Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya |
౨. మహారాహులోవాదసుత్తం
2. Mahārāhulovādasuttaṃ
౧౧౩. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ సావత్థిం పిణ్డాయ పావిసి. ఆయస్మాపి ఖో రాహులో పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ భగవన్తం పిట్ఠితో పిట్ఠితో అనుబన్ధి. అథ ఖో భగవా అపలోకేత్వా ఆయస్మన్తం రాహులం ఆమన్తేసి – ‘‘యం కిఞ్చి, రాహుల, రూపం – అతీతానాగతపచ్చుప్పన్నం అజ్ఝత్తం వా బహిద్ధా వా ఓళారికం వా సుఖుమం వా హీనం వా పణీతం వా యం దూరే సన్తికే వా – సబ్బం రూపం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దట్ఠబ్బ’’న్తి. ‘‘రూపమేవ ను ఖో, భగవా, రూపమేవ ను ఖో, సుగతా’’తి? ‘‘రూపమ్పి, రాహుల, వేదనాపి, రాహుల, సఞ్ఞాపి, రాహుల, సఙ్ఖారాపి, రాహుల, విఞ్ఞాణమ్పి, రాహులా’’తి. అథ ఖో ఆయస్మా రాహులో ‘‘కో నజ్జ 1 భగవతా సమ్ముఖా ఓవాదేన ఓవదితో గామం పిణ్డాయ పవిసిస్సతీ’’తి తతో పటినివత్తిత్వా అఞ్ఞతరస్మిం రుక్ఖమూలే నిసీది పల్లఙ్కం ఆభుజిత్వా ఉజుం కాయం పణిధాయ పరిముఖం సతిం ఉపట్ఠపేత్వా. అద్దసా ఖో ఆయస్మా సారిపుత్తో ఆయస్మన్తం రాహులం అఞ్ఞతరస్మిం రుక్ఖమూలే నిసిన్నం పల్లఙ్కం ఆభుజిత్వా ఉజుం కాయం పణిధాయ పరిముఖం సతిం ఉపట్ఠపేత్వా . దిస్వాన ఆయస్మన్తం రాహులం ఆమన్తేసి – ‘‘ఆనాపానస్సతిం, రాహుల, భావనం భావేహి. ఆనాపానస్సతి, రాహుల, భావనా భావితా బహులీకతా మహప్ఫలా హోతి మహానిసంసా’’తి.
113. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Āyasmāpi kho rāhulo pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Atha kho bhagavā apaloketvā āyasmantaṃ rāhulaṃ āmantesi – ‘‘yaṃ kiñci, rāhula, rūpaṃ – atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā – sabbaṃ rūpaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabba’’nti. ‘‘Rūpameva nu kho, bhagavā, rūpameva nu kho, sugatā’’ti? ‘‘Rūpampi, rāhula, vedanāpi, rāhula, saññāpi, rāhula, saṅkhārāpi, rāhula, viññāṇampi, rāhulā’’ti. Atha kho āyasmā rāhulo ‘‘ko najja 2 bhagavatā sammukhā ovādena ovadito gāmaṃ piṇḍāya pavisissatī’’ti tato paṭinivattitvā aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. Addasā kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ rāhulaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinnaṃ pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā . Disvāna āyasmantaṃ rāhulaṃ āmantesi – ‘‘ānāpānassatiṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Ānāpānassati, rāhula, bhāvanā bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā’’ti.
౧౧౪. అథ ఖో ఆయస్మా రాహులో సాయన్హసమయం పటిసల్లానా వుట్ఠితో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో ఆయస్మా రాహులో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘కథం భావితా ను ఖో, భన్తే, ఆనాపానస్సతి, కథం బహులీకతా మహప్ఫలా హోతి మహానిసంసా’’తి? ‘‘యం కిఞ్చి, రాహుల, అజ్ఝత్తం పచ్చత్తం కక్ఖళం ఖరిగతం ఉపాదిన్నం, సేయ్యథిదం – కేసా లోమా నఖా దన్తా తచో మంసం న్హారు 3 అట్ఠి అట్ఠిమిఞ్జం వక్కం హదయం యకనం కిలోమకం పిహకం పప్ఫాసం అన్తం అన్తగుణం ఉదరియం కరీసం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి కిఞ్చి అజ్ఝత్తం పచ్చత్తం కక్ఖళం ఖరిగతం ఉపాదిన్నం – అయం వుచ్చతి, రాహుల, అజ్ఝత్తికా పథవీధాతు 4. యా చేవ ఖో పన అజ్ఝత్తికా పథవీధాతు యా చ బాహిరా పథవీధాతు, పథవీధాతురేవేసా. తం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి – ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దట్ఠబ్బం. ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా పథవీధాతుయా నిబ్బిన్దతి, పథవీధాతుయా చిత్తం విరాజేతి’’.
114. Atha kho āyasmā rāhulo sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā rāhulo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kathaṃ bhāvitā nu kho, bhante, ānāpānassati, kathaṃ bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā’’ti? ‘‘Yaṃ kiñci, rāhula, ajjhattaṃ paccattaṃ kakkhaḷaṃ kharigataṃ upādinnaṃ, seyyathidaṃ – kesā lomā nakhā dantā taco maṃsaṃ nhāru 5 aṭṭhi aṭṭhimiñjaṃ vakkaṃ hadayaṃ yakanaṃ kilomakaṃ pihakaṃ papphāsaṃ antaṃ antaguṇaṃ udariyaṃ karīsaṃ, yaṃ vā panaññampi kiñci ajjhattaṃ paccattaṃ kakkhaḷaṃ kharigataṃ upādinnaṃ – ayaṃ vuccati, rāhula, ajjhattikā pathavīdhātu 6. Yā ceva kho pana ajjhattikā pathavīdhātu yā ca bāhirā pathavīdhātu, pathavīdhāturevesā. Taṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā pathavīdhātuyā nibbindati, pathavīdhātuyā cittaṃ virājeti’’.
౧౧౫. ‘‘కతమా చ, రాహుల, ఆపోధాతు? ఆపోధాతు సియా అజ్ఝత్తికా, సియా బాహిరా. కతమా చ, రాహుల, అజ్ఝత్తికా ఆపోధాతు ? యం అజ్ఝత్తం పచ్చత్తం ఆపో ఆపోగతం ఉపాదిన్నం, సేయ్యథిదం – పిత్తం సేమ్హం పుబ్బో లోహితం సేదో మేదో అస్సు వసా ఖేళో సిఙ్ఘాణికా లసికా ముత్తం, యం వా పనఞ్ఞమ్పి కిఞ్చి అజ్ఝత్తం పచ్చత్తం ఆపో ఆపోగతం ఉపాదిన్నం – అయం వుచ్చతి, రాహుల, అజ్ఝత్తికా ఆపోధాతు. యా చేవ ఖో పన అజ్ఝత్తికా ఆపోధాతు యా చ బాహిరా ఆపోధాతు ఆపోధాతురేవేసా. తం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి – ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దట్ఠబ్బం. ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా ఆపోధాతుయా నిబ్బిన్దతి, ఆపోధాతుయా చిత్తం విరాజేతి.
115. ‘‘Katamā ca, rāhula, āpodhātu? Āpodhātu siyā ajjhattikā, siyā bāhirā. Katamā ca, rāhula, ajjhattikā āpodhātu ? Yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ āpo āpogataṃ upādinnaṃ, seyyathidaṃ – pittaṃ semhaṃ pubbo lohitaṃ sedo medo assu vasā kheḷo siṅghāṇikā lasikā muttaṃ, yaṃ vā panaññampi kiñci ajjhattaṃ paccattaṃ āpo āpogataṃ upādinnaṃ – ayaṃ vuccati, rāhula, ajjhattikā āpodhātu. Yā ceva kho pana ajjhattikā āpodhātu yā ca bāhirā āpodhātu āpodhāturevesā. Taṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā āpodhātuyā nibbindati, āpodhātuyā cittaṃ virājeti.
౧౧౬. ‘‘కతమా చ, రాహుల, తేజోధాతు? తేజోధాతు సియా అజ్ఝత్తికా, సియా బాహిరా. కతమా చ, రాహుల, అజ్ఝత్తికా తేజోధాతు? యం అజ్ఝత్తం పచ్చత్తం తేజో తేజోగతం ఉపాదిన్నం, సేయ్యథిదం – యేన చ సన్తప్పతి యేన చ జీరీయతి యేన చ పరిడయ్హతి యేన చ అసితపీతఖాయితసాయితం సమ్మా పరిణామం గచ్ఛతి, యం వా పనఞ్ఞమ్పి కిఞ్చి అజ్ఝత్తం పచ్చత్తం తేజో తేజోగతం ఉపాదిన్నం – అయం వుచ్చతి, రాహుల, అజ్ఝత్తికా తేజోధాతు. యా చేవ ఖో పన అజ్ఝత్తికా తేజోధాతు యా చ బాహిరా తేజోధాతు తేజోధాతురేవేసా. తం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి – ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దట్ఠబ్బం. ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా తేజోధాతుయా నిబ్బిన్దతి, తేజోధాతుయా చిత్తం విరాజేతి.
116. ‘‘Katamā ca, rāhula, tejodhātu? Tejodhātu siyā ajjhattikā, siyā bāhirā. Katamā ca, rāhula, ajjhattikā tejodhātu? Yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ tejo tejogataṃ upādinnaṃ, seyyathidaṃ – yena ca santappati yena ca jīrīyati yena ca pariḍayhati yena ca asitapītakhāyitasāyitaṃ sammā pariṇāmaṃ gacchati, yaṃ vā panaññampi kiñci ajjhattaṃ paccattaṃ tejo tejogataṃ upādinnaṃ – ayaṃ vuccati, rāhula, ajjhattikā tejodhātu. Yā ceva kho pana ajjhattikā tejodhātu yā ca bāhirā tejodhātu tejodhāturevesā. Taṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā tejodhātuyā nibbindati, tejodhātuyā cittaṃ virājeti.
౧౧౭. ‘‘కతమా చ, రాహుల, వాయోధాతు? వాయోధాతు సియా అజ్ఝత్తికా, సియా బాహిరా. కతమా చ, రాహుల, అజ్ఝత్తికా వాయోధాతు? యం అజ్ఝత్తం పచ్చత్తం వాయో వాయోగతం ఉపాదిన్నం, సేయ్యథిదం – ఉద్ధఙ్గమా వాతా, అధోగమా వాతా, కుచ్ఛిసయా వాతా, కోట్ఠాసయా 7 వాతా , అఙ్గమఙ్గానుసారినో వాతా, అస్సాసో పస్సాసో, ఇతి యం వా పనఞ్ఞమ్పి కిఞ్చి అజ్ఝత్తం పచ్చత్తం వాయో వాయోగతం ఉపాదిన్నం – అయం వుచ్చతి, రాహుల, అజ్ఝత్తికా వాయోధాతు. యా చేవ ఖో పన అజ్ఝత్తికా వాయోధాతు యా చ బాహిరా వాయోధాతు వాయోధాతురేవేసా. తం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి , న మేసో అత్తా’తి – ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దట్ఠబ్బం. ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా వాయోధాతుయా నిబ్బిన్దతి, వాయోధాతుయా చిత్తం విరాజేతి.
117. ‘‘Katamā ca, rāhula, vāyodhātu? Vāyodhātu siyā ajjhattikā, siyā bāhirā. Katamā ca, rāhula, ajjhattikā vāyodhātu? Yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ vāyo vāyogataṃ upādinnaṃ, seyyathidaṃ – uddhaṅgamā vātā, adhogamā vātā, kucchisayā vātā, koṭṭhāsayā 8 vātā , aṅgamaṅgānusārino vātā, assāso passāso, iti yaṃ vā panaññampi kiñci ajjhattaṃ paccattaṃ vāyo vāyogataṃ upādinnaṃ – ayaṃ vuccati, rāhula, ajjhattikā vāyodhātu. Yā ceva kho pana ajjhattikā vāyodhātu yā ca bāhirā vāyodhātu vāyodhāturevesā. Taṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi , na meso attā’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā vāyodhātuyā nibbindati, vāyodhātuyā cittaṃ virājeti.
౧౧౮. ‘‘కతమా చ, రాహుల, ఆకాసధాతు? ఆకాసధాతు సియా అజ్ఝత్తికా, సియా బాహిరా. కతమా చ, రాహుల, అజ్ఝత్తికా ఆకాసధాతు? యం అజ్ఝత్తం పచ్చత్తం ఆకాసం ఆకాసగతం ఉపాదిన్నం, సేయ్యథిదం – కణ్ణచ్ఛిద్దం నాసచ్ఛిద్దం ముఖద్వారం, యేన చ అసితపీతఖాయితసాయితం అజ్ఝోహరతి, యత్థ చ అసితపీతఖాయితసాయితం సన్తిట్ఠతి, యేన చ అసితపీతఖాయితసాయితం అధోభాగం 9 నిక్ఖమతి, యం వా పనఞ్ఞమ్పి కిఞ్చి అజ్ఝత్తం పచ్చత్తం ఆకాసం ఆకాసగతం, అఘం అఘగతం, వివరం వివరగతం, అసమ్ఫుట్ఠం, మంసలోహితేహి ఉపాదిన్నం 10 – అయం వుచ్చతి, రాహుల, అజ్ఝత్తికా ఆకాసధాతు. యా చేవ ఖో పన అజ్ఝత్తికా ఆకాసధాతు యా చ బాహిరా ఆకాసధాతు ఆకాసధాతురేవేసా. తం ‘నేతం మమ, నేసోహమస్మి, న మేసో అత్తా’తి – ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దట్ఠబ్బం. ఏవమేతం యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా ఆకాసధాతుయా చిత్తం నిబ్బిన్దతి, ఆకాసధాతుయా చిత్తం విరాజేతి.
118. ‘‘Katamā ca, rāhula, ākāsadhātu? Ākāsadhātu siyā ajjhattikā, siyā bāhirā. Katamā ca, rāhula, ajjhattikā ākāsadhātu? Yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ ākāsaṃ ākāsagataṃ upādinnaṃ, seyyathidaṃ – kaṇṇacchiddaṃ nāsacchiddaṃ mukhadvāraṃ, yena ca asitapītakhāyitasāyitaṃ ajjhoharati, yattha ca asitapītakhāyitasāyitaṃ santiṭṭhati, yena ca asitapītakhāyitasāyitaṃ adhobhāgaṃ 11 nikkhamati, yaṃ vā panaññampi kiñci ajjhattaṃ paccattaṃ ākāsaṃ ākāsagataṃ, aghaṃ aghagataṃ, vivaraṃ vivaragataṃ, asamphuṭṭhaṃ, maṃsalohitehi upādinnaṃ 12 – ayaṃ vuccati, rāhula, ajjhattikā ākāsadhātu. Yā ceva kho pana ajjhattikā ākāsadhātu yā ca bāhirā ākāsadhātu ākāsadhāturevesā. Taṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā ākāsadhātuyā cittaṃ nibbindati, ākāsadhātuyā cittaṃ virājeti.
౧౧౯. ‘‘పథవీసమం, రాహుల, భావనం భావేహి. పథవీసమఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో ఉప్పన్నా మనాపామనాపా ఫస్సా చిత్తం న పరియాదాయ ఠస్సన్తి. సేయ్యథాపి, రాహుల, పథవియా సుచిమ్పి నిక్ఖిపన్తి, అసుచిమ్పి నిక్ఖిపన్తి, గూథగతమ్పి నిక్ఖిపన్తి, ముత్తగతమ్పి నిక్ఖిపన్తి, ఖేళగతమ్పి నిక్ఖిపన్తి, పుబ్బగతమ్పి నిక్ఖిపన్తి, లోహితగతమ్పి నిక్ఖిపన్తి, న చ తేన పథవీ అట్టీయతి వా హరాయతి వా జిగుచ్ఛతి వా; ఏవమేవ ఖో త్వం, రాహుల, పథవీసమం భావనం భావేహి. పథవీసమఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో ఉప్పన్నా మనాపామనాపా ఫస్సా చిత్తం న పరియాదాయ ఠస్సన్తి.
119. ‘‘Pathavīsamaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Pathavīsamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti. Seyyathāpi, rāhula, pathaviyā sucimpi nikkhipanti, asucimpi nikkhipanti, gūthagatampi nikkhipanti, muttagatampi nikkhipanti, kheḷagatampi nikkhipanti, pubbagatampi nikkhipanti, lohitagatampi nikkhipanti, na ca tena pathavī aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evameva kho tvaṃ, rāhula, pathavīsamaṃ bhāvanaṃ bhāvehi. Pathavīsamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti.
‘‘ఆపోసమం, రాహుల, భావనం భావేహి. ఆపోసమఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో ఉప్పన్నా మనాపామనాపా ఫస్సా చిత్తం న పరియాదాయ ఠస్సన్తి. సేయ్యథాపి, రాహుల, ఆపస్మిం సుచిమ్పి ధోవన్తి, అసుచిమ్పి ధోవన్తి, గూథగతమ్పి ధోవన్తి, ముత్తగతమ్పి ధోవన్తి, ఖేళగతమ్పి ధోవన్తి, పుబ్బగతమ్పి ధోవన్తి, లోహితగతమ్పి ధోవన్తి, న చ తేన ఆపో అట్టీయతి వా హరాయతి వా జిగుచ్ఛతి వా; ఏవమేవ ఖో త్వం, రాహుల, ఆపోసమం భావనం భావేహి. ఆపోసమఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో ఉప్పన్నా మనాపామనాపా ఫస్సా చిత్తం న పరియాదాయ ఠస్సన్తి.
‘‘Āposamaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Āposamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti. Seyyathāpi, rāhula, āpasmiṃ sucimpi dhovanti, asucimpi dhovanti, gūthagatampi dhovanti, muttagatampi dhovanti, kheḷagatampi dhovanti, pubbagatampi dhovanti, lohitagatampi dhovanti, na ca tena āpo aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evameva kho tvaṃ, rāhula, āposamaṃ bhāvanaṃ bhāvehi. Āposamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti.
‘‘తేజోసమం, రాహుల, భావనం భావేహి. తేజోసమఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో ఉప్పన్నా మనాపామనాపా ఫస్సా చిత్తం న పరియాదాయ ఠస్సన్తి. సేయ్యథాపి, రాహుల, తేజో సుచిమ్పి దహతి, అసుచిమ్పి దహతి, గూథగతమ్పి దహతి, ముత్తగతమ్పి దహతి, ఖేళగతమ్పి దహతి, పుబ్బగతమ్పి దహతి, లోహితగతమ్పి దహతి, న చ తేన తేజో అట్టీయతి వా హరాయతి వా జిగుచ్ఛతి వా; ఏవమేవ ఖో త్వం, రాహుల, తేజోసమం భావనం భావేహి. తేజోసమఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో ఉప్పన్నా మనాపామనాపా ఫస్సా చిత్తం న పరియాదాయ ఠస్సన్తి.
‘‘Tejosamaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Tejosamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti. Seyyathāpi, rāhula, tejo sucimpi dahati, asucimpi dahati, gūthagatampi dahati, muttagatampi dahati, kheḷagatampi dahati, pubbagatampi dahati, lohitagatampi dahati, na ca tena tejo aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evameva kho tvaṃ, rāhula, tejosamaṃ bhāvanaṃ bhāvehi. Tejosamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti.
‘‘వాయోసమం, రాహుల, భావనం భావేహి. వాయోసమఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో ఉప్పన్నా మనాపామనాపా ఫస్సా చిత్తం న పరియాదాయ ఠస్సన్తి. సేయ్యథాపి, రాహుల, వాయో సుచిమ్పి ఉపవాయతి, అసుచిమ్పి ఉపవాయతి, గూథగతమ్పి ఉపవాయతి, ముత్తగతమ్పి ఉపవాయతి, ఖేళగతమ్పి ఉపవాయతి, పుబ్బగతమ్పి ఉపవాయతి, లోహితగతమ్పి ఉపవాయతి, న చ తేన వాయో అట్టీయతి వా హరాయతి వా జిగుచ్ఛతి వా; ఏవమేవ ఖో త్వం, రాహుల, వాయోసమం భావనం భావేహి. వాయోసమఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో ఉప్పన్నా మనాపామనాపా ఫస్సా చిత్తం న పరియాదాయ ఠస్సన్తి.
‘‘Vāyosamaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Vāyosamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti. Seyyathāpi, rāhula, vāyo sucimpi upavāyati, asucimpi upavāyati, gūthagatampi upavāyati, muttagatampi upavāyati, kheḷagatampi upavāyati, pubbagatampi upavāyati, lohitagatampi upavāyati, na ca tena vāyo aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evameva kho tvaṃ, rāhula, vāyosamaṃ bhāvanaṃ bhāvehi. Vāyosamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti.
‘‘ఆకాససమం, రాహుల, భావనం భావేహి. ఆకాససమఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో ఉప్పన్నా మనాపామనాపా ఫస్సా చిత్తం న పరియాదాయ ఠస్సన్తి. సేయ్యథాపి, రాహుల, ఆకాసో న కత్థచి పతిట్ఠితో; ఏవమేవ ఖో త్వం, రాహుల, ఆకాససమం భావనం భావేహి. ఆకాససమఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో ఉప్పన్నా మనాపామనాపా ఫస్సా చిత్తం న పరియాదాయ ఠస్సన్తి.
‘‘Ākāsasamaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Ākāsasamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti. Seyyathāpi, rāhula, ākāso na katthaci patiṭṭhito; evameva kho tvaṃ, rāhula, ākāsasamaṃ bhāvanaṃ bhāvehi. Ākāsasamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti.
౧౨౦. ‘‘మేత్తం, రాహుల, భావనం భావేహి. మేత్తఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో యో బ్యాపాదో సో పహీయిస్సతి. కరుణం, రాహుల, భావనం భావేహి. కరుణఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో యా విహేసా సా పహీయిస్సతి. ముదితం, రాహుల, భావనం భావేహి. ముదితఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో యా అరతి సా పహీయిస్సతి. ఉపేక్ఖం , రాహుల, భావనం భావేహి. ఉపేక్ఖఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో యో పటిఘో సో పహీయిస్సతి. అసుభం, రాహుల, భావనం భావేహి. అసుభఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో యో రాగో సో పహీయిస్సతి. అనిచ్చసఞ్ఞం, రాహుల, భావనం భావేహి. అనిచ్చసఞ్ఞఞ్హి తే, రాహుల, భావనం భావయతో యో అస్మిమానో సో పహీయిస్సతి.
120. ‘‘Mettaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Mettañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato yo byāpādo so pahīyissati. Karuṇaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Karuṇañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato yā vihesā sā pahīyissati. Muditaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Muditañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato yā arati sā pahīyissati. Upekkhaṃ , rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Upekkhañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato yo paṭigho so pahīyissati. Asubhaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Asubhañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato yo rāgo so pahīyissati. Aniccasaññaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Aniccasaññañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato yo asmimāno so pahīyissati.
౧౨౧. ‘‘ఆనాపానస్సతిం, రాహుల, భావనం భావేహి. ఆనాపానస్సతి హి తే, రాహుల, భావితా బహులీకతా మహప్ఫలా హోతి మహానిసంసా. కథం భావితా చ, రాహుల, ఆనాపానస్సతి, కథం బహులీకతా మహప్ఫలా హోతి మహానిసంసా ? ఇధ, రాహుల, భిక్ఖు అరఞ్ఞగతో వా రుక్ఖమూలగతో వా సుఞ్ఞాగారగతో వా నిసీదతి పల్లఙ్కం ఆభుజిత్వా ఉజుం కాయం పణిధాయ పరిముఖం సతిం ఉపట్ఠపేత్వా. సో సతోవ అస్ససతి సతోవ 13 పస్ససతి.
121. ‘‘Ānāpānassatiṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Ānāpānassati hi te, rāhula, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Kathaṃ bhāvitā ca, rāhula, ānāpānassati, kathaṃ bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā ? Idha, rāhula, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So satova assasati satova 14 passasati.
‘‘దీఘం వా అస్ససన్తో ‘దీఘం అస్ససామీ’తి పజానాతి, దీఘం వా పస్ససన్తో ‘దీఘం పస్ససామీ’తి పజానాతి; రస్సం వా అస్ససన్తో ‘రస్సం అస్ససామీ’తి పజానాతి, రస్సం వా పస్ససన్తో ‘రస్సం పస్ససామీ’తి పజానాతి. ‘సబ్బకాయప్పటిసంవేదీ అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘సబ్బకాయప్పటిసంవేదీ పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘పస్సమ్భయం కాయసఙ్ఖారం అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘పస్సమ్భయం కాయసఙ్ఖారం పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి.
‘‘Dīghaṃ vā assasanto ‘dīghaṃ assasāmī’ti pajānāti, dīghaṃ vā passasanto ‘dīghaṃ passasāmī’ti pajānāti; rassaṃ vā assasanto ‘rassaṃ assasāmī’ti pajānāti, rassaṃ vā passasanto ‘rassaṃ passasāmī’ti pajānāti. ‘Sabbakāyappaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati; ‘sabbakāyappaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati; ‘passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assasissāmī’ti sikkhati; ‘passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passasissāmī’ti sikkhati.
‘‘‘పీతిప్పటిసంవేదీ అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘పీతిప్పటిసంవేదీ పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘సుఖప్పటిసంవేదీ అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘సుఖప్పటిసంవేదీ పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘చిత్తసఙ్ఖారప్పటిసంవేదీ అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘చిత్తసఙ్ఖారప్పటిసంవేదీ పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘పస్సమ్భయం చిత్తసఙ్ఖారం అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘పస్సమ్భయం చిత్తసఙ్ఖారం పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి.
‘‘‘Pītippaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati; ‘pītippaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati; ‘sukhappaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati; ‘sukhappaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati; ‘cittasaṅkhārappaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati; ‘cittasaṅkhārappaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati; ‘passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ assasissāmī’ti sikkhati; ‘passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ passasissāmī’ti sikkhati.
‘‘‘చిత్తప్పటిసంవేదీ అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘చిత్తప్పటిసంవేదీ పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి ; ‘అభిప్పమోదయం చిత్తం అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘అభిప్పమోదయం చిత్తం పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘సమాదహం చిత్తం అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘సమాదహం చిత్తం పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘విమోచయం చిత్తం అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘విమోచయం చిత్తం పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి.
‘‘‘Cittappaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati; ‘cittappaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati ; ‘abhippamodayaṃ cittaṃ assasissāmī’ti sikkhati; ‘abhippamodayaṃ cittaṃ passasissāmī’ti sikkhati; ‘samādahaṃ cittaṃ assasissāmī’ti sikkhati; ‘samādahaṃ cittaṃ passasissāmī’ti sikkhati; ‘vimocayaṃ cittaṃ assasissāmī’ti sikkhati; ‘vimocayaṃ cittaṃ passasissāmī’ti sikkhati.
‘‘‘అనిచ్చానుపస్సీ అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘అనిచ్చానుపస్సీ పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘విరాగానుపస్సీ అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘విరాగానుపస్సీ పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘నిరోధానుపస్సీ అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘నిరోధానుపస్సీ పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘పటినిస్సగ్గానుపస్సీ అస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి; ‘పటినిస్సగ్గానుపస్సీ పస్ససిస్సామీ’తి సిక్ఖతి.
‘‘‘Aniccānupassī assasissāmī’ti sikkhati; ‘aniccānupassī passasissāmī’ti sikkhati; ‘virāgānupassī assasissāmī’ti sikkhati; ‘virāgānupassī passasissāmī’ti sikkhati; ‘nirodhānupassī assasissāmī’ti sikkhati; ‘nirodhānupassī passasissāmī’ti sikkhati; ‘paṭinissaggānupassī assasissāmī’ti sikkhati; ‘paṭinissaggānupassī passasissāmī’ti sikkhati.
‘‘ఏవం భావితా ఖో, రాహుల, ఆనాపానస్సతి, ఏవం బహులీకతా మహప్ఫలా హోతి మహానిసంసా. ఏవం భావితాయ, రాహుల, ఆనాపానస్సతియా, ఏవం బహులీకతాయ యేపి తే చరిమకా అస్సాసా తేపి విదితావ నిరుజ్ఝన్తి నో అవిదితా’’తి.
‘‘Evaṃ bhāvitā kho, rāhula, ānāpānassati, evaṃ bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Evaṃ bhāvitāya, rāhula, ānāpānassatiyā, evaṃ bahulīkatāya yepi te carimakā assāsā tepi viditāva nirujjhanti no aviditā’’ti.
ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనో ఆయస్మా రాహులో భగవతో భాసితం అభినన్దీతి.
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā rāhulo bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
మహారాహులోవాదసుత్తం నిట్ఠితం దుతియం.
Mahārāhulovādasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౨. మహారాహులోవాదసుత్తవణ్ణనా • 2. Mahārāhulovādasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౨. మహారాహులోవాదసుత్తవణ్ణనా • 2. Mahārāhulovādasuttavaṇṇanā