| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya |
೨. ಮಹಾರಾಹುಲೋವಾದಸುತ್ತಂ
2. Mahārāhulovādasuttaṃ
೧೧೩. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಸಾವತ್ಥಿಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪಾವಿಸಿ। ಆಯಸ್ಮಾಪಿ ಖೋ ರಾಹುಲೋ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಭಗವನ್ತಂ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಪಿಟ್ಠಿತೋ ಅನುಬನ್ಧಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಅಪಲೋಕೇತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ರಾಹುಲಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ, ರಾಹುಲ, ರೂಪಂ – ಅತೀತಾನಾಗತಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ವಾ ಬಹಿದ್ಧಾ ವಾ ಓಳಾರಿಕಂ ವಾ ಸುಖುಮಂ ವಾ ಹೀನಂ ವಾ ಪಣೀತಂ ವಾ ಯಂ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ವಾ – ಸಬ್ಬಂ ರೂಪಂ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಟ್ಠಬ್ಬ’’ನ್ತಿ। ‘‘ರೂಪಮೇವ ನು ಖೋ, ಭಗವಾ, ರೂಪಮೇವ ನು ಖೋ, ಸುಗತಾ’’ತಿ? ‘‘ರೂಪಮ್ಪಿ, ರಾಹುಲ, ವೇದನಾಪಿ, ರಾಹುಲ, ಸಞ್ಞಾಪಿ, ರಾಹುಲ, ಸಙ್ಖಾರಾಪಿ, ರಾಹುಲ, ವಿಞ್ಞಾಣಮ್ಪಿ, ರಾಹುಲಾ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ರಾಹುಲೋ ‘‘ಕೋ ನಜ್ಜ 1 ಭಗವತಾ ಸಮ್ಮುಖಾ ಓವಾದೇನ ಓವದಿತೋ ಗಾಮಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪವಿಸಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ ತತೋ ಪಟಿನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ನಿಸೀದಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಉಜುಂ ಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ರಾಹುಲಂ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ನಿಸಿನ್ನಂ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಉಜುಂ ಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ । ದಿಸ್ವಾನ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ರಾಹುಲಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಆನಾಪಾನಸ್ಸತಿಂ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಆನಾಪಾನಸ್ಸತಿ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಾ ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಮಹಪ್ಫಲಾ ಹೋತಿ ಮಹಾನಿಸಂಸಾ’’ತಿ।
113. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Āyasmāpi kho rāhulo pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Atha kho bhagavā apaloketvā āyasmantaṃ rāhulaṃ āmantesi – ‘‘yaṃ kiñci, rāhula, rūpaṃ – atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā – sabbaṃ rūpaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabba’’nti. ‘‘Rūpameva nu kho, bhagavā, rūpameva nu kho, sugatā’’ti? ‘‘Rūpampi, rāhula, vedanāpi, rāhula, saññāpi, rāhula, saṅkhārāpi, rāhula, viññāṇampi, rāhulā’’ti. Atha kho āyasmā rāhulo ‘‘ko najja 2 bhagavatā sammukhā ovādena ovadito gāmaṃ piṇḍāya pavisissatī’’ti tato paṭinivattitvā aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. Addasā kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ rāhulaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinnaṃ pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā . Disvāna āyasmantaṃ rāhulaṃ āmantesi – ‘‘ānāpānassatiṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Ānāpānassati, rāhula, bhāvanā bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā’’ti.
೧೧೪. ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ರಾಹುಲೋ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ರಾಹುಲೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಥಂ ಭಾವಿತಾ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಆನಾಪಾನಸ್ಸತಿ, ಕಥಂ ಬಹುಲೀಕತಾ ಮಹಪ್ಫಲಾ ಹೋತಿ ಮಹಾನಿಸಂಸಾ’’ತಿ? ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ, ರಾಹುಲ, ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಂ ಖರಿಗತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಕೇಸಾ ಲೋಮಾ ನಖಾ ದನ್ತಾ ತಚೋ ಮಂಸಂ ನ್ಹಾರು 3 ಅಟ್ಠಿ ಅಟ್ಠಿಮಿಞ್ಜಂ ವಕ್ಕಂ ಹದಯಂ ಯಕನಂ ಕಿಲೋಮಕಂ ಪಿಹಕಂ ಪಪ್ಫಾಸಂ ಅನ್ತಂ ಅನ್ತಗುಣಂ ಉದರಿಯಂ ಕರೀಸಂ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಕಕ್ಖಳಂ ಖರಿಗತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ರಾಹುಲ, ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಪಥವೀಧಾತು 4। ಯಾ ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಪಥವೀಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ಪಥವೀಧಾತು, ಪಥವೀಧಾತುರೇವೇಸಾ। ತಂ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ – ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಿಸ್ವಾ ಪಥವೀಧಾತುಯಾ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ, ಪಥವೀಧಾತುಯಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿರಾಜೇತಿ’’।
114. Atha kho āyasmā rāhulo sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā rāhulo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kathaṃ bhāvitā nu kho, bhante, ānāpānassati, kathaṃ bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā’’ti? ‘‘Yaṃ kiñci, rāhula, ajjhattaṃ paccattaṃ kakkhaḷaṃ kharigataṃ upādinnaṃ, seyyathidaṃ – kesā lomā nakhā dantā taco maṃsaṃ nhāru 5 aṭṭhi aṭṭhimiñjaṃ vakkaṃ hadayaṃ yakanaṃ kilomakaṃ pihakaṃ papphāsaṃ antaṃ antaguṇaṃ udariyaṃ karīsaṃ, yaṃ vā panaññampi kiñci ajjhattaṃ paccattaṃ kakkhaḷaṃ kharigataṃ upādinnaṃ – ayaṃ vuccati, rāhula, ajjhattikā pathavīdhātu 6. Yā ceva kho pana ajjhattikā pathavīdhātu yā ca bāhirā pathavīdhātu, pathavīdhāturevesā. Taṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā pathavīdhātuyā nibbindati, pathavīdhātuyā cittaṃ virājeti’’.
೧೧೫. ‘‘ಕತಮಾ ಚ, ರಾಹುಲ, ಆಪೋಧಾತು? ಆಪೋಧಾತು ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಬಾಹಿರಾ। ಕತಮಾ ಚ, ರಾಹುಲ, ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಪೋಧಾತು ? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಆಪೋ ಆಪೋಗತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಪಿತ್ತಂ ಸೇಮ್ಹಂ ಪುಬ್ಬೋ ಲೋಹಿತಂ ಸೇದೋ ಮೇದೋ ಅಸ್ಸು ವಸಾ ಖೇಳೋ ಸಿಙ್ಘಾಣಿಕಾ ಲಸಿಕಾ ಮುತ್ತಂ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಆಪೋ ಆಪೋಗತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ರಾಹುಲ, ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಪೋಧಾತು। ಯಾ ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಪೋಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ಆಪೋಧಾತು ಆಪೋಧಾತುರೇವೇಸಾ। ತಂ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ – ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಿಸ್ವಾ ಆಪೋಧಾತುಯಾ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ, ಆಪೋಧಾತುಯಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿರಾಜೇತಿ।
115. ‘‘Katamā ca, rāhula, āpodhātu? Āpodhātu siyā ajjhattikā, siyā bāhirā. Katamā ca, rāhula, ajjhattikā āpodhātu ? Yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ āpo āpogataṃ upādinnaṃ, seyyathidaṃ – pittaṃ semhaṃ pubbo lohitaṃ sedo medo assu vasā kheḷo siṅghāṇikā lasikā muttaṃ, yaṃ vā panaññampi kiñci ajjhattaṃ paccattaṃ āpo āpogataṃ upādinnaṃ – ayaṃ vuccati, rāhula, ajjhattikā āpodhātu. Yā ceva kho pana ajjhattikā āpodhātu yā ca bāhirā āpodhātu āpodhāturevesā. Taṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā āpodhātuyā nibbindati, āpodhātuyā cittaṃ virājeti.
೧೧೬. ‘‘ಕತಮಾ ಚ, ರಾಹುಲ, ತೇಜೋಧಾತು? ತೇಜೋಧಾತು ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಬಾಹಿರಾ। ಕತಮಾ ಚ, ರಾಹುಲ, ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ತೇಜೋಧಾತು? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ತೇಜೋ ತೇಜೋಗತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಯೇನ ಚ ಸನ್ತಪ್ಪತಿ ಯೇನ ಚ ಜೀರೀಯತಿ ಯೇನ ಚ ಪರಿಡಯ್ಹತಿ ಯೇನ ಚ ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತಸಾಯಿತಂ ಸಮ್ಮಾ ಪರಿಣಾಮಂ ಗಚ್ಛತಿ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ತೇಜೋ ತೇಜೋಗತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ರಾಹುಲ, ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ತೇಜೋಧಾತು। ಯಾ ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ತೇಜೋಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ತೇಜೋಧಾತು ತೇಜೋಧಾತುರೇವೇಸಾ। ತಂ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ – ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಿಸ್ವಾ ತೇಜೋಧಾತುಯಾ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ, ತೇಜೋಧಾತುಯಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿರಾಜೇತಿ।
116. ‘‘Katamā ca, rāhula, tejodhātu? Tejodhātu siyā ajjhattikā, siyā bāhirā. Katamā ca, rāhula, ajjhattikā tejodhātu? Yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ tejo tejogataṃ upādinnaṃ, seyyathidaṃ – yena ca santappati yena ca jīrīyati yena ca pariḍayhati yena ca asitapītakhāyitasāyitaṃ sammā pariṇāmaṃ gacchati, yaṃ vā panaññampi kiñci ajjhattaṃ paccattaṃ tejo tejogataṃ upādinnaṃ – ayaṃ vuccati, rāhula, ajjhattikā tejodhātu. Yā ceva kho pana ajjhattikā tejodhātu yā ca bāhirā tejodhātu tejodhāturevesā. Taṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā tejodhātuyā nibbindati, tejodhātuyā cittaṃ virājeti.
೧೧೭. ‘‘ಕತಮಾ ಚ, ರಾಹುಲ, ವಾಯೋಧಾತು? ವಾಯೋಧಾತು ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಬಾಹಿರಾ। ಕತಮಾ ಚ, ರಾಹುಲ, ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ವಾಯೋಧಾತು? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ವಾಯೋ ವಾಯೋಗತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಉದ್ಧಙ್ಗಮಾ ವಾತಾ, ಅಧೋಗಮಾ ವಾತಾ, ಕುಚ್ಛಿಸಯಾ ವಾತಾ, ಕೋಟ್ಠಾಸಯಾ 7 ವಾತಾ , ಅಙ್ಗಮಙ್ಗಾನುಸಾರಿನೋ ವಾತಾ, ಅಸ್ಸಾಸೋ ಪಸ್ಸಾಸೋ, ಇತಿ ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ವಾಯೋ ವಾಯೋಗತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ರಾಹುಲ, ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ವಾಯೋಧಾತು। ಯಾ ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ವಾಯೋಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ವಾಯೋಧಾತು ವಾಯೋಧಾತುರೇವೇಸಾ। ತಂ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ , ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ – ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಿಸ್ವಾ ವಾಯೋಧಾತುಯಾ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ, ವಾಯೋಧಾತುಯಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿರಾಜೇತಿ।
117. ‘‘Katamā ca, rāhula, vāyodhātu? Vāyodhātu siyā ajjhattikā, siyā bāhirā. Katamā ca, rāhula, ajjhattikā vāyodhātu? Yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ vāyo vāyogataṃ upādinnaṃ, seyyathidaṃ – uddhaṅgamā vātā, adhogamā vātā, kucchisayā vātā, koṭṭhāsayā 8 vātā , aṅgamaṅgānusārino vātā, assāso passāso, iti yaṃ vā panaññampi kiñci ajjhattaṃ paccattaṃ vāyo vāyogataṃ upādinnaṃ – ayaṃ vuccati, rāhula, ajjhattikā vāyodhātu. Yā ceva kho pana ajjhattikā vāyodhātu yā ca bāhirā vāyodhātu vāyodhāturevesā. Taṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi , na meso attā’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā vāyodhātuyā nibbindati, vāyodhātuyā cittaṃ virājeti.
೧೧೮. ‘‘ಕತಮಾ ಚ, ರಾಹುಲ, ಆಕಾಸಧಾತು? ಆಕಾಸಧಾತು ಸಿಯಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ, ಸಿಯಾ ಬಾಹಿರಾ। ಕತಮಾ ಚ, ರಾಹುಲ, ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಕಾಸಧಾತು? ಯಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಆಕಾಸಂ ಆಕಾಸಗತಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಕಣ್ಣಚ್ಛಿದ್ದಂ ನಾಸಚ್ಛಿದ್ದಂ ಮುಖದ್ವಾರಂ, ಯೇನ ಚ ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತಸಾಯಿತಂ ಅಜ್ಝೋಹರತಿ, ಯತ್ಥ ಚ ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತಸಾಯಿತಂ ಸನ್ತಿಟ್ಠತಿ, ಯೇನ ಚ ಅಸಿತಪೀತಖಾಯಿತಸಾಯಿತಂ ಅಧೋಭಾಗಂ 9 ನಿಕ್ಖಮತಿ, ಯಂ ವಾ ಪನಞ್ಞಮ್ಪಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಪಚ್ಚತ್ತಂ ಆಕಾಸಂ ಆಕಾಸಗತಂ, ಅಘಂ ಅಘಗತಂ, ವಿವರಂ ವಿವರಗತಂ, ಅಸಮ್ಫುಟ್ಠಂ, ಮಂಸಲೋಹಿತೇಹಿ ಉಪಾದಿನ್ನಂ 10 – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ, ರಾಹುಲ, ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಕಾಸಧಾತು। ಯಾ ಚೇವ ಖೋ ಪನ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕಾ ಆಕಾಸಧಾತು ಯಾ ಚ ಬಾಹಿರಾ ಆಕಾಸಧಾತು ಆಕಾಸಧಾತುರೇವೇಸಾ। ತಂ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ – ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಏವಮೇತಂ ಯಥಾಭೂತಂ ಸಮ್ಮಪ್ಪಞ್ಞಾಯ ದಿಸ್ವಾ ಆಕಾಸಧಾತುಯಾ ಚಿತ್ತಂ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ, ಆಕಾಸಧಾತುಯಾ ಚಿತ್ತಂ ವಿರಾಜೇತಿ।
118. ‘‘Katamā ca, rāhula, ākāsadhātu? Ākāsadhātu siyā ajjhattikā, siyā bāhirā. Katamā ca, rāhula, ajjhattikā ākāsadhātu? Yaṃ ajjhattaṃ paccattaṃ ākāsaṃ ākāsagataṃ upādinnaṃ, seyyathidaṃ – kaṇṇacchiddaṃ nāsacchiddaṃ mukhadvāraṃ, yena ca asitapītakhāyitasāyitaṃ ajjhoharati, yattha ca asitapītakhāyitasāyitaṃ santiṭṭhati, yena ca asitapītakhāyitasāyitaṃ adhobhāgaṃ 11 nikkhamati, yaṃ vā panaññampi kiñci ajjhattaṃ paccattaṃ ākāsaṃ ākāsagataṃ, aghaṃ aghagataṃ, vivaraṃ vivaragataṃ, asamphuṭṭhaṃ, maṃsalohitehi upādinnaṃ 12 – ayaṃ vuccati, rāhula, ajjhattikā ākāsadhātu. Yā ceva kho pana ajjhattikā ākāsadhātu yā ca bāhirā ākāsadhātu ākāsadhāturevesā. Taṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti – evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ. Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā ākāsadhātuyā cittaṃ nibbindati, ākāsadhātuyā cittaṃ virājeti.
೧೧೯. ‘‘ಪಥವೀಸಮಂ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಪಥವೀಸಮಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಮನಾಪಾಮನಾಪಾ ಫಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ರಾಹುಲ, ಪಥವಿಯಾ ಸುಚಿಮ್ಪಿ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ಅಸುಚಿಮ್ಪಿ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ಗೂಥಗತಮ್ಪಿ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ಮುತ್ತಗತಮ್ಪಿ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ಖೇಳಗತಮ್ಪಿ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ಪುಬ್ಬಗತಮ್ಪಿ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ಲೋಹಿತಗತಮ್ಪಿ ನಿಕ್ಖಿಪನ್ತಿ, ನ ಚ ತೇನ ಪಥವೀ ಅಟ್ಟೀಯತಿ ವಾ ಹರಾಯತಿ ವಾ ಜಿಗುಚ್ಛತಿ ವಾ; ಏವಮೇವ ಖೋ ತ್ವಂ, ರಾಹುಲ, ಪಥವೀಸಮಂ ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಪಥವೀಸಮಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಮನಾಪಾಮನಾಪಾ ಫಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸನ್ತಿ।
119. ‘‘Pathavīsamaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Pathavīsamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti. Seyyathāpi, rāhula, pathaviyā sucimpi nikkhipanti, asucimpi nikkhipanti, gūthagatampi nikkhipanti, muttagatampi nikkhipanti, kheḷagatampi nikkhipanti, pubbagatampi nikkhipanti, lohitagatampi nikkhipanti, na ca tena pathavī aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evameva kho tvaṃ, rāhula, pathavīsamaṃ bhāvanaṃ bhāvehi. Pathavīsamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti.
‘‘ಆಪೋಸಮಂ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಆಪೋಸಮಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಮನಾಪಾಮನಾಪಾ ಫಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ರಾಹುಲ, ಆಪಸ್ಮಿಂ ಸುಚಿಮ್ಪಿ ಧೋವನ್ತಿ, ಅಸುಚಿಮ್ಪಿ ಧೋವನ್ತಿ, ಗೂಥಗತಮ್ಪಿ ಧೋವನ್ತಿ, ಮುತ್ತಗತಮ್ಪಿ ಧೋವನ್ತಿ, ಖೇಳಗತಮ್ಪಿ ಧೋವನ್ತಿ, ಪುಬ್ಬಗತಮ್ಪಿ ಧೋವನ್ತಿ, ಲೋಹಿತಗತಮ್ಪಿ ಧೋವನ್ತಿ, ನ ಚ ತೇನ ಆಪೋ ಅಟ್ಟೀಯತಿ ವಾ ಹರಾಯತಿ ವಾ ಜಿಗುಚ್ಛತಿ ವಾ; ಏವಮೇವ ಖೋ ತ್ವಂ, ರಾಹುಲ, ಆಪೋಸಮಂ ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಆಪೋಸಮಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಮನಾಪಾಮನಾಪಾ ಫಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸನ್ತಿ।
‘‘Āposamaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Āposamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti. Seyyathāpi, rāhula, āpasmiṃ sucimpi dhovanti, asucimpi dhovanti, gūthagatampi dhovanti, muttagatampi dhovanti, kheḷagatampi dhovanti, pubbagatampi dhovanti, lohitagatampi dhovanti, na ca tena āpo aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evameva kho tvaṃ, rāhula, āposamaṃ bhāvanaṃ bhāvehi. Āposamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti.
‘‘ತೇಜೋಸಮಂ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ತೇಜೋಸಮಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಮನಾಪಾಮನಾಪಾ ಫಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ರಾಹುಲ, ತೇಜೋ ಸುಚಿಮ್ಪಿ ದಹತಿ, ಅಸುಚಿಮ್ಪಿ ದಹತಿ, ಗೂಥಗತಮ್ಪಿ ದಹತಿ, ಮುತ್ತಗತಮ್ಪಿ ದಹತಿ, ಖೇಳಗತಮ್ಪಿ ದಹತಿ, ಪುಬ್ಬಗತಮ್ಪಿ ದಹತಿ, ಲೋಹಿತಗತಮ್ಪಿ ದಹತಿ, ನ ಚ ತೇನ ತೇಜೋ ಅಟ್ಟೀಯತಿ ವಾ ಹರಾಯತಿ ವಾ ಜಿಗುಚ್ಛತಿ ವಾ; ಏವಮೇವ ಖೋ ತ್ವಂ, ರಾಹುಲ, ತೇಜೋಸಮಂ ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ತೇಜೋಸಮಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಮನಾಪಾಮನಾಪಾ ಫಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸನ್ತಿ।
‘‘Tejosamaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Tejosamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti. Seyyathāpi, rāhula, tejo sucimpi dahati, asucimpi dahati, gūthagatampi dahati, muttagatampi dahati, kheḷagatampi dahati, pubbagatampi dahati, lohitagatampi dahati, na ca tena tejo aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evameva kho tvaṃ, rāhula, tejosamaṃ bhāvanaṃ bhāvehi. Tejosamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti.
‘‘ವಾಯೋಸಮಂ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ವಾಯೋಸಮಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಮನಾಪಾಮನಾಪಾ ಫಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ರಾಹುಲ, ವಾಯೋ ಸುಚಿಮ್ಪಿ ಉಪವಾಯತಿ, ಅಸುಚಿಮ್ಪಿ ಉಪವಾಯತಿ, ಗೂಥಗತಮ್ಪಿ ಉಪವಾಯತಿ, ಮುತ್ತಗತಮ್ಪಿ ಉಪವಾಯತಿ, ಖೇಳಗತಮ್ಪಿ ಉಪವಾಯತಿ, ಪುಬ್ಬಗತಮ್ಪಿ ಉಪವಾಯತಿ, ಲೋಹಿತಗತಮ್ಪಿ ಉಪವಾಯತಿ, ನ ಚ ತೇನ ವಾಯೋ ಅಟ್ಟೀಯತಿ ವಾ ಹರಾಯತಿ ವಾ ಜಿಗುಚ್ಛತಿ ವಾ; ಏವಮೇವ ಖೋ ತ್ವಂ, ರಾಹುಲ, ವಾಯೋಸಮಂ ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ವಾಯೋಸಮಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಮನಾಪಾಮನಾಪಾ ಫಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸನ್ತಿ।
‘‘Vāyosamaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Vāyosamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti. Seyyathāpi, rāhula, vāyo sucimpi upavāyati, asucimpi upavāyati, gūthagatampi upavāyati, muttagatampi upavāyati, kheḷagatampi upavāyati, pubbagatampi upavāyati, lohitagatampi upavāyati, na ca tena vāyo aṭṭīyati vā harāyati vā jigucchati vā; evameva kho tvaṃ, rāhula, vāyosamaṃ bhāvanaṃ bhāvehi. Vāyosamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti.
‘‘ಆಕಾಸಸಮಂ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಆಕಾಸಸಮಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಮನಾಪಾಮನಾಪಾ ಫಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸನ್ತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ರಾಹುಲ, ಆಕಾಸೋ ನ ಕತ್ಥಚಿ ಪತಿಟ್ಠಿತೋ; ಏವಮೇವ ಖೋ ತ್ವಂ, ರಾಹುಲ, ಆಕಾಸಸಮಂ ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಆಕಾಸಸಮಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಮನಾಪಾಮನಾಪಾ ಫಸ್ಸಾ ಚಿತ್ತಂ ನ ಪರಿಯಾದಾಯ ಠಸ್ಸನ್ತಿ।
‘‘Ākāsasamaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Ākāsasamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti. Seyyathāpi, rāhula, ākāso na katthaci patiṭṭhito; evameva kho tvaṃ, rāhula, ākāsasamaṃ bhāvanaṃ bhāvehi. Ākāsasamañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassanti.
೧೨೦. ‘‘ಮೇತ್ತಂ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಮೇತ್ತಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಯೋ ಬ್ಯಾಪಾದೋ ಸೋ ಪಹೀಯಿಸ್ಸತಿ। ಕರುಣಂ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಕರುಣಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಯಾ ವಿಹೇಸಾ ಸಾ ಪಹೀಯಿಸ್ಸತಿ। ಮುದಿತಂ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಮುದಿತಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಯಾ ಅರತಿ ಸಾ ಪಹೀಯಿಸ್ಸತಿ। ಉಪೇಕ್ಖಂ , ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಉಪೇಕ್ಖಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಯೋ ಪಟಿಘೋ ಸೋ ಪಹೀಯಿಸ್ಸತಿ। ಅಸುಭಂ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಅಸುಭಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಯೋ ರಾಗೋ ಸೋ ಪಹೀಯಿಸ್ಸತಿ। ಅನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಂ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಅನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಞ್ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವಯತೋ ಯೋ ಅಸ್ಮಿಮಾನೋ ಸೋ ಪಹೀಯಿಸ್ಸತಿ।
120. ‘‘Mettaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Mettañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato yo byāpādo so pahīyissati. Karuṇaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Karuṇañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato yā vihesā sā pahīyissati. Muditaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Muditañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato yā arati sā pahīyissati. Upekkhaṃ , rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Upekkhañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato yo paṭigho so pahīyissati. Asubhaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Asubhañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato yo rāgo so pahīyissati. Aniccasaññaṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Aniccasaññañhi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato yo asmimāno so pahīyissati.
೧೨೧. ‘‘ಆನಾಪಾನಸ್ಸತಿಂ, ರಾಹುಲ, ಭಾವನಂ ಭಾವೇಹಿ। ಆನಾಪಾನಸ್ಸತಿ ಹಿ ತೇ, ರಾಹುಲ, ಭಾವಿತಾ ಬಹುಲೀಕತಾ ಮಹಪ್ಫಲಾ ಹೋತಿ ಮಹಾನಿಸಂಸಾ। ಕಥಂ ಭಾವಿತಾ ಚ, ರಾಹುಲ, ಆನಾಪಾನಸ್ಸತಿ, ಕಥಂ ಬಹುಲೀಕತಾ ಮಹಪ್ಫಲಾ ಹೋತಿ ಮಹಾನಿಸಂಸಾ ? ಇಧ, ರಾಹುಲ, ಭಿಕ್ಖು ಅರಞ್ಞಗತೋ ವಾ ರುಕ್ಖಮೂಲಗತೋ ವಾ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಗತೋ ವಾ ನಿಸೀದತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಉಜುಂ ಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ। ಸೋ ಸತೋವ ಅಸ್ಸಸತಿ ಸತೋವ 13 ಪಸ್ಸಸತಿ।
121. ‘‘Ānāpānassatiṃ, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi. Ānāpānassati hi te, rāhula, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Kathaṃ bhāvitā ca, rāhula, ānāpānassati, kathaṃ bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā ? Idha, rāhula, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So satova assasati satova 14 passasati.
‘‘ದೀಘಂ ವಾ ಅಸ್ಸಸನ್ತೋ ‘ದೀಘಂ ಅಸ್ಸಸಾಮೀ’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ದೀಘಂ ವಾ ಪಸ್ಸಸನ್ತೋ ‘ದೀಘಂ ಪಸ್ಸಸಾಮೀ’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ; ರಸ್ಸಂ ವಾ ಅಸ್ಸಸನ್ತೋ ‘ರಸ್ಸಂ ಅಸ್ಸಸಾಮೀ’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ರಸ್ಸಂ ವಾ ಪಸ್ಸಸನ್ತೋ ‘ರಸ್ಸಂ ಪಸ್ಸಸಾಮೀ’ತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ‘ಸಬ್ಬಕಾಯಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಸಬ್ಬಕಾಯಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಪಸ್ಸಮ್ಭಯಂ ಕಾಯಸಙ್ಖಾರಂ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಪಸ್ಸಮ್ಭಯಂ ಕಾಯಸಙ್ಖಾರಂ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ।
‘‘Dīghaṃ vā assasanto ‘dīghaṃ assasāmī’ti pajānāti, dīghaṃ vā passasanto ‘dīghaṃ passasāmī’ti pajānāti; rassaṃ vā assasanto ‘rassaṃ assasāmī’ti pajānāti, rassaṃ vā passasanto ‘rassaṃ passasāmī’ti pajānāti. ‘Sabbakāyappaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati; ‘sabbakāyappaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati; ‘passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assasissāmī’ti sikkhati; ‘passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passasissāmī’ti sikkhati.
‘‘‘ಪೀತಿಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಪೀತಿಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಚಿತ್ತಸಙ್ಖಾರಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಚಿತ್ತಸಙ್ಖಾರಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಪಸ್ಸಮ್ಭಯಂ ಚಿತ್ತಸಙ್ಖಾರಂ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಪಸ್ಸಮ್ಭಯಂ ಚಿತ್ತಸಙ್ಖಾರಂ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ।
‘‘‘Pītippaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati; ‘pītippaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati; ‘sukhappaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati; ‘sukhappaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati; ‘cittasaṅkhārappaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati; ‘cittasaṅkhārappaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati; ‘passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ assasissāmī’ti sikkhati; ‘passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ passasissāmī’ti sikkhati.
‘‘‘ಚಿತ್ತಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಚಿತ್ತಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ ; ‘ಅಭಿಪ್ಪಮೋದಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಅಭಿಪ್ಪಮೋದಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಸಮಾದಹಂ ಚಿತ್ತಂ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಸಮಾದಹಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ವಿಮೋಚಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ವಿಮೋಚಯಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ।
‘‘‘Cittappaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati; ‘cittappaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati ; ‘abhippamodayaṃ cittaṃ assasissāmī’ti sikkhati; ‘abhippamodayaṃ cittaṃ passasissāmī’ti sikkhati; ‘samādahaṃ cittaṃ assasissāmī’ti sikkhati; ‘samādahaṃ cittaṃ passasissāmī’ti sikkhati; ‘vimocayaṃ cittaṃ assasissāmī’ti sikkhati; ‘vimocayaṃ cittaṃ passasissāmī’ti sikkhati.
‘‘‘ಅನಿಚ್ಚಾನುಪಸ್ಸೀ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಅನಿಚ್ಚಾನುಪಸ್ಸೀ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ವಿರಾಗಾನುಪಸ್ಸೀ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ವಿರಾಗಾನುಪಸ್ಸೀ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ನಿರೋಧಾನುಪಸ್ಸೀ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ನಿರೋಧಾನುಪಸ್ಸೀ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾನುಪಸ್ಸೀ ಅಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ; ‘ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾನುಪಸ್ಸೀ ಪಸ್ಸಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಸಿಕ್ಖತಿ।
‘‘‘Aniccānupassī assasissāmī’ti sikkhati; ‘aniccānupassī passasissāmī’ti sikkhati; ‘virāgānupassī assasissāmī’ti sikkhati; ‘virāgānupassī passasissāmī’ti sikkhati; ‘nirodhānupassī assasissāmī’ti sikkhati; ‘nirodhānupassī passasissāmī’ti sikkhati; ‘paṭinissaggānupassī assasissāmī’ti sikkhati; ‘paṭinissaggānupassī passasissāmī’ti sikkhati.
‘‘ಏವಂ ಭಾವಿತಾ ಖೋ, ರಾಹುಲ, ಆನಾಪಾನಸ್ಸತಿ, ಏವಂ ಬಹುಲೀಕತಾ ಮಹಪ್ಫಲಾ ಹೋತಿ ಮಹಾನಿಸಂಸಾ। ಏವಂ ಭಾವಿತಾಯ, ರಾಹುಲ, ಆನಾಪಾನಸ್ಸತಿಯಾ, ಏವಂ ಬಹುಲೀಕತಾಯ ಯೇಪಿ ತೇ ಚರಿಮಕಾ ಅಸ್ಸಾಸಾ ತೇಪಿ ವಿದಿತಾವ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ ನೋ ಅವಿದಿತಾ’’ತಿ।
‘‘Evaṃ bhāvitā kho, rāhula, ānāpānassati, evaṃ bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā. Evaṃ bhāvitāya, rāhula, ānāpānassatiyā, evaṃ bahulīkatāya yepi te carimakā assāsā tepi viditāva nirujjhanti no aviditā’’ti.
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನೋ ಆಯಸ್ಮಾ ರಾಹುಲೋ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದೀತಿ।
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā rāhulo bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
ಮಹಾರಾಹುಲೋವಾದಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।
Mahārāhulovādasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೨. ಮಹಾರಾಹುಲೋವಾದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Mahārāhulovādasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೨. ಮಹಾರಾಹುಲೋವಾದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Mahārāhulovādasuttavaṇṇanā
