| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चूळवग्ग-अट्ठकथा • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
१०. भिक्खुनिक्खन्धकं
10. Bhikkhunikkhandhakaṃ
महापजापतिगोतमीवत्थुकथा
Mahāpajāpatigotamīvatthukathā
४०२. भिक्खुनिक्खन्धके – अलं गोतमि मा ते रुच्चीति कस्मा पटिक्खिपति, ननु सब्बेसम्पि बुद्धानं चतस्सो परिसा होन्तीति? कामं होन्ति, किलमेत्वा पन अनेकक्खत्तुं याचितेन अनुञ्ञातं पब्बज्जं ‘‘दुक्खेन लद्धा अयं अम्हेही’’ति सम्मा परिपालेस्सन्तीति भद्दकं कत्वा अनुजानितुकामो पटिक्खिपति। अट्ठगरुधम्मकथा महाविभङ्गेयेव कथिता।
402. Bhikkhunikkhandhake – alaṃ gotami mā te ruccīti kasmā paṭikkhipati, nanu sabbesampi buddhānaṃ catasso parisā hontīti? Kāmaṃ honti, kilametvā pana anekakkhattuṃ yācitena anuññātaṃ pabbajjaṃ ‘‘dukkhena laddhā ayaṃ amhehī’’ti sammā paripālessantīti bhaddakaṃ katvā anujānitukāmo paṭikkhipati. Aṭṭhagarudhammakathā mahāvibhaṅgeyeva kathitā.
४०३. कुम्भथेनकेहीति कुम्भे दीपं जालेत्वा तेन आलोकेन परघरे भण्डं विचिनित्वा थेनकचोरेहि।
403.Kumbhathenakehīti kumbhe dīpaṃ jāletvā tena ālokena paraghare bhaṇḍaṃ vicinitvā thenakacorehi.
सेतट्ठिका नाम रोगजातीति एको पाणको नाळिमज्झगतं कण्डं विज्झति, येन विद्धत्ता निक्खन्तम्पि सालिसीसं खीरं गहेतुं न सक्कोति।
Setaṭṭhikā nāma rogajātīti eko pāṇako nāḷimajjhagataṃ kaṇḍaṃ vijjhati, yena viddhattā nikkhantampi sālisīsaṃ khīraṃ gahetuṃ na sakkoti.
मञ्जिट्ठिका नाम रोगजातीति उच्छूनं अन्तोरत्तभावो। महतो तळाकस्स पटिकच्चेव आळिन्ति इमिना पन एतमत्थं दस्सेति – यथा महतो तळाकस्स आळिया अबद्धायपि किञ्चि उदकं तिट्ठेय्य, पठममेव बद्धाय पन यं अबद्धपच्चया न तिट्ठेय्य, तम्पि तिट्ठेय्य; एवमेव ये इमे अनुप्पन्ने वत्थुस्मिं पटिकच्चेव अवीतिक्कमनत्थाय गरुधम्मा पञ्ञत्ता। तेसु अपञ्ञत्तेसुपि मातुगामस्स पब्बजितत्ता पञ्चेव वस्ससतानि सद्धम्मो तिट्ठेय्य। पटिकच्चेव पञ्ञत्तत्ता पन अपरानिपि पञ्चवस्ससतानि ठस्सतीति एवं पठमं वुत्तं वस्ससहस्समेव ठस्सतीति। वस्ससहस्सन्ति चेतं पटिसम्भिदापभेदप्पत्तखीणासववसेनेव वुत्तं। ततो पन उत्तरिम्पि सुक्खविपस्सकखीणासववसेन वस्ससहस्सं, अनागामिवसेन वस्ससहस्सं, सकदागामिवसेन वस्ससहस्सं, सोतापन्नवसेन वस्ससहस्सन्ति एवं पञ्चवस्ससहस्सानि पटिवेधसद्धम्मो ठस्सति। परियत्तिधम्मोपि तानियेव। न हि परियत्तिया असति पटिवेधो अत्थि, नापि परियत्तिया सति पटिवेधो न होति; लिङ्गं पन परियत्तिया अन्तरहितायपि चिरं पवत्तिस्सतीति।
Mañjiṭṭhikā nāma rogajātīti ucchūnaṃ antorattabhāvo. Mahato taḷākassa paṭikacceva āḷinti iminā pana etamatthaṃ dasseti – yathā mahato taḷākassa āḷiyā abaddhāyapi kiñci udakaṃ tiṭṭheyya, paṭhamameva baddhāya pana yaṃ abaddhapaccayā na tiṭṭheyya, tampi tiṭṭheyya; evameva ye ime anuppanne vatthusmiṃ paṭikacceva avītikkamanatthāya garudhammā paññattā. Tesu apaññattesupi mātugāmassa pabbajitattā pañceva vassasatāni saddhammo tiṭṭheyya. Paṭikacceva paññattattā pana aparānipi pañcavassasatāni ṭhassatīti evaṃ paṭhamaṃ vuttaṃ vassasahassameva ṭhassatīti. Vassasahassanti cetaṃ paṭisambhidāpabhedappattakhīṇāsavavaseneva vuttaṃ. Tato pana uttarimpi sukkhavipassakakhīṇāsavavasena vassasahassaṃ, anāgāmivasena vassasahassaṃ, sakadāgāmivasena vassasahassaṃ, sotāpannavasena vassasahassanti evaṃ pañcavassasahassāni paṭivedhasaddhammo ṭhassati. Pariyattidhammopi tāniyeva. Na hi pariyattiyā asati paṭivedho atthi, nāpi pariyattiyā sati paṭivedho na hoti; liṅgaṃ pana pariyattiyā antarahitāyapi ciraṃ pavattissatīti.
महापजापतिगोतमीवत्थुकथा निट्ठिता।
Mahāpajāpatigotamīvatthukathā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi
महापजापतिगोतमीवत्थु • Mahāpajāpatigotamīvatthu
अट्ठगरुधम्मा • Aṭṭhagarudhammā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā
महापजापतिगोतमीवत्थुकथावण्णना • Mahāpajāpatigotamīvatthukathāvaṇṇanā
अट्ठगरुधम्मकथावण्णना • Aṭṭhagarudhammakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / महापजापतिगोतमीवत्थुकथावण्णना • Mahāpajāpatigotamīvatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / महापजापतिगोतमीवत्थुकथावण्णना • Mahāpajāpatigotamīvatthukathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / महापजापतिगोतमीवत्थुकथा • Mahāpajāpatigotamīvatthukathā
