| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Dīgha Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationදීඝ නිකාය 22
Long Discourses 22
මහාසතිපට්ඨානසුත්ත
The Longer Discourse on Mindfulness Meditation
ඒවං මේ සුතං—ඒකං සමයං භගවා කුරූසු විහරති කම්මාසධම්මං නාම කුරූනං නිගමෝ. තත්‍ර ඛෝ භගවා භික්ඛූ ආමන්තේසි: “භික්ඛවෝ”ති.
So I have heard. At one time the Buddha was staying in the land of the Kurus, near the Kuru town named Kammāsadamma. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“භද්දන්තේ”ති තේ භික්ඛූ භගවතෝ පච්චස්සෝසුං. භගවා ඒතදවෝච:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“ඒකායනෝ අයං, භික්ඛවේ, මග්ගෝ සත්තානං විසුද්ධියා, සෝකපරිදේවානං සමතික්කමාය දුක්ඛදෝමනස්සානං අත්ථඞ්ගමාය ඤායස්ස අධිගමාය නිබ්බානස්ස සච්ඡිකිරියාය, යදිදං චත්තාරෝ සතිපට්ඨානා.
“Bhikkhus, the four kinds of mindfulness meditation are the path to convergence. They are in order to purify sentient beings, to get past sorrow and crying, to make an end of pain and sadness, to discover the system, and to realize Nibbana.
කතමේ චත්තාරෝ? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං, වේදනාසු වේදනානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං, චිත්තේ චිත්තානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං, ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං.
What four? It’s when a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. They meditate observing an aspect of feelings—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. They meditate observing an aspect of the mind—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. They meditate observing an aspect of principles—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world.
උද්දේසෝ නිට්ඨිතෝ.
1. කායානුපස්සනා
1. Observing the Body
1.1. කායානුපස්සනාආනාපානපබ්බ
1.1. Mindfulness of Breathing
කථඤ්ච පන, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති?
And how does a bhikkhu meditate observing an aspect of the body?
ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු අරඤ්ඤගතෝ වා රුක්ඛමූලගතෝ වා සුඤ්ඤාගාරගතෝ වා නිසීදති පල්ලඞ්කං ආභුජිත්වා උජුං කායං පණිධාය පරිමුඛං සතිං උපට්ඨපේත්වා. සෝ සතෝව අස්සසති, සතෝව පස්සසති.
It’s when a bhikkhu—gone to a wilderness, or to the root of a tree, or to an empty hut—sits down cross-legged, sets their body straight, and establishes mindfulness in front of them. Just mindful, they breathe in. Mindful, they breathe out.
දීඝං වා අස්සසන්තෝ ‘දීඝං අස්සසාමී(අ)ති පජානාති, දීඝං වා පස්සසන්තෝ ‘දීඝං පස්සසාමී(අ)ති පජානාති.
Breathing in heavily they know: ‘I’m breathing in heavily.’ Breathing out heavily they know: ‘I’m breathing out heavily.’
රස්සං වා අස්සසන්තෝ ‘රස්සං අස්සසාමී(අ)ති පජානාති, රස්සං වා පස්සසන්තෝ ‘රස්සං පස්සසාමී(අ)ති පජානාති.
When breathing in lightly they know: ‘I’m breathing in lightly.’ Breathing out lightly they know: ‘I’m breathing out lightly.’
‘සබ්බකායපටිසංවේදී අස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති, ‘සබ්බකායපටිසංවේදී පස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති.
They practice like this: ‘I’ll breathe in experiencing the whole body.’ They practice like this: ‘I’ll breathe out experiencing the whole body.’
‘පස්සම්භයං කායසඞ්ඛාරං අස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති, ‘පස්සම්භයං කායසඞ්ඛාරං පස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති.
They practice like this: ‘I’ll breathe in stilling the physical process.’ They practice like this: ‘I’ll breathe out stilling the physical process.’
සේය්‍යථාපි, භික්ඛවේ, දක්ඛෝ භමකාරෝ වා භමකාරන්තේවාසී වා දීඝං වා අඤ්ඡන්තෝ ‘දීඝං අඤ්ඡාමී(අ)ති පජානාති, රස්සං වා අඤ්ඡන්තෝ ‘රස්සං අඤ්ඡාමී(අ)ති පජානාති; ඒවමේව ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු දීඝං වා අස්සසන්තෝ ‘දීඝං අස්සසාමී(අ)ති පජානාති, දීඝං වා පස්සසන්තෝ ‘දීඝං පස්සසාමී(අ)ති පජානාති, රස්සං වා අස්සසන්තෝ ‘රස්සං අස්සසාමී(අ)ති පජානාති, රස්සං වා පස්සසන්තෝ ‘රස්සං පස්සසාමී(අ)ති පජානාති. ‘සබ්බකායපටිසංවේදී අස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති, ‘සබ්බකායපටිසංවේදී පස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති, ‘පස්සම්භයං කායසඞ්ඛාරං අස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති, ‘පස්සම්භයං කායසඞ්ඛාරං පස්සසිස්සාමී(අ)ති සික්ඛති.
It’s like a deft carpenter or carpenter’s apprentice. When making a deep cut they know: ‘I’m making a deep cut,’ and when making a shallow cut they know: ‘I’m making a shallow cut.’
ඉති අජ්ඣත්තං වා කායේ කායානුපස්සී විහරති, බහිද්ධා වා කායේ කායානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තබහිද්ධා වා කායේ කායානුපස්සී විහරති. සමුදයධම්මානුපස්සී වා කායස්මිං විහරති, වයධම්මානුපස්සී වා කායස්මිං විහරති, සමුදයවයධම්මානුපස්සී වා කායස්මිං විහරති. ‘අත්ථි කායෝ(අ)ති වා පනස්ස සති පච්චුපට්ඨිතා හෝති යාවදේව ඤාණමත්තාය පටිස්සතිමත්තාය අනිස්සිතෝ ච විහරති, න ච කිඤ්චි ලෝකේ උපාදියති.
And so they meditate observing an aspect of the body internally, externally, and both internally and externally. They meditate observing the body as liable to originate, as liable to vanish, and as liable to both originate and vanish. Or mindfulness is established that the body exists, to the extent necessary for knowledge and mindfulness. They meditate independent, not grasping at anything in the world.
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති.
That’s how a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body.
ආනාපානපබ්බං නිට්ඨිතං.
1.2. කායානුපස්සනාඉරියාපථපබ්බ
1.2. The Postures
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු ගච්ඡන්තෝ වා ‘ගච්ඡාමී(අ)ති පජානාති, ඨිතෝ වා ‘ඨිතෝම්හී(අ)ති පජානාති, නිසින්නෝ වා ‘නිසින්නෝම්හී(අ)ති පජානාති, සයානෝ වා ‘සයානෝම්හී(අ)ති පජානාති, යථා යථා වා පනස්ස කායෝ පණිහිතෝ හෝති තථා තථා නං පජානාති.
Furthermore, when a bhikkhu is walking they know: ‘I am walking.’ When standing they know: ‘I am standing.’ When sitting they know: ‘I am sitting.’ And when lying down they know: ‘I am lying down.’ Whatever posture their body is in, they know it.
ඉති අජ්ඣත්තං වා කායේ කායානුපස්සී විහරති, බහිද්ධා වා කායේ කායානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තබහිද්ධා වා කායේ කායානුපස්සී විහරති. සමුදයධම්මානුපස්සී වා කායස්මිං විහරති, වයධම්මානුපස්සී වා කායස්මිං විහරති, සමුදයවයධම්මානුපස්සී වා කායස්මිං විහරති. ‘අත්ථි කායෝ(අ)ති වා පනස්ස සති පච්චුපට්ඨිතා හෝති යාවදේව ඤාණමත්තාය පටිස්සතිමත්තාය අනිස්සිතෝ ච විහරති, න ච කිඤ්චි ලෝකේ උපාදියති.
And so they meditate observing an aspect of the body internally, externally, and both internally and externally. They meditate observing the body as liable to originate, as liable to vanish, and as liable to both originate and vanish. Or mindfulness is established that the body exists, to the extent necessary for knowledge and mindfulness. They meditate independent, not grasping at anything in the world.
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති.
That too is how a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body.
ඉරියාපථපබ්බං නිට්ඨිතං.
1.3. කායානුපස්සනාසම්පජානපබ්බ
1.3. Situational Awareness
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු අභික්කන්තේ පටික්කන්තේ සම්පජානකාරී හෝති, ආලෝකිතේ විලෝකිතේ සම්පජානකාරී හෝති, සමිඤ්ජිතේ පසාරිතේ සම්පජානකාරී හෝති, සඞ්ඝාටිපත්තචීවරධාරණේ සම්පජානකාරී හෝති, අසිතේ පීතේ ඛායිතේ සායිතේ සම්පජානකාරී හෝති, උච්චාරපස්සාවකම්මේ සම්පජානකාරී හෝති, ගතේ ඨිතේ නිසින්නේ සුත්තේ ජාගරිතේ භාසිතේ තුණ්හීභාවේ සම්පජානකාරී හෝති.
Furthermore, a bhikkhu acts with situational awareness when going out and coming back; when looking ahead and aside; when bending and extending the limbs; when bearing the outer robe, bowl, and robes; when eating, drinking, chewing, and tasting; when urinating and defecating; when walking, standing, sitting, sleeping, waking, speaking, and keeping silent.
ඉති අජ්ඣත්තං වා …පේ…
And so they meditate observing an aspect of the body internally …
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති.
That too is how a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body.
සම්පජානපබ්බං නිට්ඨිතං.
1.4. කායානුපස්සනාපටිකූලමනසිකාරපබ්බ
1.4. Focusing on the Repulsive
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු ඉමමේව කායං උද්ධං පාදතලා අධෝ කේසමත්ථකා තචපරියන්තං පූරං නානප්පකාරස්ස අසුචිනෝ පච්චවේක්ඛති: ‘අත්ථි ඉමස්මිං කායේ කේසා ලෝමා නඛා දන්තා තචෝ, මංසං න්හාරු අට්ඨි අට්ඨිමිඤ්ජං වක්කං, හදයං යකනං කිලෝමකං පිහකං පප්ඵාසං, අන්තං අන්තගුණං උදරියං කරීසං, පිත්තං සේම්හං පුබ්බෝ ලෝහිතං සේදෝ මේදෝ, අස්සු වසා ඛේළෝ සිඞ්ඝාණිකා ලසිකා මුත්තන්(අ)ති.
Furthermore, a bhikkhu examines their own body, up from the soles of the feet and down from the tips of the hairs, wrapped in skin and full of many kinds of filth. ‘In this body there is head hair, body hair, nails, teeth, skin, flesh, sinews, bones, bone marrow, kidneys, heart, liver, diaphragm, spleen, lungs, intestines, mesentery, undigested food, feces, bile, phlegm, pus, blood, sweat, fat, tears, grease, saliva, snot, synovial fluid, urine.’
සේය්‍යථාපි, භික්ඛවේ, උභතෝමුඛා පුතෝළි පූරා නානාවිහිතස්ස ධඤ්ඤස්ස, සේය්‍යථිදං—සාලීනං වීහීනං මුග්ගානං මාසානං තිලානං තණ්ඩුලානං. තමේනං චක්ඛුමා පුරිසෝ මුඤ්චිත්වා පච්චවේක්ඛේය්‍ය: ‘ඉමේ සාලී, ඉමේ වීහී ඉමේ මුග්ගා ඉමේ මාසා ඉමේ තිලා ඉමේ තණ්ඩුලා(අ)ති.
It’s as if there were a bag with openings at both ends, filled with various kinds of grains, such as fine rice, wheat, mung beans, peas, sesame, and ordinary rice. And someone with clear eyes were to open it and examine the contents: ‘These grains are fine rice, these are wheat, these are mung beans, these are peas, these are sesame, and these are ordinary rice.’
ඒවමේව ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ඉමමේව කායං උද්ධං පාදතලා අධෝ කේසමත්ථකා තචපරියන්තං පූරං නානප්පකාරස්ස අසුචිනෝ පච්චවේක්ඛති: ‘අත්ථි ඉමස්මිං කායේ කේසා ලෝමා …පේ… මුත්තන්(අ)ති.
ඉති අජ්ඣත්තං වා …පේ…
And so they meditate observing an aspect of the body internally …
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති.
That too is how a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body.
පටිකූලමනසිකාරපබ්බං නිට්ඨිතං.
1.5. කායානුපස්සනාධාතුමනසිකාරපබ්බ
1.5. Focusing on the Elements
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු ඉමමේව කායං යථාඨිතං යථාපණිහිතං ධාතුසෝ පච්චවේක්ඛති: ‘අත්ථි ඉමස්මිං කායේ පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ(අ)ති.
Furthermore, a bhikkhu examines their own body, whatever its placement or posture, according to the elements: ‘In this body there is the earth element, the water element, the fire element, and the air element.’
සේය්‍යථාපි, භික්ඛවේ, දක්ඛෝ ගෝඝාතකෝ වා ගෝඝාතකන්තේවාසී වා ගාවිං වධිත්වා චතුමහාපථේ බිලසෝ විභජිත්වා නිසින්නෝ අස්ස; ඒවමේව ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ඉමමේව කායං යථාඨිතං යථාපණිහිතං ධාතුසෝ පච්චවේක්ඛති: ‘අත්ථි ඉමස්මිං කායේ පථවීධාතු ආපෝධාතු තේජෝධාතු වායෝධාතූ(අ)ති.
It’s as if a deft butcher or butcher’s apprentice were to kill a cow and sit down at the crossroads with the meat cut into portions.
ඉති අජ්ඣත්තං වා කායේ කායානුපස්සී විහරති …පේ…
And so they meditate observing an aspect of the body internally …
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති.
That too is how a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body.
ධාතුමනසිකාරපබ්බං නිට්ඨිතං.
1.6. කායානුපස්සනානවසිවථිකපබ්බ
1.6. The Charnel Ground Contemplations
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු සේය්‍යථාපි පස්සේය්‍ය සරීරං සිවථිකාය ඡඩ්ඩිතං ඒකාහමතං වා ද්වීහමතං වා තීහමතං වා උද්ධුමාතකං විනීලකං විපුබ්බකජාතං. සෝ ඉමමේව කායං උපසංහරති: ‘අයම්පි ඛෝ කායෝ ඒවංධම්මෝ ඒවංභාවී ඒවංඅනතීතෝ(අ)ති. ඉති අජ්ඣත්තං වා …පේ…
Furthermore, suppose a bhikkhu were to see a corpse discarded in a charnel ground. And it had been dead for one, two, or three days, bloated, livid, and festering. They’d compare it with their own body: ‘This body is also of that same nature, that same kind, and cannot go beyond that.’ And so they meditate observing an aspect of the body internally …
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති.
That too is how a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body.
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු සේය්‍යථාපි පස්සේය්‍ය සරීරං සිවථිකාය ඡඩ්ඩිතං කාකේහි වා ඛජ්ජමානං කුලලේහි වා ඛජ්ජමානං ගිජ්ඣේහි වා ඛජ්ජමානං කඞ්කේහි වා ඛජ්ජමානං සුනඛේහි වා ඛජ්ජමානං බ්‍යග්ඝේහි වා ඛජ්ජමානං දීපීහි වා ඛජ්ජමානං සිඞ්ගාලේහි වා ඛජ්ජමානං විවිධේහි වා පාණකජාතේහි ඛජ්ජමානං. සෝ ඉමමේව කායං උපසංහරති: ‘අයම්පි ඛෝ කායෝ ඒවංධම්මෝ ඒවංභාවී ඒවංඅනතීතෝ(අ)ති. ඉති අජ්ඣත්තං වා …පේ…
Furthermore, suppose they were to see a corpse discarded in a charnel ground being devoured by crows, hawks, vultures, herons, dogs, tigers, leopards, jackals, and many kinds of little creatures. They’d compare it with their own body: ‘This body is also of that same nature, that same kind, and cannot go beyond that.’ And so they meditate observing an aspect of the body internally …
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති.
That too is how a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body.
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු සේය්‍යථාපි පස්සේය්‍ය සරීරං සිවථිකාය ඡඩ්ඩිතං අට්ඨිකසඞ්ඛලිකං සමංසලෝහිතං න්හාරුසම්බන්ධං …පේ…
Furthermore, suppose they were to see a corpse discarded in a charnel ground, a skeleton with flesh and blood, held together by sinews …
අට්ඨිකසඞ්ඛලිකං නිමංසලෝහිතමක්ඛිතං න්හාරුසම්බන්ධං …පේ…
A skeleton without flesh but smeared with blood, and held together by sinews …
අට්ඨිකසඞ්ඛලිකං අපගතමංසලෝහිතං න්හාරුසම්බන්ධං …පේ…
A skeleton rid of flesh and blood, held together by sinews …
අට්ඨිකානි අපගතසම්බන්ධානි දිසා විදිසා වික්ඛිත්තානි, අඤ්ඤේන හත්ථට්ඨිකං අඤ්ඤේන පාදට්ඨිකං අඤ්ඤේන ගෝප්ඵකට්ඨිකං අඤ්ඤේන ජඞ්ඝට්ඨිකං අඤ්ඤේන ඌරුට්ඨිකං අඤ්ඤේන කටිට්ඨිකං අඤ්ඤේන ඵාසුකට්ඨිකං අඤ්ඤේන පිට්ඨිට්ඨිකං අඤ්ඤේන ඛන්ධට්ඨිකං අඤ්ඤේන ගීවට්ඨිකං අඤ්ඤේන හනුකට්ඨිකං අඤ්ඤේන දන්තට්ඨිකං අඤ්ඤේන සීසකටාහං. සෝ ඉමමේව කායං උපසංහරති: ‘අයම්පි ඛෝ කායෝ ඒවංධම්මෝ ඒවංභාවී ඒවංඅනතීතෝ(අ)ති. ඉති අජ්ඣත්තං වා …පේ… විහරති.
Bones rid of sinews, scattered in every direction. Here a hand-bone, there a foot-bone, here a shin-bone, there a thigh-bone, here a hip-bone, there a rib-bone, here a back-bone, there an arm-bone, here a neck-bone, there a jaw-bone, here a tooth, there the skull …
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු සේය්‍යථාපි පස්සේය්‍ය සරීරං සිවථිකාය ඡඩ්ඩිතං අට්ඨිකානි සේතානි සඞ්ඛවණ්ණපටිභාගානි …පේ…
White bones, the color of shells …
අට්ඨිකානි පුඤ්ජකිතානි තේරෝවස්සිකානි …පේ…
Decrepit bones, heaped in a pile …
අට්ඨිකානි පූතීනි චුණ්ණකජාතානි. සෝ ඉමමේව කායං උපසංහරති: ‘අයම්පි ඛෝ කායෝ ඒවංධම්මෝ ඒවංභාවී ඒවංඅනතීතෝ(අ)ති. ඉති අජ්ඣත්තං වා කායේ කායානුපස්සී විහරති, බහිද්ධා වා කායේ කායානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තබහිද්ධා වා කායේ කායානුපස්සී විහරති. සමුදයධම්මානුපස්සී වා කායස්මිං විහරති, වයධම්මානුපස්සී වා කායස්මිං විහරති, සමුදයවයධම්මානුපස්සී වා කායස්මිං විහරති. ‘අත්ථි කායෝ(අ)ති වා පනස්ස සති පච්චුපට්ඨිතා හෝති යාවදේව ඤාණමත්තාය පටිස්සතිමත්තාය අනිස්සිතෝ ච විහරති, න ච කිඤ්චි ලෝකේ උපාදියති.
Bones rotted and crumbled to powder. They’d compare it with their own body: ‘This body is also of that same nature, that same kind, and cannot go beyond that.’ And so they meditate observing an aspect of the body internally, externally, and both internally and externally. They meditate observing the body as liable to originate, as liable to vanish, and as liable to both originate and vanish. Or mindfulness is established that the body exists, to the extent necessary for knowledge and mindfulness. They meditate independent, not grasping at anything in the world.
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති.
That too is how a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body.
නවසිවථිකපබ්බං නිට්ඨිතං.
චුද්දස කායානුපස්සනා නිට්ඨිතා.
2. වේදනානුපස්සනා
2. Observing the Feelings
කථඤ්ච පන, භික්ඛවේ, භික්ඛු වේදනාසු වේදනානුපස්සී විහරති?
And how does a bhikkhu meditate observing an aspect of feelings?
ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු සුඛං වා වේදනං වේදයමානෝ ‘සුඛං වේදනං වේදයාමී(අ)ති පජානාති.
It’s when a bhikkhu who feels a pleasant feeling knows: ‘I feel a pleasant feeling.’
දුක්ඛං වා වේදනං වේදයමානෝ ‘දුක්ඛං වේදනං වේදයාමී(අ)ති පජානාති.
When they feel a painful feeling, they know: ‘I feel a painful feeling.’
අදුක්ඛමසුඛං වා වේදනං වේදයමානෝ ‘අදුක්ඛමසුඛං වේදනං වේදයාමී(අ)ති පජානාති.
When they feel a neutral feeling, they know: ‘I feel a neutral feeling.’
සාමිසං වා සුඛං වේදනං වේදයමානෝ ‘සාමිසං සුඛං වේදනං වේදයාමී(අ)ති පජානාති.
When they feel a pleasant feeling of the flesh, they know: ‘I feel a pleasant feeling of the flesh.’
නිරාමිසං වා සුඛං වේදනං වේදයමානෝ ‘නිරාමිසං සුඛං වේදනං වේදයාමී(අ)ති පජානාති.
When they feel a pleasant feeling not of the flesh, they know: ‘I feel a pleasant feeling not of the flesh.’
සාමිසං වා දුක්ඛං වේදනං වේදයමානෝ ‘සාමිසං දුක්ඛං වේදනං වේදයාමී(අ)ති පජානාති.
When they feel a painful feeling of the flesh, they know: ‘I feel a painful feeling of the flesh.’
නිරාමිසං වා දුක්ඛං වේදනං වේදයමානෝ ‘නිරාමිසං දුක්ඛං වේදනං වේදයාමී(අ)ති පජානාති.
When they feel a painful feeling not of the flesh, they know: ‘I feel a painful feeling not of the flesh.’
සාමිසං වා අදුක්ඛමසුඛං වේදනං වේදයමානෝ ‘සාමිසං අදුක්ඛමසුඛං වේදනං වේදයාමී(අ)ති පජානාති.
When they feel a material neutral feeling, they know: ‘I feel a material neutral feeling.’
නිරාමිසං වා අදුක්ඛමසුඛං වේදනං වේදයමානෝ ‘නිරාමිසං අදුක්ඛමසුඛං වේදනං වේදයාමී(අ)ති පජානාති.
When they feel a neutral feeling not of the flesh, they know: ‘I feel a neutral feeling not of the flesh.’
ඉති අජ්ඣත්තං වා වේදනාසු වේදනානුපස්සී විහරති, බහිද්ධා වා වේදනාසු වේදනානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තබහිද්ධා වා වේදනාසු වේදනානුපස්සී විහරති. සමුදයධම්මානුපස්සී වා වේදනාසු විහරති, වයධම්මානුපස්සී වා වේදනාසු විහරති, සමුදයවයධම්මානුපස්සී වා වේදනාසු විහරති. ‘අත්ථි වේදනා(අ)ති වා පනස්ස සති පච්චුපට්ඨිතා හෝති යාවදේව ඤාණමත්තාය පටිස්සතිමත්තාය අනිස්සිතෝ ච විහරති, න ච කිඤ්චි ලෝකේ උපාදියති.
And so they meditate observing an aspect of feelings internally, externally, and both internally and externally. They meditate observing feelings as liable to originate, as liable to vanish, and as liable to both originate and vanish. Or mindfulness is established that feelings exist, to the extent necessary for knowledge and mindfulness. They meditate independent, not grasping at anything in the world.
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු වේදනාසු වේදනානුපස්සී විහරති.
That’s how a bhikkhu meditates by observing an aspect of feelings.
වේදනානුපස්සනා නිට්ඨිතා.
3. චිත්තානුපස්සනා
3. Observing the Mind
කථඤ්ච පන, භික්ඛවේ, භික්ඛු චිත්තේ චිත්තානුපස්සී විහරති?
And how does a bhikkhu meditate observing an aspect of the mind?
ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු සරාගං වා චිත්තං ‘සරාගං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. වීතරාගං වා චිත්තං ‘වීතරාගං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. සදෝසං වා චිත්තං ‘සදෝසං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. වීතදෝසං වා චිත්තං ‘වීතදෝසං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. සමෝහං වා චිත්තං ‘සමෝහං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. වීතමෝහං වා චිත්තං ‘වීතමෝහං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. සඞ්ඛිත්තං වා චිත්තං ‘සඞ්ඛිත්තං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. වික්ඛිත්තං වා චිත්තං ‘වික්ඛිත්තං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. මහග්ගතං වා චිත්තං ‘මහග්ගතං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. අමහග්ගතං වා චිත්තං ‘අමහග්ගතං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. සෞත්තරං වා චිත්තං ‘සෞත්තරං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. අනුත්තරං වා චිත්තං ‘අනුත්තරං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. සමාහිතං වා චිත්තං ‘සමාහිතං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. අසමාහිතං වා චිත්තං ‘අසමාහිතං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. විමුත්තං වා චිත්තං ‘විමුත්තං චිත්තන්(අ)ති පජානාති. අවිමුත්තං වා චිත්තං ‘අවිමුත්තං චිත්තන්(අ)ති පජානාති.
It’s when a bhikkhu understands mind with greed as ‘mind with greed,’ and mind without greed as ‘mind without greed.’ They understand mind with hate as ‘mind with hate,’ and mind without hate as ‘mind without hate.’ They understand mind with delusion as ‘mind with delusion,’ and mind without delusion as ‘mind without delusion.’ They know constricted mind as ‘constricted mind,’ and scattered mind as ‘scattered mind.’ They know expansive mind as ‘expansive mind,’ and unexpansive mind as ‘unexpansive mind.’ They know mind that is not supreme as ‘mind that is not supreme,’ and mind that is supreme as ‘mind that is supreme.’ They know mind immersed in samādhi as ‘mind immersed in meditation,’ and mind not immersed in samādhi as ‘mind not immersed in meditation.’ They know freed mind as ‘freed mind,’ and unfreed mind as ‘unfreed mind.’
ඉති අජ්ඣත්තං වා චිත්තේ චිත්තානුපස්සී විහරති, බහිද්ධා වා චිත්තේ චිත්තානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තබහිද්ධා වා චිත්තේ චිත්තානුපස්සී විහරති. සමුදයධම්මානුපස්සී වා චිත්තස්මිං විහරති, වයධම්මානුපස්සී වා චිත්තස්මිං විහරති, සමුදයවයධම්මානුපස්සී වා චිත්තස්මිං විහරති. ‘අත්ථි චිත්තන්(අ)ති වා පනස්ස සති පච්චුපට්ඨිතා හෝති යාවදේව ඤාණමත්තාය පටිස්සතිමත්තාය අනිස්සිතෝ ච විහරති, න ච කිඤ්චි ලෝකේ උපාදියති.
And so they meditate observing an aspect of the mind internally, externally, and both internally and externally. They meditate observing the mind as liable to originate, as liable to vanish, and as liable to both originate and vanish. Or mindfulness is established that the mind exists, to the extent necessary for knowledge and mindfulness. They meditate independent, not grasping at anything in the world.
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු චිත්තේ චිත්තානුපස්සී විහරති.
That’s how a bhikkhu meditates by observing an aspect of the mind.
චිත්තානුපස්සනා නිට්ඨිතා.
4. ධම්මානුපස්සනා
4. Observing Principles
4.1. ධම්මානුපස්සනානීවරණපබ්බ
4.1. The Hindrances
කථඤ්ච පන, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති?
And how does a bhikkhu meditate observing an aspect of principles?
ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති පඤ්චසු නීවරණේසු. කථඤ්ච පන, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති පඤ්චසු නීවරණේසු?
It’s when a bhikkhu meditates by observing an aspect of principles with respect to the five hindrances. And how does a bhikkhu meditate observing an aspect of principles with respect to the five hindrances?
ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු සන්තං වා අජ්ඣත්තං කාමච්ඡන්දං ‘අත්ථි මේ අජ්ඣත්තං කාමච්ඡන්දෝ(අ)ති පජානාති, අසන්තං වා අජ්ඣත්තං කාමච්ඡන්දං ‘නත්ථි මේ අජ්ඣත්තං කාමච්ඡන්දෝ(අ)ති පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස කාමච්ඡන්දස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස කාමච්ඡන්දස්ස පහානං හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච පහීනස්ස කාමච්ඡන්දස්ස ආයතිං අනුප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති.
It’s when a bhikkhu who has sensual desire in them understands: ‘I have sensual desire in me.’ When they don’t have sensual desire in them, they understand: ‘I don’t have sensual desire in me.’ They understand how sensual desire arises; how, when it’s already arisen, it’s given up; and how, once it’s given up, it doesn’t arise again in the future.
සන්තං වා අජ්ඣත්තං බ්‍යාපාදං ‘අත්ථි මේ අජ්ඣත්තං බ්‍යාපාදෝ(අ)ති පජානාති, අසන්තං වා අජ්ඣත්තං බ්‍යාපාදං ‘නත්ථි මේ අජ්ඣත්තං බ්‍යාපාදෝ(අ)ති පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස බ්‍යාපාදස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස බ්‍යාපාදස්ස පහානං හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච පහීනස්ස බ්‍යාපාදස්ස ආයතිං අනුප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති.
When they have ill will in them, they understand: ‘I have ill will in me.’ When they don’t have ill will in them, they understand: ‘I don’t have ill will in me.’ They understand how ill will arises; how, when it’s already arisen, it’s given up; and how, once it’s given up, it doesn’t arise again in the future.
සන්තං වා අජ්ඣත්තං ථිනමිද්ධං ‘අත්ථි මේ අජ්ඣත්තං ථිනමිද්ධන්(අ)ති පජානාති, අසන්තං වා අජ්ඣත්තං ථිනමිද්ධං ‘නත්ථි මේ අජ්ඣත්තං ථිනමිද්ධන්(අ)ති පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස ථිනමිද්ධස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස ථිනමිද්ධස්ස පහානං හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච පහීනස්ස ථිනමිද්ධස්ස ආයතිං අනුප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති.
When they have dullness and drowsiness in them, they understand: ‘I have dullness and drowsiness in me.’ When they don’t have dullness and drowsiness in them, they understand: ‘I don’t have dullness and drowsiness in me.’ They understand how dullness and drowsiness arise; how, when they’ve already arisen, they’re given up; and how, once they’re given up, they don’t arise again in the future.
සන්තං වා අජ්ඣත්තං උද්ධච්චකුක්කුච්චං ‘අත්ථි මේ අජ්ඣත්තං උද්ධච්චකුක්කුච්චන්(අ)ති පජානාති, අසන්තං වා අජ්ඣත්තං උද්ධච්චකුක්කුච්චං ‘නත්ථි මේ අජ්ඣත්තං උද්ධච්චකුක්කුච්චන්(අ)ති පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස උද්ධච්චකුක්කුච්චස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස උද්ධච්චකුක්කුච්චස්ස පහානං හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච පහීනස්ස උද්ධච්චකුක්කුච්චස්ස ආයතිං අනුප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති.
When they have restlessness and remorse in them, they understand: ‘I have restlessness and remorse in me.’ When they don’t have restlessness and remorse in them, they understand: ‘I don’t have restlessness and remorse in me.’ They understand how restlessness and remorse arise; how, when they’ve already arisen, they’re given up; and how, once they’re given up, they don’t arise again in the future.
සන්තං වා අජ්ඣත්තං විචිකිච්ඡං ‘අත්ථි මේ අජ්ඣත්තං විචිකිච්ඡා(අ)ති පජානාති, අසන්තං වා අජ්ඣත්තං විචිකිච්ඡං ‘නත්ථි මේ අජ්ඣත්තං විචිකිච්ඡා(අ)ති පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නාය විචිකිච්ඡාය උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නාය විචිකිච්ඡාය පහානං හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච පහීනාය විචිකිච්ඡාය ආයතිං අනුප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති.
When they have doubt in them, they understand: ‘I have doubt in me.’ When they don’t have doubt in them, they understand: ‘I don’t have doubt in me.’ They understand how doubt arises; how, when it’s already arisen, it’s given up; and how, once it’s given up, it doesn’t arise again in the future.
ඉති අජ්ඣත්තං වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති, බහිද්ධා වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තබහිද්ධා වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති. සමුදයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති, වයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති, සමුදයවයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති. ‘අත්ථි ධම්මා(අ)ති වා පනස්ස සති පච්චුපට්ඨිතා හෝති යාවදේව ඤාණමත්තාය පටිස්සතිමත්තාය, අනිස්සිතෝ ච විහරති, න ච කිඤ්චි ලෝකේ උපාදියති.
And so they meditate observing an aspect of principles internally, externally, and both internally and externally. They meditate observing the principles as liable to originate, as liable to vanish, and as liable to both originate and vanish. Or mindfulness is established that principles exist, to the extent necessary for knowledge and mindfulness. They meditate independent, not grasping at anything in the world.
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති පඤ්චසු නීවරණේසු.
That’s how a bhikkhu meditates by observing an aspect of principles with respect to the five hindrances.
නීවරණපබ්බං නිට්ඨිතං.
4.2. ධම්මානුපස්සනාඛන්ධපබ්බ
4.2. The Aggregates
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති පඤ්චසු උපාදානක්ඛන්ධේසු. කථඤ්ච පන, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති පඤ්චසු උපාදානක්ඛන්ධේසු?
Furthermore, a bhikkhu meditates by observing an aspect of principles with respect to the five grasping aggregates. And how does a bhikkhu meditate observing an aspect of principles with respect to the five grasping aggregates?
ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු: ‘ඉති රූපං, ඉති රූපස්ස සමුදයෝ, ඉති රූපස්ස අත්ථඞ්ගමෝ; ඉති වේදනා, ඉති වේදනාය සමුදයෝ, ඉති වේදනාය අත්ථඞ්ගමෝ; ඉති සඤ්ඤා, ඉති සඤ්ඤාය සමුදයෝ, ඉති සඤ්ඤාය අත්ථඞ්ගමෝ; ඉති සඞ්ඛාරා, ඉති සඞ්ඛාරානං සමුදයෝ, ඉති සඞ්ඛාරානං අත්ථඞ්ගමෝ, ඉති විඤ්ඤාණං, ඉති විඤ්ඤාණස්ස සමුදයෝ, ඉති විඤ්ඤාණස්ස අත්ථඞ්ගමෝ(අ)ති, ඉති අජ්ඣත්තං වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති, බහිද්ධා වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තබහිද්ධා වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති. සමුදයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති, වයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති, සමුදයවයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති. ‘අත්ථි ධම්මා(අ)ති වා පනස්ස සති පච්චුපට්ඨිතා හෝති යාවදේව ඤාණමත්තාය පටිස්සතිමත්තාය, අනිස්සිතෝ ච විහරති, න ච කිඤ්චි ලෝකේ උපාදියති.
It’s when a bhikkhu contemplates: Such is form, such is the origin of form, such is the ending of form. Such is feeling, such is the origin of feeling, such is the ending of feeling. Such is perception, such is the origin of perception, such is the ending of perception. Such are choices, such is the origin of choices, such is the ending of choices. Such is consciousness, such is the origin of consciousness, such is the ending of consciousness.’ And so they meditate observing an aspect of principles internally …
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති පඤ්චසු උපාදානක්ඛන්ධේසු.
That’s how a bhikkhu meditates by observing an aspect of principles with respect to the five grasping aggregates.
ඛන්ධපබ්බං නිට්ඨිතං.
4.3. ධම්මානුපස්සනාආයතනපබ්බ
4.3. The Sense Fields
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති ඡසු අජ්ඣත්තිකබාහිරේසු ආයතනේසු. කථඤ්ච පන, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති ඡසු අජ්ඣත්තිකබාහිරේසු ආයතනේසු?
Furthermore, a bhikkhu meditates by observing an aspect of principles with respect to the six interior and exterior sense fields. And how does a bhikkhu meditate observing an aspect of principles with respect to the six interior and exterior sense fields?
ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු චක්ඛුඤ්ච පජානාති, රූපේ ච පජානාති, යඤ්ච තදුභයං පටිච්ච උප්පජ්ජති සංයෝජනං තඤ්ච පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස සංයෝජනස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස සංයෝජනස්ස පහානං හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච පහීනස්ස සංයෝජනස්ස ආයතිං අනුප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති.
It’s when a bhikkhu understands the eye, sights, and the fetter that arises dependent on both of these. They understand how the fetter that has not arisen comes to arise; how the arisen fetter comes to be abandoned; and how the abandoned fetter comes to not rise again in the future.
සෝතඤ්ච පජානාති, සද්දේ ච පජානාති, යඤ්ච තදුභයං පටිච්ච උප්පජ්ජති සංයෝජනං තඤ්ච පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස සංයෝජනස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස සංයෝජනස්ස පහානං හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච පහීනස්ස සංයෝජනස්ස ආයතිං අනුප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති.
They understand the ear, sounds, and the fetter …
ඝානඤ්ච පජානාති, ගන්ධේ ච පජානාති, යඤ්ච තදුභයං පටිච්ච උප්පජ්ජති සංයෝජනං තඤ්ච පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස සංයෝජනස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස සංයෝජනස්ස පහානං හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච පහීනස්ස සංයෝජනස්ස ආයතිං අනුප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති.
They understand the nose, smells, and the fetter …
ජිව්හඤ්ච පජානාති, රසේ ච පජානාති, යඤ්ච තදුභයං පටිච්ච උප්පජ්ජති සංයෝජනං තඤ්ච පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස සංයෝජනස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස සංයෝජනස්ස පහානං හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච පහීනස්ස සංයෝජනස්ස ආයතිං අනුප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති.
They understand the tongue, tastes, and the fetter …
කායඤ්ච පජානාති, ඵෝට්ඨබ්බේ ච පජානාති, යඤ්ච තදුභයං පටිච්ච උප්පජ්ජති සංයෝජනං තඤ්ච පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස සංයෝජනස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස සංයෝජනස්ස පහානං හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච පහීනස්ස සංයෝජනස්ස ආයතිං අනුප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති.
They understand the body, touches, and the fetter …
මනඤ්ච පජානාති, ධම්මේ ච පජානාති, යඤ්ච තදුභයං පටිච්ච උප්පජ්ජති සංයෝජනං තඤ්ච පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස සංයෝජනස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස සංයෝජනස්ස පහානං හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච පහීනස්ස සංයෝජනස්ස ආයතිං අනුප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති.
They understand the mind, thoughts, and the fetter that arises dependent on both of these. They understand how the fetter that has not arisen comes to arise; how the arisen fetter comes to be abandoned; and how the abandoned fetter comes to not rise again in the future.
ඉති අජ්ඣත්තං වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති, බහිද්ධා වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තබහිද්ධා වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති. සමුදයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති, වයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති, සමුදයවයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති. ‘අත්ථි ධම්මා(අ)ති වා පනස්ස සති පච්චුපට්ඨිතා හෝති යාවදේව ඤාණමත්තාය පටිස්සතිමත්තාය, අනිස්සිතෝ ච විහරති, න ච කිඤ්චි ලෝකේ උපාදියති.
And so they meditate observing an aspect of principles internally …
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති ඡසු අජ්ඣත්තිකබාහිරේසු ආයතනේසු.
That’s how a bhikkhu meditates by observing an aspect of principles with respect to the six internal and external sense fields.
ආයතනපබ්බං නිට්ඨිතං.
4.4. ධම්මානුපස්සනාබෝජ්ඣඞ්ගපබ්බ
4.4. The Awakening Factors
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති සත්තසු බෝජ්ඣඞ්ගේසු. කථඤ්ච පන, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති සත්තසු බෝජ්ඣඞ්ගේසු?
Furthermore, a bhikkhu meditates by observing an aspect of principles with respect to the seven awakening factors. And how does a bhikkhu meditate observing an aspect of principles with respect to the seven awakening factors?
ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු සන්තං වා අජ්ඣත්තං සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘අත්ථි මේ අජ්ඣත්තං සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, අසන්තං වා අජ්ඣත්තං සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘නත්ථි මේ අජ්ඣත්තං සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස සතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස භාවනාය පාරිපූරී හෝති තඤ්ච පජානාති.
It’s when a bhikkhu who has the awakening factor of mindfulness in them understands: ‘I have the awakening factor of mindfulness in me.’ When they don’t have the awakening factor of mindfulness in them, they understand: ‘I don’t have the awakening factor of mindfulness in me.’ They understand how the awakening factor of mindfulness that has not arisen comes to arise; and how the awakening factor of mindfulness that has arisen becomes fulfilled by development.
සන්තං වා අජ්ඣත්තං ධම්මවිචයසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘අත්ථි මේ අජ්ඣත්තං ධම්මවිචයසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, අසන්තං වා අජ්ඣත්තං ධම්මවිචයසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘නත්ථි මේ අජ්ඣත්තං ධම්මවිචයසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස ධම්මවිචයසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස ධම්මවිචයසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස භාවනාය පාරිපූරී හෝති තඤ්ච පජානාති. සන්තං වා අජ්ඣත්තං වීරියසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘අත්ථි මේ අජ්ඣත්තං වීරියසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, අසන්තං වා අජ්ඣත්තං වීරියසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘නත්ථි මේ අජ්ඣත්තං වීරියසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස වීරියසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස වීරියසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස භාවනාය පාරිපූරී හෝති තඤ්ච පජානාති. සන්තං වා අජ්ඣත්තං පීතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘අත්ථි මේ අජ්ඣත්තං පීතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, අසන්තං වා අජ්ඣත්තං පීතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘නත්ථි මේ අජ්ඣත්තං පීතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස පීතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස පීතිසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස භාවනාය පාරිපූරී හෝති තඤ්ච පජානාති. සන්තං වා අජ්ඣත්තං පස්සද්ධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘අත්ථි මේ අජ්ඣත්තං පස්සද්ධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, අසන්තං වා අජ්ඣත්තං පස්සද්ධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘නත්ථි මේ අජ්ඣත්තං පස්සද්ධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස පස්සද්ධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස පස්සද්ධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස භාවනාය පාරිපූරී හෝති තඤ්ච පජානාති. සන්තං වා අජ්ඣත්තං සමාධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘අත්ථි මේ අජ්ඣත්තං සමාධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, අසන්තං වා අජ්ඣත්තං සමාධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘නත්ථි මේ අජ්ඣත්තං සමාධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස සමාධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස සමාධිසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස භාවනාය පාරිපූරී හෝති තඤ්ච පජානාති. සන්තං වා අජ්ඣත්තං උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘අත්ථි මේ අජ්ඣත්තං උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, අසන්තං වා අජ්ඣත්තං උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගං ‘නත්ථි මේ අජ්ඣත්තං උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගෝ(අ)ති පජානාති, යථා ච අනුප්පන්නස්ස උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස උප්පාදෝ හෝති තඤ්ච පජානාති, යථා ච උප්පන්නස්ස උපේක්ඛාසම්බෝජ්ඣඞ්ගස්ස භාවනාය පාරිපූරී හෝති තඤ්ච පජානාති.
When they have the awakening factor of investigation of principles … energy … rapture … tranquility … immersion … equanimity in them, they understand: ‘I have the awakening factor of equanimity in me.’ When they don’t have the awakening factor of equanimity in them, they understand: ‘I don’t have the awakening factor of equanimity in me.’ They understand how the awakening factor of equanimity that has not arisen comes to arise; and how the awakening factor of equanimity that has arisen becomes fulfilled by development.
ඉති අජ්ඣත්තං වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති, බහිද්ධා වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තබහිද්ධා වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති. සමුදයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති, වයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති, සමුදයවයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති. ‘අත්ථි ධම්මා(අ)ති වා පනස්ස සති පච්චුපට්ඨිතා හෝති යාවදේව ඤාණමත්තාය පටිස්සතිමත්තාය, අනිස්සිතෝ ච විහරති, න ච කිඤ්චි ලෝකේ උපාදියති.
And so they meditate observing an aspect of principles internally, externally, and both internally and externally. They meditate observing the principles as liable to originate, as liable to vanish, and as liable to both originate and vanish. Or mindfulness is established that principles exist, to the extent necessary for knowledge and mindfulness. They meditate independent, not grasping at anything in the world.
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති සත්තසු බෝජ්ඣඞ්ගේසු.
That’s how a bhikkhu meditates by observing an aspect of principles with respect to the seven awakening factors.
බෝජ්ඣඞ්ගපබ්බං නිට්ඨිතං.
4.5. ධම්මානුපස්සනාසච්චපබ්බ
4.5. The Truths
පුන චපරං, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති චතූසු අරියසච්චේසු. කථඤ්ච පන, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති චතූසු අරියසච්චේසු?
Furthermore, a bhikkhu meditates by observing an aspect of principles with respect to the four noble truths. And how does a bhikkhu meditate observing an aspect of principles with respect to the four noble truths?
ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ‘ඉදං දුක්ඛන්(අ)ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්ඛසමුදයෝ(අ)ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්ඛනිරෝධෝ(අ)ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්ඛනිරෝධගාමිනී පටිපදා(අ)ති යථාභූතං පජානාති.
It’s when a bhikkhu truly understands: ‘This is suffering’ … ‘This is the origin of suffering’ … ‘This is the cessation of suffering’ … ‘This is the practice that leads to the cessation of suffering.’
පඨමභාණවාරෝ නිට්ඨිතෝ.
The first recitation section is finished.
4.5.1. දුක්ඛසච්චනිද්දේස
4.5.1. The Truth of Suffering
කතමඤ්ච, භික්ඛවේ, දුක්ඛං අරියසච්චං?
And what is the noble truth of suffering?
ජාතිපි දුක්ඛා, ජරාපි දුක්ඛා, මරණම්පි දුක්ඛං, සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසාපි දුක්ඛා, අප්පියේහි සම්පයෝගෝපි දුක්ඛෝ, පියේහි විප්පයෝගෝපි දුක්ඛෝ, යම්පිච්ඡං න ලභති තම්පි දුක්ඛං, සඞ්ඛිත්තේන පඤ්චුපාදානක්ඛන්ධා දුක්ඛා.
Rebirth is suffering; old age is suffering; death is suffering; sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress are suffering; association with the disliked is suffering; separation from the liked is suffering; not getting what you wish for is suffering. In brief, the five grasping aggregates are suffering.
කතමා ච, භික්ඛවේ, ජාති? යා තේසං තේසං සත්තානං තම්හි තම්හි සත්තනිකායේ ජාති සඤ්ජාති ඕක්කන්ති අභිනිබ්බත්ති ඛන්ධානං පාතුභාවෝ ආයතනානං පටිලාභෝ, අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, ජාති.
And what is rebirth? The rebirth, inception, conception, reincarnation, manifestation of the sets of phenomena, and acquisition of the sense fields of the various sentient beings in the various orders of sentient beings. This is called rebirth.
කතමා ච, භික්ඛවේ, ජරා? යා තේසං තේසං සත්තානං තම්හි තම්හි සත්තනිකායේ ජරා ජීරණතා ඛණ්ඩිච්චං පාලිච්චං වලිත්තචතා ආයුනෝ සංහානි ඉන්ද්‍රියානං පරිපාකෝ, අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, ජරා.
And what is old age? The old age, decrepitude, broken teeth, grey hair, wrinkly skin, diminished vitality, and failing faculties of the various sentient beings in the various orders of sentient beings. This is called old age.
කතමඤ්ච, භික්ඛවේ, මරණං? යං තේසං තේසං සත්තානං තම්හා තම්හා සත්තනිකායා චුති චවනතා භේදෝ අන්තරධානං මච්චු මරණං කාලකිරියා ඛන්ධානං භේදෝ කළේවරස්ස නික්ඛේපෝ ජීවිතින්ද්‍රියස්සුපච්ඡේදෝ, ඉදං වුච්චති, භික්ඛවේ, මරණං.
And what is death? The passing away, perishing, disintegration, demise, mortality, death, decease, breaking up of the aggregates, laying to rest of the corpse, and cutting off of the life faculty of the various sentient beings in the various orders of sentient beings. This is called death.
කතමෝ ච, භික්ඛවේ, සෝකෝ? යෝ ඛෝ, භික්ඛවේ, අඤ්ඤතරඤ්ඤතරේන බ්‍යසනේන සමන්නාගතස්ස අඤ්ඤතරඤ්ඤතරේන දුක්ඛධම්මේන ඵුට්ඨස්ස සෝකෝ සෝචනා සෝචිතත්තං අන්තෝසෝකෝ අන්තෝපරිසෝකෝ, අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, සෝකෝ.
And what is sorrow? The sorrow, sorrowing, state of sorrow, inner sorrow, inner deep sorrow in someone who has undergone misfortune, who has experienced suffering. This is called sorrow.
කතමෝ ච, භික්ඛවේ, පරිදේවෝ? යෝ ඛෝ, භික්ඛවේ, අඤ්ඤතරඤ්ඤතරේන බ්‍යසනේන සමන්නාගතස්ස අඤ්ඤතරඤ්ඤතරේන දුක්ඛධම්මේන ඵුට්ඨස්ස ආදේවෝ පරිදේවෝ ආදේවනා පරිදේවනා ආදේවිතත්තං පරිදේවිතත්තං, අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, පරිදේවෝ.
And what is lamentation? The wail, lament, wailing, lamenting, state of wailing and lamentation in someone who has undergone misfortune, who has experienced suffering. This is called lamentation.
කතමඤ්ච, භික්ඛවේ, දුක්ඛං? යං ඛෝ, භික්ඛවේ, කායිකං දුක්ඛං කායිකං අසාතං කායසම්ඵස්සජං දුක්ඛං අසාතං වේදයිතං, ඉදං වුච්චති, භික්ඛවේ, දුක්ඛං.
And what is pain? Physical pain, physical unpleasantness, the painful, unpleasant feeling that’s born from physical contact. This is called pain.
කතමඤ්ච, භික්ඛවේ, දෝමනස්සං? යං ඛෝ, භික්ඛවේ, චේතසිකං දුක්ඛං චේතසිකං අසාතං මනෝසම්ඵස්සජං දුක්ඛං අසාතං වේදයිතං, ඉදං වුච්චති, භික්ඛවේ, දෝමනස්සං.
And what is sadness? Mental pain, mental displeasure, the painful, unpleasant feeling that’s born from mental contact. This is called sadness.
කතමෝ ච, භික්ඛවේ, උපායාසෝ? යෝ ඛෝ, භික්ඛවේ, අඤ්ඤතරඤ්ඤතරේන බ්‍යසනේන සමන්නාගතස්ස අඤ්ඤතරඤ්ඤතරේන දුක්ඛධම්මේන ඵුට්ඨස්ස ආයාසෝ උපායාසෝ ආයාසිතත්තං උපායාසිතත්තං, අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, උපායාසෝ.
And what is distress? The stress, distress, state of stress and distress in someone who has undergone misfortune, who has experienced suffering. This is called distress.
කතමෝ ච, භික්ඛවේ, අප්පියේහි සම්පයෝගෝ දුක්ඛෝ? ඉධ යස්ස තේ හෝන්ති අනිට්ඨා අකන්තා අමනාපා රූපා සද්දා ගන්ධා රසා ඵෝට්ඨබ්බා ධම්මා, යේ වා පනස්ස තේ හෝන්ති අනත්ථකාමා අහිතකාමා අඵාසුකකාමා අයෝගක්ඛේමකාමා, යා තේහි සද්ධිං සඞ්ගති සමාගමෝ සමෝධානං මිස්සීභාවෝ, අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, අප්පියේහි සම්පයෝගෝ දුක්ඛෝ.
And what is meant by ‘association with the disliked is suffering’? There are sights, sounds, smells, tastes, touches, and thoughts that are unlikable, undesirable, and disagreeable. And there are those who want to harm, injure, disturb, and threaten you. The coming together with these, the joining, inclusion, mixing with them: this is what is meant by ‘association with the disliked is suffering’.
කතමෝ ච, භික්ඛවේ, පියේහි විප්පයෝගෝ දුක්ඛෝ? ඉධ යස්ස තේ හෝන්ති ඉට්ඨා කන්තා මනාපා රූපා සද්දා ගන්ධා රසා ඵෝට්ඨබ්බා ධම්මා, යේ වා පනස්ස තේ හෝන්ති අත්ථකාමා හිතකාමා ඵාසුකකාමා යෝගක්ඛේමකාමා මාතා වා පිතා වා භාතා වා භගිනී වා මිත්තා වා අමච්චා වා ඤාතිසාලෝහිතා වා, යා තේහි සද්ධිං අසඞ්ගති අසමාගමෝ අසමෝධානං අමිස්සීභාවෝ, අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, පියේහි විප්පයෝගෝ දුක්ඛෝ.
And what is meant by ‘separation from the liked is suffering’? There are sights, sounds, smells, tastes, touches, and thoughts that are likable, desirable, and agreeable. And there are those who want to benefit, help, comfort, and protect you: mother and father, brother and sister, friends and colleagues, relatives and kin. The division from these, the disconnection, segregation, and parting from them: this is what is meant by ‘separation from the liked is suffering’.
කතමඤ්ච, භික්ඛවේ, යම්පිච්ඡං න ලභති තම්පි දුක්ඛං? ජාතිධම්මානං, භික්ඛවේ, සත්තානං ඒවං ඉච්ඡා උප්පජ්ජති: ‘අහෝ වත මයං න ජාතිධම්මා අස්සාම, න ච වත නෝ ජාති ආගච්ඡේය්‍යා(අ)ති. න ඛෝ පනේතං ඉච්ඡාය පත්තබ්බං, ඉදම්පි යම්පිච්ඡං න ලභති තම්පි දුක්ඛං. ජරාධම්මානං, භික්ඛවේ, සත්තානං ඒවං ඉච්ඡා උප්පජ්ජති: ‘අහෝ වත මයං න ජරාධම්මා අස්සාම, න ච වත නෝ ජරා ආගච්ඡේය්‍යා(අ)ති. න ඛෝ පනේතං ඉච්ඡාය පත්තබ්බං, ඉදම්පි යම්පිච්ඡං න ලභති තම්පි දුක්ඛං. බ්‍යාධිධම්මානං, භික්ඛවේ, සත්තානං ඒවං ඉච්ඡා උප්පජ්ජති ‘අහෝ වත මයං න බ්‍යාධිධම්මා අස්සාම, න ච වත නෝ බ්‍යාධි ආගච්ඡේය්‍යා(අ)ති. න ඛෝ පනේතං ඉච්ඡාය පත්තබ්බං, ඉදම්පි යම්පිච්ඡං න ලභති තම්පි දුක්ඛං. මරණධම්මානං, භික්ඛවේ, සත්තානං ඒවං ඉච්ඡා උප්පජ්ජති ‘අහෝ වත මයං න මරණධම්මා අස්සාම, න ච වත නෝ මරණං ආගච්ඡේය්‍යා(අ)ති. න ඛෝ පනේතං ඉච්ඡාය පත්තබ්බං, ඉදම්පි යම්පිච්ඡං න ලභති තම්පි දුක්ඛං. සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසධම්මානං, භික්ඛවේ, සත්තානං ඒවං ඉච්ඡා උප්පජ්ජති ‘අහෝ වත මයං න සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසධම්මා අස්සාම, න ච වත නෝ සෝකපරිදේවදුක්ඛදෝමනස්සුපායාසආ ආගච්ඡේය්‍යුන්(අ)ති. න ඛෝ පනේතං ඉච්ඡාය පත්තබ්බං, ඉදම්පි යම්පිච්ඡං න ලභති තම්පි දුක්ඛං.
And what is meant by ‘not getting what you wish for is suffering’? In sentient beings who are liable to be reborn, such a wish arises: ‘Oh, if only we were not liable to be reborn! If only rebirth would not come to us!’ But you can’t get that by wishing. This is what is meant by ‘not getting what you wish for is suffering.’ In sentient beings who are liable to grow old … fall ill … die … experience sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress, such a wish arises: ‘Oh, if only we were not liable to experience sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress! If only sorrow, lamentation, pain, sadness, and distress would not come to us!’ But you can’t get that by wishing. This is what is meant by ‘not getting what you wish for is suffering.’
කතමේ ච, භික්ඛවේ, සඞ්ඛිත්තේන පඤ්චුපාදානක්ඛන්ධා දුක්ඛා? සේය්‍යථිදං—රූපුපාදානක්ඛන්ධෝ, වේදනුපාදානක්ඛන්ධෝ, සඤ්ඤුපාදානක්ඛන්ධෝ, සඞ්ඛාරුපාදානක්ඛන්ධෝ, විඤ්ඤාණුපාදානක්ඛන්ධෝ. ඉමේ වුච්චන්ති, භික්ඛවේ, සඞ්ඛිත්තේන පඤ්චුපාදානක්ඛන්ධා දුක්ඛා.
And what is meant by ‘in brief, the five grasping aggregates are suffering’? They are the grasping aggregates that consist of form, feeling, perception, choices, and consciousness. This is what is meant by ‘in brief, the five grasping aggregates are suffering’.
ඉදං වුච්චති, භික්ඛවේ, දුක්ඛං අරියසච්චං.
This is called the noble truth of suffering.
4.5.2. සමුදයසච්චනිද්දේස
4.5.2. The Origin of Suffering
කතමඤ්ච, භික්ඛවේ, දුක්ඛසමුදයං අරියසච්චං?
And what is the noble truth of the origin of suffering?
යායං තණ්හා පෝනෝබ්භවිකා නන්දීරාගසහගතා තත්‍රතත්‍රාභිනන්දිනී, සේය්‍යථිදං—කාමතණ්හා භවතණ්හා විභවතණ්හා.
It’s the craving that leads to future lives, mixed up with relishing and greed, taking pleasure wherever it lands. That is, craving for sensual pleasures, craving for continued existence, and craving to end existence.
සා ඛෝ පනේසා, භික්ඛවේ, තණ්හා කත්ථ උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, කත්ථ නිවිසමානා නිවිසති? යං ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, ඒත්ථ නිවිසමානා නිවිසති.
But where does that craving arise and where does it settle? Whatever in the world seems nice and pleasant, it is there that craving arises and settles.
කිඤ්ච ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං? චක්ඛු ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, ඒත්ථ නිවිසමානා නිවිසති. සෝතං ලෝකේ …පේ… ඝානං ලෝකේ … ජිව්හා ලෝකේ … කායෝ ලෝකේ … මනෝ ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, ඒත්ථ නිවිසමානා නිවිසති.
And what in the world seems nice and pleasant? The eye in the world seems nice and pleasant, and it is there that craving arises and settles. The ear … nose … tongue … body … mind in the world seems nice and pleasant, and it is there that craving arises and settles.
රූපා ලෝකේ … සද්දා ලෝකේ … ගන්ධා ලෝකේ … රසා ලෝකේ … ඵෝට්ඨබ්බා ලෝකේ … ධම්මා ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, ඒත්ථ නිවිසමානා නිවිසති.
Sights … sounds … smells … tastes … touches … thoughts in the world seem nice and pleasant, and it is there that craving arises and settles.
චක්ඛුවිඤ්ඤාණං ලෝකේ … සෝතවිඤ්ඤාණං ලෝකේ … ඝානවිඤ්ඤාණං ලෝකේ … ජිව්හාවිඤ්ඤාණං ලෝකේ … කායවිඤ්ඤාණං ලෝකේ … මනෝවිඤ්ඤාණං ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, ඒත්ථ නිවිසමානා නිවිසති.
Eye consciousness … ear consciousness … nose consciousness … tongue consciousness … body consciousness … mind consciousness in the world seems nice and pleasant, and it is there that craving arises and settles.
චක්ඛුසම්ඵස්සෝ ලෝකේ … සෝතසම්ඵස්සෝ ලෝකේ … ඝානසම්ඵස්සෝ ලෝකේ … ජිව්හාසම්ඵස්සෝ ලෝකේ … කායසම්ඵස්සෝ ලෝකේ … මනෝසම්ඵස්සෝ ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, ඒත්ථ නිවිසමානා නිවිසති.
Eye contact … ear contact … nose contact … tongue contact … body contact … mind contact in the world seems nice and pleasant, and it is there that craving arises and settles.
චක්ඛුසම්ඵස්සජා වේදනා ලෝකේ … සෝතසම්ඵස්සජා වේදනා ලෝකේ … ඝානසම්ඵස්සජා වේදනා ලෝකේ … ජිව්හාසම්ඵස්සජා වේදනා ලෝකේ … කායසම්ඵස්සජා වේදනා ලෝකේ … මනෝසම්ඵස්සජා වේදනා ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, ඒත්ථ නිවිසමානා නිවිසති.
Feeling born of eye contact … feeling born of ear contact … feeling born of nose contact … feeling born of tongue contact … feeling born of body contact … feeling born of mind contact in the world seems nice and pleasant, and it is there that craving arises and settles.
රූපසඤ්ඤා ලෝකේ … සද්දසඤ්ඤා ලෝකේ … ගන්ධසඤ්ඤා ලෝකේ … රසසඤ්ඤා ලෝකේ … ඵෝට්ඨබ්බසඤ්ඤා ලෝකේ … ධම්මසඤ්ඤා ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, ඒත්ථ නිවිසමානා නිවිසති.
Perception of sights … perception of sounds … perception of smells … perception of tastes … perception of touches … perception of thoughts in the world seems nice and pleasant, and it is there that craving arises and settles.
රූපසඤ්චේතනා ලෝකේ … සද්දසඤ්චේතනා ලෝකේ … ගන්ධසඤ්චේතනා ලෝකේ … රසසඤ්චේතනා ලෝකේ … ඵෝට්ඨබ්බසඤ්චේතනා ලෝකේ … ධම්මසඤ්චේතනා ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, ඒත්ථ නිවිසමානා නිවිසති.
Intention regarding sights … intention regarding sounds … intention regarding smells … intention regarding tastes … intention regarding touches … intention regarding thoughts in the world seems nice and pleasant, and it is there that craving arises and settles.
රූපතණ්හා ලෝකේ … සද්දතණ්හා ලෝකේ … ගන්ධතණ්හා ලෝකේ … රසතණ්හා ලෝකේ … ඵෝට්ඨබ්බතණ්හා ලෝකේ … ධම්මතණ්හා ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, ඒත්ථ නිවිසමානා නිවිසති.
Craving for sights … craving for sounds … craving for smells … craving for tastes … craving for touches … craving for thoughts in the world seems nice and pleasant, and it is there that craving arises and settles.
රූපවිතක්කෝ ලෝකේ … සද්දවිතක්කෝ ලෝකේ … ගන්ධවිතක්කෝ ලෝකේ … රසවිතක්කෝ ලෝකේ … ඵෝට්ඨබ්බවිතක්කෝ ලෝකේ … ධම්මවිතක්කෝ ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, ඒත්ථ නිවිසමානා නිවිසති.
Thoughts about sights … thoughts about sounds … thoughts about smells … thoughts about tastes … thoughts about touches … thoughts about thoughts in the world seem nice and pleasant, and it is there that craving arises and settles.
රූපවිචාරෝ ලෝකේ … සද්දවිචාරෝ ලෝකේ … ගන්ධවිචාරෝ ලෝකේ … රසවිචාරෝ ලෝකේ … ඵෝට්ඨබ්බවිචාරෝ ලෝකේ … ධම්මවිචාරෝ ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා උප්පජ්ජමානා උප්පජ්ජති, ඒත්ථ නිවිසමානා නිවිසති.
Considerations regarding sights … considerations regarding sounds … considerations regarding smells … considerations regarding tastes … considerations regarding touches … considerations regarding thoughts in the world seem nice and pleasant, and it is there that craving arises and settles.
ඉදං වුච්චති, භික්ඛවේ, දුක්ඛසමුදයං අරියසච්චං.
This is called the noble truth of the origin of suffering.
4.5.3. නිරෝධසච්චනිද්දේස
4.5.3. The Cessation of Suffering
කතමඤ්ච, භික්ඛවේ, දුක්ඛනිරෝධං අරියසච්චං?
And what is the noble truth of the cessation of suffering?
යෝ තස්සායේව තණ්හාය අසේසවිරාගනිරෝධෝ චාගෝ පටිනිස්සග්ගෝ මුත්ති අනාලයෝ.
It’s the fading away and cessation of that very same craving with nothing left over; giving it away, letting it go, releasing it, and not clinging to it.
සා ඛෝ පනේසා, භික්ඛවේ, තණ්හා කත්ථ පහීයමානා පහීයති, කත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති? යං ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා පහීයමානා පහීයති, ඒත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති.
Whatever in the world seems nice and pleasant, it is there that craving is given up and ceases.
කිඤ්ච ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං? චක්ඛු ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා පහීයමානා පහීයති, ඒත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති. සෝතං ලෝකේ …පේ… ඝානං ලෝකේ … ජිව්හා ලෝකේ … කායෝ ලෝකේ … මනෝ ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා පහීයමානා පහීයති, ඒත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති.
And what in the world seems nice and pleasant? The eye in the world seems nice and pleasant, and it is there that craving is given up and ceases. …
රූපා ලෝකේ … සද්දා ලෝකේ … ගන්ධා ලෝකේ … රසා ලෝකේ … ඵෝට්ඨබ්බා ලෝකේ … ධම්මා ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා පහීයමානා පහීයති, ඒත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති.
චක්ඛුවිඤ්ඤාණං ලෝකේ … සෝතවිඤ්ඤාණං ලෝකේ … ඝානවිඤ්ඤාණං ලෝකේ … ජිව්හාවිඤ්ඤාණං ලෝකේ … කායවිඤ්ඤාණං ලෝකේ … මනෝවිඤ්ඤාණං ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා පහීයමානා පහීයති, ඒත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති.
චක්ඛුසම්ඵස්සෝ ලෝකේ … සෝතසම්ඵස්සෝ ලෝකේ … ඝානසම්ඵස්සෝ ලෝකේ … ජිව්හාසම්ඵස්සෝ ලෝකේ … කායසම්ඵස්සෝ ලෝකේ … මනෝසම්ඵස්සෝ ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා පහීයමානා පහීයති, ඒත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති.
චක්ඛුසම්ඵස්සජා වේදනා ලෝකේ … සෝතසම්ඵස්සජා වේදනා ලෝකේ … ඝානසම්ඵස්සජා වේදනා ලෝකේ … ජිව්හාසම්ඵස්සජා වේදනා ලෝකේ … කායසම්ඵස්සජා වේදනා ලෝකේ … මනෝසම්ඵස්සජා වේදනා ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා පහීයමානා පහීයති, ඒත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති.
රූපසඤ්ඤා ලෝකේ … සද්දසඤ්ඤා ලෝකේ … ගන්ධසඤ්ඤා ලෝකේ … රසසඤ්ඤා ලෝකේ … ඵෝට්ඨබ්බසඤ්ඤා ලෝකේ … ධම්මසඤ්ඤා ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා පහීයමානා පහීයති, ඒත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති.
රූපසඤ්චේතනා ලෝකේ … සද්දසඤ්චේතනා ලෝකේ … ගන්ධසඤ්චේතනා ලෝකේ … රසසඤ්චේතනා ලෝකේ … ඵෝට්ඨබ්බසඤ්චේතනා ලෝකේ … ධම්මසඤ්චේතනා ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා පහීයමානා පහීයති, ඒත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති.
රූපතණ්හා ලෝකේ … සද්දතණ්හා ලෝකේ … ගන්ධතණ්හා ලෝකේ … රසතණ්හා ලෝකේ … ඵෝට්ඨබ්බතණ්හා ලෝකේ … ධම්මතණ්හා ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා පහීයමානා පහීයති, ඒත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති.
රූපවිතක්කෝ ලෝකේ … සද්දවිතක්කෝ ලෝකේ … ගන්ධවිතක්කෝ ලෝකේ … රසවිතක්කෝ ලෝකේ … ඵෝට්ඨබ්බවිතක්කෝ ලෝකේ … ධම්මවිතක්කෝ ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා පහීයමානා පහීයති, ඒත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති.
රූපවිචාරෝ ලෝකේ … සද්දවිචාරෝ ලෝකේ … ගන්ධවිචාරෝ ලෝකේ … රසවිචාරෝ ලෝකේ … ඵෝට්ඨබ්බවිචාරෝ ලෝකේ … ධම්මවිචාරෝ ලෝකේ පියරූපං සාතරූපං, ඒත්ථේසා තණ්හා පහීයමානා පහීයති, ඒත්ථ නිරුජ්ඣමානා නිරුජ්ඣති.
Considerations regarding thoughts in the world seem nice and pleasant, and it is there that craving is given up and ceases.
ඉදං වුච්චති, භික්ඛවේ, දුක්ඛනිරෝධං අරියසච්චං.
This is called the noble truth of the cessation of suffering.
4.5.4. මග්ගසච්චනිද්දේස
4.5.4. The Path
කතමඤ්ච, භික්ඛවේ, දුක්ඛනිරෝධගාමිනී පටිපදා අරියසච්චං?
And what is the noble truth of the practice that leads to the cessation of suffering?
අයමේව අරියෝ අට්ඨඞ්ගිකෝ මග්ගෝ සේය්‍යථිදං—සම්මාදිට්ඨි සම්මාසඞ්කප්පෝ සම්මාවාචා සම්මාකම්මන්තෝ සම්මාආජීවෝ සම්මාවායාමෝ සම්මාසති සම්මාසමාධි.
It is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion.
කතමා ච, භික්ඛවේ, සම්මාදිට්ඨි? යං ඛෝ, භික්ඛවේ, දුක්ඛේ ඤාණං, දුක්ඛසමුදයේ ඤාණං, දුක්ඛනිරෝධේ ඤාණං, දුක්ඛනිරෝධගාමිනියා පටිපදාය ඤාණං. අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, සම්මාදිට්ඨි.
And what is right view? Knowing about suffering, the origin of suffering, the cessation of suffering, and the practice that leads to the cessation of suffering. This is called right view.
කතමෝ ච, භික්ඛවේ, සම්මාසඞ්කප්පෝ? නේක්ඛම්මසඞ්කප්පෝ අබ්‍යාපාදසඞ්කප්පෝ අවිහිංසාසඞ්කප්පෝ. අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, සම්මාසඞ්කප්පෝ.
And what is right thought? Thoughts of renunciation, good will, and harmlessness. This is called right thought.
කතමා ච, භික්ඛවේ, සම්මාවාචා? මුසාවාදා වේරමණී පිසුණාය වාචාය වේරමණී ඵරුසාය වාචාය වේරමණී සම්ඵප්පලාපා වේරමණී. අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, සම්මාවාචා.
And what is right speech? The refraining from lying, divisive speech, harsh speech, and talking nonsense. This is called right speech.
කතමෝ ච, භික්ඛවේ, සම්මාකම්මන්තෝ? පාණාතිපාතා වේරමණී අදින්නාදානා වේරමණී කාමේසුමිච්ඡාචාරා වේරමණී. අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, සම්මාකම්මන්තෝ.
And what is right action? Refraining from killing living creatures, stealing, and sexual misconduct. This is called right action.
කතමෝ ච, භික්ඛවේ, සම්මාආජීවෝ? ඉධ, භික්ඛවේ, අරියසාවකෝ මිච්ඡාආජීවං පහාය සම්මාආජීවේන ජීවිතං කප්පේති. අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, සම්මාආජීවෝ.
And what is right livelihood? It’s when a noble disciple gives up wrong livelihood and earns a living by right livelihood. This is called right livelihood.
කතමෝ ච, භික්ඛවේ, සම්මාවායාමෝ? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු අනුප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං අනුප්පාදාය ඡන්දං ජනේති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති; උප්පන්නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්මානං පහානාය ඡන්දං ජනේති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති; අනුප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං උප්පාදාය ඡන්දං ජනේති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති; උප්පන්නානං කුසලානං ධම්මානං ඨිතියා අසම්මෝසාය භිය්‍යෝභාවාය වේපුල්ලාය භාවනාය පාරිපූරියා ඡන්දං ජනේති වායමති වීරියං ආරභති චිත්තං පග්ගණ්හාති පදහති. අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, සම්මාවායාමෝ.
And what is right effort? It’s when a bhikkhu generates enthusiasm, tries, makes an effort, exerts the mind, and strives so that bad, unskillful qualities don’t arise. They generate enthusiasm, try, make an effort, exert the mind, and strive so that bad, unskillful qualities that have arisen are given up. They generate enthusiasm, try, make an effort, exert the mind, and strive so that skillful qualities arise. They generate enthusiasm, try, make an effort, exert the mind, and strive so that skillful qualities that have arisen remain, are not lost, but increase, mature, and are completed by development. This is called right effort.
කතමා ච, භික්ඛවේ, සම්මාසති? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු කායේ කායානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං; වේදනාසු වේදනානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං; චිත්තේ චිත්තානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං; ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති ආතාපී සම්පජානෝ සතිමා විනේය්‍ය ලෝකේ අභිජ්ඣාදෝමනස්සං. අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, සම්මාසති.
And what is right mindfulness? It’s when a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. They meditate observing an aspect of feelings—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. They meditate observing an aspect of the mind—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. They meditate observing an aspect of principles—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. This is called right mindfulness.
කතමෝ ච, භික්ඛවේ, සම්මාසමාධි? ඉධ, භික්ඛවේ, භික්ඛු විවිච්චේව කාමේහි විවිච්ච අකුසලේහි ධම්මේහි සවිතක්කං සවිචාරං විවේකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. විතක්කවිචාරානං වූපසමා අජ්ඣත්තං සම්පසාදනං චේතසෝ ඒකෝදිභාවං අවිතක්කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. පීතියා ච විරාගා උපේක්ඛකෝ ච විහරති, සතෝ ච සම්පජානෝ, සුඛඤ්ච කායේන පටිසංවේදේති, යං තං අරියා ආචික්ඛන්ති ‘උපේක්ඛකෝ සතිමා සුඛවිහාරී(අ)ති තතියං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. සුඛස්ස ච පහානා දුක්ඛස්ස ච පහානා පුබ්බේව සෝමනස්සදෝමනස්සානං අත්ථඞ්ගමා අදුක්ඛමසුඛං උපේක්ඛාසතිපාරිසුද්ධිං චතුත්ථං ඣානං උපසම්පජ්ජ විහරති. අයං වුච්චති, භික්ඛවේ, සම්මාසමාධි.
And what is right immersion? It’s when a bhikkhu, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. As the placing of the mind and keeping it connected are stilled, they enter and remain in the second jhāna, which has the rapture and bliss born of immersion, with internal clarity and mind at one, without placing the mind and keeping it connected. And with the fading away of rapture, they enter and remain in the third jhāna, where they meditate with equanimity, mindful and aware, personally experiencing the bliss of which the noble ones declare, ‘Equanimous and mindful, one meditates in bliss.’ Giving up pleasure and pain, and ending former happiness and sadness, they enter and remain in the fourth jhāna, without pleasure or pain, with pure equanimity and mindfulness. This is called right immersion.
ඉදං වුච්චති, භික්ඛවේ, දුක්ඛනිරෝධගාමිනී පටිපදා අරියසච්චං.
This is called the noble truth of the practice that leads to the cessation of suffering.
ඉති අජ්ඣත්තං වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති, බහිද්ධා වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති, අජ්ඣත්තබහිද්ධා වා ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති. සමුදයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති, වයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති, සමුදයවයධම්මානුපස්සී වා ධම්මේසු විහරති. ‘අත්ථි ධම්මා(අ)ති වා පනස්ස සති පච්චුපට්ඨිතා හෝති යාවදේව ඤාණමත්තාය පටිස්සතිමත්තාය අනිස්සිතෝ ච විහරති, න ච කිඤ්චි ලෝකේ උපාදියති.
And so they meditate observing an aspect of principles internally, externally, and both internally and externally. They meditate observing the principles as liable to originate, as liable to vanish, and as liable to both originate and vanish. Or mindfulness is established that principles exist, to the extent necessary for knowledge and mindfulness. They meditate independent, not grasping at anything in the world.
ඒවම්පි ඛෝ, භික්ඛවේ, භික්ඛු ධම්මේසු ධම්මානුපස්සී විහරති චතූසු අරියසච්චේසු.
That’s how a bhikkhu meditates by observing an aspect of principles with respect to the four noble truths.
සච්චපබ්බං නිට්ඨිතං.
ධම්මානුපස්සනා නිට්ඨිතා.
යෝ හි කෝචි, භික්ඛවේ, ඉමේ චත්තාරෝ සතිපට්ඨානේ ඒවං භාවේය්‍ය සත්තවස්සානි, තස්ස ද්වින්නං ඵලානං අඤ්ඤතරං ඵලං පාටිකඞ්ඛං දිට්ඨේව ධම්මේ අඤ්ඤා; සති වා උපාදිසේසේ අනාගාමිතා.
Anyone who develops these four kinds of mindfulness meditation in this way for seven years can expect one of two results: enlightenment in the present life, or if there’s something left over, non-return.
තිට්ඨන්තු, භික්ඛවේ, සත්තවස්සානි. යෝ හි කෝචි, භික්ඛවේ, ඉමේ චත්තාරෝ සතිපට්ඨානේ ඒවං භාවේය්‍ය ඡ වස්සානි …පේ… පඤ්ච වස්සානි … චත්තාරි වස්සානි … තීණි වස්සානි … ද්වේ වස්සානි … ඒකං වස්සං … තිට්ඨතු, භික්ඛවේ, ඒකං වස්සං. යෝ හි කෝචි, භික්ඛවේ, ඉමේ චත්තාරෝ සතිපට්ඨානේ ඒවං භාවේය්‍ය සත්තමාසානි, තස්ස ද්වින්නං ඵලානං අඤ්ඤතරං ඵලං පාටිකඞ්ඛං දිට්ඨේව ධම්මේ අඤ්ඤා; සති වා උපාදිසේසේ අනාගාමිතා. තිට්ඨන්තු, භික්ඛවේ, සත්ත මාසානි. යෝ හි කෝචි, භික්ඛවේ, ඉමේ චත්තාරෝ සතිපට්ඨානේ ඒවං භාවේය්‍ය ඡ මාසානි …පේ… පඤ්ච මාසානි … චත්තාරි මාසානි … තීණි මාසානි … ද්වේ මාසානි … ඒකං මාසං … අඩ්ඪමාසං … තිට්ඨතු, භික්ඛවේ, අඩ්ඪමාසෝ. යෝ හි කෝචි, භික්ඛවේ, ඉමේ චත්තාරෝ සතිපට්ඨානේ ඒවං භාවේය්‍ය සත්තාහං, තස්ස ද්වින්නං ඵලානං අඤ්ඤතරං ඵලං පාටිකඞ්ඛං දිට්ඨේව ධම්මේ අඤ්ඤා; සති වා උපාදිසේසේ අනාගාමිතාති.
Let alone seven years, anyone who develops these four kinds of mindfulness meditation in this way for six years … five years … four years … three years … two years … one year … seven months … six months … five months … four months … three months … two months … one month … a fortnight … Let alone a fortnight, anyone who develops these four kinds of mindfulness meditation in this way for seven days can expect one of two results: enlightenment in the present life, or if there’s something left over, non-return.
ඒකායනෝ අයං, භික්ඛවේ, මග්ගෝ සත්තානං විසුද්ධියා සෝකපරිදේවානං සමතික්කමාය දුක්ඛදෝමනස්සානං අත්ථඞ්ගමාය ඤායස්ස අධිගමාය නිබ්බානස්ස සච්ඡිකිරියාය යදිදං චත්තාරෝ සතිපට්ඨානාති. ඉති යං තං වුත්තං, ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තන්”ති.
‘The four kinds of mindfulness meditation are the path to convergence. They are in order to purify sentient beings, to get past sorrow and crying, to make an end of pain and sadness, to discover the system, and to realize Nibbana.’ That’s what I said, and this is why I said it.”
ඉදමවෝච භගවා. අත්තමනා තේ භික්ඛූ භගවතෝ භාසිතං අභිනන්දුන්ති.
That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said.
මහාසතිපට්ඨානසුත්තං නිට්ඨිතං නවමං.
The authoritative text of the Dīgha Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
