Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ದೀಘನಿಕಾಯ • Dīghanikāya

    ॥ ನಮೋ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ॥

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    ದೀಘನಿಕಾಯೋ

    Dīghanikāyo

    ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ

    Mahāvaggapāḷi

    ೧. ಮಹಾಪದಾನಸುತ್ತಂ

    1. Mahāpadānasuttaṃ

    ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಪಟಿಸಂಯುತ್ತಕಥಾ

    Pubbenivāsapaṭisaṃyuttakathā

    ೧. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ ಕರೇರಿಕುಟಿಕಾಯಂ। ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತಾನಂ ಕರೇರಿಮಣ್ಡಲಮಾಳೇ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾ ಧಮ್ಮೀ ಕಥಾ ಉದಪಾದಿ – ‘‘ಇತಿಪಿ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸೋ, ಇತಿಪಿ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸೋ’’ತಿ।

    1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme karerikuṭikāyaṃ. Atha kho sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ karerimaṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ pubbenivāsapaṭisaṃyuttā dhammī kathā udapādi – ‘‘itipi pubbenivāso, itipi pubbenivāso’’ti.

    ೨. ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ ಭಗವಾ ದಿಬ್ಬಾಯ ಸೋತಧಾತುಯಾ ವಿಸುದ್ಧಾಯ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಿಕಾಯ ತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಇಮಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಯೇನ ಕರೇರಿಮಣ್ಡಲಮಾಳೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ, ನಿಸಜ್ಜ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಕಾಯನುತ್ಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಕಥಾಯ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ; ಕಾ ಚ ಪನ ವೋ ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ’’ತಿ?

    2. Assosi kho bhagavā dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya tesaṃ bhikkhūnaṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. Atha kho bhagavā uṭṭhāyāsanā yena karerimaṇḍalamāḷo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi, nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘kāyanuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā; kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti?

    ಏವಂ ವುತ್ತೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಇಧ, ಭನ್ತೇ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತಾನಂ ಕರೇರಿಮಣ್ಡಲಮಾಳೇ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾ ಧಮ್ಮೀ ಕಥಾ ಉದಪಾದಿ – ‘ಇತಿಪಿ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸೋ ಇತಿಪಿ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸೋ’ತಿ। ಅಯಂ ಖೋ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ। ಅಥ ಭಗವಾ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ’’ತಿ।

    Evaṃ vutte te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘idha, bhante, amhākaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ karerimaṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ pubbenivāsapaṭisaṃyuttā dhammī kathā udapādi – ‘itipi pubbenivāso itipi pubbenivāso’ti. Ayaṃ kho no, bhante, antarākathā vippakatā. Atha bhagavā anuppatto’’ti.

    ೩. ‘‘ಇಚ್ಛೇಯ್ಯಾಥ ನೋ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಸೋತು’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏತಸ್ಸ, ಭಗವಾ, ಕಾಲೋ; ಏತಸ್ಸ, ಸುಗತ, ಕಾಲೋ; ಯಂ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಭಗವತೋ ಸುತ್ವಾ 1 ಭಿಕ್ಖೂ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುಣಾಥ,ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಥ, ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –

    3. ‘‘Iccheyyātha no tumhe, bhikkhave, pubbenivāsapaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ sotu’’nti? ‘‘Etassa, bhagavā, kālo; etassa, sugata, kālo; yaṃ bhagavā pubbenivāsapaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ kareyya, bhagavato sutvā 2 bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hi, bhikkhave, suṇātha,sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ೪. ‘‘ಇತೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕನವುತಿಕಪ್ಪೇ ಯಂ 3 ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉದಪಾದಿ। ಇತೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕತಿಂಸೇ ಕಪ್ಪೇ 4 ಯಂ ಸಿಖೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉದಪಾದಿ। ತಸ್ಮಿಞ್ಞೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕತಿಂಸೇ ಕಪ್ಪೇ ವೇಸ್ಸಭೂ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉದಪಾದಿ। ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಞೇವ 5 ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭದ್ದಕಪ್ಪೇ ಕಕುಸನ್ಧೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉದಪಾದಿ। ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಞೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭದ್ದಕಪ್ಪೇ ಕೋಣಾಗಮನೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉದಪಾದಿ। ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಞೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭದ್ದಕಪ್ಪೇ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉದಪಾದಿ। ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಞೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭದ್ದಕಪ್ಪೇ ಅಹಂ ಏತರಹಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ।

    4. ‘‘Ito so, bhikkhave, ekanavutikappe yaṃ 6 vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. Ito so, bhikkhave, ekatiṃse kappe 7 yaṃ sikhī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. Tasmiññeva kho, bhikkhave, ekatiṃse kappe vessabhū bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. Imasmiññeva 8 kho, bhikkhave, bhaddakappe kakusandho bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. Imasmiññeva kho, bhikkhave, bhaddakappe koṇāgamano bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. Imasmiññeva kho, bhikkhave, bhaddakappe kassapo bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. Imasmiññeva kho, bhikkhave, bhaddakappe ahaṃ etarahi arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno.

    ೫. ‘‘ವಿಪಸ್ಸೀ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಖತ್ತಿಯೋ ಜಾತಿಯಾ ಅಹೋಸಿ, ಖತ್ತಿಯಕುಲೇ ಉದಪಾದಿ। ಸಿಖೀ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಖತ್ತಿಯೋ ಜಾತಿಯಾ ಅಹೋಸಿ, ಖತ್ತಿಯಕುಲೇ ಉದಪಾದಿ। ವೇಸ್ಸಭೂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಖತ್ತಿಯೋ ಜಾತಿಯಾ ಅಹೋಸಿ, ಖತ್ತಿಯಕುಲೇ ಉದಪಾದಿ। ಕಕುಸನ್ಧೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಜಾತಿಯಾ ಅಹೋಸಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಲೇ ಉದಪಾದಿ। ಕೋಣಾಗಮನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಜಾತಿಯಾ ಅಹೋಸಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಲೇ ಉದಪಾದಿ। ಕಸ್ಸಪೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಜಾತಿಯಾ ಅಹೋಸಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಲೇ ಉದಪಾದಿ। ಅಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಖತ್ತಿಯೋ ಜಾತಿಯಾ ಅಹೋಸಿಂ, ಖತ್ತಿಯಕುಲೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ।

    5. ‘‘Vipassī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi, khattiyakule udapādi. Sikhī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi, khattiyakule udapādi. Vessabhū, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi, khattiyakule udapādi. Kakusandho, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho brāhmaṇo jātiyā ahosi, brāhmaṇakule udapādi. Koṇāgamano, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho brāhmaṇo jātiyā ahosi, brāhmaṇakule udapādi. Kassapo, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho brāhmaṇo jātiyā ahosi, brāhmaṇakule udapādi. Ahaṃ, bhikkhave, etarahi arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosiṃ, khattiyakule uppanno.

    ೬. ‘‘ವಿಪಸ್ಸೀ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಕೋಣ್ಡಞ್ಞೋ ಗೋತ್ತೇನ ಅಹೋಸಿ। ಸಿಖೀ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಕೋಣ್ಡಞ್ಞೋ ಗೋತ್ತೇನ ಅಹೋಸಿ। ವೇಸ್ಸಭೂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಕೋಣ್ಡಞ್ಞೋ ಗೋತ್ತೇನ ಅಹೋಸಿ। ಕಕುಸನ್ಧೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಗೋತ್ತೇನ ಅಹೋಸಿ। ಕೋಣಾಗಮನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಗೋತ್ತೇನ ಅಹೋಸಿ। ಕಸ್ಸಪೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಗೋತ್ತೇನ ಅಹೋಸಿ। ಅಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಗೋತಮೋ ಗೋತ್ತೇನ ಅಹೋಸಿಂ।

    6. ‘‘Vipassī , bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi. Sikhī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi. Vessabhū, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi. Kakusandho, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho kassapo gottena ahosi. Koṇāgamano, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho kassapo gottena ahosi. Kassapo, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho kassapo gottena ahosi. Ahaṃ, bhikkhave, etarahi arahaṃ sammāsambuddho gotamo gottena ahosiṃ.

    ೭. ‘‘ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಸೀತಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ಅಹೋಸಿ। ಸಿಖಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸತ್ತತಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ಅಹೋಸಿ। ವೇಸ್ಸಭುಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಟ್ಠಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ಅಹೋಸಿ। ಕಕುಸನ್ಧಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಚತ್ತಾಲೀಸವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ಅಹೋಸಿ। ಕೋಣಾಗಮನಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ತಿಂಸವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ಅಹೋಸಿ। ಕಸ್ಸಪಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ವೀಸತಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ಅಹೋಸಿ। ಮಯ್ಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಅಪ್ಪಕಂ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ಪರಿತ್ತಂ ಲಹುಕಂ; ಯೋ ಚಿರಂ ಜೀವತಿ, ಸೋ ವಸ್ಸಸತಂ ಅಪ್ಪಂ ವಾ ಭಿಯ್ಯೋ।

    7. ‘‘Vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa asītivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Sikhissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa sattativassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa saṭṭhivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa cattālīsavassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tiṃsavassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa vīsativassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Mayhaṃ, bhikkhave, etarahi appakaṃ āyuppamāṇaṃ parittaṃ lahukaṃ; yo ciraṃ jīvati, so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo.

    ೮. ‘‘ವಿಪಸ್ಸೀ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಪಾಟಲಿಯಾ ಮೂಲೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಸಿಖೀ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಪುಣ್ಡರೀಕಸ್ಸ ಮೂಲೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ವೇಸ್ಸಭೂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಸಾಲಸ್ಸ ಮೂಲೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಕಕುಸನ್ಧೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಸಿರೀಸಸ್ಸ ಮೂಲೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಕೋಣಾಗಮನೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಉದುಮ್ಬರಸ್ಸ ಮೂಲೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಕಸ್ಸಪೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ನಿಗ್ರೋಧಸ್ಸ ಮೂಲೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಅಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಅಸ್ಸತ್ಥಸ್ಸ ಮೂಲೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ।

    8. ‘‘Vipassī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho pāṭaliyā mūle abhisambuddho. Sikhī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho puṇḍarīkassa mūle abhisambuddho. Vessabhū, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho sālassa mūle abhisambuddho. Kakusandho, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho sirīsassa mūle abhisambuddho. Koṇāgamano, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho udumbarassa mūle abhisambuddho. Kassapo, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho nigrodhassa mūle abhisambuddho. Ahaṃ, bhikkhave, etarahi arahaṃ sammāsambuddho assatthassa mūle abhisambuddho.

    ೯. ‘‘ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಖಣ್ಡತಿಸ್ಸಂ ನಾಮ ಸಾವಕಯುಗಂ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗಂ ಭದ್ದಯುಗಂ। ಸಿಖಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಭಿಭೂಸಮ್ಭವಂ ನಾಮ ಸಾವಕಯುಗಂ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗಂ ಭದ್ದಯುಗಂ। ವೇಸ್ಸಭುಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸೋಣುತ್ತರಂ ನಾಮ ಸಾವಕಯುಗಂ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗಂ ಭದ್ದಯುಗಂ। ಕಕುಸನ್ಧಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ವಿಧುರಸಞ್ಜೀವಂ ನಾಮ ಸಾವಕಯುಗಂ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗಂ ಭದ್ದಯುಗಂ। ಕೋಣಾಗಮನಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಭಿಯ್ಯೋಸುತ್ತರಂ ನಾಮ ಸಾವಕಯುಗಂ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗಂ ಭದ್ದಯುಗಂ। ಕಸ್ಸಪಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ತಿಸ್ಸಭಾರದ್ವಾಜಂ ನಾಮ ಸಾವಕಯುಗಂ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗಂ ಭದ್ದಯುಗಂ। ಮಯ್ಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ನಾಮ ಸಾವಕಯುಗಂ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗಂ ಭದ್ದಯುಗಂ।

    9. ‘‘Vipassissa , bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa khaṇḍatissaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Sikhissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa abhibhūsambhavaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa soṇuttaraṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa vidhurasañjīvaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa bhiyyosuttaraṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tissabhāradvājaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Mayhaṃ, bhikkhave, etarahi sāriputtamoggallānaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ.

    ೧೦. ‘‘ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ತಯೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ। ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಟ್ಠಸಟ್ಠಿಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ, ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ, ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಸೀತಿಭಿಕ್ಖುಸಹಸ್ಸಾನಿ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಇಮೇ ತಯೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಖೀಣಾಸವಾನಂ।

    10. ‘‘Vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ. Eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni. Vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.

    ‘‘ಸಿಖಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ತಯೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ। ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ, ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಸೀತಿಭಿಕ್ಖುಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಸತ್ತತಿಭಿಕ್ಖುಸಹಸ್ಸಾನಿ। ಸಿಖಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಇಮೇ ತಯೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಖೀಣಾಸವಾನಂ।

    ‘‘Sikhissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ. Eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sattatibhikkhusahassāni. Sikhissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.

    ‘‘ವೇಸ್ಸಭುಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ತಯೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ। ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಸೀತಿಭಿಕ್ಖುಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಸತ್ತತಿಭಿಕ್ಖುಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಸಟ್ಠಿಭಿಕ್ಖುಸಹಸ್ಸಾನಿ। ವೇಸ್ಸಭುಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಇಮೇ ತಯೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಖೀಣಾಸವಾನಂ।

    ‘‘Vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ. Eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sattatibhikkhusahassāni, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi saṭṭhibhikkhusahassāni. Vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.

    ‘‘ಕಕುಸನ್ಧಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಚತ್ತಾಲೀಸಭಿಕ್ಖುಸಹಸ್ಸಾನಿ। ಕಕುಸನ್ಧಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಯಂ ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಖೀಣಾಸವಾನಂ।

    ‘‘Kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi cattālīsabhikkhusahassāni. Kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.

    ‘‘ಕೋಣಾಗಮನಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ತಿಂಸಭಿಕ್ಖುಸಹಸ್ಸಾನಿ। ಕೋಣಾಗಮನಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಯಂ ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಖೀಣಾಸವಾನಂ।

    ‘‘Koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi tiṃsabhikkhusahassāni. Koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.

    ‘‘ಕಸ್ಸಪಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ವೀಸತಿಭಿಕ್ಖುಸಹಸ್ಸಾನಿ। ಕಸ್ಸಪಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಯಂ ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಖೀಣಾಸವಾನಂ।

    ‘‘Kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi vīsatibhikkhusahassāni. Kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.

    ‘‘ಮಯ್ಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಡ್ಢತೇಳಸಾನಿ ಭಿಕ್ಖುಸತಾನಿ। ಮಯ್ಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಯಂ ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಖೀಣಾಸವಾನಂ।

    ‘‘Mayhaṃ, bhikkhave, etarahi eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aḍḍhateḷasāni bhikkhusatāni. Mayhaṃ, bhikkhave, ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.

    ೧೧. ‘‘ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಸೋಕೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕೋ। ಸಿಖಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಖೇಮಙ್ಕರೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕೋ। ವೇಸ್ಸಭುಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಉಪಸನ್ತೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕೋ। ಕಕುಸನ್ಧಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಬುದ್ಧಿಜೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕೋ। ಕೋಣಾಗಮನಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸೋತ್ಥಿಜೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕೋ। ಕಸ್ಸಪಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಬ್ಬಮಿತ್ತೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕೋ। ಮಯ್ಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಆನನ್ದೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕೋ।

    11. ‘‘Vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa asoko nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. Sikhissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa khemaṅkaro nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. Vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa upasanto nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. Kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa buddhijo nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. Koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa sotthijo nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. Kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa sabbamitto nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. Mayhaṃ, bhikkhave, etarahi ānando nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko.

    ೧೨. ‘‘ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಬನ್ಧುಮಾ ನಾಮ ರಾಜಾ ಪಿತಾ ಅಹೋಸಿ। ಬನ್ಧುಮತೀ ನಾಮ ದೇವೀ ಮಾತಾ ಅಹೋಸಿ ಜನೇತ್ತಿ 9। ಬನ್ಧುಮಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಬನ್ಧುಮತೀ ನಾಮ ನಗರಂ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸಿ।

    12. ‘‘Vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa bandhumā nāma rājā pitā ahosi. Bandhumatī nāma devī mātā ahosi janetti 10. Bandhumassa rañño bandhumatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.

    ‘‘ಸಿಖಿಸ್ಸ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅರುಣೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ಪಿತಾ ಅಹೋಸಿ। ಪಭಾವತೀ ನಾಮ ದೇವೀ ಮಾತಾ ಅಹೋಸಿ ಜನೇತ್ತಿ। ಅರುಣಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಅರುಣವತೀ ನಾಮ ನಗರಂ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸಿ।

    ‘‘Sikhissa , bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa aruṇo nāma rājā pitā ahosi. Pabhāvatī nāma devī mātā ahosi janetti. Aruṇassa rañño aruṇavatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.

    ‘‘ವೇಸ್ಸಭುಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸುಪ್ಪತಿತೋ ನಾಮ 11 ರಾಜಾ ಪಿತಾ ಅಹೋಸಿ। ವಸ್ಸವತೀ ನಾಮ 12 ದೇವೀ ಮಾತಾ ಅಹೋಸಿ ಜನೇತ್ತಿ। ಸುಪ್ಪತಿತಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಅನೋಮಂ ನಾಮ ನಗರಂ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸಿ।

    ‘‘Vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa suppatito nāma 13 rājā pitā ahosi. Vassavatī nāma 14 devī mātā ahosi janetti. Suppatitassa rañño anomaṃ nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.

    ‘‘ಕಕುಸನ್ಧಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಗ್ಗಿದತ್ತೋ ನಾಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪಿತಾ ಅಹೋಸಿ। ವಿಸಾಖಾ ನಾಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಮಾತಾ ಅಹೋಸಿ ಜನೇತ್ತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಯೇನ ಖೇಮೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ಅಹೋಸಿ। ಖೇಮಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಖೇಮವತೀ ನಾಮ ನಗರಂ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸಿ।

    ‘‘Kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa aggidatto nāma brāhmaṇo pitā ahosi. Visākhā nāma brāhmaṇī mātā ahosi janetti. Tena kho pana, bhikkhave, samayena khemo nāma rājā ahosi. Khemassa rañño khemavatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.

    ‘‘ಕೋಣಾಗಮನಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಯಞ್ಞದತ್ತೋ ನಾಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪಿತಾ ಅಹೋಸಿ। ಉತ್ತರಾ ನಾಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಮಾತಾ ಅಹೋಸಿ ಜನೇತ್ತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಯೇನ ಸೋಭೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ಅಹೋಸಿ। ಸೋಭಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಸೋಭವತೀ ನಾಮ ನಗರಂ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸಿ।

    ‘‘Koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa yaññadatto nāma brāhmaṇo pitā ahosi. Uttarā nāma brāhmaṇī mātā ahosi janetti. Tena kho pana, bhikkhave, samayena sobho nāma rājā ahosi. Sobhassa rañño sobhavatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.

    ‘‘ಕಸ್ಸಪಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮದತ್ತೋ ನಾಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪಿತಾ ಅಹೋಸಿ। ಧನವತೀ ನಾಮ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ಮಾತಾ ಅಹೋಸಿ ಜನೇತ್ತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಯೇನ ಕಿಕೀ ನಾಮ 15 ರಾಜಾ ಅಹೋಸಿ। ಕಿಕಿಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಬಾರಾಣಸೀ ನಾಮ ನಗರಂ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸಿ।

    ‘‘Kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa brahmadatto nāma brāhmaṇo pitā ahosi. Dhanavatī nāma brāhmaṇī mātā ahosi janetti. Tena kho pana, bhikkhave, samayena kikī nāma 16 rājā ahosi. Kikissa rañño bārāṇasī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.

    ‘‘ಮಯ್ಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಸುದ್ಧೋದನೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ಪಿತಾ ಅಹೋಸಿ। ಮಾಯಾ ನಾಮ ದೇವೀ ಮಾತಾ ಅಹೋಸಿ ಜನೇತ್ತಿ। ಕಪಿಲವತ್ಥು ನಾಮ ನಗರಂ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ। ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ, ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಸುಗತೋ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ವಿಹಾರಂ ಪಾವಿಸಿ।

    ‘‘Mayhaṃ, bhikkhave, etarahi suddhodano nāma rājā pitā ahosi. Māyā nāma devī mātā ahosi janetti. Kapilavatthu nāma nagaraṃ rājadhānī ahosī’’ti. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi.

    ೧೩. ಅಥ ಖೋ ತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅಯಮನ್ತರಾಕಥಾ ಉದಪಾದಿ – ‘‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ, ಆವುಸೋ, ಅಬ್ಭುತಂ, ಆವುಸೋ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಮಹಿದ್ಧಿಕತಾ ಮಹಾನುಭಾವತಾ। ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತೇ ಬುದ್ಧೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಛಿನ್ನಪಪಞ್ಚೇ ಛಿನ್ನವಟುಮೇ ಪರಿಯಾದಿನ್ನವಟ್ಟೇ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖವೀತಿವತ್ತೇ ಜಾತಿತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿಸ್ಸತಿ, ನಾಮತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿಸ್ಸತಿ, ಗೋತ್ತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿಸ್ಸತಿ, ಆಯುಪ್ಪಮಾಣತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿಸ್ಸತಿ, ಸಾವಕಯುಗತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿಸ್ಸತಿ, ಸಾವಕಸನ್ನಿಪಾತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿಸ್ಸತಿ – ‘ಏವಂಜಚ್ಚಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪಿ, ಏವಂನಾಮಾ ಏವಂಗೋತ್ತಾ ಏವಂಸೀಲಾ ಏವಂಧಮ್ಮಾ ಏವಂಪಞ್ಞಾ ಏವಂವಿಹಾರೀ ಏವಂವಿಮುತ್ತಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪೀ’’’ತಿ।

    13. Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ acirapakkantassa bhagavato ayamantarākathā udapādi – ‘‘acchariyaṃ, āvuso, abbhutaṃ, āvuso, tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvatā. Yatra hi nāma tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarissati, nāmatopi anussarissati, gottatopi anussarissati, āyuppamāṇatopi anussarissati, sāvakayugatopi anussarissati, sāvakasannipātatopi anussarissati – ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’’’ti.

    ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತಥಾಗತಸ್ಸೇವ ನು ಖೋ ಏಸಾ ಧಮ್ಮಧಾತು ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ, ಯಸ್ಸಾ ಧಮ್ಮಧಾತುಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧತ್ತಾ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತೇ ಬುದ್ಧೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಛಿನ್ನಪಪಞ್ಚೇ ಛಿನ್ನವಟುಮೇ ಪರಿಯಾದಿನ್ನವಟ್ಟೇ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖವೀತಿವತ್ತೇ ಜಾತಿತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ನಾಮತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಗೋತ್ತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಆಯುಪ್ಪಮಾಣತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಯುಗತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಸನ್ನಿಪಾತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ – ‘ಏವಂಜಚ್ಚಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪಿ, ಏವಂನಾಮಾ ಏವಂಗೋತ್ತಾ ಏವಂಸೀಲಾ ಏವಂಧಮ್ಮಾ ಏವಂಪಞ್ಞಾ ಏವಂವಿಹಾರೀ ಏವಂವಿಮುತ್ತಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪೀ’ತಿ, ಉದಾಹು ದೇವತಾ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ, ಯೇನ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತೇ ಬುದ್ಧೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಛಿನ್ನಪಪಞ್ಚೇ ಛಿನ್ನವಟುಮೇ ಪರಿಯಾದಿನ್ನವಟ್ಟೇ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖವೀತಿವತ್ತೇ ಜಾತಿತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ನಾಮತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಗೋತ್ತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಆಯುಪ್ಪಮಾಣತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಯುಗತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಸನ್ನಿಪಾತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ – ‘ಏವಂಜಚ್ಚಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪಿ, ಏವಂನಾಮಾ ಏವಂಗೋತ್ತಾ ಏವಂಸೀಲಾ ಏವಂಧಮ್ಮಾ ಏವಂಪಞ್ಞಾ ಏವಂವಿಹಾರೀ ಏವಂವಿಮುತ್ತಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪೀ’’’ತಿ। ಅಯಞ್ಚ ಹಿದಂ ತೇಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ ಹೋತಿ।

    ‘‘Kiṃ nu kho, āvuso, tathāgatasseva nu kho esā dhammadhātu suppaṭividdhā, yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati – ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’ti, udāhu devatā tathāgatassa etamatthaṃ ārocesuṃ, yena tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati – ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’’’ti. Ayañca hidaṃ tesaṃ bhikkhūnaṃ antarākathā vippakatā hoti.

    ೧೪. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋ ಯೇನ ಕರೇರಿಮಣ್ಡಲಮಾಳೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ। ನಿಸಜ್ಜ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಕಾಯನುತ್ಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏತರಹಿ ಕಥಾಯ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ; ಕಾ ಚ ಪನ ವೋ ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ’’ತಿ?

    14. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena karerimaṇḍalamāḷo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘kāyanuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā; kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti?

    ಏವಂ ವುತ್ತೇ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಇಧ, ಭನ್ತೇ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅಯಂ ಅನ್ತರಾಕಥಾ ಉದಪಾದಿ – ‘ಅಚ್ಛರಿಯಂ, ಆವುಸೋ, ಅಬ್ಭುತಂ, ಆವುಸೋ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಮಹಿದ್ಧಿಕತಾ ಮಹಾನುಭಾವತಾ, ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತೇ ಬುದ್ಧೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಛಿನ್ನಪಪಞ್ಚೇ ಛಿನ್ನವಟುಮೇ ಪರಿಯಾದಿನ್ನವಟ್ಟೇ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖವೀತಿವತ್ತೇ ಜಾತಿತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿಸ್ಸತಿ, ನಾಮತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿಸ್ಸತಿ, ಗೋತ್ತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿಸ್ಸತಿ, ಆಯುಪ್ಪಮಾಣತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿಸ್ಸತಿ, ಸಾವಕಯುಗತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿಸ್ಸತಿ, ಸಾವಕಸನ್ನಿಪಾತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿಸ್ಸತಿ – ‘‘ಏವಂಜಚ್ಚಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪಿ , ಏವಂನಾಮಾ ಏವಂಗೋತ್ತಾ ಏವಂಸೀಲಾ ಏವಂಧಮ್ಮಾ ಏವಂಪಞ್ಞಾ ಏವಂವಿಹಾರೀ ಏವಂವಿಮುತ್ತಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪೀ’’ತಿ। ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಆವುಸೋ, ತಥಾಗತಸ್ಸೇವ ನು ಖೋ ಏಸಾ ಧಮ್ಮಧಾತು ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ, ಯಸ್ಸಾ ಧಮ್ಮಧಾತುಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧತ್ತಾ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತೇ ಬುದ್ಧೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಛಿನ್ನಪಪಞ್ಚೇ ಛಿನ್ನವಟುಮೇ ಪರಿಯಾದಿನ್ನವಟ್ಟೇ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖವೀತಿವತ್ತೇ ಜಾತಿತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ನಾಮತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಗೋತ್ತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಆಯುಪ್ಪಮಾಣತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಯುಗತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಸನ್ನಿಪಾತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ – ‘‘ಏವಂಜಚ್ಚಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪಿ, ಏವಂನಾಮಾ ಏವಂಗೋತ್ತಾ ಏವಂಸೀಲಾ ಏವಂಧಮ್ಮಾ ಏವಂಪಞ್ಞಾ ಏವಂವಿಹಾರೀ ಏವಂವಿಮುತ್ತಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪೀ’’ತಿ। ಉದಾಹು ದೇವತಾ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ, ಯೇನ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತೇ ಬುದ್ಧೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಛಿನ್ನಪಪಞ್ಚೇ ಛಿನ್ನವಟುಮೇ ಪರಿಯಾದಿನ್ನವಟ್ಟೇ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖವೀತಿವತ್ತೇ ಜಾತಿತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ನಾಮತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಗೋತ್ತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಆಯುಪ್ಪಮಾಣತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಯುಗತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಸನ್ನಿಪಾತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ – ‘ಏವಂಜಚ್ಚಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪಿ, ಏವಂನಾಮಾ ಏವಂಗೋತ್ತಾ ಏವಂಸೀಲಾ ಏವಂಧಮ್ಮಾ ಏವಂಪಞ್ಞಾ ಏವಂವಿಹಾರೀ ಏವಂವಿಮುತ್ತಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪೀ’ತಿ? ಅಯಂ ಖೋ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ, ಅಥ ಭಗವಾ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ’’ತಿ।

    Evaṃ vutte te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘idha, bhante, amhākaṃ acirapakkantassa bhagavato ayaṃ antarākathā udapādi – ‘acchariyaṃ, āvuso, abbhutaṃ, āvuso, tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvatā, yatra hi nāma tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarissati, nāmatopi anussarissati, gottatopi anussarissati, āyuppamāṇatopi anussarissati, sāvakayugatopi anussarissati, sāvakasannipātatopi anussarissati – ‘‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi , evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’’ti. Kiṃ nu kho, āvuso, tathāgatasseva nu kho esā dhammadhātu suppaṭividdhā, yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati – ‘‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’’ti. Udāhu devatā tathāgatassa etamatthaṃ ārocesuṃ, yena tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati – ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’ti? Ayaṃ kho no, bhante, antarākathā vippakatā, atha bhagavā anuppatto’’ti.

    ೧೫. ‘‘ತಥಾಗತಸ್ಸೇವೇಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಧಾತು ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ, ಯಸ್ಸಾ ಧಮ್ಮಧಾತುಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧತ್ತಾ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತೇ ಬುದ್ಧೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಛಿನ್ನಪಪಞ್ಚೇ ಛಿನ್ನವಟುಮೇ ಪರಿಯಾದಿನ್ನವಟ್ಟೇ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖವೀತಿವತ್ತೇ ಜಾತಿತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ನಾಮತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಗೋತ್ತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಆಯುಪ್ಪಮಾಣತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಯುಗತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಸನ್ನಿಪಾತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ – ‘ಏವಂಜಚ್ಚಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪಿ, ಏವಂನಾಮಾ ಏವಂಗೋತ್ತಾ ಏವಂಸೀಲಾ ಏವಂಧಮ್ಮಾ ಏವಂಪಞ್ಞಾ ಏವಂವಿಹಾರೀ ಏವಂವಿಮುತ್ತಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪೀ’ತಿ। ದೇವತಾಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ, ಯೇನ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತೇ ಬುದ್ಧೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಛಿನ್ನಪಪಞ್ಚೇ ಛಿನ್ನವಟುಮೇ ಪರಿಯಾದಿನ್ನವಟ್ಟೇ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖವೀತಿವತ್ತೇ ಜಾತಿತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ನಾಮತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಗೋತ್ತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಆಯುಪ್ಪಮಾಣತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಯುಗತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಸನ್ನಿಪಾತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ – ‘ಏವಂಜಚ್ಚಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪಿ, ಏವಂನಾಮಾ ಏವಂಗೋತ್ತಾ ಏವಂಸೀಲಾ ಏವಂಧಮ್ಮಾ ಏವಂಪಞ್ಞಾ ಏವಂವಿಹಾರೀ ಏವಂವಿಮುತ್ತಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ ಇತಿಪೀ’ತಿ।

    15. ‘‘Tathāgatassevesā, bhikkhave, dhammadhātu suppaṭividdhā, yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati – ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’ti. Devatāpi tathāgatassa etamatthaṃ ārocesuṃ, yena tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati – ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’ti.

    ‘‘ಇಚ್ಛೇಯ್ಯಾಥ ನೋ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಸೋತು’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏತಸ್ಸ, ಭಗವಾ, ಕಾಲೋ; ಏತಸ್ಸ, ಸುಗತ, ಕಾಲೋ; ಯಂ ಭಗವಾ ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಪಟಿಸಂಯುತ್ತಂ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಭಗವತೋ ಸುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ಸುಣಾಥ, ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಥ, ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –

    ‘‘Iccheyyātha no tumhe, bhikkhave, bhiyyosomattāya pubbenivāsapaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ sotu’’nti? ‘‘Etassa, bhagavā, kālo; etassa, sugata, kālo; yaṃ bhagavā bhiyyosomattāya pubbenivāsapaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ kareyya, bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hi, bhikkhave , suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ೧೬. ‘‘ಇತೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕನವುತಿಕಪ್ಪೇ ಯಂ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉದಪಾದಿ। ವಿಪಸ್ಸೀ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಖತ್ತಿಯೋ ಜಾತಿಯಾ ಅಹೋಸಿ, ಖತ್ತಿಯಕುಲೇ ಉದಪಾದಿ। ವಿಪಸ್ಸೀ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಕೋಣ್ಡಞ್ಞೋ ಗೋತ್ತೇನ ಅಹೋಸಿ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಸೀತಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ಅಹೋಸಿ। ವಿಪಸ್ಸೀ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಪಾಟಲಿಯಾ ಮೂಲೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಖಣ್ಡತಿಸ್ಸಂ ನಾಮ ಸಾವಕಯುಗಂ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗಂ ಭದ್ದಯುಗಂ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ತಯೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ। ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಟ್ಠಸಟ್ಠಿಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ, ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ, ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಸೀತಿಭಿಕ್ಖುಸಹಸ್ಸಾನಿ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಇಮೇ ತಯೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಖೀಣಾಸವಾನಂ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಸೋಕೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕೋ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಬನ್ಧುಮಾ ನಾಮ ರಾಜಾ ಪಿತಾ ಅಹೋಸಿ। ಬನ್ಧುಮತೀ ನಾಮ ದೇವೀ ಮಾತಾ ಅಹೋಸಿ ಜನೇತ್ತಿ। ಬನ್ಧುಮಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಬನ್ಧುಮತೀ ನಾಮ ನಗರಂ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸಿ।

    16. ‘‘Ito so, bhikkhave, ekanavutikappe yaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. Vipassī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi, khattiyakule udapādi. Vipassī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi. Vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa asītivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Vipassī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho pāṭaliyā mūle abhisambuddho. Vipassissa, bhikkhave , bhagavato arahato sammāsambuddhassa khaṇḍatissaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ. Eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni. Vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ. Vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa asoko nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. Vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa bandhumā nāma rājā pitā ahosi. Bandhumatī nāma devī mātā ahosi janetti. Bandhumassa rañño bandhumatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.

    ಬೋಧಿಸತ್ತಧಮ್ಮತಾ

    Bodhisattadhammatā

    ೧೭. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ತುಸಿತಾ ಕಾಯಾ ಚವಿತ್ವಾ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಂ ಓಕ್ಕಮಿ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    17. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassī bodhisatto tusitā kāyā cavitvā sato sampajāno mātukucchiṃ okkami. Ayamettha dhammatā.

    ೧೮. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ, ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ತುಸಿತಾ ಕಾಯಾ ಚವಿತ್ವಾ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಂ ಓಕ್ಕಮತಿ। ಅಥ ಸದೇವಕೇ ಲೋಕೇ ಸಮಾರಕೇ ಸಬ್ರಹ್ಮಕೇ ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ಪಜಾಯ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಾಯ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ ಉಳಾರೋ ಓಭಾಸೋ ಪಾತುಭವತಿ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮೇವ ದೇವಾನಂ ದೇವಾನುಭಾವಂ। ಯಾಪಿ ತಾ ಲೋಕನ್ತರಿಕಾ ಅಘಾ ಅಸಂವುತಾ ಅನ್ಧಕಾರಾ ಅನ್ಧಕಾರತಿಮಿಸಾ , ಯತ್ಥ ಪಿಮೇ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾ ಏವಂಮಹಿದ್ಧಿಕಾ ಏವಂಮಹಾನುಭಾವಾ ಆಭಾಯ ನಾನುಭೋನ್ತಿ, ತತ್ಥಪಿ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ ಉಳಾರೋ ಓಭಾಸೋ ಪಾತುಭವತಿ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮೇವ ದೇವಾನಂ ದೇವಾನುಭಾವಂ। ಯೇಪಿ ತತ್ಥ ಸತ್ತಾ ಉಪಪನ್ನಾ, ತೇಪಿ ತೇನೋಭಾಸೇನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಸಞ್ಜಾನನ್ತಿ – ‘ಅಞ್ಞೇಪಿ ಕಿರ, ಭೋ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಇಧೂಪಪನ್ನಾ’ತಿ। ಅಯಞ್ಚ ದಸಸಹಸ್ಸೀ ಲೋಕಧಾತು ಸಙ್ಕಮ್ಪತಿ ಸಮ್ಪಕಮ್ಪತಿ ಸಮ್ಪವೇಧತಿ। ಅಪ್ಪಮಾಣೋ ಚ ಉಳಾರೋ ಓಭಾಸೋ ಲೋಕೇ ಪಾತುಭವತಿ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮೇವ ದೇವಾನಂ ದೇವಾನುಭಾವಂ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    18. ‘‘Dhammatā, esā, bhikkhave, yadā bodhisatto tusitā kāyā cavitvā mātukucchiṃ okkamati. Atha sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya appamāṇo uḷāro obhāso pātubhavati atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ. Yāpi tā lokantarikā aghā asaṃvutā andhakārā andhakāratimisā , yattha pime candimasūriyā evaṃmahiddhikā evaṃmahānubhāvā ābhāya nānubhonti, tatthapi appamāṇo uḷāro obhāso pātubhavati atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ. Yepi tattha sattā upapannā, tepi tenobhāsena aññamaññaṃ sañjānanti – ‘aññepi kira, bho, santi sattā idhūpapannā’ti. Ayañca dasasahassī lokadhātu saṅkampati sampakampati sampavedhati. Appamāṇo ca uḷāro obhāso loke pātubhavati atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ. Ayamettha dhammatā.

    ೧೯. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಂ ಓಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತಿ, ಚತ್ತಾರೋ ನಂ ದೇವಪುತ್ತಾ ಚತುದ್ದಿಸಂ 17 ರಕ್ಖಾಯ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಿ – ‘ಮಾ ನಂ ಬೋಧಿಸತ್ತಂ ವಾ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತರಂ ವಾ ಮನುಸ್ಸೋ ವಾ ಅಮನುಸ್ಸೋ ವಾ ಕೋಚಿ ವಾ ವಿಹೇಠೇಸೀ’ತಿ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    19. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, yadā bodhisatto mātukucchiṃ okkanto hoti, cattāro naṃ devaputtā catuddisaṃ 18 rakkhāya upagacchanti – ‘mā naṃ bodhisattaṃ vā bodhisattamātaraṃ vā manusso vā amanusso vā koci vā viheṭhesī’ti. Ayamettha dhammatā.

    ೨೦. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಂ ಓಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತಿ, ಪಕತಿಯಾ ಸೀಲವತೀ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತಾ ಹೋತಿ, ವಿರತಾ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ, ವಿರತಾ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ, ವಿರತಾ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ , ವಿರತಾ ಮುಸಾವಾದಾ, ವಿರತಾ ಸುರಾಮೇರಯಮಜ್ಜಪ್ಪಮಾದಟ್ಠಾನಾ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    20. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, yadā bodhisatto mātukucchiṃ okkanto hoti, pakatiyā sīlavatī bodhisattamātā hoti, viratā pāṇātipātā, viratā adinnādānā, viratā kāmesumicchācārā , viratā musāvādā, viratā surāmerayamajjappamādaṭṭhānā. Ayamettha dhammatā.

    ೨೧. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಂ ಓಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತಿ, ನ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತು ಪುರಿಸೇಸು ಮಾನಸಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಕಾಮಗುಣೂಪಸಂಹಿತಂ, ಅನತಿಕ್ಕಮನೀಯಾ ಚ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತಾ ಹೋತಿ ಕೇನಚಿ ಪುರಿಸೇನ ರತ್ತಚಿತ್ತೇನ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    21. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, yadā bodhisatto mātukucchiṃ okkanto hoti, na bodhisattamātu purisesu mānasaṃ uppajjati kāmaguṇūpasaṃhitaṃ, anatikkamanīyā ca bodhisattamātā hoti kenaci purisena rattacittena. Ayamettha dhammatā.

    ೨೨. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಂ ಓಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತಿ, ಲಾಭಿನೀ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತಾ ಹೋತಿ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಕಾಮಗುಣಾನಂ। ಸಾ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಸಮಪ್ಪಿತಾ ಸಮಙ್ಗೀಭೂತಾ ಪರಿಚಾರೇತಿ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    22. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, yadā bodhisatto mātukucchiṃ okkanto hoti, lābhinī bodhisattamātā hoti pañcannaṃ kāmaguṇānaṃ. Sā pañcahi kāmaguṇehi samappitā samaṅgībhūtā paricāreti. Ayamettha dhammatā.

    ೨೩. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಂ ಓಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತಿ, ನ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತು ಕೋಚಿದೇವ ಆಬಾಧೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ। ಸುಖಿನೀ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತಾ ಹೋತಿ ಅಕಿಲನ್ತಕಾಯಾ, ಬೋಧಿಸತ್ತಞ್ಚ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತಾ ತಿರೋಕುಚ್ಛಿಗತಂ ಪಸ್ಸತಿ ಸಬ್ಬಙ್ಗಪಚ್ಚಙ್ಗಿಂ ಅಹೀನಿನ್ದ್ರಿಯಂ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಣಿ ವೇಳುರಿಯೋ ಸುಭೋ ಜಾತಿಮಾ ಅಟ್ಠಂಸೋ ಸುಪರಿಕಮ್ಮಕತೋ ಅಚ್ಛೋ ವಿಪ್ಪಸನ್ನೋ ಅನಾವಿಲೋ ಸಬ್ಬಾಕಾರಸಮ್ಪನ್ನೋ। ತತ್ರಾಸ್ಸ 19 ಸುತ್ತಂ ಆವುತಂ ನೀಲಂ ವಾ ಪೀತಂ ವಾ ಲೋಹಿತಂ ವಾ ಓದಾತಂ ವಾ ಪಣ್ಡುಸುತ್ತಂ ವಾ। ತಮೇನಂ ಚಕ್ಖುಮಾ ಪುರಿಸೋ ಹತ್ಥೇ ಕರಿತ್ವಾ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖೇಯ್ಯ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಮಣಿ ವೇಳುರಿಯೋ ಸುಭೋ ಜಾತಿಮಾ ಅಟ್ಠಂಸೋ ಸುಪರಿಕಮ್ಮಕತೋ ಅಚ್ಛೋ ವಿಪ್ಪಸನ್ನೋ ಅನಾವಿಲೋ ಸಬ್ಬಾಕಾರಸಮ್ಪನ್ನೋ। ತತ್ರಿದಂ ಸುತ್ತಂ ಆವುತಂ ನೀಲಂ ವಾ ಪೀತಂ ವಾ ಲೋಹಿತಂ ವಾ ಓದಾತಂ ವಾ ಪಣ್ಡುಸುತ್ತಂ ವಾ’ತಿ। ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಂ ಓಕ್ಕನ್ತೋ ಹೋತಿ, ನ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತು ಕೋಚಿದೇವ ಆಬಾಧೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಸುಖಿನೀ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತಾ ಹೋತಿ ಅಕಿಲನ್ತಕಾಯಾ , ಬೋಧಿಸತ್ತಞ್ಚ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತಾ ತಿರೋಕುಚ್ಛಿಗತಂ ಪಸ್ಸತಿ ಸಬ್ಬಙ್ಗಪಚ್ಚಙ್ಗಿಂ ಅಹೀನಿನ್ದ್ರಿಯಂ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    23. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, yadā bodhisatto mātukucchiṃ okkanto hoti, na bodhisattamātu kocideva ābādho uppajjati. Sukhinī bodhisattamātā hoti akilantakāyā, bodhisattañca bodhisattamātā tirokucchigataṃ passati sabbaṅgapaccaṅgiṃ ahīnindriyaṃ. Seyyathāpi, bhikkhave, maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato accho vippasanno anāvilo sabbākārasampanno. Tatrāssa 20 suttaṃ āvutaṃ nīlaṃ vā pītaṃ vā lohitaṃ vā odātaṃ vā paṇḍusuttaṃ vā. Tamenaṃ cakkhumā puriso hatthe karitvā paccavekkheyya – ‘ayaṃ kho maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato accho vippasanno anāvilo sabbākārasampanno. Tatridaṃ suttaṃ āvutaṃ nīlaṃ vā pītaṃ vā lohitaṃ vā odātaṃ vā paṇḍusuttaṃ vā’ti. Evameva kho, bhikkhave, yadā bodhisatto mātukucchiṃ okkanto hoti, na bodhisattamātu kocideva ābādho uppajjati, sukhinī bodhisattamātā hoti akilantakāyā , bodhisattañca bodhisattamātā tirokucchigataṃ passati sabbaṅgapaccaṅgiṃ ahīnindriyaṃ. Ayamettha dhammatā.

    ೨೪. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾಹಜಾತೇ ಬೋಧಿಸತ್ತೇ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತಾ ಕಾಲಙ್ಕರೋತಿ ತುಸಿತಂ ಕಾಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    24. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, sattāhajāte bodhisatte bodhisattamātā kālaṅkaroti tusitaṃ kāyaṃ upapajjati. Ayamettha dhammatā.

    ೨೫. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಥಾ ಅಞ್ಞಾ ಇತ್ಥಿಕಾ ನವ ವಾ ದಸ ವಾ ಮಾಸೇ ಗಬ್ಭಂ ಕುಚ್ಛಿನಾ ಪರಿಹರಿತ್ವಾ ವಿಜಾಯನ್ತಿ, ನ ಹೇವಂ ಬೋಧಿಸತ್ತಂ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತಾ ವಿಜಾಯತಿ। ದಸೇವ ಮಾಸಾನಿ ಬೋಧಿಸತ್ತಂ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತಾ ಕುಚ್ಛಿನಾ ಪರಿಹರಿತ್ವಾ ವಿಜಾಯತಿ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    25. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, yathā aññā itthikā nava vā dasa vā māse gabbhaṃ kucchinā pariharitvā vijāyanti, na hevaṃ bodhisattaṃ bodhisattamātā vijāyati. Daseva māsāni bodhisattaṃ bodhisattamātā kucchinā pariharitvā vijāyati. Ayamettha dhammatā.

    ೨೬. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಥಾ ಅಞ್ಞಾ ಇತ್ಥಿಕಾ ನಿಸಿನ್ನಾ ವಾ ನಿಪನ್ನಾ ವಾ ವಿಜಾಯನ್ತಿ, ನ ಹೇವಂ ಬೋಧಿಸತ್ತಂ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತಾ ವಿಜಾಯತಿ। ಠಿತಾವ ಬೋಧಿಸತ್ತಂ ಬೋಧಿಸತ್ತಮಾತಾ ವಿಜಾಯತಿ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    26. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, yathā aññā itthikā nisinnā vā nipannā vā vijāyanti, na hevaṃ bodhisattaṃ bodhisattamātā vijāyati. Ṭhitāva bodhisattaṃ bodhisattamātā vijāyati. Ayamettha dhammatā.

    ೨೭. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ದೇವಾ ಪಠಮಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ಪಚ್ಛಾ ಮನುಸ್ಸಾ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    27. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, yadā bodhisatto mātukucchimhā nikkhamati, devā paṭhamaṃ paṭiggaṇhanti, pacchā manussā. Ayamettha dhammatā.

    ೨೮. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಅಪ್ಪತ್ತೋವ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಪಥವಿಂ ಹೋತಿ, ಚತ್ತಾರೋ ನಂ ದೇವಪುತ್ತಾ ಪಟಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಮಾತು ಪುರತೋ ಠಪೇನ್ತಿ – ‘ಅತ್ತಮನಾ, ದೇವಿ, ಹೋಹಿ; ಮಹೇಸಕ್ಖೋ ತೇ ಪುತ್ತೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ’ತಿ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    28. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, yadā bodhisatto mātukucchimhā nikkhamati, appattova bodhisatto pathaviṃ hoti, cattāro naṃ devaputtā paṭiggahetvā mātu purato ṭhapenti – ‘attamanā, devi, hohi; mahesakkho te putto uppanno’ti. Ayamettha dhammatā.

    ೨೯. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ವಿಸದೋವ ನಿಕ್ಖಮತಿ ಅಮಕ್ಖಿತೋ ಉದೇನ 21 ಅಮಕ್ಖಿತೋ ಸೇಮ್ಹೇನ ಅಮಕ್ಖಿತೋ ರುಹಿರೇನ ಅಮಕ್ಖಿತೋ ಕೇನಚಿ ಅಸುಚಿನಾ ಸುದ್ಧೋ 22 ವಿಸದೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಣಿರತನಂ ಕಾಸಿಕೇ ವತ್ಥೇ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ನೇವ ಮಣಿರತನಂ ಕಾಸಿಕಂ ವತ್ಥಂ ಮಕ್ಖೇತಿ, ನಾಪಿ ಕಾಸಿಕಂ ವತ್ಥಂ ಮಣಿರತನಂ ಮಕ್ಖೇತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಉಭಿನ್ನಂ ಸುದ್ಧತ್ತಾ। ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ವಿಸದೋವ ನಿಕ್ಖಮತಿ ಅಮಕ್ಖಿತೋ, ಉದೇನ ಅಮಕ್ಖಿತೋ ಸೇಮ್ಹೇನ ಅಮಕ್ಖಿತೋ ರುಹಿರೇನ ಅಮಕ್ಖಿತೋ ಕೇನಚಿ ಅಸುಚಿನಾ ಸುದ್ಧೋ ವಿಸದೋ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    29. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, yadā bodhisatto mātukucchimhā nikkhamati, visadova nikkhamati amakkhito udena 23 amakkhito semhena amakkhito ruhirena amakkhito kenaci asucinā suddho 24 visado. Seyyathāpi, bhikkhave, maṇiratanaṃ kāsike vatthe nikkhittaṃ neva maṇiratanaṃ kāsikaṃ vatthaṃ makkheti, nāpi kāsikaṃ vatthaṃ maṇiratanaṃ makkheti. Taṃ kissa hetu? Ubhinnaṃ suddhattā. Evameva kho, bhikkhave, yadā bodhisatto mātukucchimhā nikkhamati, visadova nikkhamati amakkhito, udena amakkhito semhena amakkhito ruhirena amakkhito kenaci asucinā suddho visado. Ayamettha dhammatā.

    ೩೦. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ದ್ವೇ ಉದಕಸ್ಸ ಧಾರಾ ಅನ್ತಲಿಕ್ಖಾ ಪಾತುಭವನ್ತಿ – ಏಕಾ ಸೀತಸ್ಸ ಏಕಾ ಉಣ್ಹಸ್ಸ ಯೇನ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಉದಕಕಿಚ್ಚಂ ಕರೋನ್ತಿ ಮಾತು ಚ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    30. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, yadā bodhisatto mātukucchimhā nikkhamati, dve udakassa dhārā antalikkhā pātubhavanti – ekā sītassa ekā uṇhassa yena bodhisattassa udakakiccaṃ karonti mātu ca. Ayamettha dhammatā.

    ೩೧. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮ್ಪತಿಜಾತೋ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಸಮೇಹಿ ಪಾದೇಹಿ ಪತಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಉತ್ತರಾಭಿಮುಖೋ 25 ಸತ್ತಪದವೀತಿಹಾರೇನ ಗಚ್ಛತಿ ಸೇತಮ್ಹಿ ಛತ್ತೇ ಅನುಧಾರಿಯಮಾನೇ, ಸಬ್ಬಾ ಚ ದಿಸಾ ಅನುವಿಲೋಕೇತಿ, ಆಸಭಿಂ ವಾಚಂ ಭಾಸತಿ ‘ಅಗ್ಗೋಹಮಸ್ಮಿ ಲೋಕಸ್ಸ, ಜೇಟ್ಠೋಹಮಸ್ಮಿ ಲೋಕಸ್ಸ, ಸೇಟ್ಠೋಹಮಸ್ಮಿ ಲೋಕಸ್ಸ, ಅಯಮನ್ತಿಮಾ ಜಾತಿ, ನತ್ಥಿದಾನಿ ಪುನಬ್ಭವೋ’ತಿ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    31. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, sampatijāto bodhisatto samehi pādehi patiṭṭhahitvā uttarābhimukho 26 sattapadavītihārena gacchati setamhi chatte anudhāriyamāne, sabbā ca disā anuviloketi, āsabhiṃ vācaṃ bhāsati ‘aggohamasmi lokassa, jeṭṭhohamasmi lokassa, seṭṭhohamasmi lokassa, ayamantimā jāti, natthidāni punabbhavo’ti. Ayamettha dhammatā.

    ೩೨. ‘‘ಧಮ್ಮತಾ ಏಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಮ್ಹಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಅಥ ಸದೇವಕೇ ಲೋಕೇ ಸಮಾರಕೇ ಸಬ್ರಹ್ಮಕೇ ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ಪಜಾಯ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಾಯ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ ಉಳಾರೋ ಓಭಾಸೋ ಪಾತುಭವತಿ, ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮೇವ ದೇವಾನಂ ದೇವಾನುಭಾವಂ। ಯಾಪಿ ತಾ ಲೋಕನ್ತರಿಕಾ ಅಘಾ ಅಸಂವುತಾ ಅನ್ಧಕಾರಾ ಅನ್ಧಕಾರತಿಮಿಸಾ, ಯತ್ಥ ಪಿಮೇ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾ ಏವಂಮಹಿದ್ಧಿಕಾ ಏವಂಮಹಾನುಭಾವಾ ಆಭಾಯ ನಾನುಭೋನ್ತಿ, ತತ್ಥಪಿ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ ಉಳಾರೋ ಓಭಾಸೋ ಪಾತುಭವತಿ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮೇವ ದೇವಾನಂ ದೇವಾನುಭಾವಂ। ಯೇಪಿ ತತ್ಥ ಸತ್ತಾ ಉಪಪನ್ನಾ, ತೇಪಿ ತೇನೋಭಾಸೇನ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಸಞ್ಜಾನನ್ತಿ – ‘ಅಞ್ಞೇಪಿ ಕಿರ, ಭೋ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಇಧೂಪಪನ್ನಾ’ತಿ। ಅಯಞ್ಚ ದಸಸಹಸ್ಸೀ ಲೋಕಧಾತು ಸಙ್ಕಮ್ಪತಿ ಸಮ್ಪಕಮ್ಪತಿ ಸಮ್ಪವೇಧತಿ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ ಚ ಉಳಾರೋ ಓಭಾಸೋ ಲೋಕೇ ಪಾತುಭವತಿ ಅತಿಕ್ಕಮ್ಮೇವ ದೇವಾನಂ ದೇವಾನುಭಾವಂ। ಅಯಮೇತ್ಥ ಧಮ್ಮತಾ।

    32. ‘‘Dhammatā esā, bhikkhave, yadā bodhisatto mātukucchimhā nikkhamati, atha sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya appamāṇo uḷāro obhāso pātubhavati, atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ. Yāpi tā lokantarikā aghā asaṃvutā andhakārā andhakāratimisā, yattha pime candimasūriyā evaṃmahiddhikā evaṃmahānubhāvā ābhāya nānubhonti, tatthapi appamāṇo uḷāro obhāso pātubhavati atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ. Yepi tattha sattā upapannā, tepi tenobhāsena aññamaññaṃ sañjānanti – ‘aññepi kira, bho, santi sattā idhūpapannā’ti. Ayañca dasasahassī lokadhātu saṅkampati sampakampati sampavedhati appamāṇo ca uḷāro obhāso loke pātubhavati atikkammeva devānaṃ devānubhāvaṃ. Ayamettha dhammatā.

    ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಾ

    Dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇā

    ೩೩. ‘‘ಜಾತೇ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಮ್ಹಿ ಕುಮಾರೇ ಬನ್ಧುಮತೋ ರಞ್ಞೋ ಪಟಿವೇದೇಸುಂ – ‘ಪುತ್ತೋ ತೇ, ದೇವ 27, ಜಾತೋ, ತಂ ದೇವೋ ಪಸ್ಸತೂ’ತಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಾ ರಾಜಾ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಕುಮಾರಂ, ದಿಸ್ವಾ ನೇಮಿತ್ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಆಮನ್ತಾಪೇತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘ಪಸ್ಸನ್ತು ಭೋನ್ತೋ ನೇಮಿತ್ತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಕುಮಾರ’ನ್ತಿ। ಅದ್ದಸಂಸು ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ನೇಮಿತ್ತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಕುಮಾರಂ, ದಿಸ್ವಾ ಬನ್ಧುಮನ್ತಂ ರಾಜಾನಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘ಅತ್ತಮನೋ, ದೇವ, ಹೋಹಿ, ಮಹೇಸಕ್ಖೋ ತೇ ಪುತ್ತೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ, ಲಾಭಾ ತೇ, ಮಹಾರಾಜ, ಸುಲದ್ಧಂ ತೇ, ಮಹಾರಾಜ, ಯಸ್ಸ ತೇ ಕುಲೇ ಏವರೂಪೋ ಪುತ್ತೋ ಉಪ್ಪನ್ನೋ। ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಯೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ದ್ವೇವ ಗತಿಯೋ ಭವನ್ತಿ ಅನಞ್ಞಾ। ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಧಮ್ಮಿಕೋ ಧಮ್ಮರಾಜಾ ಚಾತುರನ್ತೋ ವಿಜಿತಾವೀ ಜನಪದತ್ಥಾವರಿಯಪ್ಪತ್ತೋ ಸತ್ತರತನಸಮನ್ನಾಗತೋ। ತಸ್ಸಿಮಾನಿ ಸತ್ತರತನಾನಿ ಭವನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚಕ್ಕರತನಂ ಹತ್ಥಿರತನಂ ಅಸ್ಸರತನಂ ಮಣಿರತನಂ ಇತ್ಥಿರತನಂ ಗಹಪತಿರತನಂ ಪರಿಣಾಯಕರತನಮೇವ ಸತ್ತಮಂ। ಪರೋಸಹಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಪುತ್ತಾ ಭವನ್ತಿ ಸೂರಾ ವೀರಙ್ಗರೂಪಾ ಪರಸೇನಪ್ಪಮದ್ದನಾ। ಸೋ ಇಮಂ ಪಥವಿಂ ಸಾಗರಪರಿಯನ್ತಂ ಅದಣ್ಡೇನ ಅಸತ್ಥೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅಭಿವಿಜಿಯ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ। ಸಚೇ ಖೋ ಪನ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜತಿ, ಅರಹಂ ಹೋತಿ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ವಿವಟಚ್ಛದೋ।

    33. ‘‘Jāte kho pana, bhikkhave, vipassimhi kumāre bandhumato rañño paṭivedesuṃ – ‘putto te, deva 28, jāto, taṃ devo passatū’ti. Addasā kho, bhikkhave, bandhumā rājā vipassiṃ kumāraṃ, disvā nemitte brāhmaṇe āmantāpetvā etadavoca – ‘passantu bhonto nemittā brāhmaṇā kumāra’nti. Addasaṃsu kho, bhikkhave, nemittā brāhmaṇā vipassiṃ kumāraṃ, disvā bandhumantaṃ rājānaṃ etadavocuṃ – ‘attamano, deva, hohi, mahesakkho te putto uppanno, lābhā te, mahārāja, suladdhaṃ te, mahārāja, yassa te kule evarūpo putto uppanno. Ayañhi, deva, kumāro dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato, yehi samannāgatassa mahāpurisassa dveva gatiyo bhavanti anaññā. Sace agāraṃ ajjhāvasati, rājā hoti cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato. Tassimāni sattaratanāni bhavanti. Seyyathidaṃ – cakkaratanaṃ hatthiratanaṃ assaratanaṃ maṇiratanaṃ itthiratanaṃ gahapatiratanaṃ pariṇāyakaratanameva sattamaṃ. Parosahassaṃ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā. So imaṃ pathaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena abhivijiya ajjhāvasati. Sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭacchado.

    ೩೪. ‘ಕತಮೇಹಿ ಚಾಯಂ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಯೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ದ್ವೇವ ಗತಿಯೋ ಭವನ್ತಿ ಅನಞ್ಞಾ। ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಧಮ್ಮಿಕೋ ಧಮ್ಮರಾಜಾ ಚಾತುರನ್ತೋ ವಿಜಿತಾಪೀ ಜನಪದತ್ಥಾವರಿಯಪ್ಪತ್ತೋ ಸತ್ತರತನಸಮನ್ನಾಗತೋ। ತಸ್ಸಿಮಾನಿ ಸತ್ತರತನಾನಿ ಭವನ್ತಿ । ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚಕ್ಕರತನಂ ಹತ್ಥಿರತನಂ ಅಸ್ಸರತನಂ ಮಣಿರತನಂ ಇತ್ಥಿರತನಂ ಗಹಪತಿರತನಂ ಪರಿಣಾಯಕರತನಮೇವ ಸತ್ತಮಂ। ಪರೋಸಹಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಪುತ್ತಾ ಭವನ್ತಿ ಸೂರಾ ವೀರಙ್ಗರೂಪಾ ಪರಸೇನಪ್ಪಮದ್ದನಾ। ಸೋ ಇಮಂ ಪಥವಿಂ ಸಾಗರಪರಿಯನ್ತಂ ಅದಣ್ಡೇನ ಅಸತ್ಥೇನ ಧಮ್ಮೇನ ಅಭಿವಿಜಿಯ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ। ಸಚೇ ಖೋ ಪನ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜತಿ, ಅರಹಂ ಹೋತಿ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ವಿವಟಚ್ಛದೋ।

    34. ‘Katamehi cāyaṃ, deva, kumāro dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato, yehi samannāgatassa mahāpurisassa dveva gatiyo bhavanti anaññā. Sace agāraṃ ajjhāvasati, rājā hoti cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāpī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato. Tassimāni sattaratanāni bhavanti . Seyyathidaṃ – cakkaratanaṃ hatthiratanaṃ assaratanaṃ maṇiratanaṃ itthiratanaṃ gahapatiratanaṃ pariṇāyakaratanameva sattamaṃ. Parosahassaṃ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā. So imaṃ pathaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena abhivijiya ajjhāvasati. Sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭacchado.

    ೩೫. ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಪಾದೋ। ಯಂ ಪಾಯಂ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಸುಪ್ಪತಿಟ್ಠಿತಪಾದೋ। ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಂ ಭವತಿ।

    35. ‘Ayañhi, deva, kumāro suppatiṭṭhitapādo. Yaṃ pāyaṃ, deva, kumāro suppatiṭṭhitapādo. Idampissa mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇaṃ bhavati.

    ‘ಇಮಸ್ಸ, ದೇವ 29, ಕುಮಾರಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ಪಾದತಲೇಸು ಚಕ್ಕಾನಿ ಜಾತಾನಿ ಸಹಸ್ಸಾರಾನಿ ಸನೇಮಿಕಾನಿ ಸನಾಭಿಕಾನಿ ಸಬ್ಬಾಕಾರಪರಿಪೂರಾನಿ। ಯಮ್ಪಿ, ಇಮಸ್ಸ ದೇವ, ಕುಮಾರಸ್ಸ ಹೇಟ್ಠಾ ಪಾದತಲೇಸು ಚಕ್ಕಾನಿ ಜಾತಾನಿ ಸಹಸ್ಸಾರಾನಿ ಸನೇಮಿಕಾನಿ ಸನಾಭಿಕಾನಿ ಸಬ್ಬಾಕಾರಪರಿಪೂರಾನಿ, ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಂ ಭವತಿ।

    ‘Imassa, deva 30, kumārassa heṭṭhā pādatalesu cakkāni jātāni sahassārāni sanemikāni sanābhikāni sabbākāraparipūrāni. Yampi, imassa deva, kumārassa heṭṭhā pādatalesu cakkāni jātāni sahassārāni sanemikāni sanābhikāni sabbākāraparipūrāni, idampissa mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇaṃ bhavati.

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಆಯತಪಣ್ಹೀ…ಪೇ॰…

    ‘Ayañhi deva, kumāro āyatapaṇhī…pe…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ದೀಘಙ್ಗುಲೀ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro dīghaṅgulī…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಮುದುತಲುನಹತ್ಥಪಾದೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro mudutalunahatthapādo…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ ಕುಮಾರೋ ಜಾಲಹತ್ಥಪಾದೋ…

    ‘Ayañhi, deva kumāro jālahatthapādo…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉಸ್ಸಙ್ಖಪಾದೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro ussaṅkhapādo…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಏಣಿಜಙ್ಘೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro eṇijaṅgho…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಠಿತಕೋವ ಅನೋನಮನ್ತೋ ಉಭೋಹಿ ಪಾಣಿತಲೇಹಿ ಜಣ್ಣುಕಾನಿ ಪರಿಮಸತಿ 31 ಪರಿಮಜ್ಜತಿ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro ṭhitakova anonamanto ubhohi pāṇitalehi jaṇṇukāni parimasati 32 parimajjati…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ , ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಕೋಸೋಹಿತವತ್ಥಗುಯ್ಹೋ…

    ‘Ayañhi , deva, kumāro kosohitavatthaguyho…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಸುವಣ್ಣವಣ್ಣೋ ಕಞ್ಚನಸನ್ನಿಭತ್ತಚೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro suvaṇṇavaṇṇo kañcanasannibhattaco…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಸುಖುಮಚ್ಛವೀ; ಸುಖುಮತ್ತಾ ಛವಿಯಾ ರಜೋಜಲ್ಲಂ ಕಾಯೇ ನ ಉಪಲಿಮ್ಪತಿ 33 …

    ‘Ayañhi, deva, kumāro sukhumacchavī; sukhumattā chaviyā rajojallaṃ kāye na upalimpati 34 …

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಏಕೇಕಲೋಮೋ; ಏಕೇಕಾನಿ ಲೋಮಾನಿ ಲೋಮಕೂಪೇಸು ಜಾತಾನಿ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro ekekalomo; ekekāni lomāni lomakūpesu jātāni…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉದ್ಧಗ್ಗಲೋಮೋ; ಉದ್ಧಗ್ಗಾನಿ ಲೋಮಾನಿ ಜಾತಾನಿ ನೀಲಾನಿ ಅಞ್ಜನವಣ್ಣಾನಿ ಕುಣ್ಡಲಾವಟ್ಟಾನಿ ದಕ್ಖಿಣಾವಟ್ಟಕಜಾತಾನಿ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro uddhaggalomo; uddhaggāni lomāni jātāni nīlāni añjanavaṇṇāni kuṇḍalāvaṭṭāni dakkhiṇāvaṭṭakajātāni…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮುಜುಗತ್ತೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro brahmujugatto…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಸತ್ತುಸ್ಸದೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro sattussado…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ , ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಸೀಹಪುಬ್ಬದ್ಧಕಾಯೋ…

    ‘Ayañhi , deva, kumāro sīhapubbaddhakāyo…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಚಿತನ್ತರಂಸೋ 35 …

    ‘Ayañhi, deva, kumāro citantaraṃso 36 …

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ನಿಗ್ರೋಧಪರಿಮಣ್ಡಲೋ ಯಾವತಕ್ವಸ್ಸ ಕಾಯೋ ತಾವತಕ್ವಸ್ಸ ಬ್ಯಾಮೋ, ಯಾವತಕ್ವಸ್ಸ ಬ್ಯಾಮೋ, ತಾವತಕ್ವಸ್ಸ ಕಾಯೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro nigrodhaparimaṇḍalo yāvatakvassa kāyo tāvatakvassa byāmo, yāvatakvassa byāmo, tāvatakvassa kāyo…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ , ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಸಮವಟ್ಟಕ್ಖನ್ಧೋ…

    ‘Ayañhi , deva, kumāro samavaṭṭakkhandho…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ರಸಗ್ಗಸಗ್ಗೀ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro rasaggasaggī…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಸೀಹಹನು…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro sīhahanu…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಚತ್ತಾಲೀಸದನ್ತೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro cattālīsadanto…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಸಮದನ್ತೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro samadanto…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಅವಿರಳದನ್ತೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro aviraḷadanto…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಸುಸುಕ್ಕದಾಠೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro susukkadāṭho…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಪಹೂತಜಿವ್ಹೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro pahūtajivho…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಸರೋ ಕರವೀಕಭಾಣೀ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro brahmassaro karavīkabhāṇī…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಅಭಿನೀಲನೇತ್ತೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro abhinīlanetto…

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಗೋಪಖುಮೋ…

    ‘Ayañhi, deva, kumāro gopakhumo…

    ಇಮಸ್ಸ, ದೇವ, ಕುಮಾರಸ್ಸ ಉಣ್ಣಾ ಭಮುಕನ್ತರೇ ಜಾತಾ ಓದಾತಾ ಮುದುತೂಲಸನ್ನಿಭಾ। ಯಮ್ಪಿ ಇಮಸ್ಸ ದೇವ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಉಣ್ಣಾ ಭಮುಕನ್ತರೇ ಜಾತಾ ಓದಾತಾ ಮುದುತೂಲಸನ್ನಿಭಾ, ಇದಮ್ಪಿಮಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಂ ಭವತಿ।

    Imassa, deva, kumārassa uṇṇā bhamukantare jātā odātā mudutūlasannibhā. Yampi imassa deva kumārassa uṇṇā bhamukantare jātā odātā mudutūlasannibhā, idampimassa mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇaṃ bhavati.

    ‘ಅಯಞ್ಹಿ , ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉಣ್ಹೀಸಸೀಸೋ। ಯಂ ಪಾಯಂ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉಣ್ಹೀಸಸೀಸೋ, ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣಂ ಭವತಿ।

    ‘Ayañhi , deva, kumāro uṇhīsasīso. Yaṃ pāyaṃ, deva, kumāro uṇhīsasīso, idampissa mahāpurisassa mahāpurisalakkhaṇaṃ bhavati.

    ೩೬. ‘ಇಮೇಹಿ ಖೋ ಅಯಂ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ದ್ವತ್ತಿಂಸಮಹಾಪುರಿಸಲಕ್ಖಣೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಯೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಪುರಿಸಸ್ಸ ದ್ವೇವ ಗತಿಯೋ ಭವನ್ತಿ ಅನಞ್ಞಾ। ಸಚೇ ಅಗಾರಂ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ, ರಾಜಾ ಹೋತಿ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಧಮ್ಮಿಕೋ ಧಮ್ಮರಾಜಾ ಚಾತುರನ್ತೋ ವಿಜಿತಾವೀ ಜನಪದತ್ಥಾವರಿಯಪ್ಪತ್ತೋ ಸತ್ತರತನಸಮನ್ನಾಗತೋ। ತಸ್ಸಿಮಾನಿ ಸತ್ತರತನಾನಿ ಭವನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚಕ್ಕರತನಂ ಹತ್ಥಿರತನಂ ಅಸ್ಸರತನಂ ಮಣಿರತನಂ ಇತ್ಥಿರತನಂ ಗಹಪತಿರತನಂ ಪರಿಣಾಯಕರತನಮೇವ ಸತ್ತಮಂ। ಪರೋಸಹಸ್ಸಂ ಖೋ ಪನಸ್ಸ ಪುತ್ತಾ ಭವನ್ತಿ ಸೂರಾ ವೀರಙ್ಗರೂಪಾ ಪರಸೇನಪ್ಪಮದ್ದನಾ। ಸೋ ಇಮಂ ಪಥವಿಂ ಸಾಗರಪರಿಯನ್ತಂ ಅದಣ್ಡೇನ ಅಸತ್ಥೇನ ಧಮ್ಮೇನ 37 ಅಭಿವಿಜಿಯ ಅಜ್ಝಾವಸತಿ। ಸಚೇ ಖೋ ಪನ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜತಿ, ಅರಹಂ ಹೋತಿ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ವಿವಟಚ್ಛದೋ’ತಿ।

    36. ‘Imehi kho ayaṃ, deva, kumāro dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato, yehi samannāgatassa mahāpurisassa dveva gatiyo bhavanti anaññā. Sace agāraṃ ajjhāvasati, rājā hoti cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato. Tassimāni sattaratanāni bhavanti. Seyyathidaṃ – cakkaratanaṃ hatthiratanaṃ assaratanaṃ maṇiratanaṃ itthiratanaṃ gahapatiratanaṃ pariṇāyakaratanameva sattamaṃ. Parosahassaṃ kho panassa puttā bhavanti sūrā vīraṅgarūpā parasenappamaddanā. So imaṃ pathaviṃ sāgarapariyantaṃ adaṇḍena asatthena dhammena 38 abhivijiya ajjhāvasati. Sace kho pana agārasmā anagāriyaṃ pabbajati, arahaṃ hoti sammāsambuddho loke vivaṭacchado’ti.

    ವಿಪಸ್ಸೀಸಮಞ್ಞಾ

    Vipassīsamaññā

    ೩೭. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಾ ರಾಜಾ ನೇಮಿತ್ತೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಅಹತೇಹಿ ವತ್ಥೇಹಿ ಅಚ್ಛಾದಾಪೇತ್ವಾ 39 ಸಬ್ಬಕಾಮೇಹಿ ಸನ್ತಪ್ಪೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಾ ರಾಜಾ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಧಾತಿಯೋ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಸಿ। ಅಞ್ಞಾ ಖೀರಂ ಪಾಯೇನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಾ ನ್ಹಾಪೇನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಾ ಧಾರೇನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಾ ಅಙ್ಕೇನ ಪರಿಹರನ್ತಿ। ಜಾತಸ್ಸ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಸೇತಚ್ಛತ್ತಂ ಧಾರಯಿತ್ಥ ದಿವಾ ಚೇವ ರತ್ತಿಞ್ಚ – ‘ಮಾ ನಂ ಸೀತಂ ವಾ ಉಣ್ಹಂ ವಾ ತಿಣಂ ವಾ ರಜೋ ವಾ ಉಸ್ಸಾವೋ ವಾ ಬಾಧಯಿತ್ಥಾ’ತಿ। ಜಾತೋ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಬಹುನೋ ಜನಸ್ಸ ಪಿಯೋ ಅಹೋಸಿ ಮನಾಪೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಪ್ಪಲಂ ವಾ ಪದುಮಂ ವಾ ಪುಣ್ಡರೀಕಂ ವಾ ಬಹುನೋ ಜನಸ್ಸ ಪಿಯಂ ಮನಾಪಂ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಬಹುನೋ ಜನಸ್ಸ ಪಿಯೋ ಅಹೋಸಿ ಮನಾಪೋ। ಸ್ವಾಸ್ಸುದಂ ಅಙ್ಕೇನೇವ ಅಙ್ಕಂ ಪರಿಹರಿಯತಿ।

    37. ‘‘Atha kho, bhikkhave, bandhumā rājā nemitte brāhmaṇe ahatehi vatthehi acchādāpetvā 40 sabbakāmehi santappesi. Atha kho, bhikkhave, bandhumā rājā vipassissa kumārassa dhātiyo upaṭṭhāpesi. Aññā khīraṃ pāyenti, aññā nhāpenti, aññā dhārenti, aññā aṅkena pariharanti. Jātassa kho pana, bhikkhave, vipassissa kumārassa setacchattaṃ dhārayittha divā ceva rattiñca – ‘mā naṃ sītaṃ vā uṇhaṃ vā tiṇaṃ vā rajo vā ussāvo vā bādhayitthā’ti. Jāto kho pana, bhikkhave, vipassī kumāro bahuno janassa piyo ahosi manāpo. Seyyathāpi, bhikkhave, uppalaṃ vā padumaṃ vā puṇḍarīkaṃ vā bahuno janassa piyaṃ manāpaṃ; evameva kho, bhikkhave, vipassī kumāro bahuno janassa piyo ahosi manāpo. Svāssudaṃ aṅkeneva aṅkaṃ parihariyati.

    ೩೮. ‘‘ಜಾತೋ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಮಞ್ಜುಸ್ಸರೋ ಚ 41 ಅಹೋಸಿ ವಗ್ಗುಸ್ಸರೋ ಚ ಮಧುರಸ್ಸರೋ ಚ ಪೇಮನಿಯಸ್ಸರೋ ಚ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹಿಮವನ್ತೇ ಪಬ್ಬತೇ ಕರವೀಕಾ ನಾಮ ಸಕುಣಜಾತಿ ಮಞ್ಜುಸ್ಸರಾ ಚ ವಗ್ಗುಸ್ಸರಾ ಚ ಮಧುರಸ್ಸರಾ ಚ ಪೇಮನಿಯಸ್ಸರಾ ಚ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಮಞ್ಜುಸ್ಸರೋ ಚ ಅಹೋಸಿ ವಗ್ಗುಸ್ಸರೋ ಚ ಮಧುರಸ್ಸರೋ ಚ ಪೇಮನಿಯಸ್ಸರೋ ಚ।

    38. ‘‘Jāto kho pana, bhikkhave, vipassī kumāro mañjussaro ca 42 ahosi vaggussaro ca madhurassaro ca pemaniyassaro ca. Seyyathāpi, bhikkhave, himavante pabbate karavīkā nāma sakuṇajāti mañjussarā ca vaggussarā ca madhurassarā ca pemaniyassarā ca; evameva kho, bhikkhave, vipassī kumāro mañjussaro ca ahosi vaggussaro ca madhurassaro ca pemaniyassaro ca.

    ೩೯. ‘‘ಜಾತಸ್ಸ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಜಂ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖು ಪಾತುರಹೋಸಿ ಯೇನ ಸುದಂ 43 ಸಮನ್ತಾ ಯೋಜನಂ ಪಸ್ಸತಿ ದಿವಾ ಚೇವ ರತ್ತಿಞ್ಚ।

    39. ‘‘Jātassa kho pana, bhikkhave, vipassissa kumārassa kammavipākajaṃ dibbacakkhu pāturahosi yena sudaṃ 44 samantā yojanaṃ passati divā ceva rattiñca.

    ೪೦. ‘‘ಜಾತೋ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಅನಿಮಿಸನ್ತೋ ಪೇಕ್ಖತಿ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ದೇವಾ ತಾವತಿಂಸಾ। ‘ಅನಿಮಿಸನ್ತೋ ಕುಮಾರೋ ಪೇಕ್ಖತೀ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ 45, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ‘ವಿಪಸ್ಸೀ ವಿಪಸ್ಸೀ’ ತ್ವೇವ ಸಮಞ್ಞಾ ಉದಪಾದಿ।

    40. ‘‘Jāto kho pana, bhikkhave, vipassī kumāro animisanto pekkhati seyyathāpi devā tāvatiṃsā. ‘Animisanto kumāro pekkhatī’ti kho, bhikkhave 46, vipassissa kumārassa ‘vipassī vipassī’ tveva samaññā udapādi.

    ೪೧. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಾ ರಾಜಾ ಅತ್ಥಕರಣೇ 47 ನಿಸಿನ್ನೋ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಕುಮಾರಂ ಅಙ್ಕೇ ನಿಸೀದಾಪೇತ್ವಾ ಅತ್ಥೇ ಅನುಸಾಸತಿ । ತತ್ರ ಸುದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಪಿತುಅಙ್ಕೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಿಚೇಯ್ಯ ವಿಚೇಯ್ಯ ಅತ್ಥೇ ಪನಾಯತಿ ಞಾಯೇನ 48। ವಿಚೇಯ್ಯ ವಿಚೇಯ್ಯ ಕುಮಾರೋ ಅತ್ಥೇ ಪನಾಯತಿ ಞಾಯೇನಾತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ‘ವಿಪಸ್ಸೀ ವಿಪಸ್ಸೀ’ ತ್ವೇವ ಸಮಞ್ಞಾ ಉದಪಾದಿ।

    41. ‘‘Atha kho, bhikkhave, bandhumā rājā atthakaraṇe 49 nisinno vipassiṃ kumāraṃ aṅke nisīdāpetvā atthe anusāsati . Tatra sudaṃ, bhikkhave, vipassī kumāro pituaṅke nisinno viceyya viceyya atthe panāyati ñāyena 50. Viceyya viceyya kumāro atthe panāyati ñāyenāti kho, bhikkhave, vipassissa kumārassa bhiyyosomattāya ‘vipassī vipassī’ tveva samaññā udapādi.

    ೪೨. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಾ ರಾಜಾ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ತಯೋ ಪಾಸಾದೇ ಕಾರಾಪೇಸಿ, ಏಕಂ ವಸ್ಸಿಕಂ ಏಕಂ ಹೇಮನ್ತಿಕಂ ಏಕಂ ಗಿಮ್ಹಿಕಂ; ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣಾನಿ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಸಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ವಸ್ಸಿಕೇ ಪಾಸಾದೇ ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ 51 ನಿಪ್ಪುರಿಸೇಹಿ ತೂರಿಯೇಹಿ ಪರಿಚಾರಯಮಾನೋ ನ ಹೇಟ್ಠಾಪಾಸಾದಂ ಓರೋಹತೀ’’ತಿ।

    42. ‘‘Atha kho, bhikkhave, bandhumā rājā vipassissa kumārassa tayo pāsāde kārāpesi, ekaṃ vassikaṃ ekaṃ hemantikaṃ ekaṃ gimhikaṃ; pañca kāmaguṇāni upaṭṭhāpesi. Tatra sudaṃ, bhikkhave, vipassī kumāro vassike pāsāde cattāro māse 52 nippurisehi tūriyehi paricārayamāno na heṭṭhāpāsādaṃ orohatī’’ti.

    ಪಠಮಭಾಣವಾರೋ।

    Paṭhamabhāṇavāro.

    ಜಿಣ್ಣಪುರಿಸೋ

    Jiṇṇapuriso

    ೪೩. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಬಹೂನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಬಹೂನಂ ವಸ್ಸಸತಾನಂ ಬಹೂನಂ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸಾರಥಿಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಯೋಜೇಹಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಭದ್ದಾನಿ ಭದ್ದಾನಿ ಯಾನಾನಿ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ಗಚ್ಛಾಮ ಸುಭೂಮಿದಸ್ಸನಾಯಾ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ದೇವಾ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾರಥಿ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಭದ್ದಾನಿ ಭದ್ದಾನಿ ಯಾನಾನಿ ಯೋಜೇತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿವೇದೇಸಿ – ‘ಯುತ್ತಾನಿ ಖೋ ತೇ, ದೇವ, ಭದ್ದಾನಿ ಭದ್ದಾನಿ ಯಾನಾನಿ, ಯಸ್ಸ ದಾನಿ ಕಾಲಂ ಮಞ್ಞಸೀ’ತಿ । ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಭದ್ದಂ ಭದ್ದಂ ಯಾನಂ 53 ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಭದ್ದೇಹಿ ಭದ್ದೇಹಿ ಯಾನೇಹಿ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯಾಸಿ।

    43. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassī kumāro bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena sārathiṃ āmantesi – ‘yojehi, samma sārathi, bhaddāni bhaddāni yānāni uyyānabhūmiṃ gacchāma subhūmidassanāyā’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, bhikkhave, sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā bhaddāni bhaddāni yānāni yojetvā vipassissa kumārassa paṭivedesi – ‘yuttāni kho te, deva, bhaddāni bhaddāni yānāni, yassa dāni kālaṃ maññasī’ti . Atha kho, bhikkhave, vipassī kumāro bhaddaṃ bhaddaṃ yānaṃ 54 abhiruhitvā bhaddehi bhaddehi yānehi uyyānabhūmiṃ niyyāsi.

    ೪೪. ‘‘ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯನ್ತೋ ಪುರಿಸಂ ಜಿಣ್ಣಂ ಗೋಪಾನಸಿವಙ್ಕಂ ಭೋಗ್ಗಂ 55 ದಣ್ಡಪರಾಯನಂ ಪವೇಧಮಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಂ ಆತುರಂ ಗತಯೋಬ್ಬನಂ। ದಿಸ್ವಾ ಸಾರಥಿಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಅಯಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಪುರಿಸೋ ಕಿಂಕತೋ? ಕೇಸಾಪಿಸ್ಸ ನ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ, ಕಾಯೋಪಿಸ್ಸ ನ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸ’ನ್ತಿ। ‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಜಿಣ್ಣೋ ನಾಮಾ’ತಿ। ‘ಕಿಂ ಪನೇಸೋ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಜಿಣ್ಣೋ ನಾಮಾ’ತಿ? ‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಜಿಣ್ಣೋ ನಾಮ। ನ ದಾನಿ ತೇನ ಚಿರಂ ಜೀವಿತಬ್ಬಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ‘ಕಿಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಹಮ್ಪಿ ಜರಾಧಮ್ಮೋ, ಜರಂ ಅನತೀತೋ’ತಿ? ‘ತ್ವಞ್ಚ, ದೇವ, ಮಯಞ್ಚಮ್ಹ ಸಬ್ಬೇ ಜರಾಧಮ್ಮಾ, ಜರಂ ಅನತೀತಾ’ತಿ। ‘ತೇನ ಹಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಲಂ ದಾನಜ್ಜ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ। ಇತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಹೀ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ದೇವಾ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾರಥಿ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ತತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಸಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಗತೋ ದುಕ್ಖೀ ದುಮ್ಮನೋ ಪಜ್ಝಾಯತಿ – ‘ಧಿರತ್ಥು ಕಿರ, ಭೋ, ಜಾತಿ ನಾಮ, ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ಜಾತಸ್ಸ ಜರಾ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತೀ’ತಿ!

    44. ‘‘Addasā kho, bhikkhave, vipassī kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto purisaṃ jiṇṇaṃ gopānasivaṅkaṃ bhoggaṃ 56 daṇḍaparāyanaṃ pavedhamānaṃ gacchantaṃ āturaṃ gatayobbanaṃ. Disvā sārathiṃ āmantesi – ‘ayaṃ pana, samma sārathi, puriso kiṃkato? Kesāpissa na yathā aññesaṃ, kāyopissa na yathā aññesa’nti. ‘Eso kho, deva, jiṇṇo nāmā’ti. ‘Kiṃ paneso, samma sārathi, jiṇṇo nāmā’ti? ‘Eso kho, deva, jiṇṇo nāma. Na dāni tena ciraṃ jīvitabbaṃ bhavissatī’ti. ‘Kiṃ pana, samma sārathi, ahampi jarādhammo, jaraṃ anatīto’ti? ‘Tvañca, deva, mayañcamha sabbe jarādhammā, jaraṃ anatītā’ti. ‘Tena hi, samma sārathi, alaṃ dānajja uyyānabhūmiyā. Itova antepuraṃ paccaniyyāhī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, bhikkhave, sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā tatova antepuraṃ paccaniyyāsi. Tatra sudaṃ, bhikkhave, vipassī kumāro antepuraṃ gato dukkhī dummano pajjhāyati – ‘dhiratthu kira, bho, jāti nāma, yatra hi nāma jātassa jarā paññāyissatī’ti!

    ೪೫. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಾ ರಾಜಾ ಸಾರಥಿಂ ಆಮನ್ತಾಪೇತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘ಕಚ್ಚಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ ಅಭಿರಮಿತ್ಥ? ಕಚ್ಚಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ ಅತ್ತಮನೋ ಅಹೋಸೀ’ತಿ? ‘ನ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ ಅಭಿರಮಿತ್ಥ, ನ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ ಅತ್ತಮನೋ ಅಹೋಸೀ’ತಿ। ‘ಕಿಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅದ್ದಸ ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯನ್ತೋ’ತಿ? ‘ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯನ್ತೋ ಪುರಿಸಂ ಜಿಣ್ಣಂ ಗೋಪಾನಸಿವಙ್ಕಂ ಭೋಗ್ಗಂ ದಣ್ಡಪರಾಯನಂ ಪವೇಧಮಾನಂ ಗಚ್ಛನ್ತಂ ಆತುರಂ ಗತಯೋಬ್ಬನಂ। ದಿಸ್ವಾ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಯಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಪುರಿಸೋ ಕಿಂಕತೋ, ಕೇಸಾಪಿಸ್ಸ ನ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ, ಕಾಯೋಪಿಸ್ಸ ನ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಜಿಣ್ಣೋ ನಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಕಿಂ ಪನೇಸೋ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಜಿಣ್ಣೋ ನಾಮಾ’’ತಿ? ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಜಿಣ್ಣೋ ನಾಮ ನ ದಾನಿ ತೇನ ಚಿರಂ ಜೀವಿತಬ್ಬಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ‘‘ಕಿಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಹಮ್ಪಿ ಜರಾಧಮ್ಮೋ, ಜರಂ ಅನತೀತೋ’’ತಿ? ‘‘ತ್ವಞ್ಚ, ದೇವ, ಮಯಞ್ಚಮ್ಹ ಸಬ್ಬೇ ಜರಾಧಮ್ಮಾ, ಜರಂ ಅನತೀತಾ’’ತಿ।

    45. ‘‘Atha kho, bhikkhave, bandhumā rājā sārathiṃ āmantāpetvā etadavoca – ‘kacci, samma sārathi, kumāro uyyānabhūmiyā abhiramittha? Kacci, samma sārathi, kumāro uyyānabhūmiyā attamano ahosī’ti? ‘Na kho, deva, kumāro uyyānabhūmiyā abhiramittha, na kho, deva, kumāro uyyānabhūmiyā attamano ahosī’ti. ‘Kiṃ pana, samma sārathi, addasa kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto’ti? ‘Addasā kho, deva, kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto purisaṃ jiṇṇaṃ gopānasivaṅkaṃ bhoggaṃ daṇḍaparāyanaṃ pavedhamānaṃ gacchantaṃ āturaṃ gatayobbanaṃ. Disvā maṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ pana, samma sārathi, puriso kiṃkato, kesāpissa na yathā aññesaṃ, kāyopissa na yathā aññesa’’nti? ‘‘Eso kho, deva, jiṇṇo nāmā’’ti. ‘‘Kiṃ paneso, samma sārathi, jiṇṇo nāmā’’ti? ‘‘Eso kho, deva, jiṇṇo nāma na dāni tena ciraṃ jīvitabbaṃ bhavissatī’’ti. ‘‘Kiṃ pana, samma sārathi, ahampi jarādhammo, jaraṃ anatīto’’ti? ‘‘Tvañca, deva, mayañcamha sabbe jarādhammā, jaraṃ anatītā’’ti.

    ‘‘‘ತೇನ ಹಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಲಂ ದಾನಜ್ಜ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ, ಇತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಹೀ’’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ ಅಹಂ, ದೇವ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ತತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಸಿಂ। ಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಗತೋ ದುಕ್ಖೀ ದುಮ್ಮನೋ ಪಜ್ಝಾಯತಿ – ‘‘ಧಿರತ್ಥು ಕಿರ ಭೋ ಜಾತಿ ನಾಮ, ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ಜಾತಸ್ಸ ಜರಾ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತೀ’’’ತಿ।

    ‘‘‘Tena hi, samma sārathi, alaṃ dānajja uyyānabhūmiyā, itova antepuraṃ paccaniyyāhī’’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho ahaṃ, deva, vipassissa kumārassa paṭissutvā tatova antepuraṃ paccaniyyāsiṃ. So kho, deva, kumāro antepuraṃ gato dukkhī dummano pajjhāyati – ‘‘dhiratthu kira bho jāti nāma, yatra hi nāma jātassa jarā paññāyissatī’’’ti.

    ಬ್ಯಾಧಿತಪುರಿಸೋ

    Byādhitapuriso

    ೪೬. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಏತದಹೋಸಿ –

    46. ‘‘Atha kho, bhikkhave, bandhumassa rañño etadahosi –

    ‘ಮಾ ಹೇವ ಖೋ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ನ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸಿ, ಮಾ ಹೇವ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿ, ಮಾ ಹೇವ ನೇಮಿತ್ತಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಸಚ್ಚಂ ಅಸ್ಸ ವಚನ’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಾ ರಾಜಾ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣಾನಿ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಸಿ – ‘ಯಥಾ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ರಜ್ಜಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಯಥಾ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ನ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜೇಯ್ಯ, ಯಥಾ ನೇಮಿತ್ತಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಮಿಚ್ಛಾ ಅಸ್ಸ ವಚನ’ನ್ತಿ।

    ‘Mā heva kho vipassī kumāro na rajjaṃ kāresi, mā heva vipassī kumāro agārasmā anagāriyaṃ pabbaji, mā heva nemittānaṃ brāhmaṇānaṃ saccaṃ assa vacana’nti. Atha kho, bhikkhave, bandhumā rājā vipassissa kumārassa bhiyyosomattāya pañca kāmaguṇāni upaṭṭhāpesi – ‘yathā vipassī kumāro rajjaṃ kareyya, yathā vipassī kumāro na agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya, yathā nemittānaṃ brāhmaṇānaṃ micchā assa vacana’nti.

    ‘‘ತತ್ರ ಸುದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಸಮಪ್ಪಿತೋ ಸಮಙ್ಗೀಭೂತೋ ಪರಿಚಾರೇತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಬಹೂನಂ ವಸ್ಸಾನಂ…ಪೇ॰…

    ‘‘Tatra sudaṃ, bhikkhave, vipassī kumāro pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreti. Atha kho, bhikkhave, vipassī kumāro bahūnaṃ vassānaṃ…pe…

    ೪೭. ‘‘ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯನ್ತೋ ಪುರಿಸಂ ಆಬಾಧಿಕಂ ದುಕ್ಖಿತಂ ಬಾಳ್ಹಗಿಲಾನಂ ಸಕೇ ಮುತ್ತಕರೀಸೇ ಪಲಿಪನ್ನಂ ಸೇಮಾನಂ 57 ಅಞ್ಞೇಹಿ ವುಟ್ಠಾಪಿಯಮಾನಂ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಸಂವೇಸಿಯಮಾನಂ। ದಿಸ್ವಾ ಸಾರಥಿಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಅಯಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಪುರಿಸೋ ಕಿಂಕತೋ? ಅಕ್ಖೀನಿಪಿಸ್ಸ ನ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ, ಸರೋಪಿಸ್ಸ 58 ನ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸ’ನ್ತಿ? ‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಬ್ಯಾಧಿತೋ ನಾಮಾ’ತಿ। ‘ಕಿಂ ಪನೇಸೋ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಬ್ಯಾಧಿತೋ ನಾಮಾ’ತಿ? ‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಬ್ಯಾಧಿತೋ ನಾಮ ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ತಮ್ಹಾ ಆಬಾಧಾ ವುಟ್ಠಹೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ‘ಕಿಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಹಮ್ಪಿ ಬ್ಯಾಧಿಧಮ್ಮೋ, ಬ್ಯಾಧಿಂ ಅನತೀತೋ’ತಿ? ‘ತ್ವಞ್ಚ, ದೇವ, ಮಯಞ್ಚಮ್ಹ ಸಬ್ಬೇ ಬ್ಯಾಧಿಧಮ್ಮಾ, ಬ್ಯಾಧಿಂ ಅನತೀತಾ’ತಿ। ‘ತೇನ ಹಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಲಂ ದಾನಜ್ಜ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ, ಇತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಹೀ’ತಿ। ‘ಏವಂ ದೇವಾ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾರಥಿ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ತತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಸಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಗತೋ ದುಕ್ಖೀ ದುಮ್ಮನೋ ಪಜ್ಝಾಯತಿ – ‘ಧಿರತ್ಥು ಕಿರ ಭೋ ಜಾತಿ ನಾಮ, ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ಜಾತಸ್ಸ ಜರಾ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತಿ, ಬ್ಯಾಧಿ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತೀ’ತಿ।

    47. ‘‘Addasā kho, bhikkhave, vipassī kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto purisaṃ ābādhikaṃ dukkhitaṃ bāḷhagilānaṃ sake muttakarīse palipannaṃ semānaṃ 59 aññehi vuṭṭhāpiyamānaṃ aññehi saṃvesiyamānaṃ. Disvā sārathiṃ āmantesi – ‘ayaṃ pana, samma sārathi, puriso kiṃkato? Akkhīnipissa na yathā aññesaṃ, saropissa 60 na yathā aññesa’nti? ‘Eso kho, deva, byādhito nāmā’ti. ‘Kiṃ paneso, samma sārathi, byādhito nāmā’ti? ‘Eso kho, deva, byādhito nāma appeva nāma tamhā ābādhā vuṭṭhaheyyā’ti. ‘Kiṃ pana, samma sārathi, ahampi byādhidhammo, byādhiṃ anatīto’ti? ‘Tvañca, deva, mayañcamha sabbe byādhidhammā, byādhiṃ anatītā’ti. ‘Tena hi, samma sārathi, alaṃ dānajja uyyānabhūmiyā, itova antepuraṃ paccaniyyāhī’ti. ‘Evaṃ devā’ti kho, bhikkhave, sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā tatova antepuraṃ paccaniyyāsi. Tatra sudaṃ, bhikkhave, vipassī kumāro antepuraṃ gato dukkhī dummano pajjhāyati – ‘dhiratthu kira bho jāti nāma, yatra hi nāma jātassa jarā paññāyissati, byādhi paññāyissatī’ti.

    ೪೮. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಾ ರಾಜಾ ಸಾರಥಿಂ ಆಮನ್ತಾಪೇತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘ಕಚ್ಚಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ ಅಭಿರಮಿತ್ಥ, ಕಚ್ಚಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ ಅತ್ತಮನೋ ಅಹೋಸೀ’ತಿ? ‘ನ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ ಅಭಿರಮಿತ್ಥ, ನ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ ಅತ್ತಮನೋ ಅಹೋಸೀ’ತಿ। ‘ಕಿಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅದ್ದಸ ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯನ್ತೋ’ತಿ? ‘ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯನ್ತೋ ಪುರಿಸಂ ಆಬಾಧಿಕಂ ದುಕ್ಖಿತಂ ಬಾಳ್ಹಗಿಲಾನಂ ಸಕೇ ಮುತ್ತಕರೀಸೇ ಪಲಿಪನ್ನಂ ಸೇಮಾನಂ ಅಞ್ಞೇಹಿ ವುಟ್ಠಾಪಿಯಮಾನಂ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಸಂವೇಸಿಯಮಾನಂ। ದಿಸ್ವಾ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಯಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಪುರಿಸೋ ಕಿಂಕತೋ, ಅಕ್ಖೀನಿಪಿಸ್ಸ ನ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ, ಸರೋಪಿಸ್ಸ ನ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಬ್ಯಾಧಿತೋ ನಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಕಿಂ ಪನೇಸೋ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಬ್ಯಾಧಿತೋ ನಾಮಾ’’ತಿ? ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಬ್ಯಾಧಿತೋ ನಾಮ ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮ ತಮ್ಹಾ ಆಬಾಧಾ ವುಟ್ಠಹೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಕಿಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಹಮ್ಪಿ ಬ್ಯಾಧಿಧಮ್ಮೋ, ಬ್ಯಾಧಿಂ ಅನತೀತೋ’’ತಿ? ‘‘ತ್ವಞ್ಚ, ದೇವ, ಮಯಞ್ಚಮ್ಹ ಸಬ್ಬೇ ಬ್ಯಾಧಿಧಮ್ಮಾ, ಬ್ಯಾಧಿಂ ಅನತೀತಾ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಲಂ ದಾನಜ್ಜ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ, ಇತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ ಅಹಂ, ದೇವ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ತತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಸಿಂ। ಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಗತೋ ದುಕ್ಖೀ ದುಮ್ಮನೋ ಪಜ್ಝಾಯತಿ – ‘‘‘ಧಿರತ್ಥು ಕಿರ ಭೋ ಜಾತಿ ನಾಮ, ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ಜಾತಸ್ಸ ಜರಾ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತಿ, ಬ್ಯಾಧಿ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತೀ’’’ತಿ।

    48. ‘‘Atha kho, bhikkhave, bandhumā rājā sārathiṃ āmantāpetvā etadavoca – ‘kacci, samma sārathi, kumāro uyyānabhūmiyā abhiramittha, kacci, samma sārathi, kumāro uyyānabhūmiyā attamano ahosī’ti? ‘Na kho, deva, kumāro uyyānabhūmiyā abhiramittha, na kho, deva, kumāro uyyānabhūmiyā attamano ahosī’ti. ‘Kiṃ pana, samma sārathi, addasa kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto’ti? ‘Addasā kho, deva, kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto purisaṃ ābādhikaṃ dukkhitaṃ bāḷhagilānaṃ sake muttakarīse palipannaṃ semānaṃ aññehi vuṭṭhāpiyamānaṃ aññehi saṃvesiyamānaṃ. Disvā maṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ pana, samma sārathi, puriso kiṃkato, akkhīnipissa na yathā aññesaṃ, saropissa na yathā aññesa’’nti? ‘‘Eso kho, deva, byādhito nāmā’’ti. ‘‘Kiṃ paneso, samma sārathi, byādhito nāmā’’ti? ‘‘Eso kho, deva, byādhito nāma appeva nāma tamhā ābādhā vuṭṭhaheyyā’’ti. ‘‘Kiṃ pana, samma sārathi, ahampi byādhidhammo, byādhiṃ anatīto’’ti? ‘‘Tvañca, deva, mayañcamha sabbe byādhidhammā, byādhiṃ anatītā’’ti. ‘‘Tena hi, samma sārathi, alaṃ dānajja uyyānabhūmiyā, itova antepuraṃ paccaniyyāhī’’ti. ‘‘Evaṃ, devā’’ti kho ahaṃ, deva, vipassissa kumārassa paṭissutvā tatova antepuraṃ paccaniyyāsiṃ. So kho, deva, kumāro antepuraṃ gato dukkhī dummano pajjhāyati – ‘‘‘dhiratthu kira bho jāti nāma, yatra hi nāma jātassa jarā paññāyissati, byādhi paññāyissatī’’’ti.

    ಕಾಲಙ್ಕತಪುರಿಸೋ

    Kālaṅkatapuriso

    ೪೯. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಮಾ ಹೇವ ಖೋ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ನ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸಿ, ಮಾ ಹೇವ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿ, ಮಾ ಹೇವ ನೇಮಿತ್ತಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಸಚ್ಚಂ ಅಸ್ಸ ವಚನ’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಾ ರಾಜಾ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣಾನಿ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಸಿ – ‘ಯಥಾ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ರಜ್ಜಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಯಥಾ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ನ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜೇಯ್ಯ, ಯಥಾ ನೇಮಿತ್ತಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಮಿಚ್ಛಾ ಅಸ್ಸ ವಚನ’ನ್ತಿ।

    49. ‘‘Atha kho, bhikkhave, bandhumassa rañño etadahosi – ‘mā heva kho vipassī kumāro na rajjaṃ kāresi, mā heva vipassī kumāro agārasmā anagāriyaṃ pabbaji, mā heva nemittānaṃ brāhmaṇānaṃ saccaṃ assa vacana’nti. Atha kho, bhikkhave, bandhumā rājā vipassissa kumārassa bhiyyosomattāya pañca kāmaguṇāni upaṭṭhāpesi – ‘yathā vipassī kumāro rajjaṃ kareyya, yathā vipassī kumāro na agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya, yathā nemittānaṃ brāhmaṇānaṃ micchā assa vacana’nti.

    ‘‘ತತ್ರ ಸುದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಸಮಪ್ಪಿತೋ ಸಮಙ್ಗೀಭೂತೋ ಪರಿಚಾರೇತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಬಹೂನಂ ವಸ್ಸಾನಂ…ಪೇ॰…

    ‘‘Tatra sudaṃ, bhikkhave, vipassī kumāro pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreti. Atha kho, bhikkhave, vipassī kumāro bahūnaṃ vassānaṃ…pe…

    ೫೦. ‘‘ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯನ್ತೋ ಮಹಾಜನಕಾಯಂ ಸನ್ನಿಪತಿತಂ ನಾನಾರತ್ತಾನಞ್ಚ ದುಸ್ಸಾನಂ ವಿಲಾತಂ ಕಯಿರಮಾನಂ। ದಿಸ್ವಾ ಸಾರಥಿಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಸೋ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಮಹಾಜನಕಾಯೋ ಸನ್ನಿಪತಿತೋ ನಾನಾರತ್ತಾನಞ್ಚ ದುಸ್ಸಾನಂ ವಿಲಾತಂ ಕಯಿರತೀ’ತಿ? ‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಕಾಲಙ್ಕತೋ ನಾಮಾ’ತಿ। ‘ತೇನ ಹಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಯೇನ ಸೋ ಕಾಲಙ್ಕತೋ ತೇನ ರಥಂ ಪೇಸೇಹೀ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ದೇವಾ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾರಥಿ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಸೋ ಕಾಲಙ್ಕತೋ ತೇನ ರಥಂ ಪೇಸೇಸಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಪೇತಂ ಕಾಲಙ್ಕತಂ, ದಿಸ್ವಾ ಸಾರಥಿಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಕಿಂ ಪನಾಯಂ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಕಾಲಙ್ಕತೋ ನಾಮಾ’ತಿ? ‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಕಾಲಙ್ಕತೋ ನಾಮ। ನ ದಾನಿ ತಂ ದಕ್ಖನ್ತಿ ಮಾತಾ ವಾ ಪಿತಾ ವಾ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾ, ಸೋಪಿ ನ ದಕ್ಖಿಸ್ಸತಿ ಮಾತರಂ ವಾ ಪಿತರಂ ವಾ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತೇ’ತಿ। ‘ಕಿಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಹಮ್ಪಿ ಮರಣಧಮ್ಮೋ ಮರಣಂ ಅನತೀತೋ; ಮಮ್ಪಿ ನ ದಕ್ಖನ್ತಿ ದೇವೋ ವಾ ದೇವೀ ವಾ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾ; ಅಹಮ್ಪಿ ನ ದಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ ದೇವಂ ವಾ ದೇವಿಂ ವಾ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತೇ’ತಿ? ‘ತ್ವಞ್ಚ, ದೇವ, ಮಯಞ್ಚಮ್ಹ ಸಬ್ಬೇ ಮರಣಧಮ್ಮಾ ಮರಣಂ ಅನತೀತಾ; ತಮ್ಪಿ ನ ದಕ್ಖನ್ತಿ ದೇವೋ ವಾ ದೇವೀ ವಾ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾ; ತ್ವಮ್ಪಿ ನ ದಕ್ಖಿಸ್ಸಸಿ ದೇವಂ ವಾ ದೇವಿಂ ವಾ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತೇ’ತಿ। ‘ತೇನ ಹಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಲಂ ದಾನಜ್ಜ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ, ಇತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಹೀ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ದೇವಾ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾರಥಿ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ತತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಸಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಗತೋ ದುಕ್ಖೀ ದುಮ್ಮನೋ ಪಜ್ಝಾಯತಿ – ‘ಧಿರತ್ಥು ಕಿರ, ಭೋ, ಜಾತಿ ನಾಮ, ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ಜಾತಸ್ಸ ಜರಾ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತಿ, ಬ್ಯಾಧಿ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತಿ, ಮರಣಂ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತೀ’ತಿ।

    50. ‘‘Addasā kho, bhikkhave, vipassī kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto mahājanakāyaṃ sannipatitaṃ nānārattānañca dussānaṃ vilātaṃ kayiramānaṃ. Disvā sārathiṃ āmantesi – ‘kiṃ nu kho, so, samma sārathi, mahājanakāyo sannipatito nānārattānañca dussānaṃ vilātaṃ kayiratī’ti? ‘Eso kho, deva, kālaṅkato nāmā’ti. ‘Tena hi, samma sārathi, yena so kālaṅkato tena rathaṃ pesehī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, bhikkhave, sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā yena so kālaṅkato tena rathaṃ pesesi. Addasā kho, bhikkhave, vipassī kumāro petaṃ kālaṅkataṃ, disvā sārathiṃ āmantesi – ‘kiṃ panāyaṃ, samma sārathi, kālaṅkato nāmā’ti? ‘Eso kho, deva, kālaṅkato nāma. Na dāni taṃ dakkhanti mātā vā pitā vā aññe vā ñātisālohitā, sopi na dakkhissati mātaraṃ vā pitaraṃ vā aññe vā ñātisālohite’ti. ‘Kiṃ pana, samma sārathi, ahampi maraṇadhammo maraṇaṃ anatīto; mampi na dakkhanti devo vā devī vā aññe vā ñātisālohitā; ahampi na dakkhissāmi devaṃ vā deviṃ vā aññe vā ñātisālohite’ti? ‘Tvañca, deva, mayañcamha sabbe maraṇadhammā maraṇaṃ anatītā; tampi na dakkhanti devo vā devī vā aññe vā ñātisālohitā; tvampi na dakkhissasi devaṃ vā deviṃ vā aññe vā ñātisālohite’ti. ‘Tena hi, samma sārathi, alaṃ dānajja uyyānabhūmiyā, itova antepuraṃ paccaniyyāhī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, bhikkhave, sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā tatova antepuraṃ paccaniyyāsi. Tatra sudaṃ, bhikkhave, vipassī kumāro antepuraṃ gato dukkhī dummano pajjhāyati – ‘dhiratthu kira, bho, jāti nāma, yatra hi nāma jātassa jarā paññāyissati, byādhi paññāyissati, maraṇaṃ paññāyissatī’ti.

    ೫೧. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಾ ರಾಜಾ ಸಾರಥಿಂ ಆಮನ್ತಾಪೇತ್ವಾ ಏತದವೋಚ – ‘ಕಚ್ಚಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ ಅಭಿರಮಿತ್ಥ, ಕಚ್ಚಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ ಅತ್ತಮನೋ ಅಹೋಸೀ’ತಿ? ‘ನ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ ಅಭಿರಮಿತ್ಥ, ನ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ ಅತ್ತಮನೋ ಅಹೋಸೀ’ತಿ। ‘ಕಿಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅದ್ದಸ ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯನ್ತೋ’ತಿ? ‘ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯನ್ತೋ ಮಹಾಜನಕಾಯಂ ಸನ್ನಿಪತಿತಂ ನಾನಾರತ್ತಾನಞ್ಚ ದುಸ್ಸಾನಂ ವಿಲಾತಂ ಕಯಿರಮಾನಂ। ದಿಸ್ವಾ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ, ಸೋ , ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಮಹಾಜನಕಾಯೋ ಸನ್ನಿಪತಿತೋ ನಾನಾರತ್ತಾನಞ್ಚ ದುಸ್ಸಾನಂ ವಿಲಾತಂ ಕಯಿರತೀ’’ತಿ? ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಕಾಲಙ್ಕತೋ ನಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಯೇನ ಸೋ ಕಾಲಙ್ಕತೋ ತೇನ ರಥಂ ಪೇಸೇಹೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ ಅಹಂ, ದೇವ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಸೋ ಕಾಲಙ್ಕತೋ ತೇನ ರಥಂ ಪೇಸೇಸಿಂ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಪೇತಂ ಕಾಲಙ್ಕತಂ, ದಿಸ್ವಾ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಿಂ ಪನಾಯಂ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಕಾಲಙ್ಕತೋ ನಾಮಾ’’ತಿ ? ‘‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಕಾಲಙ್ಕತೋ ನಾಮ। ನ ದಾನಿ ತಂ ದಕ್ಖನ್ತಿ ಮಾತಾ ವಾ ಪಿತಾ ವಾ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾ, ಸೋಪಿ ನ ದಕ್ಖಿಸ್ಸತಿ ಮಾತರಂ ವಾ ಪಿತರಂ ವಾ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತೇ’’ತಿ। ‘‘ಕಿಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಹಮ್ಪಿ ಮರಣಧಮ್ಮೋ ಮರಣಂ ಅನತೀತೋ; ಮಮ್ಪಿ ನ ದಕ್ಖನ್ತಿ ದೇವೋ ವಾ ದೇವೀ ವಾ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾ; ಅಹಮ್ಪಿ ನ ದಕ್ಖಿಸ್ಸಾಮಿ ದೇವಂ ವಾ ದೇವಿಂ ವಾ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತೇ’’ತಿ? ‘‘ತ್ವಞ್ಚ, ದೇವ, ಮಯಞ್ಚಮ್ಹ ಸಬ್ಬೇ ಮರಣಧಮ್ಮಾ ಮರಣಂ ಅನತೀತಾ; ತಮ್ಪಿ ನ ದಕ್ಖನ್ತಿ ದೇವೋ ವಾ ದೇವೀ ವಾ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತಾ, ತ್ವಮ್ಪಿ ನ ದಕ್ಖಿಸ್ಸಸಿ ದೇವಂ ವಾ ದೇವಿಂ ವಾ ಅಞ್ಞೇ ವಾ ಞಾತಿಸಾಲೋಹಿತೇ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಅಲಂ ದಾನಜ್ಜ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಯಾ, ಇತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಹೀ’ತಿ। ‘‘‘ಏವಂ, ದೇವಾ’’ತಿ ಖೋ ಅಹಂ, ದೇವ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ತತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಸಿಂ। ಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಕುಮಾರೋ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಗತೋ ದುಕ್ಖೀ ದುಮ್ಮನೋ ಪಜ್ಝಾಯತಿ – ‘‘ಧಿರತ್ಥು ಕಿರ ಭೋ ಜಾತಿ ನಾಮ, ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ಜಾತಸ್ಸ ಜರಾ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತಿ, ಬ್ಯಾಧಿ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತಿ, ಮರಣಂ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತೀ’’’ತಿ।

    51. ‘‘Atha kho, bhikkhave, bandhumā rājā sārathiṃ āmantāpetvā etadavoca – ‘kacci, samma sārathi, kumāro uyyānabhūmiyā abhiramittha, kacci, samma sārathi, kumāro uyyānabhūmiyā attamano ahosī’ti? ‘Na kho, deva, kumāro uyyānabhūmiyā abhiramittha, na kho, deva, kumāro uyyānabhūmiyā attamano ahosī’ti. ‘Kiṃ pana, samma sārathi, addasa kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto’ti? ‘Addasā kho, deva, kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto mahājanakāyaṃ sannipatitaṃ nānārattānañca dussānaṃ vilātaṃ kayiramānaṃ. Disvā maṃ etadavoca – ‘‘kiṃ nu kho, so , samma sārathi, mahājanakāyo sannipatito nānārattānañca dussānaṃ vilātaṃ kayiratī’’ti? ‘‘Eso kho, deva, kālaṅkato nāmā’’ti. ‘‘Tena hi, samma sārathi, yena so kālaṅkato tena rathaṃ pesehī’’ti. ‘‘Evaṃ devā’’ti kho ahaṃ, deva, vipassissa kumārassa paṭissutvā yena so kālaṅkato tena rathaṃ pesesiṃ. Addasā kho, deva, kumāro petaṃ kālaṅkataṃ, disvā maṃ etadavoca – ‘‘kiṃ panāyaṃ, samma sārathi, kālaṅkato nāmā’’ti ? ‘‘Eso kho, deva, kālaṅkato nāma. Na dāni taṃ dakkhanti mātā vā pitā vā aññe vā ñātisālohitā, sopi na dakkhissati mātaraṃ vā pitaraṃ vā aññe vā ñātisālohite’’ti. ‘‘Kiṃ pana, samma sārathi, ahampi maraṇadhammo maraṇaṃ anatīto; mampi na dakkhanti devo vā devī vā aññe vā ñātisālohitā; ahampi na dakkhissāmi devaṃ vā deviṃ vā aññe vā ñātisālohite’’ti? ‘‘Tvañca, deva, mayañcamha sabbe maraṇadhammā maraṇaṃ anatītā; tampi na dakkhanti devo vā devī vā aññe vā ñātisālohitā, tvampi na dakkhissasi devaṃ vā deviṃ vā aññe vā ñātisālohite’’ti. ‘‘Tena hi, samma sārathi, alaṃ dānajja uyyānabhūmiyā, itova antepuraṃ paccaniyyāhī’ti. ‘‘‘Evaṃ, devā’’ti kho ahaṃ, deva, vipassissa kumārassa paṭissutvā tatova antepuraṃ paccaniyyāsiṃ. So kho, deva, kumāro antepuraṃ gato dukkhī dummano pajjhāyati – ‘‘dhiratthu kira bho jāti nāma, yatra hi nāma jātassa jarā paññāyissati, byādhi paññāyissati, maraṇaṃ paññāyissatī’’’ti.

    ಪಬ್ಬಜಿತೋ

    Pabbajito

    ೫೨. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಮಾ ಹೇವ ಖೋ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ನ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸಿ, ಮಾ ಹೇವ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿ, ಮಾ ಹೇವ ನೇಮಿತ್ತಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಸಚ್ಚಂ ಅಸ್ಸ ವಚನ’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮಾ ರಾಜಾ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣಾನಿ ಉಪಟ್ಠಾಪೇಸಿ – ‘ಯಥಾ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ರಜ್ಜಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಯಥಾ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ನ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜೇಯ್ಯ, ಯಥಾ ನೇಮಿತ್ತಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಮಿಚ್ಛಾ ಅಸ್ಸ ವಚನ’ನ್ತಿ।

    52. ‘‘Atha kho, bhikkhave, bandhumassa rañño etadahosi – ‘mā heva kho vipassī kumāro na rajjaṃ kāresi, mā heva vipassī kumāro agārasmā anagāriyaṃ pabbaji, mā heva nemittānaṃ brāhmaṇānaṃ saccaṃ assa vacana’nti. Atha kho, bhikkhave, bandhumā rājā vipassissa kumārassa bhiyyosomattāya pañca kāmaguṇāni upaṭṭhāpesi – ‘yathā vipassī kumāro rajjaṃ kareyya, yathā vipassī kumāro na agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya, yathā nemittānaṃ brāhmaṇānaṃ micchā assa vacana’nti.

    ‘‘ತತ್ರ ಸುದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಸಮಪ್ಪಿತೋ ಸಮಙ್ಗೀಭೂತೋ ಪರಿಚಾರೇತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಬಹೂನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಬಹೂನಂ ವಸ್ಸಸತಾನಂ ಬಹೂನಂ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಸಾರಥಿಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಯೋಜೇಹಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಭದ್ದಾನಿ ಭದ್ದಾನಿ ಯಾನಾನಿ, ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ಗಚ್ಛಾಮ ಸುಭೂಮಿದಸ್ಸನಾಯಾ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ದೇವಾ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾರಥಿ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಭದ್ದಾನಿ ಭದ್ದಾನಿ ಯಾನಾನಿ ಯೋಜೇತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿವೇದೇಸಿ – ‘ಯುತ್ತಾನಿ ಖೋ ತೇ, ದೇವ, ಭದ್ದಾನಿ ಭದ್ದಾನಿ ಯಾನಾನಿ, ಯಸ್ಸ ದಾನಿ ಕಾಲಂ ಮಞ್ಞಸೀ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಭದ್ದಂ ಭದ್ದಂ ಯಾನಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಭದ್ದೇಹಿ ಭದ್ದೇಹಿ ಯಾನೇಹಿ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯಾಸಿ।

    ‘‘Tatra sudaṃ, bhikkhave, vipassī kumāro pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreti. Atha kho, bhikkhave, vipassī kumāro bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena sārathiṃ āmantesi – ‘yojehi, samma sārathi, bhaddāni bhaddāni yānāni, uyyānabhūmiṃ gacchāma subhūmidassanāyā’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, bhikkhave, sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā bhaddāni bhaddāni yānāni yojetvā vipassissa kumārassa paṭivedesi – ‘yuttāni kho te, deva, bhaddāni bhaddāni yānāni, yassa dāni kālaṃ maññasī’ti. Atha kho, bhikkhave, vipassī kumāro bhaddaṃ bhaddaṃ yānaṃ abhiruhitvā bhaddehi bhaddehi yānehi uyyānabhūmiṃ niyyāsi.

    ೫೩. ‘‘ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯನ್ತೋ ಪುರಿಸಂ ಭಣ್ಡುಂ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಕಾಸಾಯವಸನಂ। ದಿಸ್ವಾ ಸಾರಥಿಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಅಯಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಪುರಿಸೋ ಕಿಂಕತೋ? ಸೀಸಂಪಿಸ್ಸ ನ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ, ವತ್ಥಾನಿಪಿಸ್ಸ ನ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸ’ನ್ತಿ? ‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಪಬ್ಬಜಿತೋ ನಾಮಾ’ತಿ। ‘ಕಿಂ ಪನೇಸೋ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಪಬ್ಬಜಿತೋ ನಾಮಾ’ತಿ? ‘ಏಸೋ ಖೋ, ದೇವ, ಪಬ್ಬಜಿತೋ ನಾಮ ಸಾಧು ಧಮ್ಮಚರಿಯಾ ಸಾಧು ಸಮಚರಿಯಾ 61 ಸಾಧು ಕುಸಲಕಿರಿಯಾ 62 ಸಾಧು ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯಾ ಸಾಧು ಅವಿಹಿಂಸಾ ಸಾಧು ಭೂತಾನುಕಮ್ಪಾ’ತಿ। ‘ಸಾಧು ಖೋ ಸೋ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಪಬ್ಬಜಿತೋ ನಾಮ, ಸಾಧು ಧಮ್ಮಚರಿಯಾ ಸಾಧು ಸಮಚರಿಯಾ ಸಾಧು ಕುಸಲಕಿರಿಯಾ ಸಾಧು ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯಾ ಸಾಧು ಅವಿಹಿಂಸಾ ಸಾಧು ಭೂತಾನುಕಮ್ಪಾ। ತೇನ ಹಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ಯೇನ ಸೋ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ತೇನ ರಥಂ ಪೇಸೇಹೀ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ದೇವಾ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾರಥಿ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಸೋ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ತೇನ ರಥಂ ಪೇಸೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ತಂ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಏತದವೋಚ – ‘ತ್ವಂ ಪನ, ಸಮ್ಮ, ಕಿಂಕತೋ, ಸೀಸಮ್ಪಿ ತೇ ನ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸಂ, ವತ್ಥಾನಿಪಿ ತೇ ನ ಯಥಾ ಅಞ್ಞೇಸ’ನ್ತಿ? ‘ಅಹಂ ಖೋ, ದೇವ, ಪಬ್ಬಜಿತೋ ನಾಮಾ’ತಿ। ‘ಕಿಂ ಪನ ತ್ವಂ, ಸಮ್ಮ, ಪಬ್ಬಜಿತೋ ನಾಮಾ’ತಿ? ‘ಅಹಂ ಖೋ, ದೇವ, ಪಬ್ಬಜಿತೋ ನಾಮ, ಸಾಧು ಧಮ್ಮಚರಿಯಾ ಸಾಧು ಸಮಚರಿಯಾ ಸಾಧು ಕುಸಲಕಿರಿಯಾ ಸಾಧು ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯಾ ಸಾಧು ಅವಿಹಿಂಸಾ ಸಾಧು ಭೂತಾನುಕಮ್ಪಾ’ತಿ। ‘ಸಾಧು ಖೋ ತ್ವಂ, ಸಮ್ಮ, ಪಬ್ಬಜಿತೋ ನಾಮ ಸಾಧು ಧಮ್ಮಚರಿಯಾ ಸಾಧು ಸಮಚರಿಯಾ ಸಾಧು ಕುಸಲಕಿರಿಯಾ ಸಾಧು ಪುಞ್ಞಕಿರಿಯಾ ಸಾಧು ಅವಿಹಿಂಸಾ ಸಾಧು ಭೂತಾನುಕಮ್ಪಾ’ತಿ।

    53. ‘‘Addasā kho, bhikkhave, vipassī kumāro uyyānabhūmiṃ niyyanto purisaṃ bhaṇḍuṃ pabbajitaṃ kāsāyavasanaṃ. Disvā sārathiṃ āmantesi – ‘ayaṃ pana, samma sārathi, puriso kiṃkato? Sīsaṃpissa na yathā aññesaṃ, vatthānipissa na yathā aññesa’nti? ‘Eso kho, deva, pabbajito nāmā’ti. ‘Kiṃ paneso, samma sārathi, pabbajito nāmā’ti? ‘Eso kho, deva, pabbajito nāma sādhu dhammacariyā sādhu samacariyā 63 sādhu kusalakiriyā 64 sādhu puññakiriyā sādhu avihiṃsā sādhu bhūtānukampā’ti. ‘Sādhu kho so, samma sārathi, pabbajito nāma, sādhu dhammacariyā sādhu samacariyā sādhu kusalakiriyā sādhu puññakiriyā sādhu avihiṃsā sādhu bhūtānukampā. Tena hi, samma sārathi, yena so pabbajito tena rathaṃ pesehī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, bhikkhave, sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā yena so pabbajito tena rathaṃ pesesi. Atha kho, bhikkhave, vipassī kumāro taṃ pabbajitaṃ etadavoca – ‘tvaṃ pana, samma, kiṃkato, sīsampi te na yathā aññesaṃ, vatthānipi te na yathā aññesa’nti? ‘Ahaṃ kho, deva, pabbajito nāmā’ti. ‘Kiṃ pana tvaṃ, samma, pabbajito nāmā’ti? ‘Ahaṃ kho, deva, pabbajito nāma, sādhu dhammacariyā sādhu samacariyā sādhu kusalakiriyā sādhu puññakiriyā sādhu avihiṃsā sādhu bhūtānukampā’ti. ‘Sādhu kho tvaṃ, samma, pabbajito nāma sādhu dhammacariyā sādhu samacariyā sādhu kusalakiriyā sādhu puññakiriyā sādhu avihiṃsā sādhu bhūtānukampā’ti.

    ಬೋಧಿಸತ್ತಪಬ್ಬಜ್ಜಾ

    Bodhisattapabbajjā

    ೫೪. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಸಾರಥಿಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ತೇನ ಹಿ, ಸಮ್ಮ ಸಾರಥಿ, ರಥಂ ಆದಾಯ ಇತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಹಿ। ಅಹಂ ಪನ ಇಧೇವ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ದೇವಾ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾರಥಿ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಕುಮಾರಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ರಥಂ ಆದಾಯ ತತೋವ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಪಚ್ಚನಿಯ್ಯಾಸಿ। ವಿಪಸ್ಸೀ ಪನ ಕುಮಾರೋ ತತ್ಥೇವ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿ।

    54. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassī kumāro sārathiṃ āmantesi – ‘tena hi, samma sārathi, rathaṃ ādāya itova antepuraṃ paccaniyyāhi. Ahaṃ pana idheva kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, bhikkhave, sārathi vipassissa kumārassa paṭissutvā rathaṃ ādāya tatova antepuraṃ paccaniyyāsi. Vipassī pana kumāro tattheva kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbaji.

    ಮಹಾಜನಕಾಯಅನುಪಬ್ಬಜ್ಜಾ

    Mahājanakāyaanupabbajjā

    ೫೫. ‘‘ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಮಹಾಜನಕಾಯೋ ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಾಣಸಹಸ್ಸಾನಿ – ‘ವಿಪಸ್ಸೀ ಕಿರ ಕುಮಾರೋ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ’ತಿ। ಸುತ್ವಾನ ತೇಸಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ನ ಹಿ ನೂನ ಸೋ ಓರಕೋ ಧಮ್ಮವಿನಯೋ, ನ ಸಾ ಓರಕಾ 65 ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ, ಯತ್ಥ ವಿಪಸ್ಸೀ ಕುಮಾರೋ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋ। ವಿಪಸ್ಸೀಪಿ ನಾಮ ಕುಮಾರೋ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸತಿ, ಕಿಮಙ್ಗಂ 66 ಪನ ಮಯ’ನ್ತಿ।

    55. ‘‘Assosi kho, bhikkhave, bandhumatiyā rājadhāniyā mahājanakāyo caturāsīti pāṇasahassāni – ‘vipassī kira kumāro kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito’ti. Sutvāna tesaṃ etadahosi – ‘na hi nūna so orako dhammavinayo, na sā orakā 67 pabbajjā, yattha vipassī kumāro kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. Vipassīpi nāma kumāro kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissati, kimaṅgaṃ 68 pana maya’nti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಸೋ ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಜನಕಾಯೋ 69 ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಾಣಸಹಸ್ಸಾನಿ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಬೋಧಿಸತ್ತಂ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತಂ ಅನುಪಬ್ಬಜಿಂಸು। ತಾಯ ಸುದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರಿಸಾಯ ಪರಿವುತೋ ವಿಪಸ್ಸೀ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಗಾಮನಿಗಮಜನಪದರಾಜಧಾನೀಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರತಿ।

    ‘‘Atha kho, so bhikkhave, mahājanakāyo 70 caturāsīti pāṇasahassāni kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā vipassiṃ bodhisattaṃ agārasmā anagāriyaṃ pabbajitaṃ anupabbajiṃsu. Tāya sudaṃ, bhikkhave, parisāya parivuto vipassī bodhisatto gāmanigamajanapadarājadhānīsu cārikaṃ carati.

    ೫೬. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ರಹೋಗತಸ್ಸ ಪಟಿಸಲ್ಲೀನಸ್ಸ ಏವಂ ಚೇತಸೋ ಪರಿವಿತಕ್ಕೋ ಉದಪಾದಿ – ‘ನ ಖೋ ಮೇತಂ 71 ಪತಿರೂಪಂ ಯೋಹಂ ಆಕಿಣ್ಣೋ ವಿಹರಾಮಿ, ಯಂನೂನಾಹಂ ಏಕೋ ಗಣಮ್ಹಾ ವೂಪಕಟ್ಠೋ ವಿಹರೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಏಕೋ ಗಣಮ್ಹಾ ವೂಪಕಟ್ಠೋ ವಿಹಾಸಿ , ಅಞ್ಞೇನೇವ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಬ್ಬಜಿತಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಗಮಂಸು, ಅಞ್ಞೇನ ಮಗ್ಗೇನ ವಿಪಸ್ಸೀ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ।

    56. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘na kho metaṃ 72 patirūpaṃ yohaṃ ākiṇṇo viharāmi, yaṃnūnāhaṃ eko gaṇamhā vūpakaṭṭho vihareyya’nti. Atha kho, bhikkhave, vipassī bodhisatto aparena samayena eko gaṇamhā vūpakaṭṭho vihāsi , aññeneva tāni caturāsīti pabbajitasahassāni agamaṃsu, aññena maggena vipassī bodhisatto.

    ಬೋಧಿಸತ್ತಅಭಿನಿವೇಸೋ

    Bodhisattaabhiniveso

    ೫೭. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ವಾಸೂಪಗತಸ್ಸ ರಹೋಗತಸ್ಸ ಪಟಿಸಲ್ಲೀನಸ್ಸ ಏವಂ ಚೇತಸೋ ಪರಿವಿತಕ್ಕೋ ಉದಪಾದಿ – ‘ಕಿಚ್ಛಂ ವತಾಯಂ ಲೋಕೋ ಆಪನ್ನೋ, ಜಾಯತಿ ಚ ಜೀಯತಿ ಚ ಮೀಯತಿ ಚ 73 ಚವತಿ ಚ ಉಪಪಜ್ಜತಿ ಚ, ಅಥ ಚ ಪನಿಮಸ್ಸ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ ಜರಾಮರಣಸ್ಸ, ಕುದಾಸ್ಸು ನಾಮ ಇಮಸ್ಸ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಪಞ್ಞಾಯಿಸ್ಸತಿ ಜರಾಮರಣಸ್ಸಾ’ತಿ?

    57. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa vāsūpagatassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘kicchaṃ vatāyaṃ loko āpanno, jāyati ca jīyati ca mīyati ca 74 cavati ca upapajjati ca, atha ca panimassa dukkhassa nissaraṇaṃ nappajānāti jarāmaraṇassa, kudāssu nāma imassa dukkhassa nissaraṇaṃ paññāyissati jarāmaraṇassā’ti?

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಸತಿ ಜರಾಮರಣಂ ಹೋತಿ, ಕಿಂಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣ’ನ್ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ಜಾತಿಯಾ ಖೋ ಸತಿ ಜರಾಮರಣಂ ಹೋತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣ’ನ್ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho sati jarāmaraṇaṃ hoti, kiṃpaccayā jarāmaraṇa’nti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘jātiyā kho sati jarāmaraṇaṃ hoti, jātipaccayā jarāmaraṇa’nti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಸತಿ ಜಾತಿ ಹೋತಿ, ಕಿಂಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತೀ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ಭವೇ ಖೋ ಸತಿ ಜಾತಿ ಹೋತಿ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತೀ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho sati jāti hoti, kiṃpaccayā jātī’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘bhave kho sati jāti hoti, bhavapaccayā jātī’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಸತಿ ಭವೋ ಹೋತಿ, ಕಿಂಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ಉಪಾದಾನೇ ಖೋ ಸತಿ ಭವೋ ಹೋತಿ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho sati bhavo hoti, kiṃpaccayā bhavo’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘upādāne kho sati bhavo hoti, upādānapaccayā bhavo’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಸತಿ ಉಪಾದಾನಂ ಹೋತಿ, ಕಿಂಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನ’ನ್ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ತಣ್ಹಾಯ ಖೋ ಸತಿ ಉಪಾದಾನಂ ಹೋತಿ, ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನ’ನ್ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho sati upādānaṃ hoti, kiṃpaccayā upādāna’nti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘taṇhāya kho sati upādānaṃ hoti, taṇhāpaccayā upādāna’nti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಸತಿ ತಣ್ಹಾ ಹೋತಿ, ಕಿಂಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ವೇದನಾಯ ಖೋ ಸತಿ ತಣ್ಹಾ ಹೋತಿ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho sati taṇhā hoti, kiṃpaccayā taṇhā’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘vedanāya kho sati taṇhā hoti, vedanāpaccayā taṇhā’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಸತಿ ವೇದನಾ ಹೋತಿ, ಕಿಂಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ಫಸ್ಸೇ ಖೋ ಸತಿ ವೇದನಾ ಹೋತಿ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho sati vedanā hoti, kiṃpaccayā vedanā’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘phasse kho sati vedanā hoti, phassapaccayā vedanā’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಸತಿ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ಕಿಂಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ಸಳಾಯತನೇ ಖೋ ಸತಿ ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ಸಳಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho sati phasso hoti, kiṃpaccayā phasso’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘saḷāyatane kho sati phasso hoti, saḷāyatanapaccayā phasso’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಸತಿ ಸಳಾಯತನಂ ಹೋತಿ, ಕಿಂಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನ’ನ್ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ನಾಮರೂಪೇ ಖೋ ಸತಿ ಸಳಾಯತನಂ ಹೋತಿ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನ’ನ್ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho sati saḷāyatanaṃ hoti, kiṃpaccayā saḷāyatana’nti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘nāmarūpe kho sati saḷāyatanaṃ hoti, nāmarūpapaccayā saḷāyatana’nti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಸತಿ ನಾಮರೂಪಂ ಹೋತಿ, ಕಿಂಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪ’ನ್ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ವಿಞ್ಞಾಣೇ ಖೋ ಸತಿ ನಾಮರೂಪಂ ಹೋತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪ’ನ್ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho sati nāmarūpaṃ hoti, kiṃpaccayā nāmarūpa’nti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘viññāṇe kho sati nāmarūpaṃ hoti, viññāṇapaccayā nāmarūpa’nti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಸತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೋತಿ, ಕಿಂಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣ’ನ್ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ನಾಮರೂಪೇ ಖೋ ಸತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಹೋತಿ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣ’ನ್ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho sati viññāṇaṃ hoti, kiṃpaccayā viññāṇa’nti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘nāmarūpe kho sati viññāṇaṃ hoti, nāmarūpapaccayā viññāṇa’nti.

    ೫೮. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಪಚ್ಚುದಾವತ್ತತಿ ಖೋ ಇದಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ನಾಮರೂಪಮ್ಹಾ, ನಾಪರಂ ಗಚ್ಛತಿ। ಏತ್ತಾವತಾ ಜಾಯೇಥ ವಾ ಜಿಯ್ಯೇಥ ವಾ ಮಿಯ್ಯೇಥ ವಾ ಚವೇಥ ವಾ ಉಪಪಜ್ಜೇಥ ವಾ, ಯದಿದಂ ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ವಿಞ್ಞಾಣಪಚ್ಚಯಾ ನಾಮರೂಪಂ, ನಾಮರೂಪಪಚ್ಚಯಾ ಸಳಾಯತನಂ, ಸಳಾಯತನಪಚ್ಚಯಾ ಫಸ್ಸೋ, ಫಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾ ವೇದನಾ, ವೇದನಾಪಚ್ಚಯಾ ತಣ್ಹಾ , ತಣ್ಹಾಪಚ್ಚಯಾ ಉಪಾದಾನಂ, ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಭವೋ, ಭವಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ, ಜಾತಿಪಚ್ಚಯಾ ಜರಾಮರಣಂ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ ಸಮ್ಭವನ್ತಿ। ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ ಹೋತಿ’।

    58. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘paccudāvattati kho idaṃ viññāṇaṃ nāmarūpamhā, nāparaṃ gacchati. Ettāvatā jāyetha vā jiyyetha vā miyyetha vā cavetha vā upapajjetha vā, yadidaṃ nāmarūpapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, saḷāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā , taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti’.

    ೫೯. ‘‘‘ಸಮುದಯೋ ಸಮುದಯೋ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬೇ ಅನನುಸ್ಸುತೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ, ಞಾಣಂ ಉದಪಾದಿ, ಪಞ್ಞಾ ಉದಪಾದಿ, ವಿಜ್ಜಾ ಉದಪಾದಿ, ಆಲೋಕೋ ಉದಪಾದಿ।

    59. ‘‘‘Samudayo samudayo’ti kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.

    ೬೦. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಅಸತಿ ಜರಾಮರಣಂ ನ ಹೋತಿ, ಕಿಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಜರಾಮರಣನಿರೋಧೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ಜಾತಿಯಾ ಖೋ ಅಸತಿ ಜರಾಮರಣಂ ನ ಹೋತಿ, ಜಾತಿನಿರೋಧಾ ಜರಾಮರಣನಿರೋಧೋ’ತಿ।

    60. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho asati jarāmaraṇaṃ na hoti, kissa nirodhā jarāmaraṇanirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘jātiyā kho asati jarāmaraṇaṃ na hoti, jātinirodhā jarāmaraṇanirodho’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಅಸತಿ ಜಾತಿ ನ ಹೋತಿ, ಕಿಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಜಾತಿನಿರೋಧೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ಭವೇ ಖೋ ಅಸತಿ ಜಾತಿ ನ ಹೋತಿ, ಭವನಿರೋಧಾ ಜಾತಿನಿರೋಧೋ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho asati jāti na hoti, kissa nirodhā jātinirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘bhave kho asati jāti na hoti, bhavanirodhā jātinirodho’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಅಸತಿ ಭವೋ ನ ಹೋತಿ, ಕಿಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಭವನಿರೋಧೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ಉಪಾದಾನೇ ಖೋ ಅಸತಿ ಭವೋ ನ ಹೋತಿ, ಉಪಾದಾನನಿರೋಧಾ ಭವನಿರೋಧೋ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho asati bhavo na hoti, kissa nirodhā bhavanirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘upādāne kho asati bhavo na hoti, upādānanirodhā bhavanirodho’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಅಸತಿ ಉಪಾದಾನಂ ನ ಹೋತಿ, ಕಿಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಉಪಾದಾನನಿರೋಧೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ತಣ್ಹಾಯ ಖೋ ಅಸತಿ ಉಪಾದಾನಂ ನ ಹೋತಿ, ತಣ್ಹಾನಿರೋಧಾ ಉಪಾದಾನನಿರೋಧೋ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho asati upādānaṃ na hoti, kissa nirodhā upādānanirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘taṇhāya kho asati upādānaṃ na hoti, taṇhānirodhā upādānanirodho’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಅಸತಿ ತಣ್ಹಾ ನ ಹೋತಿ, ಕಿಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ತಣ್ಹಾನಿರೋಧೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ವೇದನಾಯ ಖೋ ಅಸತಿ ತಣ್ಹಾ ನ ಹೋತಿ, ವೇದನಾನಿರೋಧಾ ತಣ್ಹಾನಿರೋಧೋ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho asati taṇhā na hoti, kissa nirodhā taṇhānirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘vedanāya kho asati taṇhā na hoti, vedanānirodhā taṇhānirodho’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಅಸತಿ ವೇದನಾ ನ ಹೋತಿ, ಕಿಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ವೇದನಾನಿರೋಧೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ಫಸ್ಸೇ ಖೋ ಅಸತಿ ವೇದನಾ ನ ಹೋತಿ, ಫಸ್ಸನಿರೋಧಾ ವೇದನಾನಿರೋಧೋ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho asati vedanā na hoti, kissa nirodhā vedanānirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘phasse kho asati vedanā na hoti, phassanirodhā vedanānirodho’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಅಸತಿ ಫಸ್ಸೋ ನ ಹೋತಿ, ಕಿಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಫಸ್ಸನಿರೋಧೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ಸಳಾಯತನೇ ಖೋ ಅಸತಿ ಫಸ್ಸೋ ನ ಹೋತಿ, ಸಳಾಯತನನಿರೋಧಾ ಫಸ್ಸನಿರೋಧೋ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho asati phasso na hoti, kissa nirodhā phassanirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘saḷāyatane kho asati phasso na hoti, saḷāyatananirodhā phassanirodho’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಅಸತಿ ಸಳಾಯತನಂ ನ ಹೋತಿ, ಕಿಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ಸಳಾಯತನನಿರೋಧೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ನಾಮರೂಪೇ ಖೋ ಅಸತಿ ಸಳಾಯತನಂ ನ ಹೋತಿ, ನಾಮರೂಪನಿರೋಧಾ ಸಳಾಯತನನಿರೋಧೋ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho asati saḷāyatanaṃ na hoti, kissa nirodhā saḷāyatananirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘nāmarūpe kho asati saḷāyatanaṃ na hoti, nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಅಸತಿ ನಾಮರೂಪಂ ನ ಹೋತಿ, ಕಿಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ನಾಮರೂಪನಿರೋಧೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ವಿಞ್ಞಾಣೇ ಖೋ ಅಸತಿ ನಾಮರೂಪಂ ನ ಹೋತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಾ ನಾಮರೂಪನಿರೋಧೋ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho asati nāmarūpaṃ na hoti, kissa nirodhā nāmarūpanirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘viññāṇe kho asati nāmarūpaṃ na hoti, viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಮ್ಹಿ ನು ಖೋ ಅಸತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಹೋತಿ, ಕಿಸ್ಸ ನಿರೋಧಾ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಅಹು ಪಞ್ಞಾಯ ಅಭಿಸಮಯೋ – ‘ನಾಮರೂಪೇ ಖೋ ಅಸತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ನ ಹೋತಿ, ನಾಮರೂಪನಿರೋಧಾ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧೋ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘kimhi nu kho asati viññāṇaṃ na hoti, kissa nirodhā viññāṇanirodho’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa yoniso manasikārā ahu paññāya abhisamayo – ‘nāmarūpe kho asati viññāṇaṃ na hoti, nāmarūpanirodhā viññāṇanirodho’ti.

    ೬೧. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಅಧಿಗತೋ ಖೋ ಮ್ಯಾಯಂ ಮಗ್ಗೋ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ಯದಿದಂ – ನಾಮರೂಪನಿರೋಧಾ ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧೋ, ವಿಞ್ಞಾಣನಿರೋಧಾ ನಾಮರೂಪನಿರೋಧೋ, ನಾಮರೂಪನಿರೋಧಾ ಸಳಾಯತನನಿರೋಧೋ, ಸಳಾಯತನನಿರೋಧಾ ಫಸ್ಸನಿರೋಧೋ, ಫಸ್ಸನಿರೋಧಾ ವೇದನಾನಿರೋಧೋ, ವೇದನಾನಿರೋಧಾ ತಣ್ಹಾನಿರೋಧೋ, ತಣ್ಹಾನಿರೋಧಾ ಉಪಾದಾನನಿರೋಧೋ, ಉಪಾದಾನನಿರೋಧಾ ಭವನಿರೋಧೋ, ಭವನಿರೋಧಾ ಜಾತಿನಿರೋಧೋ, ಜಾತಿನಿರೋಧಾ ಜರಾಮರಣಂ ಸೋಕಪರಿದೇವದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸುಪಾಯಾಸಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ। ಏವಮೇತಸ್ಸ ಕೇವಲಸ್ಸ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧಸ್ಸ ನಿರೋಧೋ ಹೋತಿ’।

    61. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa etadahosi – ‘adhigato kho myāyaṃ maggo sambodhāya yadidaṃ – nāmarūpanirodhā viññāṇanirodho, viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho, nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho, saḷāyatananirodhā phassanirodho, phassanirodhā vedanānirodho, vedanānirodhā taṇhānirodho, taṇhānirodhā upādānanirodho, upādānanirodhā bhavanirodho, bhavanirodhā jātinirodho, jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti. Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti’.

    ೬೨. ‘‘‘ನಿರೋಧೋ ನಿರೋಧೋ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಪುಬ್ಬೇ ಅನನುಸ್ಸುತೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ, ಞಾಣಂ ಉದಪಾದಿ, ಪಞ್ಞಾ ಉದಪಾದಿ, ವಿಜ್ಜಾ ಉದಪಾದಿ, ಆಲೋಕೋ ಉದಪಾದಿ।

    62. ‘‘‘Nirodho nirodho’ti kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.

    ೬೩. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ಪಞ್ಚಸು ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೇಸು ಉದಯಬ್ಬಯಾನುಪಸ್ಸೀ ವಿಹಾಸಿ – ‘ಇತಿ ರೂಪಂ, ಇತಿ ರೂಪಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ, ಇತಿ ರೂಪಸ್ಸ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ; ಇತಿ ವೇದನಾ, ಇತಿ ವೇದನಾಯ ಸಮುದಯೋ, ಇತಿ ವೇದನಾಯ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ; ಇತಿ ಸಞ್ಞಾ, ಇತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಸಮುದಯೋ, ಇತಿ ಸಞ್ಞಾಯ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ; ಇತಿ ಸಙ್ಖಾರಾ, ಇತಿ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸಮುದಯೋ, ಇತಿ ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ; ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಂ, ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಸಮುದಯೋ, ಇತಿ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಅತ್ಥಙ್ಗಮೋ’ತಿ, ತಸ್ಸ ಪಞ್ಚಸು ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧೇಸು ಉದಯಬ್ಬಯಾನುಪಸ್ಸಿನೋ ವಿಹರತೋ ನ ಚಿರಸ್ಸೇವ ಅನುಪಾದಾಯ ಆಸವೇಹಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚೀ’’ತಿ।

    63. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassī bodhisatto aparena samayena pañcasu upādānakkhandhesu udayabbayānupassī vihāsi – ‘iti rūpaṃ, iti rūpassa samudayo, iti rūpassa atthaṅgamo; iti vedanā, iti vedanāya samudayo, iti vedanāya atthaṅgamo; iti saññā, iti saññāya samudayo, iti saññāya atthaṅgamo; iti saṅkhārā, iti saṅkhārānaṃ samudayo, iti saṅkhārānaṃ atthaṅgamo; iti viññāṇaṃ, iti viññāṇassa samudayo, iti viññāṇassa atthaṅgamo’ti, tassa pañcasu upādānakkhandhesu udayabbayānupassino viharato na cirasseva anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccī’’ti.

    ದುತಿಯಭಾಣವಾರೋ।

    Dutiyabhāṇavāro.

    ಬ್ರಹ್ಮಯಾಚನಕಥಾ

    Brahmayācanakathā

    ೬೪. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಯಂನೂನಾಹಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಅಧಿಗತೋ ಖೋ ಮ್ಯಾಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ದುದ್ದಸೋ ದುರನುಬೋಧೋ ಸನ್ತೋ ಪಣೀತೋ ಅತಕ್ಕಾವಚರೋ ನಿಪುಣೋ ಪಣ್ಡಿತವೇದನೀಯೋ। ಆಲಯರಾಮಾ ಖೋ ಪನಾಯಂ ಪಜಾ ಆಲಯರತಾ ಆಲಯಸಮ್ಮುದಿತಾ। ಆಲಯರಾಮಾಯ ಖೋ ಪನ ಪಜಾಯ ಆಲಯರತಾಯ ಆಲಯಸಮ್ಮುದಿತಾಯ ದುದ್ದಸಂ ಇದಂ ಠಾನಂ ಯದಿದಂ ಇದಪ್ಪಚ್ಚಯತಾಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪಾದೋ। ಇದಮ್ಪಿ ಖೋ ಠಾನಂ ದುದ್ದಸಂ ಯದಿದಂ ಸಬ್ಬಸಙ್ಖಾರಸಮಥೋ ಸಬ್ಬೂಪಧಿಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೋ ತಣ್ಹಾಕ್ಖಯೋ ವಿರಾಗೋ ನಿರೋಧೋ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ಅಹಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯಂ, ಪರೇ ಚ ಮೇ ನ ಆಜಾನೇಯ್ಯುಂ; ಸೋ ಮಮಸ್ಸ ಕಿಲಮಥೋ, ಸಾ ಮಮಸ್ಸ ವಿಹೇಸಾ’ತಿ।

    64. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ dhammaṃ deseyya’nti. Atha kho, bhikkhave, vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa etadahosi – ‘adhigato kho myāyaṃ dhammo gambhīro duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo. Ālayarāmā kho panāyaṃ pajā ālayaratā ālayasammuditā. Ālayarāmāya kho pana pajāya ālayaratāya ālayasammuditāya duddasaṃ idaṃ ṭhānaṃ yadidaṃ idappaccayatāpaṭiccasamuppādo. Idampi kho ṭhānaṃ duddasaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ. Ahañceva kho pana dhammaṃ deseyyaṃ, pare ca me na ājāneyyuṃ; so mamassa kilamatho, sā mamassa vihesā’ti.

    ೬೫. ‘‘ಅಪಿಸ್ಸು, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಇಮಾ ಅನಚ್ಛರಿಯಾ ಗಾಥಾಯೋ ಪಟಿಭಂಸು ಪುಬ್ಬೇ ಅಸ್ಸುತಪುಬ್ಬಾ –

    65. ‘‘Apissu, bhikkhave, vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ imā anacchariyā gāthāyo paṭibhaṃsu pubbe assutapubbā –

    ‘ಕಿಚ್ಛೇನ ಮೇ ಅಧಿಗತಂ, ಹಲಂ ದಾನಿ ಪಕಾಸಿತುಂ।

    ‘Kicchena me adhigataṃ, halaṃ dāni pakāsituṃ;

    ರಾಗದೋಸಪರೇತೇಹಿ, ನಾಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಸುಸಮ್ಬುಧೋ॥

    Rāgadosaparetehi, nāyaṃ dhammo susambudho.

    ‘ಪಟಿಸೋತಗಾಮಿಂ ನಿಪುಣಂ, ಗಮ್ಭೀರಂ ದುದ್ದಸಂ ಅಣುಂ।

    ‘Paṭisotagāmiṃ nipuṇaṃ, gambhīraṃ duddasaṃ aṇuṃ;

    ರಾಗರತ್ತಾ ನ ದಕ್ಖನ್ತಿ, ತಮೋಖನ್ಧೇನ ಆವುಟಾ’ತಿ॥

    Rāgarattā na dakkhanti, tamokhandhena āvuṭā’ti.

    ‘‘ಇತಿಹ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತೋ ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕತಾಯ ಚಿತ್ತಂ ನಮಿ, ನೋ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಯ।

    ‘‘Itiha , bhikkhave, vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa paṭisañcikkhato appossukkatāya cittaṃ nami, no dhammadesanāya.

    ೬೬. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಞ್ಞತರಸ್ಸ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮುನೋ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋಪರಿವಿತಕ್ಕಮಞ್ಞಾಯ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ನಸ್ಸತಿ ವತ ಭೋ ಲೋಕೋ, ವಿನಸ್ಸತಿ ವತ ಭೋ ಲೋಕೋ, ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕತಾಯ ಚಿತ್ತಂ ನಮತಿ 75, ನೋ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಯಾ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಬಲವಾ ಪುರಿಸೋ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಪಸಾರೇಯ್ಯ, ಪಸಾರಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಸಮಿಞ್ಜೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಅನ್ತರಹಿತೋ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಪುರತೋ ಪಾತುರಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣಂ ಜಾಣುಮಣ್ಡಲಂ ಪಥವಿಯಂ ನಿಹನ್ತ್ವಾ 76 ಯೇನ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ತೇನಞ್ಜಲಿಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚ – ‘ದೇಸೇತು, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಂ, ದೇಸೇತು ಸುಗತೋ ಧಮ್ಮಂ, ಸನ್ತಿ 77 ಸತ್ತಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಜಾತಿಕಾ; ಅಸ್ಸವನತಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಾರೋ’ತಿ।

    66. ‘‘Atha kho, bhikkhave, aññatarassa mahābrahmuno vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa cetasā cetoparivitakkamaññāya etadahosi – ‘nassati vata bho loko, vinassati vata bho loko, yatra hi nāma vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa appossukkatāya cittaṃ namati 78, no dhammadesanāyā’ti. Atha kho so, bhikkhave, mahābrahmā seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya; evameva brahmaloke antarahito vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa purato pāturahosi. Atha kho so, bhikkhave, mahābrahmā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā dakkhiṇaṃ jāṇumaṇḍalaṃ pathaviyaṃ nihantvā 79 yena vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho tenañjaliṃ paṇāmetvā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ etadavoca – ‘desetu, bhante, bhagavā dhammaṃ, desetu sugato dhammaṃ, santi 80 sattā apparajakkhajātikā; assavanatā dhammassa parihāyanti, bhavissanti dhammassa aññātāro’ti.

    ೬೭. ‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ 81, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ತಂ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಮಯ್ಹಮ್ಪಿ ಖೋ, ಬ್ರಹ್ಮೇ, ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಯಂನೂನಾಹಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ, ಬ್ರಹ್ಮೇ, ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಧಿಗತೋ ಖೋ ಮ್ಯಾಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಗಮ್ಭೀರೋ ದುದ್ದಸೋ ದುರನುಬೋಧೋ ಸನ್ತೋ ಪಣೀತೋ ಅತಕ್ಕಾವಚರೋ ನಿಪುಣೋ ಪಣ್ಡಿತವೇದನೀಯೋ। ಆಲಯರಾಮಾ ಖೋ ಪನಾಯಂ ಪಜಾ ಆಲಯರತಾ ಆಲಯಸಮ್ಮುದಿತಾ। ಆಲಯರಾಮಾಯ ಖೋ ಪನ ಪಜಾಯ ಆಲಯರತಾಯ ಆಲಯಸಮ್ಮುದಿತಾಯ ದುದ್ದಸಂ ಇದಂ ಠಾನಂ ಯದಿದಂ ಇದಪ್ಪಚ್ಚಯತಾಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪಾದೋ। ಇದಮ್ಪಿ ಖೋ ಠಾನಂ ದುದ್ದಸಂ ಯದಿದಂ ಸಬ್ಬಸಙ್ಖಾರಸಮಥೋ ಸಬ್ಬೂಪಧಿಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗೋ ತಣ್ಹಾಕ್ಖಯೋ ವಿರಾಗೋ ನಿರೋಧೋ ನಿಬ್ಬಾನಂ। ಅಹಞ್ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯಂ, ಪರೇ ಚ ಮೇ ನ ಆಜಾನೇಯ್ಯುಂ; ಸೋ ಮಮಸ್ಸ ಕಿಲಮಥೋ, ಸಾ ಮಮಸ್ಸ ವಿಹೇಸಾ’’ತಿ। ಅಪಿಸ್ಸು ಮಂ, ಬ್ರಹ್ಮೇ , ಇಮಾ ಅನಚ್ಛರಿಯಾ ಗಾಥಾಯೋ ಪಟಿಭಂಸು ಪುಬ್ಬೇ ಅಸ್ಸುತಪುಬ್ಬಾ –

    67. ‘‘Evaṃ vutte 82, bhikkhave, vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho taṃ mahābrahmānaṃ etadavoca – ‘mayhampi kho, brahme, etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhaṃ dhammaṃ deseyya’’nti. Tassa mayhaṃ, brahme, etadahosi – ‘‘adhigato kho myāyaṃ dhammo gambhīro duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo. Ālayarāmā kho panāyaṃ pajā ālayaratā ālayasammuditā. Ālayarāmāya kho pana pajāya ālayaratāya ālayasammuditāya duddasaṃ idaṃ ṭhānaṃ yadidaṃ idappaccayatāpaṭiccasamuppādo. Idampi kho ṭhānaṃ duddasaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ. Ahañceva kho pana dhammaṃ deseyyaṃ, pare ca me na ājāneyyuṃ; so mamassa kilamatho, sā mamassa vihesā’’ti. Apissu maṃ, brahme , imā anacchariyā gāthāyo paṭibhaṃsu pubbe assutapubbā –

    ‘‘ಕಿಚ್ಛೇನ ಮೇ ಅಧಿಗತಂ, ಹಲಂ ದಾನಿ ಪಕಾಸಿತುಂ।

    ‘‘Kicchena me adhigataṃ, halaṃ dāni pakāsituṃ;

    ರಾಗದೋಸಪರೇತೇಹಿ, ನಾಯಂ ಧಮ್ಮೋ ಸುಸಮ್ಬುಧೋ॥

    Rāgadosaparetehi, nāyaṃ dhammo susambudho.

    ‘‘ಪಟಿಸೋತಗಾಮಿಂ ನಿಪುಣಂ, ಗಮ್ಭೀರಂ ದುದ್ದಸಂ ಅಣುಂ।

    ‘‘Paṭisotagāmiṃ nipuṇaṃ, gambhīraṃ duddasaṃ aṇuṃ;

    ರಾಗರತ್ತಾ ನ ದಕ್ಖನ್ತಿ, ತಮೋಖನ್ಧೇನ ಆವುಟಾ’’ತಿ॥

    Rāgarattā na dakkhanti, tamokhandhena āvuṭā’’ti.

    ‘ಇತಿಹ ಮೇ, ಬ್ರಹ್ಮೇ, ಪಟಿಸಞ್ಚಿಕ್ಖತೋ ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕತಾಯ ಚಿತ್ತಂ ನಮಿ, ನೋ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಯಾ’ತಿ।

    ‘Itiha me, brahme, paṭisañcikkhato appossukkatāya cittaṃ nami, no dhammadesanāyā’ti.

    ೬೮. ‘‘ದುತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ…ಪೇ॰… ತತಿಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚ – ‘ದೇಸೇತು, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಂ, ದೇಸೇತು ಸುಗತೋ ಧಮ್ಮಂ, ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಜಾತಿಕಾ, ಅಸ್ಸವನತಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಾರೋ’ತಿ।

    68. ‘‘Dutiyampi kho, bhikkhave, so mahābrahmā…pe… tatiyampi kho, bhikkhave, so mahābrahmā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ etadavoca – ‘desetu, bhante, bhagavā dhammaṃ, desetu sugato dhammaṃ, santi sattā apparajakkhajātikā, assavanatā dhammassa parihāyanti, bhavissanti dhammassa aññātāro’ti.

    ೬೯. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಬ್ರಹ್ಮುನೋ ಚ ಅಜ್ಝೇಸನಂ ವಿದಿತ್ವಾ ಸತ್ತೇಸು ಚ ಕಾರುಞ್ಞತಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಬುದ್ಧಚಕ್ಖುನಾ ಲೋಕಂ ವೋಲೋಕೇಸಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಬುದ್ಧಚಕ್ಖುನಾ ಲೋಕಂ ವೋಲೋಕೇನ್ತೋ ಸತ್ತೇ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖೇ ಮಹಾರಜಕ್ಖೇ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಸ್ವಾಕಾರೇ ದ್ವಾಕಾರೇ ಸುವಿಞ್ಞಾಪಯೇ ದುವಿಞ್ಞಾಪಯೇ 83 ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ಪರಲೋಕವಜ್ಜಭಯದಸ್ಸಾವಿನೇ 84 ವಿಹರನ್ತೇ, ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ನ ಪರಲೋಕವಜ್ಜಭಯದಸ್ಸಾವಿನೇ 85 ವಿಹರನ್ತೇ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಉಪ್ಪಲಿನಿಯಂ ವಾ ಪದುಮಿನಿಯಂ ವಾ ಪುಣ್ಡರೀಕಿನಿಯಂ ವಾ ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚಾನಿ ಉಪ್ಪಲಾನಿ ವಾ ಪದುಮಾನಿ ವಾ ಪುಣ್ಡರೀಕಾನಿ ವಾ ಉದಕೇ ಜಾತಾನಿ ಉದಕೇ ಸಂವಡ್ಢಾನಿ ಉದಕಾನುಗ್ಗತಾನಿ ಅನ್ತೋ ನಿಮುಗ್ಗಪೋಸೀನಿ। ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚಾನಿ ಉಪ್ಪಲಾನಿ ವಾ ಪದುಮಾನಿ ವಾ ಪುಣ್ಡರೀಕಾನಿ ವಾ ಉದಕೇ ಜಾತಾನಿ ಉದಕೇ ಸಂವಡ್ಢಾನಿ ಸಮೋದಕಂ ಠಿತಾನಿ। ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚಾನಿ ಉಪ್ಪಲಾನಿ ವಾ ಪದುಮಾನಿ ವಾ ಪುಣ್ಡರೀಕಾನಿ ವಾ ಉದಕೇ ಜಾತಾನಿ ಉದಕೇ ಸಂವಡ್ಢಾನಿ ಉದಕಾ ಅಚ್ಚುಗ್ಗಮ್ಮ ಠಿತಾನಿ ಅನುಪಲಿತ್ತಾನಿ ಉದಕೇನ। ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಬುದ್ಧಚಕ್ಖುನಾ ಲೋಕಂ ವೋಲೋಕೇನ್ತೋ ಅದ್ದಸ ಸತ್ತೇ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖೇ ಮಹಾರಜಕ್ಖೇ ತಿಕ್ಖಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಮುದಿನ್ದ್ರಿಯೇ ಸ್ವಾಕಾರೇ ದ್ವಾಕಾರೇ ಸುವಿಞ್ಞಾಪಯೇ ದುವಿಞ್ಞಾಪಯೇ ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ಪರಲೋಕವಜ್ಜಭಯದಸ್ಸಾವಿನೇ ವಿಹರನ್ತೇ, ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ನ ಪರಲೋಕವಜ್ಜಭಯದಸ್ಸಾವಿನೇ ವಿಹರನ್ತೇ।

    69. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho brahmuno ca ajjhesanaṃ viditvā sattesu ca kāruññataṃ paṭicca buddhacakkhunā lokaṃ volokesi. Addasā kho, bhikkhave, vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho buddhacakkhunā lokaṃ volokento satte apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye 86 appekacce paralokavajjabhayadassāvine 87 viharante, appekacce na paralokavajjabhayadassāvine 88 viharante. Seyyathāpi nāma uppaliniyaṃ vā paduminiyaṃ vā puṇḍarīkiniyaṃ vā appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakānuggatāni anto nimuggaposīni. Appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni samodakaṃ ṭhitāni. Appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakā accuggamma ṭhitāni anupalittāni udakena. Evameva kho, bhikkhave, vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho buddhacakkhunā lokaṃ volokento addasa satte apparajakkhe mahārajakkhe tikkhindriye mudindriye svākāre dvākāre suviññāpaye duviññāpaye appekacce paralokavajjabhayadassāvine viharante, appekacce na paralokavajjabhayadassāvine viharante.

    ೭೦. ‘‘ಅಥ ಖೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋಪರಿವಿತಕ್ಕಮಞ್ಞಾಯ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಗಾಥಾಹಿ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –

    70. ‘‘Atha kho so, bhikkhave, mahābrahmā vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa cetasā cetoparivitakkamaññāya vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –

    ‘ಸೇಲೇ ಯಥಾ ಪಬ್ಬತಮುದ್ಧನಿಟ್ಠಿತೋ, ಯಥಾಪಿ ಪಸ್ಸೇ ಜನತಂ ಸಮನ್ತತೋ।

    ‘Sele yathā pabbatamuddhaniṭṭhito, yathāpi passe janataṃ samantato;

    ತಥೂಪಮಂ ಧಮ್ಮಮಯಂ ಸುಮೇಧ, ಪಾಸಾದಮಾರುಯ್ಹ ಸಮನ್ತಚಕ್ಖು॥

    Tathūpamaṃ dhammamayaṃ sumedha, pāsādamāruyha samantacakkhu.

    ‘ಸೋಕಾವತಿಣ್ಣಂ 89 ಜನತಮಪೇತಸೋಕೋ,

    ‘Sokāvatiṇṇaṃ 90 janatamapetasoko,

    ಅವೇಕ್ಖಸ್ಸು ಜಾತಿಜರಾಭಿಭೂತಂ।

    Avekkhassu jātijarābhibhūtaṃ;

    ಉಟ್ಠೇಹಿ ವೀರ ವಿಜಿತಸಙ್ಗಾಮ,

    Uṭṭhehi vīra vijitasaṅgāma,

    ಸತ್ಥವಾಹ ಅಣಣ ವಿಚರ ಲೋಕೇ॥

    Satthavāha aṇaṇa vicara loke.

    ದೇಸಸ್ಸು 91 ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಂ,

    Desassu 92 bhagavā dhammaṃ,

    ಅಞ್ಞಾತಾರೋ ಭವಿಸ್ಸನ್ತೀ’ತಿ॥

    Aññātāro bhavissantī’ti.

    ೭೧. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ತಂ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಗಾಥಾಯ ಅಜ್ಝಭಾಸಿ –

    71. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho taṃ mahābrahmānaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

    ‘ಅಪಾರುತಾ ತೇಸಂ ಅಮತಸ್ಸ ದ್ವಾರಾ,

    ‘Apārutā tesaṃ amatassa dvārā,

    ಯೇ ಸೋತವನ್ತೋ ಪಮುಞ್ಚನ್ತು ಸದ್ಧಂ।

    Ye sotavanto pamuñcantu saddhaṃ;

    ವಿಹಿಂಸಸಞ್ಞೀ ಪಗುಣಂ ನ ಭಾಸಿಂ,

    Vihiṃsasaññī paguṇaṃ na bhāsiṃ,

    ಧಮ್ಮಂ ಪಣೀತಂ ಮನುಜೇಸು ಬ್ರಹ್ಮೇ’ತಿ॥

    Dhammaṃ paṇītaṃ manujesu brahme’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ‘ಕತಾವಕಾಸೋ ಖೋಮ್ಹಿ ವಿಪಸ್ಸಿನಾ ಭಗವತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಯಾ’ತಿ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಅನ್ತರಧಾಯಿ।

    ‘‘Atha kho so, bhikkhave, mahābrahmā ‘katāvakāso khomhi vipassinā bhagavatā arahatā sammāsambuddhena dhammadesanāyā’ti vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tattheva antaradhāyi.

    ಅಗ್ಗಸಾವಕಯುಗಂ

    Aggasāvakayugaṃ

    ೭೨. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಸ್ಸ ನು ಖೋ ಅಹಂ ಪಠಮಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯಂ, ಕೋ ಇಮಂ ಧಮ್ಮಂ ಖಿಪ್ಪಮೇವ ಆಜಾನಿಸ್ಸತೀ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಅಯಂ ಖೋ ಖಣ್ಡೋ ಚ ರಾಜಪುತ್ತೋ ತಿಸ್ಸೋ ಚ ಪುರೋಹಿತಪುತ್ತೋ ಬನ್ಧುಮತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಪಟಿವಸನ್ತಿ ಪಣ್ಡಿತಾ ವಿಯತ್ತಾ ಮೇಧಾವಿನೋ ದೀಘರತ್ತಂ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಜಾತಿಕಾ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಖಣ್ಡಸ್ಸ ಚ ರಾಜಪುತ್ತಸ್ಸ, ತಿಸ್ಸಸ್ಸ ಚ ಪುರೋಹಿತಪುತ್ತಸ್ಸ ಪಠಮಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಯ್ಯಂ , ತೇ ಇಮಂ ಧಮ್ಮಂ ಖಿಪ್ಪಮೇವ ಆಜಾನಿಸ್ಸನ್ತೀ’ತಿ।

    72. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa etadahosi – ‘kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ, ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’ti? Atha kho, bhikkhave, vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa etadahosi – ‘ayaṃ kho khaṇḍo ca rājaputto tisso ca purohitaputto bandhumatiyā rājadhāniyā paṭivasanti paṇḍitā viyattā medhāvino dīgharattaṃ apparajakkhajātikā. Yaṃnūnāhaṃ khaṇḍassa ca rājaputtassa, tissassa ca purohitaputtassa paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ , te imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissantī’ti.

    ೭೩. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಬಲವಾ ಪುರಿಸೋ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಪಸಾರೇಯ್ಯ, ಪಸಾರಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಸಮಿಞ್ಜೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವ ಬೋಧಿರುಕ್ಖಮೂಲೇ ಅನ್ತರಹಿತೋ ಬನ್ಧುಮತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಖೇಮೇ ಮಿಗದಾಯೇ ಪಾತುರಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ದಾಯಪಾಲಂ 93 ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಸಮ್ಮ ದಾಯಪಾಲ, ಬನ್ಧುಮತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಖಣ್ಡಞ್ಚ ರಾಜಪುತ್ತಂ ತಿಸ್ಸಞ್ಚ ಪುರೋಹಿತಪುತ್ತಂ ಏವಂ ವದೇಹಿ – ವಿಪಸ್ಸೀ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಬನ್ಧುಮತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಖೇಮೇ ಮಿಗದಾಯೇ ವಿಹರತಿ, ಸೋ ತುಮ್ಹಾಕಂ ದಸ್ಸನಕಾಮೋ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಾಯಪಾಲೋ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಬನ್ಧುಮತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಖಣ್ಡಞ್ಚ ರಾಜಪುತ್ತಂ ತಿಸ್ಸಞ್ಚ ಪುರೋಹಿತಪುತ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘ವಿಪಸ್ಸೀ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಬನ್ಧುಮತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಖೇಮೇ ಮಿಗದಾಯೇ ವಿಹರತಿ; ಸೋ ತುಮ್ಹಾಕಂ ದಸ್ಸನಕಾಮೋ’ತಿ।

    73. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya; evameva bodhirukkhamūle antarahito bandhumatiyā rājadhāniyā kheme migadāye pāturahosi. Atha kho, bhikkhave, vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho dāyapālaṃ 94 āmantesi – ‘ehi tvaṃ, samma dāyapāla, bandhumatiṃ rājadhāniṃ pavisitvā khaṇḍañca rājaputtaṃ tissañca purohitaputtaṃ evaṃ vadehi – vipassī, bhante, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bandhumatiṃ rājadhāniṃ anuppatto kheme migadāye viharati, so tumhākaṃ dassanakāmo’ti. ‘Evaṃ, bhante’ti kho, bhikkhave, dāyapālo vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa paṭissutvā bandhumatiṃ rājadhāniṃ pavisitvā khaṇḍañca rājaputtaṃ tissañca purohitaputtaṃ etadavoca – ‘vipassī, bhante, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bandhumatiṃ rājadhāniṃ anuppatto kheme migadāye viharati; so tumhākaṃ dassanakāmo’ti.

    ೭೪. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಖಣ್ಡೋ ಚ ರಾಜಪುತ್ತೋ ತಿಸ್ಸೋ ಚ ಪುರೋಹಿತಪುತ್ತೋ ಭದ್ದಾನಿ ಭದ್ದಾನಿ ಯಾನಾನಿ ಯೋಜಾಪೇತ್ವಾ ಭದ್ದಂ ಭದ್ದಂ ಯಾನಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಭದ್ದೇಹಿ ಭದ್ದೇಹಿ ಯಾನೇಹಿ ಬನ್ಧುಮತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ನಿಯ್ಯಿಂಸು। ಯೇನ ಖೇಮೋ ಮಿಗದಾಯೋ ತೇನ ಪಾಯಿಂಸು। ಯಾವತಿಕಾ ಯಾನಸ್ಸ ಭೂಮಿ, ಯಾನೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ಯಾನಾ ಪಚ್ಚೋರೋಹಿತ್ವಾ ಪತ್ತಿಕಾವ 95 ಯೇನ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು। ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು।

    74. ‘‘Atha kho, bhikkhave, khaṇḍo ca rājaputto tisso ca purohitaputto bhaddāni bhaddāni yānāni yojāpetvā bhaddaṃ bhaddaṃ yānaṃ abhiruhitvā bhaddehi bhaddehi yānehi bandhumatiyā rājadhāniyā niyyiṃsu. Yena khemo migadāyo tena pāyiṃsu. Yāvatikā yānassa bhūmi, yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikāva 96 yena vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho tenupasaṅkamiṃsu. Upasaṅkamitvā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.

    ೭೫. ‘‘ತೇಸಂ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಅನುಪುಬ್ಬಿಂ ಕಥಂ 97 ಕಥೇಸಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ದಾನಕಥಂ ಸೀಲಕಥಂ ಸಗ್ಗಕಥಂ ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವಂ ಓಕಾರಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇ ಆನಿಸಂಸಂ ಪಕಾಸೇಸಿ। ಯದಾ ತೇ ಭಗವಾ ಅಞ್ಞಾಸಿ ಕಲ್ಲಚಿತ್ತೇ ಮುದುಚಿತ್ತೇ ವಿನೀವರಣಚಿತ್ತೇ ಉದಗ್ಗಚಿತ್ತೇ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೇ, ಅಥ ಯಾ ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಾಮುಕ್ಕಂಸಿಕಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ, ತಂ ಪಕಾಸೇಸಿ – ದುಕ್ಖಂ ಸಮುದಯಂ ನಿರೋಧಂ ಮಗ್ಗಂ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಸುದ್ಧಂ ವತ್ಥಂ ಅಪಗತಕಾಳಕಂ ಸಮ್ಮದೇವ ರಜನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಏವಮೇವ ಖಣ್ಡಸ್ಸ ಚ ರಾಜಪುತ್ತಸ್ಸ ತಿಸ್ಸಸ್ಸ ಚ ಪುರೋಹಿತಪುತ್ತಸ್ಸ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಆಸನೇ ವಿರಜಂ ವೀತಮಲಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ – ‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಮುದಯಧಮ್ಮಂ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ನಿರೋಧಧಮ್ಮ’ನ್ತಿ।

    75. ‘‘Tesaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho anupubbiṃ kathaṃ 98 kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā te bhagavā aññāsi kallacitte muducitte vinīvaraṇacitte udaggacitte pasannacitte, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā, taṃ pakāsesi – dukkhaṃ samudayaṃ nirodhaṃ maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva khaṇḍassa ca rājaputtassa tissassa ca purohitaputtassa tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’nti.

    ೭೬. ‘‘ತೇ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಾ ಪತ್ತಧಮ್ಮಾ ವಿದಿತಧಮ್ಮಾ ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹಧಮ್ಮಾ ತಿಣ್ಣವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ವಿಗತಕಥಂಕಥಾ ವೇಸಾರಜ್ಜಪ್ಪತ್ತಾ ಅಪರಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭನ್ತೇ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ ‘‘ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ ದಕ್ಖನ್ತೀ’’ತಿ। ಏವಮೇವಂ ಭಗವತಾ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಕಾಸಿತೋ। ಏತೇ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವನ್ತಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮ ಧಮ್ಮಞ್ಚ। ಲಭೇಯ್ಯಾಮ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ, ಲಭೇಯ್ಯಾಮ ಉಪಸಮ್ಪದ’ನ್ತಿ।

    76. ‘‘Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ etadavocuṃ – ‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante. Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya ‘‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’’ti. Evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Ete mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca. Labheyyāma mayaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyāma upasampada’nti.

    ೭೭. ‘‘ಅಲತ್ಥುಂ ಖೋ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಖಣ್ಡೋ ಚ ರಾಜಪುತ್ತೋ, ತಿಸ್ಸೋ ಚ ಪುರೋಹಿತಪುತ್ತೋ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಅಲತ್ಥುಂ ಉಪಸಮ್ಪದಂ। ತೇ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ ಸಮಾದಪೇಸಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇಸಿ ಸಮ್ಪಹಂಸೇಸಿ; ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಆದೀನವಂ ಓಕಾರಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ನಿಬ್ಬಾನೇ 99 ಆನಿಸಂಸಂ ಪಕಾಸೇಸಿ। ತೇಸಂ ವಿಪಸ್ಸಿನಾ ಭಗವತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸಿಯಮಾನಾನಂ ಸಮಾದಪಿಯಮಾನಾನಂ ಸಮುತ್ತೇಜಿಯಮಾನಾನಂ ಸಮ್ಪಹಂಸಿಯಮಾನಾನಂ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಅನುಪಾದಾಯ ಆಸವೇಹಿ ಚಿತ್ತಾನಿ ವಿಮುಚ್ಚಿಂಸು।

    77. ‘‘Alatthuṃ kho , bhikkhave, khaṇḍo ca rājaputto, tisso ca purohitaputto vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa santike pabbajjaṃ alatthuṃ upasampadaṃ. Te vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi; saṅkhārānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nibbāne 100 ānisaṃsaṃ pakāsesi. Tesaṃ vipassinā bhagavatā arahatā sammāsambuddhena dhammiyā kathāya sandassiyamānānaṃ samādapiyamānānaṃ samuttejiyamānānaṃ sampahaṃsiyamānānaṃ nacirasseva anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsu.

    ಮಹಾಜನಕಾಯಪಬ್ಬಜ್ಜಾ

    Mahājanakāyapabbajjā

    ೭೮. ‘‘ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬನ್ಧುಮತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಮಹಾಜನಕಾಯೋ ಚತುರಾಸೀತಿಪಾಣಸಹಸ್ಸಾನಿ – ‘ವಿಪಸ್ಸೀ ಕಿರ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಬನ್ಧುಮತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಖೇಮೇ ಮಿಗದಾಯೇ ವಿಹರತಿ। ಖಣ್ಡೋ ಚ ಕಿರ ರಾಜಪುತ್ತೋ ತಿಸ್ಸೋ ಚ ಪುರೋಹಿತಪುತ್ತೋ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾ’ತಿ। ಸುತ್ವಾನ ನೇಸಂ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ನ ಹಿ ನೂನ ಸೋ ಓರಕೋ ಧಮ್ಮವಿನಯೋ, ನ ಸಾ ಓರಕಾ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ, ಯತ್ಥ ಖಣ್ಡೋ ಚ ರಾಜಪುತ್ತೋ ತಿಸ್ಸೋ ಚ ಪುರೋಹಿತಪುತ್ತೋ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿತಾ। ಖಣ್ಡೋ ಚ ರಾಜಪುತ್ತೋ ತಿಸ್ಸೋ ಚ ಪುರೋಹಿತಪುತ್ತೋ ಕೇಸಮಸ್ಸುಂ ಓಹಾರೇತ್ವಾ ಕಾಸಾಯಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ ಅಗಾರಸ್ಮಾ ಅನಗಾರಿಯಂ ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಕಿಮಙ್ಗಂ ಪನ ಮಯ’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಜನಕಾಯೋ ಚತುರಾಸೀತಿಪಾಣಸಹಸ್ಸಾನಿ ಬನ್ಧುಮತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಯೇನ ಖೇಮೋ ಮಿಗದಾಯೋ ಯೇನ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು।

    78. ‘‘Assosi kho, bhikkhave, bandhumatiyā rājadhāniyā mahājanakāyo caturāsītipāṇasahassāni – ‘vipassī kira bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bandhumatiṃ rājadhāniṃ anuppatto kheme migadāye viharati. Khaṇḍo ca kira rājaputto tisso ca purohitaputto vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa santike kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā’ti. Sutvāna nesaṃ etadahosi – ‘na hi nūna so orako dhammavinayo, na sā orakā pabbajjā, yattha khaṇḍo ca rājaputto tisso ca purohitaputto kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā. Khaṇḍo ca rājaputto tisso ca purohitaputto kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissanti, kimaṅgaṃ pana maya’nti. Atha kho so, bhikkhave, mahājanakāyo caturāsītipāṇasahassāni bandhumatiyā rājadhāniyā nikkhamitvā yena khemo migadāyo yena vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.

    ೭೯. ‘‘ತೇಸಂ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಅನುಪುಬ್ಬಿಂ ಕಥಂ ಕಥೇಸಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ದಾನಕಥಂ ಸೀಲಕಥಂ ಸಗ್ಗಕಥಂ ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವಂ ಓಕಾರಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇ ಆನಿಸಂಸಂ ಪಕಾಸೇಸಿ। ಯದಾ ತೇ ಭಗವಾ ಅಞ್ಞಾಸಿ ಕಲ್ಲಚಿತ್ತೇ ಮುದುಚಿತ್ತೇ ವಿನೀವರಣಚಿತ್ತೇ ಉದಗ್ಗಚಿತ್ತೇ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೇ , ಅಥ ಯಾ ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಾಮುಕ್ಕಂಸಿಕಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ, ತಂ ಪಕಾಸೇಸಿ – ದುಕ್ಖಂ ಸಮುದಯಂ ನಿರೋಧಂ ಮಗ್ಗಂ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಸುದ್ಧಂ ವತ್ಥಂ ಅಪಗತಕಾಳಕಂ ಸಮ್ಮದೇವ ರಜನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಏವಮೇವ ತೇಸಂ ಚತುರಾಸೀತಿಪಾಣಸಹಸ್ಸಾನಂ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಆಸನೇ ವಿರಜಂ ವೀತಮಲಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ – ‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಮುದಯಧಮ್ಮಂ ಸಬ್ಬಂ ತಂ ನಿರೋಧಧಮ್ಮ’ನ್ತಿ।

    79. ‘‘Tesaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho anupubbiṃ kathaṃ kathesi. Seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā te bhagavā aññāsi kallacitte muducitte vinīvaraṇacitte udaggacitte pasannacitte , atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā, taṃ pakāsesi – dukkhaṃ samudayaṃ nirodhaṃ maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva tesaṃ caturāsītipāṇasahassānaṃ tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’nti.

    ೮೦. ‘‘ತೇ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಾ ಪತ್ತಧಮ್ಮಾ ವಿದಿತಧಮ್ಮಾ ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹಧಮ್ಮಾ ತಿಣ್ಣವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ವಿಗತಕಥಂಕಥಾ ವೇಸಾರಜ್ಜಪ್ಪತ್ತಾ ಅಪರಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ, ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭನ್ತೇ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ ‘‘ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ ದಕ್ಖನ್ತೀ’’ತಿ। ಏವಮೇವಂ ಭಗವತಾ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಕಾಸಿತೋ। ಏತೇ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವನ್ತಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ 101। ಲಭೇಯ್ಯಾಮ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಲಭೇಯ್ಯಾಮ ಉಪಸಮ್ಪದ’’ನ್ತಿ।

    80. ‘‘Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ etadavocuṃ – ‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante. Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya ‘‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’’ti. Evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Ete mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca 102. Labheyyāma mayaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ labheyyāma upasampada’’nti.

    ೮೧. ‘‘ಅಲತ್ಥುಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿಪಾಣಸಹಸ್ಸಾನಿ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ, ಅಲತ್ಥುಂ ಉಪಸಮ್ಪದಂ। ತೇ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ ಸಮಾದಪೇಸಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇಸಿ ಸಮ್ಪಹಂಸೇಸಿ; ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಆದೀನವಂ ಓಕಾರಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ನಿಬ್ಬಾನೇ ಆನಿಸಂಸಂ ಪಕಾಸೇಸಿ। ತೇಸಂ ವಿಪಸ್ಸಿನಾ ಭಗವತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸಿಯಮಾನಾನಂ ಸಮಾದಪಿಯಮಾನಾನಂ ಸಮುತ್ತೇಜಿಯಮಾನಾನಂ ಸಮ್ಪಹಂಸಿಯಮಾನಾನಂ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಅನುಪಾದಾಯ ಆಸವೇಹಿ ಚಿತ್ತಾನಿ ವಿಮುಚ್ಚಿಂಸು।

    81. ‘‘Alatthuṃ kho, bhikkhave, tāni caturāsītipāṇasahassāni vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa santike pabbajjaṃ, alatthuṃ upasampadaṃ. Te vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi; saṅkhārānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nibbāne ānisaṃsaṃ pakāsesi. Tesaṃ vipassinā bhagavatā arahatā sammāsambuddhena dhammiyā kathāya sandassiyamānānaṃ samādapiyamānānaṃ samuttejiyamānānaṃ sampahaṃsiyamānānaṃ nacirasseva anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsu.

    ಪುರಿಮಪಬ್ಬಜಿತಾನಂ ಧಮ್ಮಾಭಿಸಮಯೋ

    Purimapabbajitānaṃ dhammābhisamayo

    ೮೨. ‘‘ಅಸ್ಸೋಸುಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾನಿ ಪುರಿಮಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿಪಬ್ಬಜಿತಸಹಸ್ಸಾನಿ – ‘ವಿಪಸ್ಸೀ ಕಿರ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಬನ್ಧುಮತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ ಖೇಮೇ ಮಿಗದಾಯೇ ವಿಹರತಿ, ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಕಿರ ದೇಸೇತೀ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿಪಬ್ಬಜಿತಸಹಸ್ಸಾನಿ ಯೇನ ಬನ್ಧುಮತೀ ರಾಜಧಾನೀ ಯೇನ ಖೇಮೋ ಮಿಗದಾಯೋ ಯೇನ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು।

    82. ‘‘Assosuṃ kho, bhikkhave, tāni purimāni caturāsītipabbajitasahassāni – ‘vipassī kira bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bandhumatiṃ rājadhāniṃ anuppatto kheme migadāye viharati, dhammañca kira desetī’ti. Atha kho, bhikkhave, tāni caturāsītipabbajitasahassāni yena bandhumatī rājadhānī yena khemo migadāyo yena vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.

    ೮೩. ‘‘ತೇಸಂ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಅನುಪುಬ್ಬಿಂ ಕಥಂ ಕಥೇಸಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ದಾನಕಥಂ ಸೀಲಕಥಂ ಸಗ್ಗಕಥಂ ಕಾಮಾನಂ ಆದೀನವಂ ಓಕಾರಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇ ಆನಿಸಂಸಂ ಪಕಾಸೇಸಿ। ಯದಾ ತೇ ಭಗವಾ ಅಞ್ಞಾಸಿ ಕಲ್ಲಚಿತ್ತೇ ಮುದುಚಿತ್ತೇ ವಿನೀವರಣಚಿತ್ತೇ ಉದಗ್ಗಚಿತ್ತೇ ಪಸನ್ನಚಿತ್ತೇ, ಅಥ ಯಾ ಬುದ್ಧಾನಂ ಸಾಮುಕ್ಕಂಸಿಕಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ, ತಂ ಪಕಾಸೇಸಿ – ದುಕ್ಖಂ ಸಮುದಯಂ ನಿರೋಧಂ ಮಗ್ಗಂ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಸುದ್ಧಂ ವತ್ಥಂ ಅಪಗತಕಾಳಕಂ ಸಮ್ಮದೇವ ರಜನಂ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹೇಯ್ಯ, ಏವಮೇವ ತೇಸಂ ಚತುರಾಸೀತಿಪಬ್ಬಜಿತಸಹಸ್ಸಾನಂ ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಆಸನೇ ವಿರಜಂ ವೀತಮಲಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಖುಂ ಉದಪಾದಿ – ‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಮುದಯಧಮ್ಮಂ ಸಬ್ಬಂ ತಂ ನಿರೋಧಧಮ್ಮ’ನ್ತಿ।

    83. ‘‘Tesaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho anupubbiṃ kathaṃ kathesi. Seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi. Yadā te bhagavā aññāsi kallacitte muducitte vinīvaraṇacitte udaggacitte pasannacitte, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā, taṃ pakāsesi – dukkhaṃ samudayaṃ nirodhaṃ maggaṃ. Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva tesaṃ caturāsītipabbajitasahassānaṃ tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’nti.

    ೮೪. ‘‘ತೇ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಾ ಪತ್ತಧಮ್ಮಾ ವಿದಿತಧಮ್ಮಾ ಪರಿಯೋಗಾಳ್ಹಧಮ್ಮಾ ತಿಣ್ಣವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ವಿಗತಕಥಂಕಥಾ ವೇಸಾರಜ್ಜಪ್ಪತ್ತಾ ಅಪರಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಸತ್ಥುಸಾಸನೇ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ , ಭನ್ತೇ, ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭನ್ತೇ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭನ್ತೇ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ ‘‘ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ ದಕ್ಖನ್ತೀ’’ತಿ। ಏವಮೇವಂ ಭಗವತಾ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಕಾಸಿತೋ। ಏತೇ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವನ್ತಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ। ಲಭೇಯ್ಯಾಮ ಮಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಲಭೇಯ್ಯಾಮ ಉಪಸಮ್ಪದ’’ನ್ತಿ।

    84. ‘‘Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ etadavocuṃ – ‘abhikkantaṃ , bhante, abhikkantaṃ, bhante. Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya ‘‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’’ti. Evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Ete mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca. Labheyyāma mayaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ labheyyāma upasampada’’nti.

    ೮೫. ‘‘ಅಲತ್ಥುಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿಪಬ್ಬಜಿತಸಹಸ್ಸಾನಿ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜ್ಜಂ ಅಲತ್ಥುಂ ಉಪಸಮ್ಪದಂ। ತೇ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ ಸಮಾದಪೇಸಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇಸಿ ಸಮ್ಪಹಂಸೇಸಿ; ಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಆದೀನವಂ ಓಕಾರಂ ಸಂಕಿಲೇಸಂ ನಿಬ್ಬಾನೇ ಆನಿಸಂಸಂ ಪಕಾಸೇಸಿ। ತೇಸಂ ವಿಪಸ್ಸಿನಾ ಭಗವತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸಿಯಮಾನಾನಂ ಸಮಾದಪಿಯಮಾನಾನಂ ಸಮುತ್ತೇಜಿಯಮಾನಾನಂ ಸಮ್ಪಹಂಸಿಯಮಾನಾನಂ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಅನುಪಾದಾಯ ಆಸವೇಹಿ ಚಿತ್ತಾನಿ ವಿಮುಚ್ಚಿಂಸು।

    85. ‘‘Alatthuṃ kho, bhikkhave, tāni caturāsītipabbajitasahassāni vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa santike pabbajjaṃ alatthuṃ upasampadaṃ. Te vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi; saṅkhārānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nibbāne ānisaṃsaṃ pakāsesi. Tesaṃ vipassinā bhagavatā arahatā sammāsambuddhena dhammiyā kathāya sandassiyamānānaṃ samādapiyamānānaṃ samuttejiyamānānaṃ sampahaṃsiyamānānaṃ nacirasseva anupādāya āsavehi cittāni vimucciṃsu.

    ಚಾರಿಕಾಅನುಜಾನನಂ

    Cārikāanujānanaṃ

    ೮೬. ‘‘ತೇನ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಯೇನ ಬನ್ಧುಮತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಮಹಾಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಪಟಿವಸತಿ ಅಟ್ಠಸಟ್ಠಿಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ರಹೋಗತಸ್ಸ ಪಟಿಸಲ್ಲೀನಸ್ಸ ಏವಂ ಚೇತಸೋ ಪರಿವಿತಕ್ಕೋ ಉದಪಾದಿ – ‘ಮಹಾ ಖೋ ಏತರಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಬನ್ಧುಮತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಪಟಿವಸತಿ ಅಟ್ಠಸಟ್ಠಿಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ, ಯಂನೂನಾಹಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನುಜಾನೇಯ್ಯಂ – ‘ಚರಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಾರಿಕಂ ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಸುಖಾಯ ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ; ಮಾ ಏಕೇನ ದ್ವೇ ಅಗಮಿತ್ಥ; ದೇಸೇಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ಧಮ್ಮಂ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇಥ। ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಜಾತಿಕಾ, ಅಸ್ಸವನತಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಾರೋ। ಅಪಿ ಚ ಛನ್ನಂ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಬನ್ಧುಮತೀ ರಾಜಧಾನೀ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾಯಾ’’’ತಿ।

    86. ‘‘Tena kho pana, bhikkhave, samayena bandhumatiyā rājadhāniyā mahābhikkhusaṅgho paṭivasati aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ. Atha kho, bhikkhave, vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘mahā kho etarahi bhikkhusaṅgho bandhumatiyā rājadhāniyā paṭivasati aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ, yaṃnūnāhaṃ bhikkhū anujāneyyaṃ – ‘caratha, bhikkhave, cārikaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ; mā ekena dve agamittha; desetha, bhikkhave , dhammaṃ ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsetha. Santi sattā apparajakkhajātikā, assavanatā dhammassa parihāyanti, bhavissanti dhammassa aññātāro. Api ca channaṃ channaṃ vassānaṃ accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyā’’’ti.

    ೮೭. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಞ್ಞತರೋ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋಪರಿವಿತಕ್ಕಮಞ್ಞಾಯ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಬಲವಾ ಪುರಿಸೋ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಪಸಾರೇಯ್ಯ, ಪಸಾರಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಸಮಿಞ್ಜೇಯ್ಯ। ಏವಮೇವ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಅನ್ತರಹಿತೋ ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಪುರತೋ ಪಾತುರಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ಯೇನ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ತೇನಞ್ಜಲಿಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಏವಮೇತಂ, ಭಗವಾ, ಏವಮೇತಂ, ಸುಗತ। ಮಹಾ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಏತರಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಬನ್ಧುಮತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಪಟಿವಸತಿ ಅಟ್ಠಸಟ್ಠಿಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ, ಅನುಜಾನಾತು, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ – ‘‘ಚರಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಾರಿಕಂ ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಸುಖಾಯ ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ; ಮಾ ಏಕೇನ ದ್ವೇ ಅಗಮಿತ್ಥ; ದೇಸೇಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಂ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇಥ। ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಜಾತಿಕಾ, ಅಸ್ಸವನತಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಾರೋ’’ತಿ 103। ಅಪಿ ಚ, ಭನ್ತೇ, ಮಯಂ ತಥಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮ ಯಥಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಛನ್ನಂ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಬನ್ಧುಮತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾಯಾ’ತಿ। ಇದಮವೋಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ, ಇದಂ ವತ್ವಾ ವಿಪಸ್ಸಿಂ ಭಗವನ್ತಂ ಅರಹನ್ತಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಅನ್ತರಧಾಯಿ।

    87. ‘‘Atha kho, bhikkhave, aññataro mahābrahmā vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa cetasā cetoparivitakkamaññāya seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya. Evameva brahmaloke antarahito vipassissa bhagavato arahato sammāsambuddhassa purato pāturahosi. Atha kho so, bhikkhave, mahābrahmā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho tenañjaliṃ paṇāmetvā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ etadavoca – ‘evametaṃ, bhagavā, evametaṃ, sugata. Mahā kho, bhante, etarahi bhikkhusaṅgho bandhumatiyā rājadhāniyā paṭivasati aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ, anujānātu, bhante, bhagavā bhikkhū – ‘‘caratha, bhikkhave, cārikaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ; mā ekena dve agamittha; desetha, bhikkhave, dhammaṃ ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsetha. Santi sattā apparajakkhajātikā, assavanatā dhammassa parihāyanti, bhavissanti dhammassa aññātāro’’ti 104. Api ca, bhante, mayaṃ tathā karissāma yathā bhikkhū channaṃ channaṃ vassānaṃ accayena bandhumatiṃ rājadhāniṃ upasaṅkamissanti pātimokkhuddesāyā’ti. Idamavoca, bhikkhave, so mahābrahmā, idaṃ vatvā vipassiṃ bhagavantaṃ arahantaṃ sammāsambuddhaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tattheva antaradhāyi.

    ೮೮. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಇಧ ಮಯ್ಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಹೋಗತಸ್ಸ ಪಟಿಸಲ್ಲೀನಸ್ಸ ಏವಂ ಚೇತಸೋ ಪರಿವಿತಕ್ಕೋ ಉದಪಾದಿ – ಮಹಾ ಖೋ ಏತರಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಬನ್ಧುಮತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಪಟಿವಸತಿ ಅಟ್ಠಸಟ್ಠಿಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ । ಯಂನೂನಾಹಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಅನುಜಾನೇಯ್ಯಂ – ‘ಚರಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಾರಿಕಂ ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಸುಖಾಯ ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ; ಮಾ ಏಕೇನ ದ್ವೇ ಅಗಮಿತ್ಥ; ದೇಸೇಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಂ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇಥ। ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಜಾತಿಕಾ, ಅಸ್ಸವನತಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಾರೋ। ಅಪಿ ಚ, ಛನ್ನಂ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಬನ್ಧುಮತೀ ರಾಜಧಾನೀ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾಯಾತಿ।

    88. ‘‘Atha kho, bhikkhave, vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito bhikkhū āmantesi – ‘idha mayhaṃ, bhikkhave, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – mahā kho etarahi bhikkhusaṅgho bandhumatiyā rājadhāniyā paṭivasati aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ . Yaṃnūnāhaṃ bhikkhū anujāneyyaṃ – ‘caratha, bhikkhave, cārikaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ; mā ekena dve agamittha; desetha, bhikkhave, dhammaṃ ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsetha. Santi sattā apparajakkhajātikā, assavanatā dhammassa parihāyanti, bhavissanti dhammassa aññātāro. Api ca, channaṃ channaṃ vassānaṃ accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyāti.

    ‘‘‘ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಞ್ಞತರೋ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ಮಮ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋಪರಿವಿತಕ್ಕಮಞ್ಞಾಯ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಬಲವಾ ಪುರಿಸೋ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಪಸಾರೇಯ್ಯ, ಪಸಾರಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಸಮಿಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಏವಮೇವ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಅನ್ತರಹಿತೋ ಮಮ ಪುರತೋ ಪಾತುರಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ಯೇನಾಹಂ ತೇನಞ್ಜಲಿಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏವಮೇತಂ, ಭಗವಾ, ಏವಮೇತಂ, ಸುಗತ। ಮಹಾ ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಏತರಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೋ ಬನ್ಧುಮತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಪಟಿವಸತಿ ಅಟ್ಠಸಟ್ಠಿಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ। ಅನುಜಾನಾತು, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ – ‘ಚರಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚಾರಿಕಂ ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಸುಖಾಯ ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ; ಮಾ ಏಕೇನ ದ್ವೇ ಅಗಮಿತ್ಥ; ದೇಸೇಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಂ…ಪೇ॰… ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಜಾತಿಕಾ , ಅಸ್ಸವನತಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಾರೋ’ತಿ। ಅಪಿ ಚ, ಭನ್ತೇ, ಮಯಂ ತಥಾ ಕರಿಸ್ಸಾಮ, ಯಥಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಛನ್ನಂ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಬನ್ಧುಮತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸನ್ತಿ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾಯಾ’’ತಿ। ಇದಮವೋಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೋ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ, ಇದಂ ವತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ತತ್ಥೇವ ಅನ್ತರಧಾಯಿ’।

    ‘‘‘Atha kho, bhikkhave, aññataro mahābrahmā mama cetasā cetoparivitakkamaññāya seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva brahmaloke antarahito mama purato pāturahosi. Atha kho so, bhikkhave, mahābrahmā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yenāhaṃ tenañjaliṃ paṇāmetvā maṃ etadavoca – ‘‘evametaṃ, bhagavā, evametaṃ, sugata. Mahā kho, bhante, etarahi bhikkhusaṅgho bandhumatiyā rājadhāniyā paṭivasati aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ. Anujānātu, bhante, bhagavā bhikkhū – ‘caratha, bhikkhave, cārikaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ; mā ekena dve agamittha; desetha, bhikkhave, dhammaṃ…pe… santi sattā apparajakkhajātikā , assavanatā dhammassa parihāyanti, bhavissanti dhammassa aññātāro’ti. Api ca, bhante, mayaṃ tathā karissāma, yathā bhikkhū channaṃ channaṃ vassānaṃ accayena bandhumatiṃ rājadhāniṃ upasaṅkamissanti pātimokkhuddesāyā’’ti. Idamavoca, bhikkhave, so mahābrahmā, idaṃ vatvā maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tattheva antaradhāyi’.

    ‘‘‘ಅನುಜಾನಾಮಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚರಥ ಚಾರಿಕಂ ಬಹುಜನಹಿತಾಯ ಬಹುಜನಸುಖಾಯ ಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಾಯ ಅತ್ಥಾಯ ಹಿತಾಯ ಸುಖಾಯ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ; ಮಾ ಏಕೇನ ದ್ವೇ ಅಗಮಿತ್ಥ; ದೇಸೇಥ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಂ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇಥ। ಸನ್ತಿ ಸತ್ತಾ ಅಪ್ಪರಜಕ್ಖಜಾತಿಕಾ, ಅಸ್ಸವನತಾ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಞ್ಞಾತಾರೋ। ಅಪಿ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಛನ್ನಂ ಛನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಬನ್ಧುಮತೀ ರಾಜಧಾನೀ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾಯಾ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಯೇಭುಯ್ಯೇನ ಏಕಾಹೇನೇವ ಜನಪದಚಾರಿಕಂ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು।

    ‘‘‘Anujānāmi, bhikkhave, caratha cārikaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ; mā ekena dve agamittha; desetha, bhikkhave, dhammaṃ ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsetha. Santi sattā apparajakkhajātikā, assavanatā dhammassa parihāyanti, bhavissanti dhammassa aññātāro. Api ca, bhikkhave, channaṃ channaṃ vassānaṃ accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyā’ti. Atha kho, bhikkhave, bhikkhū yebhuyyena ekāheneva janapadacārikaṃ pakkamiṃsu.

    ೮೯. ‘‘ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಜಮ್ಬುದೀಪೇ ಚತುರಾಸೀತಿ ಆವಾಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಹೋನ್ತಿ। ಏಕಮ್ಹಿ ಹಿ ವಸ್ಸೇ ನಿಕ್ಖನ್ತೇ ದೇವತಾ ಸದ್ದಮನುಸ್ಸಾವೇಸುಂ – ‘ನಿಕ್ಖನ್ತಂ ಖೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಏಕಂ ವಸ್ಸಂ; ಪಞ್ಚ ದಾನಿ ವಸ್ಸಾನಿ ಸೇಸಾನಿ ; ಪಞ್ಚನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಬನ್ಧುಮತೀ ರಾಜಧಾನೀ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾಯಾ’ತಿ। ದ್ವೀಸು ವಸ್ಸೇಸು ನಿಕ್ಖನ್ತೇಸು… ತೀಸು ವಸ್ಸೇಸು ನಿಕ್ಖನ್ತೇಸು… ಚತೂಸು ವಸ್ಸೇಸು ನಿಕ್ಖನ್ತೇಸು… ಪಞ್ಚಸು ವಸ್ಸೇಸು ನಿಕ್ಖನ್ತೇಸು ದೇವತಾ ಸದ್ದಮನುಸ್ಸಾವೇಸುಂ – ‘ನಿಕ್ಖನ್ತಾನಿ ಖೋ , ಮಾರಿಸಾ, ಪಞ್ಚವಸ್ಸಾನಿ; ಏಕಂ ದಾನಿ ವಸ್ಸಂ ಸೇಸಂ; ಏಕಸ್ಸ ವಸ್ಸಸ್ಸ ಅಚ್ಚಯೇನ ಬನ್ಧುಮತೀ ರಾಜಧಾನೀ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತಬ್ಬಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾಯಾ’ತಿ। ಛಸು ವಸ್ಸೇಸು ನಿಕ್ಖನ್ತೇಸು ದೇವತಾ ಸದ್ದಮನುಸ್ಸಾವೇಸುಂ – ‘ನಿಕ್ಖನ್ತಾನಿ ಖೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಛಬ್ಬಸ್ಸಾನಿ, ಸಮಯೋ ದಾನಿ ಬನ್ಧುಮತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತುಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾಯಾ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖೂ ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ಸಕೇನ ಇದ್ಧಾನುಭಾವೇನ ಅಪ್ಪೇಕಚ್ಚೇ ದೇವತಾನಂ ಇದ್ಧಾನುಭಾವೇನ ಏಕಾಹೇನೇವ ಬನ್ಧುಮತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾಯಾತಿ 105।

    89. ‘‘Tena kho pana samayena jambudīpe caturāsīti āvāsasahassāni honti. Ekamhi hi vasse nikkhante devatā saddamanussāvesuṃ – ‘nikkhantaṃ kho, mārisā, ekaṃ vassaṃ; pañca dāni vassāni sesāni ; pañcannaṃ vassānaṃ accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyā’ti. Dvīsu vassesu nikkhantesu… tīsu vassesu nikkhantesu… catūsu vassesu nikkhantesu… pañcasu vassesu nikkhantesu devatā saddamanussāvesuṃ – ‘nikkhantāni kho , mārisā, pañcavassāni; ekaṃ dāni vassaṃ sesaṃ; ekassa vassassa accayena bandhumatī rājadhānī upasaṅkamitabbā pātimokkhuddesāyā’ti. Chasu vassesu nikkhantesu devatā saddamanussāvesuṃ – ‘nikkhantāni kho, mārisā, chabbassāni, samayo dāni bandhumatiṃ rājadhāniṃ upasaṅkamituṃ pātimokkhuddesāyā’ti. Atha kho te, bhikkhave, bhikkhū appekacce sakena iddhānubhāvena appekacce devatānaṃ iddhānubhāvena ekāheneva bandhumatiṃ rājadhāniṃ upasaṅkamiṃsu pātimokkhuddesāyāti 106.

    ೯೦. ‘‘ತತ್ರ ಸುದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇ ಏವಂ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಸತಿ –

    90. ‘‘Tatra sudaṃ, bhikkhave, vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho bhikkhusaṅghe evaṃ pātimokkhaṃ uddisati –

    ‘ಖನ್ತೀ ಪರಮಂ ತಪೋ ತಿತಿಕ್ಖಾ,

    ‘Khantī paramaṃ tapo titikkhā,

    ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪರಮಂ ವದನ್ತಿ ಬುದ್ಧಾ।

    Nibbānaṃ paramaṃ vadanti buddhā;

    ನ ಹಿ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಪರೂಪಘಾತೀ,

    Na hi pabbajito parūpaghātī,

    ನ ಸಮಣೋ 107 ಹೋತಿ ಪರಂ ವಿಹೇಠಯನ್ತೋ॥

    Na samaṇo 108 hoti paraṃ viheṭhayanto.

    ‘ಸಬ್ಬಪಾಪಸ್ಸ ಅಕರಣಂ, ಕುಸಲಸ್ಸ ಉಪಸಮ್ಪದಾ।

    ‘Sabbapāpassa akaraṇaṃ, kusalassa upasampadā;

    ಸಚಿತ್ತಪರಿಯೋದಪನಂ, ಏತಂ ಬುದ್ಧಾನಸಾಸನಂ॥

    Sacittapariyodapanaṃ, etaṃ buddhānasāsanaṃ.

    ‘ಅನೂಪವಾದೋ ಅನೂಪಘಾತೋ 109, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಚ ಸಂವರೋ।

    ‘Anūpavādo anūpaghāto 110, pātimokkhe ca saṃvaro;

    ಮತ್ತಞ್ಞುತಾ ಚ ಭತ್ತಸ್ಮಿಂ, ಪನ್ತಞ್ಚ ಸಯನಾಸನಂ।

    Mattaññutā ca bhattasmiṃ, pantañca sayanāsanaṃ;

    ಅಧಿಚಿತ್ತೇ ಚ ಆಯೋಗೋ, ಏತಂ ಬುದ್ಧಾನಸಾಸನ’ನ್ತಿ॥

    Adhicitte ca āyogo, etaṃ buddhānasāsana’nti.

    ದೇವತಾರೋಚನಂ

    Devatārocanaṃ

    ೯೧. ‘‘ಏಕಮಿದಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಮಯಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಾಯಂ ವಿಹರಾಮಿ ಸುಭಗವನೇ ಸಾಲರಾಜಮೂಲೇ। ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ರಹೋಗತಸ್ಸ ಪಟಿಸಲ್ಲೀನಸ್ಸ ಏವಂ ಚೇತಸೋ ಪರಿವಿತಕ್ಕೋ ಉದಪಾದಿ – ‘ನ ಖೋ ಸೋ ಸತ್ತಾವಾಸೋ ಸುಲಭರೂಪೋ, ಯೋ ಮಯಾ ಅನಾವುತ್ಥಪುಬ್ಬೋ 111 ಇಮಿನಾ ದೀಘೇನ ಅದ್ಧುನಾ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸುದ್ಧಾವಾಸೇಹಿ ದೇವೇಹಿ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಯೇನ ಸುದ್ಧಾವಾಸಾ ದೇವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖ್ವಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಬಲವಾ ಪುರಿಸೋ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಪಸಾರೇಯ್ಯ, ಪಸಾರಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಸಮಿಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಏವಮೇವ ಉಕ್ಕಟ್ಠಾಯಂ ಸುಭಗವನೇ ಸಾಲರಾಜಮೂಲೇ ಅನ್ತರಹಿತೋ ಅವಿಹೇಸು ದೇವೇಸು ಪಾತುರಹೋಸಿಂ । ತಸ್ಮಿಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೇವನಿಕಾಯೇ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ 112 ಯೇನಾಹಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾ ದೇವತಾ ಮಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘ಇತೋ ಸೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಏಕನವುತಿಕಪ್ಪೇ ಯಂ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉದಪಾದಿ। ವಿಪಸ್ಸೀ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಖತ್ತಿಯೋ ಜಾತಿಯಾ ಅಹೋಸಿ, ಖತ್ತಿಯಕುಲೇ ಉದಪಾದಿ। ವಿಪಸ್ಸೀ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಕೋಣ್ಡಞ್ಞೋ ಗೋತ್ತೇನ ಅಹೋಸಿ । ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಸೀತಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ಅಹೋಸಿ। ವಿಪಸ್ಸೀ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಪಾಟಲಿಯಾ ಮೂಲೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಖಣ್ಡತಿಸ್ಸಂ ನಾಮ ಸಾವಕಯುಗಂ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗಂ ಭದ್ದಯುಗಂ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ತಯೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ। ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಟ್ಠಸಟ್ಠಿಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ। ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ। ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಸೀತಿಭಿಕ್ಖುಸಹಸ್ಸಾನಿ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಇಮೇ ತಯೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಖೀಣಾಸವಾನಂ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಸೋಕೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕೋ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಬನ್ಧುಮಾ ನಾಮ ರಾಜಾ ಪಿತಾ ಅಹೋಸಿ। ಬನ್ಧುಮತೀ ನಾಮ ದೇವೀ ಮಾತಾ ಅಹೋಸಿ ಜನೇತ್ತಿ। ಬನ್ಧುಮಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಬನ್ಧುಮತೀ ನಾಮ ನಗರಂ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸಿ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ , ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಏವಂ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ಅಹೋಸಿ ಏವಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಏವಂ ಪಧಾನಂ ಏವಂ ಅಭಿಸಮ್ಬೋಧಿ ಏವಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಪ್ಪವತ್ತನಂ। ತೇ ಮಯಂ, ಮಾರಿಸಾ, ವಿಪಸ್ಸಿಮ್ಹಿ ಭಗವತಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿತ್ವಾ ಕಾಮೇಸು ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ವಿರಾಜೇತ್ವಾ ಇಧೂಪಪನ್ನಾ’ತಿ …ಪೇ॰…

    91. ‘‘Ekamidāhaṃ, bhikkhave, samayaṃ ukkaṭṭhāyaṃ viharāmi subhagavane sālarājamūle. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘na kho so sattāvāso sulabharūpo, yo mayā anāvutthapubbo 113 iminā dīghena addhunā aññatra suddhāvāsehi devehi. Yaṃnūnāhaṃ yena suddhāvāsā devā tenupasaṅkameyya’nti. Atha khvāhaṃ, bhikkhave, seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva ukkaṭṭhāyaṃ subhagavane sālarājamūle antarahito avihesu devesu pāturahosiṃ . Tasmiṃ, bhikkhave, devanikāye anekāni devatāsahassāni anekāni devatāsatasahassāni 114 yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho, bhikkhave, tā devatā maṃ etadavocuṃ – ‘ito so, mārisā, ekanavutikappe yaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. Vipassī, mārisā, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi, khattiyakule udapādi. Vipassī, mārisā, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi . Vipassissa, mārisā, bhagavato arahato sammāsambuddhassa asītivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Vipassī, mārisā, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho pāṭaliyā mūle abhisambuddho. Vipassissa, mārisā, bhagavato arahato sammāsambuddhassa khaṇḍatissaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Vipassissa, mārisā, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ. Eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ. Eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ. Eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni. Vipassissa, mārisā, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ. Vipassissa, mārisā, bhagavato arahato sammāsambuddhassa asoko nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. Vipassissa, mārisa, bhagavato arahato sammāsambuddhassa bandhumā nāma rājā pitā ahosi. Bandhumatī nāma devī mātā ahosi janetti. Bandhumassa rañño bandhumatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi. Vipassissa, mārisā , bhagavato arahato sammāsambuddhassa evaṃ abhinikkhamanaṃ ahosi evaṃ pabbajjā evaṃ padhānaṃ evaṃ abhisambodhi evaṃ dhammacakkappavattanaṃ. Te mayaṃ, mārisā, vipassimhi bhagavati brahmacariyaṃ caritvā kāmesu kāmacchandaṃ virājetvā idhūpapannā’ti …pe…

    ‘‘ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೇವನಿಕಾಯೇ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ 115 ಯೇನಾಹಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾ ದೇವತಾ ಮಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಖೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಭದ್ದಕಪ್ಪೇ ಭಗವಾ ಏತರಹಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ। ಭಗವಾ, ಮಾರಿಸಾ, ಖತ್ತಿಯೋ ಜಾತಿಯಾ ಖತ್ತಿಯಕುಲೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ। ಭಗವಾ, ಮಾರಿಸಾ, ಗೋತಮೋ ಗೋತ್ತೇನ। ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಕಂ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ಪರಿತ್ತಂ ಲಹುಕಂ ಯೋ ಚಿರಂ ಜೀವತಿ, ಸೋ ವಸ್ಸಸತಂ ಅಪ್ಪಂ ವಾ ಭಿಯ್ಯೋ। ಭಗವಾ, ಮಾರಿಸಾ, ಅಸ್ಸತ್ಥಸ್ಸ ಮೂಲೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ನಾಮ ಸಾವಕಯುಗಂ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗಂ ಭದ್ದಯುಗಂ । ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಡ್ಢತೇಳಸಾನಿ ಭಿಕ್ಖುಸತಾನಿ। ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಅಯಂ ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಖೀಣಾಸವಾನಂ। ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಆನನ್ದೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕೋ। ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಸುದ್ಧೋದನೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ಪಿತಾ ಅಹೋಸಿ। ಮಾಯಾ ನಾಮ ದೇವೀ ಮಾತಾ ಅಹೋಸಿ ಜನೇತ್ತಿ। ಕಪಿಲವತ್ಥು ನಾಮ ನಗರಂ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸಿ। ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಏವಂ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ಅಹೋಸಿ ಏವಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಏವಂ ಪಧಾನಂ ಏವಂ ಅಭಿಸಮ್ಬೋಧಿ ಏವಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಪ್ಪವತ್ತನಂ। ತೇ ಮಯಂ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿತ್ವಾ ಕಾಮೇಸು ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ವಿರಾಜೇತ್ವಾ ಇಧೂಪಪನ್ನಾ’ತಿ।

    ‘‘Tasmiṃyeva kho, bhikkhave, devanikāye anekāni devatāsahassāni anekāni devatāsatasahassāni 116 yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho, bhikkhave, tā devatā maṃ etadavocuṃ – ‘imasmiṃyeva kho, mārisā, bhaddakappe bhagavā etarahi arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno. Bhagavā, mārisā, khattiyo jātiyā khattiyakule uppanno. Bhagavā, mārisā, gotamo gottena. Bhagavato, mārisā, appakaṃ āyuppamāṇaṃ parittaṃ lahukaṃ yo ciraṃ jīvati, so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo. Bhagavā, mārisā, assatthassa mūle abhisambuddho. Bhagavato, mārisā, sāriputtamoggallānaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ . Bhagavato, mārisā, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aḍḍhateḷasāni bhikkhusatāni. Bhagavato, mārisā, ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ. Bhagavato, mārisā, ānando nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. Bhagavato, mārisā, suddhodano nāma rājā pitā ahosi. Māyā nāma devī mātā ahosi janetti. Kapilavatthu nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi. Bhagavato, mārisā, evaṃ abhinikkhamanaṃ ahosi evaṃ pabbajjā evaṃ padhānaṃ evaṃ abhisambodhi evaṃ dhammacakkappavattanaṃ. Te mayaṃ, mārisā, bhagavati brahmacariyaṃ caritvā kāmesu kāmacchandaṃ virājetvā idhūpapannā’ti.

    ೯೨. ‘‘ಅಥ ಖ್ವಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅವಿಹೇಹಿ ದೇವೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನ ಅತಪ್ಪಾ ದೇವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂ…ಪೇ॰… ಅಥ ಖ್ವಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅವಿಹೇಹಿ ಚ ದೇವೇಹಿ ಅತಪ್ಪೇಹಿ ಚ ದೇವೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನ ಸುದಸ್ಸಾ ದೇವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂ। ಅಥ ಖ್ವಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅವಿಹೇಹಿ ಚ ದೇವೇಹಿ ಅತಪ್ಪೇಹಿ ಚ ದೇವೇಹಿ ಸುದಸ್ಸೇಹಿ ಚ ದೇವೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನ ಸುದಸ್ಸೀ ದೇವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂ। ಅಥ ಖ್ವಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅವಿಹೇಹಿ ಚ ದೇವೇಹಿ ಅತಪ್ಪೇಹಿ ಚ ದೇವೇಹಿ ಸುದಸ್ಸೇಹಿ ಚ ದೇವೇಹಿ ಸುದಸ್ಸೀಹಿ ಚ ದೇವೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ಯೇನ ಅಕನಿಟ್ಠಾ ದೇವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂ। ತಸ್ಮಿಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೇವನಿಕಾಯೇ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ ಯೇನಾಹಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು ।

    92. ‘‘Atha khvāhaṃ, bhikkhave, avihehi devehi saddhiṃ yena atappā devā tenupasaṅkamiṃ…pe… atha khvāhaṃ, bhikkhave, avihehi ca devehi atappehi ca devehi saddhiṃ yena sudassā devā tenupasaṅkamiṃ. Atha khvāhaṃ, bhikkhave, avihehi ca devehi atappehi ca devehi sudassehi ca devehi saddhiṃ yena sudassī devā tenupasaṅkamiṃ. Atha khvāhaṃ, bhikkhave, avihehi ca devehi atappehi ca devehi sudassehi ca devehi sudassīhi ca devehi saddhiṃ yena akaniṭṭhā devā tenupasaṅkamiṃ. Tasmiṃ, bhikkhave, devanikāye anekāni devatāsahassāni anekāni devatāsatasahassāni yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu .

    ‘‘ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾ ದೇವತಾ ಮಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘ಇತೋ ಸೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಏಕನವುತಿಕಪ್ಪೇ ಯಂ ವಿಪಸ್ಸೀ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉದಪಾದಿ। ವಿಪಸ್ಸೀ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಖತ್ತಿಯೋ ಜಾತಿಯಾ ಅಹೋಸಿ। ಖತ್ತಿಯಕುಲೇ ಉದಪಾದಿ। ವಿಪಸ್ಸೀ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಕೋಣ್ಡಞ್ಞೋ ಗೋತ್ತೇನ ಅಹೋಸಿ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಸೀತಿವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ಅಹೋಸಿ। ವಿಪಸ್ಸೀ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಪಾಟಲಿಯಾ ಮೂಲೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಖಣ್ಡತಿಸ್ಸಂ ನಾಮ ಸಾವಕಯುಗಂ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗಂ ಭದ್ದಯುಗಂ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ತಯೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ। ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಟ್ಠಸಟ್ಠಿಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ। ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಭಿಕ್ಖುಸತಸಹಸ್ಸಂ। ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಸೀತಿಭಿಕ್ಖುಸಹಸ್ಸಾನಿ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಇಮೇ ತಯೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತಾ ಅಹೇಸುಂ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಖೀಣಾಸವಾನಂ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಅಸೋಕೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕೋ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಬನ್ಧುಮಾ ನಾಮ ರಾಜಾ ಪಿತಾ ಅಹೋಸಿ ಬನ್ಧುಮತೀ ನಾಮ ದೇವೀ ಮಾತಾ ಅಹೋಸಿ ಜನೇತ್ತಿ। ಬನ್ಧುಮಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಬನ್ಧುಮತೀ ನಾಮ ನಗರಂ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸಿ। ವಿಪಸ್ಸಿಸ್ಸ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತೋ ಅರಹತೋ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಏವಂ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ಅಹೋಸಿ ಏವಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ ಏವಂ ಪಧಾನಂ ಏವಂ ಅಭಿಸಮ್ಬೋಧಿ, ಏವಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಪ್ಪವತ್ತನಂ। ತೇ ಮಯಂ, ಮಾರಿಸಾ, ವಿಪಸ್ಸಿಮ್ಹಿ ಭಗವತಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿತ್ವಾ ಕಾಮೇಸು ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ವಿರಾಜೇತ್ವಾ ಇಧೂಪಪನ್ನಾ’ತಿ। ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೇವನಿಕಾಯೇ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ ಯೇನಾಹಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾ ದೇವತಾ ಮಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘ಇತೋ ಸೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಏಕತಿಂಸೇ ಕಪ್ಪೇ ಯಂ ಸಿಖೀ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಮಯಂ, ಮಾರಿಸಾ, ಸಿಖಿಮ್ಹಿ ಭಗವತಿ ತಸ್ಮಿಞ್ಞೇವ ಖೋ ಮಾರಿಸಾ, ಏಕತಿಂಸೇ ಕಪ್ಪೇ ಯಂ ವೇಸ್ಸಭೂ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಮಯಂ, ಮಾರಿಸಾ, ವೇಸ್ಸಭುಮ್ಹಿ ಭಗವತಿ…ಪೇ॰… ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಖೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಭದ್ದಕಪ್ಪೇ ಕಕುಸನ್ಧೋ ಕೋಣಾಗಮನೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ತೇ ಮಯಂ, ಮಾರಿಸಾ, ಕಕುಸನ್ಧಮ್ಹಿ ಕೋಣಾಗಮನಮ್ಹಿ ಕಸ್ಸಪಮ್ಹಿ ಭಗವತಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿತ್ವಾ ಕಾಮೇಸು ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ವಿರಾಜೇತ್ವಾ ಇಧೂಪಪನ್ನಾ’ತಿ।

    ‘‘Ekamantaṃ ṭhitā kho, bhikkhave, tā devatā maṃ etadavocuṃ – ‘ito so, mārisā, ekanavutikappe yaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. Vipassī, mārisā, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi. Khattiyakule udapādi. Vipassī, mārisā, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi. Vipassissa, mārisā, bhagavato arahato sammāsambuddhassa asītivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. Vipassī, mārisā, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho pāṭaliyā mūle abhisambuddho. Vipassissa, mārisā, bhagavato arahato sammāsambuddhassa khaṇḍatissaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Vipassissa, mārisā, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ. Eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ. Eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ. Eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni. Vipassissa, mārisā, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ. Vipassissa, mārisā, bhagavato arahato sammāsambuddhassa asoko nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. Vipassissa, mārisā, bhagavato arahato sammāsambuddhassa bandhumā nāma rājā pitā ahosi bandhumatī nāma devī mātā ahosi janetti. Bandhumassa rañño bandhumatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi. Vipassissa, mārisā, bhagavato arahato sammāsambuddhassa evaṃ abhinikkhamanaṃ ahosi evaṃ pabbajjā evaṃ padhānaṃ evaṃ abhisambodhi, evaṃ dhammacakkappavattanaṃ. Te mayaṃ, mārisā, vipassimhi bhagavati brahmacariyaṃ caritvā kāmesu kāmacchandaṃ virājetvā idhūpapannā’ti. Tasmiṃyeva kho, bhikkhave, devanikāye anekāni devatāsahassāni anekāni devatāsatasahassāni yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho, bhikkhave, tā devatā maṃ etadavocuṃ – ‘ito so, mārisā, ekatiṃse kappe yaṃ sikhī bhagavā…pe… te mayaṃ, mārisā, sikhimhi bhagavati tasmiññeva kho mārisā, ekatiṃse kappe yaṃ vessabhū bhagavā…pe… te mayaṃ, mārisā, vessabhumhi bhagavati…pe… imasmiṃyeva kho, mārisā, bhaddakappe kakusandho koṇāgamano kassapo bhagavā…pe… te mayaṃ, mārisā, kakusandhamhi koṇāgamanamhi kassapamhi bhagavati brahmacariyaṃ caritvā kāmesu kāmacchandaṃ virājetvā idhūpapannā’ti.

    ೯೩. ‘‘ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೇವನಿಕಾಯೇ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸತಸಹಸ್ಸಾನಿ ಯೇನಾಹಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತಾ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಾ ದೇವತಾ ಮಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಖೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಭದ್ದಕಪ್ಪೇ ಭಗವಾ ಏತರಹಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ। ಭಗವಾ, ಮಾರಿಸಾ, ಖತ್ತಿಯೋ ಜಾತಿಯಾ, ಖತ್ತಿಯಕುಲೇ ಉಪ್ಪನ್ನೋ। ಭಗವಾ, ಮಾರಿಸಾ, ಗೋತಮೋ ಗೋತ್ತೇನ। ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಅಪ್ಪಕಂ ಆಯುಪ್ಪಮಾಣಂ ಪರಿತ್ತಂ ಲಹುಕಂ ಯೋ ಚಿರಂ ಜೀವತಿ, ಸೋ ವಸ್ಸಸತಂ ಅಪ್ಪಂ ವಾ ಭಿಯ್ಯೋ। ಭಗವಾ, ಮಾರಿಸಾ, ಅಸ್ಸತ್ಥಸ್ಸ ಮೂಲೇ ಅಭಿಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಸಾರಿಪುತ್ತಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ನಾಮ ಸಾವಕಯುಗಂ ಅಹೋಸಿ ಅಗ್ಗಂ ಭದ್ದಯುಗಂ। ಭಗವತೋ , ಮಾರಿಸಾ, ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಅಡ್ಢತೇಳಸಾನಿ ಭಿಕ್ಖುಸತಾನಿ। ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಅಯಂ ಏಕೋ ಸಾವಕಾನಂ ಸನ್ನಿಪಾತೋ ಅಹೋಸಿ ಸಬ್ಬೇಸಂಯೇವ ಖೀಣಾಸವಾನಂ। ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಆನನ್ದೋ ನಾಮ ಭಿಕ್ಖು ಉಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಗ್ಗುಪಟ್ಠಾಕೋ ಅಹೋಸಿ। ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಸುದ್ಧೋದನೋ ನಾಮ ರಾಜಾ ಪಿತಾ ಅಹೋಸಿ। ಮಾಯಾ ನಾಮ ದೇವೀ ಮಾತಾ ಅಹೋಸಿ ಜನೇತ್ತಿ। ಕಪಿಲವತ್ಥು ನಾಮ ನಗರಂ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸಿ। ಭಗವತೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಏವಂ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ಅಹೋಸಿ, ಏವಂ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾ, ಏವಂ ಪಧಾನಂ, ಏವಂ ಅಭಿಸಮ್ಬೋಧಿ, ಏವಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಪ್ಪವತ್ತನಂ। ತೇ ಮಯಂ, ಮಾರಿಸಾ, ಭಗವತಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿತ್ವಾ ಕಾಮೇಸು ಕಾಮಚ್ಛನ್ದಂ ವಿರಾಜೇತ್ವಾ ಇಧೂಪಪನ್ನಾ’ತಿ।

    93. ‘‘Tasmiṃyeva kho, bhikkhave, devanikāye anekāni devatāsahassāni anekāni devatāsatasahassāni yenāhaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho, bhikkhave, tā devatā maṃ etadavocuṃ – ‘imasmiṃyeva kho, mārisā, bhaddakappe bhagavā etarahi arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno. Bhagavā, mārisā, khattiyo jātiyā, khattiyakule uppanno. Bhagavā, mārisā, gotamo gottena. Bhagavato, mārisā, appakaṃ āyuppamāṇaṃ parittaṃ lahukaṃ yo ciraṃ jīvati, so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo. Bhagavā, mārisā, assatthassa mūle abhisambuddho. Bhagavato, mārisā, sāriputtamoggallānaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. Bhagavato , mārisā, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aḍḍhateḷasāni bhikkhusatāni. Bhagavato, mārisā, ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ. Bhagavato, mārisā, ānando nāma bhikkhu upaṭṭhāko aggupaṭṭhāko ahosi. Bhagavato, mārisā, suddhodano nāma rājā pitā ahosi. Māyā nāma devī mātā ahosi janetti. Kapilavatthu nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi. Bhagavato, mārisā, evaṃ abhinikkhamanaṃ ahosi, evaṃ pabbajjā, evaṃ padhānaṃ, evaṃ abhisambodhi, evaṃ dhammacakkappavattanaṃ. Te mayaṃ, mārisā, bhagavati brahmacariyaṃ caritvā kāmesu kāmacchandaṃ virājetvā idhūpapannā’ti.

    ೯೪. ‘‘ಇತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಥಾಗತಸ್ಸೇವೇಸಾ ಧಮ್ಮಧಾತು ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ, ಯಸ್ಸಾ ಧಮ್ಮಧಾತುಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧತ್ತಾ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತೇ ಬುದ್ಧೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಛಿನ್ನಪಪಞ್ಚೇ ಛಿನ್ನವಟುಮೇ ಪರಿಯಾದಿನ್ನವಟ್ಟೇ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖವೀತಿವತ್ತೇ ಜಾತಿತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ನಾಮತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಗೋತ್ತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಆಯುಪ್ಪಮಾಣತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಯುಗತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಸನ್ನಿಪಾತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ ‘ಏವಂಜಚ್ಚಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ’ ಇತಿಪಿ। ‘ಏವಂನಾಮಾ ಏವಂಗೋತ್ತಾ ಏವಂಸೀಲಾ ಏವಂಧಮ್ಮಾ ಏವಂಪಞ್ಞಾ ಏವಂವಿಹಾರೀ ಏವಂವಿಮುತ್ತಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ’ ಇತಿಪೀತಿ।

    94. ‘‘Iti kho, bhikkhave, tathāgatassevesā dhammadhātu suppaṭividdhā, yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ’ itipi. ‘Evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ’ itipīti.

    ‘‘ದೇವತಾಪಿ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ, ಯೇನ ತಥಾಗತೋ ಅತೀತೇ ಬುದ್ಧೇ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಛಿನ್ನಪಪಞ್ಚೇ ಛಿನ್ನವಟುಮೇ ಪರಿಯಾದಿನ್ನವಟ್ಟೇ ಸಬ್ಬದುಕ್ಖವೀತಿವತ್ತೇ ಜಾತಿತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ನಾಮತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಗೋತ್ತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಆಯುಪ್ಪಮಾಣತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಯುಗತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸಾವಕಸನ್ನಿಪಾತತೋಪಿ ಅನುಸ್ಸರತಿ ‘ಏವಂಜಚ್ಚಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ’ ಇತಿಪಿ। ‘ಏವಂನಾಮಾ ಏವಂಗೋತ್ತಾ ಏವಂಸೀಲಾ ಏವಂಧಮ್ಮಾ ಏವಂಪಞ್ಞಾ ಏವಂವಿಹಾರೀ ಏವಂವಿಮುತ್ತಾ ತೇ ಭಗವನ್ತೋ ಅಹೇಸುಂ’ ಇತಿಪೀ’’ತಿ।

    ‘‘Devatāpi tathāgatassa etamatthaṃ ārocesuṃ, yena tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ’ itipi. ‘Evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ’ itipī’’ti.

    ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    ಮಹಾಪದಾನಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಪಠಮಂ।

    Mahāpadānasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.




    Next: ೨. ಮಹಾನಿದಾನಸುತ್ತಂ • 2. Mahānidānasuttaṃ




    Footnotes:
    1. ಭಗವತೋ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ (ಸ್ಯಾ॰)
    2. bhagavato vacanaṃ sutvā (syā.)
    3. ಏಕನವುತೋ ಕಪ್ಪೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)
    4. ಏಕತಿಂ ಸಕಪ್ಪೋ (ಸೀ॰) ಏಕತಿಂ ಸೋ ಕಪ್ಪೋ (ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)
    5. ಇಮಸ್ಮಿಂ (ಕತ್ಥಚೀ)
    6. ekanavuto kappo (syā. kaṃ. pī.)
    7. ekatiṃ sakappo (sī.) ekatiṃ so kappo (syā. kaṃ. pī.)
    8. imasmiṃ (katthacī)
    9. ಜನೇತ್ತೀ (ಸ್ಯಾ॰)
    10. janettī (syā.)
    11. ಸುಪ್ಪತೀತೋ ನಾಮ (ಸ್ಯಾ॰)
    12. ಯಸವತೀ ನಾಮ (ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)
    13. suppatīto nāma (syā.)
    14. yasavatī nāma (syā. pī.)
    15. ಕಿಂ ಕೀ ನಾಮ (ಸ್ಯಾ॰)
    16. kiṃ kī nāma (syā.)
    17. ಚಾತುದ್ದಿಸಂ (ಸ್ಯಾ॰)
    18. cātuddisaṃ (syā.)
    19. ತತ್ರಸ್ಸ (ಸ್ಯಾ॰)
    20. tatrassa (syā.)
    21. ಉದ್ದೇನ (ಸ್ಯಾ॰), ಉದರೇನ (ಕತ್ಥಚಿ)
    22. ವಿಸುದ್ಧೋ (ಸ್ಯಾ॰)
    23. uddena (syā.), udarena (katthaci)
    24. visuddho (syā.)
    25. ಉತ್ತರೇನಾಭಿಮುಖೋ (ಸ್ಯಾ॰) ಉತ್ತರೇನಮುಖೋ (ಕ॰)
    26. uttarenābhimukho (syā.) uttarenamukho (ka.)
    27. ದೇವ ತೇ (ಕ॰)
    28. deva te (ka.)
    29. ಇಮಸ್ಸ ಹಿ ದೇವ (?)
    30. imassa hi deva (?)
    31. ಪರಾಮಸತಿ (ಕ॰)
    32. parāmasati (ka.)
    33. ಉಪಲಿಪ್ಪತಿ (ಸ್ಯಾ॰)
    34. upalippati (syā.)
    35. ಪಿತನ್ತರಂಸೋ (ಸ್ಯಾ॰)
    36. pitantaraṃso (syā.)
    37. ಧಮ್ಮೇನ ಸಮೇನ (ಸ್ಯಾ॰)
    38. dhammena samena (syā.)
    39. ಅಚ್ಛಾದೇತ್ವಾ (ಸ್ಯಾ॰)
    40. acchādetvā (syā.)
    41. ಕುಮಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮಸ್ಸರೋ ಮಞ್ಜುಸ್ಸರೋ ಚ (ಸೀ॰ ಕ॰)
    42. kumāro brahmassaro mañjussaro ca (sī. ka.)
    43. ಯೇನ ದೂರಂ (ಸ್ಯಾ॰)
    44. yena dūraṃ (syā.)
    45. ಅನಿಮಿಸನ್ತೋ ಪೇಕ್ಖತಿ, ಜಾತಸ್ಸ ಖೋ ಪನ ಭಿಕ್ಖವೇ (ಕ॰)
    46. animisanto pekkhati, jātassa kho pana bhikkhave (ka.)
    47. ಅಟ್ಟ ಕರಣೇ (ಸ್ಯಾ॰)
    48. ಅಟ್ಟೇ ಪನಾಯತಿ ಞಾಣೇನ (ಸ್ಯಾ॰)
    49. aṭṭa karaṇe (syā.)
    50. aṭṭe panāyati ñāṇena (syā.)
    51. ವಸ್ಸಿಕೇ ಪಾಸಾದೇ ವಸ್ಸಿಕೇ
    52. vassike pāsāde vassike
    53. ಭದ್ರಂ ಯಾನಂ (ಸ್ಯಾ॰), ಭದ್ದಂ ಯಾನಂ (ಪೀ॰) ಚತ್ತಾರೋ ಮಾಸೇ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)
    54. bhadraṃ yānaṃ (syā.), bhaddaṃ yānaṃ (pī.) cattāro māse (sī. pī.)
    55. ಭಗ್ಗಂ (ಸ್ಯಾ॰)
    56. bhaggaṃ (syā.)
    57. ಸಯಮಾನಂ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)
    58. ಸಿರೋಪಿಸ್ಸ (ಸ್ಯಾ॰)
    59. sayamānaṃ (syā. ka.)
    60. siropissa (syā.)
    61. ಸಮ್ಮಚರಿಯಾ (ಕ॰)
    62. ಕುಸಲಚರಿಯಾ (ಸ್ಯಾ॰)
    63. sammacariyā (ka.)
    64. kusalacariyā (syā.)
    65. ಓರಿಕಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰)
    66. ಕಿಮಙ್ಗ (ಸೀ॰)
    67. orikā (sī. syā.)
    68. kimaṅga (sī.)
    69. ಮಹಾಜನಕಾಯೋ (ಸ್ಯಾ॰)
    70. mahājanakāyo (syā.)
    71. ನ ಖೋ ಪನೇತಂ (ಸ್ಯಾ॰)
    72. na kho panetaṃ (syā.)
    73. ಜಿಯ್ಯತಿ ಚ ಮಿಯ್ಯತಿ ಚ (ಕ॰)
    74. jiyyati ca miyyati ca (ka.)
    75. ನಮಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰), ನಮಿಸ್ಸತಿ (?)
    76. ನಿದಹನ್ತೋ (ಸ್ಯಾ॰)
    77. ಸನ್ತೀ (ಸ್ಯಾ॰)
    78. nami (syā. ka.), namissati (?)
    79. nidahanto (syā.)
    80. santī (syā.)
    81. ಅಥ ಖೋ (ಕ॰)
    82. atha kho (ka.)
    83. ದುವಿಞ್ಞಾಪಯೇ ಭಬ್ಬೇ ಅಭಬ್ಬೇ (ಸ್ಯಾ॰)
    84. ದಸ್ಸಾವಿನೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)
    85. ದಸ್ಸಾವಿನೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಕ॰)
    86. duviññāpaye bhabbe abhabbe (syā.)
    87. dassāvino (sī. syā. kaṃ. ka.)
    88. dassāvino (sī. syā. kaṃ. ka.)
    89. ಸೋಕಾವಕಿಣ್ಣಂ (ಸ್ಯಾ॰)
    90. sokāvakiṇṇaṃ (syā.)
    91. ದೇಸೇತು (ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)
    92. desetu (syā. pī.)
    93. ಮಿಗದಾಯಪಾಲಂ (ಸ್ಯಾ॰)
    94. migadāyapālaṃ (syā.)
    95. ಪದಿಕಾವ (ಸ್ಯಾ॰)
    96. padikāva (syā.)
    97. ಆನುಪುಬ್ಬಿಕಥಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)
    98. ānupubbikathaṃ (sī. pī.)
    99. ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇ (ಸ್ಯಾ॰)
    100. nekkhamme (syā.)
    101. ( ) ನತ್ಥಿ ಅಟ್ಠಕಥಾಯಂ, ಪಾಳಿಯಂ ಪನ ಸಬ್ಬತ್ಥಪಿ ದಿಸ್ಸತಿ
    102. ( ) natthi aṭṭhakathāyaṃ, pāḷiyaṃ pana sabbatthapi dissati
    103. ಅಞ್ಞಾತಾರೋ (ಸ್ಸಬ್ಬತ್ಥ)
    104. aññātāro (ssabbattha)
    105. ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸಾಯ (?)
    106. pātimokkhuddesāya (?)
    107. ಸಮಣೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)
    108. samaṇo (sī. syā. pī.)
    109. ಅನುಪವಾದೋ ಅನುಪಘಾತೋ (ಪೀ॰ ಕ॰)
    110. anupavādo anupaghāto (pī. ka.)
    111. ಅನಜ್ಝಾವುಟ್ಠಪುಬ್ಬೋ (ಕ॰ ಸೀ॰ ಕ॰)
    112. ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸತಾನಿ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸಹಸ್ಸಾನಿ (ಸ್ಯಾ॰)
    113. anajjhāvuṭṭhapubbo (ka. sī. ka.)
    114. anekāni devatāsatāni anekāni devatāsahassāni (syā.)
    115. ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸತಾನಿ ಅನೇಕಾನಿ ದೇವತಾಸಹಸ್ಸಾನಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಏವಮುಪರಿಪಿ)
    116. anekāni devatāsatāni anekāni devatāsahassāni (syā. evamuparipi)



    Related texts:



    ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ದೀಘ ನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಮಹಾಪದಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Mahāpadānasuttavaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ದೀಘನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ೧. ಮಹಾಪದಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Mahāpadānasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact