Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
၅-၆. မဟာရုက္ခသုတ္တဒ္ဝယဝဏ္ဏနာ
5-6. Mahārukkhasuttadvayavaṇṇanā
၅၅-၅၆. ဩဇံ အဘိဟရန္တီတိ ရသဟရဏိယော ဝိယ ပုရိသသ္သ သရီရေ ရုက္ခမူလာနိ ရုက္ခသ္သ ပထဝီအာပောရသေ ဥပရိ အာရောပေန္တိ။ တေသံ တထာ အာရောပနံ ‘‘ဩဇာယာ’’တိအာဒိနာ ဝိဘာဝေတိ။ ဟတ္ထသတုဗ္ဗေဓမသ္သာတိ ဟတ္ထသတုဗ္ဗေဓော, ဟတ္ထသတံ ဥဗ္ဗိဒ္ဓသ္သပိ။ ဧတ္ထာတိ ဧတိသ္သံ ဝဋ္ဋကထာယံ။ ကမ္မာရောဟနန္တိ ကမ္မပစ္စယော။
55-56.Ojaṃ abhiharantīti rasaharaṇiyo viya purisassa sarīre rukkhamūlāni rukkhassa pathavīāporase upari āropenti. Tesaṃ tathā āropanaṃ ‘‘ojāyā’’tiādinā vibhāveti. Hatthasatubbedhamassāti hatthasatubbedho, hatthasataṃ ubbiddhassapi. Etthāti etissaṃ vaṭṭakathāyaṃ. Kammārohananti kammapaccayo.
ပုန ဧတ္ထာတိ ဧတိသ္သံ ဝိဝဋ္ဋကထာယံ။ ဝဋ္ဋဒုက္ခံ နာသေတုကာမသ္သ ဒဠ္ဟံ ဥပ္ပန္နသံဝေဂဉာဏံ သန္ဓာယ ‘‘ကုဒ္ဒာလော ဝိယာ’’တိ အာဟ။ တတော နိဗ္ဗတ္တိတဉာဏံ သမာဓိပစ္ဆိယာ ဌိတံ နိသ္သာယ ပဝတ္တေတဗ္ဗဝိပသ္သနာရမ္ဘဉာဏံ။ ရုက္ခစ္ဆေဒနဖရသု ဝိယာတိ ဧဝံဘူတသ္သ ဝိပသ္သနာ ဧကန္တတော ဝဋ္ဋစ္ဆေဒာယ ဟောတိယေဝာတိ အာဟ ‘‘ရုက္ခသ္သ။ပေ.။ မနသိကရောန္တသ္သ ပညာ’’တိ။ တတ္ထ ကမ္မဋ္ဌာနန္တိ ဝိပသ္သနာကမ္မဋ္ဌာနံ။ တံ စတုဗ္ဗိဓဝဝတ္ထာနဝသေန ဝီသတိ ပထဝီကောဋ္ဌာသာ, ဒ္ဝာဒသ အာပောကောဋ္ဌာသာ, စတ္တာရော တေဇောကောဋ္ဌာသာ, ဆ ဝာယောကောဋ္ဌာသာတိ ဒ္ဝေစတ္တာလီသာယ ကောဋ္ဌာသေသု။ ဝိညာဏသ္သ စာတိ ဣတိ-သဒ္ဒော အာဒိအတ္ထော ပကာရတ္ထော စ။ တေန ဘူတရူပာနိ ဝိညာဏသမ္ပယုတ္တဓမ္မေ စ သင္ဂဏ္ဟာတိ။ သတ္တသု သပ္ပာယေသု ယသ္သ အလဘန္တသ္သ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဝိဘူတံ ဟုတ္ဝာ န ဥပဋ္ဌာတိ, တံ သန္ဓာယာဟ ‘‘အညတရံ သပ္ပာယ’’န္တိ။ သေသံ သုဝိညေယ္ယမေဝ။
Puna etthāti etissaṃ vivaṭṭakathāyaṃ. Vaṭṭadukkhaṃ nāsetukāmassa daḷhaṃ uppannasaṃvegañāṇaṃ sandhāya ‘‘kuddālo viyā’’ti āha. Tato nibbattitañāṇaṃ samādhipacchiyā ṭhitaṃ nissāya pavattetabbavipassanārambhañāṇaṃ. Rukkhacchedanapharasu viyāti evaṃbhūtassa vipassanā ekantato vaṭṭacchedāya hotiyevāti āha ‘‘rukkhassa…pe… manasikarontassa paññā’’ti. Tattha kammaṭṭhānanti vipassanākammaṭṭhānaṃ. Taṃ catubbidhavavatthānavasena vīsati pathavīkoṭṭhāsā, dvādasa āpokoṭṭhāsā, cattāro tejokoṭṭhāsā, cha vāyokoṭṭhāsāti dvecattālīsāya koṭṭhāsesu. Viññāṇassa cāti iti-saddo ādiattho pakārattho ca. Tena bhūtarūpāni viññāṇasampayuttadhamme ca saṅgaṇhāti. Sattasu sappāyesu yassa alabhantassa kammaṭṭhānaṃ vibhūtaṃ hutvā na upaṭṭhāti, taṃ sandhāyāha ‘‘aññataraṃ sappāya’’nti. Sesaṃ suviññeyyameva.
မဟာရုက္ခသုတ္တဒ္ဝယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Mahārukkhasuttadvayavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya
၅. မဟာရုက္ခသုတ္တံ • 5. Mahārukkhasuttaṃ
၆. ဒုတိယမဟာရုက္ခသုတ္တံ • 6. Dutiyamahārukkhasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)
၅. မဟာရုက္ခသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Mahārukkhasuttavaṇṇanā
၆. ဒုတိယမဟာရုက္ခသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Dutiyamahārukkhasuttavaṇṇanā