Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਚਰਿਯਾਪਿਟਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cariyāpiṭaka-aṭṭhakathā

    ੪. ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਚਰਿਯਾવਣ੍ਣਨਾ

    4. Mahāsudassanacariyāvaṇṇanā

    ੨੮. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਕੁਸਾવਤਿਮ੍ਹਿ ਨਗਰੇਤਿ ਕੁਸਾવਤੀਨਾਮਕੇ ਨਗਰੇ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ ਏਤਰਹਿ ਕੁਸਿਨਾਰਾ ਨਿવਿਟ੍ਠਾ। ਮਹੀਪਤੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਨਾਮੇਨ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਨਾਮ। ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀਤਿ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ વਤ੍ਤੇਤਿ ਚਤੂਹਿ વਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਚਕ੍ਕੇਹਿ વਤ੍ਤਤਿ, ਤੇਹਿ ਚ ਪਰਂ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ, ਪਰਹਿਤਾਯ ਚ ਇਰਿਯਾਪਥਚਕ੍ਕਾਨਂ વਤ੍ਤੋ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿਪਿ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ। ਅਥ વਾ ਚਤੂਹਿ ਅਚ੍ਛਰਿਯਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹવਤ੍ਥੂਹਿ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੇਨ, ਪਰੇਹਿ ਅਨਭਿਭવਨੀਯਸ੍ਸ ਅਨਤਿਕ੍ਕਮਨੀਯਸ੍ਸ ਆਣਾਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕਸ੍ਸ વਤ੍ਤੋ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿਪਿ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ। ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੇਨ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਾਦਿਪਮੁਖੇਨ ਮਹਾਬਲਕਾਯੇਨ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾવਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ ਕਾਯਬਲੇਨ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਤ੍ਤਾ ਮਹਬ੍ਬਲੋ। ਯਦਾ ਆਸਿਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾ –

    28. Catutthe kusāvatimhi nagareti kusāvatīnāmake nagare, yasmiṃ ṭhāne etarahi kusinārā niviṭṭhā. Mahīpatīti khattiyo, nāmena mahāsudassano nāma. Cakkavattīti cakkaratanaṃ vatteti catūhi vā sampatticakkehi vattati, tehi ca paraṃ pavatteti, parahitāya ca iriyāpathacakkānaṃ vatto etasmiṃ atthītipi cakkavattī. Atha vā catūhi acchariyadhammehi saṅgahavatthūhi ca samannāgatena, parehi anabhibhavanīyassa anatikkamanīyassa āṇāsaṅkhātassa cakkassa vatto etasmiṃ atthītipi cakkavattī. Pariṇāyakaratanapubbaṅgamena hatthiratanādipamukhena mahābalakāyena puññānubhāvanibbattena kāyabalena ca samannāgatattā mahabbalo. Yadā āsinti sambandho. Tatrāyaṃ anupubbikathā –

    ਅਤੀਤੇ ਕਿਰ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਸੁਦਸ੍ਸਨਤ੍ਤਭਾવਤੋ ਤਤਿਯੇ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ ਗਹਪਤਿਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੋ ਧਰਮਾਨਕਸ੍ਸ ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਾਸਨੇ ਏਕਂ ਥੇਰਂ ਅਰਞ੍ਞવਾਸਂ વਸਨ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮੇਨ ਅਰਞ੍ਞਂ ਪવਿਟ੍ਠੋ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਇਧ ਮਯਾ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਮ੍ਮਂ ਪਹਾਯ ਦਬ੍ਬਸਮ੍ਭਾਰਂ ਛਿਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਨਿવਾਸਯੋਗ੍ਗਂ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਕਤ੍વਾ ਦ੍વਾਰਂ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਕਟ੍ਠਤ੍ਥਰਣਂ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਕਰਿਸ੍ਸਤਿ ਨੁ ਖੋ ਪਰਿਭੋਗਂ, ਨ ਨੁ ਖੋ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਏਕਮਨ੍ਤੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਥੇਰੋ ਅਨ੍ਤੋਗਾਮਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਕਟ੍ਠਤ੍ਥਰਣੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਮਹਾਸਤ੍ਤੋਪਿ ਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ‘‘ਫਾਸੁਕਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਣ੍ਣਸਾਲਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਫਾਸੁਕਾ, ਭਦ੍ਦਮੁਖ, ਪਬ੍ਬਜਿਤਸਾਰੁਪ੍ਪਾਤਿ। વਸਿਸ੍ਸਥ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਧਾਤਿ? ਆਮ, ਉਪਾਸਕਾਤਿ। ਸੋ ਅਧਿવਾਸਨਾਕਾਰੇਨੇવ ‘‘વਸਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਞਤ੍વਾ ‘‘ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਮਯ੍ਹਂ ਘਰਦ੍વਾਰਂ ਆਗਨ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਪਟਿਜਾਨਾਪੇਤ੍વਾ ਨਿਚ੍ਚਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਘਰੇਯੇવ ਭਤ੍ਤવਿਸ੍ਸਗ੍ਗਂ ਕਾਰਾਪੇਸਿ। ਸੋ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਯਂ ਕਟਸਾਰਕਂ ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ, ਅਪਸ੍ਸੇਨਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿ, ਪਾਦਕਠਲਿਕਂ ਠਪੇਸਿ, ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਖਣਿ, ਚਙ੍ਕਮਂ ਕਤ੍વਾ વਾਲੁਕਂ ਓਕਿਰਿ, ਪਰਿਸ੍ਸਯવਿਨੋਦਨਤ੍ਥਂ ਪਣ੍ਣਸਾਲਂ ਕਣ੍ਟਕવਤਿਯਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਿ, ਤਥਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਚਙ੍ਕਮਞ੍ਚ। ਤੇਸਂ ਅਨ੍ਤੋવਤਿਪਰਿਯਨ੍ਤੇ ਤਾਲਪਨ੍ਤਿਯੋ ਰੋਪੇਸਿ। ਏવਮਾਦਿਨਾ ਆવਾਸਂ ਨਿਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ ਥੇਰਸ੍ਸ ਤਿਚੀવਰਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਂ ਸਮਣਪਰਿਕ੍ਖਾਰਂ ਅਦਾਸਿ। ਥੇਰਸ੍ਸ ਹਿ ਤਦਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨ ਤਿਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਤ੍ਤਥਾਲਕਪਰਿਸ੍ਸਾવਨਧਮਕਰਣਪਰਿਭੋਗਭਾਜਨਛਤ੍ਤੁਪਾਹਨਉਦਕਤੁਮ੍ਬਸੂਚਿਕਤ੍ਤਰ- ਯਟ੍ਠਿਆਰਕਣ੍ਟਕਪਿਪ੍ਫਲਿਨਖਚ੍ਛੇਦਨਪਦੀਪੇਯ੍ਯਾਦਿ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਨਂ ਪਰਿਭੋਗਜਾਤਂ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਨਾਮ ਨਾਹੋਸਿ। ਸੋ ਪਞ੍ਚ ਸੀਲਾਨਿ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਉਪੋਸਥਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਯਾવਜੀવਂ ਥੇਰਂ ਉਪਟ੍ਠਹਿ। ਥੇਰੋ ਤਤ੍ਥੇવ વਸਨ੍ਤੋ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍વਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ।

    Atīte kira mahāpuriso sudassanattabhāvato tatiye attabhāve gahapatikule nibbatto dharamānakassa buddhassa sāsane ekaṃ theraṃ araññavāsaṃ vasantaṃ attano kammena araññaṃ paviṭṭho rukkhamūle nisinnaṃ disvā ‘‘idha mayā ayyassa paṇṇasālaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti cintetvā attano kammaṃ pahāya dabbasambhāraṃ chinditvā nivāsayoggaṃ paṇṇasālaṃ katvā dvāraṃ yojetvā kaṭṭhattharaṇaṃ katvā ‘‘karissati nu kho paribhogaṃ, na nu kho karissatī’’ti ekamante nisīdi. Thero antogāmato āgantvā paṇṇasālaṃ pavisitvā kaṭṭhattharaṇe nisīdi. Mahāsattopi naṃ upasaṅkamitvā ‘‘phāsukā, bhante, paṇṇasālā’’ti pucchi. Phāsukā, bhaddamukha, pabbajitasāruppāti. Vasissatha, bhante, idhāti? Āma, upāsakāti. So adhivāsanākāreneva ‘‘vasissatī’’ti ñatvā ‘‘nibaddhaṃ mayhaṃ gharadvāraṃ āgantabba’’nti paṭijānāpetvā niccaṃ attano ghareyeva bhattavissaggaṃ kārāpesi. So paṇṇasālāyaṃ kaṭasārakaṃ pattharitvā mañcapīṭhaṃ paññapesi, apassenaṃ nikkhipi, pādakaṭhalikaṃ ṭhapesi, pokkharaṇiṃ khaṇi, caṅkamaṃ katvā vālukaṃ okiri, parissayavinodanatthaṃ paṇṇasālaṃ kaṇṭakavatiyā parikkhipi, tathā pokkharaṇiṃ caṅkamañca. Tesaṃ antovatipariyante tālapantiyo ropesi. Evamādinā āvāsaṃ niṭṭhāpetvā therassa ticīvaraṃ ādiṃ katvā sabbaṃ samaṇaparikkhāraṃ adāsi. Therassa hi tadā bodhisattena ticīvarapiṇḍapātapattathālakaparissāvanadhamakaraṇaparibhogabhājanachattupāhanaudakatumbasūcikattara- yaṭṭhiārakaṇṭakapipphalinakhacchedanapadīpeyyādi pabbajitānaṃ paribhogajātaṃ adinnaṃ nāma nāhosi. So pañca sīlāni rakkhanto uposathaṃ karonto yāvajīvaṃ theraṃ upaṭṭhahi. Thero tattheva vasanto arahattaṃ patvā parinibbāyi.

    ੨੯. ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋਪਿ ਯਾવਤਾਯੁਕਂ ਪੁਞ੍ਞਂ ਕਤ੍વਾ ਦੇવਲੋਕੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਕੁਸਾવਤਿਯਾ ਰਾਜਧਾਨਿਯਾ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਅਹੋਸਿ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ। ਤਸ੍ਸਿਸ੍ਸਰਿਯਾਨੁਭਾવੋ ‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੪੨) ਨਯੇਨ ਸੁਤ੍ਤੇ ਆਗਤੋ ਏવ। ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕੁਸਾવਤੀਰਾਜਧਾਨਿਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਾਸਾਦਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਧਮ੍ਮਪਾਸਾਦਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਕੂਟਾਗਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਹਾਬ੍ਯੂਹਕੂਟਾਗਾਰਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਤਾਨਿ ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਥੇਰਸ੍ਸ ਕਤਾਯ ਏਕਿਸ੍ਸਾ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਯ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਿ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਰਥਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਞ੍ਚਪੀਠਸ੍ਸ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਮਣਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਪਦੀਪਸ੍ਸ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਏਕਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪੁਤ੍ਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਗਹਪਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਚ ਪਤ੍ਤਥਾਲਕਾਦਿਪਰਿਭੋਗਾਰਹਸ੍ਸ ਪਬ੍ਬਜਿਤਪਰਿਕ੍ਖਾਰਦਾਨਸ੍ਸ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਧੇਨੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਞ੍ਚਗੋਰਸਦਾਨਸ੍ਸ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ વਤ੍ਥਕੋਟ੍ਠਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਨਿવਾਸਨਪਾਰੁਪਨਦਾਨਸ੍ਸ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਥਾਲਿਪਾਕਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਭੋਜਨਦਾਨਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਾਨਿ। ਸੋ ਸਤ੍ਤਹਿ ਰਤਨੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਇਦ੍ਧੀਹਿ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਰਾਜਾਧਿਰਾਜਾ ਹੁਤ੍વਾ ਸਕਲਂ ਸਾਗਰਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪਥવਿਮਣ੍ਡਲਂ ਧਮ੍ਮੇਨ ਅਭਿવਿਜਿਯ ਅਜ੍ਝਾવਸਨ੍ਤੋ ਅਨੇਕਸਤੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਦਾਨਸਾਲਾਯੋ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ। ਦਿવਸਸ੍ਸ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਨਗਰੇ ਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਸਿ ‘‘ਯੋ ਯਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਸੋ ਦਾਨਸਾਲਾਸੁ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤੂ’’ਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾਹਂ ਦਿવਸੇ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ, ਘੋਸਾਪੇਮਿ ਤਹਿਂ ਤਹਿ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ।

    29. Bodhisattopi yāvatāyukaṃ puññaṃ katvā devaloke nibbattitvā tato cuto manussalokaṃ āgacchanto kusāvatiyā rājadhāniyā nibbattitvā mahāsudassano nāma rājā ahosi cakkavattī. Tassissariyānubhāvo ‘‘bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano nāma ahosi khattiyo muddhāvasitto’’tiādinā (dī. ni. 2.242) nayena sutte āgato eva. Tassa kira caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni, caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni, caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahābyūhakūṭāgārappamukhāni, tāni sabbāni tassa therassa katāya ekissā paṇṇasālāya nissandena nibbattāni, caturāsīti pallaṅkasahassāni nāgasahassāni assasahassāni rathasahassāni tassa dinnassa mañcapīṭhassa, caturāsīti maṇisahassāni tassa dinnassa padīpassa, caturāsīti pokkharaṇisahassāni ekapokkharaṇiyā, caturāsīti itthisahassāni puttasahassāni gahapatisahassāni ca pattathālakādiparibhogārahassa pabbajitaparikkhāradānassa, caturāsīti dhenusahassāni pañcagorasadānassa, caturāsīti vatthakoṭṭhasahassāni nivāsanapārupanadānassa, caturāsīti thālipākasahassāni bhojanadānassa nissandena nibbattāni. So sattahi ratanehi catūhi iddhīhi ca samannāgato rājādhirājā hutvā sakalaṃ sāgarapariyantaṃ pathavimaṇḍalaṃ dhammena abhivijiya ajjhāvasanto anekasatesu ṭhānesu dānasālāyo kāretvā mahādānaṃ paṭṭhapesi. Divasassa tikkhattuṃ nagare bheriṃ carāpesi ‘‘yo yaṃ icchati, so dānasālāsu āgantvā taṃ gaṇhātū’’ti. Tena vuttaṃ ‘‘tatthāhaṃ divase tikkhattuṃ, ghosāpemi tahiṃ tahi’’ntiādi.

    ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥਾਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਨਗਰੇ। ‘‘ਤਦਾਹ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਤਸ੍ਸ ਤਦਾ ਅਹਂ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਕਾਲੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਹਿਂ ਤਹਿਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਪਾਕਾਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੋ ਚ ਬਹਿ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕੋ ਕਿਂ ਇਚ੍ਛਤੀਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਦੀਸੁ ਯੋ ਕੋਚਿ ਸਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਨਾਦੀਸੁ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮੇਸੁ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਇਚ੍ਛਤਿ। ਪਤ੍ਥੇਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸੇવ વੇવਚਨਂ। ਕਸ੍ਸ ਕਿਂ ਦੀਯਤੁ ਧਨਨ੍ਤਿ ਅਨੇਕવਾਰਂ ਪਰਿਯਾਯਨ੍ਤਰੇਹਿ ਚ ਦਾਨਘੋਸਨਾਯ ਪવਤ੍ਤਿਤਭਾવਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਏਤੇਨ ਦਾਨਪਾਰਮਿਯਾ ਸਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕવਿਕਪ੍ਪਰਹਿਤਾ ਹਿ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਦਾਨਪਾਰਮੀਤਿ।

    Tattha tatthāti tasmiṃ nagare. ‘‘Tadāha’’ntipi pāṭho, tassa tadā ahaṃ, mahāsudassanakāleti attho. Tahiṃ tahinti tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne, tassa tassa pākārassa anto ca bahi cāti attho. Ko kiṃ icchatīti brāhmaṇādīsu yo koci satto annādīsu deyyadhammesu yaṃ kiñci icchati. Patthetīti tasseva vevacanaṃ. Kassa kiṃ dīyatu dhananti anekavāraṃ pariyāyantarehi ca dānaghosanāya pavattitabhāvadassanatthaṃ vuttaṃ, etena dānapāramiyā sarūpaṃ dasseti. Deyyadhammapaṭiggāhakavikapparahitā hi bodhisattānaṃ dānapāramīti.

    ੩੦. ਇਦਾਨਿ ਦਾਨਘੋਸਨਾਯ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨੁਚ੍ਛવਿਕਪੁਗ੍ਗਲਪਰਿਕਿਤ੍ਤਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਕੋ ਛਾਤਕੋ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ।

    30. Idāni dānaghosanāya tassa tassa deyyadhammassa anucchavikapuggalaparikittanaṃ dassetuṃ ‘‘ko chātako’’tiādi vuttaṃ.

    ਤਤ੍ਥ ਛਾਤਕੋਤਿ ਜਿਘਚ੍ਛਿਤੋ। ਤਸਿਤੋਤਿ ਪਿਪਾਸਿਤੋ। ਕੋ ਮਾਲਂ ਕੋ વਿਲੇਪਨਨ੍ਤਿਪਿ ‘‘ਇਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਪਦਂ ਆਨੇਤ੍વਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਨਗ੍ਗੋਤਿ વਤ੍ਥવਿਕਲੋ, વਤ੍ਥੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਪਰਿਦਹਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਨਿવਾਸਿਸ੍ਸਤਿ।

    Tattha chātakoti jighacchito. Tasitoti pipāsito. Ko mālaṃ ko vilepanantipi ‘‘icchatī’’ti padaṃ ānetvā yojetabbaṃ. Naggoti vatthavikalo, vatthena atthikoti adhippāyo. Paridahissatīti nivāsissati.

    ੩੧. ਕੋ ਪਥੇ ਛਤ੍ਤਮਾਦੇਤੀਤਿ ਕੋ ਪਥਿਕੋ ਪਥੇ ਮਗ੍ਗੇ ਅਤ੍ਤਨੋ વਸ੍ਸવਾਤਾਤਪਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਛਤ੍ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਛਤ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਥਿਕੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕੋਪਾਹਨਾ ਮੁਦੂ ਸੁਭਾਤਿ ਦਸ੍ਸਨੀਯਤਾਯ ਸੁਭਾ ਸੁਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਤਾਯ ਮੁਦੂ ਉਪਾਹਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਦਾਨਂ ਚਕ੍ਖੂਨਞ੍ਚ ਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ। ਕੋ ਆਦੇਤੀਤਿ ਕੋ ਤਾਹਿ ਅਤ੍ਥਿਕੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਸਾਯਞ੍ਚ ਪਾਤੋ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ -ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਜ੍ਝਨ੍ਹਿਕੇ ਚਾਤਿ ਆਹਰਿਤ੍વਾ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਦਿવਸੇ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਘੋਸਾਪੇਮੀ’’ਤਿ ਹਿ વੁਤ੍ਤਂ।

    31.Ko pathe chattamādetīti ko pathiko pathe magge attano vassavātātaparakkhaṇatthaṃ chattaṃ gaṇhāti, chattena atthikoti attho. Kopāhanā mudū subhāti dassanīyatāya subhā sukhasamphassatāya mudū upāhanā attano pādānaṃ cakkhūnañca rakkhaṇatthaṃ. Ko ādetīti ko tāhi atthikoti adhippāyo. Sāyañca pāto cāti ettha ca-saddena majjhanhike cāti āharitvā vattabbaṃ. ‘‘Divase tikkhattuṃ ghosāpemī’’ti hi vuttaṃ.

    ੩੨. ਨ ਤਂ ਦਸਸੁ ਠਾਨੇਸੂਤਿ ਤਂ ਦਾਨਂ ਨ ਦਸਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਟਿਯਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਨਪਿ ਠਾਨਸਤੇਸੁ વਾ ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ, ਅਪਿ ਚ ਖੋ ਅਨੇਕਸਤੇਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ। ਯਾਚਕੇ ਧਨਨ੍ਤਿ ਯਾਚਕੇ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਧਨਂ ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ ਉਪਕ੍ਖਟਂ। ਦ੍વਾਦਸਯੋਜਨਾਯਾਮੇ ਹਿ ਨਗਰੇ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨવਿਤ੍ਥਤੇ ਸਤ੍ਤਸੁ ਪਾਕਾਰਨ੍ਤਰੇਸੁ ਸਤ੍ਤ ਤਾਲਪਨ੍ਤਿਪਰਿਕ੍ਖੇਪਾ, ਤਾਸੁ ਤਾਲਪਨ੍ਤੀਸੁ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਪਾਟਿਯੇਕ੍ਕਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਤੀਰੇ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪਟ੍ਠਪਿਤਂ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ਭਗવਤਾ –

    32.Na taṃ dasasu ṭhānesūti taṃ dānaṃ na dasasu ṭhānesu paṭiyattanti yojanā. Napi ṭhānasatesupaṭiyattaṃ, api ca kho anekasatesu ṭhānesu paṭiyattaṃ. Yācake dhananti yācake uddissa dhanaṃ paṭiyattaṃ upakkhaṭaṃ. Dvādasayojanāyāme hi nagare sattayojanavitthate sattasu pākārantaresu satta tālapantiparikkhepā, tāsu tālapantīsu caturāsīti pokkharaṇisahassāni pāṭiyekkaṃ pokkharaṇitīre mahādānaṃ paṭṭhapitaṃ. Vuttañhetaṃ bhagavatā –

    ‘‘ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਤਾਸਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਨਂ ਤੀਰੇ ਏવਰੂਪਂ ਦਾਨਂ ਅਨ੍ਨਂ ਅਨ੍ਨਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ, ਪਾਨਂ ਪਾਨਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ, વਤ੍ਥਂ વਤ੍ਥਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ, ਯਾਨਂ ਯਾਨਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ, ਸਯਨਂ ਸਯਨਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ, ਇਤ੍ਥਿਂ ਇਤ੍ਥਿਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ, ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਹਿਰਞ੍ਞਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸ, ਸੁવਣ੍ਣਂ ਸੁવਣ੍ਣਤ੍ਥਿਕਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੫੪)।

    ‘‘Paṭṭhapesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre evarūpaṃ dānaṃ annaṃ annatthikassa, pānaṃ pānatthikassa, vatthaṃ vatthatthikassa, yānaṃ yānatthikassa, sayanaṃ sayanatthikassa, itthiṃ itthitthikassa, hiraññaṃ hiraññatthikassa, suvaṇṇaṃ suvaṇṇatthikassā’’ti (dī. ni. 2.254).

    ੩੩. ਤਤ੍ਥਾਯਂ ਦਾਨਸ੍ਸ ਪવਤ੍ਤਿਤਾਕਾਰੋ – ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਹਿ ਇਤ੍ਥੀਨਞ੍ਚ ਪੁਰਿਸਾਨਞ੍ਚ ਅਨੁਚ੍ਛવਿਕੇ ਅਲਙ੍ਕਾਰੇ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਇਤ੍ਥਿਮਤ੍ਤਮੇવ ਤਤ੍ਥ ਪਰਿਚਾਰવਸੇਨ ਸੇਸਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਂ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗવਸੇਨ ਠਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਦਾਨਂ ਦੇਤਿ, ਤਂ ਯਥਾਸੁਖਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ ਭੇਰਿਂ ਚਰਾਪੇਸਿ। ਮਹਾਜਨਾ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਤੀਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨ੍ਹਤ੍વਾ વਤ੍ਥਾਦੀਨਿ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਮਹਾਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭવਿਤ੍વਾ ਯੇਸਂ ਤਾਦਿਸਾਨਿ ਅਤ੍ਥਿ, ਤੇ ਪਹਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ । ਯੇਸਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਹਤ੍ਥਿਯਾਨਾਦੀਸੁਪਿ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਯਥਾਸੁਖਂ વਿਚਰਿਤ੍વਾ વਰਸਯਨੇਸੁਪਿ ਸਯਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭવਿਤ੍વਾ ਇਤ੍ਥੀਹਿਪਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭવਿਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤવਿਧਰਤਨਪਸਾਧਨਾਨਿ ਪਸਾਧੇਤ੍વਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭવਿਤ੍વਾ ਯਂ ਯਂ ਅਤ੍ਥਿਕਾ, ਤਂ ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਅਨਤ੍ਥਿਕਾ ਓਹਾਯ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਤਮ੍ਪਿ ਦਾਨਂ ਉਟ੍ਠਾਯ ਸਮੁਟ੍ਠਾਯ ਦੇવਸਿਕਂ ਦੀਯਤੇવ। ਤਦਾ ਜਮ੍ਬੁਦੀਪવਾਸੀਨਂ ਅਞ੍ਞਂ ਕਮ੍ਮਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਦਾਨਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਅਨੁਭવਨ੍ਤਾ વਿਚਰਨ੍ਤਿ। ਨ ਤਸ੍ਸ ਦਾਨਸ੍ਸ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ ਅਹੋਸਿ। ਰਤ੍ਤਿਞ੍ਚਾਪਿ ਦਿવਾਪਿ ਯਦਾ ਯਦਾ ਅਤ੍ਥਿਕਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਤਦਾ ਦੀਯਤੇવ। ਏવਂ ਮਹਾਪੁਰਿਸੋ ਯਾવਜੀવਂ ਸਕਲਜਮ੍ਬੁਦੀਪਂ ਉਨ੍ਨਙ੍ਗਲਂ ਕਤ੍વਾ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪવਤ੍ਤੇਸਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦਿવਾ વਾ ਯਦਿ વਾ ਰਤ੍ਤਿਂ, ਯਦਿ ਏਤਿ વਨਿਬ੍ਬਕੋ’’ਤਿਆਦਿ।

    33. Tatthāyaṃ dānassa pavattitākāro – mahāpuriso hi itthīnañca purisānañca anucchavike alaṅkāre kāretvā itthimattameva tattha paricāravasena sesañca sabbaṃ pariccāgavasena ṭhapetvā ‘‘rājā mahāsudassano dānaṃ deti, taṃ yathāsukhaṃ paribhuñjathā’’ti bheriṃ carāpesi. Mahājanā pokkharaṇitīraṃ gantvā nhatvā vatthādīni nivāsetvā mahāsampattiṃ anubhavitvā yesaṃ tādisāni atthi, te pahāya gacchanti . Yesaṃ natthi, te gahetvā gacchanti. Ye hatthiyānādīsupi nisīditvā yathāsukhaṃ vicaritvā varasayanesupi sayitvā sampattiṃ anubhavitvā itthīhipi saddhiṃ sampattiṃ anubhavitvā sattavidharatanapasādhanāni pasādhetvā sampattiṃ anubhavitvā yaṃ yaṃ atthikā, taṃ taṃ gahetvā gacchanti, anatthikā ohāya gacchanti. Tampi dānaṃ uṭṭhāya samuṭṭhāya devasikaṃ dīyateva. Tadā jambudīpavāsīnaṃ aññaṃ kammaṃ natthi, dānaṃ paribhuñjantā sampattiṃ anubhavantā vicaranti. Na tassa dānassa kālaparicchedo ahosi. Rattiñcāpi divāpi yadā yadā atthikā āgacchanti, tadā tadā dīyateva. Evaṃ mahāpuriso yāvajīvaṃ sakalajambudīpaṃ unnaṅgalaṃ katvā mahādānaṃ pavattesi. Tena vuttaṃ ‘‘divā vā yadi vā rattiṃ, yadi eti vanibbako’’tiādi.

    ਤਤ੍ਥ ਦਿવਾ વਾ ਯਦਿ વਾ ਰਤ੍ਤਿਂ, ਯਦਿ ਏਤੀਤਿ ਏਤੇਨਸ੍ਸ ਯਥਾਕਾਲਂ ਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਯਾਚਕਾਨਞ੍ਹਿ ਲਾਭਾਸਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨਕਾਲੋ ਏવ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ ਦਾਨਸ੍ਸ ਕਾਲੋ ਨਾਮ। વਨਿਬ੍ਬਕੋਤਿ ਯਾਚਕੋ। ਲਦ੍ਧਾ ਯਦਿਚ੍ਛਕਂ ਭੋਗਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਯਥਾਭਿਰੁਚਿਤਂ ਦਾਨਂ। ਯੋ ਯੋ ਹਿ ਯਾਚਕੋ ਯਂ ਯਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਤਂਤਦੇવ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਦੇਤਿ। ਨ ਤਸ੍ਸ ਮਹਗ੍ਘਦੁਲ੍ਲਭਾਦਿਭਾવਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪਰੋਧਂ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ। ਪੂਰਹਤ੍ਥੋવ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਏਤੇਨ ਯਾવਦਿਚ੍ਛਕਂ ਦਾਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਯਤ੍ਤਕਞ੍ਹਿ ਯਾਚਕਾ ਇਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਤਕਂ ਅਪਰਿਹਾਪੇਤ੍વਾવ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਦੇਤਿ ਉਲ਼ਾਰਜ੍ਝਾਸਯਤਾਯ ਚ ਮਹਿਦ੍ਧਿਕਤਾਯ ਚ।

    Tattha divā vā yadi vā rattiṃ, yadi etīti etenassa yathākālaṃ dānaṃ dasseti. Yācakānañhi lābhāsāya upasaṅkamanakālo eva bodhisattānaṃ dānassa kālo nāma. Vanibbakoti yācako. Laddhā yadicchakaṃ bhoganti etena yathābhirucitaṃ dānaṃ. Yo yo hi yācako yaṃ yaṃ deyyadhammaṃ icchati, tassa tassa taṃtadeva bodhisatto deti. Na tassa mahagghadullabhādibhāvaṃ attano uparodhaṃ cintesi. Pūrahatthova gacchatīti etena yāvadicchakaṃ dānaṃ dasseti, yattakañhi yācakā icchanti, tattakaṃ aparihāpetvāva mahāsatto deti uḷārajjhāsayatāya ca mahiddhikatāya ca.

    ੩੪. ‘‘ਯਾવਜੀવਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਏਤੇਨ ਦਾਨਸ੍ਸ ਕਾਲਪਰਿਯਨ੍ਤਾਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਸਮਾਦਾਨਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਹਿ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ ਯਾવਪਾਰਿਪੂਰਿ વੇਮਜ੍ਝੇ ਨ ਕਾਲਪਰਿਚ੍ਛੇਦਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਬੋਧਿਸਮ੍ਭਾਰਸਮ੍ਭਰਣੇ ਸਙ੍ਕੋਚਾਭਾવੇਨ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਅવੋਸਾਨਾਪਤ੍ਤਿਤੋ ਮਰਣੇਨਪਿ ਅਨੁਪਚ੍ਛੇਦੋ ਏવ, ਤਤੋ ਪਰਮ੍ਪਿ ਤਥੇવ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨਤੋ, ‘‘ਯਾવਜੀવਿਕ’’ਨ੍ਤਿ ਪਨ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਚਰਿਤਸ੍ਸ વਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਨਪਾਹਂ ਦੇਸ੍ਸਂ ਧਨਂ ਦਮ੍ਮੀਤਿ ਇਦਂ ਧਨਂ ਨਾਮ ਮਯ੍ਹਂ ਨ ਦੇਸ੍ਸਂ ਅਮਨਾਪਨ੍ਤਿ ਏવਰੂਪਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦੇਨ੍ਤੋ ਗੇਹਤੋ ਚ ਧਨਂ ਨੀਹਰਾਪੇਮਿ। ਨਪਿ ਨਤ੍ਥਿ ਨਿਚਯੋ ਮਯੀਤਿ ਮਮ ਸਮੀਪੇ ਧਨਨਿਚਯੋ ਧਨਸਙ੍ਗਹੋ ਨਾਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਸਲ੍ਲੇਖવੁਤ੍ਤਿਸਮਣੋ વਿਯ ਅਸਙ੍ਗਹੋਪਿ ਨ ਹੋਮੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਦਂ ਯੇਨ ਅਜ੍ਝਾਸਯੇਨ ਤਸ੍ਸਿਦਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪવਤ੍ਤਿਤਂ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ।

    34.‘‘Yāvajīvika’’nti etena dānassa kālapariyantābhāvaṃ dasseti. Samādānato paṭṭhāya hi mahāsattā yāvapāripūri vemajjhe na kālaparicchedaṃ karonti, bodhisambhārasambharaṇe saṅkocābhāvena antarantarā avosānāpattito maraṇenapi anupacchedo eva, tato parampi tatheva paṭipajjanato, ‘‘yāvajīvika’’nti pana mahāsudassanacaritassa vasena vuttaṃ. Napāhaṃ dessaṃ dhanaṃ dammīti idaṃ dhanaṃ nāma mayhaṃ na dessaṃ amanāpanti evarūpaṃ mahādānaṃ dento gehato ca dhanaṃ nīharāpemi. Napi natthi nicayo mayīti mama samīpe dhananicayo dhanasaṅgaho nāpi natthi, sallekhavuttisamaṇo viya asaṅgahopi na homīti attho. Idaṃ yena ajjhāsayena tassidaṃ mahādānaṃ pavattitaṃ, taṃ dassetuṃ vuttaṃ.

    ੩੫. ਇਦਾਨਿ ਤਂ ਉਪਮਾਯ વਿਭਾવੇਤੁਂ ‘‘ਯਥਾਪਿ ਆਤੁਰੋ ਨਾਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥਿਦਂ ਉਪਮਾਸਂਸਨ੍ਦਨੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਤ੍ਥਦਸ੍ਸਨਂ – ਯਥਾ ਨਾਮ ਆਤੁਰੋ ਰੋਗਾਭਿਭੂਤੋ ਪੁਰਿਸੋ ਰੋਗਤੋ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਮੋਚੇਤੁਕਾਮੋ ਧਨੇਨ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁવਣ੍ਣਾਦਿਨਾ વੇਜ੍ਜਂ ਤਿਕਿਚ੍ਛਕਂ ਤਪ੍ਪੇਤ੍વਾ ਆਰਾਧੇਤ੍વਾ ਯਥਾવਿਧਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਤਤੋ ਰੋਗਤੋ વਿਮੁਚ੍ਚਤਿ।

    35. Idāni taṃ upamāya vibhāvetuṃ ‘‘yathāpi āturo nāmā’’tiādimāha. Tatthidaṃ upamāsaṃsandanena saddhiṃ atthadassanaṃ – yathā nāma āturo rogābhibhūto puriso rogato attānaṃ parimocetukāmo dhanena hiraññasuvaṇṇādinā vejjaṃ tikicchakaṃ tappetvā ārādhetvā yathāvidhi paṭipajjanto tato rogato vimuccati.

    ੩੬. ਤਥੇવ ਏવਮੇવ ਅਹਮ੍ਪਿ ਅਟ੍ਟਭੂਤਂ ਸਕਲਲੋਕਂ ਕਿਲੇਸਰੋਗਤੋ ਸਕਲਸਂਸਾਰਦੁਕ੍ਖਰੋਗਤੋ ਚ ਪਰਿਮੋਚੇਤੁਕਾਮੋ ਤਸ੍ਸ ਤਤੋ ਪਰਿਮੋਚਨਸ੍ਸ ਅਯਂ ਸਬ੍ਬਸਾਪਤੇਯ੍ਯਪਰਿਚ੍ਚਾਗੋ ਦਾਨਪਾਰਮਿਉਪਾਯੋਤਿ ਜਾਨਮਾਨੋ ਬੁਜ੍ਝਮਾਨੋ ਅਸੇਸਤੋ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਟਿਗ੍ਗਾਹਕਾਨਞ੍ਚ વਸੇਨ ਅਨવਸੇਸਤੋ ਮਹਾਦਾਨਸ੍ਸ વਸੇਨ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਜ੍ਝਾਸਯਂ ਪਰਿਪੂਰੇਤੁਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚ ਨ ਮਯ੍ਹਂ ਦਾਨਪਾਰਮੀ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਊਨਮਨਨ੍ਤਿ ਪવਤ੍ਤਂ ਊਨਂ ਮਨਂ ਪੂਰਯਿਤੁਂ ਪવਤ੍ਤਯਿਤੁਂ વਨਿਬ੍ਬਕੇ ਯਾਚਕੇ ਅਦਾਸਿਂ ਤਂ ਦਾਨਂ ਏવਰੂਪਂ ਮਹਾਦਾਨਂ ਦਦਾਮਿ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਦਾਨਧਮ੍ਮੇ ਤਸ੍ਸ ਚ ਫਲੇ ਨਿਰਾਲਯੋ ਅਨਪੇਕ੍ਖੋ ਅਪਚ੍ਚਾਸੋ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਅਪਚ੍ਚਾਸੀਸਮਾਨੋ ਕੇવਲਂ ਸਮ੍ਬੋਧਿਮਨੁਪਤ੍ਤਿਯਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਮੇવ ਅਧਿਗਨ੍ਤੁਂ ਦੇਮੀਤਿ।

    36.Tatheva evameva ahampi aṭṭabhūtaṃ sakalalokaṃ kilesarogato sakalasaṃsāradukkharogato ca parimocetukāmo tassa tato parimocanassa ayaṃ sabbasāpateyyapariccāgo dānapāramiupāyoti jānamāno bujjhamāno asesato deyyadhammassa paṭiggāhakānañca vasena anavasesato mahādānassa vasena sattānaṃ ajjhāsayaṃ paripūretuṃ attano ca na mayhaṃ dānapāramī paripuṇṇā, tasmā ūnamananti pavattaṃ ūnaṃ manaṃ pūrayituṃ pavattayituṃ vanibbake yācake adāsiṃ taṃ dānaṃ evarūpaṃ mahādānaṃ dadāmi, tañca kho tasmiṃ dānadhamme tassa ca phale nirālayo anapekkho apaccāso kiñcipi apaccāsīsamāno kevalaṃ sambodhimanupattiyā sabbaññutaññāṇameva adhigantuṃ demīti.

    ਏવਂ ਮਹਾਸਤ੍ਤੋ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪવਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਞ੍ਞਾਨੁਭਾવਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਪਾਸਾਦਂ ਅਭਿਰੁਯ੍ਹ ਮਹਾਬ੍ਯੂਹਕੂਟਾਗਾਰਦ੍વਾਰੇ ਏવ ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਨਿવਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਸੋવਣ੍ਣਮਯੇ ਰਾਜਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਝਾਨਾਭਿਞ੍ਞਾਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਤਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ ਕੂਟਾਗਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਰਜਤਮਯੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਿਹਾਰੇ ਭਾવੇਤ੍વਾ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤੀਹਿ વੀਤਿਨਾਮੇਤ੍વਾ ਮਰਣਸਮਯੇ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਗਤਾਨਂ ਸੁਭਦ੍ਦਾਦੇવੀਪਮੁਖਾਨਂ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਯਾ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਅਮਚ੍ਚਪਾਰਿਸਜ੍ਜਾਦੀਨਞ੍ਚ –

    Evaṃ mahāsatto mahādānaṃ pavattento attano puññānubhāvanibbattaṃ dhammapāsādaṃ abhiruyha mahābyūhakūṭāgāradvāre eva kāmavitakkādayo nivattetvā tattha sovaṇṇamaye rājapallaṅke nisinno jhānābhiññāyo nibbattetvā tato nikkhamitvā sovaṇṇamayaṃ kūṭāgāraṃ pavisitvā tattha rajatamaye pallaṅke nisinno cattāro brahmavihāre bhāvetvā caturāsīti vassasahassāni jhānasamāpattīhi vītināmetvā maraṇasamaye dassanāya upagatānaṃ subhaddādevīpamukhānaṃ caturāsītiyā itthāgārasahassānaṃ amaccapārisajjādīnañca –

    ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਤ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਉਪ੍ਪਾਦવਯਧਮ੍ਮਿਨੋ।

    ‘‘Aniccā vata saṅkhārā, uppādavayadhammino;

    ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ વੂਪਸਮੋ ਸੁਖੋ’’ਤਿ॥ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੨੧, ੨੭੨; ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੮੬; ੨.੧੪੩) –

    Uppajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho’’ti. (dī. ni. 2.221, 272; saṃ. ni. 1.186; 2.143) –

    ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਓવਦਿਤ੍વਾ ਆਯੁਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਪਰਾਯਨੋ ਅਹੋਸਿ।

    Imāya gāthāya ovaditvā āyupariyosāne brahmalokaparāyano ahosi.

    ਤਦਾ ਸੁਭਦ੍ਦਾਦੇવੀ ਰਾਹੁਲਮਾਤਾ ਅਹੋਸਿ, ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਂ ਰਾਹੁਲੋ, ਸੇਸਪਰਿਸਾ ਬੁਦ੍ਧਪਰਿਸਾ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਪਨ ਲੋਕਨਾਥੋ।

    Tadā subhaddādevī rāhulamātā ahosi, pariṇāyakaratanaṃ rāhulo, sesaparisā buddhaparisā, mahāsudassano pana lokanātho.

    ਇਧਾਪਿ ਦਸ ਪਾਰਮਿਯੋ ਸਰੂਪਤੋ ਲਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਏવ, ਦਾਨਜ੍ਝਾਸਯਸ੍ਸ ਪਨ ਉਲ਼ਾਰਤਾਯ ਦਾਨਪਾਰਮੀ ਏવ ਪਾਲ਼ਿਯਂ ਆਗਤਾ। ਸੇਸਧਮ੍ਮਾ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯਾ ਏવ। ਤਥਾ ਉਲ਼ਾਰੇ ਸਤ੍ਤਰਤਨਸਮੁਜ੍ਜਲੇ ਚਤੁਦੀਪਿਸ੍ਸਰਿਯੇਪਿ ਠਿਤਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਂ ਭੋਗਸੁਖਂ ਅਨਲਙ੍ਕਰਿਤ੍વਾ ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕਾਦਯੋ ਦੂਰਤੋ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭੇਤ੍વਾ ਤਥਾਰੂਪੇ ਮਹਾਦਾਨੇ ਪવਤ੍ਤੇਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤੀਹਿ વੀਤਿਨਾਮੇਤ੍વਾ ਅਨਿਚ੍ਚਤਾਦਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਕਥਂ ਕਤ੍વਾਪਿ વਿਪਸ੍ਸਨਾਯ ਅਨੁਸ੍ਸੁਕ੍ਕਨਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਅਨਿਸ੍ਸਙ੍ਗਤਾਤਿ ਏવਮਾਦਯੋ ਗੁਣਾਨੁਭਾવਾ ਨਿਦ੍ਧਾਰੇਤਬ੍ਬਾਤਿ।

    Idhāpi dasa pāramiyo sarūpato labbhanti eva, dānajjhāsayassa pana uḷāratāya dānapāramī eva pāḷiyaṃ āgatā. Sesadhammā heṭṭhā vuttanayā eva. Tathā uḷāre sattaratanasamujjale catudīpissariyepi ṭhitassa tādisaṃ bhogasukhaṃ analaṅkaritvā kāmavitakkādayo dūrato vikkhambhetvā tathārūpe mahādāne pavattentasseva caturāsīti vassasahassāni samāpattīhi vītināmetvā aniccatādipaṭisaṃyuttaṃ dhammakathaṃ katvāpi vipassanāya anussukkanaṃ sabbattha anissaṅgatāti evamādayo guṇānubhāvā niddhāretabbāti.

    ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਚਰਿਯਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Mahāsudassanacariyāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਚਰਿਯਾਪਿਟਕਪਾਲ਼ਿ • Cariyāpiṭakapāḷi / ੪. ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਚਰਿਯਾ • 4. Mahāsudassanacariyā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact