| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
7. මහාසළායතනිකසුත්‌තවණ්‌ණනා
7. Mahāsaḷāyatanikasuttavaṇṇanā
428. එවං මෙ සුතන්‌ති මහාසළායතනිකසුත්‌තං. තත්‌ථ මහාසළායතනිකන්‌ති මහන්‌තානං ඡන්‌නං ආයතනානං ජොතකං ධම්‌මපරියායං.
428.Evaṃme sutanti mahāsaḷāyatanikasuttaṃ. Tattha mahāsaḷāyatanikanti mahantānaṃ channaṃ āyatanānaṃ jotakaṃ dhammapariyāyaṃ.
429. අජානන්‌ති සහවිපස්‌සනෙන මග්‌ගෙන අජානන්‌තො. උපචයං ගච්‌ඡන්‌තීති වුඩ්‌ඪිං ගච්‌ඡන්‌ති, වසිභාවං ගච්‌ඡන්‌තීති අත්‌ථො. කායිකාති පඤ්‌චද්‌වාරිකදරථා. චෙතසිකාති මනොද්‌වාරිකදරථා. සන්‌තාපාදීසුපි එසෙව නයො.
429.Ajānanti sahavipassanena maggena ajānanto. Upacayaṃ gacchantīti vuḍḍhiṃ gacchanti, vasibhāvaṃ gacchantīti attho. Kāyikāti pañcadvārikadarathā. Cetasikāti manodvārikadarathā. Santāpādīsupi eseva nayo.
430. කායසුඛන්‌ති පඤ්‌චද්‌වාරිකසුඛං. චෙතොසුඛන්‌ති මනොද්‌වාරිකසුඛං. එත්‌ථ ච පඤ්‌චද්‌වාරිකජවනෙන සමාපජ්‌ජනං වා වුට්‌ඨානං වා නත්‌ථි, උප්‌පන්‌නමත්‌තකමෙව හොති. මනොද්‌වාරිකෙන සබ්‌බං හොති. අයඤ්‌ච මග්‌ගවුට්‌ඨානස්‌ස පච්‌චයභූතා බලවවිපස්‌සනා, සාපි මනොද්‌වාරිකෙනෙව හොති.
430.Kāyasukhanti pañcadvārikasukhaṃ. Cetosukhanti manodvārikasukhaṃ. Ettha ca pañcadvārikajavanena samāpajjanaṃ vā vuṭṭhānaṃ vā natthi, uppannamattakameva hoti. Manodvārikena sabbaṃ hoti. Ayañca maggavuṭṭhānassa paccayabhūtā balavavipassanā, sāpi manodvārikeneva hoti.
431. තථාභූතස්‌සාති කුසලචිත්‌තසම්‌පයුත්‌තචෙතොසුඛසමඞ්‌ගීභූතස්‌ස. පුබ්‌බෙව ඛො පනස්‌සාති අස්‌ස භික්‌ඛුනො වාචාකම්‌මන්‌තාජීවා පුබ්‌බසුද්‌ධිකා නාම ආදිතො පට්‌ඨාය පරිසුද්‌ධාව හොන්‌ති. දිට්‌ඨිසඞ්‌කප්‌පවායාමසතිසමාධිසඞ්‌ඛාතානි පන පඤ්‌චඞ්‌ගානි සබ්‌බත්‌ථකකාරාපකඞ්‌ගානි නාම. එවං ලොකුත්‌තරමග්‌ගො අට්‌ඨඞ්‌ගිකො වා සත්‌තඞ්‌ගිකො වා හොති.
431.Tathābhūtassāti kusalacittasampayuttacetosukhasamaṅgībhūtassa. Pubbeva kho panassāti assa bhikkhuno vācākammantājīvā pubbasuddhikā nāma ādito paṭṭhāya parisuddhāva honti. Diṭṭhisaṅkappavāyāmasatisamādhisaṅkhātāni pana pañcaṅgāni sabbatthakakārāpakaṅgāni nāma. Evaṃ lokuttaramaggo aṭṭhaṅgiko vā sattaṅgiko vā hoti.
විතණ්‌ඩවාදී පන ‘‘යා යථාභූතස්‌ස දිට්‌ඨී’’ති ඉමමෙව සුත්‌තපදෙසං ගහෙත්‌වා ‘‘ලොකුත්‌තරමග්‌ගො පඤ්‌චඞ්‌ගිකො’’ති වදති. සො – ‘‘එවමස්‌සායං අරියො අට්‌ඨඞ්‌ගිකො මග්‌ගො භාවනාපාරිපූරිං ගච්‌ඡතී’’ති ඉමිනා අනන්‌තරවචනෙනෙව පටිසෙධිතබ්‌බො. උත්‌තරි ච එවං සඤ්‌ඤාපෙතබ්‌බො – ලොකුත්‌තරමග්‌ගො පඤ්‌චඞ්‌ගිකො නාම නත්‌ථි, ඉමානි පන පඤ්‌ච සබ්‌බත්‌ථකකාරාපකඞ්‌ගානි මග්‌ගක්‌ඛණෙ විරතිවසෙන පූරෙන්‌ති. ‘‘යා චතූහි වචීදුච්‌චරිතෙහි ආරති විරතී’’ති එවං වුත්‌තවිරතීසු හි මිච්‌ඡාවාචං පජහති, සම්‌මාවාචං භාවෙති, එවං සම්‌මාවාචං භාවෙන්‌තස්‌ස ඉමානි පඤ්‌චඞ්‌ගිකානි න විනා, සහෙව විරතියා පූරෙන්‌ති. සම්‌මාකම්‌මන්‌තාජීවෙසුපි එසෙව නයො. ඉති වචීකම්‌මාදීනි ආදිතො පට්‌ඨාය පරිසුද්‌ධානෙව වට්‌ටන්‌ති. ඉමානි පන පඤ්‌ච සබ්‌බත්‌ථකකාරාපකඞ්‌ගානි විරතිවසෙන පරිපූරෙන්‌තීති පඤ්‌චඞ්‌ගිකො මග්‌ගො නාම නත්‌ථි. සුභද්‌දසුත්‌තෙපි (දී. නි. 2.214) චෙතං වුත්‌තං – ‘‘යස්‌මිං ඛො, සුභද්‌ද, ධම්‌මවිනයෙ අරියො අට්‌ඨඞ්‌ගිකො මග්‌ගො’’ති. අඤ්‌ඤෙසු ච අනෙකෙසු සුත්‌තසතෙසු අට්‌ඨඞ්‌ගිකොව මග්‌ගො ආගතොති.
Vitaṇḍavādī pana ‘‘yā yathābhūtassa diṭṭhī’’ti imameva suttapadesaṃ gahetvā ‘‘lokuttaramaggo pañcaṅgiko’’ti vadati. So – ‘‘evamassāyaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvanāpāripūriṃ gacchatī’’ti iminā anantaravacaneneva paṭisedhitabbo. Uttari ca evaṃ saññāpetabbo – lokuttaramaggo pañcaṅgiko nāma natthi, imāni pana pañca sabbatthakakārāpakaṅgāni maggakkhaṇe virativasena pūrenti. ‘‘Yā catūhi vacīduccaritehi ārati viratī’’ti evaṃ vuttaviratīsu hi micchāvācaṃ pajahati, sammāvācaṃ bhāveti, evaṃ sammāvācaṃ bhāventassa imāni pañcaṅgikāni na vinā, saheva viratiyā pūrenti. Sammākammantājīvesupi eseva nayo. Iti vacīkammādīni ādito paṭṭhāya parisuddhāneva vaṭṭanti. Imāni pana pañca sabbatthakakārāpakaṅgāni virativasena paripūrentīti pañcaṅgiko maggo nāma natthi. Subhaddasuttepi (dī. ni. 2.214) cetaṃ vuttaṃ – ‘‘yasmiṃ kho, subhadda, dhammavinaye ariyo aṭṭhaṅgiko maggo’’ti. Aññesu ca anekesu suttasatesu aṭṭhaṅgikova maggo āgatoti.
433. චත්‌තාරොපි සතිපට්‌ඨානාති මග්‌ගසම්‌පයුත්‌තාව චත්‌තාරො සතිපට්‌ඨානා. සම්‌මප්‌පධානාදීසුපි එසෙව නයො. යුගනන්‌ධාති එකක්‌ඛණිකයුගනන්‌ධා. එතෙහි අඤ්‌ඤස්‌මිං ඛණෙ සමාපත්‌ති, අඤ්‌ඤස්‌මිං විපස්‌සනාති. එවං නානාඛණිකාපි හොන්‌ති, අරියමග්‌ගෙ පන එකක්‌ඛණිකා.
433.Cattāropi satipaṭṭhānāti maggasampayuttāva cattāro satipaṭṭhānā. Sammappadhānādīsupi eseva nayo. Yuganandhāti ekakkhaṇikayuganandhā. Etehi aññasmiṃ khaṇe samāpatti, aññasmiṃ vipassanāti. Evaṃ nānākhaṇikāpi honti, ariyamagge pana ekakkhaṇikā.
විජ්‌ජා ච විමුත්‌ති චාති අරහත්‌තමග්‌ගවිජ්‌ජා ච ඵලවිමුත්‌ති ච. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
Vijjā ca vimutti cāti arahattamaggavijjā ca phalavimutti ca. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
පපඤ්‌චසූදනියා මජ්‌ඣිමනිකායට්‌ඨකථාය
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
මහාසළායතනිකසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Mahāsaḷāyatanikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 7. මහාසළායතනිකසුත්‌තං • 7. Mahāsaḷāyatanikasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 7. මහාසළායතනිකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 7. Mahāsaḷāyatanikasuttavaṇṇanā
