| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පටිසම්‌භිදාමග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
(3) පඤ්‌ඤාවග්‌ගො
(3) Paññāvaggo
1. මහාපඤ්‌ඤාකථා
1. Mahāpaññākathā
මහාපඤ්‌ඤාකථාවණ්‌ණනා
Mahāpaññākathāvaṇṇanā
1. ඉදානි විසෙසතො පඤ්‌ඤාපදට්‌ඨානභූතාය සුඤ්‌ඤකථාය අනන්‌තරං කථිතාය පඤ්‌ඤාකථාය අපුබ්‌බත්‌ථානුවණ්‌ණනා. තත්‌ථ ආදිතො තාව සත්‌තසු අනුපස්‌සනාසු එකෙකමූලකා සත්‌ත පඤ්‌ඤා පුච්‌ඡාපුබ්‌බඞ්‌ගමං කත්‌වා නිද්‌දිට්‌ඨා, පුන සත්‌තානුපස්‌සනාමූලකා එකෙකුත්‌තරමූලකා ච තිස්‌සො පඤ්‌ඤා පුච්‌ඡං අකත්‌වාව නිද්‌දිට්‌ඨා, එවමාදිතො දසපඤ්‌ඤාපාරිපූරී නිද්‌දිට්‌ඨා. තත්‌ථ අනිච්‌චානුපස්‌සනා තාව යස්‌මා අනිච්‌චතො දිට්‌ඨෙසු සඞ්‌ඛාරෙසු ‘‘යදනිච්‌චං, තං දුක්‌ඛ’’න්‌ති දුක්‌ඛතො ච ‘‘යං දුක්‌ඛං, තදනත්‌තා’’ති අනත්‌තතො ච ජවති, තස්‌මා සා භාවිතා බහුලීකතා ජවනපඤ්‌ඤං පරිපූරෙති. සා හි සකවිසයෙසු ජවතීති ජවනා, ජවනා ච සා පඤ්‌ඤා චාති ජවනපඤ්‌ඤා. දුක්‌ඛානුපස්‌සනා සමාධින්‌ද්‍රියනිස්‌සිතත්‌තා බලවතී හුත්‌වා පණිධිං නිබ්‌බිජ්‌ඣති පදාලෙති, තස්‌මා නිබ්‌බෙධිකපඤ්‌ඤං පරිපූරෙති. සා හි නිබ්‌බිජ්‌ඣතීති නිබ්‌බෙධිකා, නිබ්‌බෙධිකා ච සා පඤ්‌ඤා චාති නිබ්‌බෙධිකපඤ්‌ඤා. අනත්‌තානුපස්‌සනා සුඤ්‌ඤතාදස්‌සනෙන වුද්‌ධිප්‌පත්‌තියා මහත්‌තප්‌පත්‌තත්‌තා මහාපඤ්‌ඤං පරිපූරෙති. සා හි වුද්‌ධිප්‌පත්‌තත්‌තා මහතී ච සා පඤ්‌ඤා චාති මහාපඤ්‌ඤා. නිබ්‌බිදානුපස්‌සනා යස්‌මා තිස්‌සන්‌නංයෙව අනුපස්‌සනානං පුරිමතොපි ආසෙවනාය බලප්‌පත්‌තාවත්‌ථත්‌තා සබ්‌බසඞ්‌ඛාරෙසු නිබ්‌බින්‌දනසමත්‌ථා හුත්‌වා තික්‌ඛා හොති, තස්‌මා තික්‌ඛපඤ්‌ඤං පරිපූරෙති. විරාගානුපස්‌සනාපි යස්‌මා තිස්‌සන්‌නංයෙව අනුපස්‌සනානං පුරිමතොපි ආසෙවනාබලප්‌පත්‌තානං වුද්‌ධතරාවත්‌ථත්‌තා සබ්‌බසඞ්‌ඛාරෙහි විරජ්‌ජනසමත්‌ථා හුත්‌වා විපුලා හොති, තස්‌මා විපුලපඤ්‌ඤං පරිපූරෙති.
1. Idāni visesato paññāpadaṭṭhānabhūtāya suññakathāya anantaraṃ kathitāya paññākathāya apubbatthānuvaṇṇanā. Tattha ādito tāva sattasu anupassanāsu ekekamūlakā satta paññā pucchāpubbaṅgamaṃ katvā niddiṭṭhā, puna sattānupassanāmūlakā ekekuttaramūlakā ca tisso paññā pucchaṃ akatvāva niddiṭṭhā, evamādito dasapaññāpāripūrī niddiṭṭhā. Tattha aniccānupassanā tāva yasmā aniccato diṭṭhesu saṅkhāresu ‘‘yadaniccaṃ, taṃ dukkha’’nti dukkhato ca ‘‘yaṃ dukkhaṃ, tadanattā’’ti anattato ca javati, tasmā sā bhāvitā bahulīkatā javanapaññaṃ paripūreti. Sā hi sakavisayesu javatīti javanā, javanā ca sā paññā cāti javanapaññā. Dukkhānupassanā samādhindriyanissitattā balavatī hutvā paṇidhiṃ nibbijjhati padāleti, tasmā nibbedhikapaññaṃ paripūreti. Sā hi nibbijjhatīti nibbedhikā, nibbedhikā ca sā paññā cāti nibbedhikapaññā. Anattānupassanā suññatādassanena vuddhippattiyā mahattappattattā mahāpaññaṃ paripūreti. Sā hi vuddhippattattā mahatī ca sā paññā cāti mahāpaññā. Nibbidānupassanā yasmā tissannaṃyeva anupassanānaṃ purimatopi āsevanāya balappattāvatthattā sabbasaṅkhāresu nibbindanasamatthā hutvā tikkhā hoti, tasmā tikkhapaññaṃ paripūreti. Virāgānupassanāpi yasmā tissannaṃyeva anupassanānaṃ purimatopi āsevanābalappattānaṃ vuddhatarāvatthattā sabbasaṅkhārehi virajjanasamatthā hutvā vipulā hoti, tasmā vipulapaññaṃ paripūreti.
නිරොධානුපස්‌සනාපි යස්‌මා තිස්‌සන්‌නංයෙව අනුපස්‌සනානං පුරිමතොපි ආසෙවනාබලප්‌පත්‌තානං වුද්‌ධතරාවත්‌ථත්‌තා වයලක්‌ඛණවසෙන සබ්‌බසඞ්‌ඛාරානං නිරොධදස්‌සනසමත්‌ථා හුත්‌වා ගම්‌භීරා හොති, තස්‌මා ගම්‌භීරපඤ්‌ඤං පරිපූරෙති. නිරොධො හි උත්‌තානපඤ්‌ඤෙහි අලබ්‌භනෙය්‍යපතිට්‌ඨත්‌තා ගම්‌භීරො, තස්‌මිං ගම්‌භීරෙ ගාධප්‌පත්‌තා පඤ්‌ඤාපි ගම්‌භීරා. පටිනිස්‌සග්‌ගානුපස්‌සනාපි යස්‌මා තිස්‌සන්‌නංයෙව අනුපස්‌සනානං පුරිමතොපි ආසෙවනාබලප්‌පත්‌තානං වුද්‌ධතරාවත්‌ථත්‌තා වයලක්‌ඛණවසෙන සබ්‌බසඞ්‌ඛාරපටිනිස්‌සජ්‌ජනසමත්‌ථා හුත්‌වා අසාමන්‌තා හොති, වුද්‌ධිපරියන්‌තප්‌පත්‌තත්‌තා ඡහි පඤ්‌ඤාහි දූරෙ හොතීති අත්‌ථො. තස්‌මා සයං අසාමන්‌තත්‌තා අසාමන්‌තපඤ්‌ඤං පරිපූරෙති. සා හි හෙට්‌ඨිමපඤ්‌ඤාහි දූරත්‌තා අසාමන්‌තා, අසමීපා වා පඤ්‌ඤාති අසාමන්‌තපඤ්‌ඤා. පණ්‌ඩිච්‌චං පරිපූරෙන්‌තීති පණ්‌ඩිතභාවං පරිපූරෙන්‌ති. යස්‌මා යථාවුත්‌තා සත්‌ත පඤ්‌ඤා පරිපුණ්‌ණා භාවෙත්‌වා පණ්‌ඩිතලක්‌ඛණප්‌පත්‌තො සිඛප්‌පත්‌තවුට්‌ඨානගාමිනිවිපස්‌සනාසඞ්‌ඛාතෙහි සඞ්‌ඛාරුපෙක්‌ඛානුලොමගොත්‍රභුඤාණෙහි පණ්‌ඩිතො හුත්‌වා පණ්‌ඩිච්‌චෙන සමන්‌නාගතො හොති, තස්‌මා ‘‘පණ්‌ඩිච්‌චං පරිපූරෙන්‌තී’’ති වුත්‌තං.
Nirodhānupassanāpi yasmā tissannaṃyeva anupassanānaṃ purimatopi āsevanābalappattānaṃ vuddhatarāvatthattā vayalakkhaṇavasena sabbasaṅkhārānaṃ nirodhadassanasamatthā hutvā gambhīrā hoti, tasmā gambhīrapaññaṃ paripūreti. Nirodho hi uttānapaññehi alabbhaneyyapatiṭṭhattā gambhīro, tasmiṃ gambhīre gādhappattā paññāpi gambhīrā. Paṭinissaggānupassanāpi yasmā tissannaṃyeva anupassanānaṃ purimatopi āsevanābalappattānaṃ vuddhatarāvatthattā vayalakkhaṇavasena sabbasaṅkhārapaṭinissajjanasamatthā hutvā asāmantā hoti, vuddhipariyantappattattā chahi paññāhi dūre hotīti attho. Tasmā sayaṃ asāmantattā asāmantapaññaṃ paripūreti. Sā hi heṭṭhimapaññāhi dūrattā asāmantā, asamīpā vā paññāti asāmantapaññā. Paṇḍiccaṃ paripūrentīti paṇḍitabhāvaṃ paripūrenti. Yasmā yathāvuttā satta paññā paripuṇṇā bhāvetvā paṇḍitalakkhaṇappatto sikhappattavuṭṭhānagāminivipassanāsaṅkhātehi saṅkhārupekkhānulomagotrabhuñāṇehi paṇḍito hutvā paṇḍiccena samannāgato hoti, tasmā ‘‘paṇḍiccaṃ paripūrentī’’ti vuttaṃ.
අට්‌ඨ පඤ්‌ඤාති පණ්‌ඩිච්‌චසඞ්‌ඛාතාය පඤ්‌ඤාය සහ සබ්‌බා අට්‌ඨ පඤ්‌ඤා. පුථුපඤ්‌ඤං පරිපූරෙන්‌තීති යස්‌මා තෙන පණ්‌ඩිච්‌චෙන සමන්‌නාගතො හුත්‌වා සො පණ්‌ඩිතො ගොත්‍රභුඤාණානන්‌තරං නිබ්‌බානං ආරම්‌මණං කත්‌වා ලොකුත්‌තරභාවප්‌පත්‌තියා ලොකියතො පුථුභූතත්‌තා විසුංභූතත්‌තා පුථුපඤ්‌ඤාතිසඞ්‌ඛාතං මග්‌ගඵලපඤ්‌ඤං පාපුණාති, තස්‌මා ‘‘අට්‌ඨ පඤ්‌ඤා පුථුපඤ්‌ඤං පරිපූරෙන්‌තී’’ති වුත්‌තං.
Aṭṭha paññāti paṇḍiccasaṅkhātāya paññāya saha sabbā aṭṭha paññā. Puthupaññaṃ paripūrentīti yasmā tena paṇḍiccena samannāgato hutvā so paṇḍito gotrabhuñāṇānantaraṃ nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā lokuttarabhāvappattiyā lokiyato puthubhūtattā visuṃbhūtattā puthupaññātisaṅkhātaṃ maggaphalapaññaṃ pāpuṇāti, tasmā ‘‘aṭṭha paññā puthupaññaṃ paripūrentī’’ti vuttaṃ.
ඉමා නව පඤ්‌ඤාතිආදීසු තස්‌සෙව කමෙන අධිගතමග්‌ගඵලස්‌ස අරියපුග්‌ගලස්‌ස පණීතලොකුත්‌තරධම්‌මොපයොගෙන පණීතචිත්‌තසන්‌තානත්‌තා පහට්‌ඨාකාරෙනෙව ච පවත්‌තමානචිත්‌තසන්‌තානස්‌ස ඵලානන්‌තරං ඔතිණ්‌ණභවඞ්‌ගතො වුට්‌ඨිතස්‌ස මග්‌ගපච්‌චවෙක්‌ඛණා, තතො ච භවඞ්‌ගං ඔතරිත්‌වා වුට්‌ඨිතස්‌ස ඵලපච්‌චවෙක්‌ඛණා, ඉමිනාව නයෙන පහීනකිලෙසපච්‌චවෙක්‌ඛණා, අවසිට්‌ඨකිලෙසපච්‌චවෙක්‌ඛණා, නිබ්‌බානපච්‌චවෙක්‌ඛණාති පඤ්‌ච පච්‌චවෙක්‌ඛණා පවත්‌තන්‌ති. තාසු පච්‌චවෙක්‌ඛණාසු මග්‌ගපච්‌චවෙක්‌ඛණා ඵලපච්‌චවෙක්‌ඛණා ච පටිභානපටිසම්‌භිදා හොති. කථං? ‘‘යංකිඤ්‌චි පච්‌චයසම්‌භූතං නිබ්‌බානං භාසිතත්‌ථො විපාකො කිරියාති ඉමෙ පඤ්‌ච ධම්‌මා අත්‌ථො’’ති අභිධම්‌මෙ පාළිං අනුගන්‌ත්‌වා තදට්‌ඨකථායං වුත්‌තං. නිබ්‌බානස්‌ස ච අත්‌ථත්‌තා තදාරම්‌මණං මග්‌ගඵලඤාණං ‘‘අත්‌ථෙසු ඤාණං අත්‌ථපටිසම්‌භිදා’’ති (විභ. 718; පටි. ම. 1.110) වචනතො අත්‌ථපටිසම්‌භිදා හොති. තස්‌ස අත්‌ථපටිසම්‌භිදාභූතස්‌ස මග්‌ගඵලඤාණස්‌ස පච්‌චවෙක්‌ඛණඤාණං ‘‘ඤාණෙසු ඤාණං පටිභානපටිසම්‌භිදා’’ති වචනතො පටිභානපටිසම්‌භිදා හොති. සා ච පච්‌චවෙක්‌ඛණපඤ්‌ඤා හාසාකාරෙන පවත්‌තමානචිත්‌තසන්‌තානස්‌ස හාසපඤ්‌ඤා නාම හොති. තස්‌මා නව පඤ්‌ඤා හාසපඤ්‌ඤං පරිපූරෙන්‌තීති ච හාසපඤ්‌ඤා පටිභානපටිසම්‌භිදාති ච වුත්‌තං. සබ්‌බප්‌පකාරාපි පඤ්‌ඤා තස්‌ස තස්‌ස අත්‌ථස්‌ස පාකටකරණසඞ්‌ඛාතෙන පඤ්‌ඤාපනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤා, තෙන තෙන වා පකාරෙන ධම්‌මෙ ජානාතීති පඤ්‌ඤා.
Imā nava paññātiādīsu tasseva kamena adhigatamaggaphalassa ariyapuggalassa paṇītalokuttaradhammopayogena paṇītacittasantānattā pahaṭṭhākāreneva ca pavattamānacittasantānassa phalānantaraṃ otiṇṇabhavaṅgato vuṭṭhitassa maggapaccavekkhaṇā, tato ca bhavaṅgaṃ otaritvā vuṭṭhitassa phalapaccavekkhaṇā, imināva nayena pahīnakilesapaccavekkhaṇā, avasiṭṭhakilesapaccavekkhaṇā, nibbānapaccavekkhaṇāti pañca paccavekkhaṇā pavattanti. Tāsu paccavekkhaṇāsu maggapaccavekkhaṇā phalapaccavekkhaṇā ca paṭibhānapaṭisambhidā hoti. Kathaṃ? ‘‘Yaṃkiñci paccayasambhūtaṃ nibbānaṃ bhāsitattho vipāko kiriyāti ime pañca dhammā attho’’ti abhidhamme pāḷiṃ anugantvā tadaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ. Nibbānassa ca atthattā tadārammaṇaṃ maggaphalañāṇaṃ ‘‘atthesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā’’ti (vibha. 718; paṭi. ma. 1.110) vacanato atthapaṭisambhidā hoti. Tassa atthapaṭisambhidābhūtassa maggaphalañāṇassa paccavekkhaṇañāṇaṃ ‘‘ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā’’ti vacanato paṭibhānapaṭisambhidā hoti. Sā ca paccavekkhaṇapaññā hāsākārena pavattamānacittasantānassa hāsapaññā nāma hoti. Tasmā nava paññā hāsapaññaṃ paripūrentīti ca hāsapaññā paṭibhānapaṭisambhidāti ca vuttaṃ. Sabbappakārāpi paññā tassa tassa atthassa pākaṭakaraṇasaṅkhātena paññāpanaṭṭhena paññā, tena tena vā pakārena dhamme jānātīti paññā.
තස්‌සාති තස්‌ස වුත්‌තප්‌පකාරස්‌ස අරියපුග්‌ගලස්‌ස. කරණත්‌ථෙ සාමිවචනං. අත්‌ථවවත්‌ථානතොති යථාවුත්‌තස්‌ස පඤ්‌චවිධස්‌ස අත්‌ථස්‌ස වවත්‌ථාපනවසෙන. වුත්‌තම්‌පි චෙතං සමණකරණීයකථායං ‘‘හෙතුඵලං නිබ්‌බානං වචනත්‌ථො අථ විපාකං කිරියාති අත්‌ථෙ පඤ්‌ච පභෙදෙ පඨමන්‌තපභෙදගතං ඤාණ’’න්‌ති. අධිගතා හොතීති පටිලද්‌ධා හොති. සායෙව පටිලාභසච්‌ඡිකිරියාය සච්‌ඡිකතා. පටිලාභඵස්‌සෙනෙව ඵස්‌සිතා පඤ්‌ඤාය. ධම්‌මවවත්‌ථානතොති ‘‘යො කොචි ඵලනිබ්‌බත්‌තකො හෙතු අරියමග්‌ගො භාසිතං කුසලං අකුසලන්‌ති ඉමෙ පඤ්‌ච ධම්‌මා ධම්‌මො’’ති අභිධම්‌මෙ පාළියානුසාරෙන වුත්‌තානං පඤ්‌චන්‌නං ධම්‌මානං වවත්‌ථාපනවසෙන. වුත්‌තම්‌පි චෙතං සමණකරණීයකථායං ‘‘හෙතු අරියමග්‌ගො වචනං කුසලඤ්‌ච අකුසලඤ්‌චාති ධම්‌මෙ පඤ්‌ච පභෙදෙ දුතියන්‌තපභෙදගතං ඤාණ’’න්‌ති. නිරුත්‌තිවවත්‌ථානතොති තෙසං තෙසං අත්‌ථධම්‌මානං අනුරූපනිරුත්‌තීනං වවත්‌ථාපනවසෙන. පටිභානවවත්‌ථානතොති පටිභානසඞ්‌ඛාතානං තිණ්‌ණං පටිසම්‌භිදාඤාණානං වවත්‌ථාපනවසෙන. තස්‌සිමාති නිගමනවචනමෙතං.
Tassāti tassa vuttappakārassa ariyapuggalassa. Karaṇatthe sāmivacanaṃ. Atthavavatthānatoti yathāvuttassa pañcavidhassa atthassa vavatthāpanavasena. Vuttampi cetaṃ samaṇakaraṇīyakathāyaṃ ‘‘hetuphalaṃ nibbānaṃ vacanattho atha vipākaṃ kiriyāti atthe pañca pabhede paṭhamantapabhedagataṃ ñāṇa’’nti. Adhigatā hotīti paṭiladdhā hoti. Sāyeva paṭilābhasacchikiriyāya sacchikatā. Paṭilābhaphasseneva phassitā paññāya. Dhammavavatthānatoti ‘‘yo koci phalanibbattako hetu ariyamaggo bhāsitaṃ kusalaṃ akusalanti ime pañca dhammā dhammo’’ti abhidhamme pāḷiyānusārena vuttānaṃ pañcannaṃ dhammānaṃ vavatthāpanavasena. Vuttampi cetaṃ samaṇakaraṇīyakathāyaṃ ‘‘hetu ariyamaggo vacanaṃ kusalañca akusalañcāti dhamme pañca pabhede dutiyantapabhedagataṃ ñāṇa’’nti. Niruttivavatthānatoti tesaṃ tesaṃ atthadhammānaṃ anurūpaniruttīnaṃ vavatthāpanavasena. Paṭibhānavavatthānatoti paṭibhānasaṅkhātānaṃ tiṇṇaṃ paṭisambhidāñāṇānaṃ vavatthāpanavasena. Tassimāti nigamanavacanametaṃ.
2. එවං සබ්‌බසඞ්‌ගාහකවසෙන අනුපස්‌සනානං විසෙසං දස්‌සෙත්‌වා ඉදානි වත්‌ථුභෙදවසෙන දස්‌සෙන්‌තො රූපෙ අනිච්‌චානුපස්‌සනාතිආදිමාහ. තං හෙට්‌ඨා වුත්‌තත්‌ථමෙව. පුන රූපාදීසුයෙව අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නවසෙන ජවනපඤ්‌ඤං දස්‌සෙතුකාමො කෙවලං රූපාදිවසෙන ච අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නරූපාදිවසෙන ච පුච්‌ඡං කත්‌වා පුච්‌ඡාකමෙනෙව විස්‌සජ්‌ජනං අකාසි. තත්‌ථ සුද්‌ධරූපාදිවිස්‌සජ්‌ජනෙසු පඨමං නිද්‌දිට්‌ඨා එව පඤ්‌ඤා අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නමූලකෙසු සබ්‌බවිස්‌සජ්‌ජනෙසු තෙසු අතීතාදීසු ජවනවසෙන ජවනපඤ්‌ඤාති නිද්‌දිට්‌ඨා.
2. Evaṃ sabbasaṅgāhakavasena anupassanānaṃ visesaṃ dassetvā idāni vatthubhedavasena dassento rūpe aniccānupassanātiādimāha. Taṃ heṭṭhā vuttatthameva. Puna rūpādīsuyeva atītānāgatapaccuppannavasena javanapaññaṃ dassetukāmo kevalaṃ rūpādivasena ca atītānāgatapaccuppannarūpādivasena ca pucchaṃ katvā pucchākameneva vissajjanaṃ akāsi. Tattha suddharūpādivissajjanesu paṭhamaṃ niddiṭṭhā eva paññā atītānāgatapaccuppannamūlakesu sabbavissajjanesu tesu atītādīsu javanavasena javanapaññāti niddiṭṭhā.
3. පුන අනෙකසුත්‌තන්‌තපුබ්‌බඞ්‌ගමං පඤ්‌ඤාපභෙදං දස්‌සෙතුකාමො පඨමං තාව සුත්‌තන්‌තෙ උද්‌දිසි. තත්‌ථ සප්‌පුරිසසංසෙවොති හෙට්‌ඨා වුත්‌තප්‌පකාරානං සප්‌පුරිසානං භජනං. සද්‌ධම්‌මස්‌සවනන්‌ති තෙසං සප්‌පුරිසානං සන්‌තිකෙ සීලාදිපටිපත්‌තිදීපකස්‌ස සද්‌ධම්‌මවචනස්‌ස සවනං. යොනිසොමනසිකාරොති සුතානං ධම්‌මානං අත්‌ථූපපරික්‌ඛණවසෙන උපායෙන මනසිකාරො. ධම්‌මානුධම්‌මපටිපත්‌තීති ලොකුත්‌තරධම්‌මෙ අනුගතස්‌ස සීලාදිපටිපදාධම්‌මස්‌ස පටිපජ්‌ජනං. පඤ්‌ඤාපටිලාභාය පඤ්‌ඤාවුද්‌ධියා පඤ්‌ඤාවෙපුල්‌ලාය පඤ්‌ඤාබාහුල්‌ලායාති ඉමානි චත්‌තාරි පඤ්‌ඤාවසෙන භාවවචනානි. සෙසානි ද්‌වාදස පුග්‌ගලවසෙන භාවවචනානි.
3. Puna anekasuttantapubbaṅgamaṃ paññāpabhedaṃ dassetukāmo paṭhamaṃ tāva suttante uddisi. Tattha sappurisasaṃsevoti heṭṭhā vuttappakārānaṃ sappurisānaṃ bhajanaṃ. Saddhammassavananti tesaṃ sappurisānaṃ santike sīlādipaṭipattidīpakassa saddhammavacanassa savanaṃ. Yonisomanasikāroti sutānaṃ dhammānaṃ atthūpaparikkhaṇavasena upāyena manasikāro. Dhammānudhammapaṭipattīti lokuttaradhamme anugatassa sīlādipaṭipadādhammassa paṭipajjanaṃ. Paññāpaṭilābhāyapaññāvuddhiyā paññāvepullāya paññābāhullāyāti imāni cattāri paññāvasena bhāvavacanāni. Sesāni dvādasa puggalavasena bhāvavacanāni.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / පටිසම්‌භිදාමග්‌ගපාළි • Paṭisambhidāmaggapāḷi / 1. මහාපඤ්‌ඤාකථා • 1. Mahāpaññākathā
