Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ชาตกปาฬิ • Jātakapāḷi

    ๕๐๗. มหาปโลภนชาตกํ (๑๑)

    507. Mahāpalobhanajātakaṃ (11)

    ๒๘๔.

    284.

    พฺรหฺมโลกา จวิตฺวาน, เทวปุโตฺต มหิทฺธิโก;

    Brahmalokā cavitvāna, devaputto mahiddhiko;

    รโญฺญ ปุโตฺต อุทปาทิ, สพฺพกามสมิทฺธิสุฯ

    Rañño putto udapādi, sabbakāmasamiddhisu.

    ๒๘๕.

    285.

    กามา วา กามสญฺญา วา, พฺรหฺมโลเก น วิชฺชติ;

    Kāmā vā kāmasaññā vā, brahmaloke na vijjati;

    สฺวาสฺสุ 1 ตาเยว สญฺญาย, กาเมหิ วิชิคุจฺฉถฯ

    Svāssu 2 tāyeva saññāya, kāmehi vijigucchatha.

    ๒๘๖.

    286.

    ตสฺส จเนฺตปุเร อาสิ, ฌานาคารํ สุมาปิตํ;

    Tassa cantepure āsi, jhānāgāraṃ sumāpitaṃ;

    โส ตตฺถ ปฎิสลฺลีโน 3, เอโก รหสิ ฌายถฯ

    So tattha paṭisallīno 4, eko rahasi jhāyatha.

    ๒๘๗.

    287.

    ส ราชา ปริเทเวสิ, ปุตฺตโสเกน อฎฺฎิโต;

    Sa rājā paridevesi, puttasokena aṭṭito;

    เอกปุโตฺต จยํ มยฺหํ, น จ กามานิ ภุญฺชติฯ

    Ekaputto cayaṃ mayhaṃ, na ca kāmāni bhuñjati.

    ๒๘๘.

    288.

    โก นุ เขฺวตฺถ 5 อุปาโย โส, โก วา ชานาติ กิญฺจนํ;

    Ko nu khvettha 6 upāyo so, ko vā jānāti kiñcanaṃ;

    โย 7 เม ปุตฺตํ ปโลเภยฺย, ยถา กามานิ ปตฺถเยฯ

    Yo 8 me puttaṃ palobheyya, yathā kāmāni patthaye.

    ๒๘๙.

    289.

    อหุ กุมารี ตเตฺถว, วณฺณรูปสมาหิตา;

    Ahu kumārī tattheva, vaṇṇarūpasamāhitā;

    กุสลา นจฺจคีตสฺส, วาทิเต จ ปทกฺขิณาฯ

    Kusalā naccagītassa, vādite ca padakkhiṇā.

    ๒๙๐.

    290.

    สา ตตฺถ อุปสงฺกมฺม, ราชานํ เอตทพฺรวิ;

    Sā tattha upasaṅkamma, rājānaṃ etadabravi;

    อหํ โข นํ ปโลเภยฺยํ, สเจ ภตฺตา ภวิสฺสติฯ

    Ahaṃ kho naṃ palobheyyaṃ, sace bhattā bhavissati.

    ๒๙๑.

    291.

    ตํ ตถาวาทินิํ ราชา, กุมาริํ เอตทพฺรวิ;

    Taṃ tathāvādiniṃ rājā, kumāriṃ etadabravi;

    ตฺวเญฺญว นํ ปโลเภหิ, ตว ภตฺตา ภวิสฺสติฯ

    Tvaññeva naṃ palobhehi, tava bhattā bhavissati.

    ๒๙๒.

    292.

    สา จ อเนฺตปุรํ คนฺตฺวา, พหุํ กามุปสํหิตํ;

    Sā ca antepuraṃ gantvā, bahuṃ kāmupasaṃhitaṃ;

    หทยงฺคมา เปมนียา, จิตฺรา คาถา อภาสถฯ

    Hadayaṅgamā pemanīyā, citrā gāthā abhāsatha.

    ๒๙๓.

    293.

    ตสฺสา จ คายมานาย, สทฺทํ สุตฺวาน นาริยา;

    Tassā ca gāyamānāya, saddaṃ sutvāna nāriyā;

    กามจฺฉนฺทสฺส อุปฺปชฺชิ, ชนํ โส ปริปุจฺฉถฯ

    Kāmacchandassa uppajji, janaṃ so paripucchatha.

    ๒๙๔.

    294.

    กเสฺสโส สโทฺท โก วา โส, ภณติ อุจฺจาวจํ พหุํ;

    Kasseso saddo ko vā so, bhaṇati uccāvacaṃ bahuṃ;

    หทยงฺคมํ เปมนียํ, อโห 9 กณฺณสุขํ มมฯ

    Hadayaṅgamaṃ pemanīyaṃ, aho 10 kaṇṇasukhaṃ mama.

    ๒๙๕.

    295.

    เอสา โข ปมทา เทว, ขิฑฺฑา เอสา อนปฺปิกา 11;

    Esā kho pamadā deva, khiḍḍā esā anappikā 12;

    สเจ ตฺวํ กาเม ภุเญฺชยฺย, ภิโยฺย ภิโยฺย ฉาเทยฺยุ ตํฯ

    Sace tvaṃ kāme bhuñjeyya, bhiyyo bhiyyo chādeyyu taṃ.

    ๒๙๖.

    296.

    อิงฺฆ อาคจฺฉโตเรน 13, อวิทูรมฺหิ คายตุ;

    Iṅgha āgacchatorena 14, avidūramhi gāyatu;

    อสฺสมสฺส สมีปมฺหิ, สนฺติเก มยฺหํ คายตุฯ

    Assamassa samīpamhi, santike mayhaṃ gāyatu.

    ๒๙๗.

    297.

    ติโรกุฎฺฎมฺหิ คายิตฺวา, ฌานาคารมฺหิ ปาวิสิ;

    Tirokuṭṭamhi gāyitvā, jhānāgāramhi pāvisi;

    พนฺธิ นํ 15 อนุปุเพฺพน, อารญฺญมิว กุญฺชรํฯ

    Bandhi naṃ 16 anupubbena, āraññamiva kuñjaraṃ.

    ๒๙๘.

    298.

    ตสฺส 17 กามรสํ ญตฺวา, อิสฺสาธโมฺม อชายถ;

    Tassa 18 kāmarasaṃ ñatvā, issādhammo ajāyatha;

    ‘‘อหเมว กาเม ภุเญฺชยฺยํ, มา อโญฺญ ปุริโส อหุ’’ฯ

    ‘‘Ahameva kāme bhuñjeyyaṃ, mā añño puriso ahu’’.

    ๒๙๙.

    299.

    ตโต อสิํ คเหตฺวาน, ปุริเส หนฺตุํ อุปกฺกมิ;

    Tato asiṃ gahetvāna, purise hantuṃ upakkami;

    อหเมเวโก ภุญฺชิสฺสํ, มา อโญฺญ ปุริโส สิยาฯ

    Ahameveko bhuñjissaṃ, mā añño puriso siyā.

    ๓๐๐.

    300.

    ตโต ชานปทา สเพฺพ, วิกฺกนฺทิํสุ สมาคตา;

    Tato jānapadā sabbe, vikkandiṃsu samāgatā;

    ปุโตฺต ตฺยายํ มหาราช, ชนํ เหเฐตฺยทูสกํฯ

    Putto tyāyaṃ mahārāja, janaṃ heṭhetyadūsakaṃ.

    ๓๐๑.

    301.

    ตญฺจ ราชา วิวาเหสิ 19, สมฺหา รฎฺฐา จ 20 ขตฺติโย;

    Tañca rājā vivāhesi 21, samhā raṭṭhā ca 22 khattiyo;

    ยาวตา วิชิตํ มยฺหํ, น เต วตฺถพฺพ 23 ตาวเทฯ

    Yāvatā vijitaṃ mayhaṃ, na te vatthabba 24 tāvade.

    ๓๐๒.

    302.

    ตโต โส ภริยมาทาย, สมุทฺทํ อุปสงฺกมิ;

    Tato so bhariyamādāya, samuddaṃ upasaṅkami;

    ปณฺณสาลํ กริตฺวาน, วนมุญฺฉาย ปาวิสิฯ

    Paṇṇasālaṃ karitvāna, vanamuñchāya pāvisi.

    ๓๐๓.

    303.

    อเถตฺถ อิสิ มาคจฺฉิ, สมุทฺทํ อุปรูปริ;

    Athettha isi māgacchi, samuddaṃ uparūpari;

    โส ตสฺส เคหํ ปาเวกฺขิ, ภตฺตกาเล อุปฎฺฐิเตฯ

    So tassa gehaṃ pāvekkhi, bhattakāle upaṭṭhite.

    ๓๐๔.

    304.

    ตญฺจ ภริยา ปโลเภสิ, ปสฺส ยาว สุทารุณํ;

    Tañca bhariyā palobhesi, passa yāva sudāruṇaṃ;

    จุโต โส พฺรหฺมจริยมฺหา, อิทฺธิยา ปริหายถฯ

    Cuto so brahmacariyamhā, iddhiyā parihāyatha.

    ๓๐๕.

    305.

    ราชปุโตฺต จ อุญฺฉาโต, วนมูลผลํ พหุํ;

    Rājaputto ca uñchāto, vanamūlaphalaṃ bahuṃ;

    สายํ กาเชน 25 อาทาย, อสฺสมํ อุปสงฺกมิฯ

    Sāyaṃ kājena 26 ādāya, assamaṃ upasaṅkami.

    ๓๐๖.

    306.

    อิสี จ ขตฺติยํ ทิสฺวา, สมุทฺทํ อุปสงฺกมิ;

    Isī ca khattiyaṃ disvā, samuddaṃ upasaṅkami;

    ‘‘เวหายสํ คมิสฺส’’นฺติ, สีทเต โส มหณฺณเวฯ

    ‘‘Vehāyasaṃ gamissa’’nti, sīdate so mahaṇṇave.

    ๓๐๗.

    307.

    ขตฺติโย จ อิสิํ ทิสฺวา, สีทมานํ มหณฺณเว;

    Khattiyo ca isiṃ disvā, sīdamānaṃ mahaṇṇave;

    ตเสฺสว อนุกมฺปาย, อิมา คาถา อภาสถฯ

    Tasseva anukampāya, imā gāthā abhāsatha.

    ๓๐๘.

    308.

    อภิชฺชมาเน วาริสฺมิํ, สยํ อาคมฺม อิทฺธิยา;

    Abhijjamāne vārismiṃ, sayaṃ āgamma iddhiyā;

    มิสฺสีภาวิตฺถิยา คนฺตฺวา, สํสีทสิ มหณฺณเวฯ

    Missībhāvitthiyā gantvā, saṃsīdasi mahaṇṇave.

    ๓๐๙.

    309.

    อาวฎฺฎนี มหามายา, พฺรหฺมจริยวิโกปนา;

    Āvaṭṭanī mahāmāyā, brahmacariyavikopanā;

    สีทนฺติ นํ วิทิตฺวาน, อารกา ปริวชฺชเยฯ

    Sīdanti naṃ viditvāna, ārakā parivajjaye.

    ๓๑๐.

    310.

    อนลา มุทุสมฺภาสา, ทุปฺปูรา ตา นทีสมา;

    Analā mudusambhāsā, duppūrā tā nadīsamā;

    สีทนฺติ นํ วิทิตฺวาน, อารกา ปริวชฺชเยฯ

    Sīdanti naṃ viditvāna, ārakā parivajjaye.

    ๓๑๑.

    311.

    ยํ เอตา อุปเสวนฺติ, ฉนฺทสา วา ธเนน วา;

    Yaṃ etā upasevanti, chandasā vā dhanena vā;

    ชาตเวโทว สํ ฐานํ, ขิปฺปํ อนุทหนฺติ นํฯ

    Jātavedova saṃ ṭhānaṃ, khippaṃ anudahanti naṃ.

    ๓๑๒.

    312.

    ขตฺติยสฺส วโจ สุตฺวา, อิสิสฺส นิพฺพิทา อหุ;

    Khattiyassa vaco sutvā, isissa nibbidā ahu;

    ลทฺธา โปราณกํ มคฺคํ, คจฺฉเต โส วิหายสํฯ

    Laddhā porāṇakaṃ maggaṃ, gacchate so vihāyasaṃ.

    ๓๑๓.

    313.

    ขตฺติโย จ อิสิํ ทิสฺวา, คจฺฉมานํ วิหายสํ;

    Khattiyo ca isiṃ disvā, gacchamānaṃ vihāyasaṃ;

    สํเวคํ อลภี ธีโร, ปพฺพชฺชํ สมโรจยิฯ

    Saṃvegaṃ alabhī dhīro, pabbajjaṃ samarocayi.

    ๓๑๔.

    314.

    ตโต โส ปพฺพชิตฺวาน, กามราคํ วิราชยิ;

    Tato so pabbajitvāna, kāmarāgaṃ virājayi;

    กามราคํ วิราเชตฺวา, พฺรหฺมโลกูปโค อหูติฯ

    Kāmarāgaṃ virājetvā, brahmalokūpago ahūti.

    มหาปโลภนชาตกํ เอกาทสมํฯ

    Mahāpalobhanajātakaṃ ekādasamaṃ.







    Footnotes:
    1. ยฺวาสฺส (สี.)
    2. yvāssa (sī.)
    3. ปฎิสลฺลาโน (ก.)
    4. paṭisallāno (ka.)
    5. เขตฺถ (สี. ปี.)
    6. khettha (sī. pī.)
    7. โก (สี. ปี.)
    8. ko (sī. pī.)
    9. อโถ (สี. ปี.)
    10. atho (sī. pī.)
    11. อนปฺปกา (ก.)
    12. anappakā (ka.)
    13. อาคจฺฉโตเรนํ (ก.) อาคจฺฉตุ + โอเรน
    14. āgacchatorenaṃ (ka.) āgacchatu + orena
    15. ภนฺธิตุํ (สฺยา. ก.)
    16. bhandhituṃ (syā. ka.)
    17. ตสฺสา (สฺยา.)
    18. tassā (syā.)
    19. นิวาเหสิ (สฺยา.), วิหาเหสิ (ปี.)
    20. รฎฺฐาโต (สี. ปี.), รฎฺฐโต (ก.)
    21. nivāhesi (syā.), vihāhesi (pī.)
    22. raṭṭhāto (sī. pī.), raṭṭhato (ka.)
    23. วตฺตพฺพ (สี. ปี.)
    24. vattabba (sī. pī.)
    25. กาเจน (ปี.)
    26. kācena (pī.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ชาตก-อฎฺฐกถา • Jātaka-aṭṭhakathā / [๕๐๗] ๑๑. มหาปโลภนชาตกวณฺณนา • [507] 11. Mahāpalobhanajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact