Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya

    ౬. మహాసచ్చకసుత్తం

    6. Mahāsaccakasuttaṃ

    ౩౬౪. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా వేసాలియం విహరతి మహావనే కూటాగారసాలాయం. తేన ఖో పన సమయేన భగవా పుబ్బణ్హసమయం సునివత్థో హోతి పత్తచీవరమాదాయ వేసాలిం పిణ్డాయ పవిసితుకామో 1. అథ ఖో సచ్చకో నిగణ్ఠపుత్తో జఙ్ఘావిహారం అనుచఙ్కమమానో అనువిచరమానో యేన మహావనం కూటాగారసాలా తేనుపసఙ్కమి. అద్దసా ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో సచ్చకం నిగణ్ఠపుత్తం దూరతోవ ఆగచ్ఛన్తం. దిస్వాన భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అయం, భన్తే, సచ్చకో నిగణ్ఠపుత్తో ఆగచ్ఛతి భస్సప్పవాదకో పణ్డితవాదో సాధుసమ్మతో బహుజనస్స. ఏసో ఖో, భన్తే, అవణ్ణకామో బుద్ధస్స, అవణ్ణకామో ధమ్మస్స, అవణ్ణకామో సఙ్ఘస్స. సాధు, భన్తే, భగవా ముహుత్తం నిసీదతు అనుకమ్పం ఉపాదాయా’’తి. నిసీది భగవా పఞ్ఞత్తే ఆసనే. అథ ఖో సచ్చకో నిగణ్ఠపుత్తో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవతా సద్ధిం సమ్మోది, సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో సచ్చకో నిగణ్ఠపుత్తో భగవన్తం ఏతదవోచ –

    364. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena bhagavā pubbaṇhasamayaṃ sunivattho hoti pattacīvaramādāya vesāliṃ piṇḍāya pavisitukāmo 2. Atha kho saccako nigaṇṭhaputto jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno yena mahāvanaṃ kūṭāgārasālā tenupasaṅkami. Addasā kho āyasmā ānando saccakaṃ nigaṇṭhaputtaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, bhante, saccako nigaṇṭhaputto āgacchati bhassappavādako paṇḍitavādo sādhusammato bahujanassa. Eso kho, bhante, avaṇṇakāmo buddhassa, avaṇṇakāmo dhammassa, avaṇṇakāmo saṅghassa. Sādhu, bhante, bhagavā muhuttaṃ nisīdatu anukampaṃ upādāyā’’ti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Atha kho saccako nigaṇṭhaputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi, sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho saccako nigaṇṭhaputto bhagavantaṃ etadavoca –

    ౩౬౫. ‘‘సన్తి, భో గోతమ, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా కాయభావనానుయోగమనుయుత్తా విహరన్తి, నో చిత్తభావనం. ఫుసన్తి హి తే, భో గోతమ, సారీరికం దుక్ఖం వేదనం. భూతపుబ్బం, భో గోతమ, సారీరికాయ దుక్ఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠస్స సతో ఊరుక్ఖమ్భోపి నామ భవిస్సతి, హదయమ్పి నామ ఫలిస్సతి, ఉణ్హమ్పి లోహితం ముఖతో ఉగ్గమిస్సతి, ఉమ్మాదమ్పి పాపుణిస్సతి 3 చిత్తక్ఖేపం. తస్స ఖో ఏతం, భో గోతమ, కాయన్వయం చిత్తం హోతి, కాయస్స వసేన వత్తతి. తం కిస్స హేతు? అభావితత్తా చిత్తస్స. సన్తి పన, భో గోతమ, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా చిత్తభావనానుయోగమనుయుత్తా విహరన్తి, నో కాయభావనం. ఫుసన్తి హి తే, భో గోతమ, చేతసికం దుక్ఖం వేదనం. భూతపుబ్బం, భో గోతమ, చేతసికాయ దుక్ఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠస్స సతో ఊరుక్ఖమ్భోపి నామ భవిస్సతి, హదయమ్పి నామ ఫలిస్సతి, ఉణ్హమ్పి లోహితం ముఖతో ఉగ్గమిస్సతి, ఉమ్మాదమ్పి పాపుణిస్సతి చిత్తక్ఖేపం. తస్స ఖో ఏసో, భో గోతమ, చిత్తన్వయో కాయో హోతి, చిత్తస్స వసేన వత్తతి. తం కిస్స హేతు? అభావితత్తా కాయస్స . తస్స మయ్హం, భో గోతమ, ఏవం హోతి – ‘అద్ధా భోతో గోతమస్స సావకా చిత్తభావనానుయోగమనుయుత్తా విహరన్తి, నో కాయభావన’’’న్తి.

    365. ‘‘Santi, bho gotama, eke samaṇabrāhmaṇā kāyabhāvanānuyogamanuyuttā viharanti, no cittabhāvanaṃ. Phusanti hi te, bho gotama, sārīrikaṃ dukkhaṃ vedanaṃ. Bhūtapubbaṃ, bho gotama, sārīrikāya dukkhāya vedanāya phuṭṭhassa sato ūrukkhambhopi nāma bhavissati, hadayampi nāma phalissati, uṇhampi lohitaṃ mukhato uggamissati, ummādampi pāpuṇissati 4 cittakkhepaṃ. Tassa kho etaṃ, bho gotama, kāyanvayaṃ cittaṃ hoti, kāyassa vasena vattati. Taṃ kissa hetu? Abhāvitattā cittassa. Santi pana, bho gotama, eke samaṇabrāhmaṇā cittabhāvanānuyogamanuyuttā viharanti, no kāyabhāvanaṃ. Phusanti hi te, bho gotama, cetasikaṃ dukkhaṃ vedanaṃ. Bhūtapubbaṃ, bho gotama, cetasikāya dukkhāya vedanāya phuṭṭhassa sato ūrukkhambhopi nāma bhavissati, hadayampi nāma phalissati, uṇhampi lohitaṃ mukhato uggamissati, ummādampi pāpuṇissati cittakkhepaṃ. Tassa kho eso, bho gotama, cittanvayo kāyo hoti, cittassa vasena vattati. Taṃ kissa hetu? Abhāvitattā kāyassa . Tassa mayhaṃ, bho gotama, evaṃ hoti – ‘addhā bhoto gotamassa sāvakā cittabhāvanānuyogamanuyuttā viharanti, no kāyabhāvana’’’nti.

    ౩౬౬. ‘‘కిన్తి పన తే, అగ్గివేస్సన, కాయభావనా సుతా’’తి? ‘‘సేయ్యథిదం – నన్దో వచ్ఛో, కిసో సంకిచ్చో, మక్ఖలి గోసాలో – ఏతేహి, భో గోతమ, అచేలకా ముత్తాచారా హత్థాపలేఖనా నఏహిభద్దన్తికా నతిట్ఠభద్దన్తికా 5 న అభిహటం న ఉద్దిస్సకతం న నిమన్తనం సాదియన్తి, తే న కుమ్భిముఖా పటిగ్గణ్హన్తి న కళోపిముఖా పటిగ్గణ్హన్తి న ఏళకమన్తరం న దణ్డమన్తరం న ముసలమన్తరం న ద్విన్నం భుఞ్జమానానం న గబ్భినియా న పాయమానాయ న పురిసన్తరగతాయ న సఙ్కిత్తీసు న యత్థ సా ఉపట్ఠితో హోతి న యత్థ మక్ఖికా సణ్డసణ్డచారినీ , న మచ్ఛం న మంసం న సురం న మేరయం న థుసోదకం పివన్తి. తే ఏకాగారికా వా హోన్తి ఏకాలోపికా, ద్వాగారికా వా హోన్తి ద్వాలోపికా…పే॰… సత్తాగారికా వా హోన్తి సత్తాలోపికా. ఏకిస్సాపి దత్తియా యాపేన్తి, ద్వీహిపి దత్తీహి యాపేన్తి…పే॰… సత్తహిపి దత్తీహి యాపేన్తి. ఏకాహికమ్పి ఆహారం ఆహారేన్తి, ద్వీహికమ్పి ఆహారం ఆహారేన్తి…పే॰… సత్తాహికమ్పి ఆహారం ఆహారేన్తి. ఇతి ఏవరూపం అద్ధమాసికమ్పి పరియాయభత్తభోజనానుయోగమనుయుత్తా విహరన్తీ’’తి.

    366. ‘‘Kinti pana te, aggivessana, kāyabhāvanā sutā’’ti? ‘‘Seyyathidaṃ – nando vaccho, kiso saṃkicco, makkhali gosālo – etehi, bho gotama, acelakā muttācārā hatthāpalekhanā naehibhaddantikā natiṭṭhabhaddantikā 6 na abhihaṭaṃ na uddissakataṃ na nimantanaṃ sādiyanti, te na kumbhimukhā paṭiggaṇhanti na kaḷopimukhā paṭiggaṇhanti na eḷakamantaraṃ na daṇḍamantaraṃ na musalamantaraṃ na dvinnaṃ bhuñjamānānaṃ na gabbhiniyā na pāyamānāya na purisantaragatāya na saṅkittīsu na yattha sā upaṭṭhito hoti na yattha makkhikā saṇḍasaṇḍacārinī , na macchaṃ na maṃsaṃ na suraṃ na merayaṃ na thusodakaṃ pivanti. Te ekāgārikā vā honti ekālopikā, dvāgārikā vā honti dvālopikā…pe… sattāgārikā vā honti sattālopikā. Ekissāpi dattiyā yāpenti, dvīhipi dattīhi yāpenti…pe… sattahipi dattīhi yāpenti. Ekāhikampi āhāraṃ āhārenti, dvīhikampi āhāraṃ āhārenti…pe… sattāhikampi āhāraṃ āhārenti. Iti evarūpaṃ addhamāsikampi pariyāyabhattabhojanānuyogamanuyuttā viharantī’’ti.

    ‘‘కిం పన తే, అగ్గివేస్సన, తావతకేనేవ యాపేన్తీ’’తి? ‘‘నో హిదం, భో గోతమ. అప్పేకదా, భో గోతమ, ఉళారాని ఉళారాని ఖాదనీయాని ఖాదన్తి, ఉళారాని ఉళారాని భోజనాని భుఞ్జన్తి, ఉళారాని ఉళారాని సాయనీయాని సాయన్తి, ఉళారాని ఉళారాని పానాని పివన్తి. తే ఇమం కాయం బలం గాహేన్తి నామ, బ్రూహేన్తి నామ, మేదేన్తి నామా’’తి.

    ‘‘Kiṃ pana te, aggivessana, tāvatakeneva yāpentī’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama. Appekadā, bho gotama, uḷārāni uḷārāni khādanīyāni khādanti, uḷārāni uḷārāni bhojanāni bhuñjanti, uḷārāni uḷārāni sāyanīyāni sāyanti, uḷārāni uḷārāni pānāni pivanti. Te imaṃ kāyaṃ balaṃ gāhenti nāma, brūhenti nāma, medenti nāmā’’ti.

    ‘‘యం ఖో తే, అగ్గివేస్సన, పురిమం పహాయ పచ్ఛా ఉపచినన్తి, ఏవం ఇమస్స కాయస్స ఆచయాపచయో హోతి. కిన్తి పన తే, అగ్గివేస్సన, చిత్తభావనా సుతా’’తి? చిత్తభావనాయ ఖో సచ్చకో నిగణ్ఠపుత్తో భగవతా పుట్ఠో సమానో న సమ్పాయాసి.

    ‘‘Yaṃ kho te, aggivessana, purimaṃ pahāya pacchā upacinanti, evaṃ imassa kāyassa ācayāpacayo hoti. Kinti pana te, aggivessana, cittabhāvanā sutā’’ti? Cittabhāvanāya kho saccako nigaṇṭhaputto bhagavatā puṭṭho samāno na sampāyāsi.

    ౩౬౭. అథ ఖో భగవా సచ్చకం నిగణ్ఠపుత్తం ఏతదవోచ – ‘‘యాపి ఖో తే ఏసా, అగ్గివేస్సన, పురిమా కాయభావనా భాసితా సాపి అరియస్స వినయే నో ధమ్మికా కాయభావనా. కాయభావనమ్పి 7 ఖో త్వం, అగ్గివేస్సన, న అఞ్ఞాసి, కుతో పన త్వం చిత్తభావనం జానిస్ససి ? అపి చ, అగ్గివేస్సన, యథా అభావితకాయో చ హోతి అభావితచిత్తో చ, భావితకాయో చ హోతి భావితచిత్తో చ. తం సుణాహి, సాధుకం మనసి కరోహి, భాసిస్సామీ’’తి. ‘‘ఏవం, భో’’తి ఖో సచ్చకో నిగణ్ఠపుత్తో భగవతో పచ్చస్సోసి. భగవా ఏతదవోచ –

    367. Atha kho bhagavā saccakaṃ nigaṇṭhaputtaṃ etadavoca – ‘‘yāpi kho te esā, aggivessana, purimā kāyabhāvanā bhāsitā sāpi ariyassa vinaye no dhammikā kāyabhāvanā. Kāyabhāvanampi 8 kho tvaṃ, aggivessana, na aññāsi, kuto pana tvaṃ cittabhāvanaṃ jānissasi ? Api ca, aggivessana, yathā abhāvitakāyo ca hoti abhāvitacitto ca, bhāvitakāyo ca hoti bhāvitacitto ca. Taṃ suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho saccako nigaṇṭhaputto bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –

    ౩౬౮. ‘‘కథఞ్చ , అగ్గివేస్సన, అభావితకాయో చ హోతి అభావితచిత్తో చ? ఇధ, అగ్గివేస్సన, అస్సుతవతో పుథుజ్జనస్స ఉప్పజ్జతి సుఖా వేదనా. సో సుఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో సుఖసారాగీ చ హోతి సుఖసారాగితఞ్చ ఆపజ్జతి. తస్స సా సుఖా వేదనా నిరుజ్ఝతి. సుఖాయ వేదనాయ నిరోధా ఉప్పజ్జతి దుక్ఖా వేదనా. సో దుక్ఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో సోచతి కిలమతి పరిదేవతి ఉరత్తాళిం కన్దతి సమ్మోహం ఆపజ్జతి. తస్స ఖో ఏసా, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నాపి సుఖా వేదనా చిత్తం పరియాదాయ తిట్ఠతి అభావితత్తా కాయస్స, ఉప్పన్నాపి దుక్ఖా వేదనా చిత్తం పరియాదాయ తిట్ఠతి అభావితత్తా చిత్తస్స. యస్స కస్సచి, అగ్గివేస్సన, ఏవం ఉభతోపక్ఖం ఉప్పన్నాపి సుఖా వేదనా చిత్తం పరియాదాయ తిట్ఠతి అభావితత్తా కాయస్స, ఉప్పన్నాపి దుక్ఖా వేదనా చిత్తం పరియాదాయ తిట్ఠతి అభావితత్తా చిత్తస్స, ఏవం ఖో, అగ్గివేస్సన, అభావితకాయో చ హోతి అభావితచిత్తో చ.

    368. ‘‘Kathañca , aggivessana, abhāvitakāyo ca hoti abhāvitacitto ca? Idha, aggivessana, assutavato puthujjanassa uppajjati sukhā vedanā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno sukhasārāgī ca hoti sukhasārāgitañca āpajjati. Tassa sā sukhā vedanā nirujjhati. Sukhāya vedanāya nirodhā uppajjati dukkhā vedanā. So dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati sammohaṃ āpajjati. Tassa kho esā, aggivessana, uppannāpi sukhā vedanā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati abhāvitattā kāyassa, uppannāpi dukkhā vedanā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati abhāvitattā cittassa. Yassa kassaci, aggivessana, evaṃ ubhatopakkhaṃ uppannāpi sukhā vedanā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati abhāvitattā kāyassa, uppannāpi dukkhā vedanā cittaṃ pariyādāya tiṭṭhati abhāvitattā cittassa, evaṃ kho, aggivessana, abhāvitakāyo ca hoti abhāvitacitto ca.

    ౩౬౯. ‘‘కథఞ్చ, అగ్గివేస్సన, భావితకాయో చ హోతి భావితచిత్తో చ? ఇధ, అగ్గివేస్సన, సుతవతో అరియసావకస్స ఉప్పజ్జతి సుఖా వేదనా. సో సుఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో న సుఖసారాగీ చ హోతి, న సుఖసారాగితఞ్చ ఆపజ్జతి. తస్స సా సుఖా వేదనా నిరుజ్ఝతి. సుఖాయ వేదనాయ నిరోధా ఉప్పజ్జతి దుక్ఖా వేదనా. సో దుక్ఖాయ వేదనాయ ఫుట్ఠో సమానో న సోచతి న కిలమతి న పరిదేవతి న ఉరత్తాళిం కన్దతి న సమ్మోహం ఆపజ్జతి. తస్స ఖో ఏసా, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నాపి సుఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి భావితత్తా కాయస్స, ఉప్పన్నాపి దుక్ఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి భావితత్తా చిత్తస్స. యస్స కస్సచి, అగ్గివేస్సన, ఏవం ఉభతోపక్ఖం ఉప్పన్నాపి సుఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి భావితత్తా కాయస్స, ఉప్పన్నాపి దుక్ఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి భావితత్తా చిత్తస్స. ఏవం ఖో, అగ్గివేస్సన, భావితకాయో చ హోతి భావితచిత్తో చా’’తి.

    369. ‘‘Kathañca, aggivessana, bhāvitakāyo ca hoti bhāvitacitto ca? Idha, aggivessana, sutavato ariyasāvakassa uppajjati sukhā vedanā. So sukhāya vedanāya phuṭṭho samāno na sukhasārāgī ca hoti, na sukhasārāgitañca āpajjati. Tassa sā sukhā vedanā nirujjhati. Sukhāya vedanāya nirodhā uppajjati dukkhā vedanā. So dukkhāya vedanāya phuṭṭho samāno na socati na kilamati na paridevati na urattāḷiṃ kandati na sammohaṃ āpajjati. Tassa kho esā, aggivessana, uppannāpi sukhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati bhāvitattā kāyassa, uppannāpi dukkhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati bhāvitattā cittassa. Yassa kassaci, aggivessana, evaṃ ubhatopakkhaṃ uppannāpi sukhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati bhāvitattā kāyassa, uppannāpi dukkhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati bhāvitattā cittassa. Evaṃ kho, aggivessana, bhāvitakāyo ca hoti bhāvitacitto cā’’ti.

    ౩౭౦. ‘‘ఏవం పసన్నో అహం భోతో గోతమస్స! భవఞ్హి గోతమో భావితకాయో చ హోతి భావితచిత్తో చా’’తి . ‘‘అద్ధా ఖో తే అయం, అగ్గివేస్సన, ఆసజ్జ ఉపనీయ వాచా భాసితా, అపి చ తే అహం బ్యాకరిస్సామి . యతో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితో, తం వత మే ఉప్పన్నా వా సుఖా వేదనా చిత్తం పరియాదాయ ఠస్సతి, ఉప్పన్నా వా దుక్ఖా వేదనా చిత్తం పరియాదాయ ఠస్సతీతి నేతం ఠానం 9 విజ్జతీ’’తి.

    370. ‘‘Evaṃ pasanno ahaṃ bhoto gotamassa! Bhavañhi gotamo bhāvitakāyo ca hoti bhāvitacitto cā’’ti . ‘‘Addhā kho te ayaṃ, aggivessana, āsajja upanīya vācā bhāsitā, api ca te ahaṃ byākarissāmi . Yato kho ahaṃ, aggivessana, kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, taṃ vata me uppannā vā sukhā vedanā cittaṃ pariyādāya ṭhassati, uppannā vā dukkhā vedanā cittaṃ pariyādāya ṭhassatīti netaṃ ṭhānaṃ 10 vijjatī’’ti.

    ‘‘న హి నూన 11 భోతో గోతమస్స ఉప్పజ్జతి తథారూపా సుఖా వేదనా యథారూపా ఉప్పన్నా సుఖా వేదనా చిత్తం పరియాదాయ తిట్ఠేయ్య; న హి నూన భోతో గోతమస్స ఉప్పజ్జతి తథారూపా దుక్ఖా వేదనా యథారూపా ఉప్పన్నా దుక్ఖా వేదనా చిత్తం పరియాదాయ తిట్ఠేయ్యా’’తి.

    ‘‘Na hi nūna 12 bhoto gotamassa uppajjati tathārūpā sukhā vedanā yathārūpā uppannā sukhā vedanā cittaṃ pariyādāya tiṭṭheyya; na hi nūna bhoto gotamassa uppajjati tathārūpā dukkhā vedanā yathārūpā uppannā dukkhā vedanā cittaṃ pariyādāya tiṭṭheyyā’’ti.

    ౩౭౧. ‘‘కిఞ్హి నో సియా, అగ్గివేస్సన? ఇధ మే, అగ్గివేస్సన, పుబ్బేవ సమ్బోధా అనభిసమ్బుద్ధస్స బోధిసత్తస్సేవ సతో ఏతదహోసి – ‘సమ్బాధో ఘరావాసో రజాపథో, అబ్భోకాసో పబ్బజ్జా. నయిదం సుకరం అగారం అజ్ఝావసతా ఏకన్తపరిపుణ్ణం ఏకన్తపరిసుద్ధం సఙ్ఖలిఖితం బ్రహ్మచరియం చరితుం. యంనూనాహం కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజేయ్య’న్తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, అపరేన సమయేన దహరోవ సమానో, సుసుకాళకేసో భద్రేన యోబ్బనేన సమన్నాగతో పఠమేన వయసా, అకామకానం మాతాపితూనం అస్సుముఖానం రుదన్తానం, కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజిం. సో ఏవం పబ్బజితో సమానో కింకుసలగవేసీ అనుత్తరం సన్తివరపదం పరియేసమానో యేన ఆళారో కాలామో తేనుపసఙ్కమిం; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆళారం కాలామం ఏతదవోచం – ‘ఇచ్ఛామహం, ఆవుసో కాలామ, ఇమస్మిం ధమ్మవినయే బ్రహ్మచరియం చరితు’న్తి. ఏవం వుత్తే, అగ్గివేస్సన, ఆళారో కాలామో మం ఏతదవోచ – ‘విహరతాయస్మా, తాదిసో అయం ధమ్మో యత్థ విఞ్ఞూ పురిసో నచిరస్సేవ సకం ఆచరియకం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరేయ్యా’తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, నచిరస్సేవ ఖిప్పమేవ తం ధమ్మం పరియాపుణిం. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, తావతకేనేవ ఓట్ఠపహతమత్తేన లపితలాపనమత్తేన ఞాణవాదఞ్చ వదామి థేరవాదఞ్చ, ‘జానామి పస్సామీ’తి చ పటిజానామి, అహఞ్చేవ అఞ్ఞే చ. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘న ఖో ఆళారో కాలామో ఇమం ధమ్మం కేవలం సద్ధామత్తకేన సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరామీతి పవేదేతి, అద్ధా ఆళారో కాలామో ఇమం ధమ్మం జానం పస్సం విహరతీ’’’తి.

    371. ‘‘Kiñhi no siyā, aggivessana? Idha me, aggivessana, pubbeva sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi – ‘sambādho gharāvāso rajāpatho, abbhokāso pabbajjā. Nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti. So kho ahaṃ, aggivessana, aparena samayena daharova samāno, susukāḷakeso bhadrena yobbanena samannāgato paṭhamena vayasā, akāmakānaṃ mātāpitūnaṃ assumukhānaṃ rudantānaṃ, kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajiṃ. So evaṃ pabbajito samāno kiṃkusalagavesī anuttaraṃ santivarapadaṃ pariyesamāno yena āḷāro kālāmo tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā āḷāraṃ kālāmaṃ etadavocaṃ – ‘icchāmahaṃ, āvuso kālāma, imasmiṃ dhammavinaye brahmacariyaṃ caritu’nti. Evaṃ vutte, aggivessana, āḷāro kālāmo maṃ etadavoca – ‘viharatāyasmā, tādiso ayaṃ dhammo yattha viññū puriso nacirasseva sakaṃ ācariyakaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyā’ti. So kho ahaṃ, aggivessana, nacirasseva khippameva taṃ dhammaṃ pariyāpuṇiṃ. So kho ahaṃ, aggivessana, tāvatakeneva oṭṭhapahatamattena lapitalāpanamattena ñāṇavādañca vadāmi theravādañca, ‘jānāmi passāmī’ti ca paṭijānāmi, ahañceva aññe ca. Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘na kho āḷāro kālāmo imaṃ dhammaṃ kevalaṃ saddhāmattakena sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmīti pavedeti, addhā āḷāro kālāmo imaṃ dhammaṃ jānaṃ passaṃ viharatī’’’ti.

    ‘‘అథ ఖ్వాహం, అగ్గివేస్సన, యేన ఆళారో కాలామో తేనుపసఙ్కమిం; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆళారం కాలామం ఏతదవోచం – ‘కిత్తావతా నో, ఆవుసో కాలామ, ఇమం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరామీతి పవేదేసీ’తి? ఏవం వుత్తే, అగ్గివేస్సన, ఆళారో కాలామో ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనం పవేదేసి. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘న ఖో ఆళారస్సేవ కాలామస్స అత్థి సద్ధా, మయ్హంపత్థి సద్ధా; న ఖో ఆళారస్సేవ కాలామస్స అత్థి వీరియం, మయ్హంపత్థి వీరియం; న ఖో ఆళారస్సేవ కాలామస్స అత్థి సతి, మయ్హంపత్థి సతి; న ఖో ఆళారస్సేవ కాలామస్స అత్థి సమాధి, మయ్హంపత్థి సమాధి; న ఖో ఆళారస్సేవ కాలామస్స అత్థి పఞ్ఞా, మయ్హంపత్థి పఞ్ఞా; యంనూనాహం యం ధమ్మం ఆళారో కాలామో సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరామీతి పవేదేతి తస్స ధమ్మస్స సచ్ఛికిరియాయ పదహేయ్య’న్తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, నచిరస్సేవ ఖిప్పమేవ తం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహాసిం.

    ‘‘Atha khvāhaṃ, aggivessana, yena āḷāro kālāmo tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā āḷāraṃ kālāmaṃ etadavocaṃ – ‘kittāvatā no, āvuso kālāma, imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmīti pavedesī’ti? Evaṃ vutte, aggivessana, āḷāro kālāmo ākiñcaññāyatanaṃ pavedesi. Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘na kho āḷārasseva kālāmassa atthi saddhā, mayhaṃpatthi saddhā; na kho āḷārasseva kālāmassa atthi vīriyaṃ, mayhaṃpatthi vīriyaṃ; na kho āḷārasseva kālāmassa atthi sati, mayhaṃpatthi sati; na kho āḷārasseva kālāmassa atthi samādhi, mayhaṃpatthi samādhi; na kho āḷārasseva kālāmassa atthi paññā, mayhaṃpatthi paññā; yaṃnūnāhaṃ yaṃ dhammaṃ āḷāro kālāmo sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmīti pavedeti tassa dhammassa sacchikiriyāya padaheyya’nti. So kho ahaṃ, aggivessana, nacirasseva khippameva taṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsiṃ.

    ‘‘అథ ఖ్వాహం, అగ్గివేస్సన, యేన ఆళారో కాలామో తేనుపసఙ్కమిం; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆళారం కాలామం ఏతదవోచం – ‘ఏత్తావతా నో, ఆవుసో కాలామ , ఇమం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ పవేదేసీ’తి? ‘ఏత్తావతా ఖో అహం, ఆవుసో, ఇమం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ పవేదేమీ’తి. ‘అహమ్పి ఖో, ఆవుసో, ఏత్తావతా ఇమం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరామీ’తి. ‘లాభా నో, ఆవుసో, సులద్ధం నో, ఆవుసో, యే మయం ఆయస్మన్తం తాదిసం సబ్రహ్మచారిం పస్సామ. ఇతి యాహం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ పవేదేమి తం త్వం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరసి; యం త్వం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరసి తమహం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ పవేదేమి. ఇతి యాహం ధమ్మం జానామి తం త్వం ధమ్మం జానాసి; యం త్వం ధమ్మం జానాసి తమహం ధమ్మం జానామి. ఇతి యాదిసో అహం తాదిసో తువం, యాదిసో తువం తాదిసో అహం. ఏహి దాని, ఆవుసో, ఉభోవ సన్తా ఇమం గణం పరిహరామా’తి. ఇతి ఖో, అగ్గివేస్సన, ఆళారో కాలామో ఆచరియో మే సమానో (అత్తనో) 13 అన్తేవాసిం మం సమానం అత్తనా సమసమం ఠపేసి, ఉళారాయ చ మం పూజాయ పూజేసి. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘నాయం ధమ్మో నిబ్బిదాయ న విరాగాయ న నిరోధాయ న ఉపసమాయ న అభిఞ్ఞాయ న సమ్బోధాయ న నిబ్బానాయ సంవత్తతి, యావదేవ ఆకిఞ్చఞ్ఞాయతనూపపత్తియా’తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, తం ధమ్మం అనలఙ్కరిత్వా తస్మా ధమ్మా నిబ్బిజ్జ అపక్కమిం.

    ‘‘Atha khvāhaṃ, aggivessana, yena āḷāro kālāmo tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā āḷāraṃ kālāmaṃ etadavocaṃ – ‘ettāvatā no, āvuso kālāma , imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedesī’ti? ‘Ettāvatā kho ahaṃ, āvuso, imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedemī’ti. ‘Ahampi kho, āvuso, ettāvatā imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmī’ti. ‘Lābhā no, āvuso, suladdhaṃ no, āvuso, ye mayaṃ āyasmantaṃ tādisaṃ sabrahmacāriṃ passāma. Iti yāhaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedemi taṃ tvaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharasi; yaṃ tvaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharasi tamahaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedemi. Iti yāhaṃ dhammaṃ jānāmi taṃ tvaṃ dhammaṃ jānāsi; yaṃ tvaṃ dhammaṃ jānāsi tamahaṃ dhammaṃ jānāmi. Iti yādiso ahaṃ tādiso tuvaṃ, yādiso tuvaṃ tādiso ahaṃ. Ehi dāni, āvuso, ubhova santā imaṃ gaṇaṃ pariharāmā’ti. Iti kho, aggivessana, āḷāro kālāmo ācariyo me samāno (attano) 14 antevāsiṃ maṃ samānaṃ attanā samasamaṃ ṭhapesi, uḷārāya ca maṃ pūjāya pūjesi. Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘nāyaṃ dhammo nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati, yāvadeva ākiñcaññāyatanūpapattiyā’ti. So kho ahaṃ, aggivessana, taṃ dhammaṃ analaṅkaritvā tasmā dhammā nibbijja apakkamiṃ.

    ౩౭౨. ‘‘సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, కింకుసలగవేసీ అనుత్తరం సన్తివరపదం పరియేసమానో యేన ఉదకో రామపుత్తో తేనుపసఙ్కమిం; ఉపసఙ్కమిత్వా ఉదకం రామపుత్తం ఏతదవోచం – ‘ఇచ్ఛామహం, ఆవుసో 15 ఇమస్మిం ధమ్మవినయే బ్రహ్మచరియం చరితు’న్తి. ఏవం వుత్తే, అగ్గివేస్సన, ఉదకో రామపుత్తో మం ఏతదవోచ – ‘విహరతాయస్మా, తాదిసో అయం ధమ్మో యత్థ విఞ్ఞూ పురిసో నచిరస్సేవ సకం ఆచరియకం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరేయ్యా’తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, నచిరస్సేవ ఖిప్పమేవ తం ధమ్మం పరియాపుణిం. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, తావతకేనేవ ఓట్ఠపహతమత్తేన లపితలాపనమత్తేన ఞాణవాదఞ్చ వదామి థేరవాదఞ్చ, ‘జానామి పస్సామీ’తి చ పటిజానామి, అహఞ్చేవ అఞ్ఞే చ. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘న ఖో రామో ఇమం ధమ్మం కేవలం సద్ధామత్తకేన సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరామీతి పవేదేసి. అద్ధా రామో ఇమం ధమ్మం జానం పస్సం విహాసీ’తి. అథ ఖ్వాహం, అగ్గివేస్సన, యేన ఉదకో రామపుత్తో తేనుపసఙ్కమిం; ఉపసఙ్కమిత్వా ఉదకం రామపుత్తం ఏతదవోచం – ‘కిత్తావతా నో, ఆవుసో రామో, ఇమం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరామీతి పవేదేసీ’తి? ఏవం వుత్తే, అగ్గివేస్సన, ఉదకో రామపుత్తో నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనం పవేదేసి. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘న ఖో రామస్సేవ అహోసి సద్ధా, మయ్హంపత్థి సద్ధా; న ఖో రామస్సేవ అహోసి వీరియం, మయ్హంపత్థి వీరియం; న ఖో రామస్సేవ అహోసి సతి, మయ్హంపత్థి సతి; న ఖో రామస్సేవ అహోసి సమాధి, మయ్హంపత్థి సమాధి; న ఖో రామస్సేవ అహోసి పఞ్ఞా, మయ్హంపత్థి పఞ్ఞా; యంనూనాహం యం ధమ్మం రామో సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరామీతి పవేదేసి తస్స ధమ్మస్స సచ్ఛికిరియాయ పదహేయ్య’న్తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, నచిరస్సేవ ఖిప్పమేవ తం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహాసిం.

    372. ‘‘So kho ahaṃ, aggivessana, kiṃkusalagavesī anuttaraṃ santivarapadaṃ pariyesamāno yena udako rāmaputto tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā udakaṃ rāmaputtaṃ etadavocaṃ – ‘icchāmahaṃ, āvuso 16 imasmiṃ dhammavinaye brahmacariyaṃ caritu’nti. Evaṃ vutte, aggivessana, udako rāmaputto maṃ etadavoca – ‘viharatāyasmā, tādiso ayaṃ dhammo yattha viññū puriso nacirasseva sakaṃ ācariyakaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyā’ti. So kho ahaṃ, aggivessana, nacirasseva khippameva taṃ dhammaṃ pariyāpuṇiṃ. So kho ahaṃ, aggivessana, tāvatakeneva oṭṭhapahatamattena lapitalāpanamattena ñāṇavādañca vadāmi theravādañca, ‘jānāmi passāmī’ti ca paṭijānāmi, ahañceva aññe ca. Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘na kho rāmo imaṃ dhammaṃ kevalaṃ saddhāmattakena sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmīti pavedesi. Addhā rāmo imaṃ dhammaṃ jānaṃ passaṃ vihāsī’ti. Atha khvāhaṃ, aggivessana, yena udako rāmaputto tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā udakaṃ rāmaputtaṃ etadavocaṃ – ‘kittāvatā no, āvuso rāmo, imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmīti pavedesī’ti? Evaṃ vutte, aggivessana, udako rāmaputto nevasaññānāsaññāyatanaṃ pavedesi. Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘na kho rāmasseva ahosi saddhā, mayhaṃpatthi saddhā; na kho rāmasseva ahosi vīriyaṃ, mayhaṃpatthi vīriyaṃ; na kho rāmasseva ahosi sati, mayhaṃpatthi sati; na kho rāmasseva ahosi samādhi, mayhaṃpatthi samādhi; na kho rāmasseva ahosi paññā, mayhaṃpatthi paññā; yaṃnūnāhaṃ yaṃ dhammaṃ rāmo sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmīti pavedesi tassa dhammassa sacchikiriyāya padaheyya’nti. So kho ahaṃ, aggivessana, nacirasseva khippameva taṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsiṃ.

    ‘‘అథ ఖ్వాహం, అగ్గివేస్సన, యేన ఉదకో రామపుత్తో తేనుపసఙ్కమిం; ఉపసఙ్కమిత్వా ఉదకం రామపుత్తం ఏతదవోచం – ‘ఏత్తావతా నో, ఆవుసో, రామో ఇమం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ పవేదేసీ’తి? ‘ఏత్తావతా ఖో, ఆవుసో, రామో ఇమం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ పవేదేసీ’తి. ‘అహమ్పి ఖో, ఆవుసో, ఏత్తావతా ఇమం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరామీ’తి. ‘లాభా నో, ఆవుసో, సులద్ధం నో, ఆవుసో, యే మయం ఆయస్మన్తం తాదిసం సబ్రహ్మచారిం పస్సామ. ఇతి యం ధమ్మం రామో సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ పవేదేసి, తం త్వం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరసి; యం త్వం ధమ్మం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరసి, తం ధమ్మం రామో సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ పవేదేసి. ఇతి యం ధమ్మం రామో అభిఞ్ఞాసి తం త్వం ధమ్మం జానాసి; యం త్వం ధమ్మం జానాసి తం ధమ్మం రామో అభిఞ్ఞాసి. ఇతి యాదిసో రామో అహోసి తాదిసో తువం; యాదిసో తువం తాదిసో రామో అహోసి. ఏహి దాని, ఆవుసో, తువం ఇమం గణం పరిహరా’తి. ఇతి ఖో, అగ్గివేస్సన, ఉదకో రామపుత్తో సబ్రహ్మచారీ మే సమానో ఆచరియట్ఠానే చ మం ఠపేసి, ఉళారాయ చ మం పూజాయ పూజేసి. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘నాయం ధమ్మో నిబ్బిదాయ న విరాగాయ న నిరోధాయ న ఉపసమాయ న అభిఞ్ఞాయ న సమ్బోధాయ న నిబ్బానాయ సంవత్తతి, యావదేవ నేవసఞ్ఞానాసఞ్ఞాయతనూపపత్తియా’తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, తం ధమ్మం అనలఙ్కరిత్వా తస్మా ధమ్మా నిబ్బిజ్జ అపక్కమిం.

    ‘‘Atha khvāhaṃ, aggivessana, yena udako rāmaputto tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā udakaṃ rāmaputtaṃ etadavocaṃ – ‘ettāvatā no, āvuso, rāmo imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedesī’ti? ‘Ettāvatā kho, āvuso, rāmo imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedesī’ti. ‘Ahampi kho, āvuso, ettāvatā imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmī’ti. ‘Lābhā no, āvuso, suladdhaṃ no, āvuso, ye mayaṃ āyasmantaṃ tādisaṃ sabrahmacāriṃ passāma. Iti yaṃ dhammaṃ rāmo sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedesi, taṃ tvaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharasi; yaṃ tvaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharasi, taṃ dhammaṃ rāmo sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedesi. Iti yaṃ dhammaṃ rāmo abhiññāsi taṃ tvaṃ dhammaṃ jānāsi; yaṃ tvaṃ dhammaṃ jānāsi taṃ dhammaṃ rāmo abhiññāsi. Iti yādiso rāmo ahosi tādiso tuvaṃ; yādiso tuvaṃ tādiso rāmo ahosi. Ehi dāni, āvuso, tuvaṃ imaṃ gaṇaṃ pariharā’ti. Iti kho, aggivessana, udako rāmaputto sabrahmacārī me samāno ācariyaṭṭhāne ca maṃ ṭhapesi, uḷārāya ca maṃ pūjāya pūjesi. Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘nāyaṃ dhammo nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati, yāvadeva nevasaññānāsaññāyatanūpapattiyā’ti. So kho ahaṃ, aggivessana, taṃ dhammaṃ analaṅkaritvā tasmā dhammā nibbijja apakkamiṃ.

    ౩౭౩. ‘‘సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, కింకుసలగవేసీ అనుత్తరం సన్తివరపదం పరియేసమానో మగధేసు అనుపుబ్బేన చారికం చరమానో యేన ఉరువేలా సేనానిగమో తదవసరిం. తత్థద్దసం రమణీయం భూమిభాగం, పాసాదికఞ్చ వనసణ్డం, నదిఞ్చ సన్దన్తిం సేతకం సుపతిత్థం రమణీయం, సమన్తా చ గోచరగామం. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘రమణీయో వత, భో, భూమిభాగో, పాసాదికో చ వనసణ్డో, నదీ చ సన్దతి సేతకా సుపతిత్థా రమణీయా, సమన్తా చ గోచరగామో. అలం వతిదం కులపుత్తస్స పధానత్థికస్స పధానాయా’తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, తత్థేవ నిసీదిం ‘అలమిదం పధానాయా’తి.

    373. ‘‘So kho ahaṃ, aggivessana, kiṃkusalagavesī anuttaraṃ santivarapadaṃ pariyesamāno magadhesu anupubbena cārikaṃ caramāno yena uruvelā senānigamo tadavasariṃ. Tatthaddasaṃ ramaṇīyaṃ bhūmibhāgaṃ, pāsādikañca vanasaṇḍaṃ, nadiñca sandantiṃ setakaṃ supatitthaṃ ramaṇīyaṃ, samantā ca gocaragāmaṃ. Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘ramaṇīyo vata, bho, bhūmibhāgo, pāsādiko ca vanasaṇḍo, nadī ca sandati setakā supatitthā ramaṇīyā, samantā ca gocaragāmo. Alaṃ vatidaṃ kulaputtassa padhānatthikassa padhānāyā’ti. So kho ahaṃ, aggivessana, tattheva nisīdiṃ ‘alamidaṃ padhānāyā’ti.

    ౩౭౪. ‘‘అపిస్సుమం, అగ్గివేస్సన, తిస్సో ఉపమా పటిభంసు అనచ్ఛరియా పుబ్బే అస్సుతపుబ్బా. సేయ్యథాపి, అగ్గివేస్సన, అల్లం కట్ఠం సస్నేహం ఉదకే నిక్ఖిత్తం. అథ పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య ఉత్తరారణిం ఆదాయ – ‘అగ్గిం అభినిబ్బత్తేస్సామి, తేజో పాతుకరిస్సామీ’తి. తం కిం మఞ్ఞసి, అగ్గివేస్సన, అపి ను సో పురిసో అముం అల్లం కట్ఠం సస్నేహం, ఉదకే నిక్ఖిత్తం , ఉత్తరారణిం ఆదాయ అభిమన్థేన్తో అగ్గిం అభినిబ్బత్తేయ్య, తేజో పాతుకరేయ్యా’’తి? ‘‘నో హిదం, భో గోతమ’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అదుఞ్హి, భో గోతమ, అల్లం కట్ఠం సస్నేహం, తఞ్చ పన ఉదకే నిక్ఖిత్తం. యావదేవ చ పన సో పురిసో కిలమథస్స విఘాతస్స భాగీ అస్సా’’తి. ‘‘ఏవమేవ ఖో, అగ్గివేస్సన, యే హి కేచి సమణా వా బ్రాహ్మణా వా కాయేన చేవ చిత్తేన చ కామేహి అవూపకట్ఠా విహరన్తి, యో చ నేసం కామేసు కామచ్ఛన్దో కామస్నేహో కామముచ్ఛా కామపిపాసా కామపరిళాహో, సో చ అజ్ఝత్తం న సుప్పహీనో హోతి, న సుప్పటిప్పస్సద్ధో, ఓపక్కమికా చేపి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా దుక్ఖా తిబ్బా ఖరా కటుకా వేదనా వేదయన్తి, అభబ్బావ తే ఞాణాయ దస్సనాయ అనుత్తరాయ సమ్బోధాయ. నో చేపి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా ఖరా కటుకా వేదనా వేదయన్తి, అభబ్బావ తే ఞాణాయ దస్సనాయ అనుత్తరాయ సమ్బోధాయ. అయం ఖో మం, అగ్గివేస్సన, పఠమా ఉపమా పటిభాసి అనచ్ఛరియా పుబ్బే అస్సుతపుబ్బా.

    374. ‘‘Apissumaṃ, aggivessana, tisso upamā paṭibhaṃsu anacchariyā pubbe assutapubbā. Seyyathāpi, aggivessana, allaṃ kaṭṭhaṃ sasnehaṃ udake nikkhittaṃ. Atha puriso āgaccheyya uttarāraṇiṃ ādāya – ‘aggiṃ abhinibbattessāmi, tejo pātukarissāmī’ti. Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, api nu so puriso amuṃ allaṃ kaṭṭhaṃ sasnehaṃ, udake nikkhittaṃ , uttarāraṇiṃ ādāya abhimanthento aggiṃ abhinibbatteyya, tejo pātukareyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Aduñhi, bho gotama, allaṃ kaṭṭhaṃ sasnehaṃ, tañca pana udake nikkhittaṃ. Yāvadeva ca pana so puriso kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti. ‘‘Evameva kho, aggivessana, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā kāyena ceva cittena ca kāmehi avūpakaṭṭhā viharanti, yo ca nesaṃ kāmesu kāmacchando kāmasneho kāmamucchā kāmapipāsā kāmapariḷāho, so ca ajjhattaṃ na suppahīno hoti, na suppaṭippassaddho, opakkamikā cepi te bhonto samaṇabrāhmaṇā dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayanti, abhabbāva te ñāṇāya dassanāya anuttarāya sambodhāya. No cepi te bhonto samaṇabrāhmaṇā opakkamikā dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayanti, abhabbāva te ñāṇāya dassanāya anuttarāya sambodhāya. Ayaṃ kho maṃ, aggivessana, paṭhamā upamā paṭibhāsi anacchariyā pubbe assutapubbā.

    ౩౭౫. ‘‘అపరాపి ఖో మం, అగ్గివేస్సన, దుతియా ఉపమా పటిభాసి అనచ్ఛరియా పుబ్బే అస్సుతపుబ్బా. సేయ్యథాపి, అగ్గివేస్సన, అల్లం కట్ఠం సస్నేహం, ఆరకా ఉదకా థలే నిక్ఖిత్తం. అథ పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య ఉత్తరారణిం ఆదాయ – ‘అగ్గిం అభినిబ్బత్తేస్సామి, తేజో పాతుకరిస్సామీ’తి. తం కిం మఞ్ఞసి, అగ్గివేస్సన, అపి ను సో పురిసో అముం అల్లం కట్ఠం సస్నేహం, ఆరకా ఉదకా థలే నిక్ఖిత్తం, ఉత్తరారణిం ఆదాయ అభిమన్థేన్తో అగ్గిం అభినిబ్బత్తేయ్య తేజో పాతుకరేయ్యా’’తి? ‘‘నో హిదం, భో గోతమ’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అదుఞ్హి, భో గోతమ, అల్లం కట్ఠం సస్నేహం, కిఞ్చాపి ఆరకా ఉదకా థలే నిక్ఖిత్తం. యావదేవ చ పన సో పురిసో కిలమథస్స విఘాతస్స భాగీ అస్సాతి. ఏవమేవ ఖో, అగ్గివేస్సన, యే హి కేచి సమణా వా బ్రాహ్మణా వా కాయేన చేవ చిత్తేన చ కామేహి వూపకట్ఠా విహరన్తి, యో చ నేసం కామేసు కామచ్ఛన్దో కామస్నేహో కామముచ్ఛా కామపిపాసా కామపరిళాహో సో చ అజ్ఝత్తం న సుప్పహీనో హోతి, న సుప్పటిప్పస్సద్ధో, ఓపక్కమికా చేపి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా దుక్ఖా తిబ్బా ఖరా కటుకా వేదనా వేదయన్తి, అభబ్బావ తే ఞాణాయ దస్సనాయ అనుత్తరాయ సమ్బోధాయ. నో చేపి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా ఖరా కటుకా వేదనా వేదయన్తి, అభబ్బావ తే ఞాణాయ దస్సనాయ అనుత్తరాయ సమ్బోధాయ. అయం ఖో మం, అగ్గివేస్సన, దుతియా ఉపమా పటిభాసి అనచ్ఛరియా పుబ్బే అస్సుతపుబ్బా’’.

    375. ‘‘Aparāpi kho maṃ, aggivessana, dutiyā upamā paṭibhāsi anacchariyā pubbe assutapubbā. Seyyathāpi, aggivessana, allaṃ kaṭṭhaṃ sasnehaṃ, ārakā udakā thale nikkhittaṃ. Atha puriso āgaccheyya uttarāraṇiṃ ādāya – ‘aggiṃ abhinibbattessāmi, tejo pātukarissāmī’ti. Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, api nu so puriso amuṃ allaṃ kaṭṭhaṃ sasnehaṃ, ārakā udakā thale nikkhittaṃ, uttarāraṇiṃ ādāya abhimanthento aggiṃ abhinibbatteyya tejo pātukareyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Aduñhi, bho gotama, allaṃ kaṭṭhaṃ sasnehaṃ, kiñcāpi ārakā udakā thale nikkhittaṃ. Yāvadeva ca pana so puriso kilamathassa vighātassa bhāgī assāti. Evameva kho, aggivessana, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā kāyena ceva cittena ca kāmehi vūpakaṭṭhā viharanti, yo ca nesaṃ kāmesu kāmacchando kāmasneho kāmamucchā kāmapipāsā kāmapariḷāho so ca ajjhattaṃ na suppahīno hoti, na suppaṭippassaddho, opakkamikā cepi te bhonto samaṇabrāhmaṇā dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayanti, abhabbāva te ñāṇāya dassanāya anuttarāya sambodhāya. No cepi te bhonto samaṇabrāhmaṇā opakkamikā dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayanti, abhabbāva te ñāṇāya dassanāya anuttarāya sambodhāya. Ayaṃ kho maṃ, aggivessana, dutiyā upamā paṭibhāsi anacchariyā pubbe assutapubbā’’.

    ౩౭౬. ‘‘అపరాపి ఖో మం, అగ్గివేస్సన, తతియా ఉపమా పటిభాసి అనచ్ఛరియా పుబ్బే అస్సుతపుబ్బా. సేయ్యథాపి, అగ్గివేస్సన, సుక్ఖం కట్ఠం కోళాపం, ఆరకా ఉదకా థలే నిక్ఖిత్తం. అథ పురిసో ఆగచ్ఛేయ్య ఉత్తరారణిం ఆదాయ – ‘అగ్గిం అభినిబ్బత్తేస్సామి, తేజో పాతుకరిస్సామీ’తి. తం కిం మఞ్ఞసి, అగ్గివేస్సన, అపి ను సో పురిసో అముం సుక్ఖం కట్ఠం కోళాపం, ఆరకా ఉదకా థలే నిక్ఖిత్తం, ఉత్తరారణిం ఆదాయ అభిమన్థేన్తో అగ్గిం అభినిబ్బత్తేయ్య, తేజో పాతుకరేయ్యా’’తి? ‘‘ఏవం, భో గోతమ’’. ‘‘తం కిస్స హేతు’’? ‘‘అదుఞ్హి, భో గోతమ, సుక్ఖం కట్ఠం కోళాపం, తఞ్చ పన ఆరకా ఉదకా థలే నిక్ఖిత్త’’న్తి . ‘‘ఏవమేవ ఖో, అగ్గివేస్సన, యే హి కేచి సమణా వా బ్రాహ్మణా వా కాయేన చేవ చిత్తేన చ కామేహి వూపకట్ఠా విహరన్తి, యో చ నేసం కామేసు కామచ్ఛన్దో కామస్నేహో కామముచ్ఛా కామపిపాసా కామపరిళాహో, సో చ అజ్ఝత్తం సుప్పహీనో హోతి సుప్పటిప్పస్సద్ధో, ఓపక్కమికా చేపి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా దుక్ఖా తిబ్బా ఖరా కటుకా వేదనా వేదయన్తి, భబ్బావ తే ఞాణాయ దస్సనాయ అనుత్తరాయ సమ్బోధాయ. నో చేపి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా ఖరా కటుకా వేదనా వేదయన్తి, భబ్బావ తే ఞాణాయ దస్సనాయ అనుత్తరాయ సమ్బోధాయ. అయం ఖో మం, అగ్గివేస్సన, తతియా ఉపమా పటిభాసి అనచ్ఛరియా పుబ్బే అస్సుతపుబ్బా. ఇమా ఖో మం, అగ్గివేస్సన, తిస్సో ఉపమా పటిభంసు అనచ్ఛరియా పుబ్బే అస్సుతపుబ్బా.’’

    376. ‘‘Aparāpi kho maṃ, aggivessana, tatiyā upamā paṭibhāsi anacchariyā pubbe assutapubbā. Seyyathāpi, aggivessana, sukkhaṃ kaṭṭhaṃ koḷāpaṃ, ārakā udakā thale nikkhittaṃ. Atha puriso āgaccheyya uttarāraṇiṃ ādāya – ‘aggiṃ abhinibbattessāmi, tejo pātukarissāmī’ti. Taṃ kiṃ maññasi, aggivessana, api nu so puriso amuṃ sukkhaṃ kaṭṭhaṃ koḷāpaṃ, ārakā udakā thale nikkhittaṃ, uttarāraṇiṃ ādāya abhimanthento aggiṃ abhinibbatteyya, tejo pātukareyyā’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Aduñhi, bho gotama, sukkhaṃ kaṭṭhaṃ koḷāpaṃ, tañca pana ārakā udakā thale nikkhitta’’nti . ‘‘Evameva kho, aggivessana, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā kāyena ceva cittena ca kāmehi vūpakaṭṭhā viharanti, yo ca nesaṃ kāmesu kāmacchando kāmasneho kāmamucchā kāmapipāsā kāmapariḷāho, so ca ajjhattaṃ suppahīno hoti suppaṭippassaddho, opakkamikā cepi te bhonto samaṇabrāhmaṇā dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayanti, bhabbāva te ñāṇāya dassanāya anuttarāya sambodhāya. No cepi te bhonto samaṇabrāhmaṇā opakkamikā dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayanti, bhabbāva te ñāṇāya dassanāya anuttarāya sambodhāya. Ayaṃ kho maṃ, aggivessana, tatiyā upamā paṭibhāsi anacchariyā pubbe assutapubbā. Imā kho maṃ, aggivessana, tisso upamā paṭibhaṃsu anacchariyā pubbe assutapubbā.’’

    ౩౭౭. ‘‘తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘యంనూనాహం దన్తేభి దన్తమాధాయ 17, జివ్హాయ తాలుం ఆహచ్చ, చేతసా చిత్తం అభినిగ్గణ్హేయ్యం అభినిప్పీళేయ్యం అభిసన్తాపేయ్య’న్తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, దన్తేభి దన్తమాధాయ, జివ్హాయ తాలుం ఆహచ్చ, చేతసా చిత్తం అభినిగ్గణ్హామి అభినిప్పీళేమి అభిసన్తాపేమి. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, దన్తేభి దన్తమాధాయ జివ్హాయ తాలుం ఆహచ్చ చేతసా చిత్తం అభినిగ్గణ్హతో అభినిప్పీళయతో అభిసన్తాపయతో కచ్ఛేహి సేదా ముచ్చన్తి. సేయ్యథాపి, అగ్గివేస్సన, బలవా పురిసో దుబ్బలతరం పురిసం సీసే వా గహేత్వా ఖన్ధే వా గహేత్వా అభినిగ్గణ్హేయ్య అభినిప్పీళేయ్య అభిసన్తాపేయ్య, ఏవమేవ ఖో మే, అగ్గివేస్సన, దన్తేభి దన్తమాధాయ, జివ్హాయ తాలుం ఆహచ్చ, చేతసా చిత్తం అభినిగ్గణ్హతో అభినిప్పీళయతో అభిసన్తాపయతో కచ్ఛేహి సేదా ముచ్చన్తి. ఆరద్ధం ఖో పన మే, అగ్గివేస్సన, వీరియం హోతి అసల్లీనం, ఉపట్ఠితా సతి అసమ్ముట్ఠా, సారద్ధో చ పన మే కాయో హోతి అప్పటిప్పస్సద్ధో తేనేవ దుక్ఖప్పధానేన పధానాభితున్నస్స సతో. ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నా దుక్ఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి.

    377. ‘‘Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ dantebhi dantamādhāya 18, jivhāya tāluṃ āhacca, cetasā cittaṃ abhiniggaṇheyyaṃ abhinippīḷeyyaṃ abhisantāpeyya’nti. So kho ahaṃ, aggivessana, dantebhi dantamādhāya, jivhāya tāluṃ āhacca, cetasā cittaṃ abhiniggaṇhāmi abhinippīḷemi abhisantāpemi. Tassa mayhaṃ, aggivessana, dantebhi dantamādhāya jivhāya tāluṃ āhacca cetasā cittaṃ abhiniggaṇhato abhinippīḷayato abhisantāpayato kacchehi sedā muccanti. Seyyathāpi, aggivessana, balavā puriso dubbalataraṃ purisaṃ sīse vā gahetvā khandhe vā gahetvā abhiniggaṇheyya abhinippīḷeyya abhisantāpeyya, evameva kho me, aggivessana, dantebhi dantamādhāya, jivhāya tāluṃ āhacca, cetasā cittaṃ abhiniggaṇhato abhinippīḷayato abhisantāpayato kacchehi sedā muccanti. Āraddhaṃ kho pana me, aggivessana, vīriyaṃ hoti asallīnaṃ, upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā, sāraddho ca pana me kāyo hoti appaṭippassaddho teneva dukkhappadhānena padhānābhitunnassa sato. Evarūpāpi kho me, aggivessana, uppannā dukkhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati.

    ౩౭౮. ‘‘తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘యంనూనాహం అప్పాణకంయేవ ఝానం ఝాయేయ్య’న్తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ అస్సాసపస్సాసే ఉపరున్ధిం. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ అస్సాసపస్సాసేసు ఉపరుద్ధేసు కణ్ణసోతేహి వాతానం నిక్ఖమన్తానం అధిమత్తో సద్దో హోతి. సేయ్యథాపి నామ కమ్మారగగ్గరియా ధమమానాయ అధిమత్తో సద్దో హోతి, ఏవమేవ ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ అస్సాసపస్సాసేసు ఉపరుద్ధేసు కణ్ణసోతేహి వాతానం నిక్ఖమన్తానం అధిమత్తో సద్దో హోతి. ఆరద్ధం ఖో పన మే, అగ్గివేస్సన, వీరియం హోతి అసల్లీనం ఉపట్ఠితా సతి అసమ్ముట్ఠా. సారద్ధో చ పన మే కాయో హోతి అప్పటిప్పస్సద్ధో తేనేవ దుక్ఖప్పధానేన పధానాభితున్నస్స సతో. ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నా దుక్ఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి.

    378. ‘‘Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ appāṇakaṃyeva jhānaṃ jhāyeyya’nti. So kho ahaṃ, aggivessana, mukhato ca nāsato ca assāsapassāse uparundhiṃ. Tassa mayhaṃ, aggivessana, mukhato ca nāsato ca assāsapassāsesu uparuddhesu kaṇṇasotehi vātānaṃ nikkhamantānaṃ adhimatto saddo hoti. Seyyathāpi nāma kammāragaggariyā dhamamānāya adhimatto saddo hoti, evameva kho me, aggivessana, mukhato ca nāsato ca assāsapassāsesu uparuddhesu kaṇṇasotehi vātānaṃ nikkhamantānaṃ adhimatto saddo hoti. Āraddhaṃ kho pana me, aggivessana, vīriyaṃ hoti asallīnaṃ upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā. Sāraddho ca pana me kāyo hoti appaṭippassaddho teneva dukkhappadhānena padhānābhitunnassa sato. Evarūpāpi kho me, aggivessana, uppannā dukkhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati.

    ‘‘తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘యంనూనాహం అప్పాణకంయేవ ఝానం ఝాయేయ్య’న్తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ కణ్ణతో చ అస్సాసపస్సాసే ఉపరున్ధిం. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ కణ్ణతో చ అస్సాసపస్సాసేసు ఉపరుద్ధేసు అధిమత్తా వాతా ముద్ధని ఊహనన్తి 19. సేయ్యథాపి, అగ్గివేస్సన, బలవా పురిసో తిణ్హేన సిఖరేన ముద్ధని అభిమత్థేయ్య 20, ఏవమేవ ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ కణ్ణతో చ అస్సాసపస్సాసేసు ఉపరుద్ధేసు అధిమత్తా వాతా ముద్ధని ఊహనన్తి. ఆరద్ధం ఖో పన మే, అగ్గివేస్సన, వీరియం హోతి అసల్లీనం ఉపట్ఠితా సతి అసమ్ముట్ఠా. సారద్ధో చ పన మే కాయో హోతి అప్పటిప్పస్సద్ధో తేనేవ దుక్ఖప్పధానేన పధానాభితున్నస్స సతో. ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నా దుక్ఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి.

    ‘‘Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ appāṇakaṃyeva jhānaṃ jhāyeyya’nti. So kho ahaṃ, aggivessana, mukhato ca nāsato ca kaṇṇato ca assāsapassāse uparundhiṃ. Tassa mayhaṃ, aggivessana, mukhato ca nāsato ca kaṇṇato ca assāsapassāsesu uparuddhesu adhimattā vātā muddhani ūhananti 21. Seyyathāpi, aggivessana, balavā puriso tiṇhena sikharena muddhani abhimattheyya 22, evameva kho me, aggivessana, mukhato ca nāsato ca kaṇṇato ca assāsapassāsesu uparuddhesu adhimattā vātā muddhani ūhananti. Āraddhaṃ kho pana me, aggivessana, vīriyaṃ hoti asallīnaṃ upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā. Sāraddho ca pana me kāyo hoti appaṭippassaddho teneva dukkhappadhānena padhānābhitunnassa sato. Evarūpāpi kho me, aggivessana, uppannā dukkhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati.

    ‘‘తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘యంనూనాహం అప్పాణకంయేవ ఝానం ఝాయేయ్య’న్తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ కణ్ణతో చ అస్సాసపస్సాసే ఉపరున్ధిం. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ కణ్ణతో చ అస్సాసపస్సాసేసు ఉపరుద్ధేసు అధిమత్తా సీసే సీసవేదనా హోన్తి. సేయ్యథాపి, అగ్గివేస్సన, బలవా పురిసో దళ్హేన వరత్తక్ఖణ్డేన 23 సీసే సీసవేఠం దదేయ్య, ఏవమేవ ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ కణ్ణతో చ అస్సాసపస్సాసేసు ఉపరుద్ధేసు అధిమత్తా సీసే సీసవేదనా హోన్తి. ఆరద్ధం ఖో పన మే, అగ్గివేస్సన, వీరియం హోతి అసల్లీనం ఉపట్ఠితా సతి అసమ్ముట్ఠా. సారద్ధో చ పన మే కాయో హోతి అప్పటిప్పస్సద్ధో తేనేవ దుక్ఖప్పధానేన పధానాభితున్నస్స సతో. ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నా దుక్ఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి.

    ‘‘Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ appāṇakaṃyeva jhānaṃ jhāyeyya’nti. So kho ahaṃ, aggivessana, mukhato ca nāsato ca kaṇṇato ca assāsapassāse uparundhiṃ. Tassa mayhaṃ, aggivessana, mukhato ca nāsato ca kaṇṇato ca assāsapassāsesu uparuddhesu adhimattā sīse sīsavedanā honti. Seyyathāpi, aggivessana, balavā puriso daḷhena varattakkhaṇḍena 24 sīse sīsaveṭhaṃ dadeyya, evameva kho me, aggivessana, mukhato ca nāsato ca kaṇṇato ca assāsapassāsesu uparuddhesu adhimattā sīse sīsavedanā honti. Āraddhaṃ kho pana me, aggivessana, vīriyaṃ hoti asallīnaṃ upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā. Sāraddho ca pana me kāyo hoti appaṭippassaddho teneva dukkhappadhānena padhānābhitunnassa sato. Evarūpāpi kho me, aggivessana, uppannā dukkhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati.

    ‘‘తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘యంనూనాహం అప్పాణకంయేవ ఝానం ఝాయేయ్య’న్తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ కణ్ణతో చ అస్సాసపస్సాసే ఉపరున్ధిం. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ కణ్ణతో చ అస్సాసపస్సాసేసు ఉపరుద్ధేసు అధిమత్తా వాతా కుచ్ఛిం పరికన్తన్తి. సేయ్యథాపి, అగ్గివేస్సన, దక్ఖో గోఘాతకో వా గోఘాతకన్తేవాసీ వా తిణ్హేన గోవికన్తనేన కుచ్ఛిం పరికన్తేయ్య, ఏవమేవ ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ కణ్ణతో చ అస్సాసపస్సాసేసు ఉపరుద్ధేసు అధిమత్తా వాతా కుచ్ఛిం పరికన్తన్తి. ఆరద్ధం ఖో పన మే, అగ్గివేస్సన, వీరియం హోతి అసల్లీనం ఉపట్ఠితా సతి అసమ్ముట్ఠా. సారద్ధో చ పన మే కాయో హోతి అప్పటిప్పస్సద్ధో తేనేవ దుక్ఖప్పధానేన పధానాభితున్నస్స సతో. ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నా దుక్ఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి.

    ‘‘Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ appāṇakaṃyeva jhānaṃ jhāyeyya’nti. So kho ahaṃ, aggivessana, mukhato ca nāsato ca kaṇṇato ca assāsapassāse uparundhiṃ. Tassa mayhaṃ, aggivessana, mukhato ca nāsato ca kaṇṇato ca assāsapassāsesu uparuddhesu adhimattā vātā kucchiṃ parikantanti. Seyyathāpi, aggivessana, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā tiṇhena govikantanena kucchiṃ parikanteyya, evameva kho me, aggivessana, mukhato ca nāsato ca kaṇṇato ca assāsapassāsesu uparuddhesu adhimattā vātā kucchiṃ parikantanti. Āraddhaṃ kho pana me, aggivessana, vīriyaṃ hoti asallīnaṃ upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā. Sāraddho ca pana me kāyo hoti appaṭippassaddho teneva dukkhappadhānena padhānābhitunnassa sato. Evarūpāpi kho me, aggivessana, uppannā dukkhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati.

    ‘‘తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘యంనూనాహం అప్పాణకంయేవ ఝానం ఝాయేయ్య’న్తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ కణ్ణతో చ అస్సాసపస్సాసే ఉపరున్ధిం. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ కణ్ణతో చ అస్సాసపస్సాసేసు ఉపరుద్ధేసు అధిమత్తో కాయస్మిం డాహో హోతి. సేయ్యథాపి, అగ్గివేస్సన, ద్వే బలవన్తో పురిసా దుబ్బలతరం పురిసం నానాబాహాసు గహేత్వా అఙ్గారకాసుయా సన్తాపేయ్యుం సమ్పరితాపేయ్యుం, ఏవమేవ ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ముఖతో చ నాసతో చ కణ్ణతో చ అస్సాసపస్సాసేసు ఉపరుద్ధేసు అధిమత్తో కాయస్మిం డాహో హోతి. ఆరద్ధం ఖో పన మే, అగ్గివేస్సన, వీరియం హోతి అసల్లీనం ఉపట్ఠితా సతి అసమ్ముట్ఠా. సారద్ధో చ పన మే కాయో హోతి అప్పటిప్పస్సద్ధో తేనేవ దుక్ఖప్పధానేన పధానాభితున్నస్స సతో. ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నా దుక్ఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి. అపిస్సు మం, అగ్గివేస్సన, దేవతా దిస్వా ఏవమాహంసు – ‘కాలఙ్కతో సమణో గోతమో’తి. ఏకచ్చా దేవతా ఏవమాహంసు – ‘న కాలఙ్కతో సమణో గోతమో, అపి చ కాలఙ్కరోతీ’తి. ఏకచ్చా దేవతా ఏవమాహంసు – ‘న కాలఙ్కతో సమణో గోతమో, నపి కాలఙ్కరోతి, అరహం సమణో గోతమో, విహారోత్వేవ సో 25 అరహతో ఏవరూపో హోతీ’తి 26.

    ‘‘Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ appāṇakaṃyeva jhānaṃ jhāyeyya’nti. So kho ahaṃ, aggivessana, mukhato ca nāsato ca kaṇṇato ca assāsapassāse uparundhiṃ. Tassa mayhaṃ, aggivessana, mukhato ca nāsato ca kaṇṇato ca assāsapassāsesu uparuddhesu adhimatto kāyasmiṃ ḍāho hoti. Seyyathāpi, aggivessana, dve balavanto purisā dubbalataraṃ purisaṃ nānābāhāsu gahetvā aṅgārakāsuyā santāpeyyuṃ samparitāpeyyuṃ, evameva kho me, aggivessana, mukhato ca nāsato ca kaṇṇato ca assāsapassāsesu uparuddhesu adhimatto kāyasmiṃ ḍāho hoti. Āraddhaṃ kho pana me, aggivessana, vīriyaṃ hoti asallīnaṃ upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā. Sāraddho ca pana me kāyo hoti appaṭippassaddho teneva dukkhappadhānena padhānābhitunnassa sato. Evarūpāpi kho me, aggivessana, uppannā dukkhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati. Apissu maṃ, aggivessana, devatā disvā evamāhaṃsu – ‘kālaṅkato samaṇo gotamo’ti. Ekaccā devatā evamāhaṃsu – ‘na kālaṅkato samaṇo gotamo, api ca kālaṅkarotī’ti. Ekaccā devatā evamāhaṃsu – ‘na kālaṅkato samaṇo gotamo, napi kālaṅkaroti, arahaṃ samaṇo gotamo, vihārotveva so 27 arahato evarūpo hotī’ti 28.

    ౩౭౯. ‘‘తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘యంనూనాహం సబ్బసో ఆహారుపచ్ఛేదాయ పటిపజ్జేయ్య’న్తి. అథ ఖో మం, అగ్గివేస్సన, దేవతా ఉపసఙ్కమిత్వా ఏతదవోచుం – ‘మా ఖో త్వం, మారిస, సబ్బసో ఆహారుపచ్ఛేదాయ పటిపజ్జి. సచే ఖో త్వం, మారిస, సబ్బసో ఆహారుపచ్ఛేదాయ పటిపజ్జిస్ససి, తస్స తే మయం దిబ్బం ఓజం లోమకూపేహి అజ్ఝోహారేస్సామ 29, తాయ త్వం యాపేస్ససీ’తి. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘అహఞ్చేవ ఖో పన సబ్బసో అజజ్జితం 30 పటిజానేయ్యం, ఇమా చ మే దేవతా దిబ్బం ఓజం లోమకూపేహి అజ్ఝోహారేయ్యుం 31, తాయ చాహం యాపేయ్యం, తం మమస్స ముసా’తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, తా దేవతా పచ్చాచిక్ఖామి, ‘హల’న్తి వదామి.

    379. ‘‘Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ sabbaso āhārupacchedāya paṭipajjeyya’nti. Atha kho maṃ, aggivessana, devatā upasaṅkamitvā etadavocuṃ – ‘mā kho tvaṃ, mārisa, sabbaso āhārupacchedāya paṭipajji. Sace kho tvaṃ, mārisa, sabbaso āhārupacchedāya paṭipajjissasi, tassa te mayaṃ dibbaṃ ojaṃ lomakūpehi ajjhohāressāma 32, tāya tvaṃ yāpessasī’ti. Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘ahañceva kho pana sabbaso ajajjitaṃ 33 paṭijāneyyaṃ, imā ca me devatā dibbaṃ ojaṃ lomakūpehi ajjhohāreyyuṃ 34, tāya cāhaṃ yāpeyyaṃ, taṃ mamassa musā’ti. So kho ahaṃ, aggivessana, tā devatā paccācikkhāmi, ‘hala’nti vadāmi.

    ౩౮౦. ‘‘తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘యంనూనాహం థోకం థోకం ఆహారం ఆహారేయ్యం, పసతం పసతం, యది వా ముగ్గయూసం, యది వా కులత్థయూసం, యది వా కళాయయూసం, యది వా హరేణుకయూస’న్తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, థోకం థోకం ఆహారం ఆహారేసిం, పసతం పసతం, యది వా ముగ్గయూసం, యది వా కులత్థయూసం, యది వా కళాయయూసం, యది వా హరేణుకయూసం. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, థోకం థోకం ఆహారం ఆహారయతో, పసతం పసతం, యది వా ముగ్గయూసం, యది వా కులత్థయూసం, యది వా కళాయయూసం, యది వా హరేణుకయూసం, అధిమత్తకసిమానం పత్తో కాయో హోతి. సేయ్యథాపి నామ ఆసీతికపబ్బాని వా కాళపబ్బాని వా, ఏవమేవస్సు మే అఙ్గపచ్చఙ్గాని భవన్తి తాయేవప్పాహారతాయ. సేయ్యథాపి నామ ఓట్ఠపదం, ఏవమేవస్సు మే ఆనిసదం హోతి తాయేవప్పాహారతాయ. సేయ్యథాపి నామ వట్టనావళీ, ఏవమేవస్సు మే పిట్ఠికణ్టకో ఉణ్ణతావనతో హోతి తాయేవప్పాహారతాయ. సేయ్యథాపి నామ జరసాలాయ గోపాణసియో ఓలుగ్గవిలుగ్గా భవన్తి, ఏవమేవస్సు మే ఫాసుళియో ఓలుగ్గవిలుగ్గా భవన్తి తాయేవప్పాహారతాయ. సేయ్యథాపి నామ గమ్భీరే ఉదపానే ఉదకతారకా గమ్భీరగతా ఓక్ఖాయికా దిస్సన్తి, ఏవమేవస్సు మే అక్ఖికూపేసు అక్ఖితారకా గమ్భీరగతా ఓక్ఖాయికా దిస్సన్తి తాయేవప్పాహారతాయ. సేయ్యథాపి నామ తిత్తకాలాబు ఆమకచ్ఛిన్నో వాతాతపేన సంఫుటితో హోతి సమ్మిలాతో, ఏవమేవస్సు మే సీసచ్ఛవి సంఫుటితా హోతి సమ్మిలాతా తాయేవప్పాహారతాయ.

    380. ‘‘Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ thokaṃ thokaṃ āhāraṃ āhāreyyaṃ, pasataṃ pasataṃ, yadi vā muggayūsaṃ, yadi vā kulatthayūsaṃ, yadi vā kaḷāyayūsaṃ, yadi vā hareṇukayūsa’nti. So kho ahaṃ, aggivessana, thokaṃ thokaṃ āhāraṃ āhāresiṃ, pasataṃ pasataṃ, yadi vā muggayūsaṃ, yadi vā kulatthayūsaṃ, yadi vā kaḷāyayūsaṃ, yadi vā hareṇukayūsaṃ. Tassa mayhaṃ, aggivessana, thokaṃ thokaṃ āhāraṃ āhārayato, pasataṃ pasataṃ, yadi vā muggayūsaṃ, yadi vā kulatthayūsaṃ, yadi vā kaḷāyayūsaṃ, yadi vā hareṇukayūsaṃ, adhimattakasimānaṃ patto kāyo hoti. Seyyathāpi nāma āsītikapabbāni vā kāḷapabbāni vā, evamevassu me aṅgapaccaṅgāni bhavanti tāyevappāhāratāya. Seyyathāpi nāma oṭṭhapadaṃ, evamevassu me ānisadaṃ hoti tāyevappāhāratāya. Seyyathāpi nāma vaṭṭanāvaḷī, evamevassu me piṭṭhikaṇṭako uṇṇatāvanato hoti tāyevappāhāratāya. Seyyathāpi nāma jarasālāya gopāṇasiyo oluggaviluggā bhavanti, evamevassu me phāsuḷiyo oluggaviluggā bhavanti tāyevappāhāratāya. Seyyathāpi nāma gambhīre udapāne udakatārakā gambhīragatā okkhāyikā dissanti, evamevassu me akkhikūpesu akkhitārakā gambhīragatā okkhāyikā dissanti tāyevappāhāratāya. Seyyathāpi nāma tittakālābu āmakacchinno vātātapena saṃphuṭito hoti sammilāto, evamevassu me sīsacchavi saṃphuṭitā hoti sammilātā tāyevappāhāratāya.

    ‘‘సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, ఉదరచ్ఛవిం పరిమసిస్సామీతి పిట్ఠికణ్టకంయేవ పరిగ్గణ్హామి, పిట్ఠికణ్టకం పరిమసిస్సామీతి ఉదరచ్ఛవింయేవ పరిగ్గణ్హామి, యావస్సు మే, అగ్గివేస్సన, ఉదరచ్ఛవి పిట్ఠికణ్టకం అల్లీనా హోతి తాయేవప్పాహారతాయ. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, వచ్చం వా ముత్తం వా కరిస్సామీతి తత్థేవ అవకుజ్జో పపతామి తాయేవప్పాహారతాయ. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, ఇమమేవ కాయం అస్సాసేన్తో పాణినా గత్తాని అనుమజ్జామి. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, పాణినా గత్తాని అనుమజ్జతో పూతిమూలాని లోమాని కాయస్మా పపతన్తి తాయేవప్పాహారతాయ. అపిస్సు మం, అగ్గివేస్సన, మనుస్సా దిస్వా ఏవమాహంసు – ‘కాళో సమణో గోతమో’తి. ఏకచ్చే మనుస్సా ఏవమాహంసు – ‘న కాళో సమణో గోతమో, సామో సమణో గోతమో’తి. ఏకచ్చే మనుస్సా ఏవమాహంసు – ‘న కాళో సమణో గోతమో , నపి సామో, మఙ్గురచ్ఛవి సమణో గోతమో’తి. యావస్సు మే, అగ్గివేస్సన, తావ పరిసుద్ధో ఛవివణ్ణో పరియోదాతో ఉపహతో హోతి తాయేవప్పాహారతాయ.

    ‘‘So kho ahaṃ, aggivessana, udaracchaviṃ parimasissāmīti piṭṭhikaṇṭakaṃyeva pariggaṇhāmi, piṭṭhikaṇṭakaṃ parimasissāmīti udaracchaviṃyeva pariggaṇhāmi, yāvassu me, aggivessana, udaracchavi piṭṭhikaṇṭakaṃ allīnā hoti tāyevappāhāratāya. So kho ahaṃ, aggivessana, vaccaṃ vā muttaṃ vā karissāmīti tattheva avakujjo papatāmi tāyevappāhāratāya. So kho ahaṃ, aggivessana, imameva kāyaṃ assāsento pāṇinā gattāni anumajjāmi. Tassa mayhaṃ, aggivessana, pāṇinā gattāni anumajjato pūtimūlāni lomāni kāyasmā papatanti tāyevappāhāratāya. Apissu maṃ, aggivessana, manussā disvā evamāhaṃsu – ‘kāḷo samaṇo gotamo’ti. Ekacce manussā evamāhaṃsu – ‘na kāḷo samaṇo gotamo, sāmo samaṇo gotamo’ti. Ekacce manussā evamāhaṃsu – ‘na kāḷo samaṇo gotamo , napi sāmo, maṅguracchavi samaṇo gotamo’ti. Yāvassu me, aggivessana, tāva parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto upahato hoti tāyevappāhāratāya.

    ౩౮౧. ‘‘తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘యే ఖో కేచి అతీతమద్ధానం సమణా వా బ్రాహ్మణా వా ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా ఖరా కటుకా వేదనా వేదయింసు, ఏతావపరమం, నయితో భియ్యో. యేపి హి కేచి అనాగతమద్ధానం సమణా వా బ్రాహ్మణా వా ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా ఖరా కటుకా వేదనా వేదయిస్సన్తి, ఏతావపరమం, నయితో భియ్యో. యేపి హి కేచి ఏతరహి సమణా వా బ్రాహ్మణా వా ఓపక్కమికా దుక్ఖా తిబ్బా ఖరా కటుకా వేదనా వేదయన్తి, ఏతావపరమం, నయితో భియ్యో. న ఖో పనాహం ఇమాయ కటుకాయ దుక్కరకారికాయ అధిగచ్ఛామి ఉత్తరి మనుస్సధమ్మా అలమరియఞాణదస్సనవిసేసం. సియా ను ఖో అఞ్ఞో మగ్గో బోధాయా’తి? తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘అభిజానామి ఖో పనాహం పితు సక్కస్స కమ్మన్తే సీతాయ జమ్బుచ్ఛాయాయ నిసిన్నో వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరితా. సియా ను ఖో ఏసో మగ్గో బోధాయా’తి? తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, సతానుసారి విఞ్ఞాణం అహోసి – ‘ఏసేవ మగ్గో బోధాయా’తి. తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘కిం ను ఖో అహం తస్స సుఖస్స భాయామి, యం తం సుఖం అఞ్ఞత్రేవ కామేహి అఞ్ఞత్ర అకుసలేహి ధమ్మేహీ’తి? తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘న ఖో అహం తస్స సుఖస్స భాయామి, యం తం సుఖం అఞ్ఞత్రేవ కామేహి అఞ్ఞత్ర అకుసలేహి ధమ్మేహీ’తి.

    381. ‘‘Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘ye kho keci atītamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā opakkamikā dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayiṃsu, etāvaparamaṃ, nayito bhiyyo. Yepi hi keci anāgatamaddhānaṃ samaṇā vā brāhmaṇā vā opakkamikā dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayissanti, etāvaparamaṃ, nayito bhiyyo. Yepi hi keci etarahi samaṇā vā brāhmaṇā vā opakkamikā dukkhā tibbā kharā kaṭukā vedanā vedayanti, etāvaparamaṃ, nayito bhiyyo. Na kho panāhaṃ imāya kaṭukāya dukkarakārikāya adhigacchāmi uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ. Siyā nu kho añño maggo bodhāyā’ti? Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘abhijānāmi kho panāhaṃ pitu sakkassa kammante sītāya jambucchāyāya nisinno vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharitā. Siyā nu kho eso maggo bodhāyā’ti? Tassa mayhaṃ, aggivessana, satānusāri viññāṇaṃ ahosi – ‘eseva maggo bodhāyā’ti. Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘kiṃ nu kho ahaṃ tassa sukhassa bhāyāmi, yaṃ taṃ sukhaṃ aññatreva kāmehi aññatra akusalehi dhammehī’ti? Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘na kho ahaṃ tassa sukhassa bhāyāmi, yaṃ taṃ sukhaṃ aññatreva kāmehi aññatra akusalehi dhammehī’ti.

    ౩౮౨. ‘‘తస్స మయ్హం, అగ్గివేస్సన, ఏతదహోసి – ‘న ఖో తం సుకరం సుఖం అధిగన్తుం ఏవం అధిమత్తకసిమానం పత్తకాయేన, యంనూనాహం ఓళారికం ఆహారం ఆహారేయ్యం ఓదనకుమ్మాస’న్తి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, ఓళారికం ఆహారం ఆహారేసిం ఓదనకుమ్మాసం. తేన ఖో పన మం, అగ్గివేస్సన, సమయేన పఞ్చ 35 భిక్ఖూ పచ్చుపట్ఠితా హోన్తి – ‘యం ఖో సమణో గోతమో ధమ్మం అధిగమిస్సతి, తం నో ఆరోచేస్సతీ’తి. యతో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, ఓళారికం ఆహారం ఆహారేసిం ఓదనకుమ్మాసం, అథ మే తే పఞ్చ భిక్ఖూ నిబ్బిజ్జ పక్కమింసు – ‘బాహుల్లికో 36 సమణో గోతమో, పధానవిబ్భన్తో, ఆవత్తో బాహుల్లాయా’తి.

    382. ‘‘Tassa mayhaṃ, aggivessana, etadahosi – ‘na kho taṃ sukaraṃ sukhaṃ adhigantuṃ evaṃ adhimattakasimānaṃ pattakāyena, yaṃnūnāhaṃ oḷārikaṃ āhāraṃ āhāreyyaṃ odanakummāsa’nti. So kho ahaṃ, aggivessana, oḷārikaṃ āhāraṃ āhāresiṃ odanakummāsaṃ. Tena kho pana maṃ, aggivessana, samayena pañca 37 bhikkhū paccupaṭṭhitā honti – ‘yaṃ kho samaṇo gotamo dhammaṃ adhigamissati, taṃ no ārocessatī’ti. Yato kho ahaṃ, aggivessana, oḷārikaṃ āhāraṃ āhāresiṃ odanakummāsaṃ, atha me te pañca bhikkhū nibbijja pakkamiṃsu – ‘bāhulliko 38 samaṇo gotamo, padhānavibbhanto, āvatto bāhullāyā’ti.

    ౩౮౩. ‘‘సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, ఓళారికం ఆహారం ఆహారేత్వా, బలం గహేత్వా, వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహాసిం. ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నా సుఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి. వితక్కవిచారానం వూపసమా అజ్ఝత్తం సమ్పసాదనం చేతసో ఏకోదిభావం అవితక్కం అవిచారం సమాధిజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహాసిం. ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నా సుఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి. పీతియా చ విరాగా ఉపేక్ఖకో చ విహాసిం, సతో చ సమ్పజానో. సుఖఞ్చ కాయేన పటిసంవేదేసిం యం తం అరియా ఆచిక్ఖన్తి – ‘ఉపేక్ఖకో సతిమా సుఖవిహారీ’తి తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహాసిం. ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నా సుఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి. సుఖస్స చ పహానా దుక్ఖస్స చ పహానా, పుబ్బేవ సోమనస్సదోమనస్సానం అత్థఙ్గమా, అదుక్ఖమసుఖం ఉపేక్ఖాసతిపారిసుద్ధిం చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహాసిం. ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నా సుఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి.

    383. ‘‘So kho ahaṃ, aggivessana, oḷārikaṃ āhāraṃ āhāretvā, balaṃ gahetvā, vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsiṃ. Evarūpāpi kho me, aggivessana, uppannā sukhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsiṃ. Evarūpāpi kho me, aggivessana, uppannā sukhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca vihāsiṃ, sato ca sampajāno. Sukhañca kāyena paṭisaṃvedesiṃ yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsiṃ. Evarūpāpi kho me, aggivessana, uppannā sukhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā, adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsiṃ. Evarūpāpi kho me, aggivessana, uppannā sukhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati.

    ౩౮౪. ‘‘సో ఏవం సమాహితే చిత్తే పరిసుద్ధే పరియోదాతే అనఙ్గణే విగతూపక్కిలేసే ముదుభూతే కమ్మనియే ఠితే ఆనేఞ్జప్పత్తే పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణాయ చిత్తం అభినిన్నామేసిం. సో అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరామి , సేయ్యథిదం – ఏకమ్పి జాతిం…పే॰… ఇతి సాకారం సఉద్దేసం అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరామి. అయం ఖో మే, అగ్గివేస్సన, రత్తియా పఠమే యామే పఠమా విజ్జా అధిగతా; అవిజ్జా విహతా, విజ్జా ఉప్పన్నా; తమో విహతో, ఆలోకో ఉప్పన్నో; యథా తం అప్పమత్తస్స ఆతాపినో పహితత్తస్స విహరతో. ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నా సుఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి.

    384. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmesiṃ. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi , seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi. Ayaṃ kho me, aggivessana, rattiyā paṭhame yāme paṭhamā vijjā adhigatā; avijjā vihatā, vijjā uppannā; tamo vihato, āloko uppanno; yathā taṃ appamattassa ātāpino pahitattassa viharato. Evarūpāpi kho me, aggivessana, uppannā sukhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati.

    ౩౮౫. ‘‘సో ఏవం సమాహితే చిత్తే పరిసుద్ధే పరియోదాతే అనఙ్గణే విగతూపక్కిలేసే ముదుభూతే కమ్మనియే ఠితే ఆనేఞ్జప్పత్తే సత్తానం చుతూపపాతఞాణాయ చిత్తం అభినిన్నామేసిం. సో దిబ్బేన చక్ఖునా విసుద్ధేన అతిక్కన్తమానుసకేన సత్తే పస్సామి చవమానే ఉపపజ్జమానే హీనే పణీతే సువణ్ణే దుబ్బణ్ణే సుగతే దుగ్గతే యథాకమ్మూపగే సత్తే పజానామి…పే॰… అయం ఖో మే, అగ్గివేస్సన, రత్తియా మజ్ఝిమే యామే దుతియా విజ్జా అధిగతా; అవిజ్జా విహతా, విజ్జా ఉప్పన్నా; తమో విహతో, ఆలోకో ఉప్పన్నో; యథా తం అప్పమత్తస్స ఆతాపినో పహితత్తస్స విహరతో . ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన , ఉప్పన్నా సుఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి.

    385. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmesiṃ. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passāmi cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāmi…pe… ayaṃ kho me, aggivessana, rattiyā majjhime yāme dutiyā vijjā adhigatā; avijjā vihatā, vijjā uppannā; tamo vihato, āloko uppanno; yathā taṃ appamattassa ātāpino pahitattassa viharato . Evarūpāpi kho me, aggivessana , uppannā sukhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati.

    ౩౮౬. ‘‘సో ఏవం సమాహితే చిత్తే పరిసుద్ధే పరియోదాతే అనఙ్గణే విగతూపక్కిలేసే ముదుభూతే కమ్మనియే ఠితే ఆనేఞ్జప్పత్తే ఆసవానం ఖయఞాణాయ చిత్తం అభినిన్నామేసిం. సో ‘ఇదం దుక్ఖ’న్తి యథాభూతం అబ్భఞ్ఞాసిం, ‘అయం దుక్ఖసముదయో’తి యథాభూతం అబ్భఞ్ఞాసిం, ‘అయం దుక్ఖనిరోధో’తి యథాభూతం అబ్భఞ్ఞాసిం, ‘అయం దుక్ఖనిరోధగామినీ పటిపదా’తి యథాభూతం అబ్భఞ్ఞాసిం. ‘ఇమే ఆసవా’తి యథాభూతం అబ్భఞ్ఞాసిం, ‘అయం ఆసవసముదయో’తి యథాభూతం అబ్భఞ్ఞాసిం, ‘అయం ఆసవనిరోధో’తి యథాభూతం అబ్భఞ్ఞాసిం, ‘అయం ఆసవనిరోధగామినీ పటిపదా’తి యథాభూతం అబ్భఞ్ఞాసిం. తస్స మే ఏవం జానతో ఏవం పస్సతో కామాసవాపి చిత్తం విముచ్చిత్థ, భవాసవాపి చిత్తం విముచ్చిత్థ, అవిజ్జాసవాపి చిత్తం విముచ్చిత్థ. విముత్తస్మిం విముత్తమితి ఞాణం అహోసి. ‘ఖీణా జాతి, వుసితం బ్రహ్మచరియం, కతం కరణీయం, నాపరం ఇత్థత్తాయా’తి అబ్భఞ్ఞాసిం. అయం ఖో మే, అగ్గివేస్సన, రత్తియా పచ్ఛిమే యామే తతియా విజ్జా అధిగతా; అవిజ్జా విహతా, విజ్జా ఉప్పన్నా; తమో విహతో, ఆలోకో ఉప్పన్నో; యథా తం అప్పమత్తస్స ఆతాపినో పహితత్తస్స విహరతో. ఏవరూపాపి ఖో మే, అగ్గివేస్సన, ఉప్పన్నా సుఖా వేదనా చిత్తం న పరియాదాయ తిట్ఠతి.

    386. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmesiṃ. So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ. ‘Ime āsavā’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, ‘ayaṃ āsavasamudayo’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, ‘ayaṃ āsavanirodho’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ. Tassa me evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccittha, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccittha, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccittha. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ ahosi. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti abbhaññāsiṃ. Ayaṃ kho me, aggivessana, rattiyā pacchime yāme tatiyā vijjā adhigatā; avijjā vihatā, vijjā uppannā; tamo vihato, āloko uppanno; yathā taṃ appamattassa ātāpino pahitattassa viharato. Evarūpāpi kho me, aggivessana, uppannā sukhā vedanā cittaṃ na pariyādāya tiṭṭhati.

    ౩౮౭. ‘‘అభిజానామి ఖో పనాహం, అగ్గివేస్సన, అనేకసతాయ పరిసాయ ధమ్మం దేసేతా. అపిస్సు మం ఏకమేకో ఏవం మఞ్ఞతి – ‘మమేవారబ్భ సమణో గోతమో ధమ్మం దేసేతీ’తి. ‘న ఖో పనేతం, అగ్గివేస్సన, ఏవం దట్ఠబ్బం; యావదేవ విఞ్ఞాపనత్థాయ తథాగతో పరేసం ధమ్మం దేసేతి. సో ఖో అహం, అగ్గివేస్సన, తస్సాయేవ కథాయ పరియోసానే, తస్మింయేవ పురిమస్మిం సమాధినిమిత్తే అజ్ఝత్తమేవ చిత్తం సణ్ఠపేమి సన్నిసాదేమి ఏకోదిం కరోమి సమాదహామి, యేన సుదం నిచ్చకప్పం విహరామీ’’’తి.

    387. ‘‘Abhijānāmi kho panāhaṃ, aggivessana, anekasatāya parisāya dhammaṃ desetā. Apissu maṃ ekameko evaṃ maññati – ‘mamevārabbha samaṇo gotamo dhammaṃ desetī’ti. ‘Na kho panetaṃ, aggivessana, evaṃ daṭṭhabbaṃ; yāvadeva viññāpanatthāya tathāgato paresaṃ dhammaṃ deseti. So kho ahaṃ, aggivessana, tassāyeva kathāya pariyosāne, tasmiṃyeva purimasmiṃ samādhinimitte ajjhattameva cittaṃ saṇṭhapemi sannisādemi ekodiṃ karomi samādahāmi, yena sudaṃ niccakappaṃ viharāmī’’’ti.

    ‘‘ఓకప్పనియమేతం భోతో గోతమస్స యథా తం అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స. అభిజానాతి ఖో పన భవం గోతమో దివా సుపితా’’తి? ‘‘అభిజానామహం, అగ్గివేస్సన, గిమ్హానం పచ్ఛిమే మాసే పచ్ఛాభత్తం పిణ్డపాతపటిక్కన్తో చతుగ్గుణం సఙ్ఘాటిం పఞ్ఞపేత్వా దక్ఖిణేన పస్సేన సతో సమ్పజానో నిద్దం ఓక్కమితా’’తి. ‘‘ఏతం ఖో, భో గోతమ, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా సమ్మోహవిహారస్మిం వదన్తీ’’తి ? ‘‘న ఖో, అగ్గివేస్సన, ఏత్తావతా సమ్మూళ్హో వా హోతి అసమ్మూళ్హో వా. అపి చ, అగ్గివేస్సన, యథా సమ్మూళ్హో చ హోతి అసమ్మూళ్హో చ, తం సుణాహి, సాధుకం మనసి కరోహి, భాసిస్సామీ’’తి. ‘‘ఏవం, భో’’తి ఖో సచ్చకో నిగణ్ఠపుత్తో భగవతో పచ్చస్సోసి. భగవా ఏతదవోచ –

    ‘‘Okappaniyametaṃ bhoto gotamassa yathā taṃ arahato sammāsambuddhassa. Abhijānāti kho pana bhavaṃ gotamo divā supitā’’ti? ‘‘Abhijānāmahaṃ, aggivessana, gimhānaṃ pacchime māse pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññapetvā dakkhiṇena passena sato sampajāno niddaṃ okkamitā’’ti. ‘‘Etaṃ kho, bho gotama, eke samaṇabrāhmaṇā sammohavihārasmiṃ vadantī’’ti ? ‘‘Na kho, aggivessana, ettāvatā sammūḷho vā hoti asammūḷho vā. Api ca, aggivessana, yathā sammūḷho ca hoti asammūḷho ca, taṃ suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho saccako nigaṇṭhaputto bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –

    ౩౮౮. ‘‘యస్స కస్సచి, అగ్గివేస్సన, యే ఆసవా సంకిలేసికా పోనోబ్భవికా సదరా దుక్ఖవిపాకా ఆయతిం జాతిజరామరణియా అప్పహీనా, తమహం ‘సమ్మూళ్హో’తి వదామి. ఆసవానఞ్హి, అగ్గివేస్సన, అప్పహానా సమ్మూళ్హో హోతి. యస్స కస్సచి, అగ్గివేస్సన, యే ఆసవా సంకిలేసికా పోనోబ్భవికా సదరా దుక్ఖవిపాకా ఆయతిం జాతిజరామరణియా పహీనా, తమహం ‘అసమ్మూళ్హో’తి వదామి. ఆసవానఞ్హి, అగ్గివేస్సన, పహానా అసమ్మూళ్హో హోతి.

    388. ‘‘Yassa kassaci, aggivessana, ye āsavā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā appahīnā, tamahaṃ ‘sammūḷho’ti vadāmi. Āsavānañhi, aggivessana, appahānā sammūḷho hoti. Yassa kassaci, aggivessana, ye āsavā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā pahīnā, tamahaṃ ‘asammūḷho’ti vadāmi. Āsavānañhi, aggivessana, pahānā asammūḷho hoti.

    ‘‘తథాగతస్స ఖో, అగ్గివేస్సన, యే ఆసవా సంకిలేసికా పోనోబ్భవికా సదరా దుక్ఖవిపాకా ఆయతిం జాతిజరామరణియా పహీనా ఉచ్ఛిన్నమూలా తాలావత్థుకతా అనభావంకతా ఆయతిం అనుప్పాదధమ్మా . సేయ్యథాపి, అగ్గివేస్సన, తాలో మత్థకచ్ఛిన్నో అభబ్బో పున విరూళ్హియా, ఏవమేవ ఖో, అగ్గివేస్సన, తథాగతస్స యే ఆసవా సంకిలేసికా పోనోబ్భవికా సదరా దుక్ఖవిపాకా ఆయతిం జాతిజరామరణియా పహీనా ఉచ్ఛిన్నమూలా తాలావత్థుకతా అనభావంకతా ఆయతిం అనుప్పాదధమ్మా’’తి.

    ‘‘Tathāgatassa kho, aggivessana, ye āsavā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā . Seyyathāpi, aggivessana, tālo matthakacchinno abhabbo puna virūḷhiyā, evameva kho, aggivessana, tathāgatassa ye āsavā saṃkilesikā ponobbhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā’’ti.

    ౩౮౯. ఏవం వుత్తే, సచ్చకో నిగణ్ఠపుత్తో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అచ్ఛరియం, భో గోతమ, అబ్భుతం, భో గోతమ! యావఞ్చిదం భోతో గోతమస్స ఏవం ఆసజ్జ ఆసజ్జ వుచ్చమానస్స, ఉపనీతేహి వచనప్పథేహి సముదాచరియమానస్స, ఛవివణ్ణో చేవ పరియోదాయతి, ముఖవణ్ణో చ విప్పసీదతి, యథా తం అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స. అభిజానామహం, భో గోతమ, పూరణం కస్సపం వాదేన వాదం సమారభితా. సోపి మయా వాదేన వాదం సమారద్ధో అఞ్ఞేనఞ్ఞం పటిచరి, బహిద్ధా కథం అపనామేసి, కోపఞ్చ దోసఞ్చ అప్పచ్చయఞ్చ పాత్వాకాసి. భోతో పన 39 గోతమస్స ఏవం ఆసజ్జ ఆసజ్జ వుచ్చమానస్స, ఉపనీతేహి వచనప్పథేహి సముదాచరియమానస్స, ఛవివణ్ణో చేవ పరియోదాయతి, ముఖవణ్ణో చ విప్పసీదతి, యథా తం అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స. అభిజానామహం, భో గోతమ, మక్ఖలిం గోసాలం…పే॰… అజితం కేసకమ్బలం… పకుధం కచ్చాయనం… సఞ్జయం బేలట్ఠపుత్తం… నిగణ్ఠం నాటపుత్తం వాదేన వాదం సమారభితా . సోపి మయా వాదేన వాదం సమారద్ధో అఞ్ఞేనఞ్ఞం పటిచరి, బహిద్ధా కథం అపనామేసి, కోపఞ్చ దోసఞ్చ అప్పచ్చయఞ్చ పాత్వాకాసి. భోతో పన గోతమస్స ఏవం ఆసజ్జ ఆసజ్జ వుచ్చమానస్స, ఉపనీతేహి వచనప్పథేహి సముదాచరియమానస్స, ఛవివణ్ణో చేవ పరియోదాయతి, ముఖవణ్ణో చ విప్పసీదతి, యథా తం అరహతో సమ్మాసమ్బుద్ధస్స. హన్ద చ దాని మయం, భో గోతమ, గచ్ఛామ. బహుకిచ్చా మయం, బహుకరణీయా’’తి. ‘‘యస్సదాని త్వం, అగ్గివేస్సన, కాలం మఞ్ఞసీ’’తి.

    389. Evaṃ vutte, saccako nigaṇṭhaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Yāvañcidaṃ bhoto gotamassa evaṃ āsajja āsajja vuccamānassa, upanītehi vacanappathehi samudācariyamānassa, chavivaṇṇo ceva pariyodāyati, mukhavaṇṇo ca vippasīdati, yathā taṃ arahato sammāsambuddhassa. Abhijānāmahaṃ, bho gotama, pūraṇaṃ kassapaṃ vādena vādaṃ samārabhitā. Sopi mayā vādena vādaṃ samāraddho aññenaññaṃ paṭicari, bahiddhā kathaṃ apanāmesi, kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsi. Bhoto pana 40 gotamassa evaṃ āsajja āsajja vuccamānassa, upanītehi vacanappathehi samudācariyamānassa, chavivaṇṇo ceva pariyodāyati, mukhavaṇṇo ca vippasīdati, yathā taṃ arahato sammāsambuddhassa. Abhijānāmahaṃ, bho gotama, makkhaliṃ gosālaṃ…pe… ajitaṃ kesakambalaṃ… pakudhaṃ kaccāyanaṃ… sañjayaṃ belaṭṭhaputtaṃ… nigaṇṭhaṃ nāṭaputtaṃ vādena vādaṃ samārabhitā . Sopi mayā vādena vādaṃ samāraddho aññenaññaṃ paṭicari, bahiddhā kathaṃ apanāmesi, kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsi. Bhoto pana gotamassa evaṃ āsajja āsajja vuccamānassa, upanītehi vacanappathehi samudācariyamānassa, chavivaṇṇo ceva pariyodāyati, mukhavaṇṇo ca vippasīdati, yathā taṃ arahato sammāsambuddhassa. Handa ca dāni mayaṃ, bho gotama, gacchāma. Bahukiccā mayaṃ, bahukaraṇīyā’’ti. ‘‘Yassadāni tvaṃ, aggivessana, kālaṃ maññasī’’ti.

    అథ ఖో సచ్చకో నిగణ్ఠపుత్తో భగవతో భాసితం అభినన్దిత్వా అనుమోదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామీతి.

    Atha kho saccako nigaṇṭhaputto bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmīti.

    మహాసచ్చకసుత్తం నిట్ఠితం ఛట్ఠం.

    Mahāsaccakasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ… పవిసితుకామో హోతి (సీ॰)
    2. pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya… pavisitukāmo hoti (sī.)
    3. పాపుణిస్సన్తి (స్యా॰ కం॰)
    4. pāpuṇissanti (syā. kaṃ.)
    5. నఏహిభదన్తికా, నతిట్ఠభదన్తికా (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰ క॰)
    6. naehibhadantikā, natiṭṭhabhadantikā (sī. syā. kaṃ. pī. ka.)
    7. కాయభావనం హి (సీ॰ పీ॰ క॰)
    8. kāyabhāvanaṃ hi (sī. pī. ka.)
    9. నేతం ఖోఠానం (సీ॰ పీ॰)
    10. netaṃ khoṭhānaṃ (sī. pī.)
    11. న హనూన (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    12. na hanūna (sī. syā. kaṃ. pī.)
    13. ( ) నత్థి (సీ॰ పీ॰)
    14. ( ) natthi (sī. pī.)
    15. పస్స మ॰ ని॰ ౧.౨౭౮ పాసరాసిసుత్తే
    16. passa ma. ni. 1.278 pāsarāsisutte
    17. పస్స మ॰ ని॰ ౧.౨౨౧ వితక్కసణ్ఠానసుత్తే
    18. passa ma. ni. 1.221 vitakkasaṇṭhānasutte
    19. ఊహన్తి (సీ॰), ఓహనన్తి (స్యా॰ కం॰), ఉహనన్తి (క॰)
    20. ముద్ధానం అభిమన్థేయ్య (సీ॰ పీ॰), ముద్ధానం అభిమత్థేయ్య (స్యా॰ కం॰)
    21. ūhanti (sī.), ohananti (syā. kaṃ.), uhananti (ka.)
    22. muddhānaṃ abhimantheyya (sī. pī.), muddhānaṃ abhimattheyya (syā. kaṃ.)
    23. వరత్తకబన్ధనేన (సీ॰)
    24. varattakabandhanena (sī.)
    25. విహారోత్వేవేసో (సీ॰)
    26. విహారోత్వేవేసో అరహతో’’తి (?)
    27. vihārotveveso (sī.)
    28. vihārotveveso arahato’’ti (?)
    29. అజ్ఝోహరిస్సామ (స్యా॰ కం॰ పీ॰ క॰)
    30. అజద్ధుకం (సీ॰ పీ॰), జద్ధుకం (స్యా॰ కం॰)
    31. అజ్ఝోహరేయ్యుం (స్యా॰ కం॰ పీ॰ క॰)
    32. ajjhoharissāma (syā. kaṃ. pī. ka.)
    33. ajaddhukaṃ (sī. pī.), jaddhukaṃ (syā. kaṃ.)
    34. ajjhohareyyuṃ (syā. kaṃ. pī. ka.)
    35. పఞ్చవగ్గియా (అఞ్ఞసుత్తేసు)
    36. బాహులికో (సీ॰ పీ॰) సంఘభేదసిక్ఖాపదటీకాయ సమేతి
    37. pañcavaggiyā (aññasuttesu)
    38. bāhuliko (sī. pī.) saṃghabhedasikkhāpadaṭīkāya sameti
    39. భోతో ఖో పన (సీ॰)
    40. bhoto kho pana (sī.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౬. మహాసచ్చకసుతవణ్ణనా • 6. Mahāsaccakasutavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౬. మహాసచ్చకసుత్తవణ్ణనా • 6. Mahāsaccakasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact