| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๔. มหาสาลสุตฺตวณฺณนา
4. Mahāsālasuttavaṇṇanā
๒๐๐. ยสฺมา ตสฺส พฺราหฺมณสฺส อนิสฺสยสฺส ชิณฺณภาเวน วิเสสโต กาโย ลูโข ชาโต, ชิณฺณปิโลติกขเณฺฑหิ สงฺฆฎิตํ ปาวุรณํ, ตสฺมา ‘‘ลูขปาวุรโณ’’ติ ปทสฺส ‘‘ชิณฺณปาวุรโณ’’ติ อโตฺถ วุโตฺตฯ ปาฎิเยกฺกนฺติ ปุเตฺตสุ เอกเมโก เอกเมกาย วาจาย วิสุํ วิสุํฯ
200. Yasmā tassa brāhmaṇassa anissayassa jiṇṇabhāvena visesato kāyo lūkho jāto, jiṇṇapilotikakhaṇḍehi saṅghaṭitaṃ pāvuraṇaṃ, tasmā ‘‘lūkhapāvuraṇo’’ti padassa ‘‘jiṇṇapāvuraṇo’’ti attho vutto. Pāṭiyekkanti puttesu ekameko ekamekāya vācāya visuṃ visuṃ.
สมฺปุจฺฉนํ นาม อิธ สมฺมนฺตนนฺติ อาห ‘‘สทฺธิํ มนฺตยิตฺวา’’ติฯ นนฺทิสฺสนฺติ อภินนฺทิํฯ อตีตเตฺถ หิ อิทํ อนาคตวจนํฯ เตนาห ‘‘นนฺทิชาโต…เป.… อโหสิ’’นฺติฯ ภุสฺสนฺตาติ นิพฺภุสฺสนวเสน รวนฺตาฯ
Sampucchanaṃ nāma idha sammantananti āha ‘‘saddhiṃ mantayitvā’’ti. Nandissanti abhinandiṃ. Atītatthe hi idaṃ anāgatavacanaṃ. Tenāha ‘‘nandijāto…pe… ahosi’’nti. Bhussantāti nibbhussanavasena ravantā.
วโยคตนฺติ ปจฺฉิมวยํ อุปคตํฯ โส ปน ยสฺมา ปุริเม เทฺว วเย อติกฺกมวเสน คโตฯ ปจฺฉิมํ เอกเทสโต อติกฺกมนวเสน, ตสฺมา วุตฺตํ – ‘‘ตโย วเย คตํ อติกฺกนฺตํ ปจฺฉิมวเย ฐิต’’นฺติฯ
Vayogatanti pacchimavayaṃ upagataṃ. So pana yasmā purime dve vaye atikkamavasena gato. Pacchimaṃ ekadesato atikkamanavasena, tasmā vuttaṃ – ‘‘tayo vaye gataṃ atikkantaṃ pacchimavaye ṭhita’’nti.
นิปฺปริโภโคติ ชิณฺณภาเวน ชวปรกฺกมหานิยา อปริโภโค น ภุญฺชิตโพฺพฯ ขาทนา อปนียตีติ ยวสํ อททนฺตา ตโต นีหรนฺติ นามฯ เถโรติ วุโฑฺฒฯ
Nipparibhogoti jiṇṇabhāvena javaparakkamahāniyā aparibhogo na bhuñjitabbo. Khādanā apanīyatīti yavasaṃ adadantā tato nīharanti nāma. Theroti vuḍḍho.
อนสฺสวาติ น วจนกราฯ อปฺปติสฺสาติ ปติสฺสยรหิตาฯ อวสวตฺติโนติ น มยฺหํ วเสน วตฺตนกาฯ สุนฺทรตโรติ อุปตฺถมฺภการิภาเวน สุนฺทรตโรฯ
Anassavāti na vacanakarā. Appatissāti patissayarahitā. Avasavattinoti na mayhaṃ vasena vattanakā. Sundarataroti upatthambhakāribhāvena sundarataro.
ปุรโตติ อุปตฺถมฺภกภาเวน ปุรโต กตฺวาฯ อุทเก ปติฎฺฐํ ลภติ ตตฺถ ปติฎฺฐโต ถิรปติฎฺฐภาวโตฯ อทฺธปติโฎฺฐ หิ ทโณฺฑ ทณฺฑธรปุริสสฺส ปติฎฺฐํ ลภาเปติฯ
Puratoti upatthambhakabhāvena purato katvā. Udake patiṭṭhaṃ labhati tattha patiṭṭhato thirapatiṭṭhabhāvato. Addhapatiṭṭho hi daṇḍo daṇḍadharapurisassa patiṭṭhaṃ labhāpeti.
พฺราหฺมณิโยติ อตฺตโน พฺราหฺมณิโยฯ ปาฎิเยกฺกนฺติ ‘‘อสุกสฺส เคเห อสุกสฺส เคเห’’ติ เอวํ อุเทฺทสิกํ กตฺวา วิสุํ วิสุํฯ มา นิยฺยาเทหิ, อมฺหากํ รุจฺจนฎฺฐานเมวาติ ตว ปุตฺตานํ เคเหสุ ยํ อมฺหากํ รุจฺจนฎฺฐานํฯ ตตฺถเมว คมิสฺสามาติ สเพฺพสมฺปิ เอเตสํ อนุคฺคหํ กาตุกาโม ภควา เอวมาหฯ
Brāhmaṇiyoti attano brāhmaṇiyo. Pāṭiyekkanti ‘‘asukassa gehe asukassa gehe’’ti evaṃ uddesikaṃ katvā visuṃ visuṃ. Mā niyyādehi, amhākaṃ ruccanaṭṭhānamevāti tava puttānaṃ gehesu yaṃ amhākaṃ ruccanaṭṭhānaṃ. Tatthameva gamissāmāti sabbesampi etesaṃ anuggahaṃ kātukāmo bhagavā evamāha.
ตโต ปฎฺฐายาติ โสตาปตฺติผลปฎิลาภโต ปฎฺฐายฯ ยทตฺถํ มยํ อิมสฺส พฺราหฺมณสฺส มหาสมฺปตฺติทานาทินา อนุคฺคโห กโต, โส จสฺส ปุตฺตปริชนสฺสปิ อโตฺถ สิโทฺธติ สตฺถา น สพฺพกาลํ ตสฺส พฺราหฺมณสฺส ปุตฺตานํ เคหํ อคมาสิ, เต เอว ปน กาเลน กาลํ สตฺถุ สนฺติกํ คนฺตฺวา ยถาวิภวํ สกฺการสมฺมานํ อกํสูติ อธิปฺปาโยฯ
Tato paṭṭhāyāti sotāpattiphalapaṭilābhato paṭṭhāya. Yadatthaṃ mayaṃ imassa brāhmaṇassa mahāsampattidānādinā anuggaho kato, so cassa puttaparijanassapi attho siddhoti satthā na sabbakālaṃ tassa brāhmaṇassa puttānaṃ gehaṃ agamāsi, te eva pana kālena kālaṃ satthu santikaṃ gantvā yathāvibhavaṃ sakkārasammānaṃ akaṃsūti adhippāyo.
มหาสาลสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Mahāsālasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๔. มหาสาลสุตฺตํ • 4. Mahāsālasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๔. มหาสาลสุตฺตวณฺณนา • 4. Mahāsālasuttavaṇṇanā
