Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ၃. မဟာပန္ထကတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ

    3. Mahāpanthakattheragāthāvaṇṇanā

    ယဒာ ပဌမမဒ္ဒက္ခိန္တိအာဒိကာ အာယသ္မတော မဟာပန္ထကတ္ထေရသ္သ ဂာထာ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? အယံ ကိရ ပဒုမုတ္တရသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ဟံသဝတီနဂရေ ဝိဘဝသမ္ပန္နော ကုဋုမ္ဗိယော ဟုတ္ဝာ ဧကဒိဝသံ သတ္ထု သန္တိကေ ဓမ္မံ သုဏန္တော သတ္ထာရံ ဧကံ ဘိက္ခုံ သညာဝိဝဋ္ဋကုသလာနံ အဂ္ဂဋ္ဌာနေ ဌပေန္တံ ဒိသ္ဝာ သယမ္ပိ တံ ဌာနန္တရံ ပတ္ထေန္တော ဗုဒ္ဓပ္ပမုခသ္သ ဘိက္ခုသင္ဃသ္သ သတ္တာဟံ မဟာဒာနံ ပဝတ္တေတ္ဝာ, ‘‘ဘန္တေ, ယံ ဘိက္ခုံ တုမ္ဟေ ဣတော သတ္တဒိဝသမတ္ထကေ – ‘သညာဝိဝဋ္ဋကုသလာနံ အယံ မမ သာသနေ အဂ္ဂော’တိ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပယိတ္ထ, အဟမ္ပိ ဣမသ္သ အဓိကာရကမ္မသ္သ ဗလေန သော ဘိက္ခု ဝိယ အနာဂတေ ဧကသ္သ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနေ အဂ္ဂော ဘဝေယ္ယ’’န္တိ ပတ္ထနံ အကာသိ။ ကနိဋ္ဌဘာတာ ပနသ္သ တထေဝ ဘဂဝတိ အဓိကာရကမ္မံ ကတ္ဝာ မနောမယသ္သ ကာယသ္သာဘိနိမ္မာနံ စေတောဝိဝဋ္ဋကောသလ္လန္တိ ဒ္ဝိန္နံ အင္ဂာနံ ဝသေန ဝုတ္တနယေနေဝ ပဏိဓာနံ အကာသိ။ ဘဂဝာ ဒ္ဝိန္နမ္ပိ ပတ္ထနံ အနန္တရာယေန သမိဇ္ဈနဘာဝံ ဒိသ္ဝာ ‘‘အနာဂတေ ကပ္ပသတသဟသ္သမတ္ထကေ ဂောတမသ္သ နာမ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနေ တုမ္ဟာကံ ပတ္ထနာ သမိဇ္ဈိသ္သတီ’’တိ ဗ္ယာကာသိ။

    Yadāpaṭhamamaddakkhintiādikā āyasmato mahāpanthakattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayaṃ kira padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare vibhavasampanno kuṭumbiyo hutvā ekadivasaṃ satthu santike dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ saññāvivaṭṭakusalānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ patthento buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa sattāhaṃ mahādānaṃ pavattetvā, ‘‘bhante, yaṃ bhikkhuṃ tumhe ito sattadivasamatthake – ‘saññāvivaṭṭakusalānaṃ ayaṃ mama sāsane aggo’ti etadagge ṭhapayittha, ahampi imassa adhikārakammassa balena so bhikkhu viya anāgate ekassa buddhassa sāsane aggo bhaveyya’’nti patthanaṃ akāsi. Kaniṭṭhabhātā panassa tatheva bhagavati adhikārakammaṃ katvā manomayassa kāyassābhinimmānaṃ cetovivaṭṭakosallanti dvinnaṃ aṅgānaṃ vasena vuttanayeneva paṇidhānaṃ akāsi. Bhagavā dvinnampi patthanaṃ anantarāyena samijjhanabhāvaṃ disvā ‘‘anāgate kappasatasahassamatthake gotamassa nāma sammāsambuddhassa sāsane tumhākaṃ patthanā samijjhissatī’’ti byākāsi.

    တေ ဥဘောပိ ဇနာ တတ္ထ ယာဝဇီဝံ ပုညာနိ ကတ္ဝာ တတော စုတော ဒေဝလောကေ နိဗ္ဗတ္တိံသု။ တတ္ထ မဟာပန္ထကသ္သ အန္တရာကတံ ကလ္ယာဏဓမ္မံ န ကထီယတိ။ စူဠပန္ထကော ပန ကသ္သပသ္သ ဘဂဝတော သာသနေ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ဝီသတိ ဝသ္သသဟသ္သာနိ ဩဒာတကသိဏကမ္မံ ကတ္ဝာ ဒေဝပုရေ နိဗ္ဗတ္တိ။ အပဒာနေ ပန ‘‘စူဠပန္ထကော ပဒုမုတ္တရသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ တာပသော ဟုတ္ဝာ ဟိမဝန္တေ ဝသန္တော တတ္ထ ဘဂဝန္တံ ဒိသ္ဝာ ပုပ္ဖစ္ဆတ္တေန ပူဇံ အကာသီ’’တိ အာဂတံ။ တေသံ ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တာနံယေဝ ကပ္ပသတသဟသ္သံ အတိက္ကန္တံ။ အထ အမ္ဟာကံ သတ္ထာ အဘိသမ္ဗောဓိံ ပတ္ဝာ ပဝတ္တိတဝရဓမ္မစက္ကော ရာဇဂဟံ ဥပနိသ္သာယ ဝေဠုဝနေ မဟာဝိဟာရေ ဝိဟရတိ။

    Te ubhopi janā tattha yāvajīvaṃ puññāni katvā tato cuto devaloke nibbattiṃsu. Tattha mahāpanthakassa antarākataṃ kalyāṇadhammaṃ na kathīyati. Cūḷapanthako pana kassapassa bhagavato sāsane pabbajitvā vīsati vassasahassāni odātakasiṇakammaṃ katvā devapure nibbatti. Apadāne pana ‘‘cūḷapanthako padumuttarassa bhagavato kāle tāpaso hutvā himavante vasanto tattha bhagavantaṃ disvā pupphacchattena pūjaṃ akāsī’’ti āgataṃ. Tesaṃ devamanussesu saṃsarantānaṃyeva kappasatasahassaṃ atikkantaṃ. Atha amhākaṃ satthā abhisambodhiṃ patvā pavattitavaradhammacakko rājagahaṃ upanissāya veḷuvane mahāvihāre viharati.

    တေန စ သမယေန ရာဇဂဟေ ဓနသေဋ္ဌိသ္သ ဓီတာ အတ္တနော ဒာသေန သဒ္ဓိံ သန္ထဝံ ကတ္ဝာ ဉာတကေဟိ ဘီတာ ဟတ္ထသာရံ ဂဟေတ္ဝာ တေန သဒ္ဓိံ ပလာယိတ္ဝာ အညတ္ထ ဝသန္တီ တံ ပဋိစ္စ ဂဗ္ဘံ လဘိတ္ဝာ ပရိပက္ကဂဗ္ဘာ ‘‘ဉာတိဃရံ ဂန္တ္ဝာ ဝိဇာယိသ္သာမီ’’တိ ဂစ္ဆန္တီ အန္တရာမဂ္ဂေယေဝ ပုတ္တံ ဝိဇာယိတ္ဝာ သာမိနာ နိဝတ္တိတာ ပုဗ္ဗေ ဝသိတဋ္ဌာနေ ဝသန္တီ ပုတ္တသ္သ ပန္ထေ ဇာတတ္တာ ပန္ထကောတိ, နာမံ အကာသိ။ တသ္မိံ အာဓာဝိတ္ဝာ ဝိဓာဝိတ္ဝာ ဝိစရဏကာလေ တမေဝ ပဋိစ္စ ဒုတိယံ ဂဗ္ဘံ ပဋိလဘိတ္ဝာ ပရိပက္ကဂဗ္ဘာ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနေဝ အန္တရာမဂ္ဂေ ပုတ္တံ ဝိဇာယိတ္ဝာ သာမိနာ နိဝတ္တိတာ ဇေဋ္ဌပုတ္တသ္သ မဟာပန္ထကောတိ ကနိဋ္ဌသ္သ စူဠပန္ထကောတိ နာမံ ကတ္ဝာ ယထာဝသိတဋ္ဌာနေယေဝ ဝသန္တီ အနုက္ကမေန ဒာရကေသု ဝဍ္ဎန္တေသု တေဟိ, ‘‘အမ္မ, အယ္ယကကုလံ နော ဒသ္သေဟီ’’တိ နိဗုန္ဓိယမာနာ ဒာရကေ မာတာပိတူနံ သန္တိကံ ပေသေသိ။ တတော ပဋ္ဌာယ ဒာရကာ ဓနသေဋ္ဌိနော ဂေဟေ ဝဍ္ဎန္တိ။ တေသု စူဠပန္ထကော အတိဒဟရော။ မဟာပန္ထကော ပန အယ္ယကေန သဒ္ဓိံ ဘဂဝတော သန္တိကံ ဂတော သတ္ထာရံ ဒိသ္ဝာ သဟ ဒသ္သနေန ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓော ဓမ္မံ သုတ္ဝာ ဥပနိသ္သယသမ္ပန္နတာယ ပဗ္ဗဇိတုကာမော ဟုတ္ဝာ ပိတာမဟံ အာပုစ္ဆိ။ သော သတ္ထု တမတ္ထံ အာရောစေတ္ဝာ တံ ပဗ္ဗာဇေသိ။ သော ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ဗဟုံ ဗုဒ္ဓဝစနံ ဥဂ္ဂဏ္ဟိတ္ဝာ ပရိပုဏ္ဏဝသ္သော ဥပသမ္ပဇ္ဇိတ္ဝာ ယောနိသောမနသိကာရေ ကမ္မံ ကရောန္တော ဝိသေသတော စတုန္နံ အရူပဇ္ဈာနာနံ လာဘီ ဟုတ္ဝာ တတော ဝုဋ္ဌာယ ဝိပသ္သနံ ဥသ္သုက္ကာပေတ္ဝာ အရဟတ္တံ ပာပုဏိ။ ဣတိ သော သညာဝိဝဋ္ဋကုသလာနံ အဂ္ဂော ဇာတော။ သော ဈာနသုခေန ဖလသုခေန ဝီတိနာမေန္တော ဧကဒိဝသံ အတ္တနော ပဋိပတ္တိံ ပစ္စဝေက္ခိတ္ဝာ အဓိဂတသမ္ပတ္တိံ ပဋိစ္စ သဉ္ဇာတသောမနသ္သော သီဟနာဒံ နဒန္တော –

    Tena ca samayena rājagahe dhanaseṭṭhissa dhītā attano dāsena saddhiṃ santhavaṃ katvā ñātakehi bhītā hatthasāraṃ gahetvā tena saddhiṃ palāyitvā aññattha vasantī taṃ paṭicca gabbhaṃ labhitvā paripakkagabbhā ‘‘ñātigharaṃ gantvā vijāyissāmī’’ti gacchantī antarāmaggeyeva puttaṃ vijāyitvā sāminā nivattitā pubbe vasitaṭṭhāne vasantī puttassa panthe jātattā panthakoti, nāmaṃ akāsi. Tasmiṃ ādhāvitvā vidhāvitvā vicaraṇakāle tameva paṭicca dutiyaṃ gabbhaṃ paṭilabhitvā paripakkagabbhā pubbe vuttanayeneva antarāmagge puttaṃ vijāyitvā sāminā nivattitā jeṭṭhaputtassa mahāpanthakoti kaniṭṭhassa cūḷapanthakoti nāmaṃ katvā yathāvasitaṭṭhāneyeva vasantī anukkamena dārakesu vaḍḍhantesu tehi, ‘‘amma, ayyakakulaṃ no dassehī’’ti nibundhiyamānā dārake mātāpitūnaṃ santikaṃ pesesi. Tato paṭṭhāya dārakā dhanaseṭṭhino gehe vaḍḍhanti. Tesu cūḷapanthako atidaharo. Mahāpanthako pana ayyakena saddhiṃ bhagavato santikaṃ gato satthāraṃ disvā saha dassanena paṭiladdhasaddho dhammaṃ sutvā upanissayasampannatāya pabbajitukāmo hutvā pitāmahaṃ āpucchi. So satthu tamatthaṃ ārocetvā taṃ pabbājesi. So pabbajitvā bahuṃ buddhavacanaṃ uggaṇhitvā paripuṇṇavasso upasampajjitvā yonisomanasikāre kammaṃ karonto visesato catunnaṃ arūpajjhānānaṃ lābhī hutvā tato vuṭṭhāya vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Iti so saññāvivaṭṭakusalānaṃ aggo jāto. So jhānasukhena phalasukhena vītināmento ekadivasaṃ attano paṭipattiṃ paccavekkhitvā adhigatasampattiṃ paṭicca sañjātasomanasso sīhanādaṃ nadanto –

    ၅၁၀.

    510.

    ‘‘ယဒာ ပဌမမဒ္ဒက္ခိံ၊ သတ္ထာရမကုတောဘယံ။

    ‘‘Yadā paṭhamamaddakkhiṃ, satthāramakutobhayaṃ;

    တတော မေ အဟု သံဝေဂော၊ ပသ္သိတ္ဝာ ပုရိသုတ္တမံ။

    Tato me ahu saṃvego, passitvā purisuttamaṃ.

    ၅၁၁.

    511.

    ‘‘သိရိံ ဟတ္ထေဟိ ပာဒေဟိ၊ ယော ပဏာမေယ္ယ အာဂတံ။

    ‘‘Siriṃ hatthehi pādehi, yo paṇāmeyya āgataṃ;

    ဧတာဒိသံ သော သတ္ထာရံ၊ အာရာဓေတ္ဝာ ဝိရာဓယေ။

    Etādisaṃ so satthāraṃ, ārādhetvā virādhaye.

    ၅၁၂.

    512.

    ‘‘တဒာဟံ ပုတ္တဒာရဉ္စ၊ ဓနဓညဉ္စ ဆဍ္ဍယိံ။

    ‘‘Tadāhaṃ puttadārañca, dhanadhaññañca chaḍḍayiṃ;

    ကေသမသ္သူနိ ဆေဒေတ္ဝာ၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂာရိယံ။

    Kesamassūni chedetvā, pabbajiṃ anagāriyaṃ.

    ၅၁၃.

    513.

    ‘‘သိက္ခာသာဇီဝသမ္ပန္နော၊ ဣန္ဒ္ရိယေသု သုသံဝုတော။

    ‘‘Sikkhāsājīvasampanno, indriyesu susaṃvuto;

    နမသ္သမာနော သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ ဝိဟာသိံ အပရာဇိတော။

    Namassamāno sambuddhaṃ, vihāsiṃ aparājito.

    ၅၁၄.

    514.

    ‘‘တတော မေ ပဏိဓီ အာသိ၊ စေတသော အဘိပတ္ထိတော။

    ‘‘Tato me paṇidhī āsi, cetaso abhipatthito;

    န နိသီဒေ မုဟုတ္တမ္ပိ၊ တဏ္ဟာသလ္လေ အနူဟတေ။

    Na nisīde muhuttampi, taṇhāsalle anūhate.

    ၅၁၅.

    515.

    ‘‘တသ္သ မေဝံ ဝိဟရတော၊ ပသ္သ ဝီရိယပရက္ကမံ။

    ‘‘Tassa mevaṃ viharato, passa vīriyaparakkamaṃ;

    တိသ္သော ဝိဇ္ဇာ အနုပ္ပတ္တာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနံ။

    Tisso vijjā anuppattā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    ၅၁၆.

    516.

    ‘‘ပုဗ္ဗေနိဝာသံ ဇာနာမိ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခု ဝိသောဓိတံ။

    ‘‘Pubbenivāsaṃ jānāmi, dibbacakkhu visodhitaṃ;

    အရဟာ ဒက္ခိဏေယ္ယောမ္ဟိ၊ ဝိပ္ပမုတ္တော နိရူပဓိ။

    Arahā dakkhiṇeyyomhi, vippamutto nirūpadhi.

    ၅၁၇.

    517.

    ‘‘တတော ရတ္ယာဝိဝသာနေ၊ သူရိယုဂ္ဂမနံ ပတိ။

    ‘‘Tato ratyāvivasāne, sūriyuggamanaṃ pati;

    သဗ္ဗံ တဏ္ဟံ ဝိသောသေတ္ဝာ၊ ပလ္လင္ကေန ဥပာဝိသိ’’န္တိ။ – ဣမာ ဂာထာ အဘာသိ။

    Sabbaṃ taṇhaṃ visosetvā, pallaṅkena upāvisi’’nti. – imā gāthā abhāsi;

    တတ္ထ ယဒာတိ ယသ္မိံ ကာလေ။ ပဌမန္တိ အာဒိတော။ အဒ္ဒက္ခိန္တိ ပသ္သိံ, သတ္ထာရန္တိ, ဘဂဝန္တံ။ အကုတောဘယန္တိ နိဗ္ဘယံ။ အယဉ္ဟေတ္ထ အတ္ထော – သဗ္ဗေသံ ဘယဟေတူနံ ဗောဓိမူလေယေဝ ပဟီနတ္တာ ကုတောစိပိ ဘယာဘာဝတော အကုတောဘယံ နိဗ္ဘယံ, စတုဝေသာရဇ္ဇဝိသာရဒံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသမ္ပရာယိကပရမတ္ထေဟိ ဝေနေယ္ယာနံ ယထာရဟမနုသာသနတော သတ္ထာရံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ မယ္ဟံ ပိတာမဟေန သဒ္ဓိံ ဂန္တ္ဝာ ယာယ ဝေလာယ သဗ္ဗပဌမံ ပသ္သိံ, တံ ပုရိသုတ္တမံ သဒေဝကေ လောကေ အဂ္ဂပုဂ္ဂလံ ပသ္သိတ္ဝာ တတော ဒသ္သနဟေတု တတော ဒသ္သနတော ပစ္ဆာ ‘‘ဧတ္တကံ ကာလံ သတ္ထာရံ ဒဋ္ဌုံ ဓမ္မဉ္စ သောတုံ နာလတ္ထ’’န္တိ မယ္ဟံ သံဝေဂော အဟု သဟောတ္တပ္ပံ ဉာဏံ ဥပ္ပဇ္ဇိ။ ဥပ္ပန္နသံဝေဂော ပနာဟံ ဧဝံ စိန္တေသိန္တိ ဒသ္သေတိ သိရိံ ဟတ္ထေဟီတိ ဂာထာယ။ တသ္သတ္ထော – ယော ဝိဘဝတ္ထိကော ပုရိသော ‘‘ဥပဋ္ဌာယိကော ဟုတ္ဝာ တဝ သန္တိကေ ဝသိသ္သာမီ’’တိ သဝိဂ္ဂဟံ သိရိံ သယနေ ဥပဂတံ ဟတ္ထေဟိ စ ပာဒေဟိ စ ကောဋ္ဋေန္တော ပဏာမေယ္ယ နီဟရေယ္ယ, သော တထာရူပော အလက္ခိကပုရိသော ဧတာဒိသံ သတ္ထာရံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ အာရာဓေတ္ဝာ ဣမသ္မိံ နဝမေ ခဏေ ပဋိလဘိတ္ဝာ ဝိရာဓယေ တသ္သ ဩဝာဒာကရဏေန တံ ဝိရဇ္ဈေယ္ယ, အဟံ ပနေဝံ န ကရောမီတိ အဓိပ္ပာယော။ တေနာဟ ‘‘တဒာဟံ။ပေ.။ အနဂာရိယ’’န္တိ။ တတ္ထ ဆဍ္ဍယိန္တိ, ပဇဟိံ။ ‘‘ဆဍ္ဍိယ’’န္တိပိ ပာဌော။ နနု အယံ ထေရော ဒာရပရိဂ္ဂဟံ အကတ္ဝာဝ ပဗ္ဗဇိတော, သော ကသ္မာ ‘‘ပုတ္တဒာရဉ္စ ဆဍ္ဍယိ’’န္တိ အဝောစာတိ? ယထာ နာမ ပုရိသော အနိဗ္ဗတ္တဖလမေဝ ရုက္ခံ ဆိန္ဒန္တော အစ္ဆိန္နေ တတော လဒ္ဓဖလေဟိ ပရိဟီနော နာမ ဟောတိ။ ဧဝံသမ္ပဒမိဒံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

    Tattha yadāti yasmiṃ kāle. Paṭhamanti ādito. Addakkhinti passiṃ, satthāranti, bhagavantaṃ. Akutobhayanti nibbhayaṃ. Ayañhettha attho – sabbesaṃ bhayahetūnaṃ bodhimūleyeva pahīnattā kutocipi bhayābhāvato akutobhayaṃ nibbhayaṃ, catuvesārajjavisāradaṃ diṭṭhadhammikasamparāyikaparamatthehi veneyyānaṃ yathārahamanusāsanato satthāraṃ sammāsambuddhaṃ mayhaṃ pitāmahena saddhiṃ gantvā yāya velāya sabbapaṭhamaṃ passiṃ, taṃ purisuttamaṃ sadevake loke aggapuggalaṃ passitvā tato dassanahetu tato dassanato pacchā ‘‘ettakaṃ kālaṃ satthāraṃ daṭṭhuṃ dhammañca sotuṃ nālattha’’nti mayhaṃ saṃvego ahu sahottappaṃ ñāṇaṃ uppajji. Uppannasaṃvego panāhaṃ evaṃ cintesinti dasseti siriṃ hatthehīti gāthāya. Tassattho – yo vibhavatthiko puriso ‘‘upaṭṭhāyiko hutvā tava santike vasissāmī’’ti saviggahaṃ siriṃ sayane upagataṃ hatthehi ca pādehi ca koṭṭento paṇāmeyya nīhareyya, so tathārūpo alakkhikapuriso etādisaṃ satthāraṃ sammāsambuddhaṃ ārādhetvā imasmiṃ navame khaṇe paṭilabhitvā virādhaye tassa ovādākaraṇena taṃ virajjheyya, ahaṃ panevaṃ na karomīti adhippāyo. Tenāha ‘‘tadāhaṃ…pe… anagāriya’’nti. Tattha chaḍḍayinti, pajahiṃ. ‘‘Chaḍḍiya’’ntipi pāṭho. Nanu ayaṃ thero dārapariggahaṃ akatvāva pabbajito, so kasmā ‘‘puttadārañca chaḍḍayi’’nti avocāti? Yathā nāma puriso anibbattaphalameva rukkhaṃ chindanto acchinne tato laddhaphalehi parihīno nāma hoti. Evaṃsampadamidaṃ daṭṭhabbaṃ.

    သိက္ခာသာဇီဝသမာပန္နောတိ ယာ အဓိသီလသိက္ခာ, တာယ စ, ယတ္ထ ဘိက္ခူ သဟ ဇီဝန္တိ, ဧကဇီဝိကာ သဘာဂဝုတ္တိနော ဟောန္တိ, တေန ဘဂဝတာ ပညတ္တသိက္ခာပဒသင္ခာတေန သာဇီဝေန စ သမန္နာဂတော သိက္ခနဘာဝေန သမင္ဂီဘူတော, သိက္ခံ ပရိပူရေန္တော သာဇီဝဉ္စ အဝီတိက္ကမန္တော ဟုတ္ဝာ တဒုဘယံ သမ္ပာဒေန္တောတိ အတ္ထော။ တေန သုဝိသုဒ္ဓေ ပာတိမောက္ခေ သီလေ ပတိဋ္ဌိတဘာဝံ ဒသ္သေတိ။ ဣန္ဒ္ရိယေသု သုသံဝုတောတိ မနစ္ဆဋ္ဌေသု ဣန္ဒ္ရိယေသု သုဋ္ဌု သံဝုတော။ ရူပာဒိဝိသယေသု ဥပ္ပဇ္ဇနကာနံ အဘိဇ္ဈာဒီနံ ပဝတ္တိနိဝာရဏဝသေန သတိကဝာဋေန သုပိဟိတစက္ခာဒိဒ္ဝာရောတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ပာတိမောက္ခသံဝရဣန္ဒ္ရိယသံဝရသီလသမ္ပတ္တိဒသ္သနေန ဣတရသီလမ္ပိ အတ္ထတော ဒသ္သိတမေဝ ဟောတီတိ ထေရော အတ္တနော စတုပာရိသုဒ္ဓိသီလသမ္ပဒံ ဒသ္သေတ္ဝာ ‘‘နမသ္သမာနော သမ္ဗုဒ္ဓ’’န္တိ ဣမိနာ ဗုဒ္ဓာနုသ္သတိဘာဝနာနုယောဂမာဟ။ ဝိဟာသိံ အပရာဇိတောတိ ကိလေသမာရာဒီဟိ အပရာဇိတော ဧဝ ဟုတ္ဝာ ဝိဟရိံ, ယာဝ အရဟတ္တပ္ပတ္တိ, တာဝ တေဟိ အနဘိဘူတော, အညဒတ္ထု တေ အဘိဘဝန္တော ဧဝ ဝိဟာသိန္တိ အတ္ထော။

    Sikkhāsājīvasamāpannoti yā adhisīlasikkhā, tāya ca, yattha bhikkhū saha jīvanti, ekajīvikā sabhāgavuttino honti, tena bhagavatā paññattasikkhāpadasaṅkhātena sājīvena ca samannāgato sikkhanabhāvena samaṅgībhūto, sikkhaṃ paripūrento sājīvañca avītikkamanto hutvā tadubhayaṃ sampādentoti attho. Tena suvisuddhe pātimokkhe sīle patiṭṭhitabhāvaṃ dasseti. Indriyesu susaṃvutoti manacchaṭṭhesu indriyesu suṭṭhu saṃvuto. Rūpādivisayesu uppajjanakānaṃ abhijjhādīnaṃ pavattinivāraṇavasena satikavāṭena supihitacakkhādidvāroti attho. Evaṃ pātimokkhasaṃvaraindriyasaṃvarasīlasampattidassanena itarasīlampi atthato dassitameva hotīti thero attano catupārisuddhisīlasampadaṃ dassetvā ‘‘namassamāno sambuddha’’nti iminā buddhānussatibhāvanānuyogamāha. Vihāsiṃ aparājitoti kilesamārādīhi aparājito eva hutvā vihariṃ, yāva arahattappatti, tāva tehi anabhibhūto, aññadatthu te abhibhavanto eva vihāsinti attho.

    တတောတိ တသ္မာ, ယသ္မာ သုဝိသုဒ္ဓသီလော သတ္ထရိ အဘိပ္ပသန္နော ကိလေသာဘိဘဝနပဋိပတ္တိယဉ္စ ဌိတော, တသ္မာ။ ပဏိဓီတိ ပဏိဓာနံ။ တတော ဝာ စိတ္တာဘိနီဟာရော။ အာသီတိ အဟောသိ။ စေတသော အဘိပတ္ထိတောတိ, မမ စိတ္တေန ဣစ္ဆိတော။ ကီဒိသော ပန သောတိ အာဟ ‘‘န နိသီဒေ မုဟုတ္တမ္ပိ, တဏ္ဟာသလ္လေ အနူဟတေ’’တိ။ ‘‘အဂ္ဂမဂ္ဂသဏ္ဍာသေန မမ ဟဒယတော တဏ္ဟာသလ္လေ အနုဒ္ဓဋေ မုဟုတ္တမ္ပိ န နိသီဒေ, နိသဇ္ဇံ န ကပ္ပေယ္ယ’’န္တိ ဧဝံ မေ စိတ္တာဘိနီဟာရော အဟောသီတိ အတ္ထော။

    Tatoti tasmā, yasmā suvisuddhasīlo satthari abhippasanno kilesābhibhavanapaṭipattiyañca ṭhito, tasmā. Paṇidhīti paṇidhānaṃ. Tato vā cittābhinīhāro. Āsīti ahosi. Cetaso abhipatthitoti, mama cittena icchito. Kīdiso pana soti āha ‘‘na nisīde muhuttampi, taṇhāsalle anūhate’’ti. ‘‘Aggamaggasaṇḍāsena mama hadayato taṇhāsalle anuddhaṭe muhuttampi na nisīde, nisajjaṃ na kappeyya’’nti evaṃ me cittābhinīhāro ahosīti attho.

    ဧဝံ ပန စိတ္တံ အဓိဋ္ဌာယ ဘာဝနံ ဘာဝယိတ္ဝာ ဌာနစင္ကမေဟေဝ ရတ္တိံ ဝီတိနာမေန္တော အရူပသမာပတ္တိတော ဝုဋ္ဌာယ ဈာနင္ဂမုခေန ဝိပသ္သနံ ပဋ္ဌပေတ္ဝာ အရဟတ္တံ သစ္ဆာကာသိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘တသ္သ မေ’’တိအာဒိ။ နိရူပဓီတိ ကိလေသုပဓိအာဒီနံ အဘာဝေန နိရုပဓိ။ ရတ္ယာဝိဝသာနေတိ ရတ္တိဘာဂသ္သ ဝိဂမနေ ဝိဘာတာယ ရတ္တိယာ။ သူရိယုဂ္ဂမနံ ပတီတိ သူရိယုဂ္ဂမနံ လက္ခဏံ ကတ္ဝာ။ သဗ္ဗံ တဏ္ဟန္တိ ကာမတဏ္ဟာဒိဘေဒံ သဗ္ဗံ တဏ္ဟာသောတံ အဂ္ဂမဂ္ဂေန ဝိသောသေတ္ဝာ သုက္ခာပေတ္ဝာ ‘‘တဏ္ဟာသလ္လေ အနူဟတေ န နိသီဒေ’’တိ, ပဋိညာယ မောစိတတ္တာ။ ပလ္လင္ကေန ဥပာဝိသိန္တိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ နိသီဒိန္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။

    Evaṃ pana cittaṃ adhiṭṭhāya bhāvanaṃ bhāvayitvā ṭhānacaṅkameheva rattiṃ vītināmento arūpasamāpattito vuṭṭhāya jhānaṅgamukhena vipassanaṃ paṭṭhapetvā arahattaṃ sacchākāsi. Tena vuttaṃ ‘‘tassa me’’tiādi. Nirūpadhīti kilesupadhiādīnaṃ abhāvena nirupadhi. Ratyāvivasāneti rattibhāgassa vigamane vibhātāya rattiyā. Sūriyuggamanaṃ patīti sūriyuggamanaṃ lakkhaṇaṃ katvā. Sabbaṃ taṇhanti kāmataṇhādibhedaṃ sabbaṃ taṇhāsotaṃ aggamaggena visosetvā sukkhāpetvā ‘‘taṇhāsalle anūhate na nisīde’’ti, paṭiññāya mocitattā. Pallaṅkena upāvisinti pallaṅkaṃ ābhujitvā nisīdinti. Sesaṃ uttānatthameva.

    မဟာပန္ထကတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Mahāpanthakattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.

    အဋ္ဌကနိပာတဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Aṭṭhakanipātavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ထေရဂာထာပာဠိ • Theragāthāpāḷi / ၃. မဟာပန္ထကတ္ထေရဂာထာ • 3. Mahāpanthakattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact