Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातकपाळि • Jātakapāḷi

    ५०७. महापलोभनजातकं (११)

    507. Mahāpalobhanajātakaṃ (11)

    २८४.

    284.

    ब्रह्मलोका चवित्वान, देवपुत्तो महिद्धिको।

    Brahmalokā cavitvāna, devaputto mahiddhiko;

    रञ्‍ञो पुत्तो उदपादि, सब्बकामसमिद्धिसु॥

    Rañño putto udapādi, sabbakāmasamiddhisu.

    २८५.

    285.

    कामा वा कामसञ्‍ञा वा, ब्रह्मलोके न विज्‍जति।

    Kāmā vā kāmasaññā vā, brahmaloke na vijjati;

    स्वास्सु 1 तायेव सञ्‍ञाय, कामेहि विजिगुच्छथ॥

    Svāssu 2 tāyeva saññāya, kāmehi vijigucchatha.

    २८६.

    286.

    तस्स चन्तेपुरे आसि, झानागारं सुमापितं।

    Tassa cantepure āsi, jhānāgāraṃ sumāpitaṃ;

    सो तत्थ पटिसल्‍लीनो 3, एको रहसि झायथ॥

    So tattha paṭisallīno 4, eko rahasi jhāyatha.

    २८७.

    287.

    स राजा परिदेवेसि, पुत्तसोकेन अट्टितो।

    Sa rājā paridevesi, puttasokena aṭṭito;

    एकपुत्तो चयं मय्हं, न च कामानि भुञ्‍जति॥

    Ekaputto cayaṃ mayhaṃ, na ca kāmāni bhuñjati.

    २८८.

    288.

    को नु ख्वेत्थ 5 उपायो सो, को वा जानाति किञ्‍चनं।

    Ko nu khvettha 6 upāyo so, ko vā jānāti kiñcanaṃ;

    यो 7 मे पुत्तं पलोभेय्य, यथा कामानि पत्थये॥

    Yo 8 me puttaṃ palobheyya, yathā kāmāni patthaye.

    २८९.

    289.

    अहु कुमारी तत्थेव, वण्णरूपसमाहिता।

    Ahu kumārī tattheva, vaṇṇarūpasamāhitā;

    कुसला नच्‍चगीतस्स, वादिते च पदक्खिणा॥

    Kusalā naccagītassa, vādite ca padakkhiṇā.

    २९०.

    290.

    सा तत्थ उपसङ्कम्म, राजानं एतदब्रवि।

    Sā tattha upasaṅkamma, rājānaṃ etadabravi;

    अहं खो नं पलोभेय्यं, सचे भत्ता भविस्सति॥

    Ahaṃ kho naṃ palobheyyaṃ, sace bhattā bhavissati.

    २९१.

    291.

    तं तथावादिनिं राजा, कुमारिं एतदब्रवि।

    Taṃ tathāvādiniṃ rājā, kumāriṃ etadabravi;

    त्वञ्‍ञेव नं पलोभेहि, तव भत्ता भविस्सति॥

    Tvaññeva naṃ palobhehi, tava bhattā bhavissati.

    २९२.

    292.

    सा च अन्तेपुरं गन्त्वा, बहुं कामुपसंहितं।

    Sā ca antepuraṃ gantvā, bahuṃ kāmupasaṃhitaṃ;

    हदयङ्गमा पेमनीया, चित्रा गाथा अभासथ॥

    Hadayaṅgamā pemanīyā, citrā gāthā abhāsatha.

    २९३.

    293.

    तस्सा च गायमानाय, सद्दं सुत्वान नारिया।

    Tassā ca gāyamānāya, saddaṃ sutvāna nāriyā;

    कामच्छन्दस्स उप्पज्‍जि, जनं सो परिपुच्छथ॥

    Kāmacchandassa uppajji, janaṃ so paripucchatha.

    २९४.

    294.

    कस्सेसो सद्दो को वा सो, भणति उच्‍चावचं बहुं।

    Kasseso saddo ko vā so, bhaṇati uccāvacaṃ bahuṃ;

    हदयङ्गमं पेमनीयं, अहो 9 कण्णसुखं मम॥

    Hadayaṅgamaṃ pemanīyaṃ, aho 10 kaṇṇasukhaṃ mama.

    २९५.

    295.

    एसा खो पमदा देव, खिड्डा एसा अनप्पिका 11

    Esā kho pamadā deva, khiḍḍā esā anappikā 12;

    सचे त्वं कामे भुञ्‍जेय्य, भिय्यो भिय्यो छादेय्यु तं॥

    Sace tvaṃ kāme bhuñjeyya, bhiyyo bhiyyo chādeyyu taṃ.

    २९६.

    296.

    इङ्घ आगच्छतोरेन 13, अविदूरम्हि गायतु।

    Iṅgha āgacchatorena 14, avidūramhi gāyatu;

    अस्समस्स समीपम्हि, सन्तिके मय्हं गायतु॥

    Assamassa samīpamhi, santike mayhaṃ gāyatu.

    २९७.

    297.

    तिरोकुट्टम्हि गायित्वा, झानागारम्हि पाविसि।

    Tirokuṭṭamhi gāyitvā, jhānāgāramhi pāvisi;

    बन्धि नं 15 अनुपुब्बेन, आरञ्‍ञमिव कुञ्‍जरं॥

    Bandhi naṃ 16 anupubbena, āraññamiva kuñjaraṃ.

    २९८.

    298.

    तस्स 17 कामरसं ञत्वा, इस्साधम्मो अजायथ।

    Tassa 18 kāmarasaṃ ñatvā, issādhammo ajāyatha;

    ‘‘अहमेव कामे भुञ्‍जेय्यं, मा अञ्‍ञो पुरिसो अहु’’॥

    ‘‘Ahameva kāme bhuñjeyyaṃ, mā añño puriso ahu’’.

    २९९.

    299.

    ततो असिं गहेत्वान, पुरिसे हन्तुं उपक्‍कमि।

    Tato asiṃ gahetvāna, purise hantuṃ upakkami;

    अहमेवेको भुञ्‍जिस्सं, मा अञ्‍ञो पुरिसो सिया॥

    Ahameveko bhuñjissaṃ, mā añño puriso siyā.

    ३००.

    300.

    ततो जानपदा सब्बे, विक्‍कन्दिंसु समागता।

    Tato jānapadā sabbe, vikkandiṃsu samāgatā;

    पुत्तो त्यायं महाराज, जनं हेठेत्यदूसकं॥

    Putto tyāyaṃ mahārāja, janaṃ heṭhetyadūsakaṃ.

    ३०१.

    301.

    तञ्‍च राजा विवाहेसि 19, सम्हा रट्ठा च 20 खत्तियो।

    Tañca rājā vivāhesi 21, samhā raṭṭhā ca 22 khattiyo;

    यावता विजितं मय्हं, न ते वत्थब्ब 23 तावदे॥

    Yāvatā vijitaṃ mayhaṃ, na te vatthabba 24 tāvade.

    ३०२.

    302.

    ततो सो भरियमादाय, समुद्दं उपसङ्कमि।

    Tato so bhariyamādāya, samuddaṃ upasaṅkami;

    पण्णसालं करित्वान, वनमुञ्छाय पाविसि॥

    Paṇṇasālaṃ karitvāna, vanamuñchāya pāvisi.

    ३०३.

    303.

    अथेत्थ इसि मागच्छि, समुद्दं उपरूपरि।

    Athettha isi māgacchi, samuddaṃ uparūpari;

    सो तस्स गेहं पावेक्खि, भत्तकाले उपट्ठिते॥

    So tassa gehaṃ pāvekkhi, bhattakāle upaṭṭhite.

    ३०४.

    304.

    तञ्‍च भरिया पलोभेसि, पस्स याव सुदारुणं।

    Tañca bhariyā palobhesi, passa yāva sudāruṇaṃ;

    चुतो सो ब्रह्मचरियम्हा, इद्धिया परिहायथ॥

    Cuto so brahmacariyamhā, iddhiyā parihāyatha.

    ३०५.

    305.

    राजपुत्तो च उञ्छातो, वनमूलफलं बहुं।

    Rājaputto ca uñchāto, vanamūlaphalaṃ bahuṃ;

    सायं काजेन 25 आदाय, अस्समं उपसङ्कमि॥

    Sāyaṃ kājena 26 ādāya, assamaṃ upasaṅkami.

    ३०६.

    306.

    इसी च खत्तियं दिस्वा, समुद्दं उपसङ्कमि।

    Isī ca khattiyaṃ disvā, samuddaṃ upasaṅkami;

    ‘‘वेहायसं गमिस्स’’न्ति, सीदते सो महण्णवे॥

    ‘‘Vehāyasaṃ gamissa’’nti, sīdate so mahaṇṇave.

    ३०७.

    307.

    खत्तियो च इसिं दिस्वा, सीदमानं महण्णवे।

    Khattiyo ca isiṃ disvā, sīdamānaṃ mahaṇṇave;

    तस्सेव अनुकम्पाय, इमा गाथा अभासथ॥

    Tasseva anukampāya, imā gāthā abhāsatha.

    ३०८.

    308.

    अभिज्‍जमाने वारिस्मिं, सयं आगम्म इद्धिया।

    Abhijjamāne vārismiṃ, sayaṃ āgamma iddhiyā;

    मिस्सीभावित्थिया गन्त्वा, संसीदसि महण्णवे॥

    Missībhāvitthiyā gantvā, saṃsīdasi mahaṇṇave.

    ३०९.

    309.

    आवट्टनी महामाया, ब्रह्मचरियविकोपना।

    Āvaṭṭanī mahāmāyā, brahmacariyavikopanā;

    सीदन्ति नं विदित्वान, आरका परिवज्‍जये॥

    Sīdanti naṃ viditvāna, ārakā parivajjaye.

    ३१०.

    310.

    अनला मुदुसम्भासा, दुप्पूरा ता नदीसमा।

    Analā mudusambhāsā, duppūrā tā nadīsamā;

    सीदन्ति नं विदित्वान, आरका परिवज्‍जये॥

    Sīdanti naṃ viditvāna, ārakā parivajjaye.

    ३११.

    311.

    यं एता उपसेवन्ति, छन्दसा वा धनेन वा।

    Yaṃ etā upasevanti, chandasā vā dhanena vā;

    जातवेदोव सं ठानं, खिप्पं अनुदहन्ति नं॥

    Jātavedova saṃ ṭhānaṃ, khippaṃ anudahanti naṃ.

    ३१२.

    312.

    खत्तियस्स वचो सुत्वा, इसिस्स निब्बिदा अहु।

    Khattiyassa vaco sutvā, isissa nibbidā ahu;

    लद्धा पोराणकं मग्गं, गच्छते सो विहायसं॥

    Laddhā porāṇakaṃ maggaṃ, gacchate so vihāyasaṃ.

    ३१३.

    313.

    खत्तियो च इसिं दिस्वा, गच्छमानं विहायसं।

    Khattiyo ca isiṃ disvā, gacchamānaṃ vihāyasaṃ;

    संवेगं अलभी धीरो, पब्बज्‍जं समरोचयि॥

    Saṃvegaṃ alabhī dhīro, pabbajjaṃ samarocayi.

    ३१४.

    314.

    ततो सो पब्बजित्वान, कामरागं विराजयि।

    Tato so pabbajitvāna, kāmarāgaṃ virājayi;

    कामरागं विराजेत्वा, ब्रह्मलोकूपगो अहूति॥

    Kāmarāgaṃ virājetvā, brahmalokūpago ahūti.

    महापलोभनजातकं एकादसमं।

    Mahāpalobhanajātakaṃ ekādasamaṃ.







    Footnotes:
    1. य्वास्स (सी॰)
    2. yvāssa (sī.)
    3. पटिसल्‍लानो (क॰)
    4. paṭisallāno (ka.)
    5. खेत्थ (सी॰ पी॰)
    6. khettha (sī. pī.)
    7. को (सी॰ पी॰)
    8. ko (sī. pī.)
    9. अथो (सी॰ पी॰)
    10. atho (sī. pī.)
    11. अनप्पका (क॰)
    12. anappakā (ka.)
    13. आगच्छतोरेनं (क॰) आगच्छतु + ओरेन
    14. āgacchatorenaṃ (ka.) āgacchatu + orena
    15. भन्धितुं (स्या॰ क॰)
    16. bhandhituṃ (syā. ka.)
    17. तस्सा (स्या॰)
    18. tassā (syā.)
    19. निवाहेसि (स्या॰), विहाहेसि (पी॰)
    20. रट्ठातो (सी॰ पी॰), रट्ठतो (क॰)
    21. nivāhesi (syā.), vihāhesi (pī.)
    22. raṭṭhāto (sī. pī.), raṭṭhato (ka.)
    23. वत्तब्ब (सी॰ पी॰)
    24. vattabba (sī. pī.)
    25. काचेन (पी॰)
    26. kācena (pī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā / [५०७] ११. महापलोभनजातकवण्णना • [507] 11. Mahāpalobhanajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact