| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
൩. മഹാപുരിസലക്ഖണപഞ്ഹോ
3. Mahāpurisalakkhaṇapañho
൩. രാജാ ആഹ ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, ബുദ്ധോ ദ്വത്തിംസമഹാപുരിസലക്ഖണേഹി സമന്നാഗതോ അസീതിയാ ച അനുബ്യഞ്ജനേഹി പരിരഞ്ജിതോ സുവണ്ണവണ്ണോ കഞ്ചനസന്നിഭത്തചോ ബ്യാമപ്പഭോ’’തി? ‘‘ആമ, മഹാരാജ, ഭഗവാ ദ്വത്തിംസമഹാപുരിസലക്ഖണേഹി സമന്നാഗതോ അസീതിയാ ച അനുബ്യഞ്ജനേഹി പരിരഞ്ജിതോ സുവണ്ണവണ്ണോ കഞ്ചനസന്നിഭത്തചോ ബ്യാമപ്പഭോ’’തി.
3. Rājā āha ‘‘bhante nāgasena, buddho dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato asītiyā ca anubyañjanehi parirañjito suvaṇṇavaṇṇo kañcanasannibhattaco byāmappabho’’ti? ‘‘Āma, mahārāja, bhagavā dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato asītiyā ca anubyañjanehi parirañjito suvaṇṇavaṇṇo kañcanasannibhattaco byāmappabho’’ti.
‘‘കിം പനസ്സ, ഭന്തേ, മാതാപിതരോപി ദ്വത്തിംസമഹാപുരിസലക്ഖണേഹി സമന്നാഗതാ അസീതിയാ ച അനുബ്യഞ്ജനേഹി പരിരഞ്ജിതാ സുവണ്ണവണ്ണാ കഞ്ചനസന്നിഭത്തചാ ബ്യാമപ്പഭാ’’തി? ‘‘നോ ചസ്സ, മഹാരാജ, മാതാപിതരോ ദ്വത്തിംസമഹാപുരിസലക്ഖണേഹി സമന്നാഗതാ അസീതിയാ ച അനുബ്യഞ്ജനേഹി പരിരഞ്ജിതാ സുവണ്ണവണ്ണാ കഞ്ചനസന്നിഭത്തചാ ബ്യാമപ്പഭാ’’തി.
‘‘Kiṃ panassa, bhante, mātāpitaropi dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgatā asītiyā ca anubyañjanehi parirañjitā suvaṇṇavaṇṇā kañcanasannibhattacā byāmappabhā’’ti? ‘‘No cassa, mahārāja, mātāpitaro dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgatā asītiyā ca anubyañjanehi parirañjitā suvaṇṇavaṇṇā kañcanasannibhattacā byāmappabhā’’ti.
‘‘ഏവം സന്തേ ഖോ, ഭന്തേ നാഗസേന, ന ഉപ്പജ്ജതി ബുദ്ധോ ദ്വത്തിംസമഹാപുരിസലക്ഖണേഹി സമന്നാഗതോ അസീതിയാ ച അനുബ്യഞ്ജനേഹി പരിരഞ്ജിതോ സുവണ്ണവണ്ണോ കഞ്ചനസന്നിഭത്തചോ ബ്യാമപ്പഭോതി, അപി ച മാതുസദിസോ വാ പുത്തോ ഹോതി മാതുപക്ഖോ വാ, പിതുസദിസോ വാ പുത്തോ ഹോതി പിതുപക്ഖോ വാ’’തി. ഥേരോ ആഹ ‘‘അത്ഥി പന, മഹാരാജ, കിഞ്ചി പദുമം സതപത്ത’’ന്തി? ‘‘ആമ, ഭന്തേ, അത്ഥീ’’തി. ‘‘തസ്സ പന കുഹിം സമ്ഭവോ’’തി? ‘‘കദ്ദമേ ജായതി ഉദകേ ആസീയതീ’’തി . ‘‘കിംനു ഖോ, മഹാരാജ, പദുമം കദ്ദമേന സദിസം വണ്ണേന വാ ഗന്ധേന വാ രസേന വാ’’തി? ‘‘ന ഹി, ഭന്തേ’’തി. ‘‘അഥ ഉദകേന വാ ഗന്ധേന വാ രസേന വാ’’തി? ‘‘ന ഹി, ഭന്തേ’’തി. ‘‘ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, ഭഗവാ ദ്വത്തിംസമഹാപുരിസലക്ഖണേഹി സമന്നാഗതോ അസീതിയാ ച അനുബ്യഞ്ജനേഹി പരിരഞ്ജിതോ സുവണ്ണവണ്ണോ കഞ്ചനസന്നിഭത്തചോ ബ്യാമപ്പഭോ, നോ ചസ്സ മാതാപിതരോ ദ്വത്തിംസമഹാപുരിസലക്ഖണേഹി സമന്നാഗതാ അസീതിയാ ച അനുബ്യഞ്ജനേഹി പരിരഞ്ജിതാ സുവണ്ണവണ്ണാ കഞ്ചനസന്നിഭത്തചാ ബ്യാമപ്പഭാ’’തി.
‘‘Evaṃ sante kho, bhante nāgasena, na uppajjati buddho dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato asītiyā ca anubyañjanehi parirañjito suvaṇṇavaṇṇo kañcanasannibhattaco byāmappabhoti, api ca mātusadiso vā putto hoti mātupakkho vā, pitusadiso vā putto hoti pitupakkho vā’’ti. Thero āha ‘‘atthi pana, mahārāja, kiñci padumaṃ satapatta’’nti? ‘‘Āma, bhante, atthī’’ti. ‘‘Tassa pana kuhiṃ sambhavo’’ti? ‘‘Kaddame jāyati udake āsīyatī’’ti . ‘‘Kiṃnu kho, mahārāja, padumaṃ kaddamena sadisaṃ vaṇṇena vā gandhena vā rasena vā’’ti? ‘‘Na hi, bhante’’ti. ‘‘Atha udakena vā gandhena vā rasena vā’’ti? ‘‘Na hi, bhante’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, bhagavā dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgato asītiyā ca anubyañjanehi parirañjito suvaṇṇavaṇṇo kañcanasannibhattaco byāmappabho, no cassa mātāpitaro dvattiṃsamahāpurisalakkhaṇehi samannāgatā asītiyā ca anubyañjanehi parirañjitā suvaṇṇavaṇṇā kañcanasannibhattacā byāmappabhā’’ti.
‘‘കല്ലോസി, ഭന്തേ നാഗസേനാ’’തി.
‘‘Kallosi, bhante nāgasenā’’ti.
മഹാപുരിസലക്ഖണപഞ്ഹോ തതിയോ.
Mahāpurisalakkhaṇapañho tatiyo.
