| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
೧೦. ಮಹಾಪದೇಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
10. Mahāpadesasuttavaṇṇanā
೧೮೦. ದಸಮೇ ಭೋಗನಗರೇ ವಿಹರತೀತಿ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಸಮಯೇ ಚಾರಿಕಂ ಚರನ್ತೋ ತಂ ನಗರಂ ಪತ್ವಾ ತತ್ಥ ವಿಹರತಿ। ಆನನ್ದಚೇತಿಯೇತಿ ಆನನ್ದಯಕ್ಖಸ್ಸ ಭವನಟ್ಠಾನೇ ಪತಿಟ್ಠಿತವಿಹಾರೇ। ಮಹಾಪದೇಸೇತಿ ಮಹಾಓಕಾಸೇ ಮಹಾಅಪದೇಸೇ ವಾ, ಬುದ್ಧಾದಯೋ ಮಹನ್ತೇ ಮಹನ್ತೇ ಅಪದಿಸಿತ್ವಾ ವುತ್ತಾನಿ ಮಹಾಕಾರಣಾನೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ನೇವ ಅಭಿನನ್ದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಹಟ್ಠತುಟ್ಠೇಹಿ ಸಾಧುಕಾರಂ ದತ್ವಾ ಪುಬ್ಬೇವ ನ ಸೋತಬ್ಬಂ। ಏವಂ ಕತೇ ಹಿ ಪಚ್ಛಾ ‘‘ಇದಂ ನ ಸಮೇತೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚಮಾನೋಪಿ ‘‘ಕಿಂ ಪುಬ್ಬೇವ ಅಯಂ ಧಮ್ಮೋ, ಇದಾನಿ ನ ಧಮ್ಮೋ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಲದ್ಧಿಂ ನ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಿ। ನಪ್ಪಟಿಕ್ಕೋಸಿತಬ್ಬನ್ತಿ ‘‘ಕಿಂ ಏಸ ಬಾಲೋ ವದತೀ’’ತಿ ಏವಂ ಪುಬ್ಬೇವ ನ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಹಿ ವತ್ತುಂ ಯುತ್ತಮ್ಪಿ ನ ವಕ್ಖತಿ। ತೇನಾಹ – ಅನಭಿನನ್ದಿತ್ವಾ ಅಪ್ಪಟಿಕ್ಕೋಸಿತ್ವಾತಿ। ಪದಬ್ಯಞ್ಜನಾನೀತಿ ಪದಸಙ್ಖಾತಾನಿ ಬ್ಯಞ್ಜನಾನಿ। ಸಾಧುಕಂ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾತಿ ‘‘ಇಮಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪಾಳಿ ವುತ್ತಾ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಅತ್ಥೋ ವುತ್ತೋ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಅನುಸನ್ಧಿ ಕಥಿತಾ , ಇಮಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಪುಬ್ಬಾಪರಂ ಕಥಿತ’’ನ್ತಿ ಸುಟ್ಠು ಗಹೇತ್ವಾ। ಸುತ್ತೇ ಓತಾರೇತಬ್ಬಾನೀತಿ ಸುತ್ತೇ ಓತರಿತಬ್ಬಾನಿ। ವಿನಯೇ ಸನ್ದಸ್ಸೇತಬ್ಬಾನೀತಿ ವಿನಯೇ ಸಂಸನ್ದೇತಬ್ಬಾನಿ।
180. Dasame bhoganagare viharatīti parinibbānasamaye cārikaṃ caranto taṃ nagaraṃ patvā tattha viharati. Ānandacetiyeti ānandayakkhassa bhavanaṭṭhāne patiṭṭhitavihāre. Mahāpadeseti mahāokāse mahāapadese vā, buddhādayo mahante mahante apadisitvā vuttāni mahākāraṇānīti attho. Neva abhinanditabbanti haṭṭhatuṭṭhehi sādhukāraṃ datvā pubbeva na sotabbaṃ. Evaṃ kate hi pacchā ‘‘idaṃ na sametī’’ti vuccamānopi ‘‘kiṃ pubbeva ayaṃ dhammo, idāni na dhammo’’ti vatvā laddhiṃ na vissajjeti. Nappaṭikkositabbanti ‘‘kiṃ esa bālo vadatī’’ti evaṃ pubbeva na vattabbaṃ. Evaṃ vutte hi vattuṃ yuttampi na vakkhati. Tenāha – anabhinanditvā appaṭikkositvāti. Padabyañjanānīti padasaṅkhātāni byañjanāni. Sādhukaṃ uggahetvāti ‘‘imasmiṃ ṭhāne pāḷi vuttā, imasmiṃ ṭhāne attho vutto, imasmiṃ ṭhāne anusandhi kathitā , imasmiṃ ṭhāne pubbāparaṃ kathita’’nti suṭṭhu gahetvā. Sutte otāretabbānīti sutte otaritabbāni. Vinaye sandassetabbānīti vinaye saṃsandetabbāni.
ಏತ್ಥ ಚ ಸುತ್ತನ್ತಿ ವಿನಯೋ ವುತ್ತೋ। ಯಥಾಹ – ‘‘ಕತ್ಥ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಸುತ್ತವಿಭಙ್ಗೇ’’ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೪೫೭) ವಿನಯೋತಿ ಖನ್ಧಕೋ। ಯಥಾಹ – ‘‘ವಿನಯಾತಿಸಾರೇ’’ತಿ। ಏವಂ ವಿನಯಪಿಟಕಮ್ಪಿ ನ ಪರಿಯಾದಿಯತಿ। ಉಭತೋವಿಭಙ್ಗಾ ಪನ ಸುತ್ತಂ, ಖನ್ಧಕಪರಿವಾರಾ ವಿನಯೋತಿ ಏವಂ ವಿನಯಪಿಟಕಂ ಪರಿಯಾದಿಯತಿ। ಅಥ ವಾ ಸುತ್ತನ್ತಪಿಟಕಂ ಸುತ್ತಂ, ವಿನಯಪಿಟಕಂ ವಿನಯೋತಿ ಏವಂ ದ್ವೇಯೇವ ಪಿಟಕಾನಿ ಪರಿಯಾದಿಯನ್ತಿ। ಸುತ್ತನ್ತಾಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕಾನಿ ವಾ ಸುತ್ತಂ, ವಿನಯಪಿಟಕಂ ವಿನಯೋತಿ ಏವಮ್ಪಿ ತೀಣಿ ಪಿಟಕಾನಿ ನ ತಾವ ಪರಿಯಾದಿಯನ್ತಿ। ಅಸುತ್ತನಾಮಕಞ್ಹಿ ಬುದ್ಧವಚನಂ ನಾಮ ಅತ್ಥಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಜಾತಕಂ ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ನಿದ್ದೇಸೋ ಸುತ್ತನಿಪಾತೋ ಧಮ್ಮಪದಂ ಉದಾನಂ ಇತಿವುತ್ತಕಂ ವಿಮಾನವತ್ಥು ಪೇತವತ್ಥು ಥೇರಗಾಥಾ ಥೇರೀಗಾಥಾ ಅಪದಾನನ್ತಿ।
Ettha ca suttanti vinayo vutto. Yathāha – ‘‘kattha paṭikkhittaṃ, sāvatthiyaṃ suttavibhaṅge’’ti (cūḷava. 457) vinayoti khandhako. Yathāha – ‘‘vinayātisāre’’ti. Evaṃ vinayapiṭakampi na pariyādiyati. Ubhatovibhaṅgā pana suttaṃ, khandhakaparivārā vinayoti evaṃ vinayapiṭakaṃ pariyādiyati. Atha vā suttantapiṭakaṃ suttaṃ, vinayapiṭakaṃ vinayoti evaṃ dveyeva piṭakāni pariyādiyanti. Suttantābhidhammapiṭakāni vā suttaṃ, vinayapiṭakaṃ vinayoti evampi tīṇi piṭakāni na tāva pariyādiyanti. Asuttanāmakañhi buddhavacanaṃ nāma atthi. Seyyathidaṃ – jātakaṃ paṭisambhidā niddeso suttanipāto dhammapadaṃ udānaṃ itivuttakaṃ vimānavatthu petavatthu theragāthā therīgāthā apadānanti.
ಸುದಿನ್ನತ್ಥೇರೋ ಪನ ‘‘ಅಸುತ್ತನಾಮಕಂ ಬುದ್ಧವಚನಂ ನತ್ಥೀ’’ತಿ ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ‘‘ತೀಣಿ ಪಿಟಕಾನಿ ಸುತ್ತಂ, ವಿನಯೋ ಪನ ಕಾರಣ’’ನ್ತಿ ಆಹ। ತತೋ ತಂ ಕಾರಣಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಇದಂ ಸುತ್ತಮಾಹರಿ –
Sudinnatthero pana ‘‘asuttanāmakaṃ buddhavacanaṃ natthī’’ti taṃ sabbaṃ paṭikkhipitvā ‘‘tīṇi piṭakāni suttaṃ, vinayo pana kāraṇa’’nti āha. Tato taṃ kāraṇaṃ dassento idaṃ suttamāhari –
‘‘ಯೇ ಖೋ ತ್ವಂ, ಗೋತಮಿ, ಧಮ್ಮೇ ಜಾನೇಯ್ಯಾಸಿ, ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಸರಾಗಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ವಿರಾಗಾಯ, ಸಂಯೋಗಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ವಿಸಂಯೋಗಾಯ, ಸಉಪಾದಾನಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಅನುಪಾದಾನಾಯ, ಮಹಿಚ್ಛತಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ, ಅಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ, ಕೋಸಜ್ಜಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಾಯ, ಸಙ್ಗಣಿಕಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಪವಿವೇಕಾಯ, ಆಚಯಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಅಪಚಯಾಯ। ಏಕಂಸೇನ, ಗೋತಮಿ, ಜಾನೇಯ್ಯಾಸಿ ‘ನೇಸೋ ಧಮ್ಮೋ ನೇಸೋ ವಿನಯೋ ನೇತಂ ಸತ್ಥು ಸಾಸನ’ನ್ತಿ।
‘‘Ye kho tvaṃ, gotami, dhamme jāneyyāsi, ime dhammā sarāgāya saṃvattanti no virāgāya, saṃyogāya saṃvattanti no visaṃyogāya, saupādānāya saṃvattanti no anupādānāya, mahicchatāya saṃvattanti no appicchatāya, asantuṭṭhiyā saṃvattanti no santuṭṭhiyā, kosajjāya saṃvattanti no vīriyārambhāya, saṅgaṇikāya saṃvattanti no pavivekāya, ācayāya saṃvattanti no apacayāya. Ekaṃsena, gotami, jāneyyāsi ‘neso dhammo neso vinayo netaṃ satthu sāsana’nti.
‘‘ಯೇ ಚ ಖೋ ತ್ವಂ, ಗೋತಮಿ, ಧಮ್ಮೇ ಜಾನೇಯ್ಯಾಸಿ, ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ವಿರಾಗಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಸರಾಗಾಯ, ವಿಸಂಯೋಗಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಸಂಯೋಗಾಯ। ಅನುಪಾದಾನಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಸಉಪಾದಾನಾಯ, ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಮಹಿಚ್ಛತಾಯ, ಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಅಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ, ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಕೋಸಜ್ಜಾಯ, ಪವಿವೇಕಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಸಙ್ಗಣಿಕಾಯ, ಅಪಚಯಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ ನೋ ಆಚಯಾಯ। ಏಕಂಸೇನ, ಗೋತಮಿ , ಜಾನೇಯ್ಯಾಸಿ ‘ಏಸೋ ಧಮ್ಮೋ ಏಸೋ ವಿನಯೋ ಏತಂ ಸತ್ಥು ಸಾಸನ’’’ನ್ತಿ (ಚೂಳವ॰ ೪೦೬; ಅ॰ ನಿ॰ ೮.೫೩)।
‘‘Ye ca kho tvaṃ, gotami, dhamme jāneyyāsi, ime dhammā virāgāya saṃvattanti no sarāgāya, visaṃyogāya saṃvattanti no saṃyogāya. Anupādānāya saṃvattanti no saupādānāya, appicchatāya saṃvattanti no mahicchatāya, santuṭṭhiyā saṃvattanti no asantuṭṭhiyā, vīriyārambhāya saṃvattanti no kosajjāya, pavivekāya saṃvattanti no saṅgaṇikāya, apacayāya saṃvattanti no ācayāya. Ekaṃsena, gotami , jāneyyāsi ‘eso dhammo eso vinayo etaṃ satthu sāsana’’’nti (cūḷava. 406; a. ni. 8.53).
ತಸ್ಮಾ ಸುತ್ತೇತಿ ತೇಪಿಟಕಬುದ್ಧವಚನೇ ಓತಾರೇತಬ್ಬಾನಿ। ವಿನಯೇತಿ ಏತಸ್ಮಿಂ ರಾಗಾದಿವಿನಯಕಾರಣೇ ಸಂಸನ್ದೇತಬ್ಬಾನೀತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ। ನ ಚೇವ ಸುತ್ತೇ ಓತರನ್ತೀತಿ ಸುತ್ತಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ಕತ್ಥಚಿ ಅನಾಗನ್ತ್ವಾ ಛಲ್ಲಿಂ ಉಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಗುಳ್ಹವೇಸ್ಸನ್ತರ-ಗುಳ್ಹಉಮ್ಮಗ್ಗ-ಗುಳ್ಹವಿನಯವೇದಲ್ಲಪಿಟಕಾನಂ ಅಞ್ಞತರತೋ ಆಗತಾನಿ ಪಞ್ಞಾಯನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏವಂ ಆಗತಾನಿ ಹಿ ರಾಗಾದಿವಿನಯೇ ಚ ಅಪಞ್ಞಾಯಮಾನಾನಿ ಛಡ್ಡೇತಬ್ಬಾನಿ ಹೋನ್ತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಇತಿ ಹಿದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಛಡ್ಡೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ। ಏತೇನುಪಾಯೇನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಇದಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುತ್ಥಂ ಮಹಾಪದೇಸಂ ಧಾರೇಯ್ಯಾಥಾತಿ ಇಮಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತುತ್ಥಂ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪತಿಟ್ಠಾನೋಕಾಸಂ ಧಾರೇಯ್ಯಾಥಾತಿ।
Tasmā sutteti tepiṭakabuddhavacane otāretabbāni. Vinayeti etasmiṃ rāgādivinayakāraṇe saṃsandetabbānīti ayamettha attho. Na ceva sutte otarantīti suttapaṭipāṭiyā katthaci anāgantvā challiṃ uṭṭhapetvā guḷhavessantara-guḷhaummagga-guḷhavinayavedallapiṭakānaṃ aññatarato āgatāni paññāyantīti attho. Evaṃ āgatāni hi rāgādivinaye ca apaññāyamānāni chaḍḍetabbāni honti. Tena vuttaṃ – ‘‘iti hidaṃ, bhikkhave, chaḍḍeyyāthā’’ti. Etenupāyena sabbattha attho veditabbo. Idaṃ, bhikkhave, catutthaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyāthāti imaṃ, bhikkhave, catutthaṃ dhammassa patiṭṭhānokāsaṃ dhāreyyāthāti.
ಸಞ್ಚೇತನಿಯವಗ್ಗೋ ತತಿಯೋ।
Sañcetaniyavaggo tatiyo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೧೦. ಮಹಾಪದೇಸಸುತ್ತಂ • 10. Mahāpadesasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧೦. ಮಹಾಪದೇಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Mahāpadesasuttavaṇṇanā
