វា ទេវី វា អញ្ញេ វា ញាតិសាលោហិតា; ត្វម្បិ ន ទក្ខិស្សសិ ទេវំ វា ទេវិំ វា អញ្ញេ វា ញាតិសាលោហិតេៜតិ។

‘តេន ហិ, សម្ម សារថិ, អលំ ទានជ្ជ ឧយ្យានភូមិយា, ឥតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាហីៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សារថិ វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិស្សុត្វា តតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាសិ។

តត្រ សុទំ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ អន្តេបុរំ គតោ ទុក្ខី ទុម្មនោ បជ្ឈាយតិ: ‘ធិរត្ថុ កិរ, ភោ, ជាតិ នាម, យត្រ ហិ នាម ជាតស្ស ជរា បញ្ញាយិស្សតិ, ព្យាធិ បញ្ញាយិស្សតិ, មរណំ បញ្ញាយិស្សតីៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមា រាជា សារថិំ អាមន្តាបេត្វា ឯតទវោច: ‘កច្ចិ, សម្ម សារថិ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិយា អភិរមិត្ថ, កច្ចិ, សម្ម សារថិ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិយា អត្តមនោ អហោសីៜតិ?

‘ន ខោ, ទេវ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិយា អភិរមិត្ថ, ន ខោ, ទេវ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិយា អត្តមនោ អហោសីៜតិ។

‘កិំ បន, សម្ម សារថិ, អទ្ទស កុមារោ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យន្តោៜតិ? ‘អទ្ទសា ខោ, ទេវ, កុមារោ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យន្តោ មហាជនកាយំ សន្និបតិតំ នានារត្តានញ្ច ទុស្សានំ វិលាតំ កយិរមានំ។ ទិស្វា មំ ឯតទវោច: “កិំ នុ ខោ សោ, សម្ម សារថិ, មហាជនកាយោ សន្និបតិតោ នានារត្តានញ្ច ទុស្សានំ វិលាតំ កយិរតី”តិ? “ឯសោ ខោ, ទេវ, កាលង្កតោ នាមា”តិ។ “តេន ហិ, សម្ម សារថិ, យេន សោ កាលង្កតោ តេន រថំ បេសេហី”តិ។ “ឯវំ, ទេវា”តិ ខោ អហំ, ទេវ, វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិស្សុត្វា យេន សោ កាលង្កតោ តេន រថំ បេសេសិំ។ អទ្ទសា ខោ, ទេវ, កុមារោ បេតំ កាលង្កតំ, ទិស្វា មំ ឯតទវោច: “កិំ បនាយំ, សម្ម សារថិ, កាលង្កតោ នាមា”តិ? “ឯសោ ខោ, ទេវ, កាលង្កតោ នាម។ ន ទានិ តំ ទក្ខន្តិ មាតា វា បិតា វា អញ្ញេ វា ញាតិសាលោហិតា, សោបិ ន ទក្ខិស្សតិ មាតរំ វា បិតរំ វា អញ្ញេ វា ញាតិសាលោហិតេ”តិ។ “កិំ បន, សម្ម សារថិ, អហម្បិ មរណធម្មោ មរណំ អនតីតោ; មម្បិ ន ទក្ខន្តិ ទេវោ វា ទេវី វា អញ្ញេ វា ញាតិសាលោហិតា; អហម្បិ ន ទក្ខិស្សាមិ ទេវំ វា ទេវិំ វា អញ្ញេ វា ញាតិសាលោហិតេ”តិ? “ត្វញ្ច, ទេវ, មយញ្ចម្ហ សព្ពេ មរណធម្មា មរណំ អនតីតា; តម្បិ ន ទក្ខន្តិ ទេវោ វា ទេវី វា អញ្ញេ វា ញាតិសាលោហិតា, ត្វម្បិ ន ទក្ខិស្សសិ ទេវំ វា ទេវិំ វា អញ្ញេ វា ញាតិសាលោហិតេ”តិ។ “តេន ហិ, សម្ម សារថិ, អលំ ទានជ្ជ ឧយ្យានភូមិយា, ឥតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាហី”តិ។ “ឯវំ, ទេវា”តិ ខោ អហំ, ទេវ, វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិស្សុត្វា តតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាសិំ។ សោ ខោ, ទេវ, កុមារោ អន្តេបុរំ គតោ ទុក្ខី ទុម្មនោ បជ្ឈាយតិ: “ធិរត្ថុ កិរ, ភោ, ជាតិ នាម, យត្រ ហិ នាម ជាតស្ស ជរា បញ្ញាយិស្សតិ, ព្យាធិ បញ្ញាយិស្សតិ, មរណំ បញ្ញាយិស្សតី”ៜតិ។

៨។ បព្ពជិត

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមស្ស រញ្ញោ ឯតទហោសិ: ‘មា ហេវ ខោ វិបស្សី កុមារោ ន រជ្ឹ ការេសិ, មា ហេវ វិបស្សី កុមារោ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិ, មា ហេវ នេមិត្តានំ ព្រាហ្មណានំ សច្ចំ អស្ស វចនន៑ៜតិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមា រាជា វិបស្សិស្ស កុមារស្ស ភិយ្យោសោ មត្តាយ បញ្ច កាមគុណានិ ឧបដ្ឋាបេសិ: ‘យថា វិបស្សី កុមារោ រជ្ឹ ករេយ្យ, យថា វិបស្សី កុមារោ ន អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជេយ្យ, យថា នេមិត្តានំ ព្រាហ្មណានំ មិច្ឆា អស្ស វចនន៑ៜតិ។ តត្រ សុទំ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ បញ្ចហិ កាមគុណេហិ សមប្បិតោ សមង្គីភូតោ បរិចារេតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ ពហូនំ វស្សានំ ពហូនំ វស្សសតានំ ពហូនំ វស្សសហស្សានំ អច្ចយេន សារថិំ អាមន្តេសិ: ‘យោជេហិ, សម្ម សារថិ, ភទ្ទានិ ភទ្ទានិ យានានិ, ឧយ្យានភូមិំ គច្ឆាម សុភូមិទស្សនាយាៜតិ។ ‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សារថិ វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិស្សុត្វា ភទ្ទានិ ភទ្ទានិ យានានិ យោជេត្វា វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិវេទេសិ: ‘យុត្តានិ ខោ តេ, ទេវ, ភទ្ទានិ ភទ្ទានិ យានានិ, យស្សទានិ កាលំ មញ្ញសីៜតិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ ភទ្ទំ ភទ្ទំ យានំ អភិរុហិត្វា ភទ្ទេហិ ភទ្ទេហិ យានេហិ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យាសិ។

អទ្ទសា ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យន្តោ បុរិសំ ភណ្ឌុំ បព្ពជិតំ កាសាយវសនំ។ ទិស្វា សារថិំ អាមន្តេសិ: ‘អយំ បន, សម្ម សារថិ, បុរិសោ កិង្កតោ? សីសម្បិស្ស ន យថា អញ្ញេសំ, វត្ថានិបិស្ស ន យថា អញ្ញេសន៑ៜតិ?

‘ឯសោ ខោ, ទេវ, បព្ពជិតោ នាមាៜតិ។

‘កិំ បនេសោ, សម្ម សារថិ, បព្ពជិតោ នាមាៜតិ?

‘ឯសោ ខោ, ទេវ, បព្ពជិតោ នាម សាធុ ធម្មចរិយា សាធុ សមចរិយា សាធុ កុសលកិរិយា សាធុ បុញ្ញកិរិយា សាធុ អវិហិំសា សាធុ ភូតានុកម្បាៜតិ។

‘សាធុ ខោ សោ, សម្ម សារថិ, បព្ពជិតោ នាម, សាធុ ធម្មចរិយា សាធុ សមចរិយា សាធុ កុសលកិរិយា សាធុ បុញ្ញកិរិយា សាធុ អវិហិំសា សាធុ ភូតានុកម្បា។ តេន ហិ, សម្ម សារថិ, យេន សោ បព្ពជិតោ តេន រថំ បេសេហីៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សារថិ វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិស្សុត្វា យេន សោ បព្ពជិតោ តេន រថំ បេសេសិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ តំ បព្ពជិតំ ឯតទវោច: ‘ត្វំ បន, សម្ម, កិង្កតោ, សីសម្បិ តេ ន យថា អញ្ញេសំ, វត្ថានិបិ តេ ន យថា អញ្ញេសន៑ៜតិ?

‘អហំ ខោ, ទេវ, បព្ពជិតោ នាមាៜតិ។

‘កិំ បន ត្វំ, សម្ម, បព្ពជិតោ នាមាៜតិ?

‘អហំ ខោ, ទេវ, បព្ពជិតោ នាម, សាធុ ធម្មចរិយា សាធុ សមចរិយា សាធុ កុសលកិរិយា សាធុ បុញ្ញកិរិយា សាធុ អវិហិំសា សាធុ ភូតានុកម្បាៜតិ។

‘សាធុ ខោ ត្វំ, សម្ម, បព្ពជិតោ នាម សាធុ ធម្មចរិយា សាធុ សមចរិយា សាធុ កុសលកិរិយា សាធុ បុញ្ញកិរិយា សាធុ អវិហិំសា សាធុ ភូតានុកម្បាៜតិ។

៩។ ពោធិសត្តបព្ពជ្ជា

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី កុមារោ សារថិំ អាមន្តេសិ: ‘តេន ហិ, សម្ម សារថិ, រថំ អាទាយ ឥតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាហិ។ អហំ បន ឥធេវ កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិស្សាមីៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, សារថិ វិបស្សិស្ស កុមារស្ស បដិស្សុត្វា រថំ អាទាយ តតោវ អន្តេបុរំ បច្ចនិយ្យាសិ។

វិបស្សី បន កុមារោ តត្ថេវ កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិ។

១០។ មហាជនកាយអនុបព្ពជ្ជា

អស្សោសិ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមតិយា រាជធានិយា មហាជនកាយោ ចតុរាសីតិបាណសហស្សានិ: ‘វិបស្សី កិរ កុមារោ កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោៜតិ។ សុត្វាន តេសំ ឯតទហោសិ: ‘ន ហិ នូន សោ ឱរកោ ធម្មវិនយោ, ន សា ឱរកា បព្ពជ្ជា, យត្ថ វិបស្សី កុមារោ កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតោ។ វិបស្សីបិ នាម កុមារោ កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិស្សតិ, កិមង្គំ បន មយន៑ៜតិ។

អថ ខោ, សោ ភិក្ខវេ, មហាជនកាយោ ចតុរាសីតិបាណសហស្សានិ កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា វិបស្សិំ ពោធិសត្តំ អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតំ អនុបព្ពជិំសុ។ តាយ សុទំ, ភិក្ខវេ, បរិសាយ បរិវុតោ វិបស្សី ពោធិសត្តោ គាមនិគមជនបទរាជធានីសុ ចារិកំ ចរតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស រហោគតស្ស បដិសល្លីនស្ស ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ: ‘ន ខោ មេតំ បតិរូបំ យោហំ អាកិណ្ណោ វិហរាមិ, យន្នូនាហំ ឯកោ គណម្ហា វូបកដ្ឋោ វិហរេយ្យន៑ៜតិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី ពោធិសត្តោ អបរេន សមយេន ឯកោ គណម្ហា វូបកដ្ឋោ វិហាសិ, អញ្ញេនេវ តានិ ចតុរាសីតិបព្ពជិតសហស្សានិ អគមំសុ, អញ្ញេន មគ្គេន វិបស្សី ពោធិសត្តោ។

១១។ ពោធិសត្តអភិនិវេស

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស វាសូបគតស្ស រហោគតស្ស បដិសល្លីនស្ស ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ: ‘កិច្ឆំ វតាយំ លោកោ អាបន្នោ, ជាយតិ ច ជីយតិ ច មីយតិ ច ចវតិ ច ឧបបជ្ជតិ ច, អថ ច បនិមស្ស ទុក្ខស្ស និស្សរណំ នប្បជានាតិ ជរាមរណស្ស, កុទាស្សុ នាម ឥមស្ស ទុក្ខស្ស និស្សរណំ បញ្ញាយិស្សតិ ជរាមរណស្សាៜតិ?

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ សតិ ជរាមរណំ ហោតិ, កិំបច្ចយា ជរាមរណន៑ៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘ជាតិយា ខោ សតិ ជរាមរណំ ហោតិ, ជាតិបច្ចយា ជរាមរណន៑ៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ សតិ ជាតិ ហោតិ, កិំបច្ចយា ជាតីៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘ភវេ ខោ សតិ ជាតិ ហោតិ, ភវបច្ចយា ជាតីៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ សតិ ភវោ ហោតិ, កិំបច្ចយា ភវោៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘ឧបាទានេ ខោ សតិ ភវោ ហោតិ, ឧបាទានបច្ចយា ភវោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ សតិ ឧបាទានំ ហោតិ, កិំបច្ចយា ឧបាទានន៑ៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘តណ្ហាយ ខោ សតិ ឧបាទានំ ហោតិ, តណ្ហាបច្ចយា ឧបាទានន៑ៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ សតិ តណ្ហា ហោតិ, កិំបច្ចយា តណ្ហាៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘វេទនាយ ខោ សតិ តណ្ហា ហោតិ, វេទនាបច្ចយា តណ្ហាៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ សតិ វេទនា ហោតិ, កិំបច្ចយា វេទនាៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘ផស្សេ ខោ សតិ វេទនា ហោតិ, ផស្សបច្ចយា វេទនាៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ សតិ ផស្សោ ហោតិ, កិំបច្ចយា ផស្សោៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘សឡាយតនេ ខោ សតិ ផស្សោ ហោតិ, សឡាយតនបច្ចយា ផស្សោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ សតិ សឡាយតនំ ហោតិ, កិំបច្ចយា សឡាយតនន៑ៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘នាមរូបេ ខោ សតិ សឡាយតនំ ហោតិ, នាមរូបបច្ចយា សឡាយតនន៑ៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ សតិ នាមរូបំ ហោតិ, កិំបច្ចយា នាមរូបន៑ៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘វិញ្ញាណេ ខោ សតិ នាមរូបំ ហោតិ, វិញ្ញាណបច្ចយា នាមរូបន៑ៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ សតិ វិញ្ញាណំ ហោតិ, កិំបច្ចយា វិញ្ញាណន៑ៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘នាមរូបេ ខោ សតិ វិញ្ញាណំ ហោតិ, នាមរូបបច្ចយា វិញ្ញាណន៑ៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘បច្ចុទាវត្តតិ ខោ ឥទំ វិញ្ញាណំ នាមរូបម្ហា, នាបរំ គច្ឆតិ។ ឯត្តាវតា ជាយេថ វា ជិយ្យេថ វា មិយ្យេថ វា ចវេថ វា ឧបបជ្ជេថ វា, យទិទំ នាមរូបបច្ចយា វិញ្ញាណំ, វិញ្ញាណបច្ចយា នាមរូបំ, នាមរូបបច្ចយា សឡាយតនំ, សឡាយតនបច្ចយា ផស្សោ, ផស្សបច្ចយា វេទនា, វេទនាបច្ចយា តណ្ហា, តណ្ហាបច្ចយា ឧបាទានំ, ឧបាទានបច្ចយា ភវោ, ភវបច្ចយា ជាតិ, ជាតិបច្ចយា ជរាមរណំ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា សម្ភវន្តិ។ ឯវមេតស្ស កេវលស្ស ទុក្ខក្ខន្ធស្ស សមុទយោ ហោតិៜ។

‘សមុទយោ សមុទយោៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស បុព្ពេ អននុស្សុតេសុ ធម្មេសុ ចក្ខុំ ឧទបាទិ, ញាណំ ឧទបាទិ, បញ្ញា ឧទបាទិ, វិជ្ជា ឧទបាទិ, អាលោកោ ឧទបាទិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ អសតិ ជរាមរណំ ន ហោតិ, កិស្ស និរោធា ជរាមរណនិរោធោៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘ជាតិយា ខោ អសតិ ជរាមរណំ ន ហោតិ, ជាតិនិរោធា ជរាមរណនិរោធោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ អសតិ ជាតិ ន ហោតិ, កិស្ស និរោធា ជាតិនិរោធោៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘ភវេ ខោ អសតិ ជាតិ ន ហោតិ, ភវនិរោធា ជាតិនិរោធោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ អសតិ ភវោ ន ហោតិ, កិស្ស និរោធា ភវនិរោធោៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘ឧបាទានេ ខោ អសតិ ភវោ ន ហោតិ, ឧបាទាននិរោធា ភវនិរោធោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ អសតិ ឧបាទានំ ន ហោតិ, កិស្ស និរោធា ឧបាទាននិរោធោៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘តណ្ហាយ ខោ អសតិ ឧបាទានំ ន ហោតិ, តណ្ហានិរោធា ឧបាទាននិរោធោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ អសតិ តណ្ហា ន ហោតិ, កិស្ស និរោធា តណ្ហានិរោធោៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘វេទនាយ ខោ អសតិ តណ្ហា ន ហោតិ, វេទនានិរោធា តណ្ហានិរោធោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ អសតិ វេទនា ន ហោតិ, កិស្ស និរោធា វេទនានិរោធោៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘ផស្សេ ខោ អសតិ វេទនា ន ហោតិ, ផស្សនិរោធា វេទនានិរោធោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ អសតិ ផស្សោ ន ហោតិ, កិស្ស និរោធា ផស្សនិរោធោៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘សឡាយតនេ ខោ អសតិ ផស្សោ ន ហោតិ, សឡាយតននិរោធា ផស្សនិរោធោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ អសតិ សឡាយតនំ ន ហោតិ, កិស្ស និរោធា សឡាយតននិរោធោៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘នាមរូបេ ខោ អសតិ សឡាយតនំ ន ហោតិ, នាមរូបនិរោធា សឡាយតននិរោធោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ អសតិ នាមរូបំ ន ហោតិ, កិស្ស និរោធា នាមរូបនិរោធោៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘វិញ្ញាណេ ខោ អសតិ នាមរូបំ ន ហោតិ, វិញ្ញាណនិរោធា នាមរូបនិរោធោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិម្ហិ នុ ខោ អសតិ វិញ្ញាណំ ន ហោតិ, កិស្ស និរោធា វិញ្ញាណនិរោធោៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស យោនិសោ មនសិការា អហុ បញ្ញាយ អភិសមយោ: ‘នាមរូបេ ខោ អសតិ វិញ្ញាណំ ន ហោតិ, នាមរូបនិរោធា វិញ្ញាណនិរោធោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស ឯតទហោសិ: ‘អធិគតោ ខោ ម្យាយំ មគ្គោ សម្ពោធាយ យទិទំ—នាមរូបនិរោធា វិញ្ញាណនិរោធោ, វិញ្ញាណនិរោធា នាមរូបនិរោធោ, នាមរូបនិរោធា សឡាយតននិរោធោ, សឡាយតននិរោធា ផស្សនិរោធោ, ផស្សនិរោធា វេទនានិរោធោ, វេទនានិរោធា តណ្ហានិរោធោ, តណ្ហានិរោធា ឧបាទាននិរោធោ, ឧបាទាននិរោធា ភវនិរោធោ, ភវនិរោធា ជាតិនិរោធោ, ជាតិនិរោធា ជរាមរណំ សោកបរិទេវទុក្ខទោមនស្សុបាយាសា និរុជ្ឈន្តិ។ ឯវមេតស្ស កេវលស្ស ទុក្ខក្ខន្ធស្ស និរោធោ ហោតិៜ។

‘និរោធោ និរោធោៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ពោធិសត្តស្ស បុព្ពេ អននុស្សុតេសុ ធម្មេសុ ចក្ខុំ ឧទបាទិ, ញាណំ ឧទបាទិ, បញ្ញា ឧទបាទិ, វិជ្ជា ឧទបាទិ, អាលោកោ ឧទបាទិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី ពោធិសត្តោ អបរេន សមយេន បញ្ចសុ ឧបាទានក្ខន្ធេសុ ឧទយព្ពយានុបស្សី វិហាសិ: ‘ឥតិ រូបំ, ឥតិ រូបស្ស សមុទយោ, ឥតិ រូបស្ស អត្ថង្គមោ; ឥតិ វេទនា, ឥតិ វេទនាយ សមុទយោ, ឥតិ វេទនាយ អត្ថង្គមោ; ឥតិ សញ្ញា, ឥតិ សញ្ញាយ សមុទយោ, ឥតិ សញ្ញាយ អត្ថង្គមោ; ឥតិ សង្ខារា, ឥតិ សង្ខារានំ សមុទយោ, ឥតិ សង្ខារានំ អត្ថង្គមោ; ឥតិ វិញ្ញាណំ, ឥតិ វិញ្ញាណស្ស សមុទយោ, ឥតិ វិញ្ញាណស្ស អត្ថង្គមោៜតិ, តស្ស បញ្ចសុ ឧបាទានក្ខន្ធេសុ ឧទយព្ពយានុបស្សិនោ វិហរតោ ន ចិរស្សេវ អនុបាទាយ អាសវេហិ ចិត្តំ វិមុច្ចីតិ។

ទុតិយភាណវារោ។

១២។ ព្រហ្មយាចនកថា

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឯតទហោសិ: ‘យន្នូនាហំ ធម្មំ ទេសេយ្យន៑ៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឯតទហោសិ: ‘អធិគតោ ខោ ម្យាយំ ធម្មោ គម្ភីរោ ទុទ្ទសោ ទុរនុពោធោ សន្តោ បណីតោ អតក្កាវចរោ និបុណោ បណ្ឌិតវេទនីយោ។ អាលយរាមា ខោ បនាយំ បជា អាលយរតា អាលយសម្មុទិតា។ អាលយរាមាយ ខោ បន បជាយ អាលយរតាយ អាលយសម្មុទិតាយ ទុទ្ទសំ ឥទំ ឋានំ យទិទំ ឥទប្បច្ចយតាបដិច្ចសមុប្បាទោ។ ឥទម្បិ ខោ ឋានំ ទុទ្ទសំ យទិទំ សព្ពសង្ខារសមថោ សព្ពូបធិបដិនិស្សគ្គោ តណ្ហាក្ខយោ វិរាគោ និរោធោ និព្ពានំ។ អហញ្ចេវ ខោ បន ធម្មំ ទេសេយ្យំ, បរេ ច មេ ន អាជានេយ្យុំ; សោ មមស្ស កិលមថោ, សា មមស្ស វិហេសាៜតិ។

អបិស្សុ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ ឥមា អនច្ឆរិយា គាថាយោ បដិភំសុ បុព្ពេ អស្សុតបុព្ពា:

‘កិច្ឆេន មេ អធិគតំ, ហលំ ទានិ បកាសិតុំ; រាគទោសបរេតេហិ, នាយំ ធម្មោ សុសម្ពុធោ។

បដិសោតគាមិំ និបុណំ, គម្ភីរំ ទុទ្ទសំ អណុំ; រាគរត្តា ន ទក្ខន្តិ, តមោខន្ធេន អាវុដាៜតិ។

ឥតិហ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស បដិសញ្ចិក្ខតោ អប្បោស្សុក្កតាយ ចិត្តំ នមិ, នោ ធម្មទេសនាយ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, អញ្ញតរស្ស មហាព្រហ្មុនោ វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ចេតសា ចេតោបរិវិតក្កមញ្ញាយ ឯតទហោសិ: ‘នស្សតិ វត ភោ លោកោ, វិនស្សតិ វត ភោ លោកោ, យត្រ ហិ នាម វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អប្បោស្សុក្កតាយ ចិត្តំ នមតិ, នោ ធម្មទេសនាយាៜតិ។ អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, មហាព្រហ្មា សេយ្យថាបិ នាម ពលវា បុរិសោ សមិញ្ជិតំ វា ពាហំ បសារេយ្យ, បសារិតំ វា ពាហំ សមិញ្ជេយ្យ; ឯវមេវ—ព្រហ្មលោកេ អន្តរហិតោ វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស បុរតោ បាតុរហោសិ។ អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, មហាព្រហ្មា ឯកំសំ ឧត្តរាសង្គំ ករិត្វា ទក្ខិណំ ជាណុមណ្ឌលំ បថវិយំ និហន្ត្វា យេន វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ តេនញ្ជលិំ បណាមេត្វា វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ ឯតទវោច: ‘ទេសេតុ, ភន្តេ, ភគវា ធម្មំ, ទេសេតុ សុគតោ ធម្មំ, សន្តិ សត្តា អប្បរជក្ខជាតិកា; អស្សវនតា ធម្មស្ស បរិហាយន្តិ, ភវិស្សន្តិ ធម្មស្ស អញ្ញាតារោៜតិ។

ឯវំ វុត្តេ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ តំ មហាព្រហ្មានំ ឯតទវោច: ‘មយ្ហម្បិ ខោ, ព្រហ្មេ, ឯតទហោសិ: “យន្នូនាហំ ធម្មំ ទេសេយ្យន៑”តិ។ តស្ស មយ្ហំ, ព្រហ្មេ, ឯតទហោសិ: “អធិគតោ ខោ ម្យាយំ ធម្មោ គម្ភីរោ ទុទ្ទសោ ទុរនុពោធោ សន្តោ បណីតោ អតក្កាវចរោ និបុណោ បណ្ឌិតវេទនីយោ។ អាលយរាមា ខោ បនាយំ បជា អាលយរតា អាលយសម្មុទិតា។ អាលយរាមាយ ខោ បន បជាយ អាលយរតាយ អាលយសម្មុទិតាយ ទុទ្ទសំ ឥទំ ឋានំ យទិទំ ឥទប្បច្ចយតាបដិច្ចសមុប្បាទោ។ ឥទម្បិ ខោ ឋានំ ទុទ្ទសំ យទិទំ សព្ពសង្ខារសមថោ សព្ពូបធិបដិនិស្សគ្គោ តណ្ហាក្ខយោ វិរាគោ និរោធោ និព្ពានំ។ អហញ្ចេវ ខោ បន ធម្មំ ទេសេយ្យំ, បរេ ច មេ ន អាជានេយ្យុំ; សោ មមស្ស កិលមថោ, សា មមស្ស វិហេសា”តិ។ អបិស្សុ មំ, ព្រហ្មេ, ឥមា អនច្ឆរិយា គាថាយោ បដិភំសុ បុព្ពេ អស្សុតបុព្ពា:

“កិច្ឆេន មេ អធិគតំ, ហលំ ទានិ បកាសិតុំ; រាគទោសបរេតេហិ, នាយំ ធម្មោ សុសម្ពុធោ។

បដិសោតគាមិំ និបុណំ, គម្ភីរំ ទុទ្ទសំ អណុំ; រាគរត្តា ន ទក្ខន្តិ, តមោខន្ធេន អាវុដា”តិ។

ឥតិហ មេ, ព្រហ្មេ, បដិសញ្ចិក្ខតោ អប្បោស្សុក្កតាយ ចិត្តំ នមិ, នោ ធម្មទេសនាយាៜតិ។

ទុតិយម្បិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោ មហាព្រហ្មា …បេ… តតិយម្បិ ខោ, ភិក្ខវេ, សោ មហាព្រហ្មា វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ ឯតទវោច: ‘ទេសេតុ, ភន្តេ, ភគវា ធម្មំ, ទេសេតុ សុគតោ ធម្មំ, សន្តិ សត្តា អប្បរជក្ខជាតិកា, អស្សវនតា ធម្មស្ស បរិហាយន្តិ, ភវិស្សន្តិ ធម្មស្ស អញ្ញាតារោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ព្រហ្មុនោ ច អជ្ឈេសនំ វិទិត្វា សត្តេសុ ច ការុញ្ញតំ បដិច្ច ពុទ្ធចក្ខុនា លោកំ វោលោកេសិ។ អទ្ទសា ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ពុទ្ធចក្ខុនា លោកំ វោលោកេន្តោ សត្តេ អប្បរជក្ខេ មហារជក្ខេ តិក្ខិន្ទ្រិយេ មុទិន្ទ្រិយេ ស្វាការេ ទ្វាការេ សុវិញ្ញាបយេ ទុវិញ្ញាបយេ អប្បេកច្ចេ បរលោកវជ្ជភយទស្សាវិនេ វិហរន្តេ, អប្បេកច្ចេ ន បរលោកវជ្ជភយទស្សាវិនេ វិហរន្តេ។ សេយ្យថាបិ នាម ឧប្បលិនិយំ វា បទុមិនិយំ វា បុណ្ឌរីកិនិយំ វា អប្បេកច្ចានិ ឧប្បលានិ វា បទុមានិ វា បុណ្ឌរីកានិ វា ឧទកេ ជាតានិ ឧទកេ សំវឌ្ឍានិ ឧទកានុគ្គតានិ អន្តោ និមុគ្គបោសីនិ។ អប្បេកច្ចានិ ឧប្បលានិ វា បទុមានិ វា បុណ្ឌរីកានិ វា ឧទកេ ជាតានិ ឧទកេ សំវឌ្ឍានិ សមោទកំ ឋិតានិ។ អប្បេកច្ចានិ ឧប្បលានិ វា បទុមានិ វា បុណ្ឌរីកានិ វា ឧទកេ ជាតានិ ឧទកេ សំវឌ្ឍានិ ឧទកា អច្ចុគ្គម្ម ឋិតានិ អនុបលិត្តានិ ឧទកេន។

ឯវមេវ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ពុទ្ធចក្ខុនា លោកំ វោលោកេន្តោ អទ្ទស សត្តេ អប្បរជក្ខេ មហារជក្ខេ តិក្ខិន្ទ្រិយេ មុទិន្ទ្រិយេ ស្វាការេ ទ្វាការេ សុវិញ្ញាបយេ ទុវិញ្ញាបយេ អប្បេកច្ចេ បរលោកវជ្ជភយទស្សាវិនេ វិហរន្តេ, អប្បេកច្ចេ ន បរលោកវជ្ជភយទស្សាវិនេ វិហរន្តេ។

អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, មហាព្រហ្មា វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ចេតសា ចេតោបរិវិតក្កមញ្ញាយ វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ គាថាហិ អជ្ឈភាសិ:

‘សេលេ យថា បព្ពតមុទ្ធនិដ្ឋិតោ, យថាបិ បស្សេ ជនតំ សមន្តតោ; តថូបមំ ធម្មមយំ សុមេធ, បាសាទមារុយ្ហ សមន្តចក្ខុ; សោកាវតិណ្ណំ ជនតមបេតសោកោ, អវេក្ខស្សុ ជាតិជរាភិភូតំ។

ឧដ្ឋេហិ វីរ វិជិតសង្គាម, សត្ថវាហ អណណ វិចរ លោកេ; ទេសស្សុ ភគវា ធម្មំ, អញ្ញាតារោ ភវិស្សន្តីៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ តំ មហាព្រហ្មានំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ:

‘អបារុតា តេសំ អមតស្ស ទ្វារា, យេ សោតវន្តោ បមុញ្ចន្តុ សទ្ធំ; វិហិំសសញ្ញី បគុណំ ន ភាសិំ, ធម្មំ បណីតំ មនុជេសុ ព្រហ្មេៜតិ។

អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, មហាព្រហ្មា: ‘កតាវកាសោ ខោម្ហិ វិបស្សិនា ភគវតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន ធម្មទេសនាយាៜតិ វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ អភិវាទេត្វា បទក្ខិណំ កត្វា តត្ថេវ អន្តរធាយិ។

១៣។ អគ្គសាវកយុគ

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឯតទហោសិ: ‘កស្ស នុ ខោ អហំ បឋមំ ធម្មំ ទេសេយ្យំ, កោ ឥមំ ធម្មំ ខិប្បមេវ អាជានិស្សតីៜតិ? អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឯតទហោសិ: ‘អយំ ខោ ខណ្ឌោ ច រាជបុត្តោ តិស្សោ ច បុរោហិតបុត្តោ ពន្ធុមតិយា រាជធានិយា បដិវសន្តិ បណ្ឌិតា វិយត្តា មេធាវិនោ ទីឃរត្តំ អប្បរជក្ខជាតិកា។ យន្នូនាហំ ខណ្ឌស្ស ច រាជបុត្តស្ស, តិស្សស្ស ច បុរោហិតបុត្តស្ស បឋមំ ធម្មំ ទេសេយ្យំ, តេ ឥមំ ធម្មំ ខិប្បមេវ អាជានិស្សន្តីៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ សេយ្យថាបិ នាម ពលវា បុរិសោ សមិញ្ជិតំ វា ពាហំ បសារេយ្យ, បសារិតំ វា ពាហំ សមិញ្ជេយ្យ; ឯវមេវ—ពោធិរុក្ខមូលេ អន្តរហិតោ ពន្ធុមតិយា រាជធានិយា ខេមេ មិគទាយេ បាតុរហោសិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ទាយបាលំ អាមន្តេសិ: ‘ឯហិ ត្វំ, សម្ម ទាយបាល, ពន្ធុមតិំ រាជធានិំ បវិសិត្វា ខណ្ឌញ្ច រាជបុត្តំ តិស្សញ្ច បុរោហិតបុត្តំ ឯវំ វទេហិ—វិបស្សី, ភន្តេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ពន្ធុមតិំ រាជធានិំ អនុប្បត្តោ ខេមេ មិគទាយេ វិហរតិ, សោ តុម្ហាកំ ទស្សនកាមោៜតិ។

‘ឯវំ, ភន្តេៜតិ ខោ, ភិក្ខវេ, ទាយបាលោ វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស បដិស្សុត្វា ពន្ធុមតិំ រាជធានិំ បវិសិត្វា ខណ្ឌញ្ច រាជបុត្តំ តិស្សញ្ច បុរោហិតបុត្តំ ឯតទវោច: ‘វិបស្សី, ភន្តេ, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ពន្ធុមតិំ រាជធានិំ អនុប្បត្តោ ខេមេ មិគទាយេ វិហរតិ; សោ តុម្ហាកំ ទស្សនកាមោៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ខណ្ឌោ ច រាជបុត្តោ តិស្សោ ច បុរោហិតបុត្តោ ភទ្ទានិ ភទ្ទានិ យានានិ យោជាបេត្វា ភទ្ទំ ភទ្ទំ យានំ អភិរុហិត្វា ភទ្ទេហិ ភទ្ទេហិ យានេហិ ពន្ធុមតិយា រាជធានិយា និយ្យិំសុ។ យេន ខេមោ មិគទាយោ តេន បាយិំសុ។ យាវតិកា យានស្ស ភូមិ, យានេន គន្ត្វា យានា បច្ចោរោហិត្វា បត្តិកាវ យេន វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ តេនុបសង្កមិំសុ។ ឧបសង្កមិត្វា វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ។

តេសំ វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ អនុបុព្ពិំ កថំ កថេសិ, សេយ្យថិទំ—ទានកថំ សីលកថំ សគ្គកថំ កាមានំ អាទីនវំ ឱការំ សង្កិលេសំ នេក្ខម្មេ អានិសំសំ បកាសេសិ។ យទា តេ ភគវា អញ្ញាសិ កល្លចិត្តេ មុទុចិត្តេ វិនីវរណចិត្តេ ឧទគ្គចិត្តេ បសន្នចិត្តេ, អថ យា ពុទ្ធានំ សាមុក្កំសិកា ធម្មទេសនា, តំ បកាសេសិ—ទុក្ខំ សមុទយំ និរោធំ មគ្គំ។ សេយ្យថាបិ នាម សុទ្ធំ វត្ថំ អបគតកាឡកំ សម្មទេវ រជនំ បដិគ្គណ្ហេយ្យ; ឯវមេវ ខណ្ឌស្ស ច រាជបុត្តស្ស តិស្សស្ស ច បុរោហិតបុត្តស្ស តស្មិំយេវ អាសនេ វិរឹ វីតមលំ ធម្មចក្ខុំ ឧទបាទិ: ‘យំ កិញ្ចិ សមុទយធម្មំ សព្ពំ តំ និរោធធម្មន៑ៜតិ។

តេ ទិដ្ឋធម្មា បត្តធម្មា វិទិតធម្មា បរិយោគាឡ្ហធម្មា តិណ្ណវិចិកិច្ឆា វិគតកថង្កថា វេសារជ្ជប្បត្តា អបរប្បច្ចយា សត្ថុសាសនេ វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ ឯតទវោចុំ: ‘អភិក្កន្តំ, ភន្តេ, អភិក្កន្តំ, ភន្តេ។ សេយ្យថាបិ, ភន្តេ, និក្កុជ្ជិតំ វា ឧក្កុជ្ជេយ្យ, បដិច្ឆន្នំ វា វិវរេយ្យ, មូឡ្ហស្ស វា មគ្គំ អាចិក្ខេយ្យ, អន្ធការេ វា តេលបជ្ជោតំ ធារេយ្យ: “ចក្ខុមន្តោ រូបានិ ទក្ខន្តី”តិ; ឯវមេវំ ភគវតា អនេកបរិយាយេន ធម្មោ បកាសិតោ។ ឯតេ មយំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ សរណំ គច្ឆាម ធម្មញ្ច។ លភេយ្យាម មយំ, ភន្តេ, ភគវតោ សន្តិកេ បព្ពជ្ឹ, លភេយ្យាម ឧបសម្បទន៑ៜតិ។

អលត្ថុំ ខោ, ភិក្ខវេ, ខណ្ឌោ ច រាជបុត្តោ, តិស្សោ ច បុរោហិតបុត្តោ វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស សន្តិកេ បព្ពជ្ឹ អលត្ថុំ ឧបសម្បទំ។ តេ វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ធម្មិយា កថាយ សន្ទស្សេសិ សមាទបេសិ សមុត្តេជេសិ សម្បហំសេសិ; សង្ខារានំ អាទីនវំ ឱការំ សង្កិលេសំ និព្ពានេ អានិសំសំ បកាសេសិ។ តេសំ វិបស្សិនា ភគវតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន ធម្មិយា កថាយ សន្ទស្សិយមានានំ សមាទបិយមានានំ សមុត្តេជិយមានានំ សម្បហំសិយមានានំ នចិរស្សេវ អនុបាទាយ អាសវេហិ ចិត្តានិ វិមុច្ចិំសុ។

១៤។ មហាជនកាយបព្ពជ្ជា

អស្សោសិ ខោ, ភិក្ខវេ, ពន្ធុមតិយា រាជធានិយា មហាជនកាយោ ចតុរាសីតិបាណសហស្សានិ: ‘វិបស្សី កិរ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ពន្ធុមតិំ រាជធានិំ អនុប្បត្តោ ខេមេ មិគទាយេ វិហរតិ។ ខណ្ឌោ ច កិរ រាជបុត្តោ តិស្សោ ច បុរោហិតបុត្តោ វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស សន្តិកេ កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតាៜតិ។ សុត្វាន នេសំ ឯតទហោសិ: ‘ន ហិ នូន សោ ឱរកោ ធម្មវិនយោ, ន សា ឱរកា បព្ពជ្ជា, យត្ថ ខណ្ឌោ ច រាជបុត្តោ តិស្សោ ច បុរោហិតបុត្តោ កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិតា។ ខណ្ឌោ ច រាជបុត្តោ តិស្សោ ច បុរោហិតបុត្តោ កេសមស្សុំ ឱហារេត្វា កាសាយានិ វត្ថានិ អច្ឆាទេត្វា អគារស្មា អនគារិយំ បព្ពជិស្សន្តិ, កិមង្គំ បន មយន៑ៜតិ។ អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, មហាជនកាយោ ចតុរាសីតិបាណសហស្សានិ ពន្ធុមតិយា រាជធានិយា និក្ខមិត្វា យេន ខេមោ មិគទាយោ យេន វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ។

តេសំ វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ អនុបុព្ពិំ កថំ កថេសិ។ សេយ្យថិទំ—ទានកថំ សីលកថំ សគ្គកថំ កាមានំ អាទីនវំ ឱការំ សង្កិលេសំ នេក្ខម្មេ អានិសំសំ បកាសេសិ។ យទា តេ ភគវា អញ្ញាសិ កល្លចិត្តេ មុទុចិត្តេ វិនីវរណចិត្តេ ឧទគ្គចិត្តេ បសន្នចិត្តេ, អថ យា ពុទ្ធានំ សាមុក្កំសិកា ធម្មទេសនា, តំ បកាសេសិ—ទុក្ខំ សមុទយំ និរោធំ មគ្គំ។ សេយ្យថាបិ នាម សុទ្ធំ វត្ថំ អបគតកាឡកំ សម្មទេវ រជនំ បដិគ្គណ្ហេយ្យ; ឯវមេវ តេសំ ចតុរាសីតិបាណសហស្សានំ តស្មិំយេវ អាសនេ វិរឹ វីតមលំ ធម្មចក្ខុំ ឧទបាទិ: ‘យំ កិញ្ចិ សមុទយធម្មំ សព្ពំ តំ និរោធធម្មន៑ៜតិ។

តេ ទិដ្ឋធម្មា បត្តធម្មា វិទិតធម្មា បរិយោគាឡ្ហធម្មា តិណ្ណវិចិកិច្ឆា វិគតកថង្កថា វេសារជ្ជប្បត្តា អបរប្បច្ចយា សត្ថុសាសនេ វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ ឯតទវោចុំ: ‘អភិក្កន្តំ, ភន្តេ, អភិក្កន្តំ, ភន្តេ។ សេយ្យថាបិ, ភន្តេ, និក្កុជ្ជិតំ វា ឧក្កុជ្ជេយ្យ, បដិច្ឆន្នំ វា វិវរេយ្យ, មូឡ្ហស្ស វា មគ្គំ អាចិក្ខេយ្យ, អន្ធការេ វា តេលបជ្ជោតំ ធារេយ្យ: “ចក្ខុមន្តោ រូបានិ ទក្ខន្តី”តិ; ឯវមេវំ ភគវតា អនេកបរិយាយេន ធម្មោ បកាសិតោ។ ឯតេ មយំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ សរណំ គច្ឆាម ធម្មញ្ច ភិក្ខុសង្ឃញ្ច។ លភេយ្យាម មយំ, ភន្តេ, ភគវតោ សន្តិកេ បព្ពជ្ឹ លភេយ្យាម ឧបសម្បទន៑ៜតិ។

អលត្ថុំ ខោ, ភិក្ខវេ, តានិ ចតុរាសីតិបាណសហស្សានិ វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស សន្តិកេ បព្ពជ្ឹ, អលត្ថុំ ឧបសម្បទំ។ តេ វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ធម្មិយា កថាយ សន្ទស្សេសិ សមាទបេសិ សមុត្តេជេសិ សម្បហំសេសិ; សង្ខារានំ អាទីនវំ ឱការំ សង្កិលេសំ និព្ពានេ អានិសំសំ បកាសេសិ។ តេសំ វិបស្សិនា ភគវតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន ធម្មិយា កថាយ សន្ទស្សិយមានានំ សមាទបិយមានានំ សមុត្តេជិយមានានំ សម្បហំសិយមានានំ នចិរស្សេវ អនុបាទាយ អាសវេហិ ចិត្តានិ វិមុច្ចិំសុ។

១៥។ បុរិមបព្ពជិតានំ ធម្មាភិសមយ

អស្សោសុំ ខោ, ភិក្ខវេ, តានិ បុរិមានិ ចតុរាសីតិបព្ពជិតសហស្សានិ: ‘វិបស្សី កិរ ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ពន្ធុមតិំ រាជធានិំ អនុប្បត្តោ ខេមេ មិគទាយេ វិហរតិ, ធម្មញ្ច កិរ ទេសេតីៜតិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, តានិ ចតុរាសីតិបព្ពជិតសហស្សានិ យេន ពន្ធុមតី រាជធានី យេន ខេមោ មិគទាយោ យេន វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ។

តេសំ វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ អនុបុព្ពិំ កថំ កថេសិ។ សេយ្យថិទំ—ទានកថំ សីលកថំ សគ្គកថំ កាមានំ អាទីនវំ ឱការំ សង្កិលេសំ នេក្ខម្មេ អានិសំសំ បកាសេសិ។ យទា តេ ភគវា អញ្ញាសិ កល្លចិត្តេ មុទុចិត្តេ វិនីវរណចិត្តេ ឧទគ្គចិត្តេ បសន្នចិត្តេ, អថ យា ពុទ្ធានំ សាមុក្កំសិកា ធម្មទេសនា, តំ បកាសេសិ—ទុក្ខំ សមុទយំ និរោធំ មគ្គំ។ សេយ្យថាបិ នាម សុទ្ធំ វត្ថំ អបគតកាឡកំ សម្មទេវ រជនំ បដិគ្គណ្ហេយ្យ; ឯវមេវ តេសំ ចតុរាសីតិបព្ពជិតសហស្សានំ តស្មិំយេវ អាសនេ វិរឹ វីតមលំ ធម្មចក្ខុំ ឧទបាទិ: ‘យំ កិញ្ចិ សមុទយធម្មំ សព្ពំ តំ និរោធធម្មន៑ៜតិ។

តេ ទិដ្ឋធម្មា បត្តធម្មា វិទិតធម្មា បរិយោគាឡ្ហធម្មា តិណ្ណវិចិកិច្ឆា វិគតកថង្កថា វេសារជ្ជប្បត្តា អបរប្បច្ចយា សត្ថុសាសនេ វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ ឯតទវោចុំ: ‘អភិក្កន្តំ, ភន្តេ, អភិក្កន្តំ, ភន្តេ។ សេយ្យថាបិ, ភន្តេ, និក្កុជ្ជិតំ វា ឧក្កុជ្ជេយ្យ, បដិច្ឆន្នំ វា វិវរេយ្យ, មូឡ្ហស្ស វា មគ្គំ អាចិក្ខេយ្យ, អន្ធការេ វា តេលបជ្ជោតំ ធារេយ្យ: “ចក្ខុមន្តោ រូបានិ ទក្ខន្តី”តិ; ឯវមេវំ ភគវតា អនេកបរិយាយេន ធម្មោ បកាសិតោ។ ឯតេ មយំ, ភន្តេ, ភគវន្តំ សរណំ គច្ឆាម ធម្មញ្ច ភិក្ខុសង្ឃញ្ច។ លភេយ្យាម មយំ, ភន្តេ, ភគវតោ សន្តិកេ បព្ពជ្ឹ លភេយ្យាម ឧបសម្បទន៑ៜតិ។

អលត្ថុំ ខោ, ភិក្ខវេ, តានិ ចតុរាសីតិបព្ពជិតសហស្សានិ វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស សន្តិកេ បព្ពជ្ឹ អលត្ថុំ ឧបសម្បទំ។ តេ វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ធម្មិយា កថាយ សន្ទស្សេសិ សមាទបេសិ សមុត្តេជេសិ សម្បហំសេសិ; សង្ខារានំ អាទីនវំ ឱការំ សង្កិលេសំ និព្ពានេ អានិសំសំ បកាសេសិ។ តេសំ វិបស្សិនា ភគវតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន ធម្មិយា កថាយ សន្ទស្សិយមានានំ សមាទបិយមានានំ សមុត្តេជិយមានានំ សម្បហំសិយមានានំ នចិរស្សេវ អនុបាទាយ អាសវេហិ ចិត្តានិ វិមុច្ចិំសុ។

១៦។ ចារិកាអនុជានន

តេន ខោ បន, ភិក្ខវេ, សមយេន ពន្ធុមតិយា រាជធានិយា មហាភិក្ខុសង្ឃោ បដិវសតិ អដ្ឋសដ្ឋិភិក្ខុសតសហស្សំ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស រហោគតស្ស បដិសល្លីនស្ស ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ: ‘មហា ខោ ឯតរហិ ភិក្ខុសង្ឃោ ពន្ធុមតិយា រាជធានិយា បដិវសតិ អដ្ឋសដ្ឋិភិក្ខុសតសហស្សំ, យន្នូនាហំ ភិក្ខូ អនុជានេយ្យំ:

“ចរថ, ភិក្ខវេ, ចារិកំ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ; មា ឯកេន ទ្វេ អគមិត្ថ; ទេសេថ, ភិក្ខវេ, ធម្មំ អាទិកល្យាណំ មជ្ឈេកល្យាណំ បរិយោសានកល្យាណំ សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ បកាសេថ។ សន្តិ សត្តា អប្បរជក្ខជាតិកា, អស្សវនតា ធម្មស្ស បរិហាយន្តិ, ភវិស្សន្តិ ធម្មស្ស អញ្ញាតារោ។ អបិ ច ឆន្នំ ឆន្នំ វស្សានំ អច្ចយេន ពន្ធុមតី រាជធានី ឧបសង្កមិតព្ពា បាតិមោក្ខុទ្ទេសាយា”ៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, អញ្ញតរោ មហាព្រហ្មា វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ចេតសា ចេតោបរិវិតក្កមញ្ញាយ សេយ្យថាបិ នាម ពលវា បុរិសោ សមិញ្ជិតំ វា ពាហំ បសារេយ្យ, បសារិតំ វា ពាហំ សមិញ្ជេយ្យ; ឯវមេវ—ព្រហ្មលោកេ អន្តរហិតោ វិបស្សិស្ស ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស បុរតោ បាតុរហោសិ។ អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, មហាព្រហ្មា ឯកំសំ ឧត្តរាសង្គំ ករិត្វា យេន វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ តេនញ្ជលិំ បណាមេត្វា វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ ឯតទវោច: ‘ឯវមេតំ, ភគវា, ឯវមេតំ, សុគត។ មហា ខោ, ភន្តេ, ឯតរហិ ភិក្ខុសង្ឃោ ពន្ធុមតិយា រាជធានិយា បដិវសតិ អដ្ឋសដ្ឋិភិក្ខុសតសហស្សំ, អនុជានាតុ, ភន្តេ, ភគវា ភិក្ខូ: “ចរថ, ភិក្ខវេ, ចារិកំ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ; មា ឯកេន ទ្វេ អគមិត្ថ; ទេសេថ, ភិក្ខវេ, ធម្មំ អាទិកល្យាណំ មជ្ឈេកល្យាណំ បរិយោសានកល្យាណំ សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ បកាសេថ។ សន្តិ សត្តា អប្បរជក្ខជាតិកា, អស្សវនតា ធម្មស្ស បរិហាយន្តិ, ភវិស្សន្តិ ធម្មស្ស អញ្ញាតារោ”តិ។ អបិ ច, ភន្តេ, មយំ តថា ករិស្សាម យថា ភិក្ខូ ឆន្នំ ឆន្នំ វស្សានំ អច្ចយេន ពន្ធុមតិំ រាជធានិំ ឧបសង្កមិស្សន្តិ បាតិមោក្ខុទ្ទេសាយាៜតិ។

ឥទមវោច, ភិក្ខវេ, សោ មហាព្រហ្មា។ ឥទំ វត្វា វិបស្សិំ ភគវន្តំ អរហន្តំ សម្មាសម្ពុទ្ធំ អភិវាទេត្វា បទក្ខិណំ កត្វា តត្ថេវ អន្តរធាយិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ សាយន្ហសមយំ បដិសល្លានា វុដ្ឋិតោ ភិក្ខូ អាមន្តេសិ: ‘ឥធ មយ្ហំ, ភិក្ខវេ, រហោគតស្ស បដិសល្លីនស្ស ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ: “មហា ខោ ឯតរហិ ភិក្ខុសង្ឃោ ពន្ធុមតិយា រាជធានិយា បដិវសតិ អដ្ឋសដ្ឋិភិក្ខុសតសហស្សំ។ យន្នូនាហំ ភិក្ខូ អនុជានេយ្យំ—ចរថ, ភិក្ខវេ, ចារិកំ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ; មា ឯកេន ទ្វេ អគមិត្ថ; ទេសេថ, ភិក្ខវេ, ធម្មំ អាទិកល្យាណំ មជ្ឈេកល្យាណំ បរិយោសានកល្យាណំ សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ បកាសេថ។ សន្តិ សត្តា អប្បរជក្ខជាតិកា, អស្សវនតា ធម្មស្ស បរិហាយន្តិ, ភវិស្សន្តិ ធម្មស្ស អញ្ញាតារោ។ អបិ ច ឆន្នំ ឆន្នំ វស្សានំ អច្ចយេន ពន្ធុមតី រាជធានី ឧបសង្កមិតព្ពា បាតិមោក្ខុទ្ទេសាយា”ៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, អញ្ញតរោ មហាព្រហ្មា មម ចេតសា ចេតោបរិវិតក្កមញ្ញាយ សេយ្យថាបិ នាម ពលវា បុរិសោ សមិញ្ជិតំ វា ពាហំ បសារេយ្យ, បសារិតំ វា ពាហំ សមិញ្ជេយ្យ; ឯវមេវ—ព្រហ្មលោកេ អន្តរហិតោ មម បុរតោ បាតុរហោសិ។ អថ ខោ សោ, ភិក្ខវេ, មហាព្រហ្មា ឯកំសំ ឧត្តរាសង្គំ ករិត្វា យេនាហំ តេនញ្ជលិំ បណាមេត្វា មំ ឯតទវោច: ‘ឯវមេតំ, ភគវា, ឯវមេតំ, សុគត។ មហា ខោ, ភន្តេ, ឯតរហិ ភិក្ខុសង្ឃោ ពន្ធុមតិយា រាជធានិយា បដិវសតិ អដ្ឋសដ្ឋិភិក្ខុសតសហស្សំ។ អនុជានាតុ, ភន្តេ, ភគវា ភិក្ខូ—ចរថ, ភិក្ខវេ, ចារិកំ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ; មា ឯកេន ទ្វេ អគមិត្ថ; ទេសេថ, ភិក្ខវេ, ធម្មំ …បេ… សន្តិ សត្តា អប្បរជក្ខជាតិកា, អស្សវនតា ធម្មស្ស បរិហាយន្តិ, ភវិស្សន្តិ ធម្មស្ស អញ្ញាតារោតិ។ អបិ ច, ភន្តេ, មយំ តថា ករិស្សាម, យថា ភិក្ខូ ឆន្នំ ឆន្នំ វស្សានំ អច្ចយេន ពន្ធុមតិំ រាជធានិំ ឧបសង្កមិស្សន្តិ បាតិមោក្ខុទ្ទេសាយាៜតិ។

ឥទមវោច, ភិក្ខវេ, សោ មហាព្រហ្មា។ ឥទំ វត្វា មំ អភិវាទេត្វា បទក្ខិណំ កត្វា តត្ថេវ អន្តរធាយិ។

‘អនុជានាមិ, ភិក្ខវេ, ចរថ ចារិកំ ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ; មា ឯកេន ទ្វេ អគមិត្ថ; ទេសេថ, ភិក្ខវេ, ធម្មំ អាទិកល្យាណំ មជ្ឈេកល្យាណំ បរិយោសានកល្យាណំ សាត្ថំ សព្យញ្ជនំ កេវលបរិបុណ្ណំ បរិសុទ្ធំ ព្រហ្មចរិយំ បកាសេថ។ សន្តិ សត្តា អប្បរជក្ខជាតិកា, អស្សវនតា ធម្មស្ស បរិហាយន្តិ, ភវិស្សន្តិ ធម្មស្ស អញ្ញាតារោ។ អបិ ច, ភិក្ខវេ, ឆន្នំ ឆន្នំ វស្សានំ អច្ចយេន ពន្ធុមតី រាជធានី ឧបសង្កមិតព្ពា បាតិមោក្ខុទ្ទេសាយាៜតិ។

អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ យេភុយ្យេន ឯកាហេនេវ ជនបទចារិកំ បក្កមិំសុ។

តេន ខោ បន សមយេន ជម្ពុទីបេ ចតុរាសីតិ អាវាសសហស្សានិ ហោន្តិ។ ឯកម្ហិ ហិ វស្សេ និក្ខន្តេ ទេវតា សទ្ទមនុស្សាវេសុំ: ‘និក្ខន្តំ ខោ, មារិសា, ឯកំ វស្សំ; បញ្ច ទានិ វស្សានិ សេសានិ; បញ្ចន្នំ វស្សានំ អច្ចយេន ពន្ធុមតី រាជធានី ឧបសង្កមិតព្ពា បាតិមោក្ខុទ្ទេសាយាៜតិ។

ទ្វីសុ វស្សេសុ និក្ខន្តេសុ … តីសុ វស្សេសុ និក្ខន្តេសុ … ចតូសុ វស្សេសុ និក្ខន្តេសុ … បញ្ចសុ វស្សេសុ និក្ខន្តេសុ ទេវតា សទ្ទមនុស្សាវេសុំ: ‘និក្ខន្តានិ ខោ, មារិសា, បញ្ចវស្សានិ; ឯកំ ទានិ វស្សំ សេសំ; ឯកស្ស វស្សស្ស អច្ចយេន ពន្ធុមតី រាជធានី ឧបសង្កមិតព្ពា បាតិមោក្ខុទ្ទេសាយាៜតិ។

ឆសុ វស្សេសុ និក្ខន្តេសុ ទេវតា សទ្ទមនុស្សាវេសុំ: ‘និក្ខន្តានិ ខោ, មារិសា, ឆព្ពស្សានិ, សមយោ ទានិ ពន្ធុមតិំ រាជធានិំ ឧបសង្កមិតុំ បាតិមោក្ខុទ្ទេសាយាៜតិ។ អថ ខោ តេ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខូ អប្បេកច្ចេ សកេន ឥទ្ធានុភាវេន អប្បេកច្ចេ ទេវតានំ ឥទ្ធានុភាវេន ឯកាហេនេវ ពន្ធុមតិំ រាជធានិំ ឧបសង្កមិំសុ បាតិមោក្ខុទ្ទេសាយាតិ។

តត្រ សុទំ, ភិក្ខវេ, វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ភិក្ខុសង្ឃេ ឯវំ បាតិមោក្ខំ ឧទ្ទិសតិ:

‘ខន្តី បរមំ តបោ តិតិក្ខា, និព្ពានំ បរមំ វទន្តិ ពុទ្ធា; ន ហិ បព្ពជិតោ បរូបឃាតី, ន សមណោ ហោតិ បរំ វិហេឋយន្តោ។

សព្ពបាបស្ស អករណំ, កុសលស្ស ឧបសម្បទា; សចិត្តបរិយោទបនំ, ឯតំ ពុទ្ធានសាសនំ។

អនូបវាទោ អនូបឃាតោ, បាតិមោក្ខេ ច សំវរោ; មត្តញ្ញុតា ច ភត្តស្មិំ, បន្តញ្ច សយនាសនំ; អធិចិត្តេ ច អាយោគោ, ឯតំ ពុទ្ធានសាសនន៑ៜតិ។

១៧។ ទេវតារោចន

ឯកមិទាហំ, ភិក្ខវេ, សមយំ ឧក្កដ្ឋាយំ វិហរាមិ សុភគវនេ សាលរាជមូលេ។ តស្ស មយ្ហំ, ភិក្ខវេ, រហោគតស្ស បដិសល្លីនស្ស ឯវំ ចេតសោ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ: ‘ន ខោ សោ សត្តាវាសោ សុលភរូបោ, យោ មយា អនាវុត្ថបុព្ពោ ឥមិនា ទីឃេន អទ្ធុនា អញ្ញត្រ សុទ្ធាវាសេហិ ទេវេហិ។ យន្នូនាហំ យេន សុទ្ធាវាសា ទេវា តេនុបសង្កមេយ្យន៑ៜតិ។

អថ ខ្វាហំ, ភិក្ខវេ, សេយ្យថាបិ នាម ពលវា បុរិសោ សមិញ្ជិតំ វា ពាហំ បសារេយ្យ, បសារិតំ វា ពាហំ សមិញ្ជេយ្យ; ឯវមេវ—ឧក្កដ្ឋាយំ សុភគវនេ សាលរាជមូលេ អន្តរហិតោ អវិហេសុ ទេវេសុ បាតុរហោសិំ។

តស្មិំ, ភិក្ខវេ, ទេវនិកាយេ អនេកានិ ទេវតាសហស្សានិ អនេកានិ ទេវតាសតសហស្សានិ យេនាហំ តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋំសុ។ ឯកមន្តំ ឋិតា ខោ, ភិក្ខវេ, តា ទេវតា មំ ឯតទវោចុំ: ‘ឥតោ សោ, មារិសា, ឯកនវុតិកប្បេ យំ វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ ឧទបាទិ។ វិបស្សី, មារិសា, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ខត្តិយោ ជាតិយា អហោសិ, ខត្តិយកុលេ ឧទបាទិ។ វិបស្សី, មារិសា, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ កោណ្ឌញ្ញោ គោត្តេន អហោសិ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អសីតិវស្សសហស្សានិ អាយុប្បមាណំ អហោសិ។ វិបស្សី, មារិសា, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ បាដលិយា មូលេ អភិសម្ពុទ្ធោ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ខណ្ឌតិស្សំ នាម សាវកយុគំ អហោសិ អគ្គំ ភទ្ទយុគំ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស តយោ សាវកានំ សន្និបាតា អហេសុំ។ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អដ្ឋសដ្ឋិភិក្ខុសតសហស្សំ។ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ ភិក្ខុសតសហស្សំ។ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អសីតិភិក្ខុសហស្សានិ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឥមេ តយោ សាវកានំ សន្និបាតា អហេសុំ សព្ពេសំយេវ ខីណាសវានំ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អសោកោ នាម ភិក្ខុ ឧបដ្ឋាកោ អហោសិ អគ្គុបដ្ឋាកោ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ពន្ធុមា នាម រាជា បិតា អហោសិ។ ពន្ធុមតី នាម ទេវី មាតា អហោសិ ជនេត្តិ។ ពន្ធុមស្ស រញ្ញោ ពន្ធុមតី នាម នគរំ រាជធានី អហោសិ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឯវំ អភិនិក្ខមនំ អហោសិ ឯវំ បព្ពជ្ជា ឯវំ បធានំ ឯវំ អភិសម្ពោធិ ឯវំ ធម្មចក្កប្បវត្តនំ។ តេ មយំ, មារិសា, វិបស្សិម្ហិ ភគវតិ ព្រហ្មចរិយំ ចរិត្វា កាមេសុ កាមច្ឆន្ទំ វិរាជេត្វា ឥធូបបន្នាៜតិ …

បេ…

តស្មិំយេវ ខោ, ភិក្ខវេ, ទេវនិកាយេ អនេកានិ ទេវតាសហស្សានិ អនេកានិ ទេវតាសតសហស្សានិ យេនាហំ តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋំសុ។ ឯកមន្តំ ឋិតា ខោ, ភិក្ខវេ, តា ទេវតា មំ ឯតទវោចុំ: ‘ឥមស្មិំយេវ ខោ, មារិសា, ភទ្ទកប្បេ ភគវា ឯតរហិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ ឧប្បន្នោ។ ភគវា, មារិសា, ខត្តិយោ ជាតិយា ខត្តិយកុលេ ឧប្បន្នោ។ ភគវា, មារិសា, គោតមោ គោត្តេន។ ភគវតោ, មារិសា, អប្បកំ អាយុប្បមាណំ បរិត្តំ លហុកំ យោ ចិរំ ជីវតិ, សោ វស្សសតំ អប្បំ វា ភិយ្យោ។ ភគវា, មារិសា, អស្សត្ថស្ស មូលេ អភិសម្ពុទ្ធោ។ ភគវតោ, មារិសា, សារិបុត្តមោគ្គល្លានំ នាម សាវកយុគំ អហោសិ អគ្គំ ភទ្ទយុគំ។ ភគវតោ, មារិសា, ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អឌ្ឍតេឡសានិ ភិក្ខុសតានិ។ ភគវតោ, មារិសា, អយំ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ សព្ពេសំយេវ ខីណាសវានំ។ ភគវតោ, មារិសា, អានន្ទោ នាម ភិក្ខុ ឧបដ្ឋាកោ អហោសិ អគ្គុបដ្ឋាកោ។ ភគវតោ, មារិសា, សុទ្ធោទនោ នាម រាជា បិតា អហោសិ។ មាយា នាម ទេវី មាតា អហោសិ ជនេត្តិ។ កបិលវត្ថុ នាម នគរំ រាជធានី អហោសិ។ ភគវតោ, មារិសា, ឯវំ អភិនិក្ខមនំ អហោសិ ឯវំ បព្ពជ្ជា ឯវំ បធានំ ឯវំ អភិសម្ពោធិ ឯវំ ធម្មចក្កប្បវត្តនំ។ តេ មយំ, មារិសា, ភគវតិ ព្រហ្មចរិយំ ចរិត្វា កាមេសុ កាមច្ឆន្ទំ វិរាជេត្វា ឥធូបបន្នាៜតិ។

អថ ខ្វាហំ, ភិក្ខវេ, អវិហេហិ ទេវេហិ សទ្ធិំ យេន អតប្បា ទេវា តេនុបសង្កមិំ …បេ… អថ ខ្វាហំ, ភិក្ខវេ, អវិហេហិ ច ទេវេហិ អតប្បេហិ ច ទេវេហិ សទ្ធិំ យេន សុទស្សា ទេវា តេនុបសង្កមិំ។ អថ ខ្វាហំ, ភិក្ខវេ, អវិហេហិ ច ទេវេហិ អតប្បេហិ ច ទេវេហិ សុទស្សេហិ ច ទេវេហិ សទ្ធិំ យេន សុទស្សី ទេវា តេនុបសង្កមិំ។ អថ ខ្វាហំ, ភិក្ខវេ, អវិហេហិ ច ទេវេហិ អតប្បេហិ ច ទេវេហិ សុទស្សេហិ ច ទេវេហិ សុទស្សីហិ ច ទេវេហិ សទ្ធិំ យេន អកនិដ្ឋា ទេវា តេនុបសង្កមិំ។ តស្មិំ, ភិក្ខវេ, ទេវនិកាយេ អនេកានិ ទេវតាសហស្សានិ អនេកានិ ទេវតាសតសហស្សានិ យេនាហំ តេនុបសង្កមិំសុ, ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋំសុ។ ឯកមន្តំ ឋិតា ខោ, ភិក្ខវេ, តា ទេវតា មំ ឯតទវោចុំ:

‘ឥតោ សោ, មារិសា, ឯកនវុតិកប្បេ យំ វិបស្សី ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ ឧទបាទិ។ វិបស្សី, មារិសា, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ ខត្តិយោ ជាតិយា អហោសិ។ ខត្តិយកុលេ ឧទបាទិ។ វិបស្សី, មារិសា, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ កោណ្ឌញ្ញោ គោត្តេន អហោសិ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អសីតិវស្សសហស្សានិ អាយុប្បមាណំ អហោសិ។ វិបស្សី, មារិសា, ភគវា អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ បាដលិយា មូលេ អភិសម្ពុទ្ធោ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ខណ្ឌតិស្សំ នាម សាវកយុគំ អហោសិ អគ្គំ ភទ្ទយុគំ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស តយោ សាវកានំ សន្និបាតា អហេសុំ។ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អដ្ឋសដ្ឋិភិក្ខុសតសហស្សំ។ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ ភិក្ខុសតសហស្សំ។ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អសីតិភិក្ខុសហស្សានិ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឥមេ តយោ សាវកានំ សន្និបាតា អហេសុំ សព្ពេសំយេវ ខីណាសវានំ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស អសោកោ នាម ភិក្ខុ ឧបដ្ឋាកោ អហោសិ អគ្គុបដ្ឋាកោ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ពន្ធុមា នាម រាជា បិតា អហោសិ ពន្ធុមតី នាម ទេវី មាតា អហោសិ ជនេត្តិ។ ពន្ធុមស្ស រញ្ញោ ពន្ធុមតី នាម នគរំ រាជធានី អហោសិ។ វិបស្សិស្ស, មារិសា, ភគវតោ អរហតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ឯវំ អភិនិក្ខមនំ អហោសិ ឯវំ បព្ពជ្ជា ឯវំ បធានំ ឯវំ អភិសម្ពោធិ, ឯវំ ធម្មចក្កប្បវត្តនំ។ តេ មយំ, មារិសា, វិបស្សិម្ហិ ភគវតិ ព្រហ្មចរិយំ ចរិត្វា កាមេសុ កាមច្ឆន្ទំ វិរាជេត្វា ឥធូបបន្នាៜតិ។ តស្មិំយេវ ខោ, ភិក្ខវេ, ទេវនិកាយេ អនេកានិ ទេវតាសហស្សានិ អនេកានិ ទេវតាសតសហស្សានិ យេនាហំ តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋំសុ។ ឯកមន្តំ ឋិតា ខោ, ភិក្ខវេ, តា ទេវតា មំ ឯតទវោចុំ: ‘ឥតោ សោ, មារិសា, ឯកតិំសេ កប្បេ យំ សិខី ភគវា …បេ… តេ មយំ, មារិសា, សិខិម្ហិ ភគវតិ តស្មិញ្ញេវ ខោ, មារិសា, ឯកតិំសេ កប្បេ យំ វេស្សភូ ភគវា …បេ… តេ មយំ, មារិសា, វេស្សភុម្ហិ ភគវតិ …បេ… ឥមស្មិំយេវ ខោ, មារិសា, ភទ្ទកប្បេ កកុសន្ធោ កោណាគមនោ កស្សបោ ភគវា …បេ… តេ មយំ, មារិសា, កកុសន្ធម្ហិ កោណាគមនម្ហិ កស្សបម្ហិ ភគវតិ ព្រហ្មចរិយំ ចរិត្វា កាមេសុ កាមច្ឆន្ទំ វិរាជេត្វា ឥធូបបន្នាៜតិ។

តស្មិំយេវ ខោ, ភិក្ខវេ, ទេវនិកាយេ អនេកានិ ទេវតាសហស្សានិ អនេកានិ ទេវតាសតសហស្សានិ យេនាហំ តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា មំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋំសុ។ ឯកមន្តំ ឋិតា ខោ, ភិក្ខវេ, តា ទេវតា មំ ឯតទវោចុំ: ‘ឥមស្មិំយេវ ខោ, មារិសា, ភទ្ទកប្បេ ភគវា ឯតរហិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ លោកេ ឧប្បន្នោ។ ភគវា, មារិសា, ខត្តិយោ ជាតិយា, ខត្តិយកុលេ ឧប្បន្នោ។ ភគវា, មារិសា, គោតមោ គោត្តេន។ ភគវតោ, មារិសា, អប្បកំ អាយុប្បមាណំ បរិត្តំ លហុកំ យោ ចិរំ ជីវតិ, សោ វស្សសតំ អប្បំ វា ភិយ្យោ។ ភគវា, មារិសា, អស្សត្ថស្ស មូលេ អភិសម្ពុទ្ធោ។ ភគវតោ, មារិសា, សារិបុត្តមោគ្គល្លានំ នាម សាវកយុគំ អហោសិ អគ្គំ ភទ្ទយុគំ។ ភគវតោ, មារិសា, ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ អឌ្ឍតេឡសានិ ភិក្ខុសតានិ។ ភគវតោ, មារិសា, អយំ ឯកោ សាវកានំ សន្និបាតោ អហោសិ សព្ពេសំយេវ ខីណាសវានំ។ ភគវតោ, មារិសា, អានន្ទោ នាម ភិក្ខុ ឧបដ្ឋាកោ អគ្គុបដ្ឋាកោ អហោសិ។ ភគវតោ, មារិសា, សុទ្ធោទនោ នាម រាជា បិតា អហោសិ។ មាយា នាម ទេវី មាតា អហោសិ ជនេត្តិ។ កបិលវត្ថុ នាម នគរំ រាជធានី អហោសិ។ ភគវតោ, មារិសា, ឯវំ អភិនិក្ខមនំ អហោសិ, ឯវំ បព្ពជ្ជា, ឯវំ បធានំ, ឯវំ អភិសម្ពោធិ, ឯវំ ធម្មចក្កប្បវត្តនំ។ តេ មយំ, មារិសា, ភគវតិ ព្រហ្មចរិយំ ចរិត្វា កាមេសុ កាមច្ឆន្ទំ វិរាជេត្វា ឥធូបបន្នាៜតិ។

ឥតិ ខោ, ភិក្ខវេ, តថាគតស្សេវេសា ធម្មធាតុ សុប្បដិវិទ្ធា, យស្សា ធម្មធាតុយា សុប្បដិវិទ្ធត្តា តថាគតោ អតីតេ ពុទ្ធេ បរិនិព្ពុតេ ឆិន្នបបញ្ចេ ឆិន្នវដុមេ បរិយាទិន្នវដ្ដេ សព្ពទុក្ខវីតិវត្តេ ជាតិតោបិ អនុស្សរតិ, នាមតោបិ អនុស្សរតិ, គោត្តតោបិ អនុស្សរតិ, អាយុប្បមាណតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកយុគតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកសន្និបាតតោបិ អនុស្សរតិ ‘ឯវំជច្ចា តេ ភគវន្តោ អហេសុំៜ ឥតិបិ។ ‘ឯវំនាមា ឯវង្គោត្តា ឯវំសីលា ឯវំធម្មា ឯវំបញ្ញា ឯវំវិហារី ឯវំវិមុត្តា តេ ភគវន្តោ អហេសុំៜ ឥតិបីតិ។ ទេវតាបិ តថាគតស្ស ឯតមត្ថំ អារោចេសុំ, យេន តថាគតោ អតីតេ ពុទ្ធេ បរិនិព្ពុតេ ឆិន្នបបញ្ចេ ឆិន្នវដុមេ បរិយាទិន្នវដ្ដេ សព្ពទុក្ខវីតិវត្តេ ជាតិតោបិ អនុស្សរតិ, នាមតោបិ អនុស្សរតិ, គោត្តតោបិ អនុស្សរតិ, អាយុប្បមាណតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកយុគតោបិ អនុស្សរតិ, សាវកសន្និបាតតោបិ អនុស្សរតិ ‘ឯវំជច្ចា តេ ភគវន្តោ អហេសុំៜ ឥតិបិ។ ‘ឯវំនាមា ឯវង្គោត្តា ឯវំសីលា ឯវំធម្មា ឯវំបញ្ញា ឯវំវិហារី ឯវំវិមុត្តា តេ ភគវន្តោ អហេសុំៜ ឥតិបី”តិ។

ឥទមវោច ភគវា។ អត្តមនា តេ ភិក្ខូ ភគវតោ ភាសិតំ អភិនន្ទុន្តិ។

មហាបទានសុត្តំ និដ្ឋិតំ បឋមំ។