Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਦੀਘਨਿਕਾਯ • Dīghanikāya |
੩. ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਤ੍ਤਂ
3. Mahāparinibbānasuttaṃ
੧੩੧. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੇ ਪਬ੍ਬਤੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ વਜ੍ਜੀ ਅਭਿਯਾਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ। ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘‘ਅਹਂ ਹਿਮੇ વਜ੍ਜੀ ਏવਂਮਹਿਦ੍ਧਿਕੇ ਏવਂਮਹਾਨੁਭਾવੇ ਉਚ੍ਛੇਚ੍ਛਾਮਿ 1 વਜ੍ਜੀ, વਿਨਾਸੇਸ੍ਸਾਮਿ વਜ੍ਜੀ, ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮਿ વਜ੍ਜੀ’’ਤਿ 2।
131. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate. Tena kho pana samayena rājā māgadho ajātasattu vedehiputto vajjī abhiyātukāmo hoti. So evamāha – ‘‘ahaṃ hime vajjī evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve ucchecchāmi 3 vajjī, vināsessāmi vajjī, anayabyasanaṃ āpādessāmi vajjī’’ti 4.
੧੩੨. ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ વਸ੍ਸਕਾਰਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍વਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਮ વਚਨੇਨ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਾਹਿ, ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛ – ‘ਰਾਜਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਤਿ, ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਤੀ’ਤਿ। ਏવਞ੍ਚ વਦੇਹਿ – ‘ਰਾਜਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ વਜ੍ਜੀ ਅਭਿਯਾਤੁਕਾਮੋ। ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘‘ਅਹਂ ਹਿਮੇ વਜ੍ਜੀ ਏવਂਮਹਿਦ੍ਧਿਕੇ ਏવਂਮਹਾਨੁਭਾવੇ ਉਚ੍ਛੇਚ੍ਛਾਮਿ વਜ੍ਜੀ, વਿਨਾਸੇਸ੍ਸਾਮਿ વਜ੍ਜੀ, ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮੀ’’’ਤਿ। ਯਥਾ ਤੇ ਭਗવਾ ਬ੍ਯਾਕਰੋਤਿ, ਤਂ ਸਾਧੁਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਮਮ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯਾਸਿ। ਨ ਹਿ ਤਥਾਗਤਾ વਿਤਥਂ ਭਣਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
132. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto vassakāraṃ brāhmaṇaṃ magadhamahāmattaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, brāhmaṇa, yena bhagavā tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā mama vacanena bhagavato pāde sirasā vandāhi, appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ puccha – ‘rājā, bhante, māgadho ajātasattu vedehiputto bhagavato pāde sirasā vandati, appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchatī’ti. Evañca vadehi – ‘rājā, bhante, māgadho ajātasattu vedehiputto vajjī abhiyātukāmo. So evamāha – ‘‘ahaṃ hime vajjī evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve ucchecchāmi vajjī, vināsessāmi vajjī, anayabyasanaṃ āpādessāmī’’’ti. Yathā te bhagavā byākaroti, taṃ sādhukaṃ uggahetvā mama āroceyyāsi. Na hi tathāgatā vitathaṃ bhaṇantī’’ti.
વਸ੍ਸਕਾਰਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ
Vassakārabrāhmaṇo
੧੩੩. ‘‘ਏવਂ, ਭੋ’’ਤਿ ਖੋ વਸ੍ਸਕਾਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਾਗਧਸ੍ਸ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਸ੍ਸ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਭਦ੍ਦਾਨਿ ਭਦ੍ਦਾਨਿ ਯਾਨਾਨਿ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਭਦ੍ਦਂ ਭਦ੍ਦਂ ਯਾਨਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਭਦ੍ਦੇਹਿ ਭਦ੍ਦੇਹਿ ਯਾਨੇਹਿ ਰਾਜਗਹਮ੍ਹਾ ਨਿਯ੍ਯਾਸਿ, ਯੇਨ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੋ ਪਬ੍ਬਤੋ ਤੇਨ ਪਾਯਾਸਿ। ਯਾવਤਿਕਾ ਯਾਨਸ੍ਸ ਭੂਮਿ, ਯਾਨੇਨ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਯਾਨਾ ਪਚ੍ਚੋਰੋਹਿਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਿਕੋવ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ વਸ੍ਸਕਾਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਰਾਜਾ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਤਿ, ਅਪ੍ਪਾਬਾਧਂ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕਂ ਲਹੁਟ੍ਠਾਨਂ ਬਲਂ ਫਾਸੁવਿਹਾਰਂ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਰਾਜਾ 5, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ વਜ੍ਜੀ ਅਭਿਯਾਤੁਕਾਮੋ। ਸੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਹਂ ਹਿਮੇ વਜ੍ਜੀ ਏવਂਮਹਿਦ੍ਧਿਕੇ ਏવਂਮਹਾਨੁਭਾવੇ ਉਚ੍ਛੇਚ੍ਛਾਮਿ વਜ੍ਜੀ, વਿਨਾਸੇਸ੍ਸਾਮਿ વਜ੍ਜੀ, ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਆਪਾਦੇਸ੍ਸਾਮੀ’’’ਤਿ।
133. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto rañño māgadhassa ajātasattussa vedehiputtassa paṭissutvā bhaddāni bhaddāni yānāni yojetvā bhaddaṃ bhaddaṃ yānaṃ abhiruhitvā bhaddehi bhaddehi yānehi rājagahamhā niyyāsi, yena gijjhakūṭo pabbato tena pāyāsi. Yāvatikā yānassa bhūmi, yānena gantvā, yānā paccorohitvā pattikova yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘rājā, bho gotama, māgadho ajātasattu vedehiputto bhoto gotamassa pāde sirasā vandati, appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāraṃ pucchati. Rājā 6, bho gotama, māgadho ajātasattu vedehiputto vajjī abhiyātukāmo. So evamāha – ‘ahaṃ hime vajjī evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve ucchecchāmi vajjī, vināsessāmi vajjī, anayabyasanaṃ āpādessāmī’’’ti.
ਰਾਜਅਪਰਿਹਾਨਿਯਧਮ੍ਮਾ
Rājaaparihāniyadhammā
੧੩੪. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਬੀਜਯਮਾਨੋ 7। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਤਂ, ‘વਜ੍ਜੀ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਬਹੁਲਾ’ਤਿ? ‘‘ਸੁਤਂ ਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ – ‘વਜ੍ਜੀ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਬਹੁਲਾ’’ਤਿ। ‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਬਹੁਲਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
134. Tena kho pana samayena āyasmā ānando bhagavato piṭṭhito ṭhito hoti bhagavantaṃ bījayamāno 8. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘kinti te, ānanda, sutaṃ, ‘vajjī abhiṇhaṃ sannipātā sannipātabahulā’ti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjī abhiṇhaṃ sannipātā sannipātabahulā’’ti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, vajjī abhiṇhaṃ sannipātā sannipātabahulā bhavissanti, vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਤਂ , ‘વਜ੍ਜੀ ਸਮਗ੍ਗਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ, ਸਮਗ੍ਗਾ વੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਸਮਗ੍ਗਾ વਜ੍ਜਿਕਰਣੀਯਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’ਤਿ? ‘‘ਸੁਤਂ ਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ – ‘વਜ੍ਜੀ ਸਮਗ੍ਗਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਨ੍ਤਿ, ਸਮਗ੍ਗਾ વੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਸਮਗ੍ਗਾ વਜ੍ਜਿਕਰਣੀਯਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀ ਸਮਗ੍ਗਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਮਗ੍ਗਾ વੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਮਗ੍ਗਾ વਜ੍ਜਿਕਰਣੀਯਾਨਿ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Kinti te, ānanda, sutaṃ , ‘vajjī samaggā sannipatanti, samaggā vuṭṭhahanti, samaggā vajjikaraṇīyāni karontī’ti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjī samaggā sannipatanti, samaggā vuṭṭhahanti, samaggā vajjikaraṇīyāni karontī’’ti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, vajjī samaggā sannipatissanti, samaggā vuṭṭhahissanti, samaggā vajjikaraṇīyāni karissanti, vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਤਂ, ‘વਜ੍ਜੀ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਪੋਰਾਣੇ વਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮੇ ਸਮਾਦਾਯ વਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਤਂ ਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ – ‘વਜ੍ਜੀ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਪੋਰਾਣੇ વਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮੇ ਸਮਾਦਾਯ વਤ੍ਤਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ। ‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਆਨਨ੍ਦ, ‘‘વਜ੍ਜੀ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਪੋਰਾਣੇ વਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮੇ ਸਮਾਦਾਯ વਤ੍ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Kinti te, ānanda, sutaṃ, ‘vajjī apaññattaṃ na paññapenti, paññattaṃ na samucchindanti, yathāpaññatte porāṇe vajjidhamme samādāya vattantī’’’ti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjī apaññattaṃ na paññapenti, paññattaṃ na samucchindanti, yathāpaññatte porāṇe vajjidhamme samādāya vattantī’’’ti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, ‘‘vajjī apaññattaṃ na paññapessanti, paññattaṃ na samucchindissanti, yathāpaññatte porāṇe vajjidhamme samādāya vattissanti, vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਤਂ, ‘વਜ੍ਜੀ ਯੇ ਤੇ વਜ੍ਜੀਨਂ વਜ੍ਜਿਮਹਲ੍ਲਕਾ, ਤੇ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ 9 ਮਾਨੇਨ੍ਤਿ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਸੋਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਤਂ ਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ – ‘વਜ੍ਜੀ ਯੇ ਤੇ વਜ੍ਜੀਨਂ વਜ੍ਜਿਮਹਲ੍ਲਕਾ, ਤੇ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਮਾਨੇਨ੍ਤਿ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਸੋਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ। ‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀ ਯੇ ਤੇ વਜ੍ਜੀਨਂ વਜ੍ਜਿਮਹਲ੍ਲਕਾ , ਤੇ ਸਕ੍ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਾਨੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪੂਜੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਸੋਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Kinti te, ānanda, sutaṃ, ‘vajjī ye te vajjīnaṃ vajjimahallakā, te sakkaronti garuṃ karonti 10 mānenti pūjenti, tesañca sotabbaṃ maññantī’’’ti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjī ye te vajjīnaṃ vajjimahallakā, te sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti, tesañca sotabbaṃ maññantī’’’ti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, vajjī ye te vajjīnaṃ vajjimahallakā , te sakkarissanti garuṃ karissanti mānessanti pūjessanti, tesañca sotabbaṃ maññissanti, vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਤਂ, ‘વਜ੍ਜੀ ਯਾ ਤਾ ਕੁਲਿਤ੍ਥਿਯੋ ਕੁਲਕੁਮਾਰਿਯੋ, ਤਾ ਨ ਓਕ੍ਕਸ੍ਸ ਪਸਯ੍ਹ વਾਸੇਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਤਂ ਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ – ‘વਜ੍ਜੀ ਯਾ ਤਾ ਕੁਲਿਤ੍ਥਿਯੋ ਕੁਲਕੁਮਾਰਿਯੋ ਤਾ ਨ ਓਕ੍ਕਸ੍ਸ ਪਸਯ੍ਹ વਾਸੇਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ। ‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀ ਯਾ ਤਾ ਕੁਲਿਤ੍ਥਿਯੋ ਕੁਲਕੁਮਾਰਿਯੋ, ਤਾ ਨ ਓਕ੍ਕਸ੍ਸ ਪਸਯ੍ਹ વਾਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Kinti te, ānanda, sutaṃ, ‘vajjī yā tā kulitthiyo kulakumāriyo, tā na okkassa pasayha vāsentī’’’ti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjī yā tā kulitthiyo kulakumāriyo tā na okkassa pasayha vāsentī’’’ti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, vajjī yā tā kulitthiyo kulakumāriyo, tā na okkassa pasayha vāsessanti, vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਤਂ, ‘વਜ੍ਜੀ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ
‘‘Kinti te, ānanda, sutaṃ, ‘vajjī yāni tāni
વਜ੍ਜੀਨਂ વਜ੍ਜਿਚੇਤਿਯਾਨਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾਨਿ ਚੇવ ਬਾਹਿਰਾਨਿ ਚ, ਤਾਨਿ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਮਾਨੇਨ੍ਤਿ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਦਿਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਂ ਕਤਪੁਬ੍ਬਂ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਬਲਿਂ ਨੋ ਪਰਿਹਾਪੇਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਤਂ ਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ – ‘વਜ੍ਜੀ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ વਜ੍ਜੀਨਂ વਜ੍ਜਿਚੇਤਿਯਾਨਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾਨਿ ਚੇવ ਬਾਹਿਰਾਨਿ ਚ, ਤਾਨਿ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਮਾਨੇਨ੍ਤਿ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ ਤੇਸਞ੍ਚ ਦਿਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਂ ਕਤਪੁਬ੍ਬਂ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਬਲਿਂ ਨੋ ਪਰਿਹਾਪੇਨ੍ਤੀ’’’ਤਿ। ‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ વਜ੍ਜੀਨਂ વਜ੍ਜਿਚੇਤਿਯਾਨਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਾਨਿ ਚੇવ ਬਾਹਿਰਾਨਿ ਚ, ਤਾਨਿ ਸਕ੍ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਾਨੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪੂਜੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਦਿਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਂ ਕਤਪੁਬ੍ਬਂ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਬਲਿਂ ਨੋ ਪਰਿਹਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
Vajjīnaṃ vajjicetiyāni abbhantarāni ceva bāhirāni ca, tāni sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti, tesañca dinnapubbaṃ katapubbaṃ dhammikaṃ baliṃ no parihāpentī’’’ti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante – ‘vajjī yāni tāni vajjīnaṃ vajjicetiyāni abbhantarāni ceva bāhirāni ca, tāni sakkaronti garuṃ karonti mānenti pūjenti tesañca dinnapubbaṃ katapubbaṃ dhammikaṃ baliṃ no parihāpentī’’’ti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, vajjī yāni tāni vajjīnaṃ vajjicetiyāni abbhantarāni ceva bāhirāni ca, tāni sakkarissanti garuṃ karissanti mānessanti pūjessanti, tesañca dinnapubbaṃ katapubbaṃ dhammikaṃ baliṃ no parihāpessanti, vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਤਂ, ‘વਜ੍ਜੀਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਰਕ੍ਖਾવਰਣਗੁਤ੍ਤਿ ਸੁਸਂવਿਹਿਤਾ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਾ ਚ ਅਰਹਨ੍ਤੋ વਿਜਿਤਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ, ਆਗਤਾ ਚ ਅਰਹਨ੍ਤੋ વਿਜਿਤੇ ਫਾਸੁ વਿਹਰੇਯ੍ਯੁ’’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਸੁਤਂ ਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ ‘વਜ੍ਜੀਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਰਕ੍ਖਾવਰਣਗੁਤ੍ਤਿ ਸੁਸਂવਿਹਿਤਾ ਕਿਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਾ ਚ ਅਰਹਨ੍ਤੋ વਿਜਿਤਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ, ਆਗਤਾ ਚ ਅਰਹਨ੍ਤੋ વਿਜਿਤੇ ਫਾਸੁ વਿਹਰੇਯ੍ਯੁ’’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤੇਸੁ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਰਕ੍ਖਾવਰਣਗੁਤ੍ਤਿ ਸੁਸਂવਿਹਿਤਾ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਕਿਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਾ ਚ ਅਰਹਨ੍ਤੋ વਿਜਿਤਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ, ਆਗਤਾ ਚ ਅਰਹਨ੍ਤੋ વਿਜਿਤੇ ਫਾਸੁ વਿਹਰੇਯ੍ਯੁਨ੍ਤਿ। વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਆਨਨ੍ਦ, વਜ੍ਜੀਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨੀ’’ਤਿ।
‘‘Kinti te, ānanda, sutaṃ, ‘vajjīnaṃ arahantesu dhammikā rakkhāvaraṇagutti susaṃvihitā, kinti anāgatā ca arahanto vijitaṃ āgaccheyyuṃ, āgatā ca arahanto vijite phāsu vihareyyu’’’nti? ‘‘Sutaṃ metaṃ, bhante ‘vajjīnaṃ arahantesu dhammikā rakkhāvaraṇagutti susaṃvihitā kinti anāgatā ca arahanto vijitaṃ āgaccheyyuṃ, āgatā ca arahanto vijite phāsu vihareyyu’’’nti. ‘‘Yāvakīvañca, ānanda, vajjīnaṃ arahantesu dhammikā rakkhāvaraṇagutti susaṃvihitā bhavissati, kinti anāgatā ca arahanto vijitaṃ āgaccheyyuṃ, āgatā ca arahanto vijite phāsu vihareyyunti. Vuddhiyeva, ānanda, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihānī’’ti.
੧੩੫. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ વਸ੍ਸਕਾਰਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸਮਯਂ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਸਾਰਨ੍ਦਦੇ 11 ਚੇਤਿਯੇ। ਤਤ੍ਰਾਹਂ વਜ੍ਜੀਨਂ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਸਿਂ। ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ વਜ੍ਜੀਸੁ ਠਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਇਮੇਸੁ ਚ ਸਤ੍ਤਸੁ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਜ੍ਜੀ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, વਜ੍ਜੀਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨੀ’’ਤਿ।
135. Atha kho bhagavā vassakāraṃ brāhmaṇaṃ magadhamahāmattaṃ āmantesi – ‘‘ekamidāhaṃ, brāhmaṇa, samayaṃ vesāliyaṃ viharāmi sārandade 12 cetiye. Tatrāhaṃ vajjīnaṃ ime satta aparihāniye dhamme desesiṃ. Yāvakīvañca, brāhmaṇa, ime satta aparihāniyā dhammā vajjīsu ṭhassanti, imesu ca sattasu aparihāniyesu dhammesu vajjī sandississanti, vuddhiyeva, brāhmaṇa, vajjīnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihānī’’ti.
ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, વਸ੍ਸਕਾਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਏਕਮੇਕੇਨਪਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇਨ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ વਜ੍ਜੀਨਂ વੁਦ੍ਧਿਯੇવ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ । ਕੋ ਪਨ વਾਦੋ ਸਤ੍ਤਹਿ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ। ਅਕਰਣੀਯਾવ 13, ਭੋ ਗੋਤਮ, વਜ੍ਜੀ 14 ਰਞ੍ਞਾ ਮਾਗਧੇਨ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁਨਾ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੇਨ ਯਦਿਦਂ ਯੁਦ੍ਧਸ੍ਸ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਉਪਲਾਪਨਾਯ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਮਿਥੁਭੇਦਾ। ਹਨ੍ਦ ਚ ਦਾਨਿ ਮਯਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਗਚ੍ਛਾਮ , ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾ ਮਯਂ ਬਹੁਕਰਣੀਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ ਤ੍વਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਸੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ વਸ੍ਸਕਾਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੋ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
Evaṃ vutte, vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ekamekenapi, bho gotama, aparihāniyena dhammena samannāgatānaṃ vajjīnaṃ vuddhiyeva pāṭikaṅkhā, no parihāni . Ko pana vādo sattahi aparihāniyehi dhammehi. Akaraṇīyāva 15, bho gotama, vajjī 16 raññā māgadhena ajātasattunā vedehiputtena yadidaṃ yuddhassa, aññatra upalāpanāya aññatra mithubhedā. Handa ca dāni mayaṃ, bho gotama, gacchāma , bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti. ‘‘Yassadāni tvaṃ, brāhmaṇa, kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
ਭਿਕ੍ਖੁਅਪਰਿਹਾਨਿਯਧਮ੍ਮਾ
Bhikkhuaparihāniyadhammā
੧੩੬. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ વਸ੍ਸਕਾਰੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਗਚ੍ਛ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਯਾવਤਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਰਾਜਗਹਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯਾવਤਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਰਾਜਗਹਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ, ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਤੀ’’ਤਿ।
136. Atha kho bhagavā acirapakkante vassakāre brāhmaṇe magadhamahāmatte āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘gaccha tvaṃ, ānanda, yāvatikā bhikkhū rājagahaṃ upanissāya viharanti, te sabbe upaṭṭhānasālāyaṃ sannipātehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissutvā yāvatikā bhikkhū rājagahaṃ upanissāya viharanti, te sabbe upaṭṭhānasālāyaṃ sannipātetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sannipatito, bhante, bhikkhusaṅgho, yassadāni, bhante, bhagavā kālaṃ maññatī’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਯੇਨ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਨਿਸਜ੍ਜ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਤ੍ਤ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿਕਰੋਥ, ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
Atha kho bhagavā uṭṭhāyāsanā yena upaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘satta vo, bhikkhave, aparihāniye dhamme desessāmi, taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasikarotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਬਹੁਲਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca , bhikkhave, bhikkhū abhiṇhaṃ sannipātā sannipātabahulā bhavissanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਮਗ੍ਗਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਮਗ੍ਗਾ વੁਟ੍ਠਹਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਮਗ੍ਗਾ ਸਙ੍ਘਕਰਣੀਯਾਨਿ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ , વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū samaggā sannipatissanti, samaggā vuṭṭhahissanti, samaggā saṅghakaraṇīyāni karissanti , vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਨ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਸੁ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ ਸਮਾਦਾਯ વਤ੍ਤਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū apaññattaṃ na paññapessanti, paññattaṃ na samucchindissanti, yathāpaññattesu sikkhāpadesu samādāya vattissanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਯੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਥੇਰਾ ਰਤ੍ਤਞ੍ਞੂ ਚਿਰਪਬ੍ਬਜਿਤਾ ਸਙ੍ਘਪਿਤਰੋ ਸਙ੍ਘਪਰਿਣਾਯਕਾ, ਤੇ ਸਕ੍ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮਾਨੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪੂਜੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਸੋਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā, te sakkarissanti garuṃ karissanti mānessanti pūjessanti, tesañca sotabbaṃ maññissanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਪੋਨੋਬ੍ਭવਿਕਾਯ ਨ વਸਂ ਗਚ੍ਛਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū uppannāya taṇhāya ponobbhavikāya na vasaṃ gacchissanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਰਞ੍ਞਕੇਸੁ ਸੇਨਾਸਨੇਸੁ ਸਾਪੇਕ੍ਖਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū āraññakesu senāsanesu sāpekkhā bhavissanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਞ੍ਞੇવ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ – ‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਾ ਚ ਪੇਸਲਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ, ਆਗਤਾ ਚ ਪੇਸਲਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀ ਫਾਸੁ 17 વਿਹਰੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ। વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū paccattaññeva satiṃ upaṭṭhapessanti – ‘kinti anāgatā ca pesalā sabrahmacārī āgaccheyyuṃ, āgatā ca pesalā sabrahmacārī phāsu 18 vihareyyu’nti. Vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਠਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਇਮੇਸੁ ਚ ਸਤ੍ਤਸੁ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, ime satta aparihāniyā dhammā bhikkhūsu ṭhassanti, imesu ca sattasu aparihāniyesu dhammesu bhikkhū sandississanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
੧੩੭. ‘‘ਅਪਰੇਪਿ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿਕਰੋਥ, ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
137. ‘‘Aparepi vo, bhikkhave, satta aparihāniye dhamme desessāmi, taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasikarotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਕਮ੍ਮਾਰਾਮਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਕਮ੍ਮਰਤਾ ਨ ਕਮ੍ਮਾਰਾਮਤਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū na kammārāmā bhavissanti na kammaratā na kammārāmatamanuyuttā, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਭਸ੍ਸਾਰਾਮਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਭਸ੍ਸਰਤਾ ਨ ਭਸ੍ਸਾਰਾਮਤਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū na bhassārāmā bhavissanti na bhassaratā na bhassārāmatamanuyuttā, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਨਿਦ੍ਦਾਰਾਮਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਨਿਦ੍ਦਾਰਤਾ ਨ ਨਿਦ੍ਦਾਰਾਮਤਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū na niddārāmā bhavissanti na niddāratā na niddārāmatamanuyuttā, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਾਮਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਸਙ੍ਗਣਿਕਰਤਾ ਨ ਸਙ੍ਗਣਿਕਾਰਾਮਤਮਨੁਯੁਤ੍ਤਾ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū na saṅgaṇikārāmā bhavissanti na saṅgaṇikaratā na saṅgaṇikārāmatamanuyuttā, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਪਾਪਿਚ੍ਛਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਪਾਪਿਕਾਨਂ ਇਚ੍ਛਾਨਂ વਸਂ ਗਤਾ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū na pāpicchā bhavissanti na pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gatā, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਪਾਪਮਿਤ੍ਤਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਨ ਪਾਪਸਹਾਯਾ ਨ ਪਾਪਸਮ੍ਪવਙ੍ਕਾ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū na pāpamittā bhavissanti na pāpasahāyā na pāpasampavaṅkā, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਓਰਮਤ੍ਤਕੇਨ વਿਸੇਸਾਧਿਗਮੇਨ ਅਨ੍ਤਰਾવੋਸਾਨਂ ਆਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū na oramattakena visesādhigamena antarāvosānaṃ āpajjissanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਠਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਇਮੇਸੁ ਚ ਸਤ੍ਤਸੁ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, ime satta aparihāniyā dhammā bhikkhūsu ṭhassanti, imesu ca sattasu aparihāniyesu dhammesu bhikkhū sandississanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
੧੩੮. ‘‘ਅਪਰੇਪਿ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ…ਪੇ॰… ‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਦ੍ਧਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਹਿਰਿਮਨਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਓਤ੍ਤਪ੍ਪੀ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤੀ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਪਞ੍ਞવਨ੍ਤੋ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ। ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਠਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਇਮੇਸੁ ਚ ਸਤ੍ਤਸੁ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
138. ‘‘Aparepi vo, bhikkhave, satta aparihāniye dhamme desessāmi…pe… ‘‘yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū saddhā bhavissanti…pe… hirimanā bhavissanti… ottappī bhavissanti… bahussutā bhavissanti… āraddhavīriyā bhavissanti… upaṭṭhitassatī bhavissanti… paññavanto bhavissanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni. Yāvakīvañca, bhikkhave, ime satta aparihāniyā dhammā bhikkhūsu ṭhassanti, imesu ca sattasu aparihāniyesu dhammesu bhikkhū sandississanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
੧੩੯. ‘‘ਅਪਰੇਪਿ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿਕਰੋਥ, ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
139. ‘‘Aparepi vo, bhikkhave, satta aparihāniye dhamme desessāmi, taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasikarotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਧਮ੍ਮવਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… વੀਰਿਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਪੀਤਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਸਮਾਧਿਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāvessanti…pe… dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāvessanti… vīriyasambojjhaṅgaṃ bhāvessanti… pītisambojjhaṅgaṃ bhāvessanti… passaddhisambojjhaṅgaṃ bhāvessanti… samādhisambojjhaṅgaṃ bhāvessanti… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāvessanti, vuddhiyeva , bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਠਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਇਮੇਸੁ ਚ ਸਤ੍ਤਸੁ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, ime satta aparihāniyā dhammā bhikkhūsu ṭhassanti, imesu ca sattasu aparihāniyesu dhammesu bhikkhū sandississanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā no parihāni.
੧੪੦. ‘‘ਅਪਰੇਪਿ વੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿਕਰੋਥ, ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
140. ‘‘Aparepi vo, bhikkhave, satta aparihāniye dhamme desessāmi, taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasikarotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਆਦੀਨવਸਞ੍ਞਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਪਹਾਨਸਞ੍ਞਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… વਿਰਾਗਸਞ੍ਞਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ… ਨਿਰੋਧਸਞ੍ਞਂ ਭਾવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū aniccasaññaṃ bhāvessanti…pe… anattasaññaṃ bhāvessanti… asubhasaññaṃ bhāvessanti… ādīnavasaññaṃ bhāvessanti… pahānasaññaṃ bhāvessanti… virāgasaññaṃ bhāvessanti… nirodhasaññaṃ bhāvessanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਠਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਇਮੇਸੁ ਚ ਸਤ੍ਤਸੁ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca , bhikkhave, ime satta aparihāniyā dhammā bhikkhūsu ṭhassanti, imesu ca sattasu aparihāniyesu dhammesu bhikkhū sandississanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
੧੪੧. ‘‘ਛ, વੋ ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿਕਰੋਥ, ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
141. ‘‘Cha, vo bhikkhave, aparihāniye dhamme desessāmi, taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasikarotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਮੇਤ੍ਤਂ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca , bhikkhave, bhikkhū mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhāpessanti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਮੇਤ੍ਤਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ …ਪੇ॰… ਮੇਤ੍ਤਂ ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū mettaṃ vacīkammaṃ paccupaṭṭhāpessanti …pe… mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhāpessanti sabrahmacārīsu āvi ceva raho ca, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ, ਯੇ ਤੇ ਲਾਭਾ ਧਮ੍ਮਿਕਾ ਧਮ੍ਮਲਦ੍ਧਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਤ੍ਤਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਤਥਾਰੂਪੇਹਿ ਲਾਭੇਹਿ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਭਤ੍ਤਭੋਗੀ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸੀਲવਨ੍ਤੇਹਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ ਸਾਧਾਰਣਭੋਗੀ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū, ye te lābhā dhammikā dhammaladdhā antamaso pattapariyāpannamattampi tathārūpehi lābhehi appaṭivibhattabhogī bhavissanti sīlavantehi sabrahmacārīhi sādhāraṇabhogī, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਯਾਨਿ ਕਾਨਿ ਸੀਲਾਨਿ ਅਖਣ੍ਡਾਨਿ ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਦਾਨਿ ਅਸਬਲਾਨਿ ਅਕਮ੍ਮਾਸਾਨਿ ਭੁਜਿਸ੍ਸਾਨਿ વਿਞ੍ਞੂਪਸਤ੍ਥਾਨਿ 19 ਅਪਰਾਮਟ੍ਠਾਨਿ ਸਮਾਧਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਾਨਿ ਤਥਾਰੂਪੇਸੁ ਸੀਲੇਸੁ ਸੀਲਸਾਮਞ੍ਞਗਤਾ વਿਹਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū yāni kāni sīlāni akhaṇḍāni acchiddāni asabalāni akammāsāni bhujissāni viññūpasatthāni 20 aparāmaṭṭhāni samādhisaṃvattanikāni tathārūpesu sīlesu sīlasāmaññagatā viharissanti sabrahmacārīhi āvi ceva raho ca, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਯਾਯਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਅਰਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾ, ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ ਤਕ੍ਕਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਾਯ, ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਾਮਞ੍ਞਗਤਾ વਿਹਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਹਿ ਆવਿ ਚੇવ ਰਹੋ ਚ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨਿ।
‘‘Yāvakīvañca, bhikkhave, bhikkhū yāyaṃ diṭṭhi ariyā niyyānikā, niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāya, tathārūpāya diṭṭhiyā diṭṭhisāmaññagatā viharissanti sabrahmacārīhi āvi ceva raho ca, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihāni.
‘‘ਯਾવਕੀવਞ੍ਚ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਮੇ ਛ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਠਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਇਮੇਸੁ ਚ ਛਸੁ ਅਪਰਿਹਾਨਿਯੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, વੁਦ੍ਧਿਯੇવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਾ, ਨੋ ਪਰਿਹਾਨੀ’’ਤਿ।
‘‘Yāvakīvañca , bhikkhave, ime cha aparihāniyā dhammā bhikkhūsu ṭhassanti, imesu ca chasu aparihāniyesu dhammesu bhikkhū sandississanti, vuddhiyeva, bhikkhave, bhikkhūnaṃ pāṭikaṅkhā, no parihānī’’ti.
੧੪੨. ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੇ ਪਬ੍ਬਤੇ ਏਤਦੇવ ਬਹੁਲਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਇਤਿ ਸੀਲਂ, ਇਤਿ ਸਮਾਧਿ, ਇਤਿ ਪਞ੍ਞਾ। ਸੀਲਪਰਿਭਾવਿਤੋ ਸਮਾਧਿ ਮਹਪ੍ਫਲੋ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸੋ। ਸਮਾਧਿਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾ। ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਭਾવਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਆਸવੇਹਿ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕਾਮਾਸવਾ, ਭવਾਸવਾ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾ’’ਤਿ।
142. Tatra sudaṃ bhagavā rājagahe viharanto gijjhakūṭe pabbate etadeva bahulaṃ bhikkhūnaṃ dhammiṃ kathaṃ karoti – ‘‘iti sīlaṃ, iti samādhi, iti paññā. Sīlaparibhāvito samādhi mahapphalo hoti mahānisaṃso. Samādhiparibhāvitā paññā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Paññāparibhāvitaṃ cittaṃ sammadeva āsavehi vimuccati, seyyathidaṃ – kāmāsavā, bhavāsavā, avijjāsavā’’ti.
੧੪੩. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਯਂ વਿਹਰਤਿ ਰਾਜਾਗਾਰਕੇ। ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਯਂ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਰਾਜਾਗਾਰਕੇ ਏਤਦੇવ ਬਹੁਲਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਇਤਿ ਸੀਲਂ ਇਤਿ ਸਮਾਧਿ ਇਤਿ ਪਞ੍ਞਾ। ਸੀਲਪਰਿਭਾવਿਤੋ ਸਮਾਧਿ ਮਹਪ੍ਫਲੋ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸੋ। ਸਮਾਧਿਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾ। ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਭਾવਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਆਸવੇਹਿ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕਾਮਾਸવਾ, ਭવਾਸવਾ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾ’’ਤਿ।
143. Atha kho bhagavā rājagahe yathābhirantaṃ viharitvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena ambalaṭṭhikā tenupasaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena ambalaṭṭhikā tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā ambalaṭṭhikāyaṃ viharati rājāgārake. Tatrāpi sudaṃ bhagavā ambalaṭṭhikāyaṃ viharanto rājāgārake etadeva bahulaṃ bhikkhūnaṃ dhammiṃ kathaṃ karoti – ‘‘iti sīlaṃ iti samādhi iti paññā. Sīlaparibhāvito samādhi mahapphalo hoti mahānisaṃso. Samādhiparibhāvitā paññā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Paññāparibhāvitaṃ cittaṃ sammadeva āsavehi vimuccati, seyyathidaṃ – kāmāsavā, bhavāsavā, avijjāsavā’’ti.
੧੪੪. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਮ੍ਬਲਟ੍ਠਿਕਾਯਂ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਨਾਲ਼ਨ੍ਦਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਨਾਲ਼ਨ੍ਦਾ ਤਦવਸਰਿ, ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਨਾਲ਼ਨ੍ਦਾਯਂ વਿਹਰਤਿ ਪਾવਾਰਿਕਮ੍ਬવਨੇ ।
144. Atha kho bhagavā ambalaṭṭhikāyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena nāḷandā tenupasaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena nāḷandā tadavasari, tatra sudaṃ bhagavā nāḷandāyaṃ viharati pāvārikambavane .
ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸੀਹਨਾਦੋ
Sāriputtasīhanādo
੧੪੫. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਏવਂ ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਿ; ਨ ਚਾਹੁ ਨ ਚ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਨ ਚੇਤਰਹਿ વਿਜ੍ਜਤਿ ਅਞ੍ਞੋ ਸਮਣੋ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਭਗવਤਾ ਭਿਯ੍ਯੋਭਿਞ੍ਞਤਰੋ ਯਦਿਦਂ ਸਮ੍ਬੋਧਿਯ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਉਲ਼ਾਰਾ ਖੋ ਤੇ ਅਯਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਆਸਭੀ વਾਚਾ 21 ਭਾਸਿਤਾ, ਏਕਂਸੋ ਗਹਿਤੋ, ਸੀਹਨਾਦੋ ਨਦਿਤੋ – ‘ਏવਂਪਸਨ੍ਨੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਿ; ਨ ਚਾਹੁ ਨ ਚ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਨ ਚੇਤਰਹਿ વਿਜ੍ਜਤਿ ਅਞ੍ਞੋ ਸਮਣੋ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਭਗવਤਾ ਭਿਯ੍ਯੋਭਿਞ੍ਞਤਰੋ ਯਦਿਦਂ ਸਮ੍ਬੋਧਿਯ’ਨ੍ਤਿ।
145. Atha kho āyasmā sāriputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘evaṃ pasanno ahaṃ, bhante, bhagavati; na cāhu na ca bhavissati na cetarahi vijjati añño samaṇo vā brāhmaṇo vā bhagavatā bhiyyobhiññataro yadidaṃ sambodhiya’’nti. ‘‘Uḷārā kho te ayaṃ, sāriputta, āsabhī vācā 22 bhāsitā, ekaṃso gahito, sīhanādo nadito – ‘evaṃpasanno ahaṃ, bhante, bhagavati; na cāhu na ca bhavissati na cetarahi vijjati añño samaṇo vā brāhmaṇo vā bhagavatā bhiyyobhiññataro yadidaṃ sambodhiya’nti.
‘‘ਕਿਂ ਤੇ 23, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਯੇ ਤੇ ਅਹੇਸੁਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਭਗવਨ੍ਤੋ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ વਿਦਿਤਾ – ‘ਏવਂਸੀਲਾ ਤੇ ਭਗવਨ੍ਤੋ ਅਹੇਸੁਂ ਇਤਿਪਿ, ਏવਂਧਮ੍ਮਾ ਏવਂਪਞ੍ਞਾ ਏવਂવਿਹਾਰੀ ਏવਂવਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤੇ ਭਗવਨ੍ਤੋ ਅਹੇਸੁਂ ਇਤਿਪੀ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Kiṃ te 24, sāriputta, ye te ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā, sabbe te bhagavanto cetasā ceto paricca viditā – ‘evaṃsīlā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤੇ 25, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਯੇ ਤੇ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਭਗવਨ੍ਤੋ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ વਿਦਿਤਾ – ‘ਏવਂਸੀਲਾ ਤੇ ਭਗવਨ੍ਤੋ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤਿਪਿ, ਏવਂਧਮ੍ਮਾ ਏવਂਪਞ੍ਞਾ ਏવਂવਿਹਾਰੀ ਏવਂવਿਮੁਤ੍ਤਾ ਤੇ ਭਗવਨ੍ਤੋ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਇਤਿਪੀ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Kiṃ pana te 26, sāriputta, ye te bhavissanti anāgatamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā, sabbe te bhagavanto cetasā ceto paricca viditā – ‘evaṃsīlā te bhagavanto bhavissanti itipi, evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto bhavissanti itipī’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਕਿਂ ਪਨ ਤੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਅਹਂ ਏਤਰਹਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ વਿਦਿਤੋ – ‘‘ਏવਂਸੀਲੋ ਭਗવਾ ਇਤਿਪਿ , ਏવਂਧਮ੍ਮੋ ਏવਂਪਞ੍ਞੋ ਏવਂવਿਹਾਰੀ ਏવਂવਿਮੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਾ ਇਤਿਪੀ’’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’।
‘‘Kiṃ pana te, sāriputta, ahaṃ etarahi arahaṃ sammāsambuddho cetasā ceto paricca vidito – ‘‘evaṃsīlo bhagavā itipi , evaṃdhammo evaṃpañño evaṃvihārī evaṃvimutto bhagavā itipī’’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ਏਤ੍ਥ ਚ ਹਿ ਤੇ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਅਰਹਨ੍ਤੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਂ 27 ਨਤ੍ਥਿ। ਅਥ ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਤੇ ਅਯਂ, ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਉਲ਼ਾਰਾ ਆਸਭੀ વਾਚਾ ਭਾਸਿਤਾ, ਏਕਂਸੋ ਗਹਿਤੋ, ਸੀਹਨਾਦੋ ਨਦਿਤੋ – ‘ਏવਂਪਸਨ੍ਨੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਿ; ਨ ਚਾਹੁ ਨ ਚ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਨ ਚੇਤਰਹਿ વਿਜ੍ਜਤਿ ਅਞ੍ਞੋ ਸਮਣੋ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਭਗવਤਾ ਭਿਯ੍ਯੋਭਿਞ੍ਞਤਰੋ ਯਦਿਦਂ ਸਮ੍ਬੋਧਿਯ’’’ਨ੍ਤਿ?
‘‘Ettha ca hi te, sāriputta, atītānāgatapaccuppannesu arahantesu sammāsambuddhesu cetopariyañāṇaṃ 28 natthi. Atha kiñcarahi te ayaṃ, sāriputta, uḷārā āsabhī vācā bhāsitā, ekaṃso gahito, sīhanādo nadito – ‘evaṃpasanno ahaṃ, bhante, bhagavati; na cāhu na ca bhavissati na cetarahi vijjati añño samaṇo vā brāhmaṇo vā bhagavatā bhiyyobhiññataro yadidaṃ sambodhiya’’’nti?
੧੪੬. ‘‘ਨ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਤੀਤਾਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਅਰਹਨ੍ਤੇਸੁ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਸੁ ਚੇਤੋਪਰਿਯਞਾਣਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਪਿ ਚ ਮੇ ਧਮ੍ਮਨ੍વਯੋ વਿਦਿਤੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਞ੍ਞੋ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਂ ਨਗਰਂ ਦਲ਼੍ਹੁਦ੍ਧਾਪਂ ਦਲ਼੍ਹਪਾਕਾਰਤੋਰਣਂ ਏਕਦ੍વਾਰਂ, ਤਤ੍ਰਸ੍ਸ ਦੋવਾਰਿਕੋ ਪਣ੍ਡਿਤੋ વਿਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾવੀ ਅਞ੍ਞਾਤਾਨਂ ਨਿવਾਰੇਤਾ ਞਾਤਾਨਂ ਪવੇਸੇਤਾ। ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਨਗਰਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਾ ਅਨੁਪਰਿਯਾਯਪਥਂ 29 ਅਨੁਕ੍ਕਮਮਾਨੋ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਪਾਕਾਰਸਨ੍ਧਿਂ વਾ ਪਾਕਾਰવਿવਰਂ વਾ, ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਬਿਲ਼ਾਰਨਿਕ੍ਖਮਨਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ 30 – ‘ਯੇ ਖੋ ਕੇਚਿ ਓਲ਼ਾਰਿਕਾ ਪਾਣਾ ਇਮਂ ਨਗਰਂ ਪવਿਸਨ੍ਤਿ વਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ વਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਇਮਿਨਾવ ਦ੍વਾਰੇਨ ਪવਿਸਨ੍ਤਿ વਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤਿ વਾ’ਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਧਮ੍ਮਨ੍વਯੋ વਿਦਿਤੋ – ‘ਯੇ ਤੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹੇਸੁਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ , ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਭਗવਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚ ਨੀવਰਣੇ ਪਹਾਯ ਚੇਤਸੋ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਪਞ੍ਞਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣੇ ਚਤੂਸੁ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸੁਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਭਾવੇਤ੍વਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਂਸੁ। ਯੇਪਿ ਤੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ , ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਭਗવਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਚ ਨੀવਰਣੇ ਪਹਾਯ ਚੇਤਸੋ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਪਞ੍ਞਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣੇ ਚਤੂਸੁ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸੁਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਭਾવੇਤ੍વਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਭਗવਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏਤਰਹਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਞ੍ਚ ਨੀવਰਣੇ ਪਹਾਯ ਚੇਤਸੋ ਉਪਕ੍ਕਿਲੇਸੇ ਪਞ੍ਞਾਯ ਦੁਬ੍ਬਲੀਕਰਣੇ ਚਤੂਸੁ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇਸੁ ਸੁਪਤਿਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੇ ਯਥਾਭੂਤਂ ਭਾવੇਤ੍વਾ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’’ਤਿ।
146. ‘‘Na kho me, bhante, atītānāgatapaccuppannesu arahantesu sammāsambuddhesu cetopariyañāṇaṃ atthi, api ca me dhammanvayo vidito. Seyyathāpi, bhante, rañño paccantimaṃ nagaraṃ daḷhuddhāpaṃ daḷhapākāratoraṇaṃ ekadvāraṃ, tatrassa dovāriko paṇḍito viyatto medhāvī aññātānaṃ nivāretā ñātānaṃ pavesetā. So tassa nagarassa samantā anupariyāyapathaṃ 31 anukkamamāno na passeyya pākārasandhiṃ vā pākāravivaraṃ vā, antamaso biḷāranikkhamanamattampi. Tassa evamassa 32 – ‘ye kho keci oḷārikā pāṇā imaṃ nagaraṃ pavisanti vā nikkhamanti vā, sabbe te imināva dvārena pavisanti vā nikkhamanti vā’ti. Evameva kho me, bhante, dhammanvayo vidito – ‘ye te, bhante, ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā , sabbe te bhagavanto pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe catūsu satipaṭṭhānesu supatiṭṭhitacittā sattabojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvetvā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhiṃsu. Yepi te, bhante, bhavissanti anāgatamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā , sabbe te bhagavanto pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe catūsu satipaṭṭhānesu supatiṭṭhitacittā satta bojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvetvā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhissanti. Bhagavāpi, bhante, etarahi arahaṃ sammāsambuddho pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe catūsu satipaṭṭhānesu supatiṭṭhitacitto satta bojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvetvā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’’’ti.
੧੪੭. ਤਤ੍ਰਪਿ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਨਾਲ਼ਨ੍ਦਾਯਂ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਪਾવਾਰਿਕਮ੍ਬવਨੇ ਏਤਦੇવ ਬਹੁਲਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਇਤਿ ਸੀਲਂ, ਇਤਿ ਸਮਾਧਿ, ਇਤਿ ਪਞ੍ਞਾ। ਸੀਲਪਰਿਭਾવਿਤੋ ਸਮਾਧਿ ਮਹਪ੍ਫਲੋ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸੋ। ਸਮਾਧਿਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾ। ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਭਾવਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਆਸવੇਹਿ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕਾਮਾਸવਾ, ਭવਾਸવਾ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾ’’ਤਿ।
147. Tatrapi sudaṃ bhagavā nāḷandāyaṃ viharanto pāvārikambavane etadeva bahulaṃ bhikkhūnaṃ dhammiṃ kathaṃ karoti – ‘‘iti sīlaṃ, iti samādhi, iti paññā. Sīlaparibhāvito samādhi mahapphalo hoti mahānisaṃso. Samādhiparibhāvitā paññā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Paññāparibhāvitaṃ cittaṃ sammadeva āsavehi vimuccati, seyyathidaṃ – kāmāsavā, bhavāsavā, avijjāsavā’’ti.
ਦੁਸ੍ਸੀਲਆਦੀਨવਾ
Dussīlaādīnavā
੧੪੮. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਨਾਲ਼ਨ੍ਦਾਯਂ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਪਾਟਲਿਗਾਮੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ । ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਪਾਟਲਿਗਾਮੋ ਤਦવਸਰਿ। ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਪਾਟਲਿਗਾਮਿਕਾ ਉਪਾਸਕਾ – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ ਪਾਟਲਿਗਾਮਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਪਾਟਲਿਗਾਮਿਕਾ ਉਪਾਸਕਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਪਾਟਲਿਗਾਮਿਕਾ ਉਪਾਸਕਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਅਧਿવਾਸੇਤੁ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਆવਸਥਾਗਾਰ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਭਗવਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ। ਅਥ ਖੋ ਪਾਟਲਿਗਾਮਿਕਾ ਉਪਾਸਕਾ ਭਗવਤੋ ਅਧਿવਾਸਨਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਯੇਨ ਆવਸਥਾਗਾਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਥਰਿਂ 33 ਆવਸਥਾਗਾਰਂ ਸਨ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍વਾ ਉਦਕਮਣਿਕਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ ਤੇਲਪਦੀਪਂ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਾ ਖੋ ਪਾਟਲਿਗਾਮਿਕਾ ਉਪਾਸਕਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਸਬ੍ਬਸਨ੍ਥਰਿਸਨ੍ਥਤਂ 34, ਭਨ੍ਤੇ, ਆવਸਥਾਗਾਰਂ, ਆਸਨਾਨਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾਨਿ, ਉਦਕਮਣਿਕੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤੋ, ਤੇਲਪਦੀਪੋ ਆਰੋਪਿਤੋ; ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ 35। ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਯੇਨ ਆવਸਥਾਗਾਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਤ੍વਾ ਆવਸਥਾਗਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਮਜ੍ਝਿਮਂ ਥਮ੍ਭਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਰਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖੋ 36 ਨਿਸੀਦਿ। ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋਪਿ ਖੋ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਤ੍વਾ ਆવਸਥਾਗਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਰਤ੍ਥਾਭਿਮੁਖੋ ਨਿਸੀਦਿ ਭਗવਨ੍ਤਮੇવ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍વਾ। ਪਾਟਲਿਗਾਮਿਕਾਪਿ ਖੋ ਉਪਾਸਕਾ ਪਾਦੇ ਪਕ੍ਖਾਲੇਤ੍વਾ ਆવਸਥਾਗਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਭਿਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪਚ੍ਛਿਮਾਭਿਮੁਖਾ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ ਭਗવਨ੍ਤਮੇવ ਪੁਰਕ੍ਖਤ੍વਾ।
148. Atha kho bhagavā nāḷandāyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena pāṭaligāmo tenupasaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi . Atha kho bhagavā mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena pāṭaligāmo tadavasari. Assosuṃ kho pāṭaligāmikā upāsakā – ‘‘bhagavā kira pāṭaligāmaṃ anuppatto’’ti. Atha kho pāṭaligāmikā upāsakā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho pāṭaligāmikā upāsakā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘adhivāsetu no, bhante, bhagavā āvasathāgāra’’nti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho pāṭaligāmikā upāsakā bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā yena āvasathāgāraṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā sabbasanthariṃ 37 āvasathāgāraṃ santharitvā āsanāni paññapetvā udakamaṇikaṃ patiṭṭhāpetvā telapadīpaṃ āropetvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho pāṭaligāmikā upāsakā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘sabbasantharisanthataṃ 38, bhante, āvasathāgāraṃ, āsanāni paññattāni, udakamaṇiko patiṭṭhāpito, telapadīpo āropito; yassadāni, bhante, bhagavā kālaṃ maññatī’’ti. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ 39. Nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena āvasathāgāraṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā pāde pakkhāletvā āvasathāgāraṃ pavisitvā majjhimaṃ thambhaṃ nissāya puratthābhimukho 40 nisīdi. Bhikkhusaṅghopi kho pāde pakkhāletvā āvasathāgāraṃ pavisitvā pacchimaṃ bhittiṃ nissāya puratthābhimukho nisīdi bhagavantameva purakkhatvā. Pāṭaligāmikāpi kho upāsakā pāde pakkhāletvā āvasathāgāraṃ pavisitvā puratthimaṃ bhittiṃ nissāya pacchimābhimukhā nisīdiṃsu bhagavantameva purakkhatvā.
੧੪੯. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪਾਟਲਿਗਾਮਿਕੇ ਉਪਾਸਕੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ, ਗਹਪਤਯੋ, ਆਦੀਨવਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ। ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਇਧ, ਗਹਪਤਯੋ, ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਸੀਲવਿਪਨ੍ਨੋ ਪਮਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਮਹਤਿਂ ਭੋਗਜਾਨਿਂ ਨਿਗਚ੍ਛਤਿ। ਅਯਂ ਪਠਮੋ ਆਦੀਨવੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ।
149. Atha kho bhagavā pāṭaligāmike upāsake āmantesi – ‘‘pañcime, gahapatayo, ādīnavā dussīlassa sīlavipattiyā. Katame pañca? Idha, gahapatayo, dussīlo sīlavipanno pamādādhikaraṇaṃ mahatiṃ bhogajāniṃ nigacchati. Ayaṃ paṭhamo ādīnavo dussīlassa sīlavipattiyā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਗਹਪਤਯੋ, ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਸੀਲવਿਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਾਪਕੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ। ਅਯਂ ਦੁਤਿਯੋ ਆਦੀਨવੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ।
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, dussīlassa sīlavipannassa pāpako kittisaddo abbhuggacchati. Ayaṃ dutiyo ādīnavo dussīlassa sīlavipattiyā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਗਹਪਤਯੋ, ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਸੀਲવਿਪਨ੍ਨੋ ਯਞ੍ਞਦੇવ ਪਰਿਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ – ਯਦਿ ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਗਹਪਤਿਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਸਮਣਪਰਿਸਂ – ਅવਿਸਾਰਦੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ ਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋ। ਅਯਂ ਤਤਿਯੋ ਆਦੀਨવੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ।
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, dussīlo sīlavipanno yaññadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ – avisārado upasaṅkamati maṅkubhūto. Ayaṃ tatiyo ādīnavo dussīlassa sīlavipattiyā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਗਹਪਤਯੋ, ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਸੀਲવਿਪਨ੍ਨੋ ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ। ਅਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਆਦੀਨવੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ।
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, dussīlo sīlavipanno sammūḷho kālaṅkaroti. Ayaṃ catuttho ādīnavo dussīlassa sīlavipattiyā.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਗਹਪਤਯੋ, ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਸੀਲવਿਪਨ੍ਨੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ વਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ। ਅਯਂ ਪਞ੍ਚਮੋ ਆਦੀਨવੋ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ। ਇਮੇ ਖੋ, ਗਹਪਤਯੋ, ਪਞ੍ਚ ਆਦੀਨવਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲਸ੍ਸ ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ।
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, dussīlo sīlavipanno kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Ayaṃ pañcamo ādīnavo dussīlassa sīlavipattiyā. Ime kho, gahapatayo, pañca ādīnavā dussīlassa sīlavipattiyā.
ਸੀਲવਨ੍ਤ੍ਤਆਨਿਸਂਸਾ
Sīlavanttaānisaṃsā
੧੫੦. ‘‘ਪਞ੍ਚਿਮੇ , ਗਹਪਤਯੋ, ਆਨਿਸਂਸਾ ਸੀਲવਤੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ। ਕਤਮੇ ਪਞ੍ਚ? ਇਧ, ਗਹਪਤਯੋ, ਸੀਲવਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਪ੍ਪਮਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਮਹਨ੍ਤਂ ਭੋਗਕ੍ਖਨ੍ਧਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ। ਅਯਂ ਪਠਮੋ ਆਨਿਸਂਸੋ ਸੀਲવਤੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ।
150. ‘‘Pañcime , gahapatayo, ānisaṃsā sīlavato sīlasampadāya. Katame pañca? Idha, gahapatayo, sīlavā sīlasampanno appamādādhikaraṇaṃ mahantaṃ bhogakkhandhaṃ adhigacchati. Ayaṃ paṭhamo ānisaṃso sīlavato sīlasampadāya.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਗਹਪਤਯੋ, ਸੀਲવਤੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਚ੍ਛਤਿ। ਅਯਂ ਦੁਤਿਯੋ ਆਨਿਸਂਸੋ ਸੀਲવਤੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ।
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, sīlavato sīlasampannassa kalyāṇo kittisaddo abbhuggacchati. Ayaṃ dutiyo ānisaṃso sīlavato sīlasampadāya.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਗਹਪਤਯੋ, ਸੀਲવਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਯਞ੍ਞਦੇવ ਪਰਿਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ – ਯਦਿ ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਗਹਪਤਿਪਰਿਸਂ ਯਦਿ ਸਮਣਪਰਿਸਂ વਿਸਾਰਦੋ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ ਅਮਙ੍ਕੁਭੂਤੋ। ਅਯਂ ਤਤਿਯੋ ਆਨਿਸਂਸੋ ਸੀਲવਤੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ।
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, sīlavā sīlasampanno yaññadeva parisaṃ upasaṅkamati – yadi khattiyaparisaṃ yadi brāhmaṇaparisaṃ yadi gahapatiparisaṃ yadi samaṇaparisaṃ visārado upasaṅkamati amaṅkubhūto. Ayaṃ tatiyo ānisaṃso sīlavato sīlasampadāya.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਗਹਪਤਯੋ, ਸੀਲવਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਅਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹੋ ਕਾਲਙ੍ਕਰੋਤਿ। ਅਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਆਨਿਸਂਸੋ ਸੀਲવਤੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ।
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, sīlavā sīlasampanno asammūḷho kālaṅkaroti. Ayaṃ catuttho ānisaṃso sīlavato sīlasampadāya.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਗਹਪਤਯੋ, ਸੀਲવਾ ਸੀਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ। ਅਯਂ ਪਞ੍ਚਮੋ ਆਨਿਸਂਸੋ ਸੀਲવਤੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ। ਇਮੇ ਖੋ, ਗਹਪਤਯੋ, ਪਞ੍ਚ ਆਨਿਸਂਸਾ ਸੀਲવਤੋ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯਾ’’ਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, gahapatayo, sīlavā sīlasampanno kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Ayaṃ pañcamo ānisaṃso sīlavato sīlasampadāya. Ime kho, gahapatayo, pañca ānisaṃsā sīlavato sīlasampadāyā’’ti.
੧੫੧. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪਾਟਲਿਗਾਮਿਕੇ ਉਪਾਸਕੇ ਬਹੁਦੇવ ਰਤ੍ਤਿਂ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਮਾਦਪੇਤ੍વਾ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤ੍વਾ ਉਯ੍ਯੋਜੇਸਿ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਖੋ, ਗਹਪਤਯੋ, ਰਤ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ ਤੁਮ੍ਹੇ ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਥਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਪਾਟਲਿਗਾਮਿਕਾ ਉਪਾਸਕਾ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇਸੁ ਪਾਟਲਿਗਾਮਿਕੇਸੁ ਉਪਾਸਕੇਸੁ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਂ ਪਾવਿਸਿ।
151. Atha kho bhagavā pāṭaligāmike upāsake bahudeva rattiṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uyyojesi – ‘‘abhikkantā kho, gahapatayo, ratti, yassadāni tumhe kālaṃ maññathā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho pāṭaligāmikā upāsakā bhagavato paṭissutvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkamiṃsu. Atha kho bhagavā acirapakkantesu pāṭaligāmikesu upāsakesu suññāgāraṃ pāvisi.
ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਨਗਰਮਾਪਨਂ
Pāṭaliputtanagaramāpanaṃ
੧੫੨. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸੁਨਿਧવਸ੍ਸਕਾਰਾ 41 ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤਾ ਪਾਟਲਿਗਾਮੇ ਨਗਰਂ ਮਾਪੇਨ੍ਤਿ વਜ੍ਜੀਨਂ ਪਟਿਬਾਹਾਯ। ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਦੇવਤਾਯੋ ਸਹਸ੍ਸੇવ 42 ਪਾਟਲਿਗਾਮੇ વਤ੍ਥੂਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਮਹੇਸਕ੍ਖਾ ਦੇવਤਾ વਤ੍ਥੂਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਮਹੇਸਕ੍ਖਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਰਞ੍ਞਂ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਨਮਨ੍ਤਿ ਨਿવੇਸਨਾਨਿ ਮਾਪੇਤੁਂ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਦੇવਤਾ વਤ੍ਥੂਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਮਜ੍ਝਿਮਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਰਞ੍ਞਂ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਨਮਨ੍ਤਿ ਨਿવੇਸਨਾਨਿ ਮਾਪੇਤੁਂ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਨੀਚਾ ਦੇવਤਾ વਤ੍ਥੂਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਨੀਚਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਰਞ੍ਞਂ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਨਮਨ੍ਤਿ ਨਿવੇਸਨਾਨਿ ਮਾਪੇਤੁਂ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਭਗવਾ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਤਾ ਦੇવਤਾਯੋ ਸਹਸ੍ਸੇવ ਪਾਟਲਿਗਾਮੇ વਤ੍ਥੂਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿਯੋ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਯ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕੇ ਨੁ ਖੋ 43, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਾਟਲਿਗਾਮੇ ਨਗਰਂ ਮਾਪੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ 44? ‘‘ਸੁਨਿਧવਸ੍ਸਕਾਰਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤਾ ਪਾਟਲਿਗਾਮੇ ਨਗਰਂ ਮਾਪੇਨ੍ਤਿ વਜ੍ਜੀਨਂ ਪਟਿਬਾਹਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਦੇવੇਹਿ ਤਾવਤਿਂਸੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਨਿਧવਸ੍ਸਕਾਰਾ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤਾ ਪਾਟਲਿਗਾਮੇ ਨਗਰਂ ਮਾਪੇਨ੍ਤਿ વਜ੍ਜੀਨਂ ਪਟਿਬਾਹਾਯ। ਇਧਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਦ੍ਦਸਂ ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਦੇવਤਾਯੋ ਸਹਸ੍ਸੇવ ਪਾਟਲਿਗਾਮੇ વਤ੍ਥੂਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿਯੋ। ਯਸ੍ਮਿਂ , ਆਨਨ੍ਦ, ਪਦੇਸੇ ਮਹੇਸਕ੍ਖਾ ਦੇવਤਾ વਤ੍ਥੂਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਮਹੇਸਕ੍ਖਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਰਞ੍ਞਂ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਨਮਨ੍ਤਿ ਨਿવੇਸਨਾਨਿ ਮਾਪੇਤੁਂ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਮਜ੍ਝਿਮਾ ਦੇવਤਾ વਤ੍ਥੂਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਮਜ੍ਝਿਮਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਰਞ੍ਞਂ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਨਮਨ੍ਤਿ ਨਿવੇਸਨਾਨਿ ਮਾਪੇਤੁਂ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਨੀਚਾ ਦੇવਤਾ વਤ੍ਥੂਨਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਨੀਚਾਨਂ ਤਤ੍ਥ ਰਞ੍ਞਂ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਨਂ ਚਿਤ੍ਤਾਨਿ ਨਮਨ੍ਤਿ ਨਿવੇਸਨਾਨਿ ਮਾਪੇਤੁਂ। ਯਾવਤਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਰਿਯਂ ਆਯਤਨਂ ਯਾવਤਾ વਣਿਪ੍ਪਥੋ ਇਦਂ ਅਗ੍ਗਨਗਰਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਂ ਪੁਟਭੇਦਨਂ । ਪਾਟਲਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਯੋ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ – ਅਗ੍ਗਿਤੋ વਾ ਉਦਕਤੋ વਾ ਮਿਥੁਭੇਦਾ વਾ’’ਤਿ।
152. Tena kho pana samayena sunidhavassakārā 45 magadhamahāmattā pāṭaligāme nagaraṃ māpenti vajjīnaṃ paṭibāhāya. Tena samayena sambahulā devatāyo sahasseva 46 pāṭaligāme vatthūni pariggaṇhanti. Yasmiṃ padese mahesakkhā devatā vatthūni pariggaṇhanti, mahesakkhānaṃ tattha raññaṃ rājamahāmattānaṃ cittāni namanti nivesanāni māpetuṃ. Yasmiṃ padese majjhimā devatā vatthūni pariggaṇhanti, majjhimānaṃ tattha raññaṃ rājamahāmattānaṃ cittāni namanti nivesanāni māpetuṃ. Yasmiṃ padese nīcā devatā vatthūni pariggaṇhanti, nīcānaṃ tattha raññaṃ rājamahāmattānaṃ cittāni namanti nivesanāni māpetuṃ. Addasā kho bhagavā dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena tā devatāyo sahasseva pāṭaligāme vatthūni pariggaṇhantiyo. Atha kho bhagavā rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘ke nu kho 47, ānanda, pāṭaligāme nagaraṃ māpentī’’ti 48? ‘‘Sunidhavassakārā, bhante, magadhamahāmattā pāṭaligāme nagaraṃ māpenti vajjīnaṃ paṭibāhāyā’’ti. ‘‘Seyyathāpi, ānanda, devehi tāvatiṃsehi saddhiṃ mantetvā, evameva kho, ānanda, sunidhavassakārā magadhamahāmattā pāṭaligāme nagaraṃ māpenti vajjīnaṃ paṭibāhāya. Idhāhaṃ, ānanda, addasaṃ dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena sambahulā devatāyo sahasseva pāṭaligāme vatthūni pariggaṇhantiyo. Yasmiṃ , ānanda, padese mahesakkhā devatā vatthūni pariggaṇhanti, mahesakkhānaṃ tattha raññaṃ rājamahāmattānaṃ cittāni namanti nivesanāni māpetuṃ. Yasmiṃ padese majjhimā devatā vatthūni pariggaṇhanti, majjhimānaṃ tattha raññaṃ rājamahāmattānaṃ cittāni namanti nivesanāni māpetuṃ. Yasmiṃ padese nīcā devatā vatthūni pariggaṇhanti, nīcānaṃ tattha raññaṃ rājamahāmattānaṃ cittāni namanti nivesanāni māpetuṃ. Yāvatā, ānanda, ariyaṃ āyatanaṃ yāvatā vaṇippatho idaṃ agganagaraṃ bhavissati pāṭaliputtaṃ puṭabhedanaṃ . Pāṭaliputtassa kho, ānanda, tayo antarāyā bhavissanti – aggito vā udakato vā mithubhedā vā’’ti.
੧੫੩. ਅਥ ਖੋ ਸੁਨਿਧવਸ੍ਸਕਾਰਾ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿਂਸੁ, ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਾ ਖੋ ਸੁਨਿਧવਸ੍ਸਕਾਰਾ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਅਧਿવਾਸੇਤੁ ਨੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਅਜ੍ਜਤਨਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਭਗવਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ। ਅਥ ਖੋ ਸੁਨਿਧવਸ੍ਸਕਾਰਾ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤਾ ਭਗવਤੋ ਅਧਿવਾਸਨਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਸਕੋ ਆવਸਥੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਸਕੇ ਆવਸਥੇ ਪਣੀਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਪਟਿਯਾਦਾਪੇਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਕਾਲਂ ਆਰੋਚਾਪੇਸੁਂ – ‘‘ਕਾਲੋ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ।
153. Atha kho sunidhavassakārā magadhamahāmattā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu, ekamantaṃ ṭhitā kho sunidhavassakārā magadhamahāmattā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘adhivāsetu no bhavaṃ gotamo ajjatanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho sunidhavassakārā magadhamahāmattā bhagavato adhivāsanaṃ viditvā yena sako āvasatho tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā sake āvasathe paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesuṃ – ‘‘kālo, bho gotama, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਯੇਨ ਸੁਨਿਧવਸ੍ਸਕਾਰਾਨਂ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤਾਨਂ ਆવਸਥੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੁਨਿਧવਸ੍ਸਕਾਰਾ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਣੀਤੇਨ ਖਾਦਨੀਯੇਨ ਭੋਜਨੀਯੇਨ ਸਹਤ੍ਥਾ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਸੁਂ ਸਮ੍ਪવਾਰੇਸੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਸੁਨਿਧવਸ੍ਸਕਾਰਾ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਂ ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਨੀਚਂ ਆਸਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਖੋ ਸੁਨਿਧવਸ੍ਸਕਾਰੇ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੇ ਭਗવਾ ਇਮਾਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਅਨੁਮੋਦਿ –
Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena sunidhavassakārānaṃ magadhamahāmattānaṃ āvasatho tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho sunidhavassakārā magadhamahāmattā buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesuṃ sampavāresuṃ. Atha kho sunidhavassakārā magadhamahāmattā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho sunidhavassakāre magadhamahāmatte bhagavā imāhi gāthāhi anumodi –
‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਕਪ੍ਪੇਤਿ, વਾਸਂ ਪਣ੍ਡਿਤਜਾਤਿਯੋ।
‘‘Yasmiṃ padese kappeti, vāsaṃ paṇḍitajātiyo;
‘‘ਯਾ ਤਤ੍ਥ ਦੇવਤਾ ਆਸੁਂ, ਤਾਸਂ ਦਕ੍ਖਿਣਮਾਦਿਸੇ।
‘‘Yā tattha devatā āsuṃ, tāsaṃ dakkhiṇamādise;
‘‘ਤਤੋ ਨਂ ਅਨੁਕਮ੍ਪਨ੍ਤਿ, ਮਾਤਾ ਪੁਤ੍ਤਂવ ਓਰਸਂ।
‘‘Tato naṃ anukampanti, mātā puttaṃva orasaṃ;
ਦੇવਤਾਨੁਕਮ੍ਪਿਤੋ ਪੋਸੋ, ਸਦਾ ਭਦ੍ਰਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ॥
Devatānukampito poso, sadā bhadrāni passatī’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸੁਨਿਧવਸ੍ਸਕਾਰੇ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੇ ਇਮਾਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
Atha kho bhagavā sunidhavassakāre magadhamahāmatte imāhi gāthāhi anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
੧੫੪. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸੁਨਿਧવਸ੍ਸਕਾਰਾ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧਾ ਹੋਨ੍ਤਿ – ‘‘ਯੇਨਜ੍ਜ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਦ੍વਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਗੋਤਮਦ੍વਾਰਂ ਨਾਮ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਯੇਨ ਤਿਤ੍ਥੇਨ ਗਙ੍ਗਂ ਨਦਿਂ ਤਰਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਂ ਗੋਤਮਤਿਤ੍ਥਂ ਨਾਮ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਯੇਨ ਦ੍વਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿ , ਤਂ ਗੋਤਮਦ੍વਾਰਂ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਯੇਨ ਗਙ੍ਗਾ ਨਦੀ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਗਙ੍ਗਾ ਨਦੀ ਪੂਰਾ ਹੋਤਿ ਸਮਤਿਤ੍ਤਿਕਾ ਕਾਕਪੇਯ੍ਯਾ। ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਾવਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਉਲ਼ੁਮ੍ਪਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤਿ, ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਕੁਲ੍ਲਂ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤਿ ਅਪਾਰਾ 53, ਪਾਰਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮਾ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ – ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਬਲવਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ વਾ ਬਾਹਂ ਪਸਾਰੇਯ੍ਯ, ਪਸਾਰਿਤਂ વਾ ਬਾਹਂ ਸਮਿਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ – ਗਙ੍ਗਾਯ ਨਦਿਯਾ ਓਰਿਮਤੀਰੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਪਾਰਿਮਤੀਰੇ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਸਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਭਗવਾ ਤੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਨਾવਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਉਲ਼ੁਮ੍ਪਂ ਪਰਿਯੇਸਨ੍ਤੇ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਕੁਲ੍ਲਂ ਬਨ੍ਧਨ੍ਤੇ ਅਪਾਰਾ ਪਾਰਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੇ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਤਾਯਂ વੇਲਾਯਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ –
154. Tena kho pana samayena sunidhavassakārā magadhamahāmattā bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhā honti – ‘‘yenajja samaṇo gotamo dvārena nikkhamissati, taṃ gotamadvāraṃ nāma bhavissati. Yena titthena gaṅgaṃ nadiṃ tarissati, taṃ gotamatitthaṃ nāma bhavissatī’’ti. Atha kho bhagavā yena dvārena nikkhami , taṃ gotamadvāraṃ nāma ahosi. Atha kho bhagavā yena gaṅgā nadī tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena gaṅgā nadī pūrā hoti samatittikā kākapeyyā. Appekacce manussā nāvaṃ pariyesanti, appekacce uḷumpaṃ pariyesanti, appekacce kullaṃ bandhanti apārā 54, pāraṃ gantukāmā. Atha kho bhagavā – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva – gaṅgāya nadiyā orimatīre antarahito pārimatīre paccuṭṭhāsi saddhiṃ bhikkhusaṅghena. Addasā kho bhagavā te manusse appekacce nāvaṃ pariyesante appekacce uḷumpaṃ pariyesante appekacce kullaṃ bandhante apārā pāraṃ gantukāme. Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘ਯੇ ਤਰਨ੍ਤਿ ਅਣ੍ਣવਂ ਸਰਂ, ਸੇਤੁਂ ਕਤ੍વਾਨ વਿਸਜ੍ਜ ਪਲ੍ਲਲਾਨਿ।
‘‘Ye taranti aṇṇavaṃ saraṃ, setuṃ katvāna visajja pallalāni;
ਪਠਮਭਾਣવਾਰੋ।
Paṭhamabhāṇavāro.
ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਕਥਾ
Ariyasaccakathā
੧੫੫. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਕੋਟਿਗਾਮੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਕੋਟਿਗਾਮੋ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਕੋਟਿਗਾਮੇ વਿਹਰਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ –
155. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena koṭigāmo tenupasaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena koṭigāmo tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā koṭigāme viharati. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi –
‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ ਏવਮਿਦਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾવਿਤਂ ਸਂਸਰਿਤਂ ਮਮਞ੍ਚੇવ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ। ਕਤਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ? ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ ਏવਮਿਦਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾવਿਤਂ ਸਂਸਰਿਤਂ ਮਮਞ੍ਚੇવ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ। ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ ਏવਮਿਦਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾવਿਤਂ ਸਂਸਰਿਤਂ ਮਮਞ੍ਚੇવ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ। ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ ਏવਮਿਦਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾવਿਤਂ ਸਂਸਰਿਤਂ ਮਮਞ੍ਚੇવ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ। ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾਯ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਸ੍ਸ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ ਏવਮਿਦਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾવਿਤਂ ਸਂਸਰਿਤਂ ਮਮਞ੍ਚੇવ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ। ਤਯਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੁਕ੍ਖਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਂ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ, ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯਂ 59 ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਂ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਂ 60 ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਂ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਂ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਂ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ, ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਭવਤਣ੍ਹਾ, ਖੀਣਾ ਭવਨੇਤ੍ਤਿ, ਨਤ੍ਥਿਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭવੋ’’ਤਿ। ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ। ਇਦਂ વਤ੍વਾਨ ਸੁਗਤੋ ਅਥਾਪਰਂ ਏਤਦવੋਚ ਸਤ੍ਥਾ –
‘‘Catunnaṃ , bhikkhave, ariyasaccānaṃ ananubodhā appaṭivedhā evamidaṃ dīghamaddhānaṃ sandhāvitaṃ saṃsaritaṃ mamañceva tumhākañca. Katamesaṃ catunnaṃ? Dukkhassa, bhikkhave, ariyasaccassa ananubodhā appaṭivedhā evamidaṃ dīghamaddhānaṃ sandhāvitaṃ saṃsaritaṃ mamañceva tumhākañca. Dukkhasamudayassa, bhikkhave, ariyasaccassa ananubodhā appaṭivedhā evamidaṃ dīghamaddhānaṃ sandhāvitaṃ saṃsaritaṃ mamañceva tumhākañca. Dukkhanirodhassa, bhikkhave, ariyasaccassa ananubodhā appaṭivedhā evamidaṃ dīghamaddhānaṃ sandhāvitaṃ saṃsaritaṃ mamañceva tumhākañca. Dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya, bhikkhave, ariyasaccassa ananubodhā appaṭivedhā evamidaṃ dīghamaddhānaṃ sandhāvitaṃ saṃsaritaṃ mamañceva tumhākañca. Tayidaṃ, bhikkhave, dukkhaṃ ariyasaccaṃ anubuddhaṃ paṭividdhaṃ, dukkhasamudayaṃ 61 ariyasaccaṃ anubuddhaṃ paṭividdhaṃ, dukkhanirodhaṃ 62 ariyasaccaṃ anubuddhaṃ paṭividdhaṃ, dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ anubuddhaṃ paṭividdhaṃ, ucchinnā bhavataṇhā, khīṇā bhavanetti, natthidāni punabbhavo’’ti. Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਂ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਦਸ੍ਸਨਾ।
‘‘Catunnaṃ ariyasaccānaṃ, yathābhūtaṃ adassanā;
ਸਂਸਿਤਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ, ਤਾਸੁ ਤਾਸ੍વੇવ ਜਾਤਿਸੁ॥
Saṃsitaṃ dīghamaddhānaṃ, tāsu tāsveva jātisu.
ਤਾਨਿ ਏਤਾਨਿ ਦਿਟ੍ਠਾਨਿ, ਭવਨੇਤ੍ਤਿ ਸਮੂਹਤਾ।
Tāni etāni diṭṭhāni, bhavanetti samūhatā;
ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਮੂਲਂ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭવੋ’’ਤਿ॥
Ucchinnaṃ mūlaṃ dukkhassa, natthi dāni punabbhavo’’ti.
ਤਤ੍ਰਪਿ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਕੋਟਿਗਾਮੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਏਤਦੇવ ਬਹੁਲਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਇਤਿ ਸੀਲਂ, ਇਤਿ ਸਮਾਧਿ, ਇਤਿ ਪਞ੍ਞਾ। ਸੀਲਪਰਿਭਾવਿਤੋ ਸਮਾਧਿ ਮਹਪ੍ਫਲੋ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸੋ। ਸਮਾਧਿਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾ। ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਭਾવਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਆਸવੇਹਿ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕਾਮਾਸવਾ, ਭવਾਸવਾ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾ’’ਤਿ।
Tatrapi sudaṃ bhagavā koṭigāme viharanto etadeva bahulaṃ bhikkhūnaṃ dhammiṃ kathaṃ karoti – ‘‘iti sīlaṃ, iti samādhi, iti paññā. Sīlaparibhāvito samādhi mahapphalo hoti mahānisaṃso. Samādhiparibhāvitā paññā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Paññāparibhāvitaṃ cittaṃ sammadeva āsavehi vimuccati, seyyathidaṃ – kāmāsavā, bhavāsavā, avijjāsavā’’ti.
ਅਨਾવਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣਾ
Anāvattidhammasambodhiparāyaṇā
੧੫੬. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਕੋਟਿਗਾਮੇ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਨਾਤਿਕਾ 63 ਤੇਨੁਪਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਨਾਤਿਕਾ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰਪਿ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਨਾਤਿਕੇ વਿਹਰਤਿ ਗਿਞ੍ਜਕਾવਸਥੇ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਾਲ਼੍ਹੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਾਤਿਕੇ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਕਾ ਗਤਿ, ਕੋ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯੋ? ਨਨ੍ਦਾ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਨਾਤਿਕੇ ਕਾਲਙ੍ਕਤਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਕਾ ਗਤਿ, ਕੋ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯੋ? ਸੁਦਤ੍ਤੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਕੋ ਨਾਤਿਕੇ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਕਾ ਗਤਿ, ਕੋ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯੋ? ਸੁਜਾਤਾ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਿਕਾ ਨਾਤਿਕੇ ਕਾਲਙ੍ਕਤਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਕਾ ਗਤਿ , ਕੋ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯੋ? ਕੁਕ੍ਕੁਟੋ 64 ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਕੋ ਨਾਤਿਕੇ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਕਾ ਗਤਿ, ਕੋ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯੋ? ਕਾਲ਼ਿਮ੍ਬੋ 65 ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਕੋ…ਪੇ॰… ਨਿਕਟੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਕੋ… ਕਟਿਸ੍ਸਹੋ 66 ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਕੋ… ਤੁਟ੍ਠੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਕੋ… ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਕੋ… ਭਦ੍ਦੋ 67 ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਕੋ… ਸੁਭਦ੍ਦੋ 68 ਨਾਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਕੋ ਨਾਤਿਕੇ ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਕਾ ਗਤਿ, ਕੋ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯੋ’’ਤਿ?
156. Atha kho bhagavā koṭigāme yathābhirantaṃ viharitvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena nātikā 69 tenupaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena nātikā tadavasari. Tatrapi sudaṃ bhagavā nātike viharati giñjakāvasathe. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sāḷho nāma, bhante, bhikkhu nātike kālaṅkato, tassa kā gati, ko abhisamparāyo? Nandā nāma, bhante, bhikkhunī nātike kālaṅkatā, tassā kā gati, ko abhisamparāyo? Sudatto nāma, bhante, upāsako nātike kālaṅkato, tassa kā gati, ko abhisamparāyo? Sujātā nāma, bhante, upāsikā nātike kālaṅkatā, tassā kā gati , ko abhisamparāyo? Kukkuṭo 70 nāma, bhante, upāsako nātike kālaṅkato, tassa kā gati, ko abhisamparāyo? Kāḷimbo 71 nāma, bhante, upāsako…pe… nikaṭo nāma, bhante, upāsako… kaṭissaho 72 nāma, bhante, upāsako… tuṭṭho nāma, bhante, upāsako… santuṭṭho nāma, bhante, upāsako… bhaddo 73 nāma, bhante, upāsako… subhaddo 74 nāma, bhante, upāsako nātike kālaṅkato, tassa kā gati, ko abhisamparāyo’’ti?
੧੫੭. ‘‘ਸਾਲ਼੍ਹੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾ ਅਨਾਸવਂ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਾਸਿ। ਨਨ੍ਦਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਨੀ ਅਨਾવਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ। ਸੁਦਤ੍ਤੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਪਾਸਕੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾਨਂ ਤਨੁਤ੍ਤਾ ਸਕਦਾਗਾਮੀ ਸਕਿਦੇવ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ। ਸੁਜਾਤਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਪਾਸਿਕਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਅવਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮਾ ਨਿਯਤਾ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣਾ 75। ਕੁਕ੍ਕੁਟੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਪਾਸਕੋ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਓਪਪਾਤਿਕੋ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਅਨਾવਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ। ਕਾਲ਼ਿਮ੍ਬੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਪਾਸਕੋ…ਪੇ॰… ਨਿਕਟੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਪਾਸਕੋ… ਕਟਿਸ੍ਸਹੋ , ਆਨਨ੍ਦ, ਉਪਾਸਕੋ… ਤੁਟ੍ਠੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਪਾਸਕੋ … ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਪਾਸਕੋ… ਭਦ੍ਦੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਪਾਸਕੋ… ਸੁਭਦ੍ਦੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਪਾਸਕੋ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਓਪਪਾਤਿਕੋ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀ ਅਨਾવਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੋ ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ । ਪਰੋਪਞ੍ਞਾਸਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਨਾਤਿਕੇ ਉਪਾਸਕਾ ਕਾਲਙ੍ਕਤਾ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਓਰਮ੍ਭਾਗਿਯਾਨਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਓਪਪਾਤਿਕਾ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਨੋ ਅਨਾવਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮਾ ਤਸ੍ਮਾ ਲੋਕਾ। ਸਾਧਿਕਾ ਨવੁਤਿ 76, ਆਨਨ੍ਦ, ਨਾਤਿਕੇ ਉਪਾਸਕਾ ਕਾਲਙ੍ਕਤਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਾਨਂ ਤਨੁਤ੍ਤਾ ਸਕਦਾਗਾਮਿਨੋ ਸਕਿਦੇવ ਇਮਂ ਲੋਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਸਾਤਿਰੇਕਾਨਿ 77, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਞ੍ਚਸਤਾਨਿ ਨਾਤਿਕੇ ਉਪਾਸਕਾ ਕਾਲਙ੍ਕਤਾ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਂਯੋਜਨਾਨਂ ਪਰਿਕ੍ਖਯਾ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨਾ ਅવਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮਾ ਨਿਯਤਾ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣਾ।
157. ‘‘Sāḷho, ānanda, bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. Nandā, ānanda, bhikkhunī pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyinī anāvattidhammā tasmā lokā. Sudatto, ānanda, upāsako tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karissati. Sujātā, ānanda, upāsikā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā 78. Kukkuṭo, ānanda, upāsako pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. Kāḷimbo, ānanda, upāsako…pe… nikaṭo, ānanda, upāsako… kaṭissaho , ānanda, upāsako… tuṭṭho, ānanda, upāsako … santuṭṭho, ānanda, upāsako… bhaddo, ānanda, upāsako… subhaddo, ānanda, upāsako pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā . Paropaññāsaṃ, ānanda, nātike upāsakā kālaṅkatā, pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyino anāvattidhammā tasmā lokā. Sādhikā navuti 79, ānanda, nātike upāsakā kālaṅkatā tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmino sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karissanti. Sātirekāni 80, ānanda, pañcasatāni nātike upāsakā kālaṅkatā, tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā.
ਧਮ੍ਮਾਦਾਸਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਾ
Dhammādāsadhammapariyāyā
੧੫੮. ‘‘ਅਨਚ੍ਛਰਿਯਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਯਂ ਮਨੁਸ੍ਸਭੂਤੋ ਕਾਲਙ੍ਕਰੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ 81 ਕਾਲਙ੍ਕਤੇ ਤਥਾਗਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਥ, વਿਹੇਸਾ ਹੇਸਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ। ਤਸ੍ਮਾਤਿਹਾਨਨ੍ਦ, ਧਮ੍ਮਾਦਾਸਂ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਅਤ੍ਤਨਾવ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ – ‘ਖੀਣਨਿਰਯੋਮ੍ਹਿ ਖੀਣਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿ ਖੀਣਪੇਤ੍ਤਿવਿਸਯੋ ਖੀਣਾਪਾਯਦੁਗ੍ਗਤਿવਿਨਿਪਾਤੋ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਹਮਸ੍ਮਿ ਅવਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋ ਨਿਯਤੋ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ’ਤਿ।
158. ‘‘Anacchariyaṃ kho panetaṃ, ānanda, yaṃ manussabhūto kālaṅkareyya. Tasmiṃyeva 82 kālaṅkate tathāgataṃ upasaṅkamitvā etamatthaṃ pucchissatha, vihesā hesā, ānanda, tathāgatassa. Tasmātihānanda, dhammādāsaṃ nāma dhammapariyāyaṃ desessāmi, yena samannāgato ariyasāvako ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’ti.
੧੫੯. ‘‘ਕਤਮੋ ਚ ਸੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਧਮ੍ਮਾਦਾਸੋ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯੋ, ਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਅਤ੍ਤਨਾવ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ – ‘ਖੀਣਨਿਰਯੋਮ੍ਹਿ ਖੀਣਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿ ਖੀਣਪੇਤ੍ਤਿવਿਸਯੋ ਖੀਣਾਪਾਯਦੁਗ੍ਗਤਿવਿਨਿਪਾਤੋ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਹਮਸ੍ਮਿ ਅવਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋ ਨਿਯਤੋ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ’ਤਿ?
159. ‘‘Katamo ca so, ānanda, dhammādāso dhammapariyāyo, yena samannāgato ariyasāvako ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’ti?
‘‘ਇਧਾਨਨ੍ਦ , ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਬੁਦ੍ਧੇ ਅવੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ – ‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’ਤਿ।
‘‘Idhānanda , ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti.
‘‘ਧਮ੍ਮੇ ਅવੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ – ‘ਸ੍વਾਕ੍ਖਾਤੋ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮੋ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਅਕਾਲਿਕੋ ਏਹਿਪਸ੍ਸਿਕੋ ਓਪਨੇਯ੍ਯਿਕੋ ਪਚ੍ਚਤ੍ਤਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ વਿਞ੍ਞੂਹੀ’ਤਿ।
‘‘Dhamme aveccappasādena samannāgato hoti – ‘svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhī’ti.
‘‘ਸਙ੍ਘੇ ਅવੇਚ੍ਚਪ੍ਪਸਾਦੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ – ‘ਸੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ, ਉਜੁਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ, ਞਾਯਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ, ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ ਯਦਿਦਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਪੁਰਿਸਯੁਗਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਾ, ਏਸ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਸਙ੍ਘੋ ਆਹੁਨੇਯ੍ਯੋ ਪਾਹੁਨੇਯ੍ਯੋ ਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯੋ ਅਞ੍ਜਲਿਕਰਣੀਯੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਪੁਞ੍ਞਕ੍ਖੇਤ੍ਤਂ ਲੋਕਸ੍ਸਾ’ਤਿ।
‘‘Saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti – ‘suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ujuppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, ñāyappaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho, sāmīcippaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho yadidaṃ cattāri purisayugāni aṭṭha purisapuggalā, esa bhagavato sāvakasaṅgho āhuneyyo pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā’ti.
‘‘ਅਰਿਯਕਨ੍ਤੇਹਿ ਸੀਲੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਹੋਤਿ ਅਖਣ੍ਡੇਹਿ ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਦੇਹਿ ਅਸਬਲੇਹਿ ਅਕਮ੍ਮਾਸੇਹਿ ਭੁਜਿਸ੍ਸੇਹਿ વਿਞ੍ਞੂਪਸਤ੍ਥੇਹਿ ਅਪਰਾਮਟ੍ਠੇਹਿ ਸਮਾਧਿਸਂવਤ੍ਤਨਿਕੇਹਿ।
‘‘Ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi acchiddehi asabalehi akammāsehi bhujissehi viññūpasatthehi aparāmaṭṭhehi samādhisaṃvattanikehi.
‘‘ਅਯਂ ਖੋ ਸੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਧਮ੍ਮਾਦਾਸੋ ਧਮ੍ਮਪਰਿਯਾਯੋ, ਯੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਸਾવਕੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਅਤ੍ਤਨਾવ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਬ੍ਯਾਕਰੇਯ੍ਯ – ‘ਖੀਣਨਿਰਯੋਮ੍ਹਿ ਖੀਣਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿ ਖੀਣਪੇਤ੍ਤਿવਿਸਯੋ ਖੀਣਾਪਾਯਦੁਗ੍ਗਤਿવਿਨਿਪਾਤੋ, ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋਹਮਸ੍ਮਿ ਅવਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋ ਨਿਯਤੋ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ’’’ਤਿ।
‘‘Ayaṃ kho so, ānanda, dhammādāso dhammapariyāyo, yena samannāgato ariyasāvako ākaṅkhamāno attanāva attānaṃ byākareyya – ‘khīṇanirayomhi khīṇatiracchānayoni khīṇapettivisayo khīṇāpāyaduggativinipāto, sotāpannohamasmi avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’’ti.
ਤਤ੍ਰਪਿ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਨਾਤਿਕੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਗਿਞ੍ਜਕਾવਸਥੇ ਏਤਦੇવ ਬਹੁਲਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਰੋਤਿ –
Tatrapi sudaṃ bhagavā nātike viharanto giñjakāvasathe etadeva bahulaṃ bhikkhūnaṃ dhammiṃ kathaṃ karoti –
‘‘ਇਤਿ ਸੀਲਂ ਇਤਿ ਸਮਾਧਿ ਇਤਿ ਪਞ੍ਞਾ। ਸੀਲਪਰਿਭਾવਿਤੋ ਸਮਾਧਿ ਮਹਪ੍ਫਲੋ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸੋ। ਸਮਾਧਿਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾ। ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਭਾવਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਆਸવੇਹਿ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕਾਮਾਸવਾ, ਭવਾਸવਾ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾ’’ਤਿ।
‘‘Iti sīlaṃ iti samādhi iti paññā. Sīlaparibhāvito samādhi mahapphalo hoti mahānisaṃso. Samādhiparibhāvitā paññā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Paññāparibhāvitaṃ cittaṃ sammadeva āsavehi vimuccati, seyyathidaṃ – kāmāsavā, bhavāsavā, avijjāsavā’’ti.
੧੬੦. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਨਾਤਿਕੇ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ વੇਸਾਲੀ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ વੇਸਾਲੀ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਅਮ੍ਬਪਾਲਿવਨੇ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ –
160. Atha kho bhagavā nātike yathābhirantaṃ viharitvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena vesālī tenupasaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena vesālī tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati ambapālivane. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi –
‘‘ਸਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿਹਰੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ, ਅਯਂ વੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨੁਸਾਸਨੀ। ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸੀ વਿਹਰਤਿ ਆਤਾਪੀ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸਤਿਮਾ વਿਨੇਯ੍ਯ ਲੋਕੇ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਂ। વੇਦਨਾਸੁ વੇਦਨਾਨੁਪਸ੍ਸੀ…ਪੇ॰… ਚਿਤ੍ਤੇ ਚਿਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸੀ…ਪੇ॰… ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ વਿਹਰਤਿ ਆਤਾਪੀ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸਤਿਮਾ વਿਨੇਯ੍ਯ ਲੋਕੇ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਂ। ਏવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Sato, bhikkhave, bhikkhu vihareyya sampajāno, ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanī. Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sato hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Vedanāsu vedanānupassī…pe… citte cittānupassī…pe… dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sato hoti.
‘‘ਕਥਞ੍ਚ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਹੋਤਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਆਲੋਕਿਤੇ વਿਲੋਕਿਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਸਮਿਞ੍ਜਿਤੇ ਪਸਾਰਿਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਸਙ੍ਘਾਟਿਪਤ੍ਤਚੀવਰਧਾਰਣੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਅਸਿਤੇ ਪੀਤੇ ਖਾਯਿਤੇ ਸਾਯਿਤੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਉਚ੍ਚਾਰਪਸ੍ਸਾવਕਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ, ਗਤੇ ਠਿਤੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਜਾਗਰਿਤੇ ਭਾਸਿਤੇ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇ ਸਮ੍ਪਜਾਨਕਾਰੀ ਹੋਤਿ। ਏવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਹੋਤਿ। ਸਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿਹਰੇਯ੍ਯ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ, ਅਯਂ વੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਅਨੁਸਾਸਨੀ’’ਤਿ।
‘‘Kathañca , bhikkhave, bhikkhu sampajāno hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu abhikkante paṭikkante sampajānakārī hoti, ālokite vilokite sampajānakārī hoti, samiñjite pasārite sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sampajānakārī hoti, asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti, uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sampajāno hoti. Sato, bhikkhave, bhikkhu vihareyya sampajāno, ayaṃ vo amhākaṃ anusāsanī’’ti.
ਅਮ੍ਬਪਾਲੀਗਣਿਕਾ
Ambapālīgaṇikā
੧੬੧. ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਅਮ੍ਬਪਾਲੀ ਗਣਿਕਾ – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ વੇਸਾਲਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਅਮ੍ਬવਨੇ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਮ੍ਬਪਾਲੀ ਗਣਿਕਾ ਭਦ੍ਦਾਨਿ ਭਦ੍ਦਾਨਿ ਯਾਨਾਨਿ ਯੋਜਾਪੇਤ੍વਾ ਭਦ੍ਦਂ ਭਦ੍ਦਂ ਯਾਨਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਭਦ੍ਦੇਹਿ ਭਦ੍ਦੇਹਿ ਯਾਨੇਹਿ વੇਸਾਲਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਾਸਿ। ਯੇਨ ਸਕੋ ਆਰਾਮੋ ਤੇਨ ਪਾਯਾਸਿ। ਯਾવਤਿਕਾ ਯਾਨਸ੍ਸ ਭੂਮਿ, ਯਾਨੇਨ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਯਾਨਾ ਪਚ੍ਚੋਰੋਹਿਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਿਕਾવ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਅਮ੍ਬਪਾਲਿਂ ਗਣਿਕਂ ਭਗવਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਸਿ ਸਮਾਦਪੇਸਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਸਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਮ੍ਬਪਾਲੀ ਗਣਿਕਾ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਸਮਾਦਪਿਤਾ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜਿਤਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸਿਤਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਧਿવਾਸੇਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਸ੍વਾਤਨਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਭਗવਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ। ਅਥ ਖੋ ਅਮ੍ਬਪਾਲੀ ਗਣਿਕਾ ਭਗવਤੋ ਅਧਿવਾਸਨਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
161. Assosi kho ambapālī gaṇikā – ‘‘bhagavā kira vesāliṃ anuppatto vesāliyaṃ viharati mayhaṃ ambavane’’ti. Atha kho ambapālī gaṇikā bhaddāni bhaddāni yānāni yojāpetvā bhaddaṃ bhaddaṃ yānaṃ abhiruhitvā bhaddehi bhaddehi yānehi vesāliyā niyyāsi. Yena sako ārāmo tena pāyāsi. Yāvatikā yānassa bhūmi, yānena gantvā, yānā paccorohitvā pattikāva yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho ambapāliṃ gaṇikaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho ambapālī gaṇikā bhagavatā dhammiyā kathāya sandassitā samādapitā samuttejitā sampahaṃsitā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho ambapālī gaṇikā bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ વੇਸਾਲਿਕਾ ਲਿਚ੍ਛવੀ – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ વੇਸਾਲਿਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਅਮ੍ਬਪਾਲਿવਨੇ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਭਦ੍ਦਾਨਿ ਭਦ੍ਦਾਨਿ ਯਾਨਾਨਿ ਯੋਜਾਪੇਤ੍વਾ ਭਦ੍ਦਂ ਭਦ੍ਦਂ ਯਾਨਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਭਦ੍ਦੇਹਿ ਭਦ੍ਦੇਹਿ ਯਾਨੇਹਿ વੇਸਾਲਿਯਾ ਨਿਯ੍ਯਿਂਸੁ। ਤਤ੍ਰ ਏਕਚ੍ਚੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਨੀਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਨੀਲવਣ੍ਣਾ ਨੀਲવਤ੍ਥਾ ਨੀਲਾਲਙ੍ਕਾਰਾ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਪੀਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਪੀਤવਣ੍ਣਾ ਪੀਤવਤ੍ਥਾ ਪੀਤਾਲਙ੍ਕਾਰਾ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਲੋਹਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਲੋਹਿਤવਣ੍ਣਾ ਲੋਹਿਤવਤ੍ਥਾ ਲੋਹਿਤਾਲਙ੍ਕਾਰਾ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਓਦਾਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਓਦਾਤવਣ੍ਣਾ ਓਦਾਤવਤ੍ਥਾ ਓਦਾਤਾਲਙ੍ਕਾਰਾ। ਅਥ ਖੋ ਅਮ੍ਬਪਾਲੀ ਗਣਿਕਾ ਦਹਰਾਨਂ ਦਹਰਾਨਂ ਲਿਚ੍ਛવੀਨਂ ਅਕ੍ਖੇਨ ਅਕ੍ਖਂ ਚਕ੍ਕੇਨ ਚਕ੍ਕਂ ਯੁਗੇਨ ਯੁਗਂ ਪਟਿવਟ੍ਟੇਸਿ 83। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਅਮ੍ਬਪਾਲਿਂ ਗਣਿਕਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਕਿਂ, ਜੇ ਅਮ੍ਬਪਾਲਿ , ਦਹਰਾਨਂ ਦਹਰਾਨਂ ਲਿਚ੍ਛવੀਨਂ ਅਕ੍ਖੇਨ ਅਕ੍ਖਂ ਚਕ੍ਕੇਨ ਚਕ੍ਕਂ ਯੁਗੇਨ ਯੁਗਂ ਪਟਿવਟ੍ਟੇਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਤਥਾ ਹਿ ਪਨ ਮੇ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤਾ, ਭਗવਾ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੋ ਸ੍વਾਤਨਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ। ‘‘ਦੇਹਿ, ਜੇ ਅਮ੍ਬਪਾਲਿ, ਏਤਂ 84 ਭਤ੍ਤਂ ਸਤਸਹਸ੍ਸੇਨਾ’’ਤਿ। ‘‘ਸਚੇਪਿ ਮੇ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤਾ, વੇਸਾਲਿਂ ਸਾਹਾਰਂ ਦਸ੍ਸਥ 85, ਏવਮਹਂ ਤਂ 86 ਭਤ੍ਤਂ ਨ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ 87। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਅਙ੍ਗੁਲਿਂ ਫੋਟੇਸੁਂ – ‘‘ਜਿਤਮ੍ਹ 88 વਤ ਭੋ ਅਮ੍ਬਕਾਯ, ਜਿਤਮ੍ਹ વਤ ਭੋ ਅਮ੍ਬਕਾਯਾ’’ਤਿ 89।
Assosuṃ kho vesālikā licchavī – ‘‘bhagavā kira vesāliṃ anuppatto vesāliyaṃ viharati ambapālivane’’ti. Atha kho te licchavī bhaddāni bhaddāni yānāni yojāpetvā bhaddaṃ bhaddaṃ yānaṃ abhiruhitvā bhaddehi bhaddehi yānehi vesāliyā niyyiṃsu. Tatra ekacce licchavī nīlā honti nīlavaṇṇā nīlavatthā nīlālaṅkārā, ekacce licchavī pītā honti pītavaṇṇā pītavatthā pītālaṅkārā, ekacce licchavī lohitā honti lohitavaṇṇā lohitavatthā lohitālaṅkārā, ekacce licchavī odātā honti odātavaṇṇā odātavatthā odātālaṅkārā. Atha kho ambapālī gaṇikā daharānaṃ daharānaṃ licchavīnaṃ akkhena akkhaṃ cakkena cakkaṃ yugena yugaṃ paṭivaṭṭesi 90. Atha kho te licchavī ambapāliṃ gaṇikaṃ etadavocuṃ – ‘‘kiṃ, je ambapāli , daharānaṃ daharānaṃ licchavīnaṃ akkhena akkhaṃ cakkena cakkaṃ yugena yugaṃ paṭivaṭṭesī’’ti? ‘‘Tathā hi pana me, ayyaputtā, bhagavā nimantito svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. ‘‘Dehi, je ambapāli, etaṃ 91 bhattaṃ satasahassenā’’ti. ‘‘Sacepi me, ayyaputtā, vesāliṃ sāhāraṃ dassatha 92, evamahaṃ taṃ 93 bhattaṃ na dassāmī’’ti 94. Atha kho te licchavī aṅguliṃ phoṭesuṃ – ‘‘jitamha 95 vata bho ambakāya, jitamha vata bho ambakāyā’’ti 96.
ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਯੇਨ ਅਮ੍ਬਪਾਲਿવਨਂ ਤੇਨ ਪਾਯਿਂਸੁ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਭਗવਾ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਯੇਸਂ 97, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਦੇવਾ ਤਾવਤਿਂਸਾ ਅਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬਾ, ਓਲੋਕੇਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਲਿਚ੍ਛવਿਪਰਿਸਂ; ਅਪਲੋਕੇਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ , ਲਿਚ੍ਛવਿਪਰਿਸਂ; ਉਪਸਂਹਰਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਲਿਚ੍ਛવਿਪਰਿਸਂ – ਤਾવਤਿਂਸਸਦਿਸ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਯਾવਤਿਕਾ ਯਾਨਸ੍ਸ ਭੂਮਿ, ਯਾਨੇਨ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਯਾਨਾ ਪਚ੍ਚੋਰੋਹਿਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਿਕਾવ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਖੋ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਭਗવਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਸਿ ਸਮਾਦਪੇਸਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਸਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਸਮਾਦਪਿਤਾ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜਿਤਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸਿਤਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਅਧਿવਾਸੇਤੁ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਸ੍વਾਤਨਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਧਿવੁਤ੍ਥਂ 98 ਖੋ ਮੇ, ਲਿਚ੍ਛવੀ, ਸ੍વਾਤਨਾਯ ਅਮ੍ਬਪਾਲਿਯਾ ਗਣਿਕਾਯ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਅਙ੍ਗੁਲਿਂ ਫੋਟੇਸੁਂ – ‘‘ਜਿਤਮ੍ਹ વਤ ਭੋ ਅਮ੍ਬਕਾਯ, ਜਿਤਮ੍ਹ વਤ ਭੋ ਅਮ੍ਬਕਾਯਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ।
Atha kho te licchavī yena ambapālivanaṃ tena pāyiṃsu. Addasā kho bhagavā te licchavī dūratova āgacchante. Disvāna bhikkhū āmantesi – ‘‘yesaṃ 99, bhikkhave, bhikkhūnaṃ devā tāvatiṃsā adiṭṭhapubbā, oloketha, bhikkhave, licchaviparisaṃ; apaloketha, bhikkhave , licchaviparisaṃ; upasaṃharatha, bhikkhave, licchaviparisaṃ – tāvatiṃsasadisa’’nti. Atha kho te licchavī yāvatikā yānassa bhūmi, yānena gantvā, yānā paccorohitvā pattikāva yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho te licchavī bhagavā dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho te licchavī bhagavatā dhammiyā kathāya sandassitā samādapitā samuttejitā sampahaṃsitā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘adhivāsetu no, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Atha kho bhagavā te licchavī etadavoca – ‘‘adhivutthaṃ 100 kho me, licchavī, svātanāya ambapāliyā gaṇikāya bhatta’’nti. Atha kho te licchavī aṅguliṃ phoṭesuṃ – ‘‘jitamha vata bho ambakāya, jitamha vata bho ambakāyā’’ti. Atha kho te licchavī bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkamiṃsu.
੧੬੨. ਅਥ ਖੋ ਅਮ੍ਬਪਾਲੀ ਗਣਿਕਾ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਸਕੇ ਆਰਾਮੇ ਪਣੀਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਪਟਿਯਾਦਾਪੇਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਕਾਲਂ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ – ‘‘ਕਾਲੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਯੇਨ ਅਮ੍ਬਪਾਲਿਯਾ ਗਣਿਕਾਯ ਨਿવੇਸਨਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਮ੍ਬਪਾਲੀ ਗਣਿਕਾ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਣੀਤੇਨ ਖਾਦਨੀਯੇਨ ਭੋਜਨੀਯੇਨ ਸਹਤ੍ਥਾ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਸਿ ਸਮ੍ਪવਾਰੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਮ੍ਬਪਾਲੀ ਗਣਿਕਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਂ ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਂ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਨੀਚਂ ਆਸਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਖੋ ਅਮ੍ਬਪਾਲੀ ਗਣਿਕਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਮਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਰਾਮਂ ਬੁਦ੍ਧਪ੍ਪਮੁਖਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ। ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ ਭਗવਾ ਆਰਾਮਂ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਮ੍ਬਪਾਲਿਂ ਗਣਿਕਂ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਮਾਦਪੇਤ੍વਾ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਤਤ੍ਰਪਿ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਅਮ੍ਬਪਾਲਿવਨੇ ਏਤਦੇવ ਬਹੁਲਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਇਤਿ ਸੀਲਂ, ਇਤਿ ਸਮਾਧਿ, ਇਤਿ ਪਞ੍ਞਾ। ਸੀਲਪਰਿਭਾવਿਤੋ ਸਮਾਧਿ ਮਹਪ੍ਫਲੋ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸੋ। ਸਮਾਧਿਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾ। ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਭਾવਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਆਸવੇਹਿ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕਾਮਾਸવਾ, ਭવਾਸવਾ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾ’’ਤਿ।
162. Atha kho ambapālī gaṇikā tassā rattiyā accayena sake ārāme paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena ambapāliyā gaṇikāya nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho ambapālī gaṇikā buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ paṇītena khādanīyena bhojanīyena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho ambapālī gaṇikā bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnā kho ambapālī gaṇikā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘imāhaṃ, bhante, ārāmaṃ buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa dammī’’ti. Paṭiggahesi bhagavā ārāmaṃ. Atha kho bhagavā ambapāliṃ gaṇikaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Tatrapi sudaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharanto ambapālivane etadeva bahulaṃ bhikkhūnaṃ dhammiṃ kathaṃ karoti – ‘‘iti sīlaṃ, iti samādhi, iti paññā. Sīlaparibhāvito samādhi mahapphalo hoti mahānisaṃso. Samādhiparibhāvitā paññā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Paññāparibhāvitaṃ cittaṃ sammadeva āsavehi vimuccati, seyyathidaṃ – kāmāsavā, bhavāsavā, avijjāsavā’’ti.
વੇਲ਼ੁવਗਾਮવਸ੍ਸੂਪਗਮਨਂ
Veḷuvagāmavassūpagamanaṃ
੧੬੩. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਮ੍ਬਪਾਲਿવਨੇ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ વੇਲ਼ੁવਗਾਮਕੋ 101 ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ વੇਲ਼ੁવਗਾਮਕੋ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ વੇਲ਼ੁવਗਾਮਕੇ વਿਹਰਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਥ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਨ੍ਤਾ વੇਸਾਲਿਂ ਯਥਾਮਿਤ੍ਤਂ ਯਥਾਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਯਥਾਸਮ੍ਭਤ੍ਤਂ વਸ੍ਸਂ ਉਪੇਥ 102। ਅਹਂ ਪਨ ਇਧੇવ વੇਲ਼ੁવਗਾਮਕੇ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਸਮਨ੍ਤਾ વੇਸਾਲਿਂ ਯਥਾਮਿਤ੍ਤਂ ਯਥਾਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਂ ਯਥਾਸਮ੍ਭਤ੍ਤਂ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿਂਸੁ। ਭਗવਾ ਪਨ ਤਤ੍ਥੇવ વੇਲ਼ੁવਗਾਮਕੇ વਸ੍ਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ।
163. Atha kho bhagavā ambapālivane yathābhirantaṃ viharitvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena veḷuvagāmako 103 tenupasaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena veḷuvagāmako tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā veḷuvagāmake viharati. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘etha tumhe, bhikkhave, samantā vesāliṃ yathāmittaṃ yathāsandiṭṭhaṃ yathāsambhattaṃ vassaṃ upetha 104. Ahaṃ pana idheva veḷuvagāmake vassaṃ upagacchāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paṭissutvā samantā vesāliṃ yathāmittaṃ yathāsandiṭṭhaṃ yathāsambhattaṃ vassaṃ upagacchiṃsu. Bhagavā pana tattheva veḷuvagāmake vassaṃ upagacchi.
੧੬੪. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ વਸ੍ਸੂਪਗਤਸ੍ਸ ਖਰੋ ਆਬਾਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਬਾਲ਼੍ਹਾ વੇਦਨਾ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮਾਰਣਨ੍ਤਿਕਾ। ਤਾ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਅવਿਹਞ੍ਞਮਾਨੋ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਨ ਖੋ ਮੇਤਂ ਪਤਿਰੂਪਂ, ਯ੍વਾਹਂ ਅਨਾਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਉਪਟ੍ਠਾਕੇ ਅਨਪਲੋਕੇਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੇਯ੍ਯਂ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮਂ ਆਬਾਧਂ વੀਰਿਯੇਨ ਪਟਿਪਣਾਮੇਤ੍વਾ ਜੀવਿਤਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ વਿਹਰੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਤਂ ਆਬਾਧਂ વੀਰਿਯੇਨ ਪਟਿਪਣਾਮੇਤ੍વਾ ਜੀવਿਤਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਧਿਟ੍ਠਾਯ વਿਹਾਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਸੋ ਆਬਾਧੋ ਪਟਿਪਸ੍ਸਮ੍ਭਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਗਿਲਾਨਾ વੁਟ੍ਠਿਤੋ 105 ਅਚਿਰવੁਟ੍ਠਿਤੋ ਗੇਲਞ੍ਞਾ વਿਹਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ વਿਹਾਰਪਚ੍ਛਾਯਾਯਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਦਿਟ੍ਠੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਫਾਸੁ; ਦਿਟ੍ਠਂ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਖਮਨੀਯਂ, ਅਪਿ ਚ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਧੁਰਕਜਾਤੋ વਿਯ ਕਾਯੋ। ਦਿਸਾਪਿ ਮੇ ਨ ਪਕ੍ਖਾਯਨ੍ਤਿ; ਧਮ੍ਮਾਪਿ ਮਂ ਨ ਪਟਿਭਨ੍ਤਿ ਭਗવਤੋ ਗੇਲਞ੍ਞੇਨ, ਅਪਿ ਚ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਹੋਸਿ ਕਾਚਿਦੇવ ਅਸ੍ਸਾਸਮਤ੍ਤਾ – ‘ਨ ਤਾવ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਯਾવ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇવ ਉਦਾਹਰਤੀ’’’ਤਿ।
164. Atha kho bhagavato vassūpagatassa kharo ābādho uppajji, bāḷhā vedanā vattanti māraṇantikā. Tā sudaṃ bhagavā sato sampajāno adhivāsesi avihaññamāno. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘na kho metaṃ patirūpaṃ, yvāhaṃ anāmantetvā upaṭṭhāke anapaloketvā bhikkhusaṅghaṃ parinibbāyeyyaṃ. Yaṃnūnāhaṃ imaṃ ābādhaṃ vīriyena paṭipaṇāmetvā jīvitasaṅkhāraṃ adhiṭṭhāya vihareyya’’nti. Atha kho bhagavā taṃ ābādhaṃ vīriyena paṭipaṇāmetvā jīvitasaṅkhāraṃ adhiṭṭhāya vihāsi. Atha kho bhagavato so ābādho paṭipassambhi. Atha kho bhagavā gilānā vuṭṭhito 106 aciravuṭṭhito gelaññā vihārā nikkhamma vihārapacchāyāyaṃ paññatte āsane nisīdi. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘diṭṭho me, bhante, bhagavato phāsu; diṭṭhaṃ me, bhante, bhagavato khamanīyaṃ, api ca me, bhante, madhurakajāto viya kāyo. Disāpi me na pakkhāyanti; dhammāpi maṃ na paṭibhanti bhagavato gelaññena, api ca me, bhante, ahosi kācideva assāsamattā – ‘na tāva bhagavā parinibbāyissati, na yāva bhagavā bhikkhusaṅghaṃ ārabbha kiñcideva udāharatī’’’ti.
੧੬੫. ‘‘ਕਿਂ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ ਮਯਿ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਤਿ 107? ਦੇਸਿਤੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਯਾ ਧਮ੍ਮੋ ਅਨਨ੍ਤਰਂ ਅਬਾਹਿਰਂ ਕਰਿਤ੍વਾ। ਨਤ੍ਥਾਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਆਚਰਿਯਮੁਟ੍ਠਿ। ਯਸ੍ਸ ਨੂਨ, ਆਨਨ੍ਦ, ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਹਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਰਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ વਾ ‘ਮਮੁਦ੍ਦੇਸਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ’ਤਿ વਾ, ਸੋ ਨੂਨ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇવ ਉਦਾਹਰੇਯ੍ਯ। ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਨ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਹਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਰਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ વਾ ‘ਮਮੁਦ੍ਦੇਸਿਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ’ਤਿ વਾ। ਸਕਿਂ 108, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਿਞ੍ਚਿਦੇવ ਉਦਾਹਰਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਹਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਏਤਰਹਿ ਜਿਣ੍ਣੋ વੁਦ੍ਧੋ ਮਹਲ੍ਲਕੋ ਅਦ੍ਧਗਤੋ વਯੋਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ। ਆਸੀਤਿਕੋ ਮੇ વਯੋ વਤ੍ਤਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਜਜ੍ਜਰਸਕਟਂ વੇਠਮਿਸ੍ਸਕੇਨ 109 ਯਾਪੇਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, વੇਠਮਿਸ੍ਸਕੇਨ ਮਞ੍ਞੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਾਯੋ ਯਾਪੇਤਿ। ਯਸ੍ਮਿਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਮਯੇ ਤਥਾਗਤੋ ਸਬ੍ਬਨਿਮਿਤ੍ਤਾਨਂ ਅਮਨਸਿਕਾਰਾ ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ વੇਦਨਾਨਂ ਨਿਰੋਧਾ ਅਨਿਮਿਤ੍ਤਂ ਚੇਤੋਸਮਾਧਿਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਫਾਸੁਤਰੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਸਮਯੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਾਯੋ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਾਤਿਹਾਨਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਤਦੀਪਾ વਿਹਰਥ ਅਤ੍ਤਸਰਣਾ ਅਨਞ੍ਞਸਰਣਾ, ਧਮ੍ਮਦੀਪਾ ਧਮ੍ਮਸਰਣਾ ਅਨਞ੍ਞਸਰਣਾ। ਕਥਞ੍ਚਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਤ੍ਤਦੀਪੋ વਿਹਰਤਿ ਅਤ੍ਤਸਰਣੋ ਅਨਞ੍ਞਸਰਣੋ, ਧਮ੍ਮਦੀਪੋ ਧਮ੍ਮਸਰਣੋ ਅਨਞ੍ਞਸਰਣੋ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕਾਯੇ ਕਾਯਾਨੁਪਸ੍ਸੀ વਿਹਰਤਿ ਅਤਾਪੀ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸਤਿਮਾ, વਿਨੇਯ੍ਯ ਲੋਕੇ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਂ। વੇਦਨਾਸੁ…ਪੇ॰… ਚਿਤ੍ਤੇ…ਪੇ॰… ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਧਮ੍ਮਾਨੁਪਸ੍ਸੀ વਿਹਰਤਿ ਆਤਾਪੀ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸਤਿਮਾ, વਿਨੇਯ੍ਯ ਲੋਕੇ ਅਭਿਜ੍ਝਾਦੋਮਨਸ੍ਸਂ। ਏવਂ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਤ੍ਤਦੀਪੋ વਿਹਰਤਿ ਅਤ੍ਤਸਰਣੋ ਅਨਞ੍ਞਸਰਣੋ, ਧਮ੍ਮਦੀਪੋ ਧਮ੍ਮਸਰਣੋ ਅਨਞ੍ਞਸਰਣੋ । ਯੇ ਹਿ ਕੇਚਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਏਤਰਹਿ વਾ ਮਮ વਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਅਤ੍ਤਦੀਪਾ વਿਹਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਸਰਣਾ ਅਨਞ੍ਞਸਰਣਾ, ਧਮ੍ਮਦੀਪਾ ਧਮ੍ਮਸਰਣਾ ਅਨਞ੍ਞਸਰਣਾ, ਤਮਤਗ੍ਗੇ ਮੇ ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯੇ ਕੇਚਿ ਸਿਕ੍ਖਾਕਾਮਾ’’ਤਿ।
165. ‘‘Kiṃ panānanda, bhikkhusaṅgho mayi paccāsīsati 110? Desito, ānanda, mayā dhammo anantaraṃ abāhiraṃ karitvā. Natthānanda, tathāgatassa dhammesu ācariyamuṭṭhi. Yassa nūna, ānanda, evamassa – ‘ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’ti vā ‘mamuddesiko bhikkhusaṅgho’ti vā, so nūna, ānanda, bhikkhusaṅghaṃ ārabbha kiñcideva udāhareyya. Tathāgatassa kho, ānanda, na evaṃ hoti – ‘ahaṃ bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’ti vā ‘mamuddesiko bhikkhusaṅgho’ti vā. Sakiṃ 111, ānanda, tathāgato bhikkhusaṅghaṃ ārabbha kiñcideva udāharissati. Ahaṃ kho panānanda, etarahi jiṇṇo vuddho mahallako addhagato vayoanuppatto. Āsītiko me vayo vattati. Seyyathāpi, ānanda, jajjarasakaṭaṃ veṭhamissakena 112 yāpeti, evameva kho, ānanda, veṭhamissakena maññe tathāgatassa kāyo yāpeti. Yasmiṃ, ānanda, samaye tathāgato sabbanimittānaṃ amanasikārā ekaccānaṃ vedanānaṃ nirodhā animittaṃ cetosamādhiṃ upasampajja viharati, phāsutaro, ānanda, tasmiṃ samaye tathāgatassa kāyo hoti. Tasmātihānanda, attadīpā viharatha attasaraṇā anaññasaraṇā, dhammadīpā dhammasaraṇā anaññasaraṇā. Kathañcānanda, bhikkhu attadīpo viharati attasaraṇo anaññasaraṇo, dhammadīpo dhammasaraṇo anaññasaraṇo? Idhānanda, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati atāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Vedanāsu…pe… citte…pe… dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Evaṃ kho, ānanda, bhikkhu attadīpo viharati attasaraṇo anaññasaraṇo, dhammadīpo dhammasaraṇo anaññasaraṇo . Ye hi keci, ānanda, etarahi vā mama vā accayena attadīpā viharissanti attasaraṇā anaññasaraṇā, dhammadīpā dhammasaraṇā anaññasaraṇā, tamatagge me te, ānanda, bhikkhū bhavissanti ye keci sikkhākāmā’’ti.
ਦੁਤਿਯਭਾਣવਾਰੋ।
Dutiyabhāṇavāro.
ਨਿਮਿਤ੍ਤੋਭਾਸਕਥਾ
Nimittobhāsakathā
੧੬੬. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ વੇਸਾਲਿਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿ। વੇਸਾਲਿਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਗਣ੍ਹਾਹਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਨਿਸੀਦਨਂ, ਯੇਨ ਚਾਪਾਲਂ ਚੇਤਿਯਂ 113 ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮ ਦਿવਾ વਿਹਾਰਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਨਂ ਆਦਾਯ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਯੇਨ ਚਾਪਾਲਂ ਚੇਤਿਯਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਆਯਸ੍ਮਾਪਿ ਖੋ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ।
166. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya vesāliṃ piṇḍāya pāvisi. Vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘gaṇhāhi, ānanda, nisīdanaṃ, yena cāpālaṃ cetiyaṃ 114 tenupasaṅkamissāma divā vihārāyā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissutvā nisīdanaṃ ādāya bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Atha kho bhagavā yena cāpālaṃ cetiyaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Āyasmāpi kho ānando bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
੧੬੭. ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਰਮਣੀਯਾ, ਆਨਨ੍ਦ, વੇਸਾਲੀ, ਰਮਣੀਯਂ ਉਦੇਨਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਗੋਤਮਕਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਸਤ੍ਤਮ੍ਬਂ 115 ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਬਹੁਪੁਤ੍ਤਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਸਾਰਨ੍ਦਦਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਚਾਪਾਲਂ ਚੇਤਿਯਂ। ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ। ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ 116, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’’ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਓਭਾਸੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਨਾਸਕ੍ਖਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤੁਂ; ਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਯਾਚਿ – ‘‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਕਪ੍ਪਂ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਸੁਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਮਾਰੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ। ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਭਗવਾ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਰਮਣੀਯਾ, ਆਨਨ੍ਦ, વੇਸਾਲੀ, ਰਮਣੀਯਂ ਉਦੇਨਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਗੋਤਮਕਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਸਤ੍ਤਮ੍ਬਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਬਹੁਪੁਤ੍ਤਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਸਾਰਨ੍ਦਦਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਚਾਪਾਲਂ ਚੇਤਿਯਂ। ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ। ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’’ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤਾ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਓਭਾਸੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਨਾਸਕ੍ਖਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤੁਂ ; ਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਯਾਚਿ – ‘‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ , ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਕਪ੍ਪਂ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਸੁਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਮਾਰੇਨ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤਚਿਤ੍ਤੋ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਗਚ੍ਛ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਸੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਅવਿਦੂਰੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸੀਦਿ।
167. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ ānandaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘ramaṇīyā, ānanda, vesālī, ramaṇīyaṃ udenaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ gotamakaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ sattambaṃ 117 cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ bahuputtaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ sārandadaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ cāpālaṃ cetiyaṃ. Yassa kassaci, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā. Tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno 118, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’’ti. Evampi kho āyasmā ānando bhagavatā oḷārike nimitte kayiramāne oḷārike obhāse kayiramāne nāsakkhi paṭivijjhituṃ; na bhagavantaṃ yāci – ‘‘tiṭṭhatu, bhante, bhagavā kappaṃ, tiṭṭhatu sugato kappaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti, yathā taṃ mārena pariyuṭṭhitacitto. Dutiyampi kho bhagavā…pe… tatiyampi kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘ramaṇīyā, ānanda, vesālī, ramaṇīyaṃ udenaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ gotamakaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ sattambaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ bahuputtaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ sārandadaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ cāpālaṃ cetiyaṃ. Yassa kassaci, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā. Tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’’ti. Evampi kho āyasmā ānando bhagavatā oḷārike nimitte kayiramāne oḷārike obhāse kayiramāne nāsakkhi paṭivijjhituṃ ; na bhagavantaṃ yāci – ‘‘tiṭṭhatu , bhante, bhagavā kappaṃ, tiṭṭhatu sugato kappaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti, yathā taṃ mārena pariyuṭṭhitacitto. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘gaccha tvaṃ, ānanda, yassadāni kālaṃ maññasī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissutvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā avidūre aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi.
ਮਾਰਯਾਚਨਕਥਾ
Mārayācanakathā
੧੬੮. ਅਥ ਖੋ ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੇ ਆਨਨ੍ਦੇ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਖੋ ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁ ਸੁਗਤੋ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੋ ਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ। ਭਾਸਿਤਾ ਖੋ ਪਨੇਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ વਾਚਾ – ‘ਨ ਤਾવਾਹਂ, ਪਾਪਿਮ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾવ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਸਾવਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਯਤ੍ਤਾ વਿਨੀਤਾ વਿਸਾਰਦਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨੋ, ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿવਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਭਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀ 119 ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਂ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ । ਏਤਰਹਿ ਖੋ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਾ વਿਯਤ੍ਤਾ વਿਨੀਤਾ વਿਸਾਰਦਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨੋ, ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ વਿવਰਨ੍ਤਿ વਿਭਜਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਂ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁ ਸੁਗਤੋ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੋਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ।
168. Atha kho māro pāpimā acirapakkante āyasmante ānande yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho māro pāpimā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘parinibbātudāni, bhante, bhagavā, parinibbātu sugato, parinibbānakālo dāni, bhante, bhagavato. Bhāsitā kho panesā, bhante, bhagavatā vācā – ‘na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi, yāva me bhikkhū na sāvakā bhavissanti viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacārino, sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhissanti desessanti paññapessanti paṭṭhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānī 120 karissanti, uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desessantī’ti . Etarahi kho pana, bhante, bhikkhū bhagavato sāvakā viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacārino, sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhanti desenti paññapenti paṭṭhapenti vivaranti vibhajanti uttānīkaronti, uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desenti. Parinibbātudāni, bhante, bhagavā, parinibbātu sugato, parinibbānakālodāni, bhante, bhagavato.
‘‘ਭਾਸਿਤਾ ਖੋ ਪਨੇਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ વਾਚਾ – ‘ਨ ਤਾવਾਹਂ, ਪਾਪਿਮ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾવ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਨ ਸਾવਿਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਯਤ੍ਤਾ વਿਨੀਤਾ વਿਸਾਰਦਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨਿਯੋ, ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿવਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਭਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਂ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ । ਏਤਰਹਿ ਖੋ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਭਗવਤੋ ਸਾવਿਕਾ વਿਯਤ੍ਤਾ વਿਨੀਤਾ વਿਸਾਰਦਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨਿਯੋ , ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ વਿવਰਨ੍ਤਿ વਿਭਜਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਂ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁ ਸੁਗਤੋ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੋਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ।
‘‘Bhāsitā kho panesā, bhante, bhagavatā vācā – ‘na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi, yāva me bhikkhuniyo na sāvikā bhavissanti viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacāriniyo, sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhissanti desessanti paññapessanti paṭṭhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānīkarissanti, uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desessantī’ti . Etarahi kho pana, bhante, bhikkhuniyo bhagavato sāvikā viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacāriniyo , sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhanti desenti paññapenti paṭṭhapenti vivaranti vibhajanti uttānīkaronti, uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desenti. Parinibbātudāni, bhante, bhagavā, parinibbātu sugato, parinibbānakālodāni, bhante, bhagavato.
‘‘ਭਾਸਿਤਾ ਖੋ ਪਨੇਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ વਾਚਾ – ‘ਨ ਤਾવਾਹਂ, ਪਾਪਿਮ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾવ ਮੇ ਉਪਾਸਕਾ ਨ ਸਾવਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਯਤ੍ਤਾ વਿਨੀਤਾ વਿਸਾਰਦਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨੋ, ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿવਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਭਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਂ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ। ਏਤਰਹਿ ਖੋ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਕਾ ਭਗવਤੋ ਸਾવਕਾ વਿਯਤ੍ਤਾ વਿਨੀਤਾ વਿਸਾਰਦਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨੋ, ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ વਿવਰਨ੍ਤਿ વਿਭਜਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਂ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁਦਾਨਿ , ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁ ਸੁਗਤੋ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੋਦਾਨਿ , ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ।
‘‘Bhāsitā kho panesā, bhante, bhagavatā vācā – ‘na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi, yāva me upāsakā na sāvakā bhavissanti viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacārino, sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhissanti desessanti paññapessanti paṭṭhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānīkarissanti, uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desessantī’ti. Etarahi kho pana, bhante, upāsakā bhagavato sāvakā viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacārino, sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhanti desenti paññapenti paṭṭhapenti vivaranti vibhajanti uttānīkaronti, uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desenti. Parinibbātudāni , bhante, bhagavā, parinibbātu sugato, parinibbānakālodāni , bhante, bhagavato.
‘‘ਭਾਸਿਤਾ ਖੋ ਪਨੇਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ વਾਚਾ – ‘ਨ ਤਾવਾਹਂ, ਪਾਪਿਮ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾવ ਮੇ ਉਪਾਸਿਕਾ ਨ ਸਾવਿਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਯਤ੍ਤਾ વਿਨੀਤਾ વਿਸਾਰਦਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨਿਯੋ, ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿવਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਭਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਂ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ। ਏਤਰਹਿ ਖੋ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਉਪਾਸਿਕਾ ਭਗવਤੋ ਸਾવਿਕਾ વਿਯਤ੍ਤਾ વਿਨੀਤਾ વਿਸਾਰਦਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨਿਯੋ, ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤਿ વਿવਰਨ੍ਤਿ વਿਭਜਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਂ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤਿ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁ ਸੁਗਤੋ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੋਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ।
‘‘Bhāsitā kho panesā, bhante, bhagavatā vācā – ‘na tāvāhaṃ, pāpima parinibbāyissāmi, yāva me upāsikā na sāvikā bhavissanti viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacāriniyo, sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhissanti desessanti paññapessanti paṭṭhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānīkarissanti, uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desessantī’ti. Etarahi kho pana, bhante, upāsikā bhagavato sāvikā viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacāriniyo, sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhanti desenti paññapenti paṭṭhapenti vivaranti vibhajanti uttānīkaronti, uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desenti. Parinibbātudāni, bhante, bhagavā, parinibbātu sugato, parinibbānakālodāni, bhante, bhagavato.
‘‘ਭਾਸਿਤਾ ਖੋ ਪਨੇਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ વਾਚਾ – ‘ਨ ਤਾવਾਹਂ, ਪਾਪਿਮ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ , ਯਾવ ਮੇ ਇਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਨ ਇਦ੍ਧਂ ਚੇવ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਫੀਤਞ੍ਚ વਿਤ੍ਥਾਰਿਕਂ ਬਾਹੁਜਞ੍ਞਂ ਪੁਥੁਭੂਤਂ ਯਾવ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਿਤ’ਨ੍ਤਿ। ਏਤਰਹਿ ਖੋ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਇਦ੍ਧਂ ਚੇવ ਫੀਤਞ੍ਚ વਿਤ੍ਥਾਰਿਕਂ ਬਾਹੁਜਞ੍ਞਂ ਪੁਥੁਭੂਤਂ, ਯਾવ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਿਤਂ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁ ਸੁਗਤੋ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੋਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ’’ਤਿ ।
‘‘Bhāsitā kho panesā, bhante, bhagavatā vācā – ‘na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi , yāva me idaṃ brahmacariyaṃ na iddhaṃ ceva bhavissati phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsita’nti. Etarahi kho pana, bhante, bhagavato brahmacariyaṃ iddhaṃ ceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ, yāva devamanussehi suppakāsitaṃ. Parinibbātudāni, bhante, bhagavā, parinibbātu sugato, parinibbānakālodāni, bhante, bhagavato’’ti .
ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਭਗવਾ ਮਾਰਂ ਪਾਪਿਮਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਤ੍વਂ, ਪਾਪਿਮ, ਹੋਹਿ, ਨ ਚਿਰਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਇਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਾਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ।
Evaṃ vutte bhagavā māraṃ pāpimantaṃ etadavoca – ‘‘appossukko tvaṃ, pāpima, hohi, na ciraṃ tathāgatassa parinibbānaṃ bhavissati. Ito tiṇṇaṃ māsānaṃ accayena tathāgato parinibbāyissatī’’ti.
ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਓਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ
Āyusaṅkhāraossajjanaṃ
‘‘ਤੁਲਮਤੁਲਞ੍ਚ ਸਮ੍ਭવਂ, ਭવਸਙ੍ਖਾਰਮવਸ੍ਸਜਿ ਮੁਨਿ।
‘‘Tulamatulañca sambhavaṃ, bhavasaṅkhāramavassaji muni;
ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਰਤੋ ਸਮਾਹਿਤੋ, ਅਭਿਨ੍ਦਿ ਕવਚਮਿવਤ੍ਤਸਮ੍ਭવ’’ਨ੍ਤਿ॥
Ajjhattarato samāhito, abhindi kavacamivattasambhava’’nti.
ਮਹਾਭੂਮਿਚਾਲਹੇਤੁ
Mahābhūmicālahetu
੧੭੦. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ વਤ ਭੋ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ વਤ ਭੋ, ਮਹਾ વਤਾਯਂ ਭੂਮਿਚਾਲੋ; ਸੁਮਹਾ વਤਾਯਂ ਭੂਮਿਚਾਲੋ ਭਿਂਸਨਕੋ ਸਲੋਮਹਂਸੋ; ਦੇવਦੁਨ੍ਦੁਭਿਯੋ ਚ ਫਲਿਂਸੁ। ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਹੇਤੁ ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯਾ’’ਤਿ?
170. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho, mahā vatāyaṃ bhūmicālo; sumahā vatāyaṃ bhūmicālo bhiṃsanako salomahaṃso; devadundubhiyo ca phaliṃsu. Ko nu kho hetu ko paccayo mahato bhūmicālassa pātubhāvāyā’’ti?
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ, ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਹਾ વਤਾਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭੂਮਿਚਾਲੋ; ਸੁਮਹਾ વਤਾਯਂ , ਭਨ੍ਤੇ, ਭੂਮਿਚਾਲੋ ਭਿਂਸਨਕੋ ਸਲੋਮਹਂਸੋ; ਦੇવਦੁਨ੍ਦੁਭਿਯੋ ਚ ਫਲਿਂਸੁ। ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ , ਹੇਤੁ ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯਾ’’ਤਿ?
Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi, ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante, mahā vatāyaṃ, bhante, bhūmicālo; sumahā vatāyaṃ , bhante, bhūmicālo bhiṃsanako salomahaṃso; devadundubhiyo ca phaliṃsu. Ko nu kho, bhante , hetu ko paccayo mahato bhūmicālassa pātubhāvāyā’’ti?
੧੭੧. ‘‘ਅਟ੍ਠ ਖੋ ਇਮੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਹੇਤੂ, ਅਟ੍ਠ ਪਚ੍ਚਯਾ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ। ਕਤਮੇ ਅਟ੍ਠ? ਅਯਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਪਥવੀ ਉਦਕੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ, ਉਦਕਂ વਾਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਂ, વਾਤੋ ਆਕਾਸਟ੍ਠੋ। ਹੋਤਿ ਖੋ ਸੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਮਯੋ, ਯਂ ਮਹਾવਾਤਾ વਾਯਨ੍ਤਿ। ਮਹਾવਾਤਾ વਾਯਨ੍ਤਾ ਉਦਕਂ ਕਮ੍ਪੇਨ੍ਤਿ। ਉਦਕਂ ਕਮ੍ਪਿਤਂ ਪਥવਿਂ ਕਮ੍ਪੇਤਿ। ਅਯਂ ਪਠਮੋ ਹੇਤੁ ਪਠਮੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ।
171. ‘‘Aṭṭha kho ime, ānanda, hetū, aṭṭha paccayā mahato bhūmicālassa pātubhāvāya. Katame aṭṭha? Ayaṃ, ānanda, mahāpathavī udake patiṭṭhitā, udakaṃ vāte patiṭṭhitaṃ, vāto ākāsaṭṭho. Hoti kho so, ānanda, samayo, yaṃ mahāvātā vāyanti. Mahāvātā vāyantā udakaṃ kampenti. Udakaṃ kampitaṃ pathaviṃ kampeti. Ayaṃ paṭhamo hetu paṭhamo paccayo mahato bhūmicālassa pātubhāvāya.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਮਣੋ વਾ ਹੋਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વਾ ਇਦ੍ਧਿਮਾ ਚੇਤੋવਸਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਦੇવੋ વਾ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ ਮਹਾਨੁਭਾવੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਪਥવੀਸਞ੍ਞਾ ਭਾવਿਤਾ ਹੋਤਿ, ਅਪ੍ਪਮਾਣਾ ਆਪੋਸਞ੍ਞਾ। ਸੋ ਇਮਂ ਪਥવਿਂ ਕਮ੍ਪੇਤਿ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪੇਤਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪੇਤਿ ਸਮ੍ਪવੇਧੇਤਿ। ਅਯਂ ਦੁਤਿਯੋ ਹੇਤੁ ਦੁਤਿਯੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ।
‘‘Puna caparaṃ, ānanda, samaṇo vā hoti brāhmaṇo vā iddhimā cetovasippatto, devo vā mahiddhiko mahānubhāvo, tassa parittā pathavīsaññā bhāvitā hoti, appamāṇā āposaññā. So imaṃ pathaviṃ kampeti saṅkampeti sampakampeti sampavedheti. Ayaṃ dutiyo hetu dutiyo paccayo mahato bhūmicālassa pātubhāvāya.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਯਦਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਤੁਸਿਤਕਾਯਾ ਚવਿਤ੍વਾ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਂ ਓਕ੍ਕਮਤਿ, ਤਦਾਯਂ ਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪવੇਧਤਿ। ਅਯਂ ਤਤਿਯੋ ਹੇਤੁ ਤਤਿਯੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ।
‘‘Puna caparaṃ, ānanda, yadā bodhisatto tusitakāyā cavitvā sato sampajāno mātukucchiṃ okkamati, tadāyaṃ pathavī kampati saṅkampati sampakampati sampavedhati. Ayaṃ tatiyo hetu tatiyo paccayo mahato bhūmicālassa pātubhāvāya.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਯਦਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਮਾਤੁਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਾ ਨਿਕ੍ਖਮਤਿ, ਤਦਾਯਂ ਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪવੇਧਤਿ। ਅਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਹੇਤੁ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ।
‘‘Puna caparaṃ, ānanda, yadā bodhisatto sato sampajāno mātukucchismā nikkhamati, tadāyaṃ pathavī kampati saṅkampati sampakampati sampavedhati. Ayaṃ catuttho hetu catuttho paccayo mahato bhūmicālassa pātubhāvāya.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਯਦਾ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਤਿ, ਤਦਾਯਂ ਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪવੇਧਤਿ। ਅਯਂ ਪਞ੍ਚਮੋ ਹੇਤੁ ਪਞ੍ਚਮੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ।
‘‘Puna caparaṃ, ānanda, yadā tathāgato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhati, tadāyaṃ pathavī kampati saṅkampati sampakampati sampavedhati. Ayaṃ pañcamo hetu pañcamo paccayo mahato bhūmicālassa pātubhāvāya.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਯਦਾ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ, ਤਦਾਯਂ ਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪવੇਧਤਿ। ਅਯਂ ਛਟ੍ਠੋ ਹੇਤੁ ਛਟ੍ਠੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ।
‘‘Puna caparaṃ, ānanda, yadā tathāgato anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavatteti, tadāyaṃ pathavī kampati saṅkampati sampakampati sampavedhati. Ayaṃ chaṭṭho hetu chaṭṭho paccayo mahato bhūmicālassa pātubhāvāya.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਯਦਾ ਤਥਾਗਤੋ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰਂ ਓਸ੍ਸਜ੍ਜਤਿ, ਤਦਾਯਂ ਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪવੇਧਤਿ। ਅਯਂ ਸਤ੍ਤਮੋ ਹੇਤੁ ਸਤ੍ਤਮੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ।
‘‘Puna caparaṃ, ānanda, yadā tathāgato sato sampajāno āyusaṅkhāraṃ ossajjati, tadāyaṃ pathavī kampati saṅkampati sampakampati sampavedhati. Ayaṃ sattamo hetu sattamo paccayo mahato bhūmicālassa pātubhāvāya.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਯਦਾ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ, ਤਦਾਯਂ ਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਙ੍ਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪਕਮ੍ਪਤਿ ਸਮ੍ਪવੇਧਤਿ। ਅਯਂ ਅਟ੍ਠਮੋ ਹੇਤੁ ਅਟ੍ਠਮੋ ਪਚ੍ਚਯੋ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ। ਇਮੇ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਟ੍ਠ ਹੇਤੂ, ਅਟ੍ਠ ਪਚ੍ਚਯਾ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯਾ’’ਤਿ।
‘‘Puna caparaṃ, ānanda, yadā tathāgato anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyati, tadāyaṃ pathavī kampati saṅkampati sampakampati sampavedhati. Ayaṃ aṭṭhamo hetu aṭṭhamo paccayo mahato bhūmicālassa pātubhāvāya. Ime kho, ānanda, aṭṭha hetū, aṭṭha paccayā mahato bhūmicālassa pātubhāvāyā’’ti.
ਅਟ੍ਠ ਪਰਿਸਾ
Aṭṭha parisā
੧੭੨. ‘‘ਅਟ੍ਠ ਖੋ ਇਮਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਰਿਸਾ। ਕਤਮਾ ਅਟ੍ਠ? ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਸਾ, ਗਹਪਤਿਪਰਿਸਾ, ਸਮਣਪਰਿਸਾ, ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਪਰਿਸਾ 125, ਤਾવਤਿਂਸਪਰਿਸਾ, ਮਾਰਪਰਿਸਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਰਿਸਾ। ਅਭਿਜਾਨਾਮਿ ਖੋ ਪਨਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ , ਅਨੇਕਸਤਂ ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਾ। ਤਤ੍ਰਪਿ ਮਯਾ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਂ ਚੇવ ਸਲ੍ਲਪਿਤਪੁਬ੍ਬਞ੍ਚ ਸਾਕਚ੍ਛਾ ਚ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਪੁਬ੍ਬਾ । ਤਤ੍ਥ ਯਾਦਿਸਕੋ ਤੇਸਂ વਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਦਿਸਕੋ ਮਯ੍ਹਂ વਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ। ਯਾਦਿਸਕੋ ਤੇਸਂ ਸਰੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਦਿਸਕੋ ਮਯ੍ਹਂ ਸਰੋ ਹੋਤਿ। ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਮਿ ਸਮਾਦਪੇਮਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਮਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਮਿ। ਭਾਸਮਾਨਞ੍ਚ ਮਂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ – ‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਭਾਸਤਿ ਦੇવੋ વਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋ વਾ’ਤਿ? ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਮਾਦਪੇਤ੍વਾ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਾਮਿ। ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਞ੍ਚ ਮਂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ – ‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਦੇવੋ વਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋ વਾ’ਤਿ? ਅਭਿਜਾਨਾਮਿ ਖੋ ਪਨਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਨੇਕਸਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਸਂ…ਪੇ॰… ਗਹਪਤਿਪਰਿਸਂ… ਸਮਣਪਰਿਸਂ… ਚਾਤੁਮਹਾਰਾਜਿਕਪਰਿਸਂ… ਤਾવਤਿਂਸਪਰਿਸਂ… ਮਾਰਪਰਿਸਂ… ਬ੍ਰਹ੍ਮਪਰਿਸਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤਾ। ਤਤ੍ਰਪਿ ਮਯਾ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਪੁਬ੍ਬਂ ਚੇવ ਸਲ੍ਲਪਿਤਪੁਬ੍ਬਞ੍ਚ ਸਾਕਚ੍ਛਾ ਚ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤਪੁਬ੍ਬਾ। ਤਤ੍ਥ ਯਾਦਿਸਕੋ ਤੇਸਂ વਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਦਿਸਕੋ ਮਯ੍ਹਂ વਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ। ਯਾਦਿਸਕੋ ਤੇਸਂ ਸਰੋ ਹੋਤਿ, ਤਾਦਿਸਕੋ ਮਯ੍ਹਂ ਸਰੋ ਹੋਤਿ। ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਮਿ ਸਮਾਦਪੇਮਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਮਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਮਿ। ਭਾਸਮਾਨਞ੍ਚ ਮਂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ – ‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਭਾਸਤਿ ਦੇવੋ વਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋ વਾ’ਤਿ? ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਮਾਦਪੇਤ੍વਾ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਾਮਿ। ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਞ੍ਚ ਮਂ ਨ ਜਾਨਨ੍ਤਿ – ‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਅਯਂ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਦੇવੋ વਾ ਮਨੁਸ੍ਸੋ વਾ’ਤਿ? ਇਮਾ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਟ੍ਠ ਪਰਿਸਾ।
172. ‘‘Aṭṭha kho imā, ānanda, parisā. Katamā aṭṭha? Khattiyaparisā, brāhmaṇaparisā, gahapatiparisā, samaṇaparisā, cātumahārājikaparisā 126, tāvatiṃsaparisā, māraparisā, brahmaparisā. Abhijānāmi kho panāhaṃ, ānanda , anekasataṃ khattiyaparisaṃ upasaṅkamitā. Tatrapi mayā sannisinnapubbaṃ ceva sallapitapubbañca sākacchā ca samāpajjitapubbā . Tattha yādisako tesaṃ vaṇṇo hoti, tādisako mayhaṃ vaṇṇo hoti. Yādisako tesaṃ saro hoti, tādisako mayhaṃ saro hoti. Dhammiyā kathāya sandassemi samādapemi samuttejemi sampahaṃsemi. Bhāsamānañca maṃ na jānanti – ‘ko nu kho ayaṃ bhāsati devo vā manusso vā’ti? Dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā antaradhāyāmi. Antarahitañca maṃ na jānanti – ‘ko nu kho ayaṃ antarahito devo vā manusso vā’ti? Abhijānāmi kho panāhaṃ, ānanda, anekasataṃ brāhmaṇaparisaṃ…pe… gahapatiparisaṃ… samaṇaparisaṃ… cātumahārājikaparisaṃ… tāvatiṃsaparisaṃ… māraparisaṃ… brahmaparisaṃ upasaṅkamitā. Tatrapi mayā sannisinnapubbaṃ ceva sallapitapubbañca sākacchā ca samāpajjitapubbā. Tattha yādisako tesaṃ vaṇṇo hoti, tādisako mayhaṃ vaṇṇo hoti. Yādisako tesaṃ saro hoti, tādisako mayhaṃ saro hoti. Dhammiyā kathāya sandassemi samādapemi samuttejemi sampahaṃsemi. Bhāsamānañca maṃ na jānanti – ‘ko nu kho ayaṃ bhāsati devo vā manusso vā’ti? Dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā antaradhāyāmi. Antarahitañca maṃ na jānanti – ‘ko nu kho ayaṃ antarahito devo vā manusso vā’ti? Imā kho, ānanda, aṭṭha parisā.
ਅਟ੍ਠ ਅਭਿਭਾਯਤਨਾਨਿ
Aṭṭha abhibhāyatanāni
੧੭੩. ‘‘ਅਟ੍ਠ ਖੋ ਇਮਾਨਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਭਿਭਾਯਤਨਾਨਿ। ਕਤਮਾਨਿ ਅਟ੍ਠ ? ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਾਨਿ ਸੁવਣ੍ਣਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਨਿ। ‘ਤਾਨਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਜਾਨਾਮਿ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਏવਂਸਞ੍ਞੀ ਹੋਤਿ। ਇਦਂ ਪਠਮਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ।
173. ‘‘Aṭṭha kho imāni, ānanda, abhibhāyatanāni. Katamāni aṭṭha ? Ajjhattaṃ rūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati parittāni suvaṇṇadubbaṇṇāni. ‘Tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti. Idaṃ paṭhamaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਨਿ ਸੁવਣ੍ਣਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਨਿ। ‘ਤਾਨਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਜਾਨਾਮਿ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਏવਂਸਞ੍ਞੀ ਹੋਤਿ। ਇਦਂ ਦੁਤਿਯਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ।
‘‘Ajjhattaṃ rūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati appamāṇāni suvaṇṇadubbaṇṇāni. ‘Tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti. Idaṃ dutiyaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਪਰਿਤ੍ਤਾਨਿ ਸੁવਣ੍ਣਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਨਿ। ‘ਤਾਨਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਜਾਨਾਮਿ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਏવਂਸਞ੍ਞੀ ਹੋਤਿ। ਇਦਂ ਤਤਿਯਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ।
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati parittāni suvaṇṇadubbaṇṇāni. ‘Tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti. Idaṃ tatiyaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਅਪ੍ਪਮਾਣਾਨਿ ਸੁવਣ੍ਣਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾਨਿ। ‘ਤਾਨਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਜਾਨਾਮਿ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਏવਂਸਞ੍ਞੀ ਹੋਤਿ। ਇਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ।
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati appamāṇāni suvaṇṇadubbaṇṇāni. ‘Tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti. Idaṃ catutthaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨੀਲਾਨਿ ਨੀਲવਣ੍ਣਾਨਿ ਨੀਲਨਿਦਸ੍ਸਨਾਨਿ ਨੀਲਨਿਭਾਸਾਨਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਉਮਾਪੁਪ੍ਫਂ ਨੀਲਂ ਨੀਲવਣ੍ਣਂ ਨੀਲਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਨੀਲਨਿਭਾਸਂ। ਸੇਯ੍ਯਥਾ વਾ ਪਨ ਤਂ વਤ੍ਥਂ ਬਾਰਾਣਸੇਯ੍ਯਕਂ ਉਭਤੋਭਾਗવਿਮਟ੍ਠਂ ਨੀਲਂ ਨੀਲવਣ੍ਣਂ ਨੀਲਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਨੀਲਨਿਭਾਸਂ। ਏવਮੇવ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਨੀਲਾਨਿ ਨੀਲવਣ੍ਣਾਨਿ ਨੀਲਨਿਦਸ੍ਸਨਾਨਿ ਨੀਲਨਿਭਾਸਾਨਿ। ‘ਤਾਨਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਜਾਨਾਮਿ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਏવਂਸਞ੍ਞੀ ਹੋਤਿ। ਇਦਂ ਪਞ੍ਚਮਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ।
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati nīlāni nīlavaṇṇāni nīlanidassanāni nīlanibhāsāni. Seyyathāpi nāma umāpupphaṃ nīlaṃ nīlavaṇṇaṃ nīlanidassanaṃ nīlanibhāsaṃ. Seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ nīlaṃ nīlavaṇṇaṃ nīlanidassanaṃ nīlanibhāsaṃ. Evameva ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati nīlāni nīlavaṇṇāni nīlanidassanāni nīlanibhāsāni. ‘Tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti. Idaṃ pañcamaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਪੀਤਾਨਿ ਪੀਤવਣ੍ਣਾਨਿ ਪੀਤਨਿਦਸ੍ਸਨਾਨਿ ਪੀਤਨਿਭਾਸਾਨਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਕਣਿਕਾਰਪੁਪ੍ਫਂ ਪੀਤਂ ਪੀਤવਣ੍ਣਂ ਪੀਤਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਪੀਤਨਿਭਾਸਂ। ਸੇਯ੍ਯਥਾ વਾ ਪਨ ਤਂ વਤ੍ਥਂ ਬਾਰਾਣਸੇਯ੍ਯਕਂ ਉਭਤੋਭਾਗવਿਮਟ੍ਠਂ ਪੀਤਂ ਪੀਤવਣ੍ਣਂ ਪੀਤਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਪੀਤਨਿਭਾਸਂ। ਏવਮੇવ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਪੀਤਾਨਿ ਪੀਤવਣ੍ਣਾਨਿ ਪੀਤਨਿਦਸ੍ਸਨਾਨਿ ਪੀਤਨਿਭਾਸਾਨਿ। ‘ਤਾਨਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਜਾਨਾਮਿ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਏવਂਸਞ੍ਞੀ ਹੋਤਿ। ਇਦਂ ਛਟ੍ਠਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ।
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati pītāni pītavaṇṇāni pītanidassanāni pītanibhāsāni. Seyyathāpi nāma kaṇikārapupphaṃ pītaṃ pītavaṇṇaṃ pītanidassanaṃ pītanibhāsaṃ. Seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ pītaṃ pītavaṇṇaṃ pītanidassanaṃ pītanibhāsaṃ. Evameva ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati pītāni pītavaṇṇāni pītanidassanāni pītanibhāsāni. ‘Tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti. Idaṃ chaṭṭhaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਲੋਹਿਤਕਾਨਿ ਲੋਹਿਤਕવਣ੍ਣਾਨਿ ਲੋਹਿਤਕਨਿਦਸ੍ਸਨਾਨਿ ਲੋਹਿਤਕਨਿਭਾਸਾਨਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਬਨ੍ਧੁਜੀવਕਪੁਪ੍ਫਂ ਲੋਹਿਤਕਂ ਲੋਹਿਤਕવਣ੍ਣਂ ਲੋਹਿਤਕਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਲੋਹਿਤਕਨਿਭਾਸਂ। ਸੇਯ੍ਯਥਾ વਾ ਪਨ ਤਂ વਤ੍ਥਂ ਬਾਰਾਣਸੇਯ੍ਯਕਂ ਉਭਤੋਭਾਗવਿਮਟ੍ਠਂ ਲੋਹਿਤਕਂ ਲੋਹਿਤਕવਣ੍ਣਂ ਲੋਹਿਤਕਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਲੋਹਿਤਕਨਿਭਾਸਂ। ਏવਮੇવ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਲੋਹਿਤਕਾਨਿ ਲੋਹਿਤਕવਣ੍ਣਾਨਿ ਲੋਹਿਤਕਨਿਦਸ੍ਸਨਾਨਿ ਲੋਹਿਤਕਨਿਭਾਸਾਨਿ। ‘ਤਾਨਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਜਾਨਾਮਿ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਏવਂਸਞ੍ਞੀ ਹੋਤਿ। ਇਦਂ ਸਤ੍ਤਮਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ।
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati lohitakāni lohitakavaṇṇāni lohitakanidassanāni lohitakanibhāsāni. Seyyathāpi nāma bandhujīvakapupphaṃ lohitakaṃ lohitakavaṇṇaṃ lohitakanidassanaṃ lohitakanibhāsaṃ. Seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ lohitakaṃ lohitakavaṇṇaṃ lohitakanidassanaṃ lohitakanibhāsaṃ. Evameva ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati lohitakāni lohitakavaṇṇāni lohitakanidassanāni lohitakanibhāsāni. ‘Tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti. Idaṃ sattamaṃ abhibhāyatanaṃ.
‘‘ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਓਦਾਤਾਨਿ ਓਦਾਤવਣ੍ਣਾਨਿ ਓਦਾਤਨਿਦਸ੍ਸਨਾਨਿ ਓਦਾਤਨਿਭਾਸਾਨਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਓਸਧਿਤਾਰਕਾ ਓਦਾਤਾ ਓਦਾਤવਣ੍ਣਾ ਓਦਾਤਨਿਦਸ੍ਸਨਾ ਓਦਾਤਨਿਭਾਸਾ। ਸੇਯ੍ਯਥਾ વਾ ਪਨ ਤਂ વਤ੍ਥਂ ਬਾਰਾਣਸੇਯ੍ਯਕਂ ਉਭਤੋਭਾਗવਿਮਟ੍ਠਂ ਓਦਾਤਂ ਓਦਾਤવਣ੍ਣਂ ਓਦਾਤਨਿਦਸ੍ਸਨਂ ਓਦਾਤਨਿਭਾਸਂ। ਏવਮੇવ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਏਕੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ ਓਦਾਤਾਨਿ ਓਦਾਤવਣ੍ਣਾਨਿ ਓਦਾਤਨਿਦਸ੍ਸਨਾਨਿ ਓਦਾਤਨਿਭਾਸਾਨਿ। ‘ਤਾਨਿ ਅਭਿਭੁਯ੍ਯ ਜਾਨਾਮਿ ਪਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਏવਂਸਞ੍ਞੀ ਹੋਤਿ। ਇਦਂ ਅਟ੍ਠਮਂ ਅਭਿਭਾਯਤਨਂ । ਇਮਾਨਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਟ੍ਠ ਅਭਿਭਾਯਤਨਾਨਿ।
‘‘Ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odātavaṇṇāni odātanidassanāni odātanibhāsāni. Seyyathāpi nāma osadhitārakā odātā odātavaṇṇā odātanidassanā odātanibhāsā. Seyyathā vā pana taṃ vatthaṃ bārāṇaseyyakaṃ ubhatobhāgavimaṭṭhaṃ odātaṃ odātavaṇṇaṃ odātanidassanaṃ odātanibhāsaṃ. Evameva ajjhattaṃ arūpasaññī eko bahiddhā rūpāni passati odātāni odātavaṇṇāni odātanidassanāni odātanibhāsāni. ‘Tāni abhibhuyya jānāmi passāmī’ti evaṃsaññī hoti. Idaṃ aṭṭhamaṃ abhibhāyatanaṃ . Imāni kho, ānanda, aṭṭha abhibhāyatanāni.
ਅਟ੍ਠ વਿਮੋਕ੍ਖਾ
Aṭṭha vimokkhā
੧੭੪. ‘‘ਅਟ੍ਠ ਖੋ ਇਮੇ, ਆਨਨ੍ਦ, વਿਮੋਕ੍ਖਾ। ਕਤਮੇ ਅਟ੍ਠ? ਰੂਪੀ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਯਂ ਪਠਮੋ વਿਮੋਕ੍ਖੋ। ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਅਰੂਪਸਞ੍ਞੀ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਰੂਪਾਨਿ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਅਯਂ ਦੁਤਿਯੋ વਿਮੋਕ੍ਖੋ। ਸੁਭਨ੍ਤੇવ ਅਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਯਂ ਤਤਿਯੋ વਿਮੋਕ੍ਖੋ। ਸਬ੍ਬਸੋ ਰੂਪਸਞ੍ਞਾਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਪਟਿਘਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਨਾਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਨਂ ਅਮਨਸਿਕਾਰਾ ‘ਅਨਨ੍ਤੋ ਆਕਾਸੋ’ਤਿ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਚਤੁਤ੍ਥੋ વਿਮੋਕ੍ਖੋ। ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ‘ਅਨਨ੍ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣ’ਨ੍ਤਿ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਪਞ੍ਚਮੋ વਿਮੋਕ੍ਖੋ। ਸਬ੍ਬਸੋ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ‘ਨਤ੍ਥਿ ਕਿਞ੍ਚੀ’ਤਿ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਛਟ੍ਠੋ વਿਮੋਕ੍ਖੋ। ਸਬ੍ਬਸੋ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਅਯਂ ਸਤ੍ਤਮੋ વਿਮੋਕ੍ਖੋ। ਸਬ੍ਬਸੋ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਸਞ੍ਞਾવੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ, ਅਯਂ ਅਟ੍ਠਮੋ વਿਮੋਕ੍ਖੋ। ਇਮੇ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਟ੍ਠ વਿਮੋਕ੍ਖਾ।
174. ‘‘Aṭṭha kho ime, ānanda, vimokkhā. Katame aṭṭha? Rūpī rūpāni passati, ayaṃ paṭhamo vimokkho. Ajjhattaṃ arūpasaññī bahiddhā rūpāni passati, ayaṃ dutiyo vimokkho. Subhanteva adhimutto hoti, ayaṃ tatiyo vimokkho. Sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ catuttho vimokkho. Sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ pañcamo vimokkho. Sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati, ayaṃ chaṭṭho vimokkho. Sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ sattamo vimokkho. Sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati, ayaṃ aṭṭhamo vimokkho. Ime kho, ānanda, aṭṭha vimokkhā.
੧੭੫. ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ , ਆਨਨ੍ਦ, ਸਮਯਂ ਉਰੁવੇਲਾਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਨਜ੍ਜਾ ਨੇਰਞ੍ਜਰਾਯ ਤੀਰੇ ਅਜਪਾਲਨਿਗ੍ਰੋਧੇ ਪਠਮਾਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ ਯੇਨਾਹਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ ਮਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ; ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁ ਸੁਗਤੋ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੋਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਅਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਾਰਂ ਪਾਪਿਮਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚਂ –
175. ‘‘Ekamidāhaṃ , ānanda, samayaṃ uruvelāyaṃ viharāmi najjā nerañjarāya tīre ajapālanigrodhe paṭhamābhisambuddho. Atha kho, ānanda, māro pāpimā yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho, ānanda, māro pāpimā maṃ etadavoca – ‘parinibbātudāni, bhante, bhagavā; parinibbātu sugato, parinibbānakālodāni, bhante, bhagavato’ti. Evaṃ vutte ahaṃ, ānanda, māraṃ pāpimantaṃ etadavocaṃ –
‘‘‘ਨ ਤਾવਾਹਂ, ਪਾਪਿਮ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾવ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਸਾવਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਯਤ੍ਤਾ વਿਨੀਤਾ વਿਸਾਰਦਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨੋ, ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿવਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਭਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਂ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ।
‘‘‘Na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi, yāva me bhikkhū na sāvakā bhavissanti viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacārino, sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhissanti desessanti paññapessanti paṭṭhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānīkarissanti, uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desessanti.
‘‘‘ਨ ਤਾવਾਹਂ, ਪਾਪਿਮ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾવ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਨ ਸਾવਿਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਯਤ੍ਤਾ વਿਨੀਤਾ વਿਸਾਰਦਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨਿਯੋ, ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿવਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਭਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਂ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ।
‘‘‘Na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi, yāva me bhikkhuniyo na sāvikā bhavissanti viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacāriniyo, sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhissanti desessanti paññapessanti paṭṭhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānīkarissanti, uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desessanti.
‘‘‘ਨ ਤਾવਾਹਂ, ਪਾਪਿਮ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾવ ਮੇ ਉਪਾਸਕਾ ਨ ਸਾવਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਯਤ੍ਤਾ વਿਨੀਤਾ વਿਸਾਰਦਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨੋ, ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿવਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਭਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਂ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ।
‘‘‘Na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi, yāva me upāsakā na sāvakā bhavissanti viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacārino, sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhissanti desessanti paññapessanti paṭṭhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānīkarissanti, uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desessanti.
‘‘‘ਨ ਤਾવਾਹਂ, ਪਾਪਿਮ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾવ ਮੇ ਉਪਾਸਿਕਾ ਨ ਸਾવਿਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਯਤ੍ਤਾ વਿਨੀਤਾ વਿਸਾਰਦਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨਿਯੋ, ਸਕਂ ਆਚਰਿਯਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਚਿਕ੍ਖਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਞਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਟ੍ਠਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿવਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਿਭਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਂ ਸਹਧਮ੍ਮੇਨ ਸੁਨਿਗ੍ਗਹਿਤਂ ਨਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸਪ੍ਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ।
‘‘‘Na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi, yāva me upāsikā na sāvikā bhavissanti viyattā vinītā visāradā bahussutā dhammadharā dhammānudhammappaṭipannā sāmīcippaṭipannā anudhammacāriniyo, sakaṃ ācariyakaṃ uggahetvā ācikkhissanti desessanti paññapessanti paṭṭhapessanti vivarissanti vibhajissanti uttānīkarissanti, uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammena suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desessanti.
‘‘‘ਨ ਤਾવਾਹਂ, ਪਾਪਿਮ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਯਾવ ਮੇ ਇਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਨ ਇਦ੍ਧਞ੍ਚੇવ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਫੀਤਞ੍ਚ વਿਤ੍ਥਾਰਿਕਂ ਬਾਹੁਜਞ੍ਞਂ ਪੁਥੁਭੂਤਂ ਯਾવ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਿਤ’ਨ੍ਤਿ।
‘‘‘Na tāvāhaṃ, pāpima, parinibbāyissāmi, yāva me idaṃ brahmacariyaṃ na iddhañceva bhavissati phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsita’nti.
੧੭੬. ‘‘ਇਦਾਨੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਜ੍ਜ ਚਾਪਾਲੇ ਚੇਤਿਯੇ ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ ਯੇਨਾਹਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਾਰੋ ਪਾਪਿਮਾ ਮਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁ ਸੁਗਤੋ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੋਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ। ਭਾਸਿਤਾ ਖੋ ਪਨੇਸਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤਾ વਾਚਾ – ‘‘ਨ ਤਾવਾਹਂ, ਪਾਪਿਮ , ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਾਮਿ , ਯਾવ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨ ਸਾવਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਯਾવ ਮੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਨ ਸਾવਿਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਯਾવ ਮੇ ਉਪਾਸਕਾ ਨ ਸਾવਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਯਾવ ਮੇ ਉਪਾਸਿਕਾ ਨ ਸਾવਿਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਯਾવ ਮੇ ਇਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਨ ਇਦ੍ਧਞ੍ਚੇવ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਫੀਤਞ੍ਚ વਿਤ੍ਥਾਰਿਕਂ ਬਾਹੁਜਞ੍ਞਂ ਪੁਥੁਭੂਤਂ, ਯਾવ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਏਤਰਹਿ ਖੋ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਇਦ੍ਧਞ੍ਚੇવ ਫੀਤਞ੍ਚ વਿਤ੍ਥਾਰਿਕਂ ਬਾਹੁਜਞ੍ਞਂ ਪੁਥੁਭੂਤਂ, ਯਾવ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਸੁਪ੍ਪਕਾਸਿਤਂ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਤੁ ਸੁਗਤੋ, ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਕਾਲੋਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ’ਤਿ।
176. ‘‘Idāneva kho, ānanda, ajja cāpāle cetiye māro pāpimā yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho, ānanda, māro pāpimā maṃ etadavoca – ‘parinibbātudāni, bhante, bhagavā, parinibbātu sugato, parinibbānakālodāni, bhante, bhagavato. Bhāsitā kho panesā, bhante, bhagavatā vācā – ‘‘na tāvāhaṃ, pāpima , parinibbāyissāmi , yāva me bhikkhū na sāvakā bhavissanti…pe… yāva me bhikkhuniyo na sāvikā bhavissanti…pe… yāva me upāsakā na sāvakā bhavissanti…pe… yāva me upāsikā na sāvikā bhavissanti…pe… yāva me idaṃ brahmacariyaṃ na iddhañceva bhavissati phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ, yāva devamanussehi suppakāsita’’nti. Etarahi kho pana, bhante, bhagavato brahmacariyaṃ iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ, yāva devamanussehi suppakāsitaṃ. Parinibbātudāni, bhante, bhagavā, parinibbātu sugato, parinibbānakālodāni, bhante, bhagavato’ti.
੧੭੭. ‘‘ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਅਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਾਰਂ ਪਾਪਿਮਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਤ੍વਂ, ਪਾਪਿਮ, ਹੋਹਿ, ਨਚਿਰਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਇਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਾਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ। ਇਦਾਨੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਜ੍ਜ ਚਾਪਾਲੇ ਚੇਤਿਯੇ ਤਥਾਗਤੇਨ ਸਤੇਨ ਸਮ੍ਪਜਾਨੇਨ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰੋ ਓਸ੍ਸਟ੍ਠੋ’’ਤਿ।
177. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, ānanda, māraṃ pāpimantaṃ etadavocaṃ – ‘appossukko tvaṃ, pāpima, hohi, naciraṃ tathāgatassa parinibbānaṃ bhavissati. Ito tiṇṇaṃ māsānaṃ accayena tathāgato parinibbāyissatī’ti. Idāneva kho, ānanda, ajja cāpāle cetiye tathāgatena satena sampajānena āyusaṅkhāro ossaṭṭho’’ti.
ਆਨਨ੍ਦਯਾਚਨਕਥਾ
Ānandayācanakathā
੧੭੮. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਕਪ੍ਪਂ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਸੁਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ।
178. Evaṃ vutte āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘tiṭṭhatu, bhante, bhagavā kappaṃ, tiṭṭhatu sugato kappaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti.
‘‘ਅਲਂਦਾਨਿ, ਆਨਨ੍ਦ। ਮਾ ਤਥਾਗਤਂ ਯਾਚਿ, ਅਕਾਲੋਦਾਨਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਂ ਯਾਚਨਾਯਾ’’ਤਿ। ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਕਪ੍ਪਂ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਸੁਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ।
‘‘Alaṃdāni, ānanda. Mā tathāgataṃ yāci, akālodāni, ānanda, tathāgataṃ yācanāyā’’ti. Dutiyampi kho āyasmā ānando…pe… tatiyampi kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘tiṭṭhatu, bhante, bhagavā kappaṃ, tiṭṭhatu sugato kappaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti.
‘‘ਸਦ੍ਦਹਸਿ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਬੋਧਿ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਅਥ ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਂ ਯਾવਤਤਿਯਕਂ ਅਭਿਨਿਪ੍ਪੀਲ਼ੇਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਸੁਤਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ – ‘ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ। ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ। ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਸਦ੍ਦਹਸਿ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’। ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹਾਨਨ੍ਦ, ਤੁਯ੍ਹੇવੇਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਤੁਯ੍ਹੇવੇਤਂ ਅਪਰਦ੍ਧਂ, ਯਂ ਤ੍વਂ ਤਥਾਗਤੇਨ ਏવਂ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਓਭਾਸੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਨਾਸਕ੍ਖਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤੁਂ, ਨ ਤਥਾਗਤਂ ਯਾਚਿ – ‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਕਪ੍ਪਂ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਸੁਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਸਚੇ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਂ ਯਾਚੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਦ੍વੇવ ਤੇ વਾਚਾ ਤਥਾਗਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਤਤਿਯਕਂ ਅਧਿવਾਸੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਮਾਤਿਹਾਨਨ੍ਦ, ਤੁਯ੍ਹੇવੇਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਤੁਯ੍ਹੇવੇਤਂ ਅਪਰਦ੍ਧਂ।
‘‘Saddahasi tvaṃ, ānanda, tathāgatassa bodhi’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Atha kiñcarahi tvaṃ, ānanda, tathāgataṃ yāvatatiyakaṃ abhinippīḷesī’’ti? ‘‘Sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘yassa kassaci, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā. Tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā. So ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’’’ti. ‘‘Saddahasi tvaṃ, ānandā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Tasmātihānanda, tuyhevetaṃ dukkaṭaṃ, tuyhevetaṃ aparaddhaṃ, yaṃ tvaṃ tathāgatena evaṃ oḷārike nimitte kayiramāne oḷārike obhāse kayiramāne nāsakkhi paṭivijjhituṃ, na tathāgataṃ yāci – ‘tiṭṭhatu, bhante, bhagavā kappaṃ, tiṭṭhatu sugato kappaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti. Sace tvaṃ, ānanda, tathāgataṃ yāceyyāsi, dveva te vācā tathāgato paṭikkhipeyya, atha tatiyakaṃ adhivāseyya. Tasmātihānanda, tuyhevetaṃ dukkaṭaṃ, tuyhevetaṃ aparaddhaṃ.
੧੭੯. ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਮਯਂ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਾਮਿ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੇ ਪਬ੍ਬਤੇ। ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਖੋ ਤਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਆਮਨ੍ਤੇਸਿਂ – ‘ਰਮਣੀਯਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਗਹਂ, ਰਮਣੀਯੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੋ ਪਬ੍ਬਤੋ। ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ। ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਓਭਾਸੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਨਾਸਕ੍ਖਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤੁਂ, ਨ ਤਥਾਗਤਂ ਯਾਚਿ – ‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਕਪ੍ਪਂ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਸੁਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’ਨ੍ਤਿ। ਸਚੇ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਂ ਯਾਚੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਦ੍વੇ ਤੇ વਾਚਾ ਤਥਾਗਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਤਤਿਯਕਂ ਅਧਿવਾਸੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਮਾਤਿਹਾਨਨ੍ਦ, ਤੁਯ੍ਹੇવੇਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਤੁਯ੍ਹੇવੇਤਂ ਅਪਰਦ੍ਧਂ।
179. ‘‘Ekamidāhaṃ, ānanda, samayaṃ rājagahe viharāmi gijjhakūṭe pabbate. Tatrāpi kho tāhaṃ, ānanda, āmantesiṃ – ‘ramaṇīyaṃ, ānanda, rājagahaṃ, ramaṇīyo, ānanda, gijjhakūṭo pabbato. Yassa kassaci, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā. Tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’ti. Evampi kho tvaṃ, ānanda, tathāgatena oḷārike nimitte kayiramāne oḷārike obhāse kayiramāne nāsakkhi paṭivijjhituṃ, na tathāgataṃ yāci – ‘tiṭṭhatu, bhante, bhagavā kappaṃ, tiṭṭhatu sugato kappaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’nti. Sace tvaṃ, ānanda, tathāgataṃ yāceyyāsi, dve te vācā tathāgato paṭikkhipeyya, atha tatiyakaṃ adhivāseyya. Tasmātihānanda, tuyhevetaṃ dukkaṭaṃ, tuyhevetaṃ aparaddhaṃ.
੧੮੦. ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਮਯਂ ਤਤ੍ਥੇવ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਾਮਿ ਗੋਤਮਨਿਗ੍ਰੋਧੇ…ਪੇ॰… ਤਤ੍ਥੇવ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਾਮਿ ਚੋਰਪਪਾਤੇ… ਤਤ੍ਥੇવ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਾਮਿ વੇਭਾਰਪਸ੍ਸੇ ਸਤ੍ਤਪਣ੍ਣਿਗੁਹਾਯਂ… ਤਤ੍ਥੇવ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਾਮਿ ਇਸਿਗਿਲਿਪਸ੍ਸੇ ਕਾਲ਼ਸਿਲਾਯਂ… ਤਤ੍ਥੇવ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਾਮਿ ਸੀਤવਨੇ ਸਪ੍ਪਸੋਣ੍ਡਿਕਪਬ੍ਭਾਰੇ… ਤਤ੍ਥੇવ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਾਮਿ ਤਪੋਦਾਰਾਮੇ… ਤਤ੍ਥੇવ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਾਮਿ વੇਲ਼ੁવਨੇ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿવਾਪੇ… ਤਤ੍ਥੇવ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਾਮਿ ਜੀવਕਮ੍ਬવਨੇ… ਤਤ੍ਥੇવ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਾਮਿ ਮਦ੍ਦਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਮਿਗਦਾਯੇ ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਖੋ ਤਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਆਮਨ੍ਤੇਸਿਂ – ‘ਰਮਣੀਯਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਗਹਂ, ਰਮਣੀਯੋ ਗਿਜ੍ਝਕੂਟੋ ਪਬ੍ਬਤੋ, ਰਮਣੀਯੋ ਗੋਤਮਨਿਗ੍ਰੋਧੋ, ਰਮਣੀਯੋ ਚੋਰਪਪਾਤੋ, ਰਮਣੀਯਾ વੇਭਾਰਪਸ੍ਸੇ ਸਤ੍ਤਪਣ੍ਣਿਗੁਹਾ, ਰਮਣੀਯਾ ਇਸਿਗਿਲਿਪਸ੍ਸੇ ਕਾਲ਼ਸਿਲਾ, ਰਮਣੀਯੋ ਸੀਤવਨੇ ਸਪ੍ਪਸੋਣ੍ਡਿਕਪਬ੍ਭਾਰੋ , ਰਮਣੀਯੋ ਤਪੋਦਾਰਾਮੋ, ਰਮਣੀਯੋ વੇਲ਼ੁવਨੇ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿવਾਪੋ, ਰਮਣੀਯਂ ਜੀવਕਮ੍ਬવਨਂ, ਰਮਣੀਯੋ ਮਦ੍ਦਕੁਚ੍ਛਿਸ੍ਮਿਂ ਮਿਗਦਾਯੋ। ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ…ਪੇ॰… ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਓਭਾਸੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਨਾਸਕ੍ਖਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤੁਂ, ਨ ਤਥਾਗਤਂ ਯਾਚਿ – ‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਕਪ੍ਪਂ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਸੁਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’ਨ੍ਤਿ। ਸਚੇ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਂ ਯਾਚੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਦ੍વੇવ ਤੇ વਾਚਾ ਤਥਾਗਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਤਤਿਯਕਂ ਅਧਿવਾਸੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਮਾਤਿਹਾਨਨ੍ਦ, ਤੁਯ੍ਹੇવੇਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਤੁਯ੍ਹੇવੇਤਂ ਅਪਰਦ੍ਧਂ।
180. ‘‘Ekamidāhaṃ, ānanda, samayaṃ tattheva rājagahe viharāmi gotamanigrodhe…pe… tattheva rājagahe viharāmi corapapāte… tattheva rājagahe viharāmi vebhārapasse sattapaṇṇiguhāyaṃ… tattheva rājagahe viharāmi isigilipasse kāḷasilāyaṃ… tattheva rājagahe viharāmi sītavane sappasoṇḍikapabbhāre… tattheva rājagahe viharāmi tapodārāme… tattheva rājagahe viharāmi veḷuvane kalandakanivāpe… tattheva rājagahe viharāmi jīvakambavane… tattheva rājagahe viharāmi maddakucchismiṃ migadāye tatrāpi kho tāhaṃ, ānanda, āmantesiṃ – ‘ramaṇīyaṃ, ānanda, rājagahaṃ, ramaṇīyo gijjhakūṭo pabbato, ramaṇīyo gotamanigrodho, ramaṇīyo corapapāto, ramaṇīyā vebhārapasse sattapaṇṇiguhā, ramaṇīyā isigilipasse kāḷasilā, ramaṇīyo sītavane sappasoṇḍikapabbhāro , ramaṇīyo tapodārāmo, ramaṇīyo veḷuvane kalandakanivāpo, ramaṇīyaṃ jīvakambavanaṃ, ramaṇīyo maddakucchismiṃ migadāyo. Yassa kassaci, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā…pe… ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’ti. Evampi kho tvaṃ, ānanda, tathāgatena oḷārike nimitte kayiramāne oḷārike obhāse kayiramāne nāsakkhi paṭivijjhituṃ, na tathāgataṃ yāci – ‘tiṭṭhatu, bhante, bhagavā kappaṃ, tiṭṭhatu sugato kappaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’nti. Sace tvaṃ, ānanda, tathāgataṃ yāceyyāsi, dveva te vācā tathāgato paṭikkhipeyya, atha tatiyakaṃ adhivāseyya. Tasmātihānanda, tuyhevetaṃ dukkaṭaṃ, tuyhevetaṃ aparaddhaṃ.
੧੮੧. ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਮਯਂ ਇਧੇવ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਉਦੇਨੇ ਚੇਤਿਯੇ। ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਖੋ ਤਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਆਮਨ੍ਤੇਸਿਂ – ‘ਰਮਣੀਯਾ, ਆਨਨ੍ਦ, વੇਸਾਲੀ, ਰਮਣੀਯਂ ਉਦੇਨਂ ਚੇਤਿਯਂ। ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ। ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਓਭਾਸੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਨਾਸਕ੍ਖਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤੁਂ, ਨ ਤਥਾਗਤਂ ਯਾਚਿ – ‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਕਪ੍ਪਂ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਸੁਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’ਨ੍ਤਿ। ਸਚੇ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਂ ਯਾਚੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਦ੍વੇવ ਤੇ વਾਚਾ ਤਥਾਗਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਤਤਿਯਕਂ ਅਧਿવਾਸੇਯ੍ਯ, ਤਸ੍ਮਾਤਿਹਾਨਨ੍ਦ, ਤੁਯ੍ਹੇવੇਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਤੁਯ੍ਹੇવੇਤਂ ਅਪਰਦ੍ਧਂ।
181. ‘‘Ekamidāhaṃ, ānanda, samayaṃ idheva vesāliyaṃ viharāmi udene cetiye. Tatrāpi kho tāhaṃ, ānanda, āmantesiṃ – ‘ramaṇīyā, ānanda, vesālī, ramaṇīyaṃ udenaṃ cetiyaṃ. Yassa kassaci, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā. Tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’ti. Evampi kho tvaṃ, ānanda, tathāgatena oḷārike nimitte kayiramāne oḷārike obhāse kayiramāne nāsakkhi paṭivijjhituṃ, na tathāgataṃ yāci – ‘tiṭṭhatu, bhante, bhagavā kappaṃ, tiṭṭhatu sugato kappaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’nti. Sace tvaṃ, ānanda, tathāgataṃ yāceyyāsi, dveva te vācā tathāgato paṭikkhipeyya, atha tatiyakaṃ adhivāseyya, tasmātihānanda, tuyhevetaṃ dukkaṭaṃ, tuyhevetaṃ aparaddhaṃ.
੧੮੨. ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ , ਆਨਨ੍ਦ, ਸਮਯਂ ਇਧੇવ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਗੋਤਮਕੇ ਚੇਤਿਯੇ …ਪੇ॰… ਇਧੇવ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਸਤ੍ਤਮ੍ਬੇ ਚੇਤਿਯੇ… ਇਧੇવ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਬਹੁਪੁਤ੍ਤੇ ਚੇਤਿਯੇ… ਇਧੇવ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਸਾਰਨ੍ਦਦੇ ਚੇਤਿਯੇ… ਇਦਾਨੇવ ਖੋ ਤਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਜ੍ਜ ਚਾਪਾਲੇ ਚੇਤਿਯੇ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿਂ – ‘ਰਮਣੀਯਾ, ਆਨਨ੍ਦ, વੇਸਾਲੀ, ਰਮਣੀਯਂ ਉਦੇਨਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਗੋਤਮਕਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਸਤ੍ਤਮ੍ਬਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਬਹੁਪੁਤ੍ਤਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਸਾਰਨ੍ਦਦਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਰਮਣੀਯਂ ਚਾਪਾਲਂ ਚੇਤਿਯਂ। ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ। ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਭਾવਿਤਾ ਬਹੁਲੀਕਤਾ ਯਾਨੀਕਤਾ વਤ੍ਥੁਕਤਾ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਸੁਸਮਾਰਦ੍ਧਾ, ਸੋ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ વਾ ਤਿਟ੍ਠੇਯ੍ਯ ਕਪ੍ਪਾવਸੇਸਂ વਾ’ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਨਿਮਿਤ੍ਤੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਓਲ਼ਾਰਿਕੇ ਓਭਾਸੇ ਕਯਿਰਮਾਨੇ ਨਾਸਕ੍ਖਿ ਪਟਿવਿਜ੍ਝਿਤੁਂ, ਨ ਤਥਾਗਤਂ ਯਾਚਿ – ‘ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਭਗવਾ ਕਪ੍ਪਂ, ਤਿਟ੍ਠਤੁ ਸੁਗਤੋ ਕਪ੍ਪਂ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’ਨ੍ਤਿ। ਸਚੇ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਂ ਯਾਚੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਦ੍વੇવ ਤੇ વਾਚਾ ਤਥਾਗਤੋ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯ, ਅਥ ਤਤਿਯਕਂ ਅਧਿવਾਸੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਮਾਤਿਹਾਨਨ੍ਦ, ਤੁਯ੍ਹੇવੇਤਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਤੁਯ੍ਹੇવੇਤਂ ਅਪਰਦ੍ਧਂ।
182. ‘‘Ekamidāhaṃ , ānanda, samayaṃ idheva vesāliyaṃ viharāmi gotamake cetiye …pe… idheva vesāliyaṃ viharāmi sattambe cetiye… idheva vesāliyaṃ viharāmi bahuputte cetiye… idheva vesāliyaṃ viharāmi sārandade cetiye… idāneva kho tāhaṃ, ānanda, ajja cāpāle cetiye āmantesiṃ – ‘ramaṇīyā, ānanda, vesālī, ramaṇīyaṃ udenaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ gotamakaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ sattambaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ bahuputtaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ sārandadaṃ cetiyaṃ, ramaṇīyaṃ cāpālaṃ cetiyaṃ. Yassa kassaci, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā. Tathāgatassa kho, ānanda, cattāro iddhipādā bhāvitā bahulīkatā yānīkatā vatthukatā anuṭṭhitā paricitā susamāraddhā, so ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato kappaṃ vā tiṭṭheyya kappāvasesaṃ vā’ti. Evampi kho tvaṃ, ānanda, tathāgatena oḷārike nimitte kayiramāne oḷārike obhāse kayiramāne nāsakkhi paṭivijjhituṃ, na tathāgataṃ yāci – ‘tiṭṭhatu bhagavā kappaṃ, tiṭṭhatu sugato kappaṃ bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’nti. Sace tvaṃ, ānanda, tathāgataṃ yāceyyāsi, dveva te vācā tathāgato paṭikkhipeyya, atha tatiyakaṃ adhivāseyya. Tasmātihānanda, tuyhevetaṃ dukkaṭaṃ, tuyhevetaṃ aparaddhaṃ.
੧੮੩. ‘‘ਨਨੁ ਏਤਂ 127, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਯਾ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇવ 128 ਅਕ੍ਖਾਤਂ – ‘ਸਬ੍ਬੇਹੇવ ਪਿਯੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਨਾਨਾਭਾવੋ વਿਨਾਭਾવੋ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾવੋ। ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ, ਆਨਨ੍ਦ, ਲਬ੍ਭਾ, ਯਂ ਤਂ ਜਾਤਂ ਭੂਤਂ ਸਙ੍ਖਤਂ ਪਲੋਕਧਮ੍ਮਂ, ਤਂ વਤ ਮਾ ਪਲੁਜ੍ਜੀਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ વਿਜ੍ਜਤਿ’। ਯਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੇਨ ਚਤ੍ਤਂ વਨ੍ਤਂ ਮੁਤ੍ਤਂ ਪਹੀਨਂ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਟ੍ਠਂ ਓਸ੍ਸਟ੍ਠੋ ਆਯੁਸਙ੍ਖਾਰੋ, ਏਕਂਸੇਨ વਾਚਾ ਭਾਸਿਤਾ – ‘ਨ ਚਿਰਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਇਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਾਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ। ਤਞ੍ਚ 129 ਤਥਾਗਤੋ ਜੀવਿਤਹੇਤੁ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚਾવਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ 130 ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ વਿਜ੍ਜਤਿ। ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਮਹਾવਨਂ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ।
183. ‘‘Nanu etaṃ 131, ānanda, mayā paṭikacceva 132 akkhātaṃ – ‘sabbeheva piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo. Taṃ kutettha, ānanda, labbhā, yaṃ taṃ jātaṃ bhūtaṃ saṅkhataṃ palokadhammaṃ, taṃ vata mā palujjīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati’. Yaṃ kho panetaṃ, ānanda, tathāgatena cattaṃ vantaṃ muttaṃ pahīnaṃ paṭinissaṭṭhaṃ ossaṭṭho āyusaṅkhāro, ekaṃsena vācā bhāsitā – ‘na ciraṃ tathāgatassa parinibbānaṃ bhavissati. Ito tiṇṇaṃ māsānaṃ accayena tathāgato parinibbāyissatī’ti. Tañca 133 tathāgato jīvitahetu puna paccāvamissatīti 134 netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Āyāmānanda, yena mahāvanaṃ kūṭāgārasālā tenupasaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਮਹਾવਨਂ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਗਚ੍ਛ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਯਾવਤਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ વੇਸਾਲਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯਾવਤਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ વੇਸਾਲਿਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਉਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾਯਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੋ, ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਤੀ’’ਤਿ।
Atha kho bhagavā āyasmatā ānandena saddhiṃ yena mahāvanaṃ kūṭāgārasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘gaccha tvaṃ, ānanda, yāvatikā bhikkhū vesāliṃ upanissāya viharanti, te sabbe upaṭṭhānasālāyaṃ sannipātehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissutvā yāvatikā bhikkhū vesāliṃ upanissāya viharanti, te sabbe upaṭṭhānasālāyaṃ sannipātetvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sannipatito, bhante, bhikkhusaṅgho, yassadāni, bhante, bhagavā kālaṃ maññatī’’ti.
੧੮੪. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਯੇਨੁਪਟ੍ਠਾਨਸਾਲਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਨਿਸਜ੍ਜ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤਸ੍ਮਾਤਿਹ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯੇ ਤੇ ਮਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਦੇਸਿਤਾ, ਤੇ વੋ ਸਾਧੁਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਸੇવਿਤਬ੍ਬਾ ਭਾવੇਤਬ੍ਬਾ ਬਹੁਲੀਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਯਥਯਿਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਦ੍ਧਨਿਯਂ ਅਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ, ਤਦਸ੍ਸ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਕਤਮੇ ਚ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਮਯਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਦੇਸਿਤਾ, ਯੇ વੋ ਸਾਧੁਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਸੇવਿਤਬ੍ਬਾ ਭਾવੇਤਬ੍ਬਾ ਬਹੁਲੀਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਯਥਯਿਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਦ੍ਧਨਿਯਂ ਅਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ, ਤਦਸ੍ਸ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਇਦ੍ਧਿਪਾਦਾ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਬਲਾਨਿ ਸਤ੍ਤ ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗਾ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ। ਇਮੇ ਖੋ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾ ਮਯਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਦੇਸਿਤਾ, ਯੇ વੋ ਸਾਧੁਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਸੇવਿਤਬ੍ਬਾ ਭਾવੇਤਬ੍ਬਾ ਬਹੁਲੀਕਾਤਬ੍ਬਾ, ਯਥਯਿਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਦ੍ਧਨਿਯਂ ਅਸ੍ਸ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕਂ, ਤਦਸ੍ਸ ਬਹੁਜਨਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਸੁਖਾਯ ਲੋਕਾਨੁਕਮ੍ਪਾਯ ਅਤ੍ਥਾਯ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿ।
184. Atha kho bhagavā yenupaṭṭhānasālā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘tasmātiha, bhikkhave, ye te mayā dhammā abhiññā desitā, te vo sādhukaṃ uggahetvā āsevitabbā bhāvetabbā bahulīkātabbā, yathayidaṃ brahmacariyaṃ addhaniyaṃ assa ciraṭṭhitikaṃ, tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ. Katame ca te, bhikkhave, dhammā mayā abhiññā desitā, ye vo sādhukaṃ uggahetvā āsevitabbā bhāvetabbā bahulīkātabbā, yathayidaṃ brahmacariyaṃ addhaniyaṃ assa ciraṭṭhitikaṃ, tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ. Seyyathidaṃ – cattāro satipaṭṭhānā cattāro sammappadhānā cattāro iddhipādā pañcindriyāni pañca balāni satta bojjhaṅgā ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Ime kho te, bhikkhave, dhammā mayā abhiññā desitā, ye vo sādhukaṃ uggahetvā āsevitabbā bhāvetabbā bahulīkātabbā, yathayidaṃ brahmacariyaṃ addhaniyaṃ assa ciraṭṭhitikaṃ, tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti.
੧੮੫. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਹਨ੍ਦਦਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਮਨ੍ਤਯਾਮਿ વੋ, વਯਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਥ। ਨਚਿਰਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਇਤੋ ਤਿਣ੍ਣਂ ਮਾਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ, ਇਦਂ વਤ੍વਾਨ ਸੁਗਤੋ ਅਥਾਪਰਂ ਏਤਦવੋਚ ਸਤ੍ਥਾ 135। –
185. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘handadāni, bhikkhave, āmantayāmi vo, vayadhammā saṅkhārā, appamādena sampādetha. Naciraṃ tathāgatassa parinibbānaṃ bhavissati. Ito tiṇṇaṃ māsānaṃ accayena tathāgato parinibbāyissatī’’ti. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā 136. –
‘‘ਪਰਿਪਕ੍ਕੋ વਯੋ ਮਯ੍ਹਂ, ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਮਮ ਜੀવਿਤਂ।
‘‘Paripakko vayo mayhaṃ, parittaṃ mama jīvitaṃ;
ਪਹਾਯ વੋ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਕਤਂ ਮੇ ਸਰਣਮਤ੍ਤਨੋ॥
Pahāya vo gamissāmi, kataṃ me saraṇamattano.
‘‘ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਸਤੀਮਨ੍ਤੋ, ਸੁਸੀਲਾ ਹੋਥ ਭਿਕ੍ਖવੋ।
‘‘Appamattā satīmanto, susīlā hotha bhikkhavo;
ਸੁਸਮਾਹਿਤਸਙ੍ਕਪ੍ਪਾ, ਸਚਿਤ੍ਤਮਨੁਰਕ੍ਖਥ॥
Susamāhitasaṅkappā, sacittamanurakkhatha.
‘‘ਯੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ વਿਹਸ੍ਸਤਿ।
‘‘Yo imasmiṃ dhammavinaye, appamatto vihassati;
ਪਹਾਯ ਜਾਤਿਸਂਸਾਰਂ, ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ 137॥
Pahāya jātisaṃsāraṃ, dukkhassantaṃ karissatī’’ti 138.
ਤਤਿਯੋ ਭਾਣવਾਰੋ।
Tatiyo bhāṇavāro.
ਨਾਗਾਪਲੋਕਿਤਂ
Nāgāpalokitaṃ
੧੮੬. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ વੇਸਾਲਿਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿ। વੇਸਾਲਿਯਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਨਾਗਾਪਲੋਕਿਤਂ વੇਸਾਲਿਂ ਅਪਲੋਕੇਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਦਂ ਪਚ੍ਛਿਮਕਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ વੇਸਾਲਿਯਾ ਦਸ੍ਸਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਭਣ੍ਡਗਾਮੋ 139 ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ।
186. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya vesāliṃ piṇḍāya pāvisi. Vesāliyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto nāgāpalokitaṃ vesāliṃ apaloketvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘idaṃ pacchimakaṃ, ānanda, tathāgatassa vesāliyā dassanaṃ bhavissati. Āyāmānanda, yena bhaṇḍagāmo 140 tenupasaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਭਣ੍ਡਗਾਮੋ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਭਣ੍ਡਗਾਮੇ વਿਹਰਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ ਏવਮਿਦਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾવਿਤਂ ਸਂਸਰਿਤਂ ਮਮਞ੍ਚੇવ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ। ਕਤਮੇਸਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ? ਅਰਿਯਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੀਲਸ੍ਸ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ ਏવਮਿਦਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾવਿਤਂ ਸਂਸਰਿਤਂ ਮਮਂ ਚੇવ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ। ਅਰਿਯਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ ਏવਮਿਦਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾવਿਤਂ ਸਂਸਰਿਤਂ ਮਮਂ ਚੇવ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ। ਅਰਿਯਾਯ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਞਾਯ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ ਏવਮਿਦਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾવਿਤਂ ਸਂਸਰਿਤਂ ਮਮਂ ਚੇવ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ। ਅਰਿਯਾਯ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਨੁਬੋਧਾ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧਾ ਏવਮਿਦਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾવਿਤਂ ਸਂਸਰਿਤਂ ਮਮਂ ਚੇવ ਤੁਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ। ਤਯਿਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਿਯਂ ਸੀਲਂ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਂ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਂ, ਅਰਿਯੋ ਸਮਾਧਿ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧੋ ਪਟਿવਿਦ੍ਧੋ, ਅਰਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਾ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਾ, ਅਰਿਯਾ વਿਮੁਤ੍ਤਿ ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਾ ਪਟਿવਿਦ੍ਧਾ, ਉਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਭવਤਣ੍ਹਾ, ਖੀਣਾ ਭવਨੇਤ੍ਤਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਦਾਨਿ ਪੁਨਬ੍ਭવੋ’’ਤਿ। ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ, ਇਦਂ વਤ੍વਾਨ ਸੁਗਤੋ ਅਥਾਪਰਂ ਏਤਦવੋਚ ਸਤ੍ਥਾ –
Atha kho bhagavā mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena bhaṇḍagāmo tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā bhaṇḍagāme viharati. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘catunnaṃ, bhikkhave, dhammānaṃ ananubodhā appaṭivedhā evamidaṃ dīghamaddhānaṃ sandhāvitaṃ saṃsaritaṃ mamañceva tumhākañca. Katamesaṃ catunnaṃ? Ariyassa, bhikkhave, sīlassa ananubodhā appaṭivedhā evamidaṃ dīghamaddhānaṃ sandhāvitaṃ saṃsaritaṃ mamaṃ ceva tumhākañca. Ariyassa, bhikkhave, samādhissa ananubodhā appaṭivedhā evamidaṃ dīghamaddhānaṃ sandhāvitaṃ saṃsaritaṃ mamaṃ ceva tumhākañca. Ariyāya, bhikkhave, paññāya ananubodhā appaṭivedhā evamidaṃ dīghamaddhānaṃ sandhāvitaṃ saṃsaritaṃ mamaṃ ceva tumhākañca. Ariyāya, bhikkhave, vimuttiyā ananubodhā appaṭivedhā evamidaṃ dīghamaddhānaṃ sandhāvitaṃ saṃsaritaṃ mamaṃ ceva tumhākañca. Tayidaṃ, bhikkhave, ariyaṃ sīlaṃ anubuddhaṃ paṭividdhaṃ, ariyo samādhi anubuddho paṭividdho, ariyā paññā anubuddhā paṭividdhā, ariyā vimutti anubuddhā paṭividdhā, ucchinnā bhavataṇhā, khīṇā bhavanetti, natthi dāni punabbhavo’’ti. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘ਸੀਲਂ ਸਮਾਧਿ ਪਞ੍ਞਾ ਚ, વਿਮੁਤ੍ਤਿ ਚ ਅਨੁਤ੍ਤਰਾ।
‘‘Sīlaṃ samādhi paññā ca, vimutti ca anuttarā;
ਅਨੁਬੁਦ੍ਧਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ, ਗੋਤਮੇਨ ਯਸਸ੍ਸਿਨਾ॥
Anubuddhā ime dhammā, gotamena yasassinā.
‘‘ਇਤਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਭਿਞ੍ਞਾਯ, ਧਮ੍ਮਮਕ੍ਖਾਸਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨਂ।
‘‘Iti buddho abhiññāya, dhammamakkhāsi bhikkhunaṃ;
ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਕਰੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ॥
Dukkhassantakaro satthā, cakkhumā parinibbuto’’ti.
ਤਤ੍ਰਾਪਿ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਭਣ੍ਡਗਾਮੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਏਤਦੇવ ਬਹੁਲਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਇਤਿ ਸੀਲਂ, ਇਤਿ ਸਮਾਧਿ, ਇਤਿ ਪਞ੍ਞਾ। ਸੀਲਪਰਿਭਾવਿਤੋ ਸਮਾਧਿ ਮਹਪ੍ਫਲੋ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸੋ। ਸਮਾਧਿਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾ। ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਭਾવਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਆਸવੇਹਿ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕਾਮਾਸવਾ, ਭવਾਸવਾ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾ’’ਤਿ।
Tatrāpi sudaṃ bhagavā bhaṇḍagāme viharanto etadeva bahulaṃ bhikkhūnaṃ dhammiṃ kathaṃ karoti – ‘‘iti sīlaṃ, iti samādhi, iti paññā. Sīlaparibhāvito samādhi mahapphalo hoti mahānisaṃso. Samādhiparibhāvitā paññā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Paññāparibhāvitaṃ cittaṃ sammadeva āsavehi vimuccati, seyyathidaṃ – kāmāsavā, bhavāsavā, avijjāsavā’’ti.
ਚਤੁਮਹਾਪਦੇਸਕਥਾ
Catumahāpadesakathā
੧੮੭. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਣ੍ਡਗਾਮੇ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਹਤ੍ਥਿਗਾਮੋ, ਯੇਨ ਅਮ੍ਬਗਾਮੋ, ਯੇਨ ਜਮ੍ਬੁਗਾਮੋ, ਯੇਨ ਭੋਗਨਗਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਭੋਗਨਗਰਂ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਭੋਗਨਗਰੇ વਿਹਰਤਿ ਆਨਨ੍ਦੇ 141 ਚੇਤਿਯੇ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਹਾਪਦੇਸੇ ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ ਸੁਣਾਥ, ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿਕਰੋਥ, ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ , ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
187. Atha kho bhagavā bhaṇḍagāme yathābhirantaṃ viharitvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena hatthigāmo, yena ambagāmo, yena jambugāmo, yena bhoganagaraṃ tenupasaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena bhoganagaraṃ tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā bhoganagare viharati ānande 142 cetiye. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘cattārome, bhikkhave, mahāpadese desessāmi, taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasikarotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
੧੮੮. ‘‘ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਤੋ ਸੁਤਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਯਂ વਿਨਯੋ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨ’ਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਾਸਿਤਂ ਨੇવ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ ਨਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤ੍વਾ ਤਾਨਿ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਸਾਧੁਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨਿ 143, વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਤਾਨਿ ਚੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਾਰਿਯਮਾਨਾਨਿ 144 વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾਨਿ ਨ ਚੇવ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਰਨ੍ਤਿ 145, ਨ ਚ વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘ਅਦ੍ਧਾ, ਇਦਂ ਨ ਚੇવ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ વਚਨਂ; ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤ’ਨ੍ਤਿ। ਇਤਿਹੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਛਡ੍ਡੇਯ੍ਯਾਥ। ਤਾਨਿ ਚੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਾਰਿਯਮਾਨਾਨਿ વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚੇવ ਓਸਰਨ੍ਤਿ, વਿਨਯੇ ਚ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘ਅਦ੍ਧਾ, ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ વਚਨਂ; ਇਮਸ੍ਸ ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤ’ਨ੍ਤਿ। ਇਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਠਮਂ ਮਹਾਪਦੇਸਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥ।
188. ‘‘Idha, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘sammukhā metaṃ, āvuso, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ, ayaṃ dhammo ayaṃ vinayo idaṃ satthusāsana’nti. Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte osāretabbāni 146, vinaye sandassetabbāni. Tāni ce sutte osāriyamānāni 147 vinaye sandassiyamānāni na ceva sutte osaranti 148, na ca vinaye sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ na ceva tassa bhagavato vacanaṃ; imassa ca bhikkhuno duggahita’nti. Itihetaṃ, bhikkhave, chaḍḍeyyātha. Tāni ce sutte osāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni sutte ceva osaranti, vinaye ca sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ tassa bhagavato vacanaṃ; imassa ca bhikkhuno suggahita’nti. Idaṃ, bhikkhave, paṭhamaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyātha.
‘‘ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਅਮੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਆવਾਸੇ ਸਙ੍ਘੋ વਿਹਰਤਿ ਸਥੇਰੋ ਸਪਾਮੋਕ੍ਖੋ। ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਸੁਤਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ, ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਯਂ વਿਨਯੋ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨ’ਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਾਸਿਤਂ ਨੇવ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ ਨਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤ੍વਾ ਤਾਨਿ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਸਾਧੁਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਾਰੇਤਬ੍ਬਾਨਿ, વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਤਾਨਿ ਚੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਾਰਿਯਮਾਨਾਨਿ વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾਨਿ ਨ ਚੇવ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘ਅਦ੍ਧਾ, ਇਦਂ ਨ ਚੇવ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ વਚਨਂ; ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤ’ਨ੍ਤਿ। ਇਤਿਹੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਛਡ੍ਡੇਯ੍ਯਾਥ। ਤਾਨਿ ਚੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਾਰਿਯਮਾਨਾਨਿ વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚੇવ ਓਸਰਨ੍ਤਿ વਿਨਯੇ ਚ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘ਅਦ੍ਧਾ , ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ વਚਨਂ; ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤ’ਨ੍ਤਿ। ਇਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦੁਤਿਯਂ ਮਹਾਪਦੇਸਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥ।
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘amukasmiṃ nāma āvāse saṅgho viharati sathero sapāmokkho. Tassa me saṅghassa sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ, ayaṃ dhammo ayaṃ vinayo idaṃ satthusāsana’nti. Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte osāretabbāni, vinaye sandassetabbāni. Tāni ce sutte osāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni na ceva sutte osaranti, na ca vinaye sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ na ceva tassa bhagavato vacanaṃ; tassa ca saṅghassa duggahita’nti. Itihetaṃ, bhikkhave, chaḍḍeyyātha. Tāni ce sutte osāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni sutte ceva osaranti vinaye ca sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā , idaṃ tassa bhagavato vacanaṃ; tassa ca saṅghassa suggahita’nti. Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyātha.
‘‘ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਅਮੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਆવਾਸੇ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ વਿਹਰਨ੍ਤਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਆਗਤਾਗਮਾ ਧਮ੍ਮਧਰਾ વਿਨਯਧਰਾ ਮਾਤਿਕਾਧਰਾ। ਤੇਸਂ ਮੇ ਥੇਰਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਸੁਤਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ – ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਯਂ વਿਨਯੋ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨ’ਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਾਸਿਤਂ ਨੇવ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ…ਪੇ॰… ਨ ਚ વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘ਅਦ੍ਧਾ, ਇਦਂ ਨ ਚੇવ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ વਚਨਂ; ਤੇਸਞ੍ਚ ਥੇਰਾਨਂ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤ’ਨ੍ਤਿ। ਇਤਿਹੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਛਡ੍ਡੇਯ੍ਯਾਥ। ਤਾਨਿ ਚੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਾਰਿਯਮਾਨਾਨਿ…ਪੇ॰… વਿਨਯੇ ਚ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘ਅਦ੍ਧਾ, ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ વਚਨਂ; ਤੇਸਞ੍ਚ ਥੇਰਾਨਂ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤ’ਨ੍ਤਿ। ਇਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਤਿਯਂ ਮਹਾਪਦੇਸਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥ।
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘amukasmiṃ nāma āvāse sambahulā therā bhikkhū viharanti bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā. Tesaṃ me therānaṃ sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo ayaṃ vinayo idaṃ satthusāsana’nti. Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ…pe… na ca vinaye sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ na ceva tassa bhagavato vacanaṃ; tesañca therānaṃ duggahita’nti. Itihetaṃ, bhikkhave, chaḍḍeyyātha. Tāni ce sutte osāriyamānāni…pe… vinaye ca sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ tassa bhagavato vacanaṃ; tesañca therānaṃ suggahita’nti. Idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyātha.
‘‘ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਏવਂ વਦੇਯ੍ਯ – ‘ਅਮੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਆવਾਸੇ ਏਕੋ ਥੇਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ વਿਹਰਤਿ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਆਗਤਾਗਮੋ ਧਮ੍ਮਧਰੋ વਿਨਯਧਰੋ ਮਾਤਿਕਾਧਰੋ। ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਸੁਤਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ – ਅਯਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਯਂ વਿਨਯੋ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥੁਸਾਸਨ’ਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਭਾਸਿਤਂ ਨੇવ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤਬ੍ਬਂ ਨਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਨਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਪ੍ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਿਤ੍વਾ ਤਾਨਿ ਪਦਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾਨਿ ਸਾਧੁਕਂ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਾਰਿਤਬ੍ਬਾਨਿ, વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਤਾਨਿ ਚੇ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਾਰਿਯਮਾਨਾਨਿ વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾਨਿ ਨ ਚੇવ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਚ વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘ਅਦ੍ਧਾ, ਇਦਂ ਨ ਚੇવ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ વਚਨਂ; ਤਸ੍ਸ ਚ ਥੇਰਸ੍ਸ ਦੁਗ੍ਗਹਿਤ’ਨ੍ਤਿ। ਇਤਿਹੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਛਡ੍ਡੇਯ੍ਯਾਥ। ਤਾਨਿ ਚ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਸਾਰਿਯਮਾਨਾਨਿ વਿਨਯੇ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਯਮਾਨਾਨਿ ਸੁਤ੍ਤੇ ਚੇવ ਓਸਰਨ੍ਤਿ, વਿਨਯੇ ਚ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ , ਨਿਟ੍ਠਮੇਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ – ‘ਅਦ੍ਧਾ , ਇਦਂ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ વਚਨਂ; ਤਸ੍ਸ ਚ ਥੇਰਸ੍ਸ ਸੁਗ੍ਗਹਿਤ’ਨ੍ਤਿ। ਇਦਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਮਹਾਪਦੇਸਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥ। ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਹਾਪਦੇਸੇ ਧਾਰੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ।
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘amukasmiṃ nāma āvāse eko thero bhikkhu viharati bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo. Tassa me therassa sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo ayaṃ vinayo idaṃ satthusāsana’nti. Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ. Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte osāritabbāni, vinaye sandassetabbāni. Tāni ce sutte osāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni na ceva sutte osaranti, na ca vinaye sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ na ceva tassa bhagavato vacanaṃ; tassa ca therassa duggahita’nti. Itihetaṃ, bhikkhave, chaḍḍeyyātha. Tāni ca sutte osāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni sutte ceva osaranti, vinaye ca sandissanti , niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā , idaṃ tassa bhagavato vacanaṃ; tassa ca therassa suggahita’nti. Idaṃ, bhikkhave, catutthaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyātha. Ime kho, bhikkhave, cattāro mahāpadese dhāreyyāthā’’ti.
ਤਤ੍ਰਪਿ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਭੋਗਨਗਰੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਆਨਨ੍ਦੇ ਚੇਤਿਯੇ ਏਤਦੇવ ਬਹੁਲਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਰੋਤਿ – ‘‘ਇਤਿ ਸੀਲਂ, ਇਤਿ ਸਮਾਧਿ, ਇਤਿ ਪਞ੍ਞਾ। ਸੀਲਪਰਿਭਾવਿਤੋ ਸਮਾਧਿ ਮਹਪ੍ਫਲੋ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸੋ । ਸਮਾਧਿਪਰਿਭਾવਿਤਾ ਪਞ੍ਞਾ ਮਹਪ੍ਫਲਾ ਹੋਤਿ ਮਹਾਨਿਸਂਸਾ। ਪਞ੍ਞਾਪਰਿਭਾવਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਆਸવੇਹਿ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਕਾਮਾਸવਾ, ਭવਾਸવਾ, ਅવਿਜ੍ਜਾਸવਾ’’ਤਿ।
Tatrapi sudaṃ bhagavā bhoganagare viharanto ānande cetiye etadeva bahulaṃ bhikkhūnaṃ dhammiṃ kathaṃ karoti – ‘‘iti sīlaṃ, iti samādhi, iti paññā. Sīlaparibhāvito samādhi mahapphalo hoti mahānisaṃso . Samādhiparibhāvitā paññā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Paññāparibhāvitaṃ cittaṃ sammadeva āsavehi vimuccati, seyyathidaṃ – kāmāsavā, bhavāsavā, avijjāsavā’’ti.
ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਚੁਨ੍ਦવਤ੍ਥੁ
Kammāraputtacundavatthu
੧੮੯. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭੋਗਨਗਰੇ ਯਥਾਭਿਰਨ੍ਤਂ વਿਹਰਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਪਾવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਪਾવਾ ਤਦવਸਰਿ। ਤਤ੍ਰ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਪਾવਾਯਂ વਿਹਰਤਿ ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਮ੍ਬવਨੇ। ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਚੁਨ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੋ – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ ਪਾવਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਪਾવਾਯਂ વਿਹਰਤਿ ਮਯ੍ਹਂ ਅਮ੍ਬવਨੇ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਚੁਨ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਚੁਨ੍ਦਂ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਸਿ ਸਮਾਦਪੇਸਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਸਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਚੁਨ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਸਮਾਦਪਿਤੋ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜਿਤੋ ਸਮ੍ਪਹਂਸਿਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਧਿવਾਸੇਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਸ੍વਾਤਨਾਯ ਭਤ੍ਤਂ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾ’’ਤਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਭਗવਾ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ। ਅਥ ਖੋ ਚੁਨ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤੋ ਅਧਿવਾਸਨਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
189. Atha kho bhagavā bhoganagare yathābhirantaṃ viharitvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena pāvā tenupasaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena pāvā tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā pāvāyaṃ viharati cundassa kammāraputtassa ambavane. Assosi kho cundo kammāraputto – ‘‘bhagavā kira pāvaṃ anuppatto, pāvāyaṃ viharati mayhaṃ ambavane’’ti. Atha kho cundo kammāraputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho cundaṃ kammāraputtaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho cundo kammāraputto bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho cundo kammāraputto bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
ਅਥ ਖੋ ਚੁਨ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਸਕੇ ਨਿવੇਸਨੇ ਪਣੀਤਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਪਟਿਯਾਦਾਪੇਤ੍વਾ ਪਹੂਤਞ੍ਚ ਸੂਕਰਮਦ੍ਦવਂ ਭਗવਤੋ ਕਾਲਂ ਆਰੋਚਾਪੇਸਿ – ‘‘ਕਾਲੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਯੇਨ ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਨਿવੇਸਨਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਨਿਸਜ੍ਜ ਖੋ ਭਗવਾ ਚੁਨ੍ਦਂ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਯਂ ਤੇ, ਚੁਨ੍ਦ, ਸੂਕਰਮਦ੍ਦવਂ ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਮਂ ਪਰਿવਿਸ। ਯਂ ਪਨਞ੍ਞਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਰਿવਿਸਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਚੁਨ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯਂ ਅਹੋਸਿ ਸੂਕਰਮਦ੍ਦવਂ ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ, ਤੇਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਰਿવਿਸਿ। ਯਂ ਪਨਞ੍ਞਂ ਖਾਦਨੀਯਂ ਭੋਜਨੀਯਂ ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ , ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਪਰਿવਿਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਚੁਨ੍ਦਂ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਯਂ ਤੇ, ਚੁਨ੍ਦ, ਸੂਕਰਮਦ੍ਦવਂ ਅવਸਿਟ੍ਠਂ, ਤਂ ਸੋਬ੍ਭੇ ਨਿਖਣਾਹਿ। ਨਾਹਂ ਤਂ, ਚੁਨ੍ਦ, ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਸਮਾਰਕੇ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੇ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪਜਾਯ ਸਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਯ, ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਪਰਿਭੁਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਣਾਮਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਚੁਨ੍ਦੋ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯਂ ਅਹੋਸਿ ਸੂਕਰਮਦ੍ਦવਂ ਅવਸਿਟ੍ਠਂ, ਤਂ ਸੋਬ੍ਭੇ ਨਿਖਣਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਚੁਨ੍ਦਂ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਂ ਭਗવਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਮਾਦਪੇਤ੍વਾ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
Atha kho cundo kammāraputto tassā rattiyā accayena sake nivesane paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā pahūtañca sūkaramaddavaṃ bhagavato kālaṃ ārocāpesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena cundassa kammāraputtassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā cundaṃ kammāraputtaṃ āmantesi – ‘‘yaṃ te, cunda, sūkaramaddavaṃ paṭiyattaṃ, tena maṃ parivisa. Yaṃ panaññaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyattaṃ, tena bhikkhusaṅghaṃ parivisā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho cundo kammāraputto bhagavato paṭissutvā yaṃ ahosi sūkaramaddavaṃ paṭiyattaṃ, tena bhagavantaṃ parivisi. Yaṃ panaññaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyattaṃ , tena bhikkhusaṅghaṃ parivisi. Atha kho bhagavā cundaṃ kammāraputtaṃ āmantesi – ‘‘yaṃ te, cunda, sūkaramaddavaṃ avasiṭṭhaṃ, taṃ sobbhe nikhaṇāhi. Nāhaṃ taṃ, cunda, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya, yassa taṃ paribhuttaṃ sammā pariṇāmaṃ gaccheyya aññatra tathāgatassā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho cundo kammāraputto bhagavato paṭissutvā yaṃ ahosi sūkaramaddavaṃ avasiṭṭhaṃ, taṃ sobbhe nikhaṇitvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho cundaṃ kammāraputtaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
੧੯੦. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਤੋ ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਸ੍ਸ ਖਰੋ ਆਬਾਧੋ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ, ਲੋਹਿਤਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਕਾ ਪਬਾਲ਼੍ਹਾ વੇਦਨਾ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਮਾਰਣਨ੍ਤਿਕਾ। ਤਾ ਸੁਦਂ ਭਗવਾ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਅવਿਹਞ੍ਞਮਾਨੋ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਕੁਸਿਨਾਰਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ।
190. Atha kho bhagavato cundassa kammāraputtassa bhattaṃ bhuttāvissa kharo ābādho uppajji, lohitapakkhandikā pabāḷhā vedanā vattanti māraṇantikā. Tā sudaṃ bhagavā sato sampajāno adhivāsesi avihaññamāno. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena kusinārā tenupasaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi.
ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਂ ਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ, ਕਮ੍ਮਾਰਸ੍ਸਾਤਿ ਮੇ ਸੁਤਂ।
Cundassa bhattaṃ bhuñjitvā, kammārassāti me sutaṃ;
ਆਬਾਧਂ ਸਮ੍ਫੁਸੀ ਧੀਰੋ, ਪਬਾਲ਼੍ਹਂ ਮਾਰਣਨ੍ਤਿਕਂ॥
Ābādhaṃ samphusī dhīro, pabāḷhaṃ māraṇantikaṃ.
ਭੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚ ਸੂਕਰਮਦ੍ਦવੇਨ,
Bhuttassa ca sūkaramaddavena,
ਬ੍ਯਾਧਿਪ੍ਪਬਾਲ਼੍ਹੋ ਉਦਪਾਦਿ ਸਤ੍ਥੁਨੋ।
Byādhippabāḷho udapādi satthuno;
ਗਚ੍ਛਾਮਹਂ ਕੁਸਿਨਾਰਂ ਨਗਰਨ੍ਤਿ॥
Gacchāmahaṃ kusināraṃ nagaranti.
ਪਾਨੀਯਾਹਰਣਂ
Pānīyāharaṇaṃ
੧੯੧. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਙ੍ਘ ਮੇ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ, ਕਿਲਨ੍ਤੋਸ੍ਮਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ। ਨਿਸੀਦਿ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ। ਨਿਸਜ੍ਜ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਙ੍ਘ ਮੇ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਾਨੀਯਂ ਆਹਰ, ਪਿਪਾਸਿਤੋਸ੍ਮਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਿવਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਸਕਟਸਤਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਿ, ਤਂ ਚਕ੍ਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਉਦਕਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਲੁਲ਼ਿਤਂ ਆવਿਲਂ ਸਨ੍ਦਤਿ। ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਕੁਧਾ 151 ਨਦੀ ਅવਿਦੂਰੇ ਅਚ੍ਛੋਦਕਾ ਸਾਤੋਦਕਾ ਸੀਤੋਦਕਾ ਸੇਤੋਦਕਾ 152 ਸੁਪ੍ਪਤਿਤ੍ਥਾ ਰਮਣੀਯਾ। ਏਤ੍ਥ ਭਗવਾ ਪਾਨੀਯਞ੍ਚ ਪਿવਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਸੀਤੀ 153 ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ।
191. Atha kho bhagavā maggā okkamma yena aññataraṃ rukkhamūlaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘iṅgha me tvaṃ, ānanda, catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññapehi, kilantosmi, ānanda, nisīdissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissutvā catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññapesi. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nisajja kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘iṅgha me tvaṃ, ānanda, pānīyaṃ āhara, pipāsitosmi, ānanda, pivissāmī’’ti. Evaṃ vutte āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idāni, bhante, pañcamattāni sakaṭasatāni atikkantāni, taṃ cakkacchinnaṃ udakaṃ parittaṃ luḷitaṃ āvilaṃ sandati. Ayaṃ, bhante, kakudhā 154 nadī avidūre acchodakā sātodakā sītodakā setodakā 155 suppatitthā ramaṇīyā. Ettha bhagavā pānīyañca pivissati, gattāni ca sītī 156 karissatī’’ti.
ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਙ੍ਘ ਮੇ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਾਨੀਯਂ ਆਹਰ, ਪਿਪਾਸਿਤੋਸ੍ਮਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਿવਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਦਾਨਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਸਕਟਸਤਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਿ, ਤਂ ਚਕ੍ਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ ਉਦਕਂ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਲੁਲ਼ਿਤਂ ਆવਿਲਂ ਸਨ੍ਦਤਿ। ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਕੁਧਾ ਨਦੀ ਅવਿਦੂਰੇ ਅਚ੍ਛੋਦਕਾ ਸਾਤੋਦਕਾ ਸੀਤੋਦਕਾ ਸੇਤੋਦਕਾ ਸੁਪ੍ਪਤਿਤ੍ਥਾ ਰਮਣੀਯਾ। ਏਤ੍ਥ ਭਗવਾ ਪਾਨੀਯਞ੍ਚ ਪਿવਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਸੀਤੀਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ।
Dutiyampi kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘iṅgha me tvaṃ, ānanda, pānīyaṃ āhara, pipāsitosmi, ānanda, pivissāmī’’ti. Dutiyampi kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idāni, bhante, pañcamattāni sakaṭasatāni atikkantāni, taṃ cakkacchinnaṃ udakaṃ parittaṃ luḷitaṃ āvilaṃ sandati. Ayaṃ, bhante, kakudhā nadī avidūre acchodakā sātodakā sītodakā setodakā suppatitthā ramaṇīyā. Ettha bhagavā pānīyañca pivissati, gattāni ca sītīkarissatī’’ti.
ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਙ੍ਘ ਮੇ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਾਨੀਯਂ ਆਹਰ, ਪਿਪਾਸਿਤੋਸ੍ਮਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਿવਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਯੇਨ ਸਾ ਨਦਿਕਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਥ ਖੋ ਸਾ ਨਦਿਕਾ ਚਕ੍ਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਲੁਲ਼ਿਤਾ ਆવਿਲਾ ਸਨ੍ਦਮਾਨਾ, ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤੇ ਆਨਨ੍ਦੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇ ਅਚ੍ਛਾ વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਅਨਾવਿਲਾ ਸਨ੍ਦਿਤ੍ਥ 157। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ વਤ, ਭੋ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ વਤ, ਭੋ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਤਾ ਮਹਾਨੁਭਾવਤਾ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਸਾ ਨਦਿਕਾ ਚਕ੍ਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਲੁਲ਼ਿਤਾ ਆવਿਲਾ ਸਨ੍ਦਮਾਨਾ ਮਯਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇ ਅਚ੍ਛਾ વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਅਨਾવਿਲਾ ਸਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ। ਪਤ੍ਤੇਨ ਪਾਨੀਯਂ ਆਦਾਯ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਤਾ ਮਹਾਨੁਭਾવਤਾ। ਇਦਾਨਿ ਸਾ ਭਨ੍ਤੇ ਨਦਿਕਾ ਚਕ੍ਕਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾ ਪਰਿਤ੍ਤਾ ਲੁਲ਼ਿਤਾ ਆવਿਲਾ ਸਨ੍ਦਮਾਨਾ ਮਯਿ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇ ਅਚ੍ਛਾ વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ ਅਨਾવਿਲਾ ਸਨ੍ਦਿਤ੍ਥ। ਪਿવਤੁ ਭਗવਾ ਪਾਨੀਯਂ ਪਿવਤੁ ਸੁਗਤੋ ਪਾਨੀਯ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪਾਨੀਯਂ ਅਪਾਯਿ।
Tatiyampi kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘iṅgha me tvaṃ, ānanda, pānīyaṃ āhara, pipāsitosmi, ānanda, pivissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissutvā pattaṃ gahetvā yena sā nadikā tenupasaṅkami. Atha kho sā nadikā cakkacchinnā parittā luḷitā āvilā sandamānā, āyasmante ānande upasaṅkamante acchā vippasannā anāvilā sandittha 158. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho, tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvatā. Ayañhi sā nadikā cakkacchinnā parittā luḷitā āvilā sandamānā mayi upasaṅkamante acchā vippasannā anāvilā sandatī’’ti. Pattena pānīyaṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante, tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvatā. Idāni sā bhante nadikā cakkacchinnā parittā luḷitā āvilā sandamānā mayi upasaṅkamante acchā vippasannā anāvilā sandittha. Pivatu bhagavā pānīyaṃ pivatu sugato pānīya’’nti. Atha kho bhagavā pānīyaṃ apāyi.
ਪੁਕ੍ਕੁਸਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤવਤ੍ਥੁ
Pukkusamallaputtavatthu
੧੯੨. ਤੇਨ ਰੋਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਪੁਕ੍ਕੁਸੋ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤੋ ਆਲ਼ਾਰਸ੍ਸ ਕਾਲਾਮਸ੍ਸ ਸਾવਕੋ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯ ਪਾવਂ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਪੁਕ੍ਕੁਸੋ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ। ਦਿਸ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਪੁਕ੍ਕੁਸੋ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਨ੍ਤੇਨ વਤ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ વਿਹਾਰੇਨ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਭਨ੍ਤੇ , ਆਲ਼ਾਰੋ ਕਾਲਾਮੋ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅવਿਦੂਰੇ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਦਿવਾવਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਅਥ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਸਕਟਸਤਾਨਿ ਆਲ਼ਾਰਂ ਕਾਲਾਮਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤਸ੍ਸ ਸਕਟਸਤ੍ਥਸ੍ਸ 159 ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਯੇਨ ਆਲ਼ਾਰੋ ਕਾਲਾਮੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਲ਼ਾਰਂ ਕਾਲਾਮਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਅਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਸਕਟਸਤਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਿ ਅਦ੍ਦਸਾ’ਤਿ? ‘ਨ ਖੋ ਅਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਅਦ੍ਦਸ’ਨ੍ਤਿ। ‘ਕਿਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸੀ’ਤਿ? ‘ਨ ਖੋ ਅਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ’ਨ੍ਤਿ। ‘ਕਿਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ? ‘ਨ ਖੋ ਅਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਸੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ’ਨ੍ਤਿ। ‘ਕਿਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਞ੍ਞੀ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ? ‘ਏવਮਾવੁਸੋ’ਤਿ। ‘ਸੋ ਤ੍વਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਞ੍ਞੀ ਸਮਾਨੋ ਜਾਗਰੋ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਸਕਟਸਤਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਿ ਨੇવ ਅਦ੍ਦਸ, ਨ ਪਨ ਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ; ਅਪਿਸੁ 160 ਤੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਙ੍ਘਾਟਿ ਰਜੇਨ ਓਕਿਣ੍ਣਾ’ਤਿ? ‘ਏવਮਾવੁਸੋ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ વਤ ਭੋ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ વਤ ਭੋ, ਸਨ੍ਤੇਨ વਤ ਭੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ વਿਹਾਰੇਨ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮ ਸਞ੍ਞੀ ਸਮਾਨੋ ਜਾਗਰੋ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਸਕਟਸਤਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਿ ਨੇવ ਦਕ੍ਖਤਿ, ਨ ਪਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੋਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ! ਆਲ਼ਾਰੇ ਕਾਲਾਮੇ ਉਲ਼ਾਰਂ ਪਸਾਦਂ ਪવੇਦੇਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮੀ’’ਤਿ।
192. Tena rokho pana samayena pukkuso mallaputto āḷārassa kālāmassa sāvako kusinārāya pāvaṃ addhānamaggappaṭippanno hoti. Addasā kho pukkuso mallaputto bhagavantaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinnaṃ. Disvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho pukkuso mallaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante, santena vata, bhante, pabbajitā vihārena viharanti. Bhūtapubbaṃ, bhante , āḷāro kālāmo addhānamaggappaṭippanno maggā okkamma avidūre aññatarasmiṃ rukkhamūle divāvihāraṃ nisīdi. Atha kho, bhante, pañcamattāni sakaṭasatāni āḷāraṃ kālāmaṃ nissāya nissāya atikkamiṃsu. Atha kho, bhante, aññataro puriso tassa sakaṭasatthassa 161 piṭṭhito piṭṭhito āgacchanto yena āḷāro kālāmo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āḷāraṃ kālāmaṃ etadavoca – ‘api, bhante, pañcamattāni sakaṭasatāni atikkantāni addasā’ti? ‘Na kho ahaṃ, āvuso, addasa’nti. ‘Kiṃ pana, bhante, saddaṃ assosī’ti? ‘Na kho ahaṃ, āvuso, saddaṃ assosi’nti. ‘Kiṃ pana, bhante, sutto ahosī’ti? ‘Na kho ahaṃ, āvuso, sutto ahosi’nti. ‘Kiṃ pana, bhante, saññī ahosī’ti? ‘Evamāvuso’ti. ‘So tvaṃ, bhante, saññī samāno jāgaro pañcamattāni sakaṭasatāni nissāya nissāya atikkantāni neva addasa, na pana saddaṃ assosi; apisu 162 te, bhante, saṅghāṭi rajena okiṇṇā’ti? ‘Evamāvuso’ti. Atha kho, bhante, tassa purisassa etadahosi – ‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho, santena vata bho pabbajitā vihārena viharanti. Yatra hi nāma saññī samāno jāgaro pañcamattāni sakaṭasatāni nissāya nissāya atikkantāni neva dakkhati, na pana saddaṃ sossatī’ti! Āḷāre kālāme uḷāraṃ pasādaṃ pavedetvā pakkāmī’’ti.
੧੯੩. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਪੁਕ੍ਕੁਸ, ਕਤਮਂ ਨੁ ਖੋ ਦੁਕ੍ਕਰਤਰਂ વਾ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭવਤਰਂ વਾ – ਯੋ વਾ ਸਞ੍ਞੀ ਸਮਾਨੋ ਜਾਗਰੋ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤਾਨਿ ਸਕਟਸਤਾਨਿ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਿ ਨੇવ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਨ ਪਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣੇਯ੍ਯ; ਯੋ વਾ ਸਞ੍ਞੀ ਸਮਾਨੋ ਜਾਗਰੋ ਦੇવੇ વਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਦੇવੇ ਗਲ਼ਗਲ਼ਾਯਨ੍ਤੇ વਿਜ੍ਜੁਲ੍ਲਤਾਸੁ 163 ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤੀਸੁ ਅਸਨਿਯਾ ਫਲਨ੍ਤਿਯਾ ਨੇવ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਨ ਪਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਕਿਞ੍ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚ વਾ ਸਕਟਸਤਾਨਿ ਛ વਾ ਸਕਟਸਤਾਨਿ ਸਤ੍ਤ વਾ ਸਕਟਸਤਾਨਿ ਅਟ੍ਠ વਾ ਸਕਟਸਤਾਨਿ ਨવ વਾ ਸਕਟਸਤਾਨਿ 164, ਸਕਟਸਹਸ੍ਸਂ વਾ ਸਕਟਸਤਸਹਸ੍ਸਂ વਾ। ਅਥ ਖੋ ਏਤਦੇવ ਦੁਕ੍ਕਰਤਰਂ ਚੇવ ਦੁਰਭਿਸਮ੍ਭવਤਰਞ੍ਚ ਯੋ ਸਞ੍ਞੀ ਸਮਾਨੋ ਜਾਗਰੋ ਦੇવੇ વਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਦੇવੇ ਗਲ਼ਗਲ਼ਾਯਨ੍ਤੇ વਿਜ੍ਜੁਲ੍ਲਤਾਸੁ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤੀਸੁ ਅਸਨਿਯਾ ਫਲਨ੍ਤਿਯਾ ਨੇવ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਨ ਪਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਣੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ।
193. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, pukkusa, katamaṃ nu kho dukkarataraṃ vā durabhisambhavataraṃ vā – yo vā saññī samāno jāgaro pañcamattāni sakaṭasatāni nissāya nissāya atikkantāni neva passeyya, na pana saddaṃ suṇeyya; yo vā saññī samāno jāgaro deve vassante deve gaḷagaḷāyante vijjullatāsu 165 niccharantīsu asaniyā phalantiyā neva passeyya, na pana saddaṃ suṇeyyā’’ti? ‘‘Kiñhi, bhante, karissanti pañca vā sakaṭasatāni cha vā sakaṭasatāni satta vā sakaṭasatāni aṭṭha vā sakaṭasatāni nava vā sakaṭasatāni 166, sakaṭasahassaṃ vā sakaṭasatasahassaṃ vā. Atha kho etadeva dukkarataraṃ ceva durabhisambhavatarañca yo saññī samāno jāgaro deve vassante deve gaḷagaḷāyante vijjullatāsu niccharantīsu asaniyā phalantiyā neva passeyya, na pana saddaṃ suṇeyyā’’ti.
‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ, ਪੁਕ੍ਕੁਸ, ਸਮਯਂ ਆਤੁਮਾਯਂ વਿਹਰਾਮਿ ਭੁਸਾਗਾਰੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਦੇવੇ વਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਦੇવੇ ਗਲ਼ਗਲ਼ਾਯਨ੍ਤੇ વਿਜ੍ਜੁਲ੍ਲਤਾਸੁ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤੀਸੁ ਅਸਨਿਯਾ ਫਲਨ੍ਤਿਯਾ ਅવਿਦੂਰੇ ਭੁਸਾਗਾਰਸ੍ਸ ਦ੍વੇ ਕਸ੍ਸਕਾ ਭਾਤਰੋ ਹਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਬਲਿਬਦ੍ਦਾ 167। ਅਥ ਖੋ, ਪੁਕ੍ਕੁਸ, ਆਤੁਮਾਯ ਮਹਾਜਨਕਾਯੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਤੇ ਦ੍વੇ ਕਸ੍ਸਕਾ ਭਾਤਰੋ ਹਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਬਲਿਬਦ੍ਦਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨਾਹਂ, ਪੁਕ੍ਕੁਸ, ਸਮਯੇਨ ਭੁਸਾਗਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਭੁਸਾਗਾਰਦ੍વਾਰੇ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਚਙ੍ਕਮਾਮਿ। ਅਥ ਖੋ, ਪੁਕ੍ਕੁਸ, ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤਮ੍ਹਾ ਮਹਾਜਨਕਾਯਾ ਯੇਨਾਹਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਠਿਤਂ ਖੋ ਅਹਂ, ਪੁਕ੍ਕੁਸ, ਤਂ ਪੁਰਿਸਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਏਸੋ, ਆવੁਸੋ, ਮਹਾਜਨਕਾਯੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੋ’ਤਿ? ‘ਇਦਾਨਿ , ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇવੇ વਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਦੇવੇ ਗਲ਼ਗਲ਼ਾਯਨ੍ਤੇ વਿਜ੍ਜੁਲ੍ਲਤਾਸੁ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤੀਸੁ ਅਸਨਿਯਾ ਫਲਨ੍ਤਿਯਾ ਦ੍વੇ ਕਸ੍ਸਕਾ ਭਾਤਰੋ ਹਤਾ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਬਲਿਬਦ੍ਦਾ। ਏਤ੍ਥੇਸੋ ਮਹਾਜਨਕਾਯੋ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੋ। ਤ੍વਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕ੍વ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ? ‘ਇਧੇવ ਖੋ ਅਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਅਹੋਸਿ’ਨ੍ਤਿ। ‘ਕਿਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਦ੍ਦਸਾ’ਤਿ? ‘ਨ ਖੋ ਅਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਅਦ੍ਦਸ’ਨ੍ਤਿ। ‘ਕਿਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸੀ’ਤਿ? ‘ਨ ਖੋ ਅਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸਿ’ਨ੍ਤਿ। ‘ਕਿਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ? ‘ਨ ਖੋ ਅਹਂ, ਆવੁਸੋ, ਸੁਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ’ਨ੍ਤਿ। ‘ਕਿਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਞ੍ਞੀ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ? ‘ਏવਮਾવੁਸੋ’ਤਿ। ‘ਸੋ ਤ੍વਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਞ੍ਞੀ ਸਮਾਨੋ ਜਾਗਰੋ ਦੇવੇ વਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਦੇવੇ ਗਲ਼ਗਲ਼ਾਯਨ੍ਤੇ વਿਜ੍ਜੁਲ੍ਲਤਾਸੁ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤੀਸੁ ਅਸਨਿਯਾ ਫਲਨ੍ਤਿਯਾ ਨੇવ ਅਦ੍ਦਸ, ਨ ਪਨ ਸਦ੍ਦਂ ਅਸ੍ਸੋਸੀ’ਤਿ? ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ?
‘‘Ekamidāhaṃ, pukkusa, samayaṃ ātumāyaṃ viharāmi bhusāgāre. Tena kho pana samayena deve vassante deve gaḷagaḷāyante vijjullatāsu niccharantīsu asaniyā phalantiyā avidūre bhusāgārassa dve kassakā bhātaro hatā cattāro ca balibaddā 168. Atha kho, pukkusa, ātumāya mahājanakāyo nikkhamitvā yena te dve kassakā bhātaro hatā cattāro ca balibaddā tenupasaṅkami. Tena kho panāhaṃ, pukkusa, samayena bhusāgārā nikkhamitvā bhusāgāradvāre abbhokāse caṅkamāmi. Atha kho, pukkusa, aññataro puriso tamhā mahājanakāyā yenāhaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā maṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhitaṃ kho ahaṃ, pukkusa, taṃ purisaṃ etadavocaṃ – ‘kiṃ nu kho eso, āvuso, mahājanakāyo sannipatito’ti? ‘Idāni , bhante, deve vassante deve gaḷagaḷāyante vijjullatāsu niccharantīsu asaniyā phalantiyā dve kassakā bhātaro hatā cattāro ca balibaddā. Ettheso mahājanakāyo sannipatito. Tvaṃ pana, bhante, kva ahosī’ti? ‘Idheva kho ahaṃ, āvuso, ahosi’nti. ‘Kiṃ pana, bhante, addasā’ti? ‘Na kho ahaṃ, āvuso, addasa’nti. ‘Kiṃ pana, bhante, saddaṃ assosī’ti? ‘Na kho ahaṃ, āvuso, saddaṃ assosi’nti. ‘Kiṃ pana, bhante, sutto ahosī’ti? ‘Na kho ahaṃ, āvuso, sutto ahosi’nti. ‘Kiṃ pana, bhante, saññī ahosī’ti? ‘Evamāvuso’ti. ‘So tvaṃ, bhante, saññī samāno jāgaro deve vassante deve gaḷagaḷāyante vijjullatāsu niccharantīsu asaniyā phalantiyā neva addasa, na pana saddaṃ assosī’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti?
‘‘ਅਥ ਖੋ, ਪੁਕ੍ਕੁਸ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ વਤ ਭੋ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ વਤ ਭੋ, ਸਨ੍ਤੇਨ વਤ ਭੋ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ વਿਹਾਰੇਨ વਿਹਰਨ੍ਤਿ। ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮ ਸਞ੍ਞੀ ਸਮਾਨੋ ਜਾਗਰੋ ਦੇવੇ વਸ੍ਸਨ੍ਤੇ ਦੇવੇ ਗਲ਼ਗਲ਼ਾਯਨ੍ਤੇ વਿਜ੍ਜੁਲ੍ਲਤਾਸੁ ਨਿਚ੍ਛਰਨ੍ਤੀਸੁ ਅਸਨਿਯਾ ਫਲਨ੍ਤਿਯਾ ਨੇવ ਦਕ੍ਖਤਿ, ਨ ਪਨ ਸਦ੍ਦਂ ਸੋਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ 169। ਮਯਿ ਉਲ਼ਾਰਂ ਪਸਾਦਂ ਪવੇਦੇਤ੍વਾ ਮਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮੀ’’ਤਿ।
‘‘Atha kho, pukkusa, purisassa etadahosi – ‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho, santena vata bho pabbajitā vihārena viharanti. Yatra hi nāma saññī samāno jāgaro deve vassante deve gaḷagaḷāyante vijjullatāsu niccharantīsu asaniyā phalantiyā neva dakkhati, na pana saddaṃ sossatī’ti 170. Mayi uḷāraṃ pasādaṃ pavedetvā maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmī’’ti.
ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਪੁਕ੍ਕੁਸੋ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਏਸਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯੋ ਮੇ ਆਲ਼ਾਰੇ ਕਾਲਾਮੇ ਪਸਾਦੋ ਤਂ ਮਹਾવਾਤੇ વਾ ਓਫੁਣਾਮਿ ਸੀਘਸੋਤਾਯ 171 વਾ ਨਦਿਯਾ ਪવਾਹੇਮਿ। ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ! ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ વਾ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ વਾ વਿવਰੇਯ੍ਯ, ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ વਾ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ ‘ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤੋ ਰੂਪਾਨਿ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤੀ’ਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਭਗવਤਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋ। ਏਸਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਨ੍ਤਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ। ਉਪਾਸਕਂ ਮਂ ਭਗવਾ ਧਾਰੇਤੁ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਪਾਣੁਪੇਤਂ ਸਰਣਂ ਗਤ’’ਨ੍ਤਿ।
Evaṃ vutte pukkuso mallaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘esāhaṃ, bhante, yo me āḷāre kālāme pasādo taṃ mahāvāte vā ophuṇāmi sīghasotāya 172 vā nadiyā pavāhemi. Abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
੧੯੪. ਅਥ ਖੋ ਪੁਕ੍ਕੁਸੋ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਪੁਰਿਸਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਙ੍ਘ ਮੇ ਤ੍વਂ, ਭਣੇ, ਸਿਙ੍ਗੀવਣ੍ਣਂ ਯੁਗਮਟ੍ਠਂ ਧਾਰਣੀਯਂ ਆਹਰਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਪੁਕ੍ਕੁਸਸ੍ਸ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਤਂ ਸਿਙ੍ਗੀવਣ੍ਣਂ ਯੁਗਮਟ੍ਠਂ ਧਾਰਣੀਯਂ ਆਹਰਿ 173। ਅਥ ਖੋ ਪੁਕ੍ਕੁਸੋ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤੋ ਤਂ ਸਿਙ੍ਗੀવਣ੍ਣਂ ਯੁਗਮਟ੍ਠਂ ਧਾਰਣੀਯਂ ਭਗવਤੋ ਉਪਨਾਮੇਸਿ – ‘‘ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਿਙ੍ਗੀવਣ੍ਣਂ ਯੁਗਮਟ੍ਠਂ ਧਾਰਣੀਯਂ, ਤਂ ਮੇ ਭਗવਾ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤੁ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਪੁਕ੍ਕੁਸ, ਏਕੇਨ ਮਂ ਅਚ੍ਛਾਦੇਹਿ, ਏਕੇਨ ਆਨਨ੍ਦ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਪੁਕ੍ਕੁਸੋ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਏਕੇਨ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਚ੍ਛਾਦੇਤਿ, ਏਕੇਨ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਕ੍ਕੁਸਂ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਸਿ ਸਮਾਦਪੇਸਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਸਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਪੁਕ੍ਕੁਸੋ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤੋ ਭਗવਤਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਿਤੋ ਸਮਾਦਪਿਤੋ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜਿਤੋ ਸਮ੍ਪਹਂਸਿਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
194. Atha kho pukkuso mallaputto aññataraṃ purisaṃ āmantesi – ‘‘iṅgha me tvaṃ, bhaṇe, siṅgīvaṇṇaṃ yugamaṭṭhaṃ dhāraṇīyaṃ āharā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so puriso pukkusassa mallaputtassa paṭissutvā taṃ siṅgīvaṇṇaṃ yugamaṭṭhaṃ dhāraṇīyaṃ āhari 174. Atha kho pukkuso mallaputto taṃ siṅgīvaṇṇaṃ yugamaṭṭhaṃ dhāraṇīyaṃ bhagavato upanāmesi – ‘‘idaṃ, bhante, siṅgīvaṇṇaṃ yugamaṭṭhaṃ dhāraṇīyaṃ, taṃ me bhagavā paṭiggaṇhātu anukampaṃ upādāyā’’ti. ‘‘Tena hi, pukkusa, ekena maṃ acchādehi, ekena ānanda’’nti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho pukkuso mallaputto bhagavato paṭissutvā ekena bhagavantaṃ acchādeti, ekena āyasmantaṃ ānandaṃ. Atha kho bhagavā pukkusaṃ mallaputtaṃ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi. Atha kho pukkuso mallaputto bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito samuttejito sampahaṃsito uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
੧੯੫. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ ਪੁਕ੍ਕੁਸੇ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤੇ ਤਂ ਸਿਙ੍ਗੀવਣ੍ਣਂ ਯੁਗਮਟ੍ਠਂ ਧਾਰਣੀਯਂ ਭਗવਤੋ ਕਾਯਂ ਉਪਨਾਮੇਸਿ। ਤਂ ਭਗવਤੋ ਕਾਯਂ ਉਪਨਾਮਿਤਂ ਹਤਚ੍ਚਿਕਂ વਿਯ 175 ਖਾਯਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਯਾવ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਛવਿવਣ੍ਣੋ ਪਰਿਯੋਦਾਤੋ। ਇਦਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸਿਙ੍ਗੀવਣ੍ਣਂ ਯੁਗਮਟ੍ਠਂ ਧਾਰਣੀਯਂ ਭਗવਤੋ ਕਾਯਂ ਉਪਨਾਮਿਤਂ ਹਤਚ੍ਚਿਕਂ વਿਯ ਖਾਯਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਏવਮੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ ਦ੍વੀਸੁ ਕਾਲੇਸੁ ਅਤਿવਿਯ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਾਯੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਛવਿવਣ੍ਣੋ ਪਰਿਯੋਦਾਤੋ। ਕਤਮੇਸੁ ਦ੍વੀਸੁ? ਯਞ੍ਚ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਤ੍ਤਿਂ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਤਿ, ਯਞ੍ਚ ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ। ਇਮੇਸੁ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਦ੍વੀਸੁ ਕਾਲੇਸੁ ਅਤਿવਿਯ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਕਾਯੋ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ ਛવਿવਣ੍ਣੋ ਪਰਿਯੋਦਾਤੋ। ‘‘ਅਜ੍ਜ ਖੋ, ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਉਪવਤ੍ਤਨੇ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਾਲવਨੇ ਅਨ੍ਤਰੇਨ 176 ਯਮਕਸਾਲਾਨਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ 177। ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਕਕੁਧਾ ਨਦੀ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ।
195. Atha kho āyasmā ānando acirapakkante pukkuse mallaputte taṃ siṅgīvaṇṇaṃ yugamaṭṭhaṃ dhāraṇīyaṃ bhagavato kāyaṃ upanāmesi. Taṃ bhagavato kāyaṃ upanāmitaṃ hataccikaṃ viya 178 khāyati. Atha kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante, yāva parisuddho, bhante, tathāgatassa chavivaṇṇo pariyodāto. Idaṃ, bhante, siṅgīvaṇṇaṃ yugamaṭṭhaṃ dhāraṇīyaṃ bhagavato kāyaṃ upanāmitaṃ hataccikaṃ viya khāyatī’’ti. ‘‘Evametaṃ, ānanda, evametaṃ, ānanda dvīsu kālesu ativiya tathāgatassa kāyo parisuddho hoti chavivaṇṇo pariyodāto. Katamesu dvīsu? Yañca, ānanda, rattiṃ tathāgato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhati, yañca rattiṃ anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyati. Imesu kho, ānanda, dvīsu kālesu ativiya tathāgatassa kāyo parisuddho hoti chavivaṇṇo pariyodāto. ‘‘Ajja kho, panānanda, rattiyā pacchime yāme kusinārāyaṃ upavattane mallānaṃ sālavane antarena 179 yamakasālānaṃ tathāgatassa parinibbānaṃ bhavissati 180. Āyāmānanda, yena kakudhā nadī tenupasaṅkamissāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi.
ਸਿਙ੍ਗੀવਣ੍ਣਂ ਯੁਗਮਟ੍ਠਂ, ਪੁਕ੍ਕੁਸੋ ਅਭਿਹਾਰਯਿ।
Siṅgīvaṇṇaṃ yugamaṭṭhaṃ, pukkuso abhihārayi;
ਤੇਨ ਅਚ੍ਛਾਦਿਤੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਹੇਮવਣ੍ਣੋ ਅਸੋਭਥਾਤਿ॥
Tena acchādito satthā, hemavaṇṇo asobhathāti.
੧੯੬. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਕਕੁਧਾ ਨਦੀ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਕਕੁਧਂ ਨਦਿਂ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਨ੍ਹਤ੍વਾ ਚ ਪਿવਿਤ੍વਾ ਚ ਪਚ੍ਚੁਤ੍ਤਰਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਅਮ੍ਬવਨਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਚੁਨ੍ਦਕਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਙ੍ਘ ਮੇ ਤ੍વਂ, ਚੁਨ੍ਦਕ, ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ, ਕਿਲਨ੍ਤੋਸ੍ਮਿ, ਚੁਨ੍ਦਕ, ਨਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ।
196. Atha kho bhagavā mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena kakudhā nadī tenupasaṅkami ; upasaṅkamitvā kakudhaṃ nadiṃ ajjhogāhetvā nhatvā ca pivitvā ca paccuttaritvā yena ambavanaṃ tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā āyasmantaṃ cundakaṃ āmantesi – ‘‘iṅgha me tvaṃ, cundaka, catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññapehi, kilantosmi, cundaka, nipajjissāmī’’ti.
‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚੁਨ੍ਦਕੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ ਪਾਦੇ ਪਾਦਂ ਅਚ੍ਚਾਧਾਯ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਉਟ੍ਠਾਨਸਞ੍ਞਂ ਮਨਸਿਕਰਿਤ੍વਾ। ਆਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਚੁਨ੍ਦਕੋ ਤਤ੍ਥੇવ ਭਗવਤੋ ਪੁਰਤੋ ਨਿਸੀਦਿ।
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā cundako bhagavato paṭissutvā catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññapesi. Atha kho bhagavā dakkhiṇena passena sīhaseyyaṃ kappesi pāde pādaṃ accādhāya sato sampajāno uṭṭhānasaññaṃ manasikaritvā. Āyasmā pana cundako tattheva bhagavato purato nisīdi.
ਗਨ੍ਤ੍વਾਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਨਦਿਕਂ ਕਕੁਧਂ,
Gantvāna buddho nadikaṃ kakudhaṃ,
ਅਚ੍ਛੋਦਕਂ ਸਾਤੁਦਕਂ વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਂ।
Acchodakaṃ sātudakaṃ vippasannaṃ;
ਪੁਰਕ੍ਖਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁਗਣਸ੍ਸ ਮਜ੍ਝੇ।
Purakkhato bhikkhugaṇassa majjhe;
ਉਪਾਗਮਿ ਅਮ੍ਬવਨਂ ਮਹੇਸਿ॥
Upāgami ambavanaṃ mahesi.
ਆਮਨ੍ਤਯਿ ਚੁਨ੍ਦਕਂ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁਂ,
Āmantayi cundakaṃ nāma bhikkhuṃ,
ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ ਸਨ੍ਥਰ ਮੇ ਨਿਪਜ੍ਜਂ।
Catugguṇaṃ santhara me nipajjaṃ;
ਸੋ ਚੋਦਿਤੋ ਭਾવਿਤਤ੍ਤੇਨ ਚੁਨ੍ਦੋ,
So codito bhāvitattena cundo,
ਚਤੁਗ੍ਗੁਣਂ ਸਨ੍ਥਰਿ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ॥
Catugguṇaṃ santhari khippameva.
ਨਿਪਜ੍ਜਿ ਸਤ੍ਥਾ ਅਕਿਲਨ੍ਤਰੂਪੋ,
Nipajji satthā akilantarūpo,
੧੯੭. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਿਯਾ ਖੋ 191, ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਕੋਚਿ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ – ‘ਤਸ੍ਸ ਤੇ, ਆવੁਸੋ ਚੁਨ੍ਦ, ਅਲਾਭਾ ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਦੁਲ੍ਲਦ੍ਧਂ, ਯਸ੍ਸ ਤੇ ਤਥਾਗਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’ਤਿ। ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ, ਆਨਨ੍ਦ, ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏવਂ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਪਟਿવਿਨੇਤਬ੍ਬੋ – ‘ਤਸ੍ਸ ਤੇ, ਆવੁਸੋ ਚੁਨ੍ਦ, ਲਾਭਾ ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਸੁਲਦ੍ਧਂ, ਯਸ੍ਸ ਤੇ ਤਥਾਗਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ। ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਮੇਤਂ, ਆવੁਸੋ ਚੁਨ੍ਦ, ਭਗવਤੋ ਸੁਤਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਂ – ਦ੍વੇ ਮੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾ ਸਮਸਮਫਲਾ 192 ਸਮવਿਪਾਕਾ 193, ਅਤਿવਿਯ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਹਿ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰਾ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰਾ ਚ। ਕਤਮੇ ਦ੍વੇ? ਯਞ੍ਚ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਜ੍ਝਤਿ, ਯਞ੍ਚ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ। ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾ ਸਮਸਮਫਲਾ ਸਮવਿਪਾਕਾ , ਅਤਿવਿਯ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇਹਿ ਮਹਪ੍ਫਲਤਰਾ ਚ ਮਹਾਨਿਸਂਸਤਰਾ ਚ। ਆਯੁਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਚੁਨ੍ਦੇਨ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਉਪਚਿਤਂ, વਣ੍ਣਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਚੁਨ੍ਦੇਨ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਉਪਚਿਤਂ, ਸੁਖਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਚੁਨ੍ਦੇਨ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਉਪਚਿਤਂ, ਯਸਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਚੁਨ੍ਦੇਨ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਉਪਚਿਤਂ, ਸਗ੍ਗਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਚੁਨ੍ਦੇਨ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਉਪਚਿਤਂ, ਆਧਿਪਤੇਯ੍ਯਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਂ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਚੁਨ੍ਦੇਨ ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤੇਨ ਕਮ੍ਮਂ ਉਪਚਿਤ’ਨ੍ਤਿ। ਚੁਨ੍ਦਸ੍ਸ, ਆਨਨ੍ਦ, ਕਮ੍ਮਾਰਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏવਂ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰੋ ਪਟਿવਿਨੇਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਤਾਯਂ વੇਲਾਯਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ –
197. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘siyā kho 194, panānanda, cundassa kammāraputtassa koci vippaṭisāraṃ uppādeyya – ‘tassa te, āvuso cunda, alābhā tassa te dulladdhaṃ, yassa te tathāgato pacchimaṃ piṇḍapātaṃ paribhuñjitvā parinibbuto’ti. Cundassa, ānanda, kammāraputtassa evaṃ vippaṭisāro paṭivinetabbo – ‘tassa te, āvuso cunda, lābhā tassa te suladdhaṃ, yassa te tathāgato pacchimaṃ piṇḍapātaṃ paribhuñjitvā parinibbuto. Sammukhā metaṃ, āvuso cunda, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – dve me piṇḍapātā samasamaphalā 195 samavipākā 196, ativiya aññehi piṇḍapātehi mahapphalatarā ca mahānisaṃsatarā ca. Katame dve? Yañca piṇḍapātaṃ paribhuñjitvā tathāgato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhati, yañca piṇḍapātaṃ paribhuñjitvā tathāgato anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyati. Ime dve piṇḍapātā samasamaphalā samavipākā , ativiya aññehi piṇḍapātehi mahapphalatarā ca mahānisaṃsatarā ca. Āyusaṃvattanikaṃ āyasmatā cundena kammāraputtena kammaṃ upacitaṃ, vaṇṇasaṃvattanikaṃ āyasmatā cundena kammāraputtena kammaṃ upacitaṃ, sukhasaṃvattanikaṃ āyasmatā cundena kammāraputtena kammaṃ upacitaṃ, yasasaṃvattanikaṃ āyasmatā cundena kammāraputtena kammaṃ upacitaṃ, saggasaṃvattanikaṃ āyasmatā cundena kammāraputtena kammaṃ upacitaṃ, ādhipateyyasaṃvattanikaṃ āyasmatā cundena kammāraputtena kammaṃ upacita’nti. Cundassa, ānanda, kammāraputtassa evaṃ vippaṭisāro paṭivinetabbo’’ti. Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘ਦਦਤੋ ਪੁਞ੍ਞਂ ਪવਡ੍ਢਤਿ,
‘‘Dadato puññaṃ pavaḍḍhati,
ਸਂਯਮਤੋ વੇਰਂ ਨ ਚੀਯਤਿ।
Saṃyamato veraṃ na cīyati;
ਕੁਸਲੋ ਚ ਜਹਾਤਿ ਪਾਪਕਂ,
Kusalo ca jahāti pāpakaṃ,
ਰਾਗਦੋਸਮੋਹਕ੍ਖਯਾ ਸਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ॥
Rāgadosamohakkhayā sanibbuto’’ti.
ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਭਾਣવਾਰੋ।
Catuttho bhāṇavāro.
ਯਮਕਸਾਲਾ
Yamakasālā
੧੯੮. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਆਯਾਮਾਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਹਿਰਞ੍ਞવਤਿਯਾ ਨਦਿਯਾ ਪਾਰਿਮਂ ਤੀਰਂ, ਯੇਨ ਕੁਸਿਨਾਰਾ ਉਪવਤ੍ਤਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਾਲવਨਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ । ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੇਨ ਹਿਰਞ੍ਞવਤਿਯਾ ਨਦਿਯਾ ਪਾਰਿਮਂ ਤੀਰਂ, ਯੇਨ ਕੁਸਿਨਾਰਾ ਉਪવਤ੍ਤਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਾਲવਨਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਙ੍ਘ ਮੇ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਯਮਕਸਾਲਾਨਂ ਉਤ੍ਤਰਸੀਸਕਂ ਮਞ੍ਚਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਹਿ, ਕਿਲਨ੍ਤੋਸ੍ਮਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਨਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਯਮਕਸਾਲਾਨਂ ਉਤ੍ਤਰਸੀਸਕਂ ਮਞ੍ਚਕਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ ਪਾਦੇ ਪਾਦਂ ਅਚ੍ਚਾਧਾਯ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ।
198. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena hiraññavatiyā nadiyā pārimaṃ tīraṃ, yena kusinārā upavattanaṃ mallānaṃ sālavanaṃ tenupasaṅkamissāmā’’ti . ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena hiraññavatiyā nadiyā pārimaṃ tīraṃ, yena kusinārā upavattanaṃ mallānaṃ sālavanaṃ tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘iṅgha me tvaṃ, ānanda, antarena yamakasālānaṃ uttarasīsakaṃ mañcakaṃ paññapehi, kilantosmi, ānanda, nipajjissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissutvā antarena yamakasālānaṃ uttarasīsakaṃ mañcakaṃ paññapesi. Atha kho bhagavā dakkhiṇena passena sīhaseyyaṃ kappesi pāde pādaṃ accādhāya sato sampajāno.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਯਮਕਸਾਲਾ ਸਬ੍ਬਫਾਲਿਫੁਲ੍ਲਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਕਾਲਪੁਪ੍ਫੇਹਿ। ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਓਕਿਰਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਕਿਰਨ੍ਤਿ ਅਭਿਪ੍ਪਕਿਰਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੂਜਾਯ। ਦਿਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਮਨ੍ਦਾਰવਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਾ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਓਕਿਰਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਕਿਰਨ੍ਤਿ ਅਭਿਪ੍ਪਕਿਰਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੂਜਾਯ। ਦਿਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਚਨ੍ਦਨਚੁਣ੍ਣਾਨਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਾ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਓਕਿਰਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਕਿਰਨ੍ਤਿ ਅਭਿਪ੍ਪਕਿਰਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੂਜਾਯ। ਦਿਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਤੂਰਿਯਾਨਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ વਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੂਜਾਯ। ਦਿਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਸਙ੍ਗੀਤਾਨਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੂਜਾਯ।
Tena kho pana samayena yamakasālā sabbaphāliphullā honti akālapupphehi. Te tathāgatassa sarīraṃ okiranti ajjhokiranti abhippakiranti tathāgatassa pūjāya. Dibbānipi mandāravapupphāni antalikkhā papatanti, tāni tathāgatassa sarīraṃ okiranti ajjhokiranti abhippakiranti tathāgatassa pūjāya. Dibbānipi candanacuṇṇāni antalikkhā papatanti, tāni tathāgatassa sarīraṃ okiranti ajjhokiranti abhippakiranti tathāgatassa pūjāya. Dibbānipi tūriyāni antalikkhe vajjanti tathāgatassa pūjāya. Dibbānipi saṅgītāni antalikkhe vattanti tathāgatassa pūjāya.
੧੯੯. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਬ੍ਬਫਾਲਿਫੁਲ੍ਲਾ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਯਮਕਸਾਲਾ ਅਕਾਲਪੁਪ੍ਫੇਹਿ। ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਓਕਿਰਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਕਿਰਨ੍ਤਿ ਅਭਿਪ੍ਪਕਿਰਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੂਜਾਯ। ਦਿਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਮਨ੍ਦਾਰવਪੁਪ੍ਫਾਨਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਾ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਓਕਿਰਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਕਿਰਨ੍ਤਿ ਅਭਿਪ੍ਪਕਿਰਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੂਜਾਯ। ਦਿਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਚਨ੍ਦਨਚੁਣ੍ਣਾਨਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਾ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਤਾਨਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਓਕਿਰਨ੍ਤਿ ਅਜ੍ਝੋਕਿਰਨ੍ਤਿ ਅਭਿਪ੍ਪਕਿਰਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੂਜਾਯ। ਦਿਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਤੂਰਿਯਾਨਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ વਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੂਜਾਯ। ਦਿਬ੍ਬਾਨਿਪਿ ਸਙ੍ਗੀਤਾਨਿ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖੇ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪੂਜਾਯ। ਨ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਤਥਾਗਤੋ ਸਕ੍ਕਤੋ વਾ ਹੋਤਿ ਗਰੁਕਤੋ વਾ ਮਾਨਿਤੋ વਾ ਪੂਜਿਤੋ વਾ ਅਪਚਿਤੋ વਾ। ਯੋ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ વਾ ਉਪਾਸਕੋ વਾ ਉਪਾਸਿਕਾ વਾ ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ વਿਹਰਤਿ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨੋ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰੀ, ਸੋ ਤਥਾਗਤਂ ਸਕ੍ਕਰੋਤਿ ਗਰੁਂ ਕਰੋਤਿ ਮਾਨੇਤਿ ਪੂਜੇਤਿ ਅਪਚਿਯਤਿ 197, ਪਰਮਾਯ ਪੂਜਾਯ। ਤਸ੍ਮਾਤਿਹਾਨਨ੍ਦ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ વਿਹਰਿਸ੍ਸਾਮ ਸਾਮੀਚਿਪ੍ਪਟਿਪਨ੍ਨਾ ਅਨੁਧਮ੍ਮਚਾਰਿਨੋਤਿ। ਏવਞ੍ਹਿ વੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ।
199. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘sabbaphāliphullā kho, ānanda, yamakasālā akālapupphehi. Te tathāgatassa sarīraṃ okiranti ajjhokiranti abhippakiranti tathāgatassa pūjāya. Dibbānipi mandāravapupphāni antalikkhā papatanti, tāni tathāgatassa sarīraṃ okiranti ajjhokiranti abhippakiranti tathāgatassa pūjāya. Dibbānipi candanacuṇṇāni antalikkhā papatanti, tāni tathāgatassa sarīraṃ okiranti ajjhokiranti abhippakiranti tathāgatassa pūjāya. Dibbānipi tūriyāni antalikkhe vajjanti tathāgatassa pūjāya. Dibbānipi saṅgītāni antalikkhe vattanti tathāgatassa pūjāya. Na kho, ānanda, ettāvatā tathāgato sakkato vā hoti garukato vā mānito vā pūjito vā apacito vā. Yo kho, ānanda, bhikkhu vā bhikkhunī vā upāsako vā upāsikā vā dhammānudhammappaṭipanno viharati sāmīcippaṭipanno anudhammacārī, so tathāgataṃ sakkaroti garuṃ karoti māneti pūjeti apaciyati 198, paramāya pūjāya. Tasmātihānanda, dhammānudhammappaṭipannā viharissāma sāmīcippaṭipannā anudhammacārinoti. Evañhi vo, ānanda, sikkhitabba’’nti.
ਉਪવਾਣਤ੍ਥੇਰੋ
Upavāṇatthero
੨੦੦. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪવਾਣੋ ਭਗવਤੋ ਪੁਰਤੋ ਠਿਤੋ ਹੋਤਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਬੀਜਯਮਾਨੋ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪવਾਣਂ ਅਪਸਾਰੇਸਿ – ‘‘ਅਪੇਹਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਾ ਮੇ ਪੁਰਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਯਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪવਾਣੋ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਭਗવਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ ਸਨ੍ਤਿਕਾવਚਰੋ ਸਮੀਪਚਾਰੀ। ਅਥ ਚ ਪਨ ਭਗવਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਕਾਲੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪવਾਣਂ ਅਪਸਾਰੇਤਿ – ‘ਅਪੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਾ ਮੇ ਪੁਰਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’ਤਿ। ਕੋ ਨੁ ਖੋ ਹੇਤੁ, ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਯਂ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪવਾਣਂ ਅਪਸਾਰੇਤਿ – ‘ਅਪੇਹਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਾ ਮੇ ਪੁਰਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’ਤਿ? ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਅਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਉਪવਾਣੋ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਭਗવਤੋ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ ਸਨ੍ਤਿਕਾવਚਰੋ ਸਮੀਪਚਾਰੀ। ਅਥ ਚ ਪਨ ਭਗવਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਕਾਲੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪવਾਣਂ ਅਪਸਾਰੇਤਿ – ‘‘ਅਪੇਹਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਾ ਮੇ ਪੁਰਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’’ਤਿ। ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਹੇਤੁ, ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਯਂ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਪવਾਣਂ ਅਪਸਾਰੇਤਿ – ‘‘ਅਪੇਹਿ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਾ ਮੇ ਪੁਰਤੋ ਅਟ੍ਠਾਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ, ਆਨਨ੍ਦ, ਦਸਸੁ ਲੋਕਧਾਤੂਸੁ ਦੇવਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਤਥਾਗਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ। ਯਾવਤਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਕੁਸਿਨਾਰਾ ਉਪવਤ੍ਤਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਾਲવਨਂ ਸਮਨ੍ਤਤੋ ਦ੍વਾਦਸ ਯੋਜਨਾਨਿ, ਨਤ੍ਥਿ ਸੋ ਪਦੇਸੋ વਾਲਗ੍ਗਕੋਟਿਨਿਤੁਦਨਮਤ੍ਤੋਪਿ ਮਹੇਸਕ੍ਖਾਹਿ ਦੇવਤਾਹਿ ਅਪ੍ਫੁਟੋ। ਦੇવਤਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ – ‘ਦੂਰਾ ਚ વਤਮ੍ਹ ਆਗਤਾ ਤਥਾਗਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ। ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਤਥਾਗਤਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ। ਅਜ੍ਜੇવ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਯਞ੍ਚ ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗવਤੋ ਪੁਰਤੋ ਠਿਤੋ ਓવਾਰੇਨ੍ਤੋ, ਨ ਮਯਂ ਲਭਾਮ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਕਾਲੇ ਤਥਾਗਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯਾ’’’ਤਿ।
200. Tena kho pana samayena āyasmā upavāṇo bhagavato purato ṭhito hoti bhagavantaṃ bījayamāno. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ upavāṇaṃ apasāresi – ‘‘apehi, bhikkhu, mā me purato aṭṭhāsī’’ti. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘ayaṃ kho āyasmā upavāṇo dīgharattaṃ bhagavato upaṭṭhāko santikāvacaro samīpacārī. Atha ca pana bhagavā pacchime kāle āyasmantaṃ upavāṇaṃ apasāreti – ‘apehi bhikkhu, mā me purato aṭṭhāsī’ti. Ko nu kho hetu, ko paccayo, yaṃ bhagavā āyasmantaṃ upavāṇaṃ apasāreti – ‘apehi, bhikkhu, mā me purato aṭṭhāsī’ti? Atha kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘ayaṃ, bhante, āyasmā upavāṇo dīgharattaṃ bhagavato upaṭṭhāko santikāvacaro samīpacārī. Atha ca pana bhagavā pacchime kāle āyasmantaṃ upavāṇaṃ apasāreti – ‘‘apehi, bhikkhu, mā me purato aṭṭhāsī’’ti. Ko nu kho, bhante, hetu, ko paccayo, yaṃ bhagavā āyasmantaṃ upavāṇaṃ apasāreti – ‘‘apehi, bhikkhu, mā me purato aṭṭhāsī’’ti? ‘‘Yebhuyyena, ānanda, dasasu lokadhātūsu devatā sannipatitā tathāgataṃ dassanāya. Yāvatā, ānanda, kusinārā upavattanaṃ mallānaṃ sālavanaṃ samantato dvādasa yojanāni, natthi so padeso vālaggakoṭinitudanamattopi mahesakkhāhi devatāhi apphuṭo. Devatā, ānanda, ujjhāyanti – ‘dūrā ca vatamha āgatā tathāgataṃ dassanāya. Kadāci karahaci tathāgatā loke uppajjanti arahanto sammāsambuddhā. Ajjeva rattiyā pacchime yāme tathāgatassa parinibbānaṃ bhavissati. Ayañca mahesakkho bhikkhu bhagavato purato ṭhito ovārento, na mayaṃ labhāma pacchime kāle tathāgataṃ dassanāyā’’’ti.
੨੦੧. ‘‘ਕਥਂਭੂਤਾ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਦੇવਤਾ ਮਨਸਿਕਰੋਤੀ’’ਤਿ 199? ‘‘ਸਨ੍ਤਾਨਨ੍ਦ, ਦੇવਤਾ ਆਕਾਸੇ ਪਥવੀਸਞ੍ਞਿਨਿਯੋ ਕੇਸੇ ਪਕਿਰਿਯ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਬਾਹਾ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਪਾਤਂ ਪਪਤਨ੍ਤਿ 200, ਆવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, વਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ – ‘ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਸੁਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਚਕ੍ਖੁਂ 201 ਲੋਕੇ ਅਨ੍ਤਰਧਂਆਯਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ।
201. ‘‘Kathaṃbhūtā pana, bhante, bhagavā devatā manasikarotī’’ti 202? ‘‘Santānanda, devatā ākāse pathavīsaññiniyo kese pakiriya kandanti, bāhā paggayha kandanti, chinnapātaṃ papatanti 203, āvaṭṭanti, vivaṭṭanti – ‘atikhippaṃ bhagavā parinibbāyissati, atikhippaṃ sugato parinibbāyissati, atikhippaṃ cakkhuṃ 204 loke antaradhaṃāyissatī’ti.
‘‘ਸਨ੍ਤਾਨਨ੍ਦ, ਦੇવਤਾ ਪਥવਿਯਂ ਪਥવੀਸਞ੍ਞਿਨਿਯੋ ਕੇਸੇ ਪਕਿਰਿਯ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਬਾਹਾ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਪਾਤਂ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਆવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, વਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ – ‘ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਸੁਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਲੋਕੇ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ।
‘‘Santānanda, devatā pathaviyaṃ pathavīsaññiniyo kese pakiriya kandanti, bāhā paggayha kandanti, chinnapātaṃ papatanti, āvaṭṭanti, vivaṭṭanti – ‘atikhippaṃ bhagavā parinibbāyissati, atikhippaṃ sugato parinibbāyissati, atikhippaṃ cakkhuṃ loke antaradhāyissatī’’’ti.
‘‘ਯਾ ਪਨ ਤਾ ਦੇવਤਾ વੀਤਰਾਗਾ, ਤਾ ਸਤਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾ ਅਧਿવਾਸੇਨ੍ਤਿ – ‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾ’ਤਿ।
‘‘Yā pana tā devatā vītarāgā, tā satā sampajānā adhivāsenti – ‘aniccā saṅkhārā, taṃ kutettha labbhā’ti.
ਚਤੁਸਂવੇਜਨੀਯਟ੍ਠਾਨਾਨਿ
Catusaṃvejanīyaṭṭhānāni
੨੦੨. ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ , ਭਨ੍ਤੇ, ਦਿਸਾਸੁ વਸ੍ਸਂ વੁਟ੍ਠਾ 205 ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ ਤਥਾਗਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ। ਤੇ ਮਯਂ ਲਭਾਮ ਮਨੋਭਾવਨੀਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ, ਲਭਾਮ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨਾਯ। ਭਗવਤੋ ਪਨ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮ ਮਨੋਭਾવਨੀਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ, ਨ ਲਭਿਸ੍ਸਾਮ ਪਯਿਰੁਪਾਸਨਾਯਾ’’ਤਿ।
202. ‘‘Pubbe , bhante, disāsu vassaṃ vuṭṭhā 206 bhikkhū āgacchanti tathāgataṃ dassanāya. Te mayaṃ labhāma manobhāvanīye bhikkhū dassanāya, labhāma payirupāsanāya. Bhagavato pana mayaṃ, bhante, accayena na labhissāma manobhāvanīye bhikkhū dassanāya, na labhissāma payirupāsanāyā’’ti.
‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾਨਿ ਸਂવੇਜਨੀਯਾਨਿ ਠਾਨਾਨਿ। ਕਤਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ? ‘ਇਧ ਤਥਾਗਤੋ ਜਾਤੋ’ਤਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੀਯਂ ਸਂવੇਜਨੀਯਂ ਠਾਨਂ। ‘ਇਧ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’ਤਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੀਯਂ ਸਂવੇਜਨੀਯਂ ਠਾਨਂ। ‘ਇਧ ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤਿਤ’ਨ੍ਤਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੀਯਂ ਸਂવੇਜਨੀਯਂ ਠਾਨਂ। ‘ਇਧ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’ਤਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੀਯਂ ਸਂવੇਜਨੀਯਂ ਠਾਨਂ। ਇਮਾਨਿ ਖੋ , ਆਨਨ੍ਦ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਦ੍ਧਸ੍ਸ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾਨਿ ਸਂવੇਜਨੀਯਾਨਿ ਠਾਨਾਨਿ।
‘‘Cattārimāni, ānanda, saddhassa kulaputtassa dassanīyāni saṃvejanīyāni ṭhānāni. Katamāni cattāri? ‘Idha tathāgato jāto’ti, ānanda, saddhassa kulaputtassa dassanīyaṃ saṃvejanīyaṃ ṭhānaṃ. ‘Idha tathāgato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti, ānanda, saddhassa kulaputtassa dassanīyaṃ saṃvejanīyaṃ ṭhānaṃ. ‘Idha tathāgatena anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattita’nti, ānanda, saddhassa kulaputtassa dassanīyaṃ saṃvejanīyaṃ ṭhānaṃ. ‘Idha tathāgato anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbuto’ti, ānanda, saddhassa kulaputtassa dassanīyaṃ saṃvejanīyaṃ ṭhānaṃ. Imāni kho , ānanda, cattāri saddhassa kulaputtassa dassanīyāni saṃvejanīyāni ṭhānāni.
‘‘ਆਗਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਦ੍ਧਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਉਪਾਸਕਾ ਉਪਾਸਿਕਾਯੋ – ‘ਇਧ ਤਥਾਗਤੋ ਜਾਤੋ’ਤਿਪਿ, ‘ਇਧ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਅਭਿਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’ਤਿਪਿ, ‘ਇਧ ਤਥਾਗਤੇਨ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤਿਤ’ਨ੍ਤਿਪਿ, ‘ਇਧ ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਾਯ ਨਿਬ੍ਬਾਨਧਾਤੁਯਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’ਤਿਪਿ। ਯੇ ਹਿ ਕੇਚਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚੇਤਿਯਚਾਰਿਕਂ ਆਹਿਣ੍ਡਨ੍ਤਾ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾ ਕਾਲਙ੍ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Āgamissanti kho, ānanda, saddhā bhikkhū bhikkhuniyo upāsakā upāsikāyo – ‘idha tathāgato jāto’tipi, ‘idha tathāgato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’tipi, ‘idha tathāgatena anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattita’ntipi, ‘idha tathāgato anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbuto’tipi. Ye hi keci, ānanda, cetiyacārikaṃ āhiṇḍantā pasannacittā kālaṅkarissanti, sabbe te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissantī’’ti.
ਆਨਨ੍ਦਪੁਚ੍ਛਾਕਥਾ
Ānandapucchākathā
੨੦੩. ‘‘ਕਥਂ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਾਤੁਗਾਮੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਦਸ੍ਸਨਂ, ਆਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿ। ‘‘ਦਸ੍ਸਨੇ, ਭਗવਾ, ਸਤਿ ਕਥਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਨਾਲਾਪੋ, ਆਨਨ੍ਦਾ’’ਤਿ । ‘‘ਆਲਪਨ੍ਤੇਨ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਥਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਸਤਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ।
203. ‘‘Kathaṃ mayaṃ, bhante, mātugāme paṭipajjāmā’’ti? ‘‘Adassanaṃ, ānandā’’ti. ‘‘Dassane, bhagavā, sati kathaṃ paṭipajjitabba’’nti? ‘‘Anālāpo, ānandā’’ti . ‘‘Ālapantena pana, bhante, kathaṃ paṭipajjitabba’’nti? ‘‘Sati, ānanda, upaṭṭhāpetabbā’’ti.
੨੦੪. ‘‘ਕਥਂ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਬ੍ਯਾવਟਾ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਹੋਥ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਪੂਜਾਯ। ਇਙ੍ਘ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਾਰਤ੍ਥੇ ਘਟਥ ਅਨੁਯੁਞ੍ਜਥ 207, ਸਾਰਤ੍ਥੇ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਆਤਾਪਿਨੋ ਪਹਿਤਤ੍ਤਾ વਿਹਰਥ। ਸਨ੍ਤਾਨਨ੍ਦ, ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਗਹਪਤਿਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਤਥਾਗਤੇ ਅਭਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਪੂਜਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।
204. ‘‘Kathaṃ mayaṃ, bhante, tathāgatassa sarīre paṭipajjāmā’’ti? ‘‘Abyāvaṭā tumhe, ānanda, hotha tathāgatassa sarīrapūjāya. Iṅgha tumhe, ānanda, sāratthe ghaṭatha anuyuñjatha 208, sāratthe appamattā ātāpino pahitattā viharatha. Santānanda, khattiyapaṇḍitāpi brāhmaṇapaṇḍitāpi gahapatipaṇḍitāpi tathāgate abhippasannā, te tathāgatassa sarīrapūjaṃ karissantī’’ti.
੨੦੫. ‘‘ਕਥਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਯਥਾ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਕਥਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਰਞ੍ਞੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਅਹਤੇਨ વਤ੍ਥੇਨ વੇਠੇਨ੍ਤਿ, ਅਹਤੇਨ વਤ੍ਥੇਨ વੇਠੇਤ੍વਾ વਿਹਤੇਨ ਕਪ੍ਪਾਸੇਨ વੇਠੇਨ੍ਤਿ, વਿਹਤੇਨ ਕਪ੍ਪਾਸੇਨ વੇਠੇਤ੍વਾ ਅਹਤੇਨ વਤ੍ਥੇਨ વੇਠੇਨ੍ਤਿ। ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਪਞ੍ਚਹਿ ਯੁਗਸਤੇਹਿ ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ 209 વੇਠੇਤ੍વਾ ਆਯਸਾਯ ਤੇਲਦੋਣਿਯਾ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ ਆਯਸਾਯ ਦੋਣਿਯਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਧਾਨਂ ਚਿਤਕਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਝਾਪੇਨ੍ਤਿ। ਚਾਤੁਮਹਾਪਥੇ 210 ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਥੂਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ । ਏવਂ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਯਥਾ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ। ਚਾਤੁਮਹਾਪਥੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਥੂਪੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ। ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਮਾਲਂ વਾ ਗਨ੍ਧਂ વਾ ਚੁਣ੍ਣਕਂ 211 વਾ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਾ ਅਭਿવਾਦੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ વਾ ਪਸਾਦੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਤੇਸਂ ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ।
205. ‘‘Kathaṃ pana, bhante, tathāgatassa sarīre paṭipajjitabba’’nti? ‘‘Yathā kho, ānanda, rañño cakkavattissa sarīre paṭipajjanti, evaṃ tathāgatassa sarīre paṭipajjitabba’’nti. ‘‘Kathaṃ pana, bhante, rañño cakkavattissa sarīre paṭipajjantī’’ti? ‘‘Rañño, ānanda, cakkavattissa sarīraṃ ahatena vatthena veṭhenti, ahatena vatthena veṭhetvā vihatena kappāsena veṭhenti, vihatena kappāsena veṭhetvā ahatena vatthena veṭhenti. Etenupāyena pañcahi yugasatehi rañño cakkavattissa sarīraṃ 212 veṭhetvā āyasāya teladoṇiyā pakkhipitvā aññissā āyasāya doṇiyā paṭikujjitvā sabbagandhānaṃ citakaṃ karitvā rañño cakkavattissa sarīraṃ jhāpenti. Cātumahāpathe 213 rañño cakkavattissa thūpaṃ karonti . Evaṃ kho, ānanda, rañño cakkavattissa sarīre paṭipajjanti. Yathā kho, ānanda, rañño cakkavattissa sarīre paṭipajjanti, evaṃ tathāgatassa sarīre paṭipajjitabbaṃ. Cātumahāpathe tathāgatassa thūpo kātabbo. Tattha ye mālaṃ vā gandhaṃ vā cuṇṇakaṃ 214 vā āropessanti vā abhivādessanti vā cittaṃ vā pasādessanti tesaṃ taṃ bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāya.
ਥੂਪਾਰਹਪੁਗ੍ਗਲੋ
Thūpārahapuggalo
੨੦੬. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਥੂਪਾਰਹਾ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਤਥਾਗਤੋ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਥੂਪਾਰਹੋ, ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਥੂਪਾਰਹੋ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਾવਕੋ ਥੂਪਾਰਹੋ, ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ 215 ਥੂਪਾਰਹੋਤਿ।
206. ‘‘Cattārome, ānanda, thūpārahā. Katame cattāro? Tathāgato arahaṃ sammāsambuddho thūpāraho, paccekasambuddho thūpāraho, tathāgatassa sāvako thūpāraho, rājā cakkavattī 216 thūpārahoti.
‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਨਨ੍ਦ , ਅਤ੍ਥવਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਥਾਗਤੋ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਥੂਪਾਰਹੋ? ‘ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਥੂਪੋ’ਤਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਬਹੁਜਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਇਦਂ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਥવਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਥਾਗਤੋ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਥੂਪਾਰਹੋ।
‘‘Kiñcānanda , atthavasaṃ paṭicca tathāgato arahaṃ sammāsambuddho thūpāraho? ‘Ayaṃ tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa thūpo’ti, ānanda, bahujanā cittaṃ pasādenti. Te tattha cittaṃ pasādetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti. Idaṃ kho, ānanda, atthavasaṃ paṭicca tathāgato arahaṃ sammāsambuddho thūpāraho.
‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਨਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਥવਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਥੂਪਾਰਹੋ? ‘ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਥੂਪੋ’ਤਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਬਹੁਜਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਇਦਂ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਥવਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਥੂਪਾਰਹੋ।
‘‘Kiñcānanda, atthavasaṃ paṭicca paccekasambuddho thūpāraho? ‘Ayaṃ tassa bhagavato paccekasambuddhassa thūpo’ti, ānanda, bahujanā cittaṃ pasādenti. Te tattha cittaṃ pasādetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti. Idaṃ kho, ānanda, atthavasaṃ paṭicca paccekasambuddho thūpāraho.
‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਨਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਥવਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਾવਕੋ ਥੂਪਾਰਹੋ? ‘ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾવਕਸ੍ਸ ਥੂਪੋ’ਤਿ ਆਨਨ੍ਦ, ਬਹੁਜਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਇਦਂ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਥવਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਾવਕੋ ਥੂਪਾਰਹੋ।
‘‘Kiñcānanda, atthavasaṃ paṭicca tathāgatassa sāvako thūpāraho? ‘Ayaṃ tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa sāvakassa thūpo’ti ānanda, bahujanā cittaṃ pasādenti. Te tattha cittaṃ pasādetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti. Idaṃ kho, ānanda, atthavasaṃ paṭicca tathāgatassa sāvako thūpāraho.
‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਨਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਥવਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਥੂਪਾਰਹੋ? ‘ਅਯਂ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਿਕਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਰਞ੍ਞੋ ਥੂਪੋ’ਤਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਬਹੁਜਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸਾਦੇਤ੍વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਇਦਂ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਤ੍ਥવਸਂ ਪਟਿਚ੍ਚ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਥੂਪਾਰਹੋ। ਇਮੇ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਥੂਪਾਰਹਾ’’ਤਿ।
‘‘Kiñcānanda, atthavasaṃ paṭicca rājā cakkavattī thūpāraho? ‘Ayaṃ tassa dhammikassa dhammarañño thūpo’ti, ānanda, bahujanā cittaṃ pasādenti. Te tattha cittaṃ pasādetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti. Idaṃ kho, ānanda, atthavasaṃ paṭicca rājā cakkavattī thūpāraho. Ime kho, ānanda cattāro thūpārahā’’ti.
ਆਨਨ੍ਦਅਚ੍ਛਰਿਯਧਮ੍ਮੋ
Ānandaacchariyadhammo
੨੦੭. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ વਿਹਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਕਪਿਸੀਸਂ ਆਲਮ੍ਬਿਤ੍વਾ ਰੋਦਮਾਨੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ – ‘‘ਅਹਞ੍ਚ વਤਮ੍ਹਿ ਸੇਖੋ ਸਕਰਣੀਯੋ, ਸਤ੍ਥੁ ਚ ਮੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਯੋ ਮਮ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਕਹਂ ਨੁ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਨਨ੍ਦੋ’’ਤਿ? ‘‘ਏਸੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ વਿਹਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਕਪਿਸੀਸਂ ਆਲਮ੍ਬਿਤ੍વਾ ਰੋਦਮਾਨੋ ਠਿਤੋ – ‘ਅਹਞ੍ਚ વਤਮ੍ਹਿ ਸੇਖੋ ਸਕਰਣੀਯੋ, ਸਤ੍ਥੁ ਚ ਮੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਯੋ ਮਮ ਅਨੁਕਮ੍ਪਕੋ’’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਏਹਿ ਤ੍વਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਮਮ વਚਨੇਨ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਹਿ – ‘ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ, ਆવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਆਮਨ੍ਤੇਤੀ’’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ , ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਤਂ, ਆવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਆਮਨ੍ਤੇਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਲਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਾ ਸੋਚਿ ਮਾ ਪਰਿਦੇવਿ, ਨਨੁ ਏਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਯਾ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇવ ਅਕ੍ਖਾਤਂ – ‘ਸਬ੍ਬੇਹੇવ ਪਿਯੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਨਾਨਾਭਾવੋ વਿਨਾਭਾવੋ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾવੋ’; ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ, ਆਨਨ੍ਦ, ਲਬ੍ਭਾ। ਯਂ ਤਂ ਜਾਤਂ ਭੂਤਂ ਸਙ੍ਖਤਂ ਪਲੋਕਧਮ੍ਮਂ, ਤਂ વਤ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਰੀਰਂ ਮਾ ਪਲੁਜ੍ਜੀ’ਤਿ ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ વਿਜ੍ਜਤਿ। ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਖੋ ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਿਤੋ ਮੇਤ੍ਤੇਨ ਕਾਯਕਮ੍ਮੇਨ ਹਿਤੇਨ ਸੁਖੇਨ ਅਦ੍વਯੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ, ਮੇਤ੍ਤੇਨ વਚੀਕਮ੍ਮੇਨ ਹਿਤੇਨ ਸੁਖੇਨ ਅਦ੍વਯੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ, ਮੇਤ੍ਤੇਨ ਮਨੋਕਮ੍ਮੇਨ ਹਿਤੇਨ ਸੁਖੇਨ ਅਦ੍વਯੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ। ਕਤਪੁਞ੍ਞੋਸਿ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਧਾਨਮਨੁਯੁਞ੍ਜ, ਖਿਪ੍ਪਂ ਹੋਹਿਸਿ ਅਨਾਸવੋ’’ਤਿ।
207. Atha kho āyasmā ānando vihāraṃ pavisitvā kapisīsaṃ ālambitvā rodamāno aṭṭhāsi – ‘‘ahañca vatamhi sekho sakaraṇīyo, satthu ca me parinibbānaṃ bhavissati, yo mama anukampako’’ti. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘kahaṃ nu kho, bhikkhave, ānando’’ti? ‘‘Eso, bhante, āyasmā ānando vihāraṃ pavisitvā kapisīsaṃ ālambitvā rodamāno ṭhito – ‘ahañca vatamhi sekho sakaraṇīyo, satthu ca me parinibbānaṃ bhavissati, yo mama anukampako’’’ti. Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, bhikkhu, mama vacanena ānandaṃ āmantehi – ‘satthā taṃ, āvuso ānanda, āmantetī’’’ti. ‘‘Evaṃ , bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso ānanda, āmantetī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā ānando tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ ānandaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘alaṃ, ānanda, mā soci mā paridevi, nanu etaṃ, ānanda, mayā paṭikacceva akkhātaṃ – ‘sabbeheva piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo’; taṃ kutettha, ānanda, labbhā. Yaṃ taṃ jātaṃ bhūtaṃ saṅkhataṃ palokadhammaṃ, taṃ vata tathāgatassāpi sarīraṃ mā palujjī’ti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Dīgharattaṃ kho te, ānanda, tathāgato paccupaṭṭhito mettena kāyakammena hitena sukhena advayena appamāṇena, mettena vacīkammena hitena sukhena advayena appamāṇena, mettena manokammena hitena sukhena advayena appamāṇena. Katapuññosi tvaṃ, ānanda, padhānamanuyuñja, khippaṃ hohisi anāsavo’’ti.
੨੦੮. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਯੇਪਿ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਹੇਸੁਂ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਭਗવਨ੍ਤਾਨਂ ਏਤਪ੍ਪਰਮਾਯੇવ ਉਪਟ੍ਠਾਕਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਯ੍ਹਂ ਆਨਨ੍ਦੋ। ਯੇਪਿ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਭਗવਨ੍ਤਾਨਂ ਏਤਪ੍ਪਰਮਾਯੇવ ਉਪਟ੍ਠਾਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਮਯ੍ਹਂ ਆਨਨ੍ਦੋ। ਪਣ੍ਡਿਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਨਨ੍ਦੋ; ਮੇਧਾવੀ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਨਨ੍ਦੋ। ਜਾਨਾਤਿ ‘ਅਯਂ ਕਾਲੋ ਤਥਾਗਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤੁਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ, ਅਯਂ ਕਾਲੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ, ਅਯਂ ਕਾਲੋ ਉਪਾਸਕਾਨਂ , ਅਯਂ ਕਾਲੋ ਉਪਾਸਿਕਾਨਂ, ਅਯਂ ਕਾਲੋ ਰਞ੍ਞੋ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤਾਨਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ ਤਿਤ੍ਥਿਯਸਾવਕਾਨ’ਨ੍ਤਿ।
208. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘yepi te, bhikkhave, ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā, tesampi bhagavantānaṃ etapparamāyeva upaṭṭhākā ahesuṃ, seyyathāpi mayhaṃ ānando. Yepi te, bhikkhave, bhavissanti anāgatamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā, tesampi bhagavantānaṃ etapparamāyeva upaṭṭhākā bhavissanti, seyyathāpi mayhaṃ ānando. Paṇḍito, bhikkhave, ānando; medhāvī, bhikkhave, ānando. Jānāti ‘ayaṃ kālo tathāgataṃ dassanāya upasaṅkamituṃ bhikkhūnaṃ, ayaṃ kālo bhikkhunīnaṃ, ayaṃ kālo upāsakānaṃ , ayaṃ kālo upāsikānaṃ, ayaṃ kālo rañño rājamahāmattānaṃ titthiyānaṃ titthiyasāvakāna’nti.
੨੦੯. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ 217 ਆਨਨ੍ਦੇ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ? ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਪਰਿਸਾ ਆਨਨ੍ਦਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਚੇ ਆਨਨ੍ਦੋ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ, ਭਾਸਿਤੇਨਪਿ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਅਤਿਤ੍ਤਾવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਪਰਿਸਾ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਪਰਿਸਾ ਆਨਨ੍ਦਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਚੇ ਆਨਨ੍ਦੋ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ, ਭਾਸਿਤੇਨਪਿ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਅਤਿਤ੍ਤਾવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਪਰਿਸਾ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਪਾਸਕਪਰਿਸਾ ਆਨਨ੍ਦਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਚੇ ਆਨਨ੍ਦੋ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ, ਭਾਸਿਤੇਨਪਿ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਅਤਿਤ੍ਤਾવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਪਾਸਕਪਰਿਸਾ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਪਾਸਿਕਾਪਰਿਸਾ ਆਨਨ੍ਦਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਚੇ, ਆਨਨ੍ਦੋ, ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ, ਭਾਸਿਤੇਨਪਿ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਅਤਿਤ੍ਤਾવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਪਾਸਿਕਾਪਰਿਸਾ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਤਿ। ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੇ।
209. ‘‘Cattārome, bhikkhave, acchariyā abbhutā dhammā 218 ānande. Katame cattāro? Sace, bhikkhave, bhikkhuparisā ānandaṃ dassanāya upasaṅkamati, dassanena sā attamanā hoti. Tatra ce ānando dhammaṃ bhāsati, bhāsitenapi sā attamanā hoti. Atittāva, bhikkhave, bhikkhuparisā hoti, atha kho ānando tuṇhī hoti. Sace, bhikkhave, bhikkhunīparisā ānandaṃ dassanāya upasaṅkamati, dassanena sā attamanā hoti. Tatra ce ānando dhammaṃ bhāsati, bhāsitenapi sā attamanā hoti. Atittāva, bhikkhave, bhikkhunīparisā hoti, atha kho ānando tuṇhī hoti. Sace, bhikkhave, upāsakaparisā ānandaṃ dassanāya upasaṅkamati, dassanena sā attamanā hoti. Tatra ce ānando dhammaṃ bhāsati, bhāsitenapi sā attamanā hoti. Atittāva, bhikkhave, upāsakaparisā hoti, atha kho ānando tuṇhī hoti. Sace, bhikkhave, upāsikāparisā ānandaṃ dassanāya upasaṅkamati, dassanena sā attamanā hoti. Tatra ce, ānando, dhammaṃ bhāsati, bhāsitenapi sā attamanā hoti. Atittāva, bhikkhave, upāsikāparisā hoti, atha kho ānando tuṇhī hoti. Ime kho, bhikkhave, cattāro acchariyā abbhutā dhammā ānande.
‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਰਞ੍ਞੇ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਮ੍ਹਿ। ਕਤਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ? ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਾ ਰਾਜਾਨਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਚੇ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਭਾਸਤਿ, ਭਾਸਿਤੇਨਪਿ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਅਤਿਤ੍ਤਾવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਖਤ੍ਤਿਯਪਰਿਸਾ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਰਿਸਾ…ਪੇ॰… ਗਹਪਤਿਪਰਿਸਾ…ਪੇ॰… ਸਮਣਪਰਿਸਾ ਰਾਜਾਨਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਚੇ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਭਾਸਤਿ, ਭਾਸਿਤੇਨਪਿ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਅਤਿਤ੍ਤਾવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਮਣਪਰਿਸਾ ਹੋਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੇ। ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਪਰਿਸਾ ਆਨਨ੍ਦਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਚੇ ਆਨਨ੍ਦੋ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ, ਭਾਸਿਤੇਨਪਿ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਅਤਿਤ੍ਤਾવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਪਰਿਸਾ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਤਿ। ਸਚੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਪਰਿਸਾ…ਪੇ॰… ਉਪਾਸਕਪਰਿਸਾ…ਪੇ॰… ਉਪਾਸਿਕਾਪਰਿਸਾ ਆਨਨ੍ਦਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਤਿ, ਦਸ੍ਸਨੇਨ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਚੇ ਆਨਨ੍ਦੋ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ, ਭਾਸਿਤੇਨਪਿ ਸਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਹੋਤਿ। ਅਤਿਤ੍ਤਾવ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਉਪਾਸਿਕਾਪਰਿਸਾ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਤਿ। ਇਮੇ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਚ੍ਛਰਿਯਾ ਅਬ੍ਭੁਤਾ ਧਮ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੇ’’ਤਿ।
‘‘Cattārome, bhikkhave, acchariyā abbhutā dhammā raññe cakkavattimhi. Katame cattāro ? Sace, bhikkhave, khattiyaparisā rājānaṃ cakkavattiṃ dassanāya upasaṅkamati, dassanena sā attamanā hoti. Tatra ce rājā cakkavattī bhāsati, bhāsitenapi sā attamanā hoti. Atittāva, bhikkhave, khattiyaparisā hoti. Atha kho rājā cakkavattī tuṇhī hoti. Sace bhikkhave, brāhmaṇaparisā…pe… gahapatiparisā…pe… samaṇaparisā rājānaṃ cakkavattiṃ dassanāya upasaṅkamati, dassanena sā attamanā hoti. Tatra ce rājā cakkavattī bhāsati, bhāsitenapi sā attamanā hoti. Atittāva, bhikkhave, samaṇaparisā hoti, atha kho rājā cakkavattī tuṇhī hoti. Evameva kho, bhikkhave, cattārome acchariyā abbhutā dhammā ānande. Sace, bhikkhave, bhikkhuparisā ānandaṃ dassanāya upasaṅkamati, dassanena sā attamanā hoti. Tatra ce ānando dhammaṃ bhāsati, bhāsitenapi sā attamanā hoti. Atittāva, bhikkhave, bhikkhuparisā hoti. Atha kho ānando tuṇhī hoti. Sace, bhikkhave bhikkhunīparisā…pe… upāsakaparisā…pe… upāsikāparisā ānandaṃ dassanāya upasaṅkamati, dassanena sā attamanā hoti. Tatra ce ānando dhammaṃ bhāsati, bhāsitenapi sā attamanā hoti. Atittāva, bhikkhave, upāsikāparisā hoti. Atha kho ānando tuṇhī hoti. Ime kho, bhikkhave, cattāro acchariyā abbhutā dhammā ānande’’ti.
ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸੁਤ੍ਤਦੇਸਨਾ
Mahāsudassanasuttadesanā
੨੧੦. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਖੁਦ੍ਦਕਨਗਰਕੇ ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲਨਗਰਕੇ ਸਾਖਾਨਗਰਕੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ। ਸਨ੍ਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਮਹਾਨਗਰਾਨਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਚਮ੍ਪਾ ਰਾਜਗਹਂ ਸਾવਤ੍ਥੀ ਸਾਕੇਤਂ ਕੋਸਮ੍ਬੀ ਬਾਰਾਣਸੀ; ਏਤ੍ਥ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤੁ। ਏਤ੍ਥ ਬਹੂ ਖਤ੍ਤਿਯਮਹਾਸਾਲਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾ ਗਹਪਤਿਮਹਾਸਾਲਾ ਤਥਾਗਤੇ ਅਭਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ। ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਪੂਜਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ‘‘ਮਾਹੇવਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅવਚ; ਮਾਹੇવਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅવਚ – ‘ਖੁਦ੍ਦਕਨਗਰਕਂ ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲਨਗਰਕਂ ਸਾਖਾਨਗਰਕ’ਨ੍ਤਿ।
210. Evaṃ vutte āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mā, bhante, bhagavā imasmiṃ khuddakanagarake ujjaṅgalanagarake sākhānagarake parinibbāyi. Santi, bhante, aññāni mahānagarāni, seyyathidaṃ – campā rājagahaṃ sāvatthī sāketaṃ kosambī bārāṇasī; ettha bhagavā parinibbāyatu. Ettha bahū khattiyamahāsālā, brāhmaṇamahāsālā gahapatimahāsālā tathāgate abhippasannā. Te tathāgatassa sarīrapūjaṃ karissantī’’ti ‘‘māhevaṃ, ānanda, avaca; māhevaṃ, ānanda, avaca – ‘khuddakanagarakaṃ ujjaṅgalanagarakaṃ sākhānagaraka’nti.
‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਚਾਤੁਰਨ੍ਤੋ વਿਜਿਤਾવੀ ਜਨਪ੍ਪਦਤ੍ਥਾવਰਿਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਰਤਨਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਰਞ੍ਞੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਅਯਂ ਕੁਸਿਨਾਰਾ ਕੁਸਾવਤੀ ਨਾਮ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਹੋਸਿ, ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨ ਚ ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਚ ਦ੍વਾਦਸਯੋਜਨਾਨਿ ਆਯਾਮੇਨ; ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਚ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਾਨਿ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ। ਕੁਸਾવਤੀ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਧਾਨੀ ਇਦ੍ਧਾ ਚੇવ ਅਹੋਸਿ ਫੀਤਾ ਚ ਬਹੁਜਨਾ ਚ ਆਕਿਣ੍ਣਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਭਿਕ੍ਖਾ ਚ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਦੇવਾਨਂ ਆਲ਼ਕਮਨ੍ਦਾ ਨਾਮ ਰਾਜਧਾਨੀ ਇਦ੍ਧਾ ਚੇવ ਹੋਤਿ ਫੀਤਾ ਚ ਬਹੁਜਨਾ ਚ ਆਕਿਣ੍ਣਯਕ੍ਖਾ ਚ ਸੁਭਿਕ੍ਖਾ ਚ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਕੁਸਾવਤੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਇਦ੍ਧਾ ਚੇવ ਅਹੋਸਿ ਫੀਤਾ ਚ ਬਹੁਜਨਾ ਚ ਆਕਿਣ੍ਣਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਭਿਕ੍ਖਾ ਚ। ਕੁਸਾવਤੀ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਸਹਿ ਸਦ੍ਦੇਹਿ ਅવਿવਿਤ੍ਤਾ ਅਹੋਸਿ ਦਿવਾ ਚੇવ ਰਤ੍ਤਿਞ੍ਚ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਹਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦੇਨ ਅਸ੍ਸਸਦ੍ਦੇਨ ਰਥਸਦ੍ਦੇਨ ਭੇਰਿਸਦ੍ਦੇਨ ਮੁਦਿਙ੍ਗਸਦ੍ਦੇਨ વੀਣਾਸਦ੍ਦੇਨ ਗੀਤਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਖਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮ੍ਮਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਣਿਤਾਲ਼ਸਦ੍ਦੇਨ ‘ਅਸ੍ਨਾਥ ਪਿવਥ ਖਾਦਥਾ’ਤਿ ਦਸਮੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ।
‘‘Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano nāma ahosi cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janappadatthāvariyappatto sattaratanasamannāgato. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa ayaṃ kusinārā kusāvatī nāma rājadhānī ahosi, puratthimena ca pacchimena ca dvādasayojanāni āyāmena; uttarena ca dakkhiṇena ca sattayojanāni vitthārena. Kusāvatī, ānanda, rājadhānī iddhā ceva ahosi phītā ca bahujanā ca ākiṇṇamanussā ca subhikkhā ca. Seyyathāpi, ānanda, devānaṃ āḷakamandā nāma rājadhānī iddhā ceva hoti phītā ca bahujanā ca ākiṇṇayakkhā ca subhikkhā ca; evameva kho, ānanda, kusāvatī rājadhānī iddhā ceva ahosi phītā ca bahujanā ca ākiṇṇamanussā ca subhikkhā ca. Kusāvatī, ānanda, rājadhānī dasahi saddehi avivittā ahosi divā ceva rattiñca, seyyathidaṃ – hatthisaddena assasaddena rathasaddena bherisaddena mudiṅgasaddena vīṇāsaddena gītasaddena saṅkhasaddena sammasaddena pāṇitāḷasaddena ‘asnātha pivatha khādathā’ti dasamena saddena.
‘‘ਗਚ੍ਛ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਕੁਸਿਨਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਆਰੋਚੇਹਿ – ‘ਅਜ੍ਜ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਭਿਕ੍ਕਮਥ વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਅਭਿਕ੍ਕਮਥ વਾਸੇਟ੍ਠਾ। ਮਾ ਪਚ੍ਛਾ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਿਨੋ ਅਹੁવਤ੍ਥ – ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ ਨੋ ਗਾਮਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਹੋਸਿ, ਨ ਮਯਂ ਲਭਿਮ੍ਹਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਕਾਲੇ ਤਥਾਗਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਅਤ੍ਤਦੁਤਿਯੋ ਕੁਸਿਨਾਰਂ ਪਾવਿਸਿ।
‘‘Gaccha tvaṃ, ānanda, kusināraṃ pavisitvā kosinārakānaṃ mallānaṃ ārocehi – ‘ajja kho, vāseṭṭhā, rattiyā pacchime yāme tathāgatassa parinibbānaṃ bhavissati. Abhikkamatha vāseṭṭhā, abhikkamatha vāseṭṭhā. Mā pacchā vippaṭisārino ahuvattha – amhākañca no gāmakkhette tathāgatassa parinibbānaṃ ahosi, na mayaṃ labhimhā pacchime kāle tathāgataṃ dassanāyā’’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissutvā nivāsetvā pattacīvaramādāya attadutiyo kusināraṃ pāvisi.
ਮਲ੍ਲਾਨਂ વਨ੍ਦਨਾ
Mallānaṃ vandanā
੨੧੧. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰੇ 219 ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਕੇਨਚਿਦੇવ ਕਰਣੀਯੇਨ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਯੇਨ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਭਿਕ੍ਕਮਥ વਾਸੇਟ੍ਠਾ ਅਭਿਕ੍ਕਮਥ વਾਸੇਟ੍ਠਾ। ਮਾ ਪਚ੍ਛਾ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਿਨੋ ਅਹੁવਤ੍ਥ – ‘ਅਮ੍ਹਾਕਞ੍ਚ ਨੋ ਗਾਮਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਹੋਸਿ, ਨ ਮਯਂ ਲਭਿਮ੍ਹਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਕਾਲੇ ਤਥਾਗਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯਾ’’’ਤਿ। ਇਦਮਾਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਮਲ੍ਲਾ ਚ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤਾ ਚ ਮਲ੍ਲਸੁਣਿਸਾ ਚ ਮਲ੍ਲਪਜਾਪਤਿਯੋ ਚ ਅਘਾવਿਨੋ ਦੁਮ੍ਮਨਾ ਚੇਤੋਦੁਕ੍ਖਸਮਪ੍ਪਿਤਾ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਕੇਸੇ ਪਕਿਰਿਯ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਬਾਹਾ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਪਾਤਂ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਆવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ વਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ – ‘ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਸੁਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਲੋਕੇ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਮਲ੍ਲਾ ਚ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤਾ ਚ ਮਲ੍ਲਸੁਣਿਸਾ ਚ ਮਲ੍ਲਪਜਾਪਤਿਯੋ ਚ ਅਘਾવਿਨੋ ਦੁਮ੍ਮਨਾ ਚੇਤੋਦੁਕ੍ਖਸਮਪ੍ਪਿਤਾ ਯੇਨ ਉਪવਤ੍ਤਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਾਲવਨਂ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸਚੇ ਖੋ ਅਹਂ ਕੋਸਿਨਾਰਕੇ ਮਲ੍ਲੇ ਏਕਮੇਕਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ વਨ੍ਦਾਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਅવਨ੍ਦਿਤੋ ਭਗવਾ ਕੋਸਿਨਾਰਕੇਹਿ ਮਲ੍ਲੇਹਿ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਅਥਾਯਂ ਰਤ੍ਤਿ વਿਭਾਯਿਸ੍ਸਤਿ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਕੋਸਿਨਾਰਕੇ ਮਲ੍ਲੇ ਕੁਲਪਰਿવਤ੍ਤਸੋ ਕੁਲਪਰਿવਤ੍ਤਸੋ ਠਪੇਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ વਨ੍ਦਾਪੇਯ੍ਯਂ – ‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਲ੍ਲੋ ਸਪੁਤ੍ਤੋ ਸਭਰਿਯੋ ਸਪਰਿਸੋ ਸਾਮਚ੍ਚੋ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਤੀ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕੇ ਮਲ੍ਲੇ ਕੁਲਪਰਿવਤ੍ਤਸੋ ਕੁਲਪਰਿવਤ੍ਤਸੋ ਠਪੇਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ વਨ੍ਦਾਪੇਸਿ – ‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਲ੍ਲੋ ਸਪੁਤ੍ਤੋ ਸਭਰਿਯੋ ਸਪਰਿਸੋ ਸਾਮਚ੍ਚੋ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਤੀ’’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਏਤੇਨ ਉਪਾਯੇਨ ਪਠਮੇਨੇવ ਯਾਮੇਨ ਕੋਸਿਨਾਰਕੇ ਮਲ੍ਲੇ ਭਗવਨ੍ਤਂ વਨ੍ਦਾਪੇਸਿ।
211. Tena kho pana samayena kosinārakā mallā sandhāgāre 220 sannipatitā honti kenacideva karaṇīyena. Atha kho āyasmā ānando yena kosinārakānaṃ mallānaṃ sandhāgāraṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā kosinārakānaṃ mallānaṃ ārocesi – ‘‘ajja kho, vāseṭṭhā, rattiyā pacchime yāme tathāgatassa parinibbānaṃ bhavissati. Abhikkamatha vāseṭṭhā abhikkamatha vāseṭṭhā. Mā pacchā vippaṭisārino ahuvattha – ‘amhākañca no gāmakkhette tathāgatassa parinibbānaṃ ahosi, na mayaṃ labhimhā pacchime kāle tathāgataṃ dassanāyā’’’ti. Idamāyasmato ānandassa vacanaṃ sutvā mallā ca mallaputtā ca mallasuṇisā ca mallapajāpatiyo ca aghāvino dummanā cetodukkhasamappitā appekacce kese pakiriya kandanti, bāhā paggayha kandanti, chinnapātaṃ papatanti, āvaṭṭanti vivaṭṭanti – ‘atikhippaṃ bhagavā parinibbāyissati, atikhippaṃ sugato parinibbāyissati, atikhippaṃ cakkhuṃ loke antaradhāyissatī’ti. Atha kho mallā ca mallaputtā ca mallasuṇisā ca mallapajāpatiyo ca aghāvino dummanā cetodukkhasamappitā yena upavattanaṃ mallānaṃ sālavanaṃ yenāyasmā ānando tenupasaṅkamiṃsu. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘sace kho ahaṃ kosinārake malle ekamekaṃ bhagavantaṃ vandāpessāmi, avandito bhagavā kosinārakehi mallehi bhavissati, athāyaṃ ratti vibhāyissati. Yaṃnūnāhaṃ kosinārake malle kulaparivattaso kulaparivattaso ṭhapetvā bhagavantaṃ vandāpeyyaṃ – ‘itthannāmo, bhante, mallo saputto sabhariyo sapariso sāmacco bhagavato pāde sirasā vandatī’ti. Atha kho āyasmā ānando kosinārake malle kulaparivattaso kulaparivattaso ṭhapetvā bhagavantaṃ vandāpesi – ‘itthannāmo, bhante, mallo saputto sabhariyo sapariso sāmacco bhagavato pāde sirasā vandatī’’’ti. Atha kho āyasmā ānando etena upāyena paṭhameneva yāmena kosinārake malle bhagavantaṃ vandāpesi.
ਸੁਭਦ੍ਦਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕવਤ੍ਥੁ
Subhaddaparibbājakavatthu
੨੧੨. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਨਾਮ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਪਟਿવਸਤਿ। ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ – ‘‘ਅਜ੍ਜ ਕਿਰ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੁਭਦ੍ਦਸ੍ਸ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਸੁਤਂ ਖੋ ਪਨ ਮੇਤਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਂ વੁਡ੍ਢਾਨਂ ਮਹਲ੍ਲਕਾਨਂ ਆਚਰਿਯਪਾਚਰਿਯਾਨਂ ਭਾਸਮਾਨਾਨਂ – ‘ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਤਥਾਗਤਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ’ਤਿ। ਅਜ੍ਜੇવ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਮੇ ਅਯਂ ਕਙ੍ਖਾਧਮ੍ਮੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਏવਂ ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਹਂ ਸਮਣੇ ਗੋਤਮੇ, ‘ਪਹੋਤਿ ਮੇ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁਂ, ਯਥਾਹਂ ਇਮਂ ਕਙ੍ਖਾਧਮ੍ਮਂ ਪਜਹੇਯ੍ਯ’’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਯੇਨ ਉਪવਤ੍ਤਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਾਲવਨਂ, ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸੁਤਂ ਮੇਤਂ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਂ વੁਡ੍ਢਾਨਂ ਮਹਲ੍ਲਕਾਨਂ ਆਚਰਿਯਪਾਚਰਿਯਾਨਂ ਭਾਸਮਾਨਾਨਂ – ‘ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਤਥਾਗਤਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ’ਤਿ। ਅਜ੍ਜੇવ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਮੇ ਅਯਂ ਕਙ੍ਖਾਧਮ੍ਮੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ – ਏવਂ ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਹਂ ਸਮਣੇ ਗੋਤਮੇ ‘ਪਹੋਤਿ ਮੇ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁਂ, ਯਥਾਹਂ ਇਮਂ ਕਙ੍ਖਾਧਮ੍ਮਂ ਪਜਹੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ। ਸਾਧਾਹਂ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਲਭੇਯ੍ਯਂ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯਾ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਸੁਭਦ੍ਦਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਲਂ, ਆવੁਸੋ ਸੁਭਦ੍ਦ, ਮਾ ਤਥਾਗਤਂ વਿਹੇਠੇਸਿ, ਕਿਲਨ੍ਤੋ ਭਗવਾ’’ਤਿ। ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸੁਤਂ ਮੇਤਂ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਂ વੁਡ੍ਢਾਨਂ ਮਹਲ੍ਲਕਾਨਂ ਆਚਰਿਯਪਾਚਰਿਯਾਨਂ ਭਾਸਮਾਨਾਨਂ – ‘ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਤਥਾਗਤਾ ਲੋਕੇ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਅਰਹਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਾ’ਤਿ। ਅਜ੍ਜੇવ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਯਾਮੇ ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ। ਅਤ੍ਥਿ ਚ ਮੇ ਅਯਂ ਕਙ੍ਖਾਧਮ੍ਮੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੋ – ਏવਂ ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਹਂ ਸਮਣੇ ਗੋਤਮੇ, ‘ਪਹੋਤਿ ਮੇ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁਂ, ਯਥਾਹਂ ਇਮਂ ਕਙ੍ਖਾਧਮ੍ਮਂ ਪਜਹੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ। ਸਾਧਾਹਂ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਲਭੇਯ੍ਯਂ ਸਮਣਂ ਗੋਤਮਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯਾ’’ਤਿ। ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਸੁਭਦ੍ਦਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਲਂ, ਆવੁਸੋ ਸੁਭਦ੍ਦ, ਮਾ ਤਥਾਗਤਂ વਿਹੇਠੇਸਿ, ਕਿਲਨ੍ਤੋ ਭਗવਾ’’ਤਿ।
212. Tena kho pana samayena subhaddo nāma paribbājako kusinārāyaṃ paṭivasati. Assosi kho subhaddo paribbājako – ‘‘ajja kira rattiyā pacchime yāme samaṇassa gotamassa parinibbānaṃ bhavissatī’’ti. Atha kho subhaddassa paribbājakassa etadahosi – ‘‘sutaṃ kho pana metaṃ paribbājakānaṃ vuḍḍhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘kadāci karahaci tathāgatā loke uppajjanti arahanto sammāsambuddhā’ti. Ajjeva rattiyā pacchime yāme samaṇassa gotamassa parinibbānaṃ bhavissati. Atthi ca me ayaṃ kaṅkhādhammo uppanno, evaṃ pasanno ahaṃ samaṇe gotame, ‘pahoti me samaṇo gotamo tathā dhammaṃ desetuṃ, yathāhaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyya’’’nti. Atha kho subhaddo paribbājako yena upavattanaṃ mallānaṃ sālavanaṃ, yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bho ānanda, paribbājakānaṃ vuḍḍhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘kadāci karahaci tathāgatā loke uppajjanti arahanto sammāsambuddhā’ti. Ajjeva rattiyā pacchime yāme samaṇassa gotamassa parinibbānaṃ bhavissati. Atthi ca me ayaṃ kaṅkhādhammo uppanno – evaṃ pasanno ahaṃ samaṇe gotame ‘pahoti me samaṇo gotamo tathā dhammaṃ desetuṃ, yathāhaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyya’nti. Sādhāhaṃ, bho ānanda, labheyyaṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāyā’’ti. Evaṃ vutte āyasmā ānando subhaddaṃ paribbājakaṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, āvuso subhadda, mā tathāgataṃ viheṭhesi, kilanto bhagavā’’ti. Dutiyampi kho subhaddo paribbājako…pe… tatiyampi kho subhaddo paribbājako āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bho ānanda, paribbājakānaṃ vuḍḍhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘kadāci karahaci tathāgatā loke uppajjanti arahanto sammāsambuddhā’ti. Ajjeva rattiyā pacchime yāme samaṇassa gotamassa parinibbānaṃ bhavissati. Atthi ca me ayaṃ kaṅkhādhammo uppanno – evaṃ pasanno ahaṃ samaṇe gotame, ‘pahoti me samaṇo gotamo tathā dhammaṃ desetuṃ, yathāhaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyya’nti. Sādhāhaṃ, bho ānanda, labheyyaṃ samaṇaṃ gotamaṃ dassanāyā’’ti. Tatiyampi kho āyasmā ānando subhaddaṃ paribbājakaṃ etadavoca – ‘‘alaṃ, āvuso subhadda, mā tathāgataṃ viheṭhesi, kilanto bhagavā’’ti.
੨੧੩. ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਸੁਭਦ੍ਦੇਨ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਇਮਂ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪਂ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਲਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਾ ਸੁਭਦ੍ਦਂ વਾਰੇਸਿ, ਲਭਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਤਥਾਗਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ। ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਂ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਤਂ ਅਞ੍ਞਾਪੇਕ੍ਖੋવ ਪੁਚ੍ਛਿਸ੍ਸਤਿ, ਨੋ વਿਹੇਸਾਪੇਕ੍ਖੋ। ਯਂ ਚਸ੍ਸਾਹਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਬ੍ਯਾਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਤਂ ਖਿਪ੍ਪਮੇવ ਆਜਾਨਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਸੁਭਦ੍ਦਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਗਚ੍ਛਾવੁਸੋ ਸੁਭਦ੍ਦ, ਕਰੋਤਿ ਤੇ ਭਗવਾ ਓਕਾਸ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ, ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਯੇਮੇ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਸਙ੍ਘਿਨੋ ਗਣਿਨੋ ਗਣਾਚਰਿਯਾ ਞਾਤਾ ਯਸਸ੍ਸਿਨੋ ਤਿਤ੍ਥਕਰਾ ਸਾਧੁਸਮ੍ਮਤਾ ਬਹੁਜਨਸ੍ਸ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਪੂਰਣੋ ਕਸ੍ਸਪੋ, ਮਕ੍ਖਲਿ ਗੋਸਾਲੋ, ਅਜਿਤੋ ਕੇਸਕਮ੍ਬਲੋ, ਪਕੁਧੋ ਕਚ੍ਚਾਯਨੋ, ਸਞ੍ਚਯੋ ਬੇਲਟ੍ਠਪੁਤ੍ਤੋ, ਨਿਗਣ੍ਠੋ ਨਾਟਪੁਤ੍ਤੋ, ਸਬ੍ਬੇਤੇ ਸਕਾਯ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਿਂਸੁ, ਸਬ੍ਬੇવ ਨ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਿਂਸੁ , ਉਦਾਹੁ ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਿਂਸੁ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਨ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਿਂਸੂ’’ਤਿ? ‘‘ਅਲਂ, ਸੁਭਦ੍ਦ, ਤਿਟ੍ਠਤੇਤਂ – ‘ਸਬ੍ਬੇਤੇ ਸਕਾਯ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਿਂਸੁ, ਸਬ੍ਬੇવ ਨ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਿਂਸੁ, ਉਦਾਹੁ ਏਕਚ੍ਚੇ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਿਂਸੁ, ਏਕਚ੍ਚੇ ਨ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਿਂਸੂ’ਤਿ। ਧਮ੍ਮਂ ਤੇ, ਸੁਭਦ੍ਦ, ਦੇਸੇਸ੍ਸਾਮਿ; ਤਂ ਸੁਣਾਹਿ ਸਾਧੁਕਂ ਮਨਸਿਕਰੋਹਿ, ਭਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
213. Assosi kho bhagavā āyasmato ānandassa subhaddena paribbājakena saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘alaṃ, ānanda, mā subhaddaṃ vāresi, labhataṃ, ānanda, subhaddo tathāgataṃ dassanāya. Yaṃ kiñci maṃ subhaddo pucchissati, sabbaṃ taṃ aññāpekkhova pucchissati, no vihesāpekkho. Yaṃ cassāhaṃ puṭṭho byākarissāmi, taṃ khippameva ājānissatī’’ti. Atha kho āyasmā ānando subhaddaṃ paribbājakaṃ etadavoca – ‘‘gacchāvuso subhadda, karoti te bhagavā okāsa’’nti. Atha kho subhaddo paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho subhaddo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yeme, bho gotama, samaṇabrāhmaṇā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā bahujanassa, seyyathidaṃ – pūraṇo kassapo, makkhali gosālo, ajito kesakambalo, pakudho kaccāyano, sañcayo belaṭṭhaputto, nigaṇṭho nāṭaputto, sabbete sakāya paṭiññāya abbhaññiṃsu, sabbeva na abbhaññiṃsu , udāhu ekacce abbhaññiṃsu, ekacce na abbhaññiṃsū’’ti? ‘‘Alaṃ, subhadda, tiṭṭhatetaṃ – ‘sabbete sakāya paṭiññāya abbhaññiṃsu, sabbeva na abbhaññiṃsu, udāhu ekacce abbhaññiṃsu, ekacce na abbhaññiṃsū’ti. Dhammaṃ te, subhadda, desessāmi; taṃ suṇāhi sādhukaṃ manasikarohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho subhaddo paribbājako bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
੨੧੪. ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ ਖੋ, ਸੁਭਦ੍ਦ, ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਸਮਣੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ। ਦੁਤਿਯੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸਮਣੋ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ। ਤਤਿਯੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸਮਣੋ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ। ਚਤੁਤ੍ਥੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸਮਣੋ ਨ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ। ਯਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਖੋ, ਸੁਭਦ੍ਦ, ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਸਮਣੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਦੁਤਿਯੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸਮਣੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਤਿਯੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸਮਣੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਚਤੁਤ੍ਥੋਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸਮਣੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ। ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਖੋ, ਸੁਭਦ੍ਦ, ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ ਉਪਲਬ੍ਭਤਿ, ਇਧੇવ, ਸੁਭਦ੍ਦ, ਸਮਣੋ, ਇਧ ਦੁਤਿਯੋ ਸਮਣੋ, ਇਧ ਤਤਿਯੋ ਸਮਣੋ, ਇਧ ਚਤੁਤ੍ਥੋ ਸਮਣੋ, ਸੁਞ੍ਞਾ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਾ ਸਮਣੇਭਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ 221। ਇਮੇ ਚ 222, ਸੁਭਦ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਮ੍ਮਾ વਿਹਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਅਸੁਞ੍ਞੋ ਲੋਕੋ ਅਰਹਨ੍ਤੇਹਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ।
214. ‘‘Yasmiṃ kho, subhadda, dhammavinaye ariyo aṭṭhaṅgiko maggo na upalabbhati, samaṇopi tattha na upalabbhati. Dutiyopi tattha samaṇo na upalabbhati. Tatiyopi tattha samaṇo na upalabbhati. Catutthopi tattha samaṇo na upalabbhati. Yasmiñca kho, subhadda, dhammavinaye ariyo aṭṭhaṅgiko maggo upalabbhati, samaṇopi tattha upalabbhati, dutiyopi tattha samaṇo upalabbhati, tatiyopi tattha samaṇo upalabbhati, catutthopi tattha samaṇo upalabbhati. Imasmiṃ kho, subhadda, dhammavinaye ariyo aṭṭhaṅgiko maggo upalabbhati, idheva, subhadda, samaṇo, idha dutiyo samaṇo, idha tatiyo samaṇo, idha catuttho samaṇo, suññā parappavādā samaṇebhi aññehi 223. Ime ca 224, subhadda, bhikkhū sammā vihareyyuṃ, asuñño loko arahantehi assāti.
‘‘ਏਕੂਨਤਿਂਸੋ વਯਸਾ ਸੁਭਦ੍ਦ,
‘‘Ekūnatiṃso vayasā subhadda,
ਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਂ ਕਿਂਕੁਸਲਾਨੁਏਸੀ।
Yaṃ pabbajiṃ kiṃkusalānuesī;
વਸ੍ਸਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਸ ਸਮਾਧਿਕਾਨਿ,
Vassāni paññāsa samādhikāni,
ਯਤੋ ਅਹਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਸੁਭਦ੍ਦ॥
Yato ahaṃ pabbajito subhadda.
ਞਾਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਦੇਸવਤ੍ਤੀ,
Ñāyassa dhammassa padesavattī,
ਇਤੋ ਬਹਿਦ੍ਧਾ ਸਮਣੋਪਿ ਨਤ੍ਥਿ॥
Ito bahiddhā samaṇopi natthi.
‘‘ਦੁਤਿਯੋਪਿ ਸਮਣੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਤਤਿਯੋਪਿ ਸਮਣੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਚਤੁਤ੍ਥੋਪਿ ਸਮਣੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਸੁਞ੍ਞਾ ਪਰਪ੍ਪવਾਦਾ ਸਮਣੇਭਿ ਅਞ੍ਞੇਹਿ। ਇਮੇ ਚ, ਸੁਭਦ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਮ੍ਮਾ વਿਹਰੇਯ੍ਯੁਂ, ਅਸੁਞ੍ਞੋ ਲੋਕੋ ਅਰਹਨ੍ਤੇਹਿ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ।
‘‘Dutiyopi samaṇo natthi. Tatiyopi samaṇo natthi. Catutthopi samaṇo natthi. Suññā parappavādā samaṇebhi aññehi. Ime ca, subhadda, bhikkhū sammā vihareyyuṃ, asuñño loko arahantehi assā’’ti.
੨੧੫. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ વਾ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ વਾ વਿવਰੇਯ੍ਯ, ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ વਾ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ, ‘ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤੋ ਰੂਪਾਨਿ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤੀ’ਤਿ, ਏવਮੇવਂ ਭਗવਤਾ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋ। ਏਸਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਨ੍ਤਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ। ਲਭੇਯ੍ਯਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਲਭੇਯ੍ਯਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਯੋ ਖੋ, ਸੁਭਦ੍ਦ, ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਪੁਬ੍ਬੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਆਕਙ੍ਖਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਆਕਙ੍ਖਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ, ਸੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਪਰਿવਸਤਿ। ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਆਰਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾવਾਯ। ਅਪਿ ਚ ਮੇਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲવੇਮਤ੍ਤਤਾ વਿਦਿਤਾ’’ਤਿ। ‘‘ਸਚੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਪੁਬ੍ਬਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਪਰਿવਸਨ੍ਤਿ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਆਰਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾવਾਯ। ਅਹਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ વਸ੍ਸਾਨਿ ਪਰਿવਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਆਰਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤੁ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੁ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾવਾਯਾ’’ਤਿ।
215. Evaṃ vutte subhaddo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante. Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya, ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti, evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. ‘‘Yo kho, subhadda, aññatitthiyapubbo imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhati pabbajjaṃ, ākaṅkhati upasampadaṃ, so cattāro māse parivasati. Catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti upasampādenti bhikkhubhāvāya. Api ca mettha puggalavemattatā viditā’’ti. ‘‘Sace, bhante, aññatitthiyapubbā imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhantā pabbajjaṃ ākaṅkhantā upasampadaṃ cattāro māse parivasanti, catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti upasampādenti bhikkhubhāvāya. Ahaṃ cattāri vassāni parivasissāmi, catunnaṃ vassānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājentu upasampādentu bhikkhubhāvāyā’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤੇਨਹਾਨਨ੍ਦ, ਸੁਭਦ੍ਦਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਲਾਭਾ વੋ, ਆવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ; ਸੁਲਦ੍ਧਂ વੋ, ਆવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਯੇ ਏਤ੍ਥ ਸਤ੍ਥੁ 225 ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਾਭਿਸੇਕੇਨ ਅਭਿਸਿਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਅਲਤ੍ਥ ਖੋ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਅਲਤ੍ਥ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ। ਅਚਿਰੂਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਖੋ ਪਨਾਯਸ੍ਮਾ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਏਕੋ વੂਪਕਟ੍ਠੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਆਤਾਪੀ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ – ‘ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ’ ਤਦਨੁਤ੍ਤਰਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਾਸਿ। ‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, વੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾ’ਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿ। ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਖੋ ਪਨਾਯਸ੍ਮਾ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਅਰਹਤਂ ਅਹੋਸਿ। ਸੋ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਛਿਮੋ ਸਕ੍ਖਿਸਾવਕੋ ਅਹੋਸੀਤਿ।
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘tenahānanda, subhaddaṃ pabbājehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Atha kho subhaddo paribbājako āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘lābhā vo, āvuso ānanda; suladdhaṃ vo, āvuso ānanda, ye ettha satthu 226 sammukhā antevāsikābhisekena abhisittā’’ti. Alattha kho subhaddo paribbājako bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno kho panāyasmā subhaddo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – ‘yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti’ tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti abbhaññāsi. Aññataro kho panāyasmā subhaddo arahataṃ ahosi. So bhagavato pacchimo sakkhisāvako ahosīti.
ਪਞ੍ਚਮੋ ਭਾਣવਾਰੋ।
Pañcamo bhāṇavāro.
ਤਥਾਗਤਪਚ੍ਛਿਮવਾਚਾ
Tathāgatapacchimavācā
੨੧੬. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਤੀਤਸਤ੍ਥੁਕਂ ਪਾવਚਨਂ, ਨਤ੍ਥਿ ਨੋ ਸਤ੍ਥਾ’ਤਿ। ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਏવਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਯੋ વੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਯਾ ਧਮ੍ਮੋ ਚ વਿਨਯੋ ਚ ਦੇਸਿਤੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ, ਸੋ વੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਸਤ੍ਥਾ। ਯਥਾ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਏਤਰਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆવੁਸੋવਾਦੇਨ ਸਮੁਦਾਚਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਖੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਏવਂ ਸਮੁਦਾਚਰਿਤਬ੍ਬਂ। ਥੇਰਤਰੇਨ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਨવਕਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਨਾਮੇਨ વਾ ਗੋਤ੍ਤੇਨ વਾ ਆવੁਸੋવਾਦੇਨ વਾ ਸਮੁਦਾਚਰਿਤਬ੍ਬੋ। ਨવਕਤਰੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਥੇਰਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ‘ਭਨ੍ਤੇ’ਤਿ વਾ ‘ਆਯਸ੍ਮਾ’ਤਿ વਾ ਸਮੁਦਾਚਰਿਤਬ੍ਬੋ। ਆਕਙ੍ਖਮਾਨੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਙ੍ਘੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਖੁਦ੍ਦਾਨੁਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਾਨਿ ਸਮੂਹਨਤੁ। ਛਨ੍ਨਸ੍ਸ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਣ੍ਡੋ ਦਾਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ। ‘‘ਕਤਮੋ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਣ੍ਡੋ’’ਤਿ? ‘‘ਛਨ੍ਨੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯਂ ਇਚ੍ਛੇਯ੍ਯ, ਤਂ વਦੇਯ੍ਯ। ਸੋ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਨੇવ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਓવਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਨ ਅਨੁਸਾਸਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।
216. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘siyā kho panānanda, tumhākaṃ evamassa – ‘atītasatthukaṃ pāvacanaṃ, natthi no satthā’ti. Na kho panetaṃ, ānanda, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Yo vo, ānanda, mayā dhammo ca vinayo ca desito paññatto, so vo mamaccayena satthā. Yathā kho panānanda, etarahi bhikkhū aññamaññaṃ āvusovādena samudācaranti, na kho mamaccayena evaṃ samudācaritabbaṃ. Theratarena, ānanda, bhikkhunā navakataro bhikkhu nāmena vā gottena vā āvusovādena vā samudācaritabbo. Navakatarena bhikkhunā therataro bhikkhu ‘bhante’ti vā ‘āyasmā’ti vā samudācaritabbo. Ākaṅkhamāno, ānanda, saṅgho mamaccayena khuddānukhuddakāni sikkhāpadāni samūhanatu. Channassa, ānanda, bhikkhuno mamaccayena brahmadaṇḍo dātabbo’’ti. ‘‘Katamo pana, bhante, brahmadaṇḍo’’ti? ‘‘Channo, ānanda, bhikkhu yaṃ iccheyya, taṃ vadeyya. So bhikkhūhi neva vattabbo, na ovaditabbo, na anusāsitabbo’’ti.
੨੧੭. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸਾਪਿ ਕਙ੍ਖਾ વਾ વਿਮਤਿ વਾ ਬੁਦ੍ਧੇ વਾ ਧਮ੍ਮੇ વਾ ਸਙ੍ਘੇ વਾ ਮਗ੍ਗੇ વਾ ਪਟਿਪਦਾਯ વਾ, ਪੁਚ੍ਛਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਾ ਪਚ੍ਛਾ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਿਨੋ ਅਹੁવਤ੍ਥ – ‘ਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤੋ ਨੋ ਸਤ੍ਥਾ ਅਹੋਸਿ , ਨ ਮਯਂ ਸਕ੍ਖਿਮ੍ਹਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤੁ’’’ ਨ੍ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ। ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਭਗવਾ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸਾਪਿ ਕਙ੍ਖਾ વਾ વਿਮਤਿ વਾ ਬੁਦ੍ਧੇ વਾ ਧਮ੍ਮੇ વਾ ਸਙ੍ਘੇ વਾ ਮਗ੍ਗੇ વਾ ਪਟਿਪਦਾਯ વਾ, ਪੁਚ੍ਛਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਾ ਪਚ੍ਛਾ વਿਪ੍ਪਟਿਸਾਰਿਨੋ ਅਹੁવਤ੍ਥ – ‘ਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤੋ ਨੋ ਸਤ੍ਥਾ ਅਹੋਸਿ , ਨ ਮਯਂ ਸਕ੍ਖਿਮ੍ਹਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤੁ’’’ ਨ੍ਤਿ। ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਤ੍ਥੁਗਾਰવੇਨਪਿ ਨ ਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਥ। ਸਹਾਯਕੋਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਹਾਯਕਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤੂ’’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੁਣ੍ਹੀ ਅਹੇਸੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏવਂ ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ, ‘ਨਤ੍ਥਿ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸਾਪਿ ਕਙ੍ਖਾ વਾ વਿਮਤਿ વਾ ਬੁਦ੍ਧੇ વਾ ਧਮ੍ਮੇ વਾ ਸਙ੍ਘੇ વਾ ਮਗ੍ਗੇ વਾ ਪਟਿਪਦਾਯ વਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਪਸਾਦਾ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, વਦੇਸਿ, ਞਾਣਮੇવ ਹੇਤ੍ਥ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ। ਨਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸਾਪਿ ਕਙ੍ਖਾ વਾ વਿਮਤਿ વਾ ਬੁਦ੍ਧੇ વਾ ਧਮ੍ਮੇ વਾ ਸਙ੍ਘੇ વਾ ਮਗ੍ਗੇ વਾ ਪਟਿਪਦਾਯ વਾ। ਇਮੇਸਞ੍ਹਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਂ ਯੋ ਪਚ੍ਛਿਮਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ, ਸੋ ਸੋਤਾਪਨ੍ਨੋ ਅવਿਨਿਪਾਤਧਮ੍ਮੋ ਨਿਯਤੋ ਸਮ੍ਬੋਧਿਪਰਾਯਣੋ’’ਤਿ।
217. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘siyā kho pana, bhikkhave, ekabhikkhussāpi kaṅkhā vā vimati vā buddhe vā dhamme vā saṅghe vā magge vā paṭipadāya vā, pucchatha, bhikkhave, mā pacchā vippaṭisārino ahuvattha – ‘sammukhībhūto no satthā ahosi , na mayaṃ sakkhimhā bhagavantaṃ sammukhā paṭipucchitu’’’ nti. Evaṃ vutte te bhikkhū tuṇhī ahesuṃ. Dutiyampi kho bhagavā…pe… tatiyampi kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘siyā kho pana, bhikkhave, ekabhikkhussāpi kaṅkhā vā vimati vā buddhe vā dhamme vā saṅghe vā magge vā paṭipadāya vā, pucchatha, bhikkhave, mā pacchā vippaṭisārino ahuvattha – ‘sammukhībhūto no satthā ahosi , na mayaṃ sakkhimhā bhagavantaṃ sammukhā paṭipucchitu’’’ nti. Tatiyampi kho te bhikkhū tuṇhī ahesuṃ. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘siyā kho pana, bhikkhave, satthugāravenapi na puccheyyātha. Sahāyakopi, bhikkhave, sahāyakassa ārocetū’’ti. Evaṃ vutte te bhikkhū tuṇhī ahesuṃ. Atha kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante, evaṃ pasanno ahaṃ, bhante, imasmiṃ bhikkhusaṅghe, ‘natthi ekabhikkhussāpi kaṅkhā vā vimati vā buddhe vā dhamme vā saṅghe vā magge vā paṭipadāya vā’’’ti. ‘‘Pasādā kho tvaṃ, ānanda, vadesi, ñāṇameva hettha, ānanda, tathāgatassa. Natthi imasmiṃ bhikkhusaṅghe ekabhikkhussāpi kaṅkhā vā vimati vā buddhe vā dhamme vā saṅghe vā magge vā paṭipadāya vā. Imesañhi, ānanda, pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ yo pacchimako bhikkhu, so sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’ti.
੨੧੮. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਹਨ੍ਦ ਦਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਆਮਨ੍ਤਯਾਮਿ વੋ, વਯਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਥਾ’’ਤਿ। ਅਯਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਾ વਾਚਾ।
218. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘handa dāni, bhikkhave, āmantayāmi vo, vayadhammā saṅkhārā appamādena sampādethā’’ti. Ayaṃ tathāgatassa pacchimā vācā.
ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਕਥਾ
Parinibbutakathā
੨੧੯. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ। ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਸਞ੍ਞਾવੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ।
219. Atha kho bhagavā paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajji, paṭhamajjhānā vuṭṭhahitvā dutiyaṃ jhānaṃ samāpajji, dutiyajjhānā vuṭṭhahitvā tatiyaṃ jhānaṃ samāpajji, tatiyajjhānā vuṭṭhahitvā catutthaṃ jhānaṃ samāpajji. Catutthajjhānā vuṭṭhahitvā ākāsānañcāyatanaṃ samāpajji, ākāsānañcāyatanasamāpattiyā vuṭṭhahitvā viññāṇañcāyatanaṃ samāpajji, viññāṇañcāyatanasamāpattiyā vuṭṭhahitvā ākiñcaññāyatanaṃ samāpajji, ākiñcaññāyatanasamāpattiyā vuṭṭhahitvā nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpajji, nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā vuṭṭhahitvā saññāvedayitanirodhaṃ samāpajji.
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਭਨ੍ਤੇ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ , ਭਗવਾ’’ਤਿ। ‘‘ਨਾવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਸਞ੍ਞਾવੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ।
Atha kho āyasmā ānando āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavoca – ‘‘parinibbuto, bhante anuruddha , bhagavā’’ti. ‘‘Nāvuso ānanda, bhagavā parinibbuto, saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸਞ੍ਞਾવੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਆਕਿਞ੍ਚਞ੍ਞਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, વਿਞ੍ਞਾਣਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਆਕਾਸਾਨਞ੍ਚਾਯਤਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਪਠਮਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਦੁਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ।
Atha kho bhagavā saññāvedayitanirodhasamāpattiyā vuṭṭhahitvā nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpajji, nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā vuṭṭhahitvā ākiñcaññāyatanaṃ samāpajji, ākiñcaññāyatanasamāpattiyā vuṭṭhahitvā viññāṇañcāyatanaṃ samāpajji, viññāṇañcāyatanasamāpattiyā vuṭṭhahitvā ākāsānañcāyatanaṃ samāpajji, ākāsānañcāyatanasamāpattiyā vuṭṭhahitvā catutthaṃ jhānaṃ samāpajji, catutthajjhānā vuṭṭhahitvā tatiyaṃ jhānaṃ samāpajji, tatiyajjhānā vuṭṭhahitvā dutiyaṃ jhānaṃ samāpajji, dutiyajjhānā vuṭṭhahitvā paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajji, paṭhamajjhānā vuṭṭhahitvā dutiyaṃ jhānaṃ samāpajji, dutiyajjhānā vuṭṭhahitvā tatiyaṃ jhānaṃ samāpajji, tatiyajjhānā vuṭṭhahitvā catutthaṃ jhānaṃ samāpajji, catutthajjhānā vuṭṭhahitvā samanantarā bhagavā parinibbāyi.
੨੨੦. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗવਤਿ ਸਹ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾ ਮਹਾਭੂਮਿਚਾਲੋ ਅਹੋਸਿ ਭਿਂਸਨਕੋ ਸਲੋਮਹਂਸੋ। ਦੇવਦੁਨ੍ਦੁਭਿਯੋ ਚ ਫਲਿਂਸੁ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗવਤਿ ਸਹ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਸਹਮ੍ਪਤਿ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –
220. Parinibbute bhagavati saha parinibbānā mahābhūmicālo ahosi bhiṃsanako salomahaṃso. Devadundubhiyo ca phaliṃsu. Parinibbute bhagavati saha parinibbānā brahmāsahampati imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ਸਬ੍ਬੇવ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਭੂਤਾ ਲੋਕੇ ਸਮੁਸ੍ਸਯਂ।
‘‘Sabbeva nikkhipissanti, bhūtā loke samussayaṃ;
ਯਤ੍ਥ ਏਤਾਦਿਸੋ ਸਤ੍ਥਾ, ਲੋਕੇ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋ।
Yattha etādiso satthā, loke appaṭipuggalo;
ਤਥਾਗਤੋ ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ॥
Tathāgato balappatto, sambuddho parinibbuto’’ti.
੨੨੧. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗવਤਿ ਸਹ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾ ਸਕ੍ਕੋ ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –
221. Parinibbute bhagavati saha parinibbānā sakko devānamindo imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਤ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਉਪ੍ਪਾਦવਯਧਮ੍ਮਿਨੋ।
‘‘Aniccā vata saṅkhārā, uppādavayadhammino;
ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ વੂਪਸਮੋ ਸੁਖੋ’’ਤਿ॥
Uppajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho’’ti.
੨੨੨. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗવਤਿ ਸਹ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਅਭਾਸਿ –
222. Parinibbute bhagavati saha parinibbānā āyasmā anuruddho imā gāthāyo abhāsi –
‘‘ਨਾਹੁ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੋ, ਠਿਤਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਾਦਿਨੋ।
‘‘Nāhu assāsapassāso, ṭhitacittassa tādino;
ਅਨੇਜੋ ਸਨ੍ਤਿਮਾਰਬ੍ਭ, ਯਂ ਕਾਲਮਕਰੀ ਮੁਨਿ॥
Anejo santimārabbha, yaṃ kālamakarī muni.
‘‘ਅਸਲ੍ਲੀਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤੇਨ, વੇਦਨਂ ਅਜ੍ਝવਾਸਯਿ।
‘‘Asallīnena cittena, vedanaṃ ajjhavāsayi;
ਪਜ੍ਜੋਤਸ੍ਸੇવ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ, વਿਮੋਕ੍ਖੋ ਚੇਤਸੋ ਅਹੂ’’ਤਿ॥
Pajjotasseva nibbānaṃ, vimokkho cetaso ahū’’ti.
੨੨੩. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗવਤਿ ਸਹ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –
223. Parinibbute bhagavati saha parinibbānā āyasmā ānando imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ਤਦਾਸਿ ਯਂ ਭਿਂਸਨਕਂ, ਤਦਾਸਿ ਲੋਮਹਂਸਨਂ।
‘‘Tadāsi yaṃ bhiṃsanakaṃ, tadāsi lomahaṃsanaṃ;
ਸਬ੍ਬਾਕਾਰવਰੂਪੇਤੇ, ਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ’’ਤਿ॥
Sabbākāravarūpete, sambuddhe parinibbute’’ti.
੨੨੪. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗવਤਿ ਯੇ ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅવੀਤਰਾਗਾ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਬਾਹਾ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਪਾਤਂ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਆવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ વਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, ‘‘ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ , ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਸੁਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਲੋਕੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ’’ਤਿ। ਯੇ ਪਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ વੀਤਰਾਗਾ, ਤੇ ਸਤਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾ ਅਧਿવਾਸੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾ’’ਤਿ।
224. Parinibbute bhagavati ye te tattha bhikkhū avītarāgā appekacce bāhā paggayha kandanti, chinnapātaṃ papatanti, āvaṭṭanti vivaṭṭanti, ‘‘atikhippaṃ bhagavā parinibbuto , atikhippaṃ sugato parinibbuto, atikhippaṃ cakkhuṃ loke antarahito’’ti. Ye pana te bhikkhū vītarāgā, te satā sampajānā adhivāsenti – ‘‘aniccā saṅkhārā, taṃ kutettha labbhā’’ti.
੨੨੫. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਲਂ, ਆવੁਸੋ, ਮਾ ਸੋਚਿਤ੍ਥ ਮਾ ਪਰਿਦੇવਿਤ੍ਥ। ਨਨੁ ਏਤਂ, ਆવੁਸੋ, ਭਗવਤਾ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇવ ਅਕ੍ਖਾਤਂ – ‘ਸਬ੍ਬੇਹੇવ ਪਿਯੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਨਾਨਾਭਾવੋ વਿਨਾਭਾવੋ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾવੋ’। ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ, ਆવੁਸੋ, ਲਬ੍ਭਾ। ‘ਯਂ ਤਂ ਜਾਤਂ ਭੂਤਂ ਸਙ੍ਖਤਂ ਪਲੋਕਧਮ੍ਮਂ, ਤਂ વਤ ਮਾ ਪਲੁਜ੍ਜੀ’ਤਿ, ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ વਿਜ੍ਜਤਿ । ਦੇવਤਾ, ਆવੁਸੋ, ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕਥਂਭੂਤਾ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਦੇવਤਾ ਮਨਸਿ ਕਰੋਤੀ’’ਤਿ 227?
225. Atha kho āyasmā anuruddho bhikkhū āmantesi – ‘‘alaṃ, āvuso, mā socittha mā paridevittha. Nanu etaṃ, āvuso, bhagavatā paṭikacceva akkhātaṃ – ‘sabbeheva piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo’. Taṃ kutettha, āvuso, labbhā. ‘Yaṃ taṃ jātaṃ bhūtaṃ saṅkhataṃ palokadhammaṃ, taṃ vata mā palujjī’ti, netaṃ ṭhānaṃ vijjati . Devatā, āvuso, ujjhāyantī’’ti. ‘‘Kathaṃbhūtā pana, bhante, āyasmā anuruddho devatā manasi karotī’’ti 228?
‘‘ਸਨ੍ਤਾવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਦੇવਤਾ ਆਕਾਸੇ ਪਥવੀਸਞ੍ਞਿਨਿਯੋ ਕੇਸੇ ਪਕਿਰਿਯ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਬਾਹਾ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਪਾਤਂ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਆવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, વਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ – ‘ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਸੁਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਲੋਕੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ’ਤਿ। ਸਨ੍ਤਾવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਦੇવਤਾ ਪਥવਿਯਾ ਪਥવੀਸਞ੍ਞਿਨਿਯੋ ਕੇਸੇ ਪਕਿਰਿਯ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਬਾਹਾ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਪਾਤਂ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਆવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, વਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ – ‘ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ , ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਸੁਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਲੋਕੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ’ਤਿ। ਯਾ ਪਨ ਤਾ ਦੇવਤਾ વੀਤਰਾਗਾ, ਤਾ ਸਤਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾ ਅਧਿવਾਸੇਨ੍ਤਿ – ‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਚ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤਂ ਰਤ੍ਤਾવਸੇਸਂ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ વੀਤਿਨਾਮੇਸੁਂ।
‘‘Santāvuso ānanda, devatā ākāse pathavīsaññiniyo kese pakiriya kandanti, bāhā paggayha kandanti, chinnapātaṃ papatanti, āvaṭṭanti, vivaṭṭanti – ‘atikhippaṃ bhagavā parinibbuto, atikhippaṃ sugato parinibbuto, atikhippaṃ cakkhuṃ loke antarahito’ti. Santāvuso ānanda, devatā pathaviyā pathavīsaññiniyo kese pakiriya kandanti, bāhā paggayha kandanti, chinnapātaṃ papatanti, āvaṭṭanti, vivaṭṭanti – ‘atikhippaṃ bhagavā parinibbuto , atikhippaṃ sugato parinibbuto, atikhippaṃ cakkhuṃ loke antarahito’ti. Yā pana tā devatā vītarāgā, tā satā sampajānā adhivāsenti – ‘aniccā saṅkhārā, taṃ kutettha labbhā’ti. Atha kho āyasmā ca anuruddho āyasmā ca ānando taṃ rattāvasesaṃ dhammiyā kathāya vītināmesuṃ.
੨੨੬. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਗਚ੍ਛਾવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਕੁਸਿਨਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਆਰੋਚੇਹਿ – ‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਭਗવਾ, ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਥਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਅਤ੍ਤਦੁਤਿਯੋ ਕੁਸਿਨਾਰਂ ਪਾવਿਸਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਤੇਨੇવ ਕਰਣੀਯੇਨ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਯੇਨ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਆਰੋਚੇਸਿ – ‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਭਗવਾ, ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਥਾ’ਤਿ। ਇਦਮਾਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਮਲ੍ਲਾ ਚ ਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤਾ ਚ ਮਲ੍ਲਸੁਣਿਸਾ ਚ ਮਲ੍ਲਪਜਾਪਤਿਯੋ ਚ ਅਘਾવਿਨੋ ਦੁਮ੍ਮਨਾ ਚੇਤੋਦੁਕ੍ਖਸਮਪ੍ਪਿਤਾ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਕੇਸੇ ਪਕਿਰਿਯ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਬਾਹਾ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਪਾਤਂ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਆવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, વਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਸੁਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਲੋਕੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ’’ਤਿ।
226. Atha kho āyasmā anuruddho āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘gacchāvuso ānanda, kusināraṃ pavisitvā kosinārakānaṃ mallānaṃ ārocehi – ‘parinibbuto, vāseṭṭhā, bhagavā, yassadāni kālaṃ maññathā’’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando āyasmato anuruddhassa paṭissutvā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya attadutiyo kusināraṃ pāvisi. Tena kho pana samayena kosinārakā mallā sandhāgāre sannipatitā honti teneva karaṇīyena. Atha kho āyasmā ānando yena kosinārakānaṃ mallānaṃ sandhāgāraṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā kosinārakānaṃ mallānaṃ ārocesi – ‘parinibbuto, vāseṭṭhā, bhagavā, yassadāni kālaṃ maññathā’ti. Idamāyasmato ānandassa vacanaṃ sutvā mallā ca mallaputtā ca mallasuṇisā ca mallapajāpatiyo ca aghāvino dummanā cetodukkhasamappitā appekacce kese pakiriya kandanti, bāhā paggayha kandanti, chinnapātaṃ papatanti, āvaṭṭanti, vivaṭṭanti – ‘‘atikhippaṃ bhagavā parinibbuto, atikhippaṃ sugato parinibbuto, atikhippaṃ cakkhuṃ loke antarahito’’ti.
ਬੁਦ੍ਧਸਰੀਰਪੂਜਾ
Buddhasarīrapūjā
੨੨੭. ਅਥ ਖੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਪੁਰਿਸੇ ਆਣਾਪੇਸੁਂ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਣੇ, ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਗਨ੍ਧਮਾਲਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਤਾਲ਼ਾવਚਰਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਥਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਗਨ੍ਧਮਾਲਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਤਾਲ਼ਾવਚਰਂ ਪਞ੍ਚ ਚ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗਸਤਾਨਿ ਆਦਾਯ ਯੇਨ ਉਪવਤ੍ਤਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਾਲવਨਂ, ਯੇਨ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਨਚ੍ਚੇਹਿ ਗੀਤੇਹਿ વਾਦਿਤੇਹਿ ਮਾਲੇਹਿ ਗਨ੍ਧੇਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਮਾਨੇਨ੍ਤਾ ਪੂਜੇਨ੍ਤਾ ਚੇਲવਿਤਾਨਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼ੇ ਪਟਿਯਾਦੇਨ੍ਤਾ ਏਕਦਿવਸਂ વੀਤਿਨਾਮੇਸੁਂ।
227. Atha kho kosinārakā mallā purise āṇāpesuṃ – ‘‘tena hi, bhaṇe, kusinārāyaṃ gandhamālañca sabbañca tāḷāvacaraṃ sannipātethā’’ti. Atha kho kosinārakā mallā gandhamālañca sabbañca tāḷāvacaraṃ pañca ca dussayugasatāni ādāya yena upavattanaṃ mallānaṃ sālavanaṃ, yena bhagavato sarīraṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavato sarīraṃ naccehi gītehi vāditehi mālehi gandhehi sakkarontā garuṃ karontā mānentā pūjentā celavitānāni karontā maṇḍalamāḷe paṭiyādentā ekadivasaṃ vītināmesuṃ.
ਅਥ ਖੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਤਿવਿਕਾਲੋ ਖੋ ਅਜ੍ਜ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਝਾਪੇਤੁਂ, ਸ੍વੇ ਦਾਨਿ ਮਯਂ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਝਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਨਚ੍ਚੇਹਿ ਗੀਤੇਹਿ વਾਦਿਤੇਹਿ ਮਾਲੇਹਿ ਗਨ੍ਧੇਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਮਾਨੇਨ੍ਤਾ ਪੂਜੇਨ੍ਤਾ ਚੇਲવਿਤਾਨਾਨਿ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਮਣ੍ਡਲਮਾਲ਼ੇ ਪਟਿਯਾਦੇਨ੍ਤਾ ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਦਿવਸਂ વੀਤਿਨਾਮੇਸੁਂ, ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਦਿવਸਂ વੀਤਿਨਾਮੇਸੁਂ, ਚਤੁਤ੍ਥਮ੍ਪਿ ਦਿવਸਂ વੀਤਿਨਾਮੇਸੁਂ, ਪਞ੍ਚਮਮ੍ਪਿ ਦਿવਸਂ વੀਤਿਨਾਮੇਸੁਂ, ਛਟ੍ਠਮ੍ਪਿ ਦਿવਸਂ વੀਤਿਨਾਮੇਸੁਂ।
Atha kho kosinārakānaṃ mallānaṃ etadahosi – ‘‘ativikālo kho ajja bhagavato sarīraṃ jhāpetuṃ, sve dāni mayaṃ bhagavato sarīraṃ jhāpessāmā’’ti. Atha kho kosinārakā mallā bhagavato sarīraṃ naccehi gītehi vāditehi mālehi gandhehi sakkarontā garuṃ karontā mānentā pūjentā celavitānāni karontā maṇḍalamāḷe paṭiyādentā dutiyampi divasaṃ vītināmesuṃ, tatiyampi divasaṃ vītināmesuṃ, catutthampi divasaṃ vītināmesuṃ, pañcamampi divasaṃ vītināmesuṃ, chaṭṭhampi divasaṃ vītināmesuṃ.
ਅਥ ਖੋ ਸਤ੍ਤਮਂ ਦਿવਸਂ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਮਯਂ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਨਚ੍ਚੇਹਿ ਗੀਤੇਹਿ વਾਦਿਤੇਹਿ ਮਾਲੇਹਿ ਗਨ੍ਧੇਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਮਾਨੇਨ੍ਤਾ ਪੂਜੇਨ੍ਤਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਨਗਰਸ੍ਸ ਹਰਿਤ੍વਾ ਬਾਹਿਰੇਨ ਬਾਹਿਰਂ ਦਕ੍ਖਿਣਤੋ ਨਗਰਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਝਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ।
Atha kho sattamaṃ divasaṃ kosinārakānaṃ mallānaṃ etadahosi – ‘‘mayaṃ bhagavato sarīraṃ naccehi gītehi vāditehi mālehi gandhehi sakkarontā garuṃ karontā mānentā pūjentā dakkhiṇena dakkhiṇaṃ nagarassa haritvā bāhirena bāhiraṃ dakkhiṇato nagarassa bhagavato sarīraṃ jhāpessāmā’’ti.
੨੨੮. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਟ੍ਠ ਮਲ੍ਲਪਾਮੋਕ੍ਖਾ ਸੀਸਂਨ੍ਹਾਤਾ ਅਹਤਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਨਿવਤ੍ਥਾ ‘‘ਮਯਂ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਉਚ੍ਚਾਰੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਚਾਰੇਤੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਹੇਤੁ ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਯੇਨਿਮੇ ਅਟ੍ਠ ਮਲ੍ਲਪਾਮੋਕ੍ਖਾ ਸੀਸਂਨ੍ਹਾਤਾ ਅਹਤਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਨਿવਤ੍ਥਾ ‘ਮਯਂ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਉਚ੍ਚਾਰੇਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਉਚ੍ਚਾਰੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਞ੍ਞਥਾ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਦੇવਤਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ। ‘‘ਕਥਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇવਤਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ? ‘‘ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ‘ਮਯਂ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਨਚ੍ਚੇਹਿ ਗੀਤੇਹਿ વਾਦਿਤੇਹਿ ਮਾਲੇਹਿ ਗਨ੍ਧੇਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਮਾਨੇਨ੍ਤਾ ਪੂਜੇਨ੍ਤਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਨਗਰਸ੍ਸ ਹਰਿਤ੍વਾ ਬਾਹਿਰੇਨ ਬਾਹਿਰਂ ਦਕ੍ਖਿਣਤੋ ਨਗਰਸ੍ਸ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਝਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ; ਦੇવਤਾਨਂ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ‘ਮਯਂ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਦਿਬ੍ਬੇਹਿ ਨਚ੍ਚੇਹਿ ਗੀਤੇਹਿ વਾਦਿਤੇਹਿ ਗਨ੍ਧੇਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਮਾਨੇਨ੍ਤਾ ਪੂਜੇਨ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਉਤ੍ਤਰਂ ਨਗਰਸ੍ਸ ਹਰਿਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਦ੍વਾਰੇਨ ਨਗਰਂ ਪવੇਸੇਤ੍વਾ ਮਜ੍ਝੇਨ ਮਜ੍ਝਂ ਨਗਰਸ੍ਸ ਹਰਿਤ੍વਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨ ਦ੍વਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਤੋ ਨਗਰਸ੍ਸ ਮਕੁਟਬਨ੍ਧਨਂ ਨਾਮ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਚੇਤਿਯਂ ਏਤ੍ਥ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਝਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ। ‘‘ਯਥਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇવਤਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਤਥਾ ਹੋਤੂ’’ਤਿ।
228. Tena kho pana samayena aṭṭha mallapāmokkhā sīsaṃnhātā ahatāni vatthāni nivatthā ‘‘mayaṃ bhagavato sarīraṃ uccāressāmā’’ti na sakkonti uccāretuṃ. Atha kho kosinārakā mallā āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavocuṃ – ‘‘ko nu kho, bhante anuruddha, hetu ko paccayo, yenime aṭṭha mallapāmokkhā sīsaṃnhātā ahatāni vatthāni nivatthā ‘mayaṃ bhagavato sarīraṃ uccāressāmā’ti na sakkonti uccāretu’’nti? ‘‘Aññathā kho, vāseṭṭhā, tumhākaṃ adhippāyo, aññathā devatānaṃ adhippāyo’’ti. ‘‘Kathaṃ pana, bhante, devatānaṃ adhippāyo’’ti? ‘‘Tumhākaṃ kho, vāseṭṭhā, adhippāyo – ‘mayaṃ bhagavato sarīraṃ naccehi gītehi vāditehi mālehi gandhehi sakkarontā garuṃ karontā mānentā pūjentā dakkhiṇena dakkhiṇaṃ nagarassa haritvā bāhirena bāhiraṃ dakkhiṇato nagarassa bhagavato sarīraṃ jhāpessāmā’ti; devatānaṃ kho, vāseṭṭhā, adhippāyo – ‘mayaṃ bhagavato sarīraṃ dibbehi naccehi gītehi vāditehi gandhehi sakkarontā garuṃ karontā mānentā pūjentā uttarena uttaraṃ nagarassa haritvā uttarena dvārena nagaraṃ pavesetvā majjhena majjhaṃ nagarassa haritvā puratthimena dvārena nikkhamitvā puratthimato nagarassa makuṭabandhanaṃ nāma mallānaṃ cetiyaṃ ettha bhagavato sarīraṃ jhāpessāmā’ti. ‘‘Yathā, bhante, devatānaṃ adhippāyo, tathā hotū’’ti.
੨੨੯. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਕੁਸਿਨਾਰਾ ਯਾવ ਸਨ੍ਧਿਸਮਲਸਂਕਟੀਰਾ ਜਣ੍ਣੁਮਤ੍ਤੇਨ ਓਧਿਨਾ ਮਨ੍ਦਾਰવਪੁਪ੍ਫੇਹਿ ਸਨ੍ਥਤਾ 229 ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਦੇવਤਾ ਚ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਚ ਮਲ੍ਲਾ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਦਿਬ੍ਬੇਹਿ ਚ ਮਾਨੁਸਕੇਹਿ ਚ ਨਚ੍ਚੇਹਿ ਗੀਤੇਹਿ વਾਦਿਤੇਹਿ ਮਾਲੇਹਿ ਗਨ੍ਧੇਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਮਾਨੇਨ੍ਤਾ ਪੂਜੇਨ੍ਤਾ ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਉਤ੍ਤਰਂ ਨਗਰਸ੍ਸ ਹਰਿਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਦ੍વਾਰੇਨ ਨਗਰਂ ਪવੇਸੇਤ੍વਾ ਮਜ੍ਝੇਨ ਮਜ੍ਝਂ ਨਗਰਸ੍ਸ ਹਰਿਤ੍વਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨ ਦ੍વਾਰੇਨ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਤੋ ਨਗਰਸ੍ਸ ਮਕੁਟਬਨ੍ਧਨਂ ਨਾਮ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਚੇਤਿਯਂ ਏਤ੍ਥ ਚ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਂਸੁ।
229. Tena kho pana samayena kusinārā yāva sandhisamalasaṃkaṭīrā jaṇṇumattena odhinā mandāravapupphehi santhatā 230 hoti. Atha kho devatā ca kosinārakā ca mallā bhagavato sarīraṃ dibbehi ca mānusakehi ca naccehi gītehi vāditehi mālehi gandhehi sakkarontā garuṃ karontā mānentā pūjentā uttarena uttaraṃ nagarassa haritvā uttarena dvārena nagaraṃ pavesetvā majjhena majjhaṃ nagarassa haritvā puratthimena dvārena nikkhamitvā puratthimato nagarassa makuṭabandhanaṃ nāma mallānaṃ cetiyaṃ ettha ca bhagavato sarīraṃ nikkhipiṃsu.
੨੩੦. ਅਥ ਖੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਕਥਂ ਮਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਾਮਾ’’ਤਿ? ‘‘ਯਥਾ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਕਥਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਰਞ੍ਞੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਅਹਤੇਨ વਤ੍ਥੇਨ વੇਠੇਨ੍ਤਿ, ਅਹਤੇਨ વਤ੍ਥੇਨ વੇਠੇਤ੍વਾ વਿਹਤੇਨ ਕਪ੍ਪਾਸੇਨ વੇਠੇਨ੍ਤਿ, વਿਹਤੇਨ ਕਪ੍ਪਾਸੇਨ વੇਠੇਤ੍વਾ ਅਹਤੇਨ વਤ੍ਥੇਨ વੇਠੇਨ੍ਤਿ। ਏਤੇਨ ਉਪਾਯੇਨ ਪਞ੍ਚਹਿ ਯੁਗਸਤੇਹਿ ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ વੇਠੇਤ੍વਾ ਆਯਸਾਯ ਤੇਲਦੋਣਿਯਾ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ ਆਯਸਾਯ ਦੋਣਿਯਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਧਾਨਂ ਚਿਤਕਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰਂ ਝਾਪੇਨ੍ਤਿ। ਚਾਤੁਮਹਾਪਥੇ ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਥੂਪਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ । ਏવਂ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਯਥਾ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰੇ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ। ਚਾਤੁਮਹਾਪਥੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਥੂਪੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ। ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਮਾਲਂ વਾ ਗਨ੍ਧਂ વਾ ਚੁਣ੍ਣਕਂ વਾ ਆਰੋਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਾ ਅਭਿવਾਦੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ વਾ ਪਸਾਦੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਤਂ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਪੁਰਿਸੇ ਆਣਾਪੇਸੁਂ – ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਭਣੇ, ਮਲ੍ਲਾਨਂ વਿਹਤਂ ਕਪ੍ਪਾਸਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਥਾ’’ਤਿ।
230. Atha kho kosinārakā mallā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocuṃ – ‘‘kathaṃ mayaṃ, bhante ānanda, tathāgatassa sarīre paṭipajjāmā’’ti? ‘‘Yathā kho, vāseṭṭhā, rañño cakkavattissa sarīre paṭipajjanti, evaṃ tathāgatassa sarīre paṭipajjitabba’’nti. ‘‘Kathaṃ pana, bhante ānanda, rañño cakkavattissa sarīre paṭipajjantī’’ti? ‘‘Rañño, vāseṭṭhā, cakkavattissa sarīraṃ ahatena vatthena veṭhenti, ahatena vatthena veṭhetvā vihatena kappāsena veṭhenti, vihatena kappāsena veṭhetvā ahatena vatthena veṭhenti. Etena upāyena pañcahi yugasatehi rañño cakkavattissa sarīraṃ veṭhetvā āyasāya teladoṇiyā pakkhipitvā aññissā āyasāya doṇiyā paṭikujjitvā sabbagandhānaṃ citakaṃ karitvā rañño cakkavattissa sarīraṃ jhāpenti. Cātumahāpathe rañño cakkavattissa thūpaṃ karonti . Evaṃ kho, vāseṭṭhā, rañño cakkavattissa sarīre paṭipajjanti. Yathā kho, vāseṭṭhā, rañño cakkavattissa sarīre paṭipajjanti, evaṃ tathāgatassa sarīre paṭipajjitabbaṃ. Cātumahāpathe tathāgatassa thūpo kātabbo. Tattha ye mālaṃ vā gandhaṃ vā cuṇṇakaṃ vā āropessanti vā abhivādessanti vā cittaṃ vā pasādessanti, tesaṃ taṃ bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti. Atha kho kosinārakā mallā purise āṇāpesuṃ – ‘‘tena hi, bhaṇe, mallānaṃ vihataṃ kappāsaṃ sannipātethā’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਅਹਤੇਨ વਤ੍ਥੇਨ વੇਠੇਤ੍વਾ વਿਹਤੇਨ ਕਪ੍ਪਾਸੇਨ વੇਠੇਸੁਂ, વਿਹਤੇਨ ਕਪ੍ਪਾਸੇਨ વੇਠੇਤ੍વਾ ਅਹਤੇਨ વਤ੍ਥੇਨ વੇਠੇਸੁਂ। ਏਤੇਨ ਉਪਾਯੇਨ ਪਞ੍ਚਹਿ ਯੁਗਸਤੇਹਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ વੇਠੇਤ੍વਾ ਆਯਸਾਯ ਤੇਲਦੋਣਿਯਾ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਿਸ੍ਸਾ ਆਯਸਾਯ ਦੋਣਿਯਾ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਧਾਨਂ ਚਿਤਕਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਂ ਚਿਤਕਂ ਆਰੋਪੇਸੁਂ।
Atha kho kosinārakā mallā bhagavato sarīraṃ ahatena vatthena veṭhetvā vihatena kappāsena veṭhesuṃ, vihatena kappāsena veṭhetvā ahatena vatthena veṭhesuṃ. Etena upāyena pañcahi yugasatehi bhagavato sarīraṃ veṭhetvā āyasāya teladoṇiyā pakkhipitvā aññissā āyasāya doṇiyā paṭikujjitvā sabbagandhānaṃ citakaṃ karitvā bhagavato sarīraṃ citakaṃ āropesuṃ.
ਮਹਾਕਸ੍ਸਪਤ੍ਥੇਰવਤ੍ਥੁ
Mahākassapattheravatthu
੨੩੧. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਪਾવਾਯ ਕੁਸਿਨਾਰਂ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਆਜੀવਕੋ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯ ਮਨ੍ਦਾਰવਪੁਪ੍ਫਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਾવਂ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਤਂ ਆਜੀવਕਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ, ਦਿਸ੍વਾ ਤਂ ਆਜੀવਕਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਪਾવੁਸੋ, ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਜਾਨਾਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮਾવੁਸੋ, ਜਾਨਾਮਿ, ਅਜ੍ਜ ਸਤ੍ਤਾਹਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ। ਤਤੋ ਮੇ ਇਦਂ ਮਨ੍ਦਾਰવਪੁਪ੍ਫਂ ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅવੀਤਰਾਗਾ ਅਪ੍ਪੇਕਚ੍ਚੇ ਬਾਹਾ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਕਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਪਾਤਂ ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਆવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ, વਿવਟ੍ਟਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਸੁਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਅਤਿਖਿਪ੍ਪਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਲੋਕੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ’’ਤਿ। ਯੇ ਪਨ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ વੀਤਰਾਗਾ, ਤੇ ਸਤਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨਾ ਅਧਿવਾਸੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ ਲਬ੍ਭਾ’’ਤਿ।
231. Tena kho pana samayena āyasmā mahākassapo pāvāya kusināraṃ addhānamaggappaṭippanno hoti mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi. Atha kho āyasmā mahākassapo maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi. Tena kho pana samayena aññataro ājīvako kusinārāya mandāravapupphaṃ gahetvā pāvaṃ addhānamaggappaṭippanno hoti. Addasā kho āyasmā mahākassapo taṃ ājīvakaṃ dūratova āgacchantaṃ, disvā taṃ ājīvakaṃ etadavoca – ‘‘apāvuso, amhākaṃ satthāraṃ jānāsī’’ti? ‘‘Āmāvuso, jānāmi, ajja sattāhaparinibbuto samaṇo gotamo. Tato me idaṃ mandāravapupphaṃ gahita’’nti. Tattha ye te bhikkhū avītarāgā appekacce bāhā paggayha kandanti, chinnapātaṃ papatanti, āvaṭṭanti, vivaṭṭanti – ‘‘atikhippaṃ bhagavā parinibbuto, atikhippaṃ sugato parinibbuto, atikhippaṃ cakkhuṃ loke antarahito’’ti. Ye pana te bhikkhū vītarāgā, te satā sampajānā adhivāsenti – ‘‘aniccā saṅkhārā, taṃ kutettha labbhā’’ti.
੨੩੨. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਸੁਭਦ੍ਦੋ ਨਾਮ વੁਦ੍ਧਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਤਸ੍ਸਂ ਪਰਿਸਾਯਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੁਭਦ੍ਦੋ વੁਦ੍ਧਪਬ੍ਬਜਿਤੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਲਂ, ਆવੁਸੋ, ਮਾ ਸੋਚਿਤ੍ਥ, ਮਾ ਪਰਿਦੇવਿਤ੍ਥ, ਸੁਮੁਤ੍ਤਾ ਮਯਂ ਤੇਨ ਮਹਾਸਮਣੇਨ। ਉਪਦ੍ਦੁਤਾ ਚ ਹੋਮ – ‘ਇਦਂ વੋ ਕਪ੍ਪਤਿ, ਇਦਂ વੋ ਨ ਕਪ੍ਪਤੀ’ਤਿ। ਇਦਾਨਿ ਪਨ ਮਯਂ ਯਂ ਇਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ, ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮ, ਯਂ ਨ ਇਚ੍ਛਿਸ੍ਸਾਮ, ਨ ਤਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਲਂ, ਆવੁਸੋ, ਮਾ ਸੋਚਿਤ੍ਥ, ਮਾ ਪਰਿਦੇવਿਤ੍ਥ। ਨਨੁ ਏਤਂ , ਆવੁਸੋ, ਭਗવਤਾ ਪਟਿਕਚ੍ਚੇવ ਅਕ੍ਖਾਤਂ – ‘ਸਬ੍ਬੇਹੇવ ਪਿਯੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਨਾਨਾਭਾવੋ વਿਨਾਭਾવੋ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾવੋ’। ਤਂ ਕੁਤੇਤ੍ਥ, ਆવੁਸੋ, ਲਬ੍ਭਾ। ‘ਯਂ ਤਂ ਜਾਤਂ ਭੂਤਂ ਸਙ੍ਖਤਂ ਪਲੋਕਧਮ੍ਮਂ, ਤਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸਾਪਿ ਸਰੀਰਂ ਮਾ ਪਲੁਜ੍ਜੀ’ਤਿ, ਨੇਤਂ ਠਾਨਂ વਿਜ੍ਜਤੀ’’ਤਿ।
232. Tena kho pana samayena subhaddo nāma vuddhapabbajito tassaṃ parisāyaṃ nisinno hoti. Atha kho subhaddo vuddhapabbajito te bhikkhū etadavoca – ‘‘alaṃ, āvuso, mā socittha, mā paridevittha, sumuttā mayaṃ tena mahāsamaṇena. Upaddutā ca homa – ‘idaṃ vo kappati, idaṃ vo na kappatī’ti. Idāni pana mayaṃ yaṃ icchissāma, taṃ karissāma, yaṃ na icchissāma, na taṃ karissāmā’’ti. Atha kho āyasmā mahākassapo bhikkhū āmantesi – ‘‘alaṃ, āvuso, mā socittha, mā paridevittha. Nanu etaṃ , āvuso, bhagavatā paṭikacceva akkhātaṃ – ‘sabbeheva piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo’. Taṃ kutettha, āvuso, labbhā. ‘Yaṃ taṃ jātaṃ bhūtaṃ saṅkhataṃ palokadhammaṃ, taṃ tathāgatassāpi sarīraṃ mā palujjī’ti, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti.
੨੩੩. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਲ੍ਲਪਾਮੋਕ੍ਖਾ ਸੀਸਂਨ੍ਹਾਤਾ ਅਹਤਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਨਿવਤ੍ਥਾ – ‘‘ਮਯਂ ਭਗવਤੋ ਚਿਤਕਂ ਆਲ਼ਿਮ੍ਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਆਲ਼ਿਮ੍ਪੇਤੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧਂ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਕੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ, ਹੇਤੁ ਕੋ ਪਚ੍ਚਯੋ, ਯੇਨਿਮੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਲ੍ਲਪਾਮੋਕ੍ਖਾ ਸੀਸਂਨ੍ਹਾਤਾ ਅਹਤਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਨਿવਤ੍ਥਾ – ‘ਮਯਂ ਭਗવਤੋ ਚਿਤਕਂ ਆਲ਼ਿਮ੍ਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ ਆਲ਼ਿਮ੍ਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਅਞ੍ਞਥਾ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਦੇવਤਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ। ‘‘ਕਥਂ ਪਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇવਤਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ’’ਤਿ? ‘‘ਦੇવਤਾਨਂ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠਾ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ – ‘ਅਯਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਪਾવਾਯ ਕੁਸਿਨਾਰਂ ਅਦ੍ਧਾਨਮਗ੍ਗਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਨ੍ਨੋ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪਞ੍ਚਮਤ੍ਤੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ। ਨ ਤਾવ ਭਗવਤੋ ਚਿਤਕੋ ਪਜ੍ਜਲਿਸ੍ਸਤਿ, ਯਾવਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ ਨ વਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’’ਤਿ। ‘‘ਯਥਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਦੇવਤਾਨਂ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਤਥਾ ਹੋਤੂ’’ਤਿ।
233. Tena kho pana samayena cattāro mallapāmokkhā sīsaṃnhātā ahatāni vatthāni nivatthā – ‘‘mayaṃ bhagavato citakaṃ āḷimpessāmā’’ti na sakkonti āḷimpetuṃ. Atha kho kosinārakā mallā āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavocuṃ – ‘‘ko nu kho, bhante anuruddha, hetu ko paccayo, yenime cattāro mallapāmokkhā sīsaṃnhātā ahatāni vatthāni nivatthā – ‘mayaṃ bhagavato citakaṃ āḷimpessāmā’ti na sakkonti āḷimpetu’’nti? ‘‘Aññathā kho, vāseṭṭhā, devatānaṃ adhippāyo’’ti. ‘‘Kathaṃ pana, bhante, devatānaṃ adhippāyo’’ti? ‘‘Devatānaṃ kho, vāseṭṭhā, adhippāyo – ‘ayaṃ āyasmā mahākassapo pāvāya kusināraṃ addhānamaggappaṭippanno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi. Na tāva bhagavato citako pajjalissati, yāvāyasmā mahākassapo bhagavato pāde sirasā na vandissatī’’’ti. ‘‘Yathā, bhante, devatānaṃ adhippāyo, tathā hotū’’ti.
੨੩੪. ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੋ ਯੇਨ ਕੁਸਿਨਾਰਾ ਮਕੁਟਬਨ੍ਧਨਂ ਨਾਮ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਚੇਤਿਯਂ, ਯੇਨ ਭਗવਤੋ ਚਿਤਕੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਕਂਸਂ ਚੀવਰਂ ਕਤ੍વਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍વਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚਿਤਕਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਿ। ਤਾਨਿਪਿ ਖੋ ਪਞ੍ਚਭਿਕ੍ਖੁਸਤਾਨਿ ਏਕਂਸਂ ਚੀવਰਂ ਕਤ੍વਾ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਪਣਾਮੇਤ੍વਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਚਿਤਕਂ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਿਂਸੁ। વਨ੍ਦਿਤੇ ਚ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤਾ ਮਹਾਕਸ੍ਸਪੇਨ ਤੇਹਿ ਚ ਪਞ੍ਚਹਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸਤੇਹਿ ਸਯਮੇવ ਭਗવਤੋ ਚਿਤਕੋ ਪਜ੍ਜਲਿ।
234. Atha kho āyasmā mahākassapo yena kusinārā makuṭabandhanaṃ nāma mallānaṃ cetiyaṃ, yena bhagavato citako tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā añjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ citakaṃ padakkhiṇaṃ katvā bhagavato pāde sirasā vandi. Tānipi kho pañcabhikkhusatāni ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā añjaliṃ paṇāmetvā tikkhattuṃ citakaṃ padakkhiṇaṃ katvā bhagavato pāde sirasā vandiṃsu. Vandite ca panāyasmatā mahākassapena tehi ca pañcahi bhikkhusatehi sayameva bhagavato citako pajjali.
੨੩੫. ਝਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਯਂ ਅਹੋਸਿ ਛવੀਤਿ વਾ ਚਮ੍ਮਨ੍ਤਿ વਾ ਮਂਸਨ੍ਤਿ વਾ ਨ੍ਹਾਰੂਤਿ વਾ ਲਸਿਕਾਤਿ વਾ, ਤਸ੍ਸ ਨੇવ ਛਾਰਿਕਾ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ, ਨ ਮਸਿ; ਸਰੀਰਾਨੇવ ਅવਸਿਸ੍ਸਿਂਸੁ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਸਪ੍ਪਿਸ੍ਸ વਾ ਤੇਲਸ੍ਸ વਾ ਝਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਨੇવ ਛਾਰਿਕਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਨ ਮਸਿ; ਏવਮੇવ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਸ੍ਸ ਝਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਯਂ ਅਹੋਸਿ ਛવੀਤਿ વਾ ਚਮ੍ਮਨ੍ਤਿ વਾ ਮਂਸਨ੍ਤਿ વਾ ਨ੍ਹਾਰੂਤਿ વਾ ਲਸਿਕਾਤਿ વਾ, ਤਸ੍ਸ ਨੇવ ਛਾਰਿਕਾ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ, ਨ ਮਸਿ; ਸਰੀਰਾਨੇવ ਅવਸਿਸ੍ਸਿਂਸੁ। ਤੇਸਞ੍ਚ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗਸਤਾਨਂ ਦ੍વੇવ ਦੁਸ੍ਸਾਨਿ ਨ ਡਯ੍ਹਿਂਸੁ ਯਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਿਮਂ ਯਞ੍ਚ ਬਾਹਿਰਂ। ਦਡ੍ਢੇ ਚ ਖੋ ਪਨ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰੇ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਾ ਉਦਕਧਾਰਾ ਪਾਤੁਭવਿਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਚਿਤਕਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਸਿ। ਉਦਕਸਾਲਤੋਪਿ 231 ਅਬ੍ਭੁਨ੍ਨਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਚਿਤਕਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਸਿ। ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਪਿ ਮਲ੍ਲਾ ਸਬ੍ਬਗਨ੍ਧੋਦਕੇਨ ਭਗવਤੋ ਚਿਤਕਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਸੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਿ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਸਨ੍ਧਾਗਾਰੇ ਸਤ੍ਤਿਪਞ੍ਜਰਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਧਨੁਪਾਕਾਰਂ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍વਾ 232 ਨਚ੍ਚੇਹਿ ਗੀਤੇਹਿ વਾਦਿਤੇਹਿ ਮਾਲੇਹਿ ਗਨ੍ਧੇਹਿ ਸਕ੍ਕਰਿਂਸੁ ਗਰੁਂ ਕਰਿਂਸੁ ਮਾਨੇਸੁਂ ਪੂਜੇਸੁਂ।
235. Jhāyamānassa kho pana bhagavato sarīrassa yaṃ ahosi chavīti vā cammanti vā maṃsanti vā nhārūti vā lasikāti vā, tassa neva chārikā paññāyittha, na masi; sarīrāneva avasissiṃsu. Seyyathāpi nāma sappissa vā telassa vā jhāyamānassa neva chārikā paññāyati, na masi; evameva bhagavato sarīrassa jhāyamānassa yaṃ ahosi chavīti vā cammanti vā maṃsanti vā nhārūti vā lasikāti vā, tassa neva chārikā paññāyittha, na masi; sarīrāneva avasissiṃsu. Tesañca pañcannaṃ dussayugasatānaṃ dveva dussāni na ḍayhiṃsu yañca sabbaabbhantarimaṃ yañca bāhiraṃ. Daḍḍhe ca kho pana bhagavato sarīre antalikkhā udakadhārā pātubhavitvā bhagavato citakaṃ nibbāpesi. Udakasālatopi 233 abbhunnamitvā bhagavato citakaṃ nibbāpesi. Kosinārakāpi mallā sabbagandhodakena bhagavato citakaṃ nibbāpesuṃ. Atha kho kosinārakā mallā bhagavato sarīrāni sattāhaṃ sandhāgāre sattipañjaraṃ karitvā dhanupākāraṃ parikkhipāpetvā 234 naccehi gītehi vāditehi mālehi gandhehi sakkariṃsu garuṃ kariṃsu mānesuṃ pūjesuṃ.
ਸਰੀਰਧਾਤੁવਿਭਾਜਨਂ
Sarīradhātuvibhājanaṃ
੨੩੬. ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਦੂਤਂ ਪਾਹੇਸਿ – ‘‘ਭਗવਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਅਹਮ੍ਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਰਹਾਮਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਭਾਗਂ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ।
236. Assosi kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto – ‘‘bhagavā kira kusinārāyaṃ parinibbuto’’ti. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto kosinārakānaṃ mallānaṃ dūtaṃ pāhesi – ‘‘bhagavāpi khattiyo ahampi khattiyo, ahampi arahāmi bhagavato sarīrānaṃ bhāgaṃ, ahampi bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca karissāmī’’ti.
ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ વੇਸਾਲਿਕਾ ਲਿਚ੍ਛવੀ – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ વੇਸਾਲਿਕਾ ਲਿਚ੍ਛવੀ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਦੂਤਂ ਪਾਹੇਸੁਂ – ‘‘ਭਗવਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮਯਮ੍ਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਅਰਹਾਮ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਭਾਗਂ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ।
Assosuṃ kho vesālikā licchavī – ‘‘bhagavā kira kusinārāyaṃ parinibbuto’’ti. Atha kho vesālikā licchavī kosinārakānaṃ mallānaṃ dūtaṃ pāhesuṃ – ‘‘bhagavāpi khattiyo mayampi khattiyā, mayampi arahāma bhagavato sarīrānaṃ bhāgaṃ, mayampi bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca karissāmā’’ti.
ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਕਪਿਲવਤ੍ਥੁવਾਸੀ ਸਕ੍ਯਾ – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਕਪਿਲવਤ੍ਥੁવਾਸੀ ਸਕ੍ਯਾ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਦੂਤਂ ਪਾਹੇਸੁਂ – ‘‘ਭਗવਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਞਾਤਿਸੇਟ੍ਠੋ , ਮਯਮ੍ਪਿ ਅਰਹਾਮ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਭਾਗਂ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ।
Assosuṃ kho kapilavatthuvāsī sakyā – ‘‘bhagavā kira kusinārāyaṃ parinibbuto’’ti. Atha kho kapilavatthuvāsī sakyā kosinārakānaṃ mallānaṃ dūtaṃ pāhesuṃ – ‘‘bhagavā amhākaṃ ñātiseṭṭho , mayampi arahāma bhagavato sarīrānaṃ bhāgaṃ, mayampi bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca karissāmā’’ti.
ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਅਲ੍ਲਕਪ੍ਪਕਾ ਬੁਲਯੋ 235 – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਅਲ੍ਲਕਪ੍ਪਕਾ ਬੁਲਯੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਦੂਤਂ ਪਾਹੇਸੁਂ – ‘‘ਭਗવਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮਯਮ੍ਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਅਰਹਾਮ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਭਾਗਂ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ।
Assosuṃ kho allakappakā bulayo 236 – ‘‘bhagavā kira kusinārāyaṃ parinibbuto’’ti. Atha kho allakappakā bulayo kosinārakānaṃ mallānaṃ dūtaṃ pāhesuṃ – ‘‘bhagavāpi khattiyo mayampi khattiyā, mayampi arahāma bhagavato sarīrānaṃ bhāgaṃ, mayampi bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca karissāmā’’ti .
ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਰਾਮਗਾਮਕਾ ਕੋਲ਼ਿਯਾ – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਰਾਮਗਾਮਕਾ ਕੋਲ਼ਿਯਾ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਦੂਤਂ ਪਾਹੇਸੁਂ – ‘‘ਭਗવਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮਯਮ੍ਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਅਰਹਾਮ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਭਾਗਂ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ।
Assosuṃ kho rāmagāmakā koḷiyā – ‘‘bhagavā kira kusinārāyaṃ parinibbuto’’ti. Atha kho rāmagāmakā koḷiyā kosinārakānaṃ mallānaṃ dūtaṃ pāhesuṃ – ‘‘bhagavāpi khattiyo mayampi khattiyā, mayampi arahāma bhagavato sarīrānaṃ bhāgaṃ, mayampi bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca karissāmā’’ti.
ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ વੇਟ੍ਠਦੀਪਕੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ વੇਟ੍ਠਦੀਪਕੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਦੂਤਂ ਪਾਹੇਸਿ – ‘‘ਭਗવਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਅਹਂ ਪਿਸ੍ਮਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਰਹਾਮਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਭਾਗਂ, ਅਹਮ੍ਪਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ।
Assosi kho veṭṭhadīpako brāhmaṇo – ‘‘bhagavā kira kusinārāyaṃ parinibbuto’’ti. Atha kho veṭṭhadīpako brāhmaṇo kosinārakānaṃ mallānaṃ dūtaṃ pāhesi – ‘‘bhagavāpi khattiyo ahaṃ pismi brāhmaṇo, ahampi arahāmi bhagavato sarīrānaṃ bhāgaṃ, ahampi bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca karissāmī’’ti.
ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਪਾવੇਯ੍ਯਕਾ ਮਲ੍ਲਾ – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਪਾવੇਯ੍ਯਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਦੂਤਂ ਪਾਹੇਸੁਂ – ‘‘ਭਗવਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮਯਮ੍ਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਅਰਹਾਮ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਭਾਗਂ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ।
Assosuṃ kho pāveyyakā mallā – ‘‘bhagavā kira kusinārāyaṃ parinibbuto’’ti. Atha kho pāveyyakā mallā kosinārakānaṃ mallānaṃ dūtaṃ pāhesuṃ – ‘‘bhagavāpi khattiyo mayampi khattiyā, mayampi arahāma bhagavato sarīrānaṃ bhāgaṃ, mayampi bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca karissāmā’’ti.
ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾ ਮਲ੍ਲਾ ਤੇ ਸਙ੍ਘੇ ਗਣੇ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘‘ਭਗવਾ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਗਾਮਕ੍ਖੇਤ੍ਤੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਨ ਮਯਂ ਦਸ੍ਸਾਮ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਭਾਗ’’ਨ੍ਤਿ।
Evaṃ vutte kosinārakā mallā te saṅghe gaṇe etadavocuṃ – ‘‘bhagavā amhākaṃ gāmakkhette parinibbuto, na mayaṃ dassāma bhagavato sarīrānaṃ bhāga’’nti.
੨੩੭. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਦੋਣੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤੇ ਸਙ੍ਘੇ ਗਣੇ ਏਤਦવੋਚ –
237. Evaṃ vutte doṇo brāhmaṇo te saṅghe gaṇe etadavoca –
‘‘ਸੁਣਨ੍ਤੁ ਭੋਨ੍ਤੋ ਮਮ ਏਕવਾਚਂ,
‘‘Suṇantu bhonto mama ekavācaṃ,
ਨ ਹਿ ਸਾਧੁ ਯਂ ਉਤ੍ਤਮਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ,
Na hi sādhu yaṃ uttamapuggalassa,
ਸਰੀਰਭਾਗੇ ਸਿਯਾ ਸਮ੍ਪਹਾਰੋ॥
Sarīrabhāge siyā sampahāro.
ਸਬ੍ਬੇવ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਹਿਤਾ ਸਮਗ੍ਗਾ,
Sabbeva bhonto sahitā samaggā,
ਸਮ੍ਮੋਦਮਾਨਾ ਕਰੋਮਟ੍ਠਭਾਗੇ।
Sammodamānā karomaṭṭhabhāge;
વਿਤ੍ਥਾਰਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤੁ ਦਿਸਾਸੁ ਥੂਪਾ,
Vitthārikā hontu disāsu thūpā,
ਬਹੂ ਜਨਾ ਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਪਸਨ੍ਨਾ’’ਤਿ॥
Bahū janā cakkhumato pasannā’’ti.
੨੩੮. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤ੍વਞ੍ਞੇવ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਿ ਅਟ੍ਠਧਾ ਸਮਂ ਸવਿਭਤ੍ਤਂ વਿਭਜਾਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭੋ’’ਤਿ ਖੋ ਦੋਣੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਘਾਨਂ ਗਣਾਨਂ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਿ ਅਟ੍ਠਧਾ ਸਮਂ ਸੁવਿਭਤ੍ਤਂ વਿਭਜਿਤ੍વਾ ਤੇ ਸਙ੍ਘੇ ਗਣੇ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਮਂ ਮੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਤੁਮ੍ਬਂ ਦਦਨ੍ਤੁ ਅਹਮ੍ਪਿ ਤੁਮ੍ਬਸ੍ਸ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਅਦਂਸੁ ਖੋ ਤੇ ਦੋਣਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਤੁਮ੍ਬਂ।
238. ‘‘Tena hi, brāhmaṇa, tvaññeva bhagavato sarīrāni aṭṭhadhā samaṃ savibhattaṃ vibhajāhī’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho doṇo brāhmaṇo tesaṃ saṅghānaṃ gaṇānaṃ paṭissutvā bhagavato sarīrāni aṭṭhadhā samaṃ suvibhattaṃ vibhajitvā te saṅghe gaṇe etadavoca – ‘‘imaṃ me bhonto tumbaṃ dadantu ahampi tumbassa thūpañca mahañca karissāmī’’ti. Adaṃsu kho te doṇassa brāhmaṇassa tumbaṃ.
ਅਸ੍ਸੋਸੁਂ ਖੋ ਪਿਪ੍ਪਲਿવਨਿਯਾ 239 ਮੋਰਿਯਾ – ‘‘ਭਗવਾ ਕਿਰ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਪਿਪ੍ਪਲਿવਨਿਯਾ ਮੋਰਿਯਾ ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਨਂ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਦੂਤਂ ਪਾਹੇਸੁਂ – ‘‘ਭਗવਾਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮਯਮ੍ਪਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਅਰਹਾਮ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਭਾਗਂ, ਮਯਮ੍ਪਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਭਾਗੋ, વਿਭਤ੍ਤਾਨਿ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਿ। ਇਤੋ ਅਙ੍ਗਾਰਂ ਹਰਥਾ’’ਤਿ। ਤੇ ਤਤੋ ਅਙ੍ਗਾਰਂ ਹਰਿਂਸੁ 240।
Assosuṃ kho pippalivaniyā 241 moriyā – ‘‘bhagavā kira kusinārāyaṃ parinibbuto’’ti. Atha kho pippalivaniyā moriyā kosinārakānaṃ mallānaṃ dūtaṃ pāhesuṃ – ‘‘bhagavāpi khattiyo mayampi khattiyā, mayampi arahāma bhagavato sarīrānaṃ bhāgaṃ, mayampi bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca karissāmā’’ti. ‘‘Natthi bhagavato sarīrānaṃ bhāgo, vibhattāni bhagavato sarīrāni. Ito aṅgāraṃ harathā’’ti. Te tato aṅgāraṃ hariṃsu 242.
ਧਾਤੁਥੂਪਪੂਜਾ
Dhātuthūpapūjā
੨੩੯. ਅਥ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਰਾਜਗਹੇ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਅਕਾਸਿ। વੇਸਾਲਿਕਾਪਿ ਲਿਚ੍ਛવੀ વੇਸਾਲਿਯਂ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਅਕਂਸੁ। ਕਪਿਲવਤ੍ਥੁવਾਸੀਪਿ ਸਕ੍ਯਾ ਕਪਿਲવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਅਕਂਸੁ। ਅਲ੍ਲਕਪ੍ਪਕਾਪਿ ਬੁਲਯੋ ਅਲ੍ਲਕਪ੍ਪੇ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਅਕਂਸੁ। ਰਾਮਗਾਮਕਾਪਿ ਕੋਲ਼ਿਯਾ ਰਾਮਗਾਮੇ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਅਕਂਸੁ। વੇਟ੍ਠਦੀਪਕੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ વੇਟ੍ਠਦੀਪੇ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਅਕਾਸਿ। ਪਾવੇਯ੍ਯਕਾਪਿ ਮਲ੍ਲਾ ਪਾવਾਯਂ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਅਕਂਸੁ। ਕੋਸਿਨਾਰਕਾਪਿ ਮਲ੍ਲਾ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ ਭਗવਤੋ ਸਰੀਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਅਕਂਸੁ। ਦੋਣੋਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤੁਮ੍ਬਸ੍ਸ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਅਕਾਸਿ। ਪਿਪ੍ਪਲਿવਨਿਯਾਪਿ ਮੋਰਿਯਾ ਪਿਪ੍ਪਲਿવਨੇ ਅਙ੍ਗਾਰਾਨਂ ਥੂਪਞ੍ਚ ਮਹਞ੍ਚ ਅਕਂਸੁ। ਇਤਿ ਅਟ੍ਠ ਸਰੀਰਥੂਪਾ ਨવਮੋ ਤੁਮ੍ਬਥੂਪੋ ਦਸਮੋ ਅਙ੍ਗਾਰਥੂਪੋ। ਏવਮੇਤਂ ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਿ।
239. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto rājagahe bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca akāsi. Vesālikāpi licchavī vesāliyaṃ bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca akaṃsu. Kapilavatthuvāsīpi sakyā kapilavatthusmiṃ bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca akaṃsu. Allakappakāpi bulayo allakappe bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca akaṃsu. Rāmagāmakāpi koḷiyā rāmagāme bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca akaṃsu. Veṭṭhadīpakopi brāhmaṇo veṭṭhadīpe bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca akāsi. Pāveyyakāpi mallā pāvāyaṃ bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca akaṃsu. Kosinārakāpi mallā kusinārāyaṃ bhagavato sarīrānaṃ thūpañca mahañca akaṃsu. Doṇopi brāhmaṇo tumbassa thūpañca mahañca akāsi. Pippalivaniyāpi moriyā pippalivane aṅgārānaṃ thūpañca mahañca akaṃsu. Iti aṭṭha sarīrathūpā navamo tumbathūpo dasamo aṅgārathūpo. Evametaṃ bhūtapubbanti.
੨੪੦. ਅਟ੍ਠਦੋਣਂ ਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਸਰੀਰਂ, ਸਤ੍ਤਦੋਣਂ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪੇ ਮਹੇਨ੍ਤਿ।
240. Aṭṭhadoṇaṃ cakkhumato sarīraṃ, sattadoṇaṃ jambudīpe mahenti.
ਏਕਞ੍ਚ ਦੋਣਂ ਪੁਰਿਸવਰੁਤ੍ਤਮਸ੍ਸ, ਰਾਮਗਾਮੇ ਨਾਗਰਾਜਾ ਮਹੇਤਿ॥
Ekañca doṇaṃ purisavaruttamassa, rāmagāme nāgarājā maheti.
ਏਕਾਹਿ ਦਾਠਾ ਤਿਦਿવੇਹਿ ਪੂਜਿਤਾ, ਏਕਾ ਪਨ ਗਨ੍ਧਾਰਪੁਰੇ ਮਹੀਯਤਿ।
Ekāhi dāṭhā tidivehi pūjitā, ekā pana gandhārapure mahīyati;
ਕਾਲਿਙ੍ਗਰਞ੍ਞੋ વਿਜਿਤੇ ਪੁਨੇਕਂ, ਏਕਂ ਪਨ ਨਾਗਰਾਜਾ ਮਹੇਤਿ॥
Kāliṅgarañño vijite punekaṃ, ekaṃ pana nāgarājā maheti.
ਤਸ੍ਸੇવ ਤੇਜੇਨ ਅਯਂ વਸੁਨ੍ਧਰਾ,
Tasseva tejena ayaṃ vasundharā,
ਆਯਾਗਸੇਟ੍ਠੇਹਿ ਮਹੀ ਅਲਙ੍ਕਤਾ।
Āyāgaseṭṭhehi mahī alaṅkatā;
ਏવਂ ਇਮਂ ਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਸਰੀਰਂ,
Evaṃ imaṃ cakkhumato sarīraṃ,
ਸੁਸਕ੍ਕਤਂ ਸਕ੍ਕਤਸਕ੍ਕਤੇਹਿ॥
Susakkataṃ sakkatasakkatehi.
ਦੇવਿਨ੍ਦਨਾਗਿਨ੍ਦਨਰਿਨ੍ਦਪੂਜਿਤੋ ,
Devindanāgindanarindapūjito ,
ਮਨੁਸ੍ਸਿਨ੍ਦਸੇਟ੍ਠੇਹਿ ਤਥੇવ ਪੂਜਿਤੋ।
Manussindaseṭṭhehi tatheva pūjito;
ਬੁਦ੍ਧੋ ਹવੇ ਕਪ੍ਪਸਤੇਹਿ ਦੁਲ੍ਲਭੋਤਿ॥
Buddho have kappasatehi dullabhoti.
ਚਤ੍ਤਾਲੀਸ ਸਮਾ ਦਨ੍ਤਾ, ਕੇਸਾ ਲੋਮਾ ਚ ਸਬ੍ਬਸੋ।
Cattālīsa samā dantā, kesā lomā ca sabbaso;
ਦੇવਾ ਹਰਿਂਸੁ ਏਕੇਕਂ, ਚਕ੍ਕવਾਲ਼ਪਰਮ੍ਪਰਾਤਿ॥
Devā hariṃsu ekekaṃ, cakkavāḷaparamparāti.
ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਤਤਿਯਂ।
Mahāparinibbānasuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਦੀਘ ਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Mahāparinibbānasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਦੀਘਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ੩. ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Mahāparinibbānasuttavaṇṇanā