| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / จูฬวคฺค-อฎฺฐกถา • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
๑๐. ภิกฺขุนิกฺขนฺธกํ
10. Bhikkhunikkhandhakaṃ
มหาปชาปติโคตมีวตฺถุกถา
Mahāpajāpatigotamīvatthukathā
๔๐๒. ภิกฺขุนิกฺขนฺธเก – อลํ โคตมิ มา เต รุจฺจีติ กสฺมา ปฎิกฺขิปติ, นนุ สเพฺพสมฺปิ พุทฺธานํ จตโสฺส ปริสา โหนฺตีติ? กามํ โหนฺติ, กิลเมตฺวา ปน อเนกกฺขตฺตุํ ยาจิเตน อนุญฺญาตํ ปพฺพชฺชํ ‘‘ทุเกฺขน ลทฺธา อยํ อเมฺหหี’’ติ สมฺมา ปริปาเลสฺสนฺตีติ ภทฺทกํ กตฺวา อนุชานิตุกาโม ปฎิกฺขิปติฯ อฎฺฐครุธมฺมกถา มหาวิภเงฺคเยว กถิตาฯ
402. Bhikkhunikkhandhake – alaṃ gotami mā te ruccīti kasmā paṭikkhipati, nanu sabbesampi buddhānaṃ catasso parisā hontīti? Kāmaṃ honti, kilametvā pana anekakkhattuṃ yācitena anuññātaṃ pabbajjaṃ ‘‘dukkhena laddhā ayaṃ amhehī’’ti sammā paripālessantīti bhaddakaṃ katvā anujānitukāmo paṭikkhipati. Aṭṭhagarudhammakathā mahāvibhaṅgeyeva kathitā.
๔๐๓. กุมฺภเถนเกหีติ กุเมฺภ ทีปํ ชาเลตฺวา เตน อาโลเกน ปรฆเร ภณฺฑํ วิจินิตฺวา เถนกโจเรหิฯ
403.Kumbhathenakehīti kumbhe dīpaṃ jāletvā tena ālokena paraghare bhaṇḍaṃ vicinitvā thenakacorehi.
เสตฎฺฐิกา นาม โรคชาตีติ เอโก ปาณโก นาฬิมชฺฌคตํ กณฺฑํ วิชฺฌติ, เยน วิทฺธตฺตา นิกฺขนฺตมฺปิ สาลิสีสํ ขีรํ คเหตุํ น สโกฺกติฯ
Setaṭṭhikā nāma rogajātīti eko pāṇako nāḷimajjhagataṃ kaṇḍaṃ vijjhati, yena viddhattā nikkhantampi sālisīsaṃ khīraṃ gahetuṃ na sakkoti.
มญฺชิฎฺฐิกา นาม โรคชาตีติ อุจฺฉูนํ อโนฺตรตฺตภาโวฯ มหโต ตฬากสฺส ปฎิกเจฺจว อาฬินฺติ อิมินา ปน เอตมตฺถํ ทเสฺสติ – ยถา มหโต ตฬากสฺส อาฬิยา อพทฺธายปิ กิญฺจิ อุทกํ ติเฎฺฐยฺย, ปฐมเมว พทฺธาย ปน ยํ อพทฺธปจฺจยา น ติเฎฺฐยฺย, ตมฺปิ ติเฎฺฐยฺย; เอวเมว เย อิเม อนุปฺปเนฺน วตฺถุสฺมิํ ปฎิกเจฺจว อวีติกฺกมนตฺถาย ครุธมฺมา ปญฺญตฺตาฯ เตสุ อปญฺญเตฺตสุปิ มาตุคามสฺส ปพฺพชิตตฺตา ปเญฺจว วสฺสสตานิ สทฺธโมฺม ติเฎฺฐยฺยฯ ปฎิกเจฺจว ปญฺญตฺตตฺตา ปน อปรานิปิ ปญฺจวสฺสสตานิ ฐสฺสตีติ เอวํ ปฐมํ วุตฺตํ วสฺสสหสฺสเมว ฐสฺสตีติฯ วสฺสสหสฺสนฺติ เจตํ ปฎิสมฺภิทาปเภทปฺปตฺตขีณาสววเสเนว วุตฺตํฯ ตโต ปน อุตฺตริมฺปิ สุกฺขวิปสฺสกขีณาสววเสน วสฺสสหสฺสํ, อนาคามิวเสน วสฺสสหสฺสํ, สกทาคามิวเสน วสฺสสหสฺสํ, โสตาปนฺนวเสน วสฺสสหสฺสนฺติ เอวํ ปญฺจวสฺสสหสฺสานิ ปฎิเวธสทฺธโมฺม ฐสฺสติฯ ปริยตฺติธโมฺมปิ ตานิเยวฯ น หิ ปริยตฺติยา อสติ ปฎิเวโธ อตฺถิ, นาปิ ปริยตฺติยา สติ ปฎิเวโธ น โหติ; ลิงฺคํ ปน ปริยตฺติยา อนฺตรหิตายปิ จิรํ ปวตฺติสฺสตีติฯ
Mañjiṭṭhikā nāma rogajātīti ucchūnaṃ antorattabhāvo. Mahato taḷākassa paṭikacceva āḷinti iminā pana etamatthaṃ dasseti – yathā mahato taḷākassa āḷiyā abaddhāyapi kiñci udakaṃ tiṭṭheyya, paṭhamameva baddhāya pana yaṃ abaddhapaccayā na tiṭṭheyya, tampi tiṭṭheyya; evameva ye ime anuppanne vatthusmiṃ paṭikacceva avītikkamanatthāya garudhammā paññattā. Tesu apaññattesupi mātugāmassa pabbajitattā pañceva vassasatāni saddhammo tiṭṭheyya. Paṭikacceva paññattattā pana aparānipi pañcavassasatāni ṭhassatīti evaṃ paṭhamaṃ vuttaṃ vassasahassameva ṭhassatīti. Vassasahassanti cetaṃ paṭisambhidāpabhedappattakhīṇāsavavaseneva vuttaṃ. Tato pana uttarimpi sukkhavipassakakhīṇāsavavasena vassasahassaṃ, anāgāmivasena vassasahassaṃ, sakadāgāmivasena vassasahassaṃ, sotāpannavasena vassasahassanti evaṃ pañcavassasahassāni paṭivedhasaddhammo ṭhassati. Pariyattidhammopi tāniyeva. Na hi pariyattiyā asati paṭivedho atthi, nāpi pariyattiyā sati paṭivedho na hoti; liṅgaṃ pana pariyattiyā antarahitāyapi ciraṃ pavattissatīti.
มหาปชาปติโคตมีวตฺถุกถา นิฎฺฐิตาฯ
Mahāpajāpatigotamīvatthukathā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi
มหาปชาปติโคตมีวตฺถุ • Mahāpajāpatigotamīvatthu
อฎฺฐครุธมฺมา • Aṭṭhagarudhammā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā
มหาปชาปติโคตมีวตฺถุกถาวณฺณนา • Mahāpajāpatigotamīvatthukathāvaṇṇanā
อฎฺฐครุธมฺมกถาวณฺณนา • Aṭṭhagarudhammakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / มหาปชาปติโคตมีวตฺถุกถาวณฺณนา • Mahāpajāpatigotamīvatthukathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā / มหาปชาปติโคตมีวตฺถุกถาวณฺณนา • Mahāpajāpatigotamīvatthukathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / มหาปชาปติโคตมีวตฺถุกถา • Mahāpajāpatigotamīvatthukathā
