Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā |
[൫൦൭] ൧൧. മഹാപലോഭനജാതകവണ്ണനാ
[507] 11. Mahāpalobhanajātakavaṇṇanā
ബ്രഹ്മലോകാ ചവിത്വാനാതി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ വിസുദ്ധസംകിലേസം ആരബ്ഭ കഥേസി. വത്ഥു ഹേട്ഠാ വിത്ഥാരിതമേവ. ഇധ പന സത്ഥാ ‘‘ഭിക്ഖു മാതുഗാമോ നാമേസ വിസുദ്ധസത്തേപി സംകിലിട്ഠേ കരോതീ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.
Brahmalokā cavitvānāti idaṃ satthā jetavane viharanto visuddhasaṃkilesaṃ ārabbha kathesi. Vatthu heṭṭhā vitthāritameva. Idha pana satthā ‘‘bhikkhu mātugāmo nāmesa visuddhasattepi saṃkiliṭṭhe karotī’’ti vatvā atītaṃ āhari.
അതീതേ ബാരാണസിയന്തി ചൂളപലോഭനേ (ജാ॰ ൧.൩.൩൭ ആദയോ) വുത്തനയേനേവ അതീതവത്ഥു വിത്ഥാരിതബ്ബം. തദാ പന മഹാസത്തോ ബ്രഹ്മലോകാ ചവിത്വാ കാസിരഞ്ഞോ പുത്തോ ഹുത്വാ നിബ്ബത്തി, അനിത്ഥിഗന്ധകുമാരോ നാമ അഹോസി. ഇത്ഥീനം ഹത്ഥേ ന സണ്ഠാതി, പുരിസവേസേന നം ഥഞ്ഞം പായേന്തി, ഝാനാഗാരേ വസതി, ഇത്ഥിയോ ന പസ്സതി. തമത്ഥം പകാസേന്തോ സത്ഥാ ചതസ്സോ ഗാഥാ അഭാസി –
Atīte bārāṇasiyanti cūḷapalobhane (jā. 1.3.37 ādayo) vuttanayeneva atītavatthu vitthāritabbaṃ. Tadā pana mahāsatto brahmalokā cavitvā kāsirañño putto hutvā nibbatti, anitthigandhakumāro nāma ahosi. Itthīnaṃ hatthe na saṇṭhāti, purisavesena naṃ thaññaṃ pāyenti, jhānāgāre vasati, itthiyo na passati. Tamatthaṃ pakāsento satthā catasso gāthā abhāsi –
൨൮൪.
284.
‘‘ബ്രഹ്മലോകാ ചവിത്വാന, ദേവപുത്തോ മഹിദ്ധികോ;
‘‘Brahmalokā cavitvāna, devaputto mahiddhiko;
രഞ്ഞോ പുത്തോ ഉദപാദി, സബ്ബകാമസമിദ്ധിസു.
Rañño putto udapādi, sabbakāmasamiddhisu.
൨൮൫.
285.
‘‘കാമാ വാ കാമസഞ്ഞാ വാ, ബ്രഹ്മലോകേ ന വിജ്ജതി;
‘‘Kāmā vā kāmasaññā vā, brahmaloke na vijjati;
സ്വാസ്സു തായേവ സഞ്ഞായ, കാമേഹി വിജിഗുച്ഛഥ.
Svāssu tāyeva saññāya, kāmehi vijigucchatha.
൨൮൬.
286.
‘‘തസ്സ ചന്തേപുരേ ആസി, ഝാനാഗാരം സുമാപിതം;
‘‘Tassa cantepure āsi, jhānāgāraṃ sumāpitaṃ;
സോ തത്ഥ പടിസല്ലീനോ, ഏകോ രഹസി ഝായഥ.
So tattha paṭisallīno, eko rahasi jhāyatha.
൨൮൭.
287.
‘‘സ രാജാ പരിദേവേസി, പുത്തസോകേന അട്ടിതോ;
‘‘Sa rājā paridevesi, puttasokena aṭṭito;
ഏകപുത്തോ ചയം മയ്ഹം, ന ച കാമാനി ഭുഞ്ജതീ’’തി.
Ekaputto cayaṃ mayhaṃ, na ca kāmāni bhuñjatī’’ti.
തത്ഥ സബ്ബകാമസമിദ്ധിസൂതി സബ്ബകാമാനം സമിദ്ധീസു സമ്പത്തീസു ഠിതസ്സ രഞ്ഞോ പുത്തോ ഹുത്വാ ഏകോ ദേവപുത്തോ നിബ്ബത്തി. സ്വാസ്സൂതി സോ കുമാരോ. തായേവാതി തായ ബ്രഹ്മലോകേ നിബ്ബത്തിതായ ഝാനസഞ്ഞായ ഏവ. സുമാപിതന്തി പിതരാ സുട്ഠു മനാപം കത്വാ മാപിതം. രഹസി ഝായഥാതി മാതുഗാമം അപസ്സന്തോ വസി. പരിദേവേസീതി വിലപി.
Tattha sabbakāmasamiddhisūti sabbakāmānaṃ samiddhīsu sampattīsu ṭhitassa rañño putto hutvā eko devaputto nibbatti. Svāssūti so kumāro. Tāyevāti tāya brahmaloke nibbattitāya jhānasaññāya eva. Sumāpitanti pitarā suṭṭhu manāpaṃ katvā māpitaṃ. Rahasi jhāyathāti mātugāmaṃ apassanto vasi. Paridevesīti vilapi.
പഞ്ചമാ രഞ്ഞോ പരിദേവനഗാഥാ –
Pañcamā rañño paridevanagāthā –
൨൮൮.
288.
‘‘കോ നു ഖ്വേത്ഥ ഉപായോ സോ, കോ വാ ജാനാതി കിഞ്ചനം;
‘‘Ko nu khvettha upāyo so, ko vā jānāti kiñcanaṃ;
യോ മേ പുത്തം പലോഭേയ്യ, യഥാ കാമാനി പത്ഥയേ’’തി.
Yo me puttaṃ palobheyya, yathā kāmāni patthaye’’ti.
തത്ഥ കോ നു ഖ്വേത്ഥ ഉപായോതി കോ നു ഖോ ഏത്ഥ ഏതസ്സ കാമാനം ഭുഞ്ജനഉപായോ. ‘‘കോ നു ഖോ ഇധുപായോ സോ’’തിപി പാഠോ, അട്ഠകഥായം പന ‘‘കോ നു ഖോ ഏതം ഉപവസിത്വാ ഉപലാപനകാരണം ജാനാതീ’’തി വുത്തം. കോ വാ ജാനാതി കിഞ്ചനന്തി കോ വാ ഏതസ്സ പലിബോധകാരണം ജാനാതീതി അത്ഥോ.
Tattha ko nu khvettha upāyoti ko nu kho ettha etassa kāmānaṃ bhuñjanaupāyo. ‘‘Ko nu kho idhupāyo so’’tipi pāṭho, aṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘ko nu kho etaṃ upavasitvā upalāpanakāraṇaṃ jānātī’’ti vuttaṃ. Ko vā jānāti kiñcananti ko vā etassa palibodhakāraṇaṃ jānātīti attho.
തതോ പരം ദിയഡ്ഢഗാഥാ അഭിസമ്ബുദ്ധഗാഥാ –
Tato paraṃ diyaḍḍhagāthā abhisambuddhagāthā –
൨൮൯.
289.
‘‘അഹു കുമാരീ തത്ഥേവ, വണ്ണരൂപസമാഹിതാ;
‘‘Ahu kumārī tattheva, vaṇṇarūpasamāhitā;
കുസലാ നച്ചഗീതസ്സ, വാദിതേ ച പദക്ഖിണാ.
Kusalā naccagītassa, vādite ca padakkhiṇā.
൨൯൦.
290.
‘‘സാ തത്ഥ ഉപസങ്കമ്മ, രാജാനം ഏതദബ്രവീ’’തി;
‘‘Sā tattha upasaṅkamma, rājānaṃ etadabravī’’ti;
തത്ഥ അഹൂതി ഭിക്ഖവേ, തത്ഥേവ അന്തേപുരേ ചൂളനാടകാനം അന്തരേ ഏകാ തരുണകുമാരികാ അഹോസി. പദക്ഖിണാതി സുസിക്ഖിതാ.
Tattha ahūti bhikkhave, tattheva antepure cūḷanāṭakānaṃ antare ekā taruṇakumārikā ahosi. Padakkhiṇāti susikkhitā.
‘‘അഹം ഖോ നം പലോഭേയ്യം, സചേ ഭത്താ ഭവിസ്സതീ’’തി. –
‘‘Ahaṃ kho naṃ palobheyyaṃ, sace bhattā bhavissatī’’ti. –
ഉപഡ്ഢഗാഥാ കുമാരികായ വുത്താ.
Upaḍḍhagāthā kumārikāya vuttā.
തത്ഥ സചേ ഭത്താതി സചേ ഏസ മയ്ഹം പതി ഭവിസ്സതീതി.
Tattha sace bhattāti sace esa mayhaṃ pati bhavissatīti.
൨൯൧.
291.
‘‘തം തഥാവാദിനിം രാജാ, കുമാരിം ഏതദബ്രവി;
‘‘Taṃ tathāvādiniṃ rājā, kumāriṃ etadabravi;
ത്വഞ്ഞേവ നം പലോഭേഹി, തവ ഭത്താ ഭവിസ്സതീതി.
Tvaññeva naṃ palobhehi, tava bhattā bhavissatīti.
തത്ഥ തവ ഭത്താതി തവേസ പതി ഭവിസ്സതി, ത്വഞ്ഞേവ തസ്സ അഗ്ഗമഹേസീ ഭവിസ്സസി, ഗച്ഛ നം പലോഭേഹി, കാമരസം ജാനാപേഹീതി.
Tattha tava bhattāti tavesa pati bhavissati, tvaññeva tassa aggamahesī bhavissasi, gaccha naṃ palobhehi, kāmarasaṃ jānāpehīti.
ഏവം വത്വാ രാജാ ‘‘ഇമിസ്സാ കിര ഓകാസം കരോന്തൂ’’തി കുമാരസ്സ ഉപട്ഠാകാനം പേസേസി. സാ പച്ചൂസകാലേ വീണം ആദായ ഗന്ത്വാ കുമാരസ്സ സയനഗബ്ഭസ്സ ബഹി അവിദൂരേ ഠത്വാ അഗ്ഗനഖേഹി വീണം വാദേന്തീ മധുരസരേന ഗായിത്വാ തം പലോഭേസി. തമത്ഥം പകാസേന്തോ സത്ഥാ ആഹ –
Evaṃ vatvā rājā ‘‘imissā kira okāsaṃ karontū’’ti kumārassa upaṭṭhākānaṃ pesesi. Sā paccūsakāle vīṇaṃ ādāya gantvā kumārassa sayanagabbhassa bahi avidūre ṭhatvā agganakhehi vīṇaṃ vādentī madhurasarena gāyitvā taṃ palobhesi. Tamatthaṃ pakāsento satthā āha –
൨൯൨.
292.
‘‘സാ ച അന്തേപുരം ഗന്ത്വാ, ബഹും കാമുപസംഹിതം;
‘‘Sā ca antepuraṃ gantvā, bahuṃ kāmupasaṃhitaṃ;
ഹദയങ്ഗമാ പേമനീയാ, ചിത്രാ ഗാഥാ അഭാസഥ.
Hadayaṅgamā pemanīyā, citrā gāthā abhāsatha.
൨൯൩.
293.
‘‘തസ്സാ ച ഗായമാനായ, സദ്ദം സുത്വാന നാരിയാ;
‘‘Tassā ca gāyamānāya, saddaṃ sutvāna nāriyā;
കാമച്ഛന്ദസ്സ ഉപ്പജ്ജി, ജനം സോ പരിപുച്ഛഥ.
Kāmacchandassa uppajji, janaṃ so paripucchatha.
൨൯൪.
294.
‘‘കസ്സേസോ സദ്ദോ കോ വാ സോ, ഭണതി ഉച്ചാവചം ബഹും;
‘‘Kasseso saddo ko vā so, bhaṇati uccāvacaṃ bahuṃ;
ഹദയങ്ഗമം പേമനീയം, അഹോ കണ്ണസുഖം മമ.
Hadayaṅgamaṃ pemanīyaṃ, aho kaṇṇasukhaṃ mama.
൨൯൫.
295.
‘‘ഏസാ ഖോ പമദാ ദേവ, ഖിഡ്ഡാ ഏസാ അനപ്പികാ;
‘‘Esā kho pamadā deva, khiḍḍā esā anappikā;
സചേ ത്വം കാമേ ഭുഞ്ജേയ്യ, ഭിയ്യോ ഭിയ്യോ ഛാദേയ്യു തം.
Sace tvaṃ kāme bhuñjeyya, bhiyyo bhiyyo chādeyyu taṃ.
൨൯൬.
296.
‘‘ഇങ്ഘ ആഗച്ഛതോരേന, അവിദൂരമ്ഹി ഗായതു;
‘‘Iṅgha āgacchatorena, avidūramhi gāyatu;
അസ്സമസ്സ സമീപമ്ഹി, സന്തികേ മയ്ഹ ഗായതു.
Assamassa samīpamhi, santike mayha gāyatu.
൨൯൭.
297.
‘‘തിരോകുട്ടമ്ഹി ഗായിത്വാ, ഝാനാഗാരമ്ഹി പാവിസി;
‘‘Tirokuṭṭamhi gāyitvā, jhānāgāramhi pāvisi;
ബന്ധി നം അനുപുബ്ബേന, ആരഞ്ഞമിവ കുഞ്ജരം.
Bandhi naṃ anupubbena, āraññamiva kuñjaraṃ.
൨൯൮.
298.
‘‘തസ്സ കാമരസം ഞത്വാ, ഇസ്സാധമ്മോ അജായഥ;
‘‘Tassa kāmarasaṃ ñatvā, issādhammo ajāyatha;
‘അഹമേവ കാമേ ഭുഞ്ജേയ്യം, മാ അഞ്ഞോ പുരിസോ അഹു’.
‘Ahameva kāme bhuñjeyyaṃ, mā añño puriso ahu’.
൨൯൯.
299.
‘‘തതോ അസിം ഗഹേത്വാന, പുരിസേ ഹന്തും ഉപക്കമി;
‘‘Tato asiṃ gahetvāna, purise hantuṃ upakkami;
അഹമേവേകോ ഭുഞ്ജിസ്സം, മാ അഞ്ഞോ പുരിസോ സിയാ.
Ahameveko bhuñjissaṃ, mā añño puriso siyā.
൩൦൦.
300.
‘‘തതോ ജാനപദാ സബ്ബേ, വിക്കന്ദിംസു സമാഗതാ;
‘‘Tato jānapadā sabbe, vikkandiṃsu samāgatā;
പുത്തോ ത്യായം മഹാരാജ, ജനം ഹേഠേത്യദൂസകം.
Putto tyāyaṃ mahārāja, janaṃ heṭhetyadūsakaṃ.
൩൦൧.
301.
‘‘തഞ്ച രാജാ വിവാഹേസി, സമ്ഹാ രട്ഠാ ച ഖത്തിയോ;
‘‘Tañca rājā vivāhesi, samhā raṭṭhā ca khattiyo;
യാവതാ വിജിതം മയ്ഹം, ന തേ വത്ഥബ്ബ താവദേ.
Yāvatā vijitaṃ mayhaṃ, na te vatthabba tāvade.
൩൦൨.
302.
‘‘തതോ സോ ഭരിയമാദായ, സമുദ്ദം ഉപസങ്കമി;
‘‘Tato so bhariyamādāya, samuddaṃ upasaṅkami;
പണ്ണസാലം കരിത്വാന, വനമുഞ്ഛായ പാവിസി.
Paṇṇasālaṃ karitvāna, vanamuñchāya pāvisi.
൩൦൩.
303.
‘‘അഥേത്ഥ ഇസി മാഗച്ഛി, സമുദ്ദം ഉപരൂപരി;
‘‘Athettha isi māgacchi, samuddaṃ uparūpari;
സോ തസ്സ ഗേഹം പാവേക്ഖി, ഭത്തകാലേ ഉപട്ഠിതേ.
So tassa gehaṃ pāvekkhi, bhattakāle upaṭṭhite.
൩൦൪.
304.
‘‘തഞ്ച ഭരിയാ പലോഭേസി, പസ്സ യാവ സുദാരുണം;
‘‘Tañca bhariyā palobhesi, passa yāva sudāruṇaṃ;
ചുതോ സോ ബ്രഹ്മചരിയമ്ഹാ, ഇദ്ധിയാ പരിഹായഥ.
Cuto so brahmacariyamhā, iddhiyā parihāyatha.
൩൦൫.
305.
‘‘രാജപുത്തോ ച ഉഞ്ഛാതോ, വനമൂലഫലം ബഹും;
‘‘Rājaputto ca uñchāto, vanamūlaphalaṃ bahuṃ;
സായം കാജേന ആദായ, അസ്സമം ഉപസങ്കമി.
Sāyaṃ kājena ādāya, assamaṃ upasaṅkami.
൩൦൬.
306.
‘‘ഇസീ ച ഖത്തിയം ദിസ്വാ, സമുദ്ദം ഉപസങ്കമി;
‘‘Isī ca khattiyaṃ disvā, samuddaṃ upasaṅkami;
‘വേഹായസം ഗമിസ്സ’ന്തി, സീദതേ സോ മഹണ്ണവേ.
‘Vehāyasaṃ gamissa’nti, sīdate so mahaṇṇave.
൩൦൭.
307.
‘‘ഖത്തിയോ ച ഇസിം ദിസ്വാ, സീദമാനം മഹണ്ണവേ;
‘‘Khattiyo ca isiṃ disvā, sīdamānaṃ mahaṇṇave;
തസ്സേവ അനുകമ്പായ, ഇമാ ഗാഥാ അഭാസഥ.
Tasseva anukampāya, imā gāthā abhāsatha.
൩൦൮.
308.
‘‘അഭിജ്ജമാനേ വാരിസ്മിം, സയം ആഗമ്മ ഇദ്ധിയാ;
‘‘Abhijjamāne vārismiṃ, sayaṃ āgamma iddhiyā;
മിസ്സീഭാവിത്ഥിയാ ഗന്ത്വാ, സംസീദസി മഹണ്ണവേ.
Missībhāvitthiyā gantvā, saṃsīdasi mahaṇṇave.
൩൦൯.
309.
‘‘ആവട്ടനീ മഹാമായാ, ബ്രഹ്മചരിയവികോപനാ;
‘‘Āvaṭṭanī mahāmāyā, brahmacariyavikopanā;
സീദന്തി നം വിദിത്വാന, ആരകാ പരിവജ്ജയേ.
Sīdanti naṃ viditvāna, ārakā parivajjaye.
൩൧൦.
310.
‘‘അനലാ മുദുസമ്ഭാസാ, ദുപ്പൂരാ താ നദീസമാ;
‘‘Analā mudusambhāsā, duppūrā tā nadīsamā;
സീദന്തി നം വിദിത്വാന, ആരകാ പരിവജ്ജയേ.
Sīdanti naṃ viditvāna, ārakā parivajjaye.
൩൧൧.
311.
‘‘യം ഏതാ ഉപസേവന്തി, ഛന്ദസാ വാ ധനേന വാ;
‘‘Yaṃ etā upasevanti, chandasā vā dhanena vā;
ജാതവേദോവ സം ഠാനം, ഖിപ്പം അനുദഹന്തി തം.
Jātavedova saṃ ṭhānaṃ, khippaṃ anudahanti taṃ.
൩൧൨.
312.
‘‘ഖത്തിയസ്സ വചോ സുത്വാ, ഇസിസ്സ നിബ്ബിദാ അഹു;
‘‘Khattiyassa vaco sutvā, isissa nibbidā ahu;
ലദ്ധാ പോരാണകം മഗ്ഗം, ഗച്ഛതേ സോ വിഹായസം.
Laddhā porāṇakaṃ maggaṃ, gacchate so vihāyasaṃ.
൩൧൩.
313.
‘‘ഖത്തിയോ ച ഇസിം ദിസ്വാ, ഗച്ഛമാനം വിഹായസം;
‘‘Khattiyo ca isiṃ disvā, gacchamānaṃ vihāyasaṃ;
സംവേഗം അലഭീ ധീരോ, പബ്ബജ്ജം സമരോചയി.
Saṃvegaṃ alabhī dhīro, pabbajjaṃ samarocayi.
൩൧൪.
314.
‘‘തതോ സോ പബ്ബജിത്വാന, കാമരാഗം വിരാജയി;
‘‘Tato so pabbajitvāna, kāmarāgaṃ virājayi;
കാമരാഗം വിരാജേത്വാ, ബ്രാഹ്മലോകൂപഗോ അഹൂ’’തി.
Kāmarāgaṃ virājetvā, brāhmalokūpago ahū’’ti.
തത്ഥ അന്തേപുരന്തി കുമാരസ്സ വസനട്ഠാനം. ബഹുന്തി ബഹും നാനപ്പകാരം. കാമുപസംഹിതന്തി കാമനിസ്സിതം ഗീതം പവത്തയമാനാ. കാമച്ഛന്ദസ്സാതി അസ്സ അനിത്ഥിഗന്ധകുമാരസ്സ കാമച്ഛന്ദോ ഉപ്പജ്ജി. ജനന്തി അത്തനോ സന്തികാവചരം പരിചാരികജനം. ഉച്ചാവചന്തി ഉഗ്ഗതഞ്ച അനുഗ്ഗതഞ്ച. ഭുഞ്ജേയ്യാതി സചേ ഭുഞ്ജേയ്യാസി. ഛാദേയ്യു തന്തി ഏതേ കാമാ നാമ തവ രുച്ചേയ്യും. സോ ‘‘പമദാ’’തി വചനം സുത്വാ തുണ്ഹീ അഹോസി. ഇതരാ പുനദിവസേപി ഗായി. ഏവം കുമാരോ പടിബദ്ധചിത്തോ ഹുത്വാ തസ്സാ ആഗമനം രോചേന്തോ പരിചാരികേ ആമന്തേത്വാ ‘‘ഇങ്ഘാ’’തി ഗാഥമാഹ.
Tattha antepuranti kumārassa vasanaṭṭhānaṃ. Bahunti bahuṃ nānappakāraṃ. Kāmupasaṃhitanti kāmanissitaṃ gītaṃ pavattayamānā. Kāmacchandassāti assa anitthigandhakumārassa kāmacchando uppajji. Jananti attano santikāvacaraṃ paricārikajanaṃ. Uccāvacanti uggatañca anuggatañca. Bhuñjeyyāti sace bhuñjeyyāsi. Chādeyyu tanti ete kāmā nāma tava rucceyyuṃ. So ‘‘pamadā’’ti vacanaṃ sutvā tuṇhī ahosi. Itarā punadivasepi gāyi. Evaṃ kumāro paṭibaddhacitto hutvā tassā āgamanaṃ rocento paricārike āmantetvā ‘‘iṅghā’’ti gāthamāha.
തിരോകുട്ടമ്ഹീതി സയനഗബ്ഭകുട്ടസ്സ ബഹി. മാ അഞ്ഞോതി അഞ്ഞോ കാമേ പരിഭുഞ്ജന്തോ പുരിസോ നാമ മാ സിയാ. ഹന്തും ഉപക്കമീതി അന്തരവീഥിം ഓതരിത്വാ മാരേതും ആരഭി. വികന്ദിംസൂതി കുമാരേന കതിപയേസു പുരിസേസു പഹതേസു പുരിസാ പലായിത്വാ ഗേഹാനി പവിസിംസു. സോ പുരിസേ അലഭന്തോ ഥോകം വിസ്സമി. തസ്മിം ഖണേ രാജങ്ഗണേ സന്നിപതിത്വാ ഉപക്കോസിംസു. ജനം ഹേഠേത്യദൂസകന്തി നിരപരാധം ജനം ഹേഠേതി, തം ഗണ്ഹാപേഥാതി വദിംസു. രാജാ ഉപായേന കുമാരം ഗണ്ഹാപേത്വാ ‘‘ഇമസ്സ കിം കത്തബ്ബ’’ന്തി പുച്ഛി. ‘‘ദേവ, അഞ്ഞം നത്ഥി, ഇമം പന കുമാരം തായ കുമാരികായ സദ്ധിം രട്ഠാ പബ്ബാജേതും വട്ടതീ’’തി വുത്തേ തഥാ അകാസി. തമത്ഥം പകാസേന്തോ സത്ഥാ ‘‘തഞ്ചാ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ വിവാഹേസീതി പബ്ബാജേസി. ന തേ വത്ഥബ്ബ താവദേതി യത്തകം മയ്ഹം വിജിതം, തത്തകേ തയാ ന വത്ഥബ്ബം. ഉഞ്ഛായാതി ഫലാഫലത്ഥായ.
Tirokuṭṭamhīti sayanagabbhakuṭṭassa bahi. Mā aññoti añño kāme paribhuñjanto puriso nāma mā siyā. Hantuṃ upakkamīti antaravīthiṃ otaritvā māretuṃ ārabhi. Vikandiṃsūti kumārena katipayesu purisesu pahatesu purisā palāyitvā gehāni pavisiṃsu. So purise alabhanto thokaṃ vissami. Tasmiṃ khaṇe rājaṅgaṇe sannipatitvā upakkosiṃsu. Janaṃ heṭhetyadūsakanti niraparādhaṃ janaṃ heṭheti, taṃ gaṇhāpethāti vadiṃsu. Rājā upāyena kumāraṃ gaṇhāpetvā ‘‘imassa kiṃ kattabba’’nti pucchi. ‘‘Deva, aññaṃ natthi, imaṃ pana kumāraṃ tāya kumārikāya saddhiṃ raṭṭhā pabbājetuṃ vaṭṭatī’’ti vutte tathā akāsi. Tamatthaṃ pakāsento satthā ‘‘tañcā’’tiādimāha. Tattha vivāhesīti pabbājesi. Na te vatthabba tāvadeti yattakaṃ mayhaṃ vijitaṃ, tattake tayā na vatthabbaṃ. Uñchāyāti phalāphalatthāya.
തസ്മിം പന വനം പവിട്ഠേ ഇതരാ യം തത്ഥ പചിതബ്ബയുത്തകം അത്ഥി, തം പചിത്വാ തസ്സാഗമനം ഓലോകേന്തീ പണ്ണസാലദ്വാരേ നിസീദതി. ഏവം കാലേ ഗച്ഛന്തേ ഏകദിവസം അന്തരദീപകവാസീ ഏകോ ഇദ്ധിമന്തതാപസോ അസ്സമപദതോ നിക്ഖമിത്വാ മണിഫലകം വിയ ഉദകം മദ്ദമാനോവ ആകാസേ ഉപ്പതിത്വാ ഭിക്ഖാചാരം ഗച്ഛന്തോ പണ്ണസാലായ ഉപരിഭാഗം പത്വാ ധൂമം ദിസ്വാ ‘‘ഇമസ്മിം ഠാനേ മനുസ്സാ വസന്തി മഞ്ഞേ’’തി പണ്ണസാലദ്വാരേ ഓതരി. സാ തം ദിസ്വാ നിസീദാപേത്വാ പടിബദ്ധചിത്താ ഹുത്വാ ഇത്ഥികുത്തം ദസ്സേത്വാ തേന സദ്ധിം അനാചാരം അചരി. തമത്ഥം പകാസേന്തോ സത്ഥാ ‘‘അഥേത്ഥാ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ ഇസി മാഗച്ഛീതി ഇസി ആഗച്ഛി. സമുദ്ദം ഉപരൂപരീതി സമുദ്ദസ്സ മത്ഥകമത്ഥകേന. പസ്സ യാവ സുദാരുണന്തി പസ്സഥ, ഭിക്ഖവേ, തായ കുമാരികായ യാവ സുദാരുണം കമ്മം കതന്തി അത്ഥോ.
Tasmiṃ pana vanaṃ paviṭṭhe itarā yaṃ tattha pacitabbayuttakaṃ atthi, taṃ pacitvā tassāgamanaṃ olokentī paṇṇasāladvāre nisīdati. Evaṃ kāle gacchante ekadivasaṃ antaradīpakavāsī eko iddhimantatāpaso assamapadato nikkhamitvā maṇiphalakaṃ viya udakaṃ maddamānova ākāse uppatitvā bhikkhācāraṃ gacchanto paṇṇasālāya uparibhāgaṃ patvā dhūmaṃ disvā ‘‘imasmiṃ ṭhāne manussā vasanti maññe’’ti paṇṇasāladvāre otari. Sā taṃ disvā nisīdāpetvā paṭibaddhacittā hutvā itthikuttaṃ dassetvā tena saddhiṃ anācāraṃ acari. Tamatthaṃ pakāsento satthā ‘‘athetthā’’tiādimāha. Tattha isi māgacchīti isi āgacchi. Samuddaṃ uparūparīti samuddassa matthakamatthakena. Passa yāva sudāruṇanti passatha, bhikkhave, tāya kumārikāya yāva sudāruṇaṃ kammaṃ katanti attho.
സായന്തി സായന്ഹസമയേ. ദിസ്വാതി തം വിജഹിതും അസക്കോന്തോ സകലദിവസം തത്ഥേവ ഹുത്വാ സായന്ഹസമയേ രാജപുത്തം ആഗതം ദിസ്വാ പലായിതും ‘‘വേഹായസം ഗമിസ്സ’’ന്തി ഉപ്പതനാകാരം കരോന്തോ പതിത്വാ മഹണ്ണവേ സീദതി. ഇസിം ദിസ്വാതി അനുബന്ധമാനോ ഗന്ത്വാ പസ്സിത്വാ. അനുകമ്പായാതി സചായം ഭൂമിയാ ആഗതോ അഭവിസ്സ, പലായിത്വാ അരഞ്ഞം പവിസേയ്യ, ആകാസേന ആഗതോ ഭവിസ്സതി, തസ്മാ സമുദ്ദേ പതിതോപി ഉപ്പതനാകാരമേവ കരോതീതി അനുകമ്പം ഉപ്പാദേത്വാ തസ്സേവ അനുകമ്പായ അഭാസഥ. താസം പന ഗാഥാനം അത്ഥോ തികനിപാതേ വുത്തോയേവ. നിബ്ബിദാ അഹൂതി കാമേസു നിബ്ബേദോ ജാതോ. പോരാണകം മഗ്ഗന്തി പുബ്ബേ അധിഗതം ഝാനവിസേസം. പബ്ബജിത്വാനാതി തം ഇത്ഥിം മനുസ്സാവാസം നേത്വാ നിവത്തിത്വാ അരഞ്ഞേ ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ കാമരാഗം വിരാജയി, വിരാജേത്വാ ബ്രഹ്മലോകൂപഗോ അഹോസീതി.
Sāyanti sāyanhasamaye. Disvāti taṃ vijahituṃ asakkonto sakaladivasaṃ tattheva hutvā sāyanhasamaye rājaputtaṃ āgataṃ disvā palāyituṃ ‘‘vehāyasaṃ gamissa’’nti uppatanākāraṃ karonto patitvā mahaṇṇave sīdati. Isiṃ disvāti anubandhamāno gantvā passitvā. Anukampāyāti sacāyaṃ bhūmiyā āgato abhavissa, palāyitvā araññaṃ paviseyya, ākāsena āgato bhavissati, tasmā samudde patitopi uppatanākārameva karotīti anukampaṃ uppādetvā tasseva anukampāya abhāsatha. Tāsaṃ pana gāthānaṃ attho tikanipāte vuttoyeva. Nibbidā ahūti kāmesu nibbedo jāto. Porāṇakaṃ magganti pubbe adhigataṃ jhānavisesaṃ. Pabbajitvānāti taṃ itthiṃ manussāvāsaṃ netvā nivattitvā araññe isipabbajjaṃ pabbajitvā kāmarāgaṃ virājayi, virājetvā brahmalokūpago ahosīti.
സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ‘‘ഏവം, ഭിക്ഖവേ, മാതുഗാമം പടിച്ച വിസുദ്ധസത്താപി സംകിലിസ്സന്തീ’’തി വത്വാ സച്ചാനി പകാസേത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി, സച്ചപരിയോസാനേ ഉക്കണ്ഠിതഭിക്ഖു അരഹത്തം പത്തോ. തദാ അനിത്ഥിഗന്ധകുമാരോ അഹമേവ അഹോസിന്തി.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā ‘‘evaṃ, bhikkhave, mātugāmaṃ paṭicca visuddhasattāpi saṃkilissantī’’ti vatvā saccāni pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi, saccapariyosāne ukkaṇṭhitabhikkhu arahattaṃ patto. Tadā anitthigandhakumāro ahameva ahosinti.
മഹാപലോഭനജാതകവണ്ണനാ ഏകാദസമാ.
Mahāpalobhanajātakavaṇṇanā ekādasamā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൫൦൭. മഹാപലോഭനജാതകം • 507. Mahāpalobhanajātakaṃ