| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / ทีฆนิกาย • Dīghanikāya |
๗. มหาสมยสุตฺตํ
7. Mahāsamayasuttaṃ
๓๓๑. เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สเกฺกสุ วิหรติ กปิลวตฺถุสฺมิํ มหาวเน มหตา ภิกฺขุสเงฺฆน สทฺธิํ ปญฺจมเตฺตหิ ภิกฺขุสเตหิ สเพฺพเหว อรหเนฺตหิ; ทสหิ จ โลกธาตูหิ เทวตา เยภุเยฺยน สนฺนิปติตา โหนฺติ ภควนฺตํ ทสฺสนาย ภิกฺขุสงฺฆญฺจฯ อถ โข จตุนฺนํ สุทฺธาวาสกายิกานํ เทวตานํ 1 เอตทโหสิ – ‘‘อยํ โข ภควา สเกฺกสุ วิหรติ กปิลวตฺถุสฺมิํ มหาวเน มหตา ภิกฺขุสเงฺฆน สทฺธิํ ปญฺจมเตฺตหิ ภิกฺขุสเตหิ สเพฺพเหว อรหเนฺตหิ; ทสหิ จ โลกธาตูหิ เทวตา เยภุเยฺยน สนฺนิปติตา โหนฺติ ภควนฺตํ ทสฺสนาย ภิกฺขุสงฺฆญฺจฯ ยํนูน มยมฺปิ เยน ภควา เตนุปสงฺกเมยฺยาม; อุปสงฺกมิตฺวา ภควโต สนฺติเก ปเจฺจกํ คาถํ 2 ภาเสยฺยามา’’ติฯ
331. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ mahāvane mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sabbeheva arahantehi; dasahi ca lokadhātūhi devatā yebhuyyena sannipatitā honti bhagavantaṃ dassanāya bhikkhusaṅghañca. Atha kho catunnaṃ suddhāvāsakāyikānaṃ devatānaṃ 3 etadahosi – ‘‘ayaṃ kho bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ mahāvane mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sabbeheva arahantehi; dasahi ca lokadhātūhi devatā yebhuyyena sannipatitā honti bhagavantaṃ dassanāya bhikkhusaṅghañca. Yaṃnūna mayampi yena bhagavā tenupasaṅkameyyāma; upasaṅkamitvā bhagavato santike paccekaṃ gāthaṃ 4 bhāseyyāmā’’ti.
๓๓๒. อถ โข ตา เทวตา เสยฺยถาปิ นาม พลวา ปุริโส สมิญฺชิตํ วา พาหํ ปสาเรยฺย ปสาริตํ วา พาหํ สมิเญฺชยฺย , เอวเมว สุทฺธาวาเสสุ เทเวสุ อนฺตรหิตา ภควโต ปุรโต ปาตุรเหสุํฯ อถ โข ตา เทวตา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฎฺฐํสุฯ เอกมนฺตํ ฐิตา โข เอกา เทวตา ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ อภาสิ –
332. Atha kho tā devatā seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya , evameva suddhāvāsesu devesu antarahitā bhagavato purato pāturahesuṃ. Atha kho tā devatā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhaṃsu. Ekamantaṃ ṭhitā kho ekā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘มหาสมโย ปวนสฺมิํ, เทวกายา สมาคตา;
‘‘Mahāsamayo pavanasmiṃ, devakāyā samāgatā;
อาคตมฺห อิมํ ธมฺมสมยํ, ทกฺขิตาเย อปราชิตสงฺฆ’’นฺติฯ
Āgatamha imaṃ dhammasamayaṃ, dakkhitāye aparājitasaṅgha’’nti.
อถ โข อปรา เทวตา ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ อภาสิ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ตตฺร ภิกฺขโว สมาทหํสุ, จิตฺตมตฺตโน อุชุกํ อกํสุ 5;
‘‘Tatra bhikkhavo samādahaṃsu, cittamattano ujukaṃ akaṃsu 6;
สารถีว เนตฺตานิ คเหตฺวา, อินฺทฺริยานิ รกฺขนฺติ ปณฺฑิตา’’ติฯ
Sārathīva nettāni gahetvā, indriyāni rakkhanti paṇḍitā’’ti.
อถ โข อปรา เทวตา ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ อภาสิ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘เฉตฺวา ขีลํ เฉตฺวา ปลิฆํ, อินฺทขีลํ อูหจฺจ 7 มเนชา;
‘‘Chetvā khīlaṃ chetvā palighaṃ, indakhīlaṃ ūhacca 8 manejā;
เต จรนฺติ สุทฺธา วิมลา, จกฺขุมตา สุทนฺตา สุสุนาคา’’ติฯ
Te caranti suddhā vimalā, cakkhumatā sudantā susunāgā’’ti.
อถ โข อปรา เทวตา ภควโต สนฺติเก อิมํ คาถํ อภาสิ –
Atha kho aparā devatā bhagavato santike imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘เยเกจิ พุทฺธํ สรณํ คตาเส, น เต คมิสฺสนฺติ อปายภูมิํ;
‘‘Yekeci buddhaṃ saraṇaṃ gatāse, na te gamissanti apāyabhūmiṃ;
ปหาย มานุสํ เทหํ, เทวกายํ ปริปูเรสฺสนฺตี’’ติฯ
Pahāya mānusaṃ dehaṃ, devakāyaṃ paripūressantī’’ti.
เทวตาสนฺนิปาตา
Devatāsannipātā
๓๓๓. อถ โข ภควา ภิกฺขู อามเนฺตสิ – ‘‘เยภุเยฺยน, ภิกฺขเว, ทสสุ โลกธาตูสุ เทวตา สนฺนิปติตา โหนฺติ 9, ตถาคตํ ทสฺสนาย ภิกฺขุสงฺฆญฺจ ฯ เยปิ เต, ภิกฺขเว, อเหสุํ อตีตมทฺธานํ อรหโนฺต สมฺมาสมฺพุทฺธา, เตสมฺปิ ภควนฺตานํ เอตํปรมาเยว 10 เทวตา สนฺนิปติตา อเหสุํ เสยฺยถาปิ มยฺหํ เอตรหิฯ เยปิ เต, ภิกฺขเว, ภวิสฺสนฺติ อนาคตมทฺธานํ อรหโนฺต สมฺมาสมฺพุทฺธา, เตสมฺปิ ภควนฺตานํ เอตํปรมาเยว เทวตา สนฺนิปติตา ภวิสฺสนฺติ เสยฺยถาปิ มยฺหํ เอตรหิฯ อาจิกฺขิสฺสามิ, ภิกฺขเว, เทวกายานํ นามานิ; กิตฺตยิสฺสามิ, ภิกฺขเว, เทวกายานํ นามานิ; เทเสสฺสามิ, ภิกฺขเว, เทวกายานํ นามานิฯ ตํ สุณาถ, สาธุกํ มนสิกโรถ, ภาสิสฺสามี’’ติฯ ‘‘เอวํ, ภเนฺต’’ติ โข เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจโสฺสสุํฯ
333. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘yebhuyyena, bhikkhave, dasasu lokadhātūsu devatā sannipatitā honti 11, tathāgataṃ dassanāya bhikkhusaṅghañca . Yepi te, bhikkhave, ahesuṃ atītamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā, tesampi bhagavantānaṃ etaṃparamāyeva 12 devatā sannipatitā ahesuṃ seyyathāpi mayhaṃ etarahi. Yepi te, bhikkhave, bhavissanti anāgatamaddhānaṃ arahanto sammāsambuddhā, tesampi bhagavantānaṃ etaṃparamāyeva devatā sannipatitā bhavissanti seyyathāpi mayhaṃ etarahi. Ācikkhissāmi, bhikkhave, devakāyānaṃ nāmāni; kittayissāmi, bhikkhave, devakāyānaṃ nāmāni; desessāmi, bhikkhave, devakāyānaṃ nāmāni. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasikarotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
๓๓๔. ภควา เอตทโวจ –
334. Bhagavā etadavoca –
‘‘สิโลกมนุกสฺสามิ, ยตฺถ ภุมฺมา ตทสฺสิตา;
‘‘Silokamanukassāmi, yattha bhummā tadassitā;
เย สิตา คิริคพฺภรํ, ปหิตตฺตา สมาหิตาฯ
Ye sitā girigabbharaṃ, pahitattā samāhitā.
‘‘ปุถูสีหาว สลฺลีนา, โลมหํสาภิสมฺภุโน;
‘‘Puthūsīhāva sallīnā, lomahaṃsābhisambhuno;
ภิโยฺย ปญฺจสเต ญตฺวา, วเน กาปิลวตฺถเว;
Bhiyyo pañcasate ñatvā, vane kāpilavatthave;
ตโต อามนฺตยี สตฺถา, สาวเก สาสเน รเตฯ
Tato āmantayī satthā, sāvake sāsane rate.
‘‘เทวกายา อภิกฺกนฺตา, เต วิชานาถ ภิกฺขโว’’;
‘‘Devakāyā abhikkantā, te vijānātha bhikkhavo’’;
เต จ อาตปฺปมกรุํ, สุตฺวา พุทฺธสฺส สาสนํฯ
Te ca ātappamakaruṃ, sutvā buddhassa sāsanaṃ.
เตสํ ปาตุรหุ ญาณํ, อมนุสฺสานทสฺสนํ;
Tesaṃ pāturahu ñāṇaṃ, amanussānadassanaṃ;
อเปฺปเก สตมทฺทกฺขุํ, สหสฺสํ อถ สตฺตริํฯ
Appeke satamaddakkhuṃ, sahassaṃ atha sattariṃ.
สตํ เอเก สหสฺสานํ, อมนุสฺสานมทฺทสุํ;
Sataṃ eke sahassānaṃ, amanussānamaddasuṃ;
อเปฺปเกนนฺตมทฺทกฺขุํ , ทิสา สพฺพา ผุฎา อหุํฯ
Appekenantamaddakkhuṃ , disā sabbā phuṭā ahuṃ.
ตโต อามนฺตยี สตฺถา, สาวเก สาสเน รเตฯ
Tato āmantayī satthā, sāvake sāsane rate.
‘‘เทวกายา อภิกฺกนฺตา, เต วิชานาถ ภิกฺขโว;
‘‘Devakāyā abhikkantā, te vijānātha bhikkhavo;
เย โวหํ กิตฺตยิสฺสามิ, คิราหิ อนุปุพฺพโสฯ
Ye vohaṃ kittayissāmi, girāhi anupubbaso.
๓๓๕.‘‘สตฺตสหสฺสา เต ยกฺขา, ภุมฺมา กาปิลวตฺถวาฯ
335.‘‘Sattasahassā te yakkhā, bhummā kāpilavatthavā.
อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
‘‘ฉสหสฺสา เหมวตา, ยกฺขา นานตฺตวณฺณิโน;
‘‘Chasahassā hemavatā, yakkhā nānattavaṇṇino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
‘‘สาตาคิรา ติสหสฺสา, ยกฺขา นานตฺตวณฺณิโน;
‘‘Sātāgirā tisahassā, yakkhā nānattavaṇṇino;
อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
‘‘อิเจฺจเต โสฬสสหสฺสา, ยกฺขา นานตฺตวณฺณิโน;
‘‘Iccete soḷasasahassā, yakkhā nānattavaṇṇino;
อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
‘‘เวสฺสามิตฺตา ปญฺจสตา, ยกฺขา นานตฺตวณฺณิโน;
‘‘Vessāmittā pañcasatā, yakkhā nānattavaṇṇino;
อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
‘‘กุมฺภีโร ราชคหิโก, เวปุลฺลสฺส นิเวสนํ;
‘‘Kumbhīro rājagahiko, vepullassa nivesanaṃ;
ภิโยฺย นํ สตสหสฺสํ, ยกฺขานํ ปยิรุปาสติ;
Bhiyyo naṃ satasahassaṃ, yakkhānaṃ payirupāsati;
กุมฺภีโร ราชคหิโก, โสปาคา สมิติํ วนํฯ
Kumbhīro rājagahiko, sopāgā samitiṃ vanaṃ.
๓๓๖.‘‘ปุริมญฺจ ทิสํ ราชา, ธตรโฎฺฐ ปสาสติฯ
336.‘‘Purimañca disaṃ rājā, dhataraṭṭho pasāsati.
คนฺธพฺพานํ อธิปติ, มหาราชา ยสสฺสิโสฯ
Gandhabbānaṃ adhipati, mahārājā yasassiso.
‘‘ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว, อินฺทนามา มหพฺพลา;
‘‘Puttāpi tassa bahavo, indanāmā mahabbalā;
อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
กุมฺภณฺฑานํ อธิปติ, มหาราชา ยสสฺสิโสฯ
Kumbhaṇḍānaṃ adhipati, mahārājā yasassiso.
‘‘ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว, อินฺทนามา มหพฺพลา;
‘‘Puttāpi tassa bahavo, indanāmā mahabbalā;
อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
‘‘ปจฺฉิมญฺจ ทิสํ ราชา, วิรูปโกฺข ปสาสติ;
‘‘Pacchimañca disaṃ rājā, virūpakkho pasāsati;
นาคานญฺจ อธิปติ, มหาราชา ยสสฺสิโสฯ
Nāgānañca adhipati, mahārājā yasassiso.
‘‘ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว, อินฺทนามา มหพฺพลา;
‘‘Puttāpi tassa bahavo, indanāmā mahabbalā;
อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
‘‘อุตฺตรญฺจ ทิสํ ราชา, กุเวโร ตํ ปสาสติ;
‘‘Uttarañca disaṃ rājā, kuvero taṃ pasāsati;
ยกฺขานญฺจ อธิปติ, มหาราชา ยสสฺสิโสฯ
Yakkhānañca adhipati, mahārājā yasassiso.
‘‘ปุตฺตาปิ ตสฺส พหโว, อินฺทนามา มหพฺพลา;
‘‘Puttāpi tassa bahavo, indanāmā mahabbalā;
อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
‘‘ปุริมํ ทิสํ ธตรโฎฺฐ, ทกฺขิเณน วิรูฬฺหโก;
‘‘Purimaṃ disaṃ dhataraṭṭho, dakkhiṇena virūḷhako;
ปจฺฉิเมน วิรูปโกฺข, กุเวโร อุตฺตรํ ทิสํฯ
Pacchimena virūpakkho, kuvero uttaraṃ disaṃ.
‘‘จตฺตาโร เต มหาราชา, สมนฺตา จตุโร ทิสา;
‘‘Cattāro te mahārājā, samantā caturo disā;
๓๓๗.‘‘เตสํ มายาวิโน ทาสา, อาคุํ 23 วญฺจนิกา สฐาฯ
337.‘‘Tesaṃ māyāvino dāsā, āguṃ 24 vañcanikā saṭhā.
‘‘จนฺทโน กามเสโฎฺฐ จ, กินฺนิฆณฺฑุ 29 นิฆณฺฑุ จ;
‘‘Candano kāmaseṭṭho ca, kinnighaṇḍu 30 nighaṇḍu ca;
ปนาโท โอปมโญฺญ จ, เทวสูโต จ มาตลิฯ
Panādo opamañño ca, devasūto ca mātali.
‘‘เอเต จเญฺญ จ ราชาโน, คนฺธพฺพา สห ราชุภิ;
‘‘Ete caññe ca rājāno, gandhabbā saha rājubhi;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
๓๓๘.‘‘อถาคุํ นาคสา นาคา, เวสาลา สหตจฺฉกาฯ
338.‘‘Athāguṃ nāgasā nāgā, vesālā sahatacchakā.
กมฺพลสฺสตรา อาคุํ, ปายาคา สห ญาติภิฯ
Kambalassatarā āguṃ, pāyāgā saha ñātibhi.
‘‘ยามุนา ธตรฎฺฐา จ, อาคู นาคา ยสสฺสิโน;
‘‘Yāmunā dhataraṭṭhā ca, āgū nāgā yasassino;
เอราวโณ มหานาโค, โสปาคา สมิติํ วนํฯ
Erāvaṇo mahānāgo, sopāgā samitiṃ vanaṃ.
‘‘เย นาคราเช สหสา หรนฺติ, ทิพฺพา ทิชา ปกฺขิ วิสุทฺธจกฺขู;
‘‘Ye nāgarāje sahasā haranti, dibbā dijā pakkhi visuddhacakkhū;
เวหายสา 35 เต วนมชฺฌปตฺตา, จิตฺรา สุปณฺณา อิติ เตส นามํฯ
Vehāyasā 36 te vanamajjhapattā, citrā supaṇṇā iti tesa nāmaṃ.
‘‘อภยํ ตทา นาคราชานมาสิ, สุปณฺณโต เขมมกาสิ พุโทฺธ;
‘‘Abhayaṃ tadā nāgarājānamāsi, supaṇṇato khemamakāsi buddho;
สณฺหาหิ วาจาหิ อุปวฺหยนฺตา, นาคา สุปณฺณา สรณมกํสุ พุทฺธํฯ
Saṇhāhi vācāhi upavhayantā, nāgā supaṇṇā saraṇamakaṃsu buddhaṃ.
๓๓๙.‘‘ชิตา วชิรหเตฺถน, สมุทฺทํ อสุราสิตาฯ
339.‘‘Jitā vajirahatthena, samuddaṃ asurāsitā.
ภาตโร วาสวเสฺสเต, อิทฺธิมโนฺต ยสสฺสิโนฯ
Bhātaro vāsavassete, iddhimanto yasassino.
เวปจิตฺติ สุจิตฺติ จ, ปหาราโท นมุจี สหฯ
Vepacitti sucitti ca, pahārādo namucī saha.
‘‘สตญฺจ พลิปุตฺตานํ, สเพฺพ เวโรจนามกา;
‘‘Satañca baliputtānaṃ, sabbe verocanāmakā;
สมโยทานิ ภทฺทเนฺต, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Samayodāni bhaddante, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
๓๔๐.‘‘อาโป จ เทวา ปถวี, เตโช วาโย ตทาคมุํฯ
340.‘‘Āpo ca devā pathavī, tejo vāyo tadāgamuṃ.
‘‘เมตฺตา กรุณา กายิกา, อาคุํ เทวา ยสสฺสิโน;
‘‘Mettā karuṇā kāyikā, āguṃ devā yasassino;
ทเสเต ทสธา กายา, สเพฺพ นานตฺตวณฺณิโนฯ
Dasete dasadhā kāyā, sabbe nānattavaṇṇino.
‘‘อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
‘‘Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
จนฺทสฺสูปนิสา เทวา, จนฺทมาคุํ ปุรกฺขตฺวาฯ
Candassūpanisā devā, candamāguṃ purakkhatvā.
‘‘สูริยสฺสูปนิสา 45 เทวา, สูริยมาคุํ ปุรกฺขตฺวา;
‘‘Sūriyassūpanisā 46 devā, sūriyamāguṃ purakkhatvā;
นกฺขตฺตานิ ปุรกฺขตฺวา, อาคุํ มนฺทวลาหกาฯ
Nakkhattāni purakkhatvā, āguṃ mandavalāhakā.
‘‘วสูนํ วาสโว เสโฎฺฐ, สโกฺกปาคา ปุรินฺทโท;
‘‘Vasūnaṃ vāsavo seṭṭho, sakkopāgā purindado;
ทเสเต ทสธา กายา, สเพฺพ นานตฺตวณฺณิโนฯ
Dasete dasadhā kāyā, sabbe nānattavaṇṇino.
‘‘อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
‘‘Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
‘‘อถาคุํ สหภู เทวา, ชลมคฺคิสิขาริว;
‘‘Athāguṃ sahabhū devā, jalamaggisikhāriva;
อริฎฺฐกา จ โรชา จ, อุมาปุปฺผนิภาสิโนฯ
Ariṭṭhakā ca rojā ca, umāpupphanibhāsino.
‘‘วรุณา สหธมฺมา จ, อจฺจุตา จ อเนชกา;
‘‘Varuṇā sahadhammā ca, accutā ca anejakā;
สูเลยฺยรุจิรา อาคุํ, อาคุํ วาสวเนสิโน;
Sūleyyarucirā āguṃ, āguṃ vāsavanesino;
ทเสเต ทสธา กายา, สเพฺพ นานตฺตวณฺณิโนฯ
Dasete dasadhā kāyā, sabbe nānattavaṇṇino.
‘‘อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
‘‘Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
‘‘สมานา มหาสมนา, มานุสา มานุสุตฺตมา;
‘‘Samānā mahāsamanā, mānusā mānusuttamā;
ขิฑฺฑาปโทสิกา อาคุํ, อาคุํ มโนปโทสิกาฯ
Khiḍḍāpadosikā āguṃ, āguṃ manopadosikā.
‘‘อถาคุํ หรโย เทวา, เย จ โลหิตวาสิโน;
‘‘Athāguṃ harayo devā, ye ca lohitavāsino;
ปารคา มหาปารคา, อาคุํ เทวา ยสสฺสิโน;
Pāragā mahāpāragā, āguṃ devā yasassino;
ทเสเต ทสธา กายา, สเพฺพ นานตฺตวณฺณิโนฯ
Dasete dasadhā kāyā, sabbe nānattavaṇṇino.
‘‘อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
‘‘Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
โอทาตคยฺหา ปาโมกฺขา, อาคุํ เทวา วิจกฺขณาฯ
Odātagayhā pāmokkhā, āguṃ devā vicakkhaṇā.
‘‘สทามตฺตา หารคชา, มิสฺสกา จ ยสสฺสิโน;
‘‘Sadāmattā hāragajā, missakā ca yasassino;
ถนยํ อาค ปชฺชุโนฺน, โย ทิสา อภิวสฺสติฯ
Thanayaṃ āga pajjunno, yo disā abhivassati.
‘‘ทเสเต ทสธา กายา, สเพฺพ นานตฺตวณฺณิโน;
‘‘Dasete dasadhā kāyā, sabbe nānattavaṇṇino;
อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
‘‘เขมิยา ตุสิตา ยามา, กฎฺฐกา จ ยสสฺสิโน;
‘‘Khemiyā tusitā yāmā, kaṭṭhakā ca yasassino;
ลมฺพีตกา ลามเสฎฺฐา, โชตินามา จ อาสวา;
Lambītakā lāmaseṭṭhā, jotināmā ca āsavā;
นิมฺมานรติโน อาคุํ, อถาคุํ ปรนิมฺมิตาฯ
Nimmānaratino āguṃ, athāguṃ paranimmitā.
‘‘ทเสเต ทสธา กายา, สเพฺพ นานตฺตวณฺณิโน;
‘‘Dasete dasadhā kāyā, sabbe nānattavaṇṇino;
อิทฺธิมโนฺต ชุติมโนฺต, วณฺณวโนฺต ยสสฺสิโน;
Iddhimanto jutimanto, vaṇṇavanto yasassino;
โมทมานา อภิกฺกามุํ, ภิกฺขูนํ สมิติํ วนํฯ
Modamānā abhikkāmuṃ, bhikkhūnaṃ samitiṃ vanaṃ.
‘‘สเฎฺฐเต เทวนิกายา, สเพฺพ นานตฺตวณฺณิโน;
‘‘Saṭṭhete devanikāyā, sabbe nānattavaṇṇino;
ทเกฺขโมฆตรํ นาคํ, จนฺทํว อสิตาติคํ’ฯ
Dakkhemoghataraṃ nāgaṃ, candaṃva asitātigaṃ’.
๓๔๑.‘‘สุพฺรหฺมา ปรมโตฺต จ 53, ปุตฺตา อิทฺธิมโต สหฯ
341.‘‘Subrahmā paramatto ca 54, puttā iddhimato saha.
สนงฺกุมาโร ติโสฺส จ, โสปาค สมิติํ วนํฯ
Sanaṅkumāro tisso ca, sopāga samitiṃ vanaṃ.
‘‘สหสฺสํ พฺรหฺมโลกานํ, มหาพฺรหฺมาภิติฎฺฐติ;
‘‘Sahassaṃ brahmalokānaṃ, mahābrahmābhitiṭṭhati;
อุปปโนฺน ชุติมโนฺต, ภิสฺมากาโย ยสสฺสิโสฯ
Upapanno jutimanto, bhismākāyo yasassiso.
‘‘ทเสตฺถ อิสฺสรา อาคุํ, ปเจฺจกวสวตฺติโน;
‘‘Dasettha issarā āguṃ, paccekavasavattino;
เตสญฺจ มชฺฌโต อาค, หาริโต ปริวาริโตฯ
Tesañca majjhato āga, hārito parivārito.
๓๔๒.‘‘เต จ สเพฺพ อภิกฺกเนฺต, สอิเนฺท 55 เทเว สพฺรหฺมเกฯ
342.‘‘Te ca sabbe abhikkante, sainde 56 deve sabrahmake.
มารเสนา อภิกฺกามิ, ปสฺส กณฺหสฺส มนฺทิยํฯ
Mārasenā abhikkāmi, passa kaṇhassa mandiyaṃ.
‘‘‘เอถ คณฺหถ พนฺธถ, ราเคน พทฺธมตฺถุ โว;
‘‘‘Etha gaṇhatha bandhatha, rāgena baddhamatthu vo;
สมนฺตา ปริวาเรถ, มา โว มุญฺจิตฺถ โกจิ นํ’ฯ
Samantā parivāretha, mā vo muñcittha koci naṃ’.
‘‘อิติ ตตฺถ มหาเสโน, กโณฺห เสนํ อเปสยิ;
‘‘Iti tattha mahāseno, kaṇho senaṃ apesayi;
ปาณินา ตลมาหจฺจ, สรํ กตฺวาน เภรวํฯ
Pāṇinā talamāhacca, saraṃ katvāna bheravaṃ.
‘‘ยถา ปาวุสฺสโก เมโฆ, ถนยโนฺต สวิชฺชุโก; +
‘‘Yathā pāvussako megho, thanayanto savijjuko; +
๓๔๓. ตญฺจ สพฺพํ อภิญฺญาย, ววตฺถิตฺวาน จกฺขุมาฯ
343. Tañca sabbaṃ abhiññāya, vavatthitvāna cakkhumā.
ตโต อามนฺตยี สตฺถา, สาวเก สาสเน รเตฯ
Tato āmantayī satthā, sāvake sāsane rate.
‘‘มารเสนา อภิกฺกนฺตา, เต วิชานาถ ภิกฺขโว;
‘‘Mārasenā abhikkantā, te vijānātha bhikkhavo;
เต จ อาตปฺปมกรุํ, สุตฺวา พุทฺธสฺส สาสนํ;
Te ca ātappamakaruṃ, sutvā buddhassa sāsanaṃ;
วีตราเคหิ ปกฺกามุํ, เนสํ โลมาปิ อิญฺชยุํฯ
Vītarāgehi pakkāmuṃ, nesaṃ lomāpi iñjayuṃ.
‘‘‘สเพฺพ วิชิตสงฺคามา, ภยาตีตา ยสสฺสิโน;
‘‘‘Sabbe vijitasaṅgāmā, bhayātītā yasassino;
โมทนฺติ สห ภูเตหิ, สาวกา เต ชเนสุตา’’ติฯ
Modanti saha bhūtehi, sāvakā te janesutā’’ti.
มหาสมยสุตฺตํ นิฎฺฐิตํ สตฺตมํฯ
Mahāsamayasuttaṃ niṭṭhitaṃ sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ทีฆ นิกาย (อฎฺฐกถา) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ๗. มหาสมยสุตฺตวณฺณนา • 7. Mahāsamayasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ทีฆนิกาย (ฎีกา) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ๗. มหาสมยสุตฺตวณฺณนา • 7. Mahāsamayasuttavaṇṇanā
