| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੧੦. ਮਹਾਪਦੇਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Mahāpadesasuttavaṇṇanā
੧੮੦. ਦਸਮੇ ਮਹਾਓਕਾਸੇਤਿ ਮਹਨ੍ਤੇ ਓਕਾਸੇ ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਟ੍ਠਾਨਾਨਿ। ਯੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਨਿਚ੍ਛੀਯਤਿ ਅਸਨ੍ਦੇਹਤੋ। ਕਾਨਿ ਪਨ ਤਾਨਿ? ਆਗਮਨવਿਸਿਟ੍ਠਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤੋਤਰਣਾਦੀਨਿ। ਦੁਤਿਯવਿਕਪ੍ਪੇ ਅਪਦਿਸੀਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਪਦੇਸਾ, ਮਹਨ੍ਤਾ ਅਪਦੇਸਾ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਮਹਾਪਦੇਸਾ। ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਤੋ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ ਕੇਨਚਿ ਆਭਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੋਤਿ વਿਨਿਚ੍ਛਯਨੇ ਕਾਰਣਂ। ਕਿਂ ਪਨ ਤਨ੍ਤਿ? ਤਸ੍ਸ ਯਥਾਭਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤੋਤਰਣਾਦਿ ਏવ। ਯਦਿ ਏવਂ ਕਥਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋਤਿ? ਯਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦ੍વੇ ਸਮ੍ਪਦਾਯੋ ਸਤ੍ਥਾ ਸਾવਕੋ ਚ। ਤੇਸੁ ਸਾવਕਾ ਸਙ੍ਘਗਣਪੁਗ੍ਗਲવਸੇਨ ਤਿવਿਧਾ। ਏવਮਿਮਮ੍ਹਾ ਮਯਾਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤੋਤਿ ਅਪਦਿਸਿਤਬ੍ਬਾਨਂ ਭੇਦੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਤੋ ਸੁਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਤਥਾ ਚ વੁਤ੍ਤਂ ਨੇਤ੍ਤਿਯਂ (ਨੇਤ੍ਤਿ॰ ੪.੧੮) ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਪਦੇਸਾ ਬੁਦ੍ਧਾਪਦੇਸੋ, ਸਙ੍ਘਾਪਦੇਸੋ, ਗਣਾਪਦੇਸੋ, ਪੁਗ੍ਗਲਾਪਦੇਸੋ। ਇਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਪਦੇਸਾ’’ਤਿ। ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਪਦੇਸੋ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਬੁਦ੍ਧਾਪਦੇਸੋ। ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਾਦਯੋ…ਪੇ॰… ਮਹਾਕਾਰਣਾਨੀ’’ਤਿ।
180. Dasame mahāokāseti mahante okāse mahantāni dhammassa patiṭṭhāpanaṭṭhānāni. Yesu patiṭṭhāpito dhammo nicchīyati asandehato. Kāni pana tāni? Āgamanavisiṭṭhāni suttotaraṇādīni. Dutiyavikappe apadisīyantīti apadesā, mahantā apadesā etesanti mahāpadesā. ‘‘Sammukhā metaṃ, āvuso, bhagavato suta’’ntiādinā kenaci ābhatassa dhammoti vinicchayane kāraṇaṃ. Kiṃ pana tanti? Tassa yathābhatassa suttotaraṇādi eva. Yadi evaṃ kathaṃ cattāroti? Yasmā dhammassa dve sampadāyo satthā sāvako ca. Tesu sāvakā saṅghagaṇapuggalavasena tividhā. Evamimamhā mayāyaṃ dhammo paṭiggahitoti apadisitabbānaṃ bhedena cattāro. Tenāha ‘‘sammukhā metaṃ, āvuso, bhagavato suta’’ntiādi. Tathā ca vuttaṃ nettiyaṃ (netti. 4.18) ‘‘cattāro mahāpadesā buddhāpadeso, saṅghāpadeso, gaṇāpadeso, puggalāpadeso. Ime cattāro mahāpadesā’’ti. Buddho apadeso etassāti buddhāpadeso. Esa nayo sesesupi. Tenāha ‘‘buddhādayo…pe… mahākāraṇānī’’ti.
ਨੇવ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਨ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬਂ, ਗਨ੍ਥਸ੍ਸ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਨਂ ਨਾਮ ਸવਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਨ ਸੋਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ। ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੀਤਿ ਪਦਾਨਿ ਚ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਚ, ਅਤ੍ਥਪਦਾਨਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਾਨਿ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਜ੍ਜਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ਏਤੇਹੀਤਿ ਪਦਾਨਿ, ਅਕ੍ਖਰਾਦੀਨਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਾਨਿ। ਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਪਦਾਨਿ, ਸਙ੍ਕਾਸਨਾਦੀਨਿ ਅਤ੍ਥਪਦਾਨਿ। ‘‘ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਦਸਙ੍ਖਾਤਾਨਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨੀਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਾਨੇવ વੁਤ੍ਤਾਨੀ’’ਤਿ ਕੇਚਿ। ਅਤ੍ਥਂ ਬ੍ਯਞ੍ਜੇਨ੍ਤੀਤਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ, ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਪਦਾਨਿ। ਤੇਹਿ ਬ੍ਯਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਤੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ, ਅਤ੍ਥਪਦਾਨੀਤਿ ਉਭਯਸਙ੍ਗਹਤੋ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇਤਿ ਤੇਨਾਭਤਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ। ਪਾਲ਼ਿ વੁਤ੍ਤਾਤਿ ਕੇવਲੋ ਪਾਲ਼ਿਧਮ੍ਮੋ વੁਤ੍ਤੋ। ਅਤ੍ਥੋ વੁਤ੍ਤੋਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਤ੍ਥੋ વੁਤ੍ਤੋ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠੋ। ਅਨੁਸਨ੍ਧਿ ਕਥਿਤੋਤਿ ਯਥਾਰਦ੍ਧਦੇਸਨਾਯ ਉਪਰਿਦੇਸਨਾਯ ਚ ਅਨੁਸਨ੍ਧਾਨਂ ਕਥਿਤਂ, ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ ਕਥਿਤੋ। ਪੁਬ੍ਬਾਪਰਂ ਕਥਿਤਨ੍ਤਿ ਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪਰਂ ਅવਿਰੁਜ੍ਝਨਞ੍ਚੇવ વਿਸੇਸਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚ ਕਥਿਤਂ ਪਕਾਸਿਤਂ। ਏવਂ ਪਾਲ਼ਿਧਮ੍ਮਾਦੀਨਿ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ਗਹਣਂ ਸਾਧੁਕਂ ਉਗ੍ਗਹਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਟ੍ਠੁ ਗਹੇਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨੀਤਿ ਞਾਣੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਗਾਹੇਤ੍વਾ ਤਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਤਂ ਪਨ ਓਗਾਹੇਤ੍વਾ ਤਰਣਂ ਤਤ੍ਥ ਓਤਰਣਂ ਅਨੁਪ੍ਪવੇਸਨਂ ਹੋਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਓਤਰਿਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ। ਸਂਸਨ੍ਦੇਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਨਂ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘વਿਨਯੇ ਸਂਸਨ੍ਦੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ।
Neva abhinanditabbanti na sampaṭicchitabbaṃ, ganthassa sampaṭicchanaṃ nāma savananti āha ‘‘na sotabba’’nti. Padabyañjanānīti padāni ca byañjanāni ca, atthapadāni byañjanapadāni cāti attho. Pajjati attho etehīti padāni, akkharādīni byañjanapadāni. Pajjitabbato padāni, saṅkāsanādīni atthapadāni. ‘‘Aṭṭhakathāyaṃ padasaṅkhātāni byañjanānīti byañjanapadāneva vuttānī’’ti keci. Atthaṃ byañjentīti byañjanāni, byañjanapadāni. Tehi byañjitabbato byañjanāni, atthapadānīti ubhayasaṅgahato. Imasmiṃ ṭhāneti tenābhatasuttassa imasmiṃ padese. Pāḷi vuttāti kevalo pāḷidhammo vutto. Attho vuttoti pāḷiyā attho vutto niddiṭṭho. Anusandhi kathitoti yathāraddhadesanāya uparidesanāya ca anusandhānaṃ kathitaṃ, sambandho kathito. Pubbāparaṃ kathitanti pubbena paraṃ avirujjhanañceva visesaṭṭhānañca kathitaṃ pakāsitaṃ. Evaṃ pāḷidhammādīni sammadeva sallakkhetvā gahaṇaṃ sādhukaṃ uggahaṇanti āha ‘‘suṭṭhu gahetvā’’ti. Sutte otāretabbānīti ñāṇena sutte ogāhetvā tāretabbāni. Taṃ pana ogāhetvā taraṇaṃ tattha otaraṇaṃ anuppavesanaṃ hotīti vuttaṃ ‘‘otaritabbānī’’ti. Saṃsandetvā dassanaṃ sandassananti āha ‘‘vinaye saṃsandetabbānī’’ti.
‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਂ, ਕੋ વਾ વਿਨਯੋ’’ਤਿ વਿਚਾਰਣਾਯਂ ਆਚਰਿਯਾਨਂ ਮਤਿਭੇਦਮੁਖੇਨ ਤਮਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਏਤ੍ਥ ਚਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। વਿਨਯੋਤਿ વਿਭਙ੍ਗਪਾਠਮਾਹ। ਸੋ ਹਿ ਮਾਤਿਕਾਸਞ੍ਞਿਤਸ੍ਸ ਸੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੇ ਸੂਚਨਤੋ ‘‘ਸੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਤਿ। વਿવਿਧਨਯਤ੍ਤਾ વਿਸਿਟ੍ਠਨਯਤ੍ਤਾ ਚ વਿਨਯੋ, ਖਨ੍ਧਕਪਾਠੋ। ਏવਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਸੁਤ੍ਤવਿਨਯੇਸੁ ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਮਾਨੇਸੁ વਿਨਯਪਿਟਕਮ੍ਪਿ ਨ ਪਰਿਯਾਦਿਯਤਿ ਪਰਿવਾਰਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਤ੍ਤਾ। ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਾਨਿ વਾ ਸੁਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਥਸੂਚਨਾਦਿਅਤ੍ਥਸਮ੍ਭવਤੋ। ਏવਮ੍ਪੀਤਿ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਾਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤਂ, વਿਨਯਪਿਟਕਂ વਿਨਯੋਤਿ ਏવਂ ਸੁਤ੍ਤવਿਨਯવਿਭਾਗੇ વੁਚ੍ਚਮਾਨੇਪਿ। ਨ ਤਾવ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ ਨ ਤਾવ ਅਨવਸੇਸਤੋ ਪਰਿਗ੍ਗਯ੍ਹਨ੍ਤਿ । ਕਸ੍ਮਾਤਿ ਚੇਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਸੁਤ੍ਤਨਾਮਕਞ੍ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਯਸ੍ਮਾ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮਂ ਨਾਮਂ ਅਨਾਰੋਪੇਤ੍વਾ ਸਙ੍ਗੀਤਂ ਜਾਤਕਾਦਿਬੁਦ੍ਧવਚਨਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਤੀਣਿ ਪਿਟਕਾਨਿ ਨ ਪਰਿਯਾਦਿਯਨ੍ਤੀਤਿ। ਸੁਤ੍ਤਨਿਪਾਤਉਦਾਨਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਾਨਿ ਦੀਘਨਿਕਾਯਾਦਯੋ વਿਯ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਾਮਂ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾ ਅਸਙ੍ਗੀਤਾਨੀਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੇਨੇਤ੍ਥ ਜਾਤਕਾਦੀਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਤਾਨਿਪਿ ਗਹਿਤਾਨਿ। ਬੁਦ੍ਧવਂਸਚਰਿਯਾਪਿਟਕਾਨਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਅਗ੍ਗਹਣੇ ਕਾਰਣਂ ਮਗ੍ਗਿਤਬ੍ਬਂ, ਕਿਂ વਾ ਏਤੇਨ ਮਗ੍ਗਨੇਨ। ਸਬ੍ਬੋਪਾਯਂ વਣ੍ਣਨਾਨਯੋ ਥੇਰવਾਦਦਸ੍ਸਨਮੁਖੇਨ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਏવਾਤਿ।
‘‘Kiṃ pana taṃ suttaṃ, ko vā vinayo’’ti vicāraṇāyaṃ ācariyānaṃ matibhedamukhena tamatthaṃ dassetuṃ ‘‘ettha cā’’tiādi vuttaṃ. Vinayoti vibhaṅgapāṭhamāha. So hi mātikāsaññitassa suttassa atthe sūcanato ‘‘sutta’’nti vattabbataṃ arahati. Vividhanayattā visiṭṭhanayattā ca vinayo, khandhakapāṭho. Evanti evaṃ suttavinayesu pariggayhamānesu vinayapiṭakampi na pariyādiyati parivārapāḷiyā asaṅgahitattā. Suttantābhidhammapiṭakāni vā suttaṃ atthasūcanādiatthasambhavato. Evampīti suttantābhidhammapiṭakāni suttaṃ, vinayapiṭakaṃ vinayoti evaṃ suttavinayavibhāge vuccamānepi. Na tāva pariyādiyantīti na tāva anavasesato pariggayhanti . Kasmāti ceti āha ‘‘asuttanāmakañhī’’tiādi. Yasmā suttanti imaṃ nāmaṃ anāropetvā saṅgītaṃ jātakādibuddhavacanaṃ atthi, tasmā vuttanayena tīṇi piṭakāni na pariyādiyantīti. Suttanipātaudānaitivuttakāni dīghanikāyādayo viya suttanti nāmaṃ āropetvā asaṅgītānīti adhippāyenettha jātakādīhi saddhiṃ tānipi gahitāni. Buddhavaṃsacariyāpiṭakānaṃ panettha aggahaṇe kāraṇaṃ maggitabbaṃ, kiṃ vā etena magganena. Sabbopāyaṃ vaṇṇanānayo theravādadassanamukhena paṭikkhitto evāti.
ਕਿਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਅਸੁਤ੍ਤਨਾਮਕਂ ਬੁਦ੍ਧવਚਨਂ ਨਤ੍ਥਿਯੇવਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾਤਿ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ વਿਨਯੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ વੁਤ੍ਤਸਂવਣ੍ਣਨਾਯਂ ‘‘ਨਾਯਮਤ੍ਥੋ ਇਧਾਧਿਪ੍ਪੇਤੋ’’ਤਿ ਪਟਿਸੇਧੇਤ੍વਾ। વਿਨੇਤਿ ਏਤੇਨ ਕਿਲੇਸੇਤਿ વਿਨਯੋ, ਕਿਲੇਸવਿਨਯਨੂਪਾਯੋ, ਸੋ ਏવ ਕਾਰਣਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘વਿਨਯੋ ਪਨ ਕਾਰਣ’’ਨ੍ਤਿ।
Kiṃ atthīti asuttanāmakaṃ buddhavacanaṃ natthiyevāti dasseti. Taṃ sabbaṃ paṭikkhipitvāti ‘‘suttanti vinayo’’tiādinā vuttasaṃvaṇṇanāyaṃ ‘‘nāyamattho idhādhippeto’’ti paṭisedhetvā. Vineti etena kileseti vinayo, kilesavinayanūpāyo, so eva kāraṇanti āha ‘‘vinayo pana kāraṇa’’nti.
ਧਮ੍ਮੇਤਿ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇ। ਸਰਾਗਾਯਾਤਿ ਸਰਾਗਭਾવਾਯ ਕਾਮਰਾਗਭવਰਾਗਪਰਿਬ੍ਰੂਹਨਾਯ। ਸਂਯੋਗਾਯਾਤਿ ਭવਸਂਯੋਜਨਾਯ। ਸਉਪਾਦਾਨਾਯਾਤਿ ਚਤੁਰੂਪਾਦਾਨੂਪਸਂਹਿਤਤਾਯ। ਮਹਿਚ੍ਛਤਾਯਾਤਿ ਮਹਿਚ੍ਛਭਾવਾਯ। ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਅਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਭਾવਾਯ। ਕੋਸਜ੍ਜਾਯਾਤਿ ਕੁਸੀਤਭਾવਾਯ। ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਯਾਤਿ ਕਿਲੇਸਸਙ੍ਗਣਿਕવਿਹਾਰਾਯ। ਆਚਯਾਯਾਤਿ ਤਿવਿਧવਟ੍ਟਾਚਯਾਯ। વਿਰਾਗਾਯਾਤਿ ਸਕਲવਟ੍ਟਤੋ વਿਰਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ। વਿਸਂਯੋਗਾਯਾਤਿ ਕਾਮਰਾਗਾਦੀਹਿ વਿਸਂਯੁਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ। ਅਨੁਪਾਦਾਨਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਕਮ੍ਮਭવਸ੍ਸ ਅਗ੍ਗਹਣਾਯ। ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਯਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯਪ੍ਪਿਚ੍ਛਤਾਦਿવਸੇਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਇਚ੍ਛਾਯ ਅਪਗਮਾਯ। ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਯਾਤਿ ਦ੍વਾਦਸવਿਧਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਭਾવਾਯ। વੀਰਿਯਾਰਮ੍ਭਾਯਾਤਿ ਕਾਯਿਕਸ੍ਸ ਚੇવ ਚੇਤਸਿਕਸ੍ਸ ਚ વੀਰਿਯਸ੍ਸ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਨਤ੍ਥਾਯ। વਿવੇਕਾਯਾਤਿ ਪવਿવਿਤ੍ਤਭਾવਾਯ ਕਾਮવਿવੇਕਾਦਿਤਦਙ੍ਗવਿવੇਕਾਦਿવਿવੇਕਸਿਦ੍ਧਿਯਾ। ਅਪਚਯਾਯਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ વਟ੍ਟਸ੍ਸ ਅਪਚਯਨਾਯ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏવਂ ਯੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਉਗ੍ਗਹਣਧਾਰਣਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾਮਨਸਿਕਾਰવਸੇਨ ਯੋਨਿਸੋ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਰਾਗਾਦਿਭਾવਪਰਿવਜ੍ਜਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਹੁਤ੍વਾ વਿਰਾਗਾਦਿਭਾવਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ, ਏਕਂਸਤੋ ਏਸੋ ਧਮ੍ਮੋ, ਏਸੋ વਿਨਯੋ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਅਪਾਯਾਦੀਸੁ ਅਪਤਨવਸੇਨ ਧਾਰਣਤੋ ਕਿਲੇਸਾਨਂ વਿਨਯਨਤੋ ਚ। ਸਤ੍ਥੁ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਓવਾਦਾਨੁਰੂਪਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਭਾવਤੋ ਏਤਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨਨ੍ਤਿ ਚ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Dhammeti pariyattidhamme. Sarāgāyāti sarāgabhāvāya kāmarāgabhavarāgaparibrūhanāya. Saṃyogāyāti bhavasaṃyojanāya. Saupādānāyāti caturūpādānūpasaṃhitatāya. Mahicchatāyāti mahicchabhāvāya. Asantuṭṭhiyāti asantuṭṭhabhāvāya. Kosajjāyāti kusītabhāvāya. Saṅgaṇikāyāti kilesasaṅgaṇikavihārāya. Ācayāyāti tividhavaṭṭācayāya. Virāgāyāti sakalavaṭṭato virajjanatthāya. Visaṃyogāyāti kāmarāgādīhi visaṃyujjanatthāya. Anupādānāyāti sabbassapi kammabhavassa aggahaṇāya. Appicchatāyāti paccayappicchatādivasena sabbaso icchāya apagamāya. Santuṭṭhiyāti dvādasavidhasantuṭṭhabhāvāya. Vīriyārambhāyāti kāyikassa ceva cetasikassa ca vīriyassa paggaṇhanatthāya. Vivekāyāti pavivittabhāvāya kāmavivekāditadaṅgavivekādivivekasiddhiyā. Apacayāyāti sabbassapi vaṭṭassa apacayanāya, nibbānāyāti attho. Evaṃ yo pariyattidhammo uggahaṇadhāraṇaparipucchāmanasikāravasena yoniso paṭipajjantassa sarāgādibhāvaparivajjanassa kāraṇaṃ hutvā virāgādibhāvāya saṃvattati, ekaṃsato eso dhammo, eso vinayo sammadeva apāyādīsu apatanavasena dhāraṇato kilesānaṃ vinayanato ca. Satthu sammāsambuddhassa ovādānurūpappavattibhāvato etaṃ satthusāsananti ca jāneyyāsīti attho.
ਚਤੁਸਚ੍ਚਤ੍ਥਸੂਚਨਂ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਤ੍ਤੇਤਿ ਤੇਪਿਟਕੇ ਬੁਦ੍ਧવਚਨੇ’’ਤਿ। ਤੇਪਿਟਕਞ੍ਹਿ ਬੁਦ੍ਧવਚਨਂ ਸਚ੍ਚવਿਨਿਮੁਤ੍ਤਂ ਨਤ੍ਥਿ। ਰਾਗਾਦਿવਿਨਯਕਾਰਣਂ ਯਥਾ ਤੇਨ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਨ ਪਕਾਸਿਤਨ੍ਤਿ ਆਹ ‘‘વਿਨਯੇਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਰਾਗਾਦਿવਿਨਯਕਾਰਣੇ’’ਤਿ। ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਤਰਣਞ੍ਚੇਤ੍ਥ ਤੇਪਿਟਕਬੁਦ੍ਧવਚਨਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਤਾવਸੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਕਤ੍ਥਚਿ ਅਨਾਗਨ੍ਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਛਲ੍ਲਿਂ ਉਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾਤਿ ਅਰੋਗਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਉਪਕ੍ਕਮੇਨ ਛਲ੍ਲਿਕਾਯ ਸਕਲਿਕਾਯ ਪਪਟਿਕਾਯ વਾ ਉਟ੍ਠਾਪਨਂ વਿਯ ਅਰੋਗਸ੍ਸ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਤਿਟ੍ਠਤੋ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਤ੍ਤੇਨ ਤਪ੍ਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ વਿਯ ਹੁਤ੍વਾ ਛਲ੍ਲਿਸਦਿਸਂ ਪੁਬ੍ਬਾਪਰવਿਰੁਦ੍ਧਤਾਦਿਦੋਸਂ ਉਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ ਪਰਿਦੀਪੇਤ੍વਾ। ਤਾਦਿਸਾਨਿ ਪਨ ਏਕਂਸਤੋ ਗੁਲ਼੍ਹવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਾਦਿਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਗੁਲ਼੍ਹવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰ…ਪੇ॰… ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ। ਰਾਗਾਦਿવਿਨਯੇਤਿ ਰਾਗਾਦਿવਿਨਯਨਤ੍ਥੇਨ ਅਤਦਾਕਾਰਤਾਯ ਅਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨਾਨਿ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਾਨਿ ਚਜਿਤਬ੍ਬਾਨਿ ਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥਾਤਿ ਸਬ੍ਬવਾਰੇਸੁ।
Catusaccatthasūcanaṃ suttanti āha ‘‘sutteti tepiṭake buddhavacane’’ti. Tepiṭakañhi buddhavacanaṃ saccavinimuttaṃ natthi. Rāgādivinayakāraṇaṃ yathā tena suttapadena pakāsitanti āha ‘‘vinayeti etasmiṃ rāgādivinayakāraṇe’’ti. Sutte otaraṇañcettha tepiṭakabuddhavacanapariyāpannatāvaseneva veditabbaṃ, na aññathāti āha ‘‘suttappaṭipāṭiyā katthaci anāgantvā’’ti. Challiṃ uṭṭhapetvāti arogassa mahato rukkhassa tiṭṭhato upakkamena challikāya sakalikāya papaṭikāya vā uṭṭhāpanaṃ viya arogassa sāsanadhammassa tiṭṭhato byañjanamattena tappariyāpannaṃ viya hutvā challisadisaṃ pubbāparaviruddhatādidosaṃ uṭṭhapetvā paridīpetvā. Tādisāni pana ekaṃsato guḷhavessantarādipariyāpannāni hontīti āha ‘‘guḷhavessantara…pe… paññāyantīti attho’’ti. Rāgādivinayeti rāgādivinayanatthena atadākāratāya apaññāyamānāni chaḍḍetabbāni cajitabbāni na gahetabbāni. Sabbatthāti sabbavāresu.
ਮਹਾਪਦੇਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Mahāpadesasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਸਞ੍ਚੇਤਨਿਯવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sañcetaniyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੧੦. ਮਹਾਪਦੇਸਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Mahāpadesasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਮਹਾਪਦੇਸਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Mahāpadesasuttavaṇṇanā
