Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੪. ਮਹਾਸਾਲਸੁਤ੍ਤਂ
4. Mahāsālasuttaṃ
੨੦੦. ਸਾવਤ੍ਥਿਨਿਦਾਨਂ । ਅਥ ਖੋ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲੋ ਲੂਖੋ ਲੂਖਪਾવੁਰਣੋ 1 ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਿਨ੍ਨੁ ਤ੍વਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਲੂਖੋ ਲੂਖਪਾવੁਰਣੋ’’ਤਿ? ‘‘ਇਧ ਮੇ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪੁਤ੍ਤਾ। ਤੇ ਮਂ ਦਾਰੇਹਿ ਸਂਪੁਚ੍ਛ ਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਾਮੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍વਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਸਭਾਯਂ ਮਹਾਜਨਕਾਯੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਸੁ ਭਾਸਸ੍ਸੁ –
200. Sāvatthinidānaṃ . Atha kho aññataro brāhmaṇamahāsālo lūkho lūkhapāvuraṇo 2 yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho taṃ brāhmaṇamahāsālaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kinnu tvaṃ, brāhmaṇa, lūkho lūkhapāvuraṇo’’ti? ‘‘Idha me, bho gotama, cattāro puttā. Te maṃ dārehi saṃpuccha gharā nikkhāmentī’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, brāhmaṇa, imā gāthāyo pariyāpuṇitvā sabhāyaṃ mahājanakāye sannipatite puttesu ca sannisinnesu bhāsassu –
‘‘ਯੇਹਿ ਜਾਤੇਹਿ ਨਨ੍ਦਿਸ੍ਸਂ, ਯੇਸਞ੍ਚ ਭવਮਿਚ੍ਛਿਸਂ।
‘‘Yehi jātehi nandissaṃ, yesañca bhavamicchisaṃ;
ਤੇ ਮਂ ਦਾਰੇਹਿ ਸਂਪੁਚ੍ਛ, ਸਾવ વਾਰੇਨ੍ਤਿ ਸੂਕਰਂ॥
Te maṃ dārehi saṃpuccha, sāva vārenti sūkaraṃ.
‘‘ਅਸਨ੍ਤਾ ਕਿਰ ਮਂ ਜਮ੍ਮਾ, ਤਾਤ ਤਾਤਾਤਿ ਭਾਸਰੇ।
‘‘Asantā kira maṃ jammā, tāta tātāti bhāsare;
ਰਕ੍ਖਸਾ ਪੁਤ੍ਤਰੂਪੇਨ, ਤੇ ਜਹਨ੍ਤਿ વਯੋਗਤਂ॥
Rakkhasā puttarūpena, te jahanti vayogataṃ.
‘‘ਅਸ੍ਸੋવ ਜਿਣ੍ਣੋ ਨਿਬ੍ਭੋਗੋ, ਖਾਦਨਾ ਅਪਨੀਯਤਿ।
‘‘Assova jiṇṇo nibbhogo, khādanā apanīyati;
ਬਾਲਕਾਨਂ ਪਿਤਾ ਥੇਰੋ, ਪਰਾਗਾਰੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖਤਿ॥
Bālakānaṃ pitā thero, parāgāresu bhikkhati.
‘‘ਦਣ੍ਡੋવ ਕਿਰ ਮੇ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਯਞ੍ਚੇ ਪੁਤ੍ਤਾ ਅਨਸ੍ਸવਾ।
‘‘Daṇḍova kira me seyyo, yañce puttā anassavā;
ਚਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਗੋਣਂ વਾਰੇਤਿ, ਅਥੋ ਚਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਰਂ॥
Caṇḍampi goṇaṃ vāreti, atho caṇḍampi kukkuraṃ.
‘‘ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਪੁਰੇ ਹੋਤਿ, ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਗਾਧਮੇਧਤਿ।
‘‘Andhakāre pure hoti, gambhīre gādhamedhati;
ਦਣ੍ਡਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾવੇਨ, ਖਲਿਤ੍વਾ ਪਤਿਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ॥
Daṇḍassa ānubhāvena, khalitvā patitiṭṭhatī’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲੋ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਇਮਾ ਗਾਥਾਯੋ ਪਰਿਯਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਸਭਾਯਂ ਮਹਾਜਨਕਾਯੇ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤੇ ਪੁਤ੍ਤੇਸੁ ਚ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਸੁ ਅਭਾਸਿ –
Atha kho so brāhmaṇamahāsālo bhagavato santike imā gāthāyo pariyāpuṇitvā sabhāyaṃ mahājanakāye sannipatite puttesu ca sannisinnesu abhāsi –
‘‘ਯੇਹਿ ਜਾਤੇਹਿ ਨਨ੍ਦਿਸ੍ਸਂ, ਯੇਸਞ੍ਚ ਭવਮਿਚ੍ਛਿਸਂ।
‘‘Yehi jātehi nandissaṃ, yesañca bhavamicchisaṃ;
ਤੇ ਮਂ ਦਾਰੇਹਿ ਸਂਪੁਚ੍ਛ, ਸਾવ વਾਰੇਨ੍ਤਿ ਸੂਕਰਂ॥
Te maṃ dārehi saṃpuccha, sāva vārenti sūkaraṃ.
‘‘ਅਸਨ੍ਤਾ ਕਿਰ ਮਂ ਜਮ੍ਮਾ, ਤਾਤ ਤਾਤਾਤਿ ਭਾਸਰੇ।
‘‘Asantā kira maṃ jammā, tāta tātāti bhāsare;
ਰਕ੍ਖਸਾ ਪੁਤ੍ਤਰੂਪੇਨ, ਤੇ ਜਹਨ੍ਤਿ વਯੋਗਤਂ॥
Rakkhasā puttarūpena, te jahanti vayogataṃ.
‘‘ਅਸ੍ਸੋવ ਜਿਣ੍ਣੋ ਨਿਬ੍ਭੋਗੋ, ਖਾਦਨਾ ਅਪਨੀਯਤਿ।
‘‘Assova jiṇṇo nibbhogo, khādanā apanīyati;
ਬਾਲਕਾਨਂ ਪਿਤਾ ਥੇਰੋ, ਪਰਾਗਾਰੇਸੁ ਭਿਕ੍ਖਤਿ॥
Bālakānaṃ pitā thero, parāgāresu bhikkhati.
‘‘ਦਣ੍ਡੋવ ਕਿਰ ਮੇ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਯਞ੍ਚੇ ਪੁਤ੍ਤਾ ਅਨਸ੍ਸવਾ।
‘‘Daṇḍova kira me seyyo, yañce puttā anassavā;
ਚਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਗੋਣਂ વਾਰੇਤਿ, ਅਥੋ ਚਣ੍ਡਮ੍ਪਿ ਕੁਕ੍ਕੁਰਂ॥
Caṇḍampi goṇaṃ vāreti, atho caṇḍampi kukkuraṃ.
‘‘ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ ਪੁਰੇ ਹੋਤਿ, ਗਮ੍ਭੀਰੇ ਗਾਧਮੇਧਤਿ।
‘‘Andhakāre pure hoti, gambhīre gādhamedhati;
ਦਣ੍ਡਸ੍ਸ ਆਨੁਭਾવੇਨ, ਖਲਿਤ੍વਾ ਪਤਿਤਿਟ੍ਠਤੀ’’ਤਿ॥
Daṇḍassa ānubhāvena, khalitvā patitiṭṭhatī’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਂ ਪੁਤ੍ਤਾ ਘਰਂ ਨੇਤ੍વਾ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍વਾ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗੇਨ ਅਚ੍ਛਾਦੇਸੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲੋ ਏਕਂ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗਂ ਆਦਾਯ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਮਯਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਨਾਮ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਆਚਰਿਯਧਨਂ ਪਰਿਯੇਸਾਮ। ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਤੁ ਮੇ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਆਚਰਿਯਧਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ ਭਗવਾ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯ। ਅਥ ਖੋ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ…ਪੇ॰… ਉਪਾਸਕਂ ਮਂ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਧਾਰੇਤੁ ਅਜ੍ਜਤਗ੍ਗੇ ਪਾਣੁਪੇਤਂ ਸਰਣਂ ਗਤ’’ਨ੍ਤਿ।
Atha kho naṃ brāhmaṇamahāsālaṃ puttā gharaṃ netvā nhāpetvā paccekaṃ dussayugena acchādesuṃ. Atha kho so brāhmaṇamahāsālo ekaṃ dussayugaṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho brāhmaṇamahāsālo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mayaṃ, bho gotama, brāhmaṇā nāma ācariyassa ācariyadhanaṃ pariyesāma. Paṭiggaṇhatu me bhavaṃ gotamo ācariyadhana’’nti. Paṭiggahesi bhagavā anukampaṃ upādāya. Atha kho so brāhmaṇamahāsālo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama…pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਮਹਾਸਾਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Mahāsālasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੪. ਮਹਾਸਾਲਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Mahāsālasuttavaṇṇanā