Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Dīgha Nikāya, English translation |
ទីឃ និកាយ ២០
Long Discourses 20
មហាសមយសុត្ត
The Great Congregation
ឯវំ មេ សុតំ—ឯកំ សមយំ ភគវា សក្កេសុ វិហរតិ កបិលវត្ថុស្មិំ មហាវនេ មហតា ភិក្ខុសង្ឃេន សទ្ធិំ បញ្ចមត្តេហិ ភិក្ខុសតេហិ សព្ពេហេវ អរហន្តេហិ; ទសហិ ច លោកធាតូហិ ទេវតា យេភុយ្យេន សន្និបតិតា ហោន្តិ ភគវន្តំ ទស្សនាយ ភិក្ខុសង្ឃញ្ច។
So I have heard. At one time the Buddha was staying in the land of the Sakyans, in the Great Wood near Kapilavatthu, together with a large Saṅgha of five hundred bhikkhus, all of whom were perfected ones. And most of the deities from ten solar systems had gathered to see the Buddha and the Saṅgha of bhikkhus.
អថ ខោ ចតុន្នំ សុទ្ធាវាសកាយិកានំ ទេវតានំ ឯតទហោសិ: “អយំ ខោ ភគវា សក្កេសុ វិហរតិ កបិលវត្ថុស្មិំ មហាវនេ មហតា ភិក្ខុសង្ឃេន សទ្ធិំ បញ្ចមត្តេហិ ភិក្ខុសតេហិ សព្ពេហេវ អរហន្តេហិ; ទសហិ ច លោកធាតូហិ ទេវតា យេភុយ្យេន សន្និបតិតា ហោន្តិ ភគវន្តំ ទស្សនាយ ភិក្ខុសង្ឃញ្ច។ យន្នូន មយម្បិ យេន ភគវា តេនុបសង្កមេយ្យាម; ឧបសង្កមិត្វា ភគវតោ សន្តិកេ បច្ចេកំ គាថំ ភាសេយ្យាមា”តិ។
Then four deities of the Pure Abodes, aware of what was happening, thought: “Why don’t we go to the Buddha and each recite a verse in his presence?”
អថ ខោ តា ទេវតា សេយ្យថាបិ នាម ពលវា បុរិសោ សមិញ្ជិតំ វា ពាហំ បសារេយ្យ បសារិតំ វា ពាហំ សមិញ្ជេយ្យ; ឯវមេវ—សុទ្ធាវាសេសុ ទេវេសុ អន្តរហិតា ភគវតោ បុរតោ បាតុរហេសុំ។ អថ ខោ តា ទេវតា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ អដ្ឋំសុ។ ឯកមន្តំ ឋិតា ខោ ឯកា ទេវតា ភគវតោ សន្តិកេ ឥមំ គាថំ អភាសិ:
Then, as easily as a strong person would extend or contract their arm, they vanished from the Pure Abodes and reappeared in front of the Buddha. They bowed to the Buddha and stood to one side. Standing to one side, one deity recited this verse in the Buddha’s presence:
“មហាសមយោ បវនស្មិំ, ទេវកាយា សមាគតា; អាគតម្ហ ឥមំ ធម្មសមយំ, ទក្ខិតាយេ អបរាជិតសង្ឃន៑”តិ។
“There’s a great congregation in the woods, where heavenly hosts have assembled. We’ve come to this righteous congregation to see the invincible Saṅgha!”
អថ ខោ អបរា ទេវតា ភគវតោ សន្តិកេ ឥមំ គាថំ អភាសិ:
Then another deity recited this verse in the Buddha’s presence:
“តត្រ ភិក្ខវោ សមាទហំសុ, ចិត្តមត្តនោ ឧជុកំ អកំសុ; សារថីវ នេត្តានិ គហេត្វា, ឥន្ទ្រិយានិ រក្ខន្តិ បណ្ឌិតា”តិ។
“The bhikkhus there are immersed in samādhi, they’ve straightened their own minds. Like a charioteer holding the reins, the astute ones protect their senses.”
អថ ខោ អបរា ទេវតា ភគវតោ សន្តិកេ ឥមំ គាថំ អភាសិ:
Then another deity recited this verse in the Buddha’s presence:
“ឆេត្វា ខីលំ ឆេត្វា បលិឃំ, ឥន្ទខីលំ ឩហច្ច មនេជា; តេ ចរន្តិ សុទ្ធា វិមលា, ចក្ខុមតា សុទន្តា សុសុនាគា”តិ។
“They snapped the post and snapped the bar, unstirred, they tore out the boundary post. They live pure and immaculate, the young giants tamed by the Clear-eyed One.”
អថ ខោ អបរា ទេវតា ភគវតោ សន្តិកេ ឥមំ គាថំ អភាសិ:
Then another deity recited this verse in the Buddha’s presence:
“យេ កេចិ ពុទ្ធំ សរណំ គតាសេ, ន តេ គមិស្សន្តិ អបាយភូមិំ; បហាយ មានុសំ ទេហំ, ទេវកាយំ បរិបូរេស្សន្តី”តិ។
“Anyone who has gone to the Buddha for refuge won’t go to a plane of loss. After giving up this human body, they swell the hosts of gods.”
១។ ទេវតាសន្និបាត
1. The Gathering of Deities
អថ ខោ ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ:
Then the Buddha said to the bhikkhus:
“យេភុយ្យេន, ភិក្ខវេ, ទសសុ លោកធាតូសុ ទេវតា សន្និបតិតា ហោន្តិ, តថាគតំ ទស្សនាយ ភិក្ខុសង្ឃញ្ច។ យេបិ តេ, ភិក្ខវេ, អហេសុំ អតីតមទ្ធានំ អរហន្តោ សម្មាសម្ពុទ្ធា, តេសម្បិ ភគវន្តានំ ឯតប្បរមាយេវ ទេវតា សន្និបតិតា អហេសុំ សេយ្យថាបិ មយ្ហំ ឯតរហិ។ យេបិ តេ, ភិក្ខវេ, ភវិស្សន្តិ អនាគតមទ្ធានំ អរហន្តោ សម្មាសម្ពុទ្ធា, តេសម្បិ ភគវន្តានំ ឯតប្បរមាយេវ ទេវតា សន្និបតិតា ភវិស្សន្តិ សេយ្យថាបិ មយ្ហំ ឯតរហិ។ អាចិក្ខិស្សាមិ, ភិក្ខវេ, ទេវកាយានំ នាមានិ; កិត្តយិស្សាមិ, ភិក្ខវេ, ទេវកាយានំ នាមានិ; ទេសេស្សាមិ, ភិក្ខវេ, ទេវកាយានំ នាមានិ។ តំ សុណាថ, សាធុកំ មនសិករោថ, ភាសិស្សាមី”តិ។
“Bhikkhus, most of the deities from ten solar systems have gathered to see the Realized One and the bhikkhu Saṅgha. The Buddhas of the past had, and the Buddhas of the future will have, gatherings of deities that are at most like the gathering for me now. I shall declare the names of the heavenly hosts; I shall extol the names of the heavenly hosts; I shall teach the names of the heavenly hosts. Listen and apply your mind well, I will speak.”
“ឯវំ, ភន្តេ”តិ ខោ តេ ភិក្ខូ ភគវតោ បច្ចស្សោសុំ។
“Yes, sir,” they replied.
ភគវា ឯតទវោច:
The Buddha said this:
“សិលោកមនុកស្សាមិ, យត្ថ ភុម្មា តទស្សិតា; យេ សិតា គិរិគព្ភរំ, បហិតត្តា សមាហិតា។
“I invoke a paean of praise! Where the earth-gods dwell, there, in mountain caves, resolute and composed,
បុថូសីហាវ សល្លីនា, លោមហំសាភិសម្ភុនោ; ឱទាតមនសា សុទ្ធា, វិប្បសន្នមនាវិលា។
dwell many like lonely lions, who have mastered their fears. Their minds are bright and pure, clear and undisturbed.”
ភិយ្យោ បញ្ចសតេ ញត្វា, វនេ កាបិលវត្ថវេ; តតោ អាមន្តយី សត្ថា, សាវកេ សាសនេ រតេ។
The teacher knew that over five hundred were in the wood at Kapilavatthu. Therefore he addressed the disciples who love the teaching:
‘ទេវកាយា អភិក្កន្តា, តេ វិជានាថ ភិក្ខវោៜ; តេ ច អាតប្បមករុំ, សុត្វា ពុទ្ធស្ស សាសនំ។
“The heavenly hosts have come forth; bhikkhus, you should be aware of them.” Those monks grew keen, hearing the Buddha’s instruction.
តេសំ បាតុរហុ ញាណំ, អមនុស្សានទស្សនំ; អប្បេកេ សតមទ្ទក្ខុំ, សហស្សំ អថ សត្តរិំ។
Knowledge manifested in them, seeing those non-human beings. Some saw a hundred, a thousand, even seventy thousand,
សតំ ឯកេ សហស្សានំ, អមនុស្សានមទ្ទសុំ; អប្បេកេនន្តមទ្ទក្ខុំ, ទិសា សព្ពា ផុដា អហុំ។
while some saw a hundred thousand non-human beings. But some saw an endless number spread out in every direction.
តញ្ច សព្ពំ អភិញ្ញាយ, វវត្ថិត្វាន ចក្ខុមា; តតោ អាមន្តយី សត្ថា, សាវកេ សាសនេ រតេ។
And all that was known and distinguished by the Clear-eyed One. Therefore he addressed the disciples who love the teaching:
‘ទេវកាយា អភិក្កន្តា, តេ វិជានាថ ភិក្ខវោ; យេ វោហំ កិត្តយិស្សាមិ, គិរាហិ អនុបុព្ពសោៜ។
“The heavenly hosts have come forth; bhikkhus, you should be aware of them. I shall extol them for you, with lyrics in proper order.
សត្តសហស្សា តេ យក្ខា, ភុម្មា កាបិលវត្ថវា; ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
There are seven thousand spirits, earth-gods of Kapilavatthu. They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
ឆសហស្សា ហេមវតា, យក្ខា នានត្តវណ្ណិនោ; ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
From the Himalayas there are six thousand spirits of different colors. They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
សាតាគិរា តិសហស្សា, យក្ខា នានត្តវណ្ណិនោ; ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
From Mount Sātā there are three thousand spirits of different colors. They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
ឥច្ចេតេ សោឡសសហស្សា, យក្ខា នានត្តវណ្ណិនោ; ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
And thus there are sixteen thousand spirits of different colors. They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
វេស្សាមិត្តា បញ្ចសតា, យក្ខា នានត្តវណ្ណិនោ; ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
From Vessāmitta’s mountain there are five hundred spirits of different colors. They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
កុម្ភីរោ រាជគហិកោ, វេបុល្លស្ស និវេសនំ; ភិយ្យោ នំ សតសហស្សំ, យក្ខានំ បយិរុបាសតិ; កុម្ភីរោ រាជគហិកោ, សោបាគា សមិតិំ វនំ។
And there’s Kumbhīra of Rājagaha, whose home is on Mount Vepulla. Attended by more than a hundred thousand spirits, Kumbhīra of Rājagaha also came to the meeting in the wood.
បុរិមញ្ច ទិសំ រាជា, ធតរដ្ឋោ បសាសតិ; គន្ធព្ពានំ អធិបតិ, មហារាជា យសស្សិសោ។
King Dhataraṭṭha rules the eastern quarter. Lord of the centaurs, he’s a great king, glorious.
បុត្តាបិ តស្ស ពហវោ, ឥន្ទនាមា មហព្ពលា; ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
And he has many mighty sons all of them named Indra. They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
ទក្ខិណញ្ច ទិសំ រាជា, វិរូឡ្ហោ តំ បសាសតិ; កុម្ភណ្ឌានំ អធិបតិ, មហារាជា យសស្សិសោ។
King Virūḷhaka rules the southern quarter. Lord of the goblins, he’s a great king, glorious.
បុត្តាបិ តស្ស ពហវោ, ឥន្ទនាមា មហព្ពលា; ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
And he has many mighty sons all of them named Indra. They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
បច្ឆិមញ្ច ទិសំ រាជា, វិរូបក្ខោ បសាសតិ; នាគានញ្ច អធិបតិ, មហារាជា យសស្សិសោ។
King Virūpakkha rules the western quarter. Lord of the dragons, he’s a great king, glorious.
បុត្តាបិ តស្ស ពហវោ, ឥន្ទនាមា មហព្ពលា; ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
And he has many mighty sons all of them named Indra. They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
ឧត្តរញ្ច ទិសំ រាជា, កុវេរោ តំ បសាសតិ; យក្ខានញ្ច អធិបតិ, មហារាជា យសស្សិសោ។
King Kuvera rules the northern quarter. Lord of spirits, he’s a great king, glorious.
បុត្តាបិ តស្ស ពហវោ, ឥន្ទនាមា មហព្ពលា; ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
And he has many mighty sons all of them named Indra. They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
បុរិមំ ទិសំ ធតរដ្ឋោ, ទក្ខិណេន វិរូឡ្ហកោ; បច្ឆិមេន វិរូបក្ខោ, កុវេរោ ឧត្តរំ ទិសំ។
Dhataraṭṭha in the east, Virūḷhaka to the south, Virūpakkha to the west, and Kuvera in the north.
ចត្តារោ តេ មហារាជា, សមន្តា ចតុរោ ទិសា; ទទ្ទល្លមានា អដ្ឋំសុ, វនេ កាបិលវត្ថវេ។
These Four Great Kings, all around in the four quarters, stood there dazzling in the wood at Kapilavatthu.
តេសំ មាយាវិនោ ទាសា, អាគុំ វញ្ចនិកា សឋា; មាយា កុដេណ្ឌុ វិដេណ្ឌុ, វិដុច្ច វិដុដោ សហ។
Their deceitful bondservants came, so treacherous and crafty—the deceivers Kuṭeṇḍu, Viṭeṇḍu, with Viṭucca and Viṭuḍa.
ចន្ទនោ កាមសេដ្ឋោ ច, កិន្និឃណ្ឌុ និឃណ្ឌុ ច; បនាទោ ឱបមញ្ញោ ច, ទេវសូតោ ច មាតលិ។
And Candana and Kāmaseṭṭha, Kinnughaṇḍu and Nighaṇḍu, Panāda and Opamañña, and Mātali, the god’s charioteer.
ចិត្តសេនោ ច គន្ធព្ពោ, នឡោរាជា ជនេសភោ; អាគា បញ្ចសិខោ ចេវ, តិម្ពរូ សូរិយវច្ឆសា។
Cittasena the centaur came too, and the kings Nala and Janesabha. Pañcasikha came too, with Timbaru and Suriyavaccasā.
ឯតេ ចញ្ញេ ច រាជានោ, គន្ធព្ពា សហ រាជុភិ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
These and other kings there were, the centaurs with their kings. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
អថាគុំ នាគសា នាគា, វេសាលា សហតច្ឆកា; កម្ពលស្សតរា អាគុំ, បាយាគា សហ ញាតិភិ។
Then came the dragons of Nābhasa lake, and those from Vesālī with those from Takkasilā. The Kambalas and Assataras came and those from Payāga with their kin.
យាមុនា ធតរដ្ឋា ច, អាគូ នាគា យសស្សិនោ; ឯរាវណោ មហានាគោ, សោបាគា សមិតិំ វនំ។
Those from Yamunā, and the Dhataraṭṭha dragons came, so glorious. And Erāvaṇa the great dragon also came to the meeting in the wood.
យេ នាគរាជេ សហសា ហរន្តិ, ទិព្ពា ទិជា បក្ខិ វិសុទ្ធចក្ខូ; វេហាយសា តេ វនមជ្ឈបត្តា, ចិត្រា សុបណ្ណា ឥតិ តេស នាមំ។
Those who seize the dragon kings by force—divine, twice-born birds with piercing vision—swoop down to the wood from the sky; their name is ‘Rainbow Phoenix’.
អភយំ តទា នាគរាជានមាសិ, សុបណ្ណតោ ខេមមកាសិ ពុទ្ធោ; សណ្ហាហិ វាចាហិ ឧបវ្ហយន្តា, នាគា សុបណ្ណា សរណមកំសុ ពុទ្ធំ។
But the dragon kings remained fearless, for the Buddha kept them safe from the phoenixes. Introducing each other with gentle words, the dragons and phoenixes
ជិតា វជិរហត្ថេន, សមុទ្ទំ អសុរាសិតា; ភាតរោ វាសវស្សេតេ, ឥទ្ធិមន្តោ យសស្សិនោ។
Defeated by Vajirahattha, the demons live in the ocean. They’re brothers of Vāsava, powerful and glorious.
កាលកញ្ចា មហាភិស្មា, អសុរា ទានវេឃសា; វេបចិត្តិ សុចិត្តិ ច, បហារាទោ នមុចី សហ។
There’s the terrifying Kālakañjas, the Dānava and Ghasa demons, Vepacitti and Sucitti, Pahārāda with Namuci,
សតញ្ច ពលិបុត្តានំ, សព្ពេ វេរោចនាមកា; សន្នយ្ហិត្វា ពលិសេនំ, រាហុភទ្ទមុបាគមុំ; ‘សមយោ ទានិ ភទ្ទន្តេ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំៜ។
and Bali’s hundred sons, all named after Virocana. Bali’s army armed themselves and went to the auspicious Rāhu, saying: ‘Now is the time, sir, for the meeting of bhikkhus in the wood.’
អាបោ ច ទេវា បថវី, តេជោ វាយោ តទាគមុំ; វរុណា វារណា ទេវា, សោមោ ច យសសា សហ។
The gods of Water and Earth, and Fire and Wind came there. The gods of Varuṇa and Varuṇa’s offsping, and Soma together with Yasa.
មេត្តា ករុណា កាយិកា, អាគុំ ទេវា យសស្សិនោ; ទសេតេ ទសធា កាយា, សព្ពេ នានត្តវណ្ណិនោ។
A host of the gods of Love and Compassion came, so glorious. These ten hosts of gods shone in all different colors.
ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
វេណ្ឌុទេវា សហលិ ច, អសមា ច ទុវេ យមា; ចន្ទស្សូបនិសា ទេវា, ចន្ទមាគុំ បុរក្ខត្វា។
The Vishnu and Sahalī gods, and the unequaled pair of Twins. The gods living on the moon came, with the Moon before them.
សូរិយស្សូបនិសា ទេវា, សូរិយមាគុំ បុរក្ខត្វា; នក្ខត្តានិ បុរក្ខត្វា, អាគុំ មន្ទវលាហកា។
The gods living on the sun came, with the Sun before them. And with the stars before them came the languid gods of clouds.
វសូនំ វាសវោ សេដ្ឋោ, សក្កោបាគា បុរិន្ទទោ; ទសេតេ ទសធា កាយា, សព្ពេ នានត្តវណ្ណិនោ។
And Vāsava came, the greatest of the Vasus, who is Sakka, known as Purindada. These ten hosts of gods shone in all different colors.
ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
អថាគុំ សហភូ ទេវា, ជលមគ្គិ សិខារិវ; អរិដ្ឋកា ច រោជា ច, ឧមាបុប្ផនិភាសិនោ។
Then came the Sahabhū gods, blazing like a crested flame; and the Ariṭṭhakas and Rojas too, and the gods hued blue as flax.
វរុណា សហធម្មា ច, អច្ចុតា ច អនេជកា; សូលេយ្យរុចិរា អាគុំ, អាគុំ វាសវនេសិនោ; ទសេតេ ទសធា កាយា, សព្ពេ នានត្តវណ្ណិនោ។
The Varuṇas and Sahadhammas, the Accutas and Anejakas, the Sūleyyas and Ruciras all came, as did the Vāsavanesi gods. These ten hosts of gods shone in all different colors.
ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
សមានា មហាសមនា, មានុសា មានុសុត្តមា; ខិឌ្ឌាបទោសិកា អាគុំ, អាគុំ មនោបទោសិកា។
The Samānas, Mahāsamānas, Mānusas, and Mānusuttamas all came, and the gods depraved by play, and those who are malevolent.
អថាគុំ ហរយោ ទេវា, យេ ច លោហិតវាសិនោ; បារគា មហាបារគា, អាគុំ ទេវា យសស្សិនោ; ទសេតេ ទសធា កាយា, សព្ពេ នានត្តវណ្ណិនោ។
Then came the gods of Mercury, and the those who live on Mars. The Pāragas and Mahāpāragas came, such glorious gods. These ten hosts of gods shone in all different colors.
ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
សុក្កា ករម្ភា អរុណា, អាគុំ វេឃនសា សហ; ឱទាតគយ្ហា បាមោក្ខា, អាគុំ ទេវា វិចក្ខណា។
The gods of Venus, the newborn sun,
សទាមត្តា ហារគជា, មិស្សកា ច យសស្សិនោ; ថនយំ អាគ បជ្ជុន្នោ, យោ ទិសា អភិវស្សតិ។
The Sadāmattas and Hāragajas, and assorted glorious ones; Pajjuna came thundering, he who rains on all quarters.
ទសេតេ ទសធា កាយា, សព្ពេ នានត្តវណ្ណិនោ; ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
These ten hosts of gods shone in all different colors. They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
ខេមិយា តុសិតា យាមា, កដ្ឋកា ច យសស្សិនោ; លម្ពីតកា លាមសេដ្ឋា, ជោតិនាមា ច អាសវា; និម្មានរតិនោ អាគុំ, អថាគុំ បរនិម្មិតា។
The Khemiyas from the realms of Tusita and Yama, and the glorious Kaṭṭhakas came; the Lambītakas, Lāmaseṭṭhas, those called the Shining,
ទសេតេ ទសធា កាយា, សព្ពេ នានត្តវណ្ណិនោ; ឥទ្ធិមន្តោ ជុតិមន្តោ, វណ្ណវន្តោ យសស្សិនោ; មោទមានា អភិក្កាមុំ, ភិក្ខូនំ សមិតិំ វនំ។
These ten hosts of gods shone in all different colors. They’re powerful and brilliant, so beautiful and glorious. Rejoicing, they’ve come forth to the meeting of bhikkhus in the wood.
សដ្ឋេតេ ទេវនិកាយា, សព្ពេ នានត្តវណ្ណិនោ; នាមន្វយេន អាគច្ឆុំ, យេ ចញ្ញេ សទិសា សហ។
These sixty hosts of gods shone in all different colors. They came organized by name, these and others likewise, thinking:
‘បវុដ្ឋជាតិមខិលំ, ឱឃតិណ្ណមនាសវំ; ទក្ខេមោឃតរំ នាគំ, ចន្ទំវ អសិតាតិគំៜ។
‘We shall see those rid of rebirth, kind, the undefiled ones who have crossed the flood, and the dragon who brought them across, who like the Moon has overcome darkness.’
សុព្រហ្មា បរមត្តោ ច, បុត្តា ឥទ្ធិមតោ សហ; សនង្កុមារោ តិស្សោ ច, សោបាគ សមិតិំ វនំ។
Subrahmā and Paramatta came, with sons of those powerful ones. Sanaṅkumāra and Tissa also came to the meeting in the wood.
សហស្សំ ព្រហ្មលោកានំ, មហាព្រហ្មាភិតិដ្ឋតិ; ឧបបន្នោ ជុតិមន្តោ, ភិស្មាកាយោ យសស្សិសោ។
Of a thousand Brahmā realms, the Great Brahmā stands forth. He has arisen, resplendent, his formidable body so glorious.
ទសេត្ថ ឥស្សរា អាគុំ, បច្ចេកវសវត្តិនោ; តេសញ្ច មជ្ឈតោ អាគ, ហារិតោ បរិវារិតោ។
Ten Gods Almighty came there, each one of them wielding power, and in the middle of them came Hārita with his following.”
តេ ច សព្ពេ អភិក្កន្តេ, សៃន្ទេ ទេវេ សព្រហ្មកេ; មារសេនា អភិក្កាមិ, បស្ស កណ្ហស្ស មន្ទិយំ។
When they had all come forth—the gods with their Lord, and the Brahmās—Māra’s army came forth too: see the stupidity of the Dark Lord!
‘ឯថ គណ្ហថ ពន្ធថ, រាគេន ពទ្ធមត្ថុ វោ; សមន្តា បរិវារេថ, មា វោ មុញ្ចិត្ថ កោចិ នំៜ។
“Come, seize them and bind them,” he said, “let them be bound by desire! Surround them on all sides, don’t let any escape!”
ឥតិ តត្ថ មហាសេនោ, កណ្ហោ សេនំ អបេសយិ; បាណិនា តលមាហច្ច, សរំ កត្វាន ភេរវំ។
And so there the great general sent forth his dark army. He struck the ground with his fist to make a horrifying sound
យថា បាវុស្សកោ មេឃោ, ថនយន្តោ សវិជ្ជុកោ; តទា សោ បច្ចុទាវត្តិ, សង្កុទ្ធោ អសយំវសេ។
like a storm cloud shedding rain, thundering and flashing. But then he retreated, furious, out of control.
តញ្ច សព្ពំ អភិញ្ញាយ, វវត្ថិត្វាន ចក្ខុមា; តតោ អាមន្តយី សត្ថា, សាវកេ សាសនេ រតេ។
And all that was known and distinguished by the Clear-eyed One. Thereupon the Teacher addressed the disciples who love the teaching:
‘មារសេនា អភិក្កន្តា, តេ វិជានាថ ភិក្ខវោៜ; តេ ច អាតប្បមករុំ, សុត្វា ពុទ្ធស្ស សាសនំ; វីតរាគេហិ បក្កាមុំ, នេសំ លោមាបិ ឥញ្ជយុំ។
“Māra’s army has arrived; bhikkhus, you should be aware of them.” Those monks grew keen, hearing the Buddha’s instruction. The army fled from those free of passion, and not a single hair was stirred!
‘សព្ពេ វិជិតសង្គាមា, ភយាតីតា យសស្សិនោ; មោទន្តិ សហ ភូតេហិ, សាវកា តេ ជនេសុតាៜ”តិ។
“All triumphant in battle, so fearless and glorious. They rejoice with all the spirits, the disciples well-known among men.”
មហាសមយសុត្តំ និដ្ឋិតំ សត្តមំ។
The authoritative text of the Dīgha Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]