ទីឃ និកាយ ១៧

មហាសុទស្សនសុត្ត

ឯវំ មេ សុតំ—ឯកំ សមយំ ភគវា កុសិនារាយំ វិហរតិ ឧបវត្តនេ មល្លានំ សាលវនេ អន្តរេន យមកសាលានំ បរិនិព្ពានសមយេ។

អថ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ ភគវន្តំ ឯតទវោច: “មា, ភន្តេ, ភគវា ឥមស្មិំ ខុទ្ទកនគរកេ ឧជ្ជង្គលនគរកេ សាខានគរកេ បរិនិព្ពាយិ។ សន្តិ, ភន្តេ, អញ្ញានិ មហានគរានិ។ សេយ្យថិទំ—ចម្បា, រាជគហំ, សាវត្ថិ, សាកេតំ, កោសម្ពី, ពារាណសី; ឯត្ថ ភគវា បរិនិព្ពាយតុ។ ឯត្ថ ពហូ ខត្តិយមហាសាលា ព្រាហ្មណមហាសាលា គហបតិមហាសាលា តថាគតេ អភិប្បសន្នា, តេ តថាគតស្ស សរីរបូឹ ករិស្សន្តី”តិ។

“មា ហេវំ, អានន្ទ, អវច; មា ហេវំ, អានន្ទ, អវច: ‘ខុទ្ទកនគរកំ ឧជ្ជង្គលនគរកំ សាខានគរកន៑ៜតិ។

១។ កុសាវតីរាជធានី

ភូតបុព្ពំ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ នាម អហោសិ ខត្តិយោ មុទ្ធាវសិត្តោ ចាតុរន្តោ វិជិតាវី ជនបទត្ថាវរិយប្បត្តោ។ រញ្ញោ, អានន្ទ, មហាសុទស្សនស្ស អយំ កុសិនារា កុសាវតី នាម រាជធានី អហោសិ។ បុរត្ថិមេន ច បច្ឆិមេន ច ទ្វាទសយោជនានិ អាយាមេន, ឧត្តរេន ច ទក្ខិណេន ច សត្តយោជនានិ វិត្ថារេន។ កុសាវតី, អានន្ទ, រាជធានី ឥទ្ធា ចេវ អហោសិ ផីតា ច ពហុជនា ច អាកិណ្ណមនុស្សា ច សុភិក្ខា ច។ សេយ្យថាបិ, អានន្ទ, ទេវានំ អាឡកមន្ទា នាម រាជធានី ឥទ្ធា ចេវ ហោតិ ផីតា ច ពហុជនា ច អាកិណ្ណយក្ខា ច សុភិក្ខា ច; ឯវមេវ ខោ, អានន្ទ, កុសាវតី រាជធានី ឥទ្ធា ចេវ អហោសិ ផីតា ច ពហុជនា ច អាកិណ្ណមនុស្សា ច សុភិក្ខា ច។

កុសាវតី, អានន្ទ, រាជធានី ទសហិ សទ្ទេហិ អវិវិត្តា អហោសិ ទិវា ចេវ រត្តិញ្ច, សេយ្យថិទំ—ហត្ថិសទ្ទេន អស្សសទ្ទេន រថសទ្ទេន ភេរិសទ្ទេន មុទិង្គសទ្ទេន វីណាសទ្ទេន គីតសទ្ទេន សង្ខសទ្ទេន សម្មសទ្ទេន បាណិតាឡសទ្ទេន ‘អស្នាថ បិវថ ខាទថាៜតិ ទសមេន សទ្ទេន។

កុសាវតី, អានន្ទ, រាជធានី សត្តហិ បាការេហិ បរិក្ខិត្តា អហោសិ។ ឯកោ បាការោ សោវណ្ណមយោ, ឯកោ រូបិយមយោ, ឯកោ វេឡុរិយមយោ, ឯកោ ផលិកមយោ, ឯកោ លោហិតង្កមយោ, ឯកោ មសារគល្លមយោ, ឯកោ សព្ពរតនមយោ។

កុសាវតិយា, អានន្ទ, រាជធានិយា ចតុន្នំ វណ្ណានំ ទ្វារានិ អហេសុំ។ ឯកំ ទ្វារំ សោវណ្ណមយំ, ឯកំ រូបិយមយំ, ឯកំ វេឡុរិយមយំ, ឯកំ ផលិកមយំ។ ឯកេកស្មិំ ទ្វារេ សត្ត សត្ត ឯសិកា និខាតា អហេសុំ តិបោរិសង្គា តិបោរិសនិខាតា ទ្វាទសបោរិសា ឧព្ពេធេន។ ឯកា ឯសិកា សោវណ្ណមយា, ឯកា រូបិយមយា, ឯកា វេឡុរិយមយា, ឯកា ផលិកមយា, ឯកា លោហិតង្កមយា, ឯកា មសារគល្លមយា, ឯកា សព្ពរតនមយា។

កុសាវតី, អានន្ទ, រាជធានី សត្តហិ តាលបន្តីហិ បរិក្ខិត្តា អហោសិ។ ឯកា តាលបន្តិ សោវណ្ណមយា, ឯកា រូបិយមយា, ឯកា វេឡុរិយមយា, ឯកា ផលិកមយា, ឯកា លោហិតង្កមយា, ឯកា មសារគល្លមយា, ឯកា សព្ពរតនមយា។ សោវណ្ណមយស្ស តាលស្ស សោវណ្ណមយោ ខន្ធោ អហោសិ, រូបិយមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ រូបិយមយស្ស តាលស្ស រូបិយមយោ ខន្ធោ អហោសិ, សោវណ្ណមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ វេឡុរិយមយស្ស តាលស្ស វេឡុរិយមយោ ខន្ធោ អហោសិ, ផលិកមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ ផលិកមយស្ស តាលស្ស ផលិកមយោ ខន្ធោ អហោសិ, វេឡុរិយមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ លោហិតង្កមយស្ស តាលស្ស លោហិតង្កមយោ ខន្ធោ អហោសិ, មសារគល្លមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ មសារគល្លមយស្ស តាលស្ស មសារគល្លមយោ ខន្ធោ អហោសិ, លោហិតង្កមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ សព្ពរតនមយស្ស តាលស្ស សព្ពរតនមយោ ខន្ធោ អហោសិ, សព្ពរតនមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ តាសំ ខោ បនានន្ទ, តាលបន្តីនំ វាតេរិតានំ សទ្ទោ អហោសិ វគ្គុ ច រជនីយោ ច ខមនីយោ ច មទនីយោ ច។ សេយ្យថាបិ, អានន្ទ, បញ្ចង្គិកស្ស តូរិយស្ស សុវិនីតស្ស សុប្បដិតាឡិតស្ស សុកុសលេហិ សមន្នាហតស្ស សទ្ទោ ហោតិ វគ្គុ ច រជនីយោ ច ខមនីយោ ច មទនីយោ ច; ឯវមេវ ខោ, អានន្ទ, តាសំ តាលបន្តីនំ វាតេរិតានំ សទ្ទោ អហោសិ វគ្គុ ច រជនីយោ ច ខមនីយោ ច មទនីយោ ច។ យេ ខោ បនានន្ទ, តេន សមយេន កុសាវតិយា រាជធានិយា ធុត្តា អហេសុំ សោណ្ឌា បិបាសា, តេ តាសំ តាលបន្តីនំ វាតេរិតានំ សទ្ទេន បរិចារេសុំ។

២។ សត្តរតនសមន្នាគត

២។១។ ចក្ករតន

រាជា, អានន្ទ, មហាសុទស្សនោ សត្តហិ រតនេហិ សមន្នាគតោ អហោសិ ចតូហិ ច ឥទ្ធីហិ។ កតមេហិ សត្តហិ?

ឥធានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស តទហុបោសថេ បន្នរសេ សីសំន្ហាតស្ស ឧបោសថិកស្ស ឧបរិបាសាទវរគតស្ស ទិព្ពំ ចក្ករតនំ បាតុរហោសិ សហស្សារំ សនេមិកំ សនាភិកំ សព្ពាការបរិបូរំ។ ទិស្វា រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ឯតទហោសិ: ‘សុតំ ខោ បន មេតំ: “យស្ស រញ្ញោ ខត្តិយស្ស មុទ្ធាវសិត្តស្ស តទហុបោសថេ បន្នរសេ សីសំន្ហាតស្ស ឧបោសថិកស្ស ឧបរិបាសាទវរគតស្ស ទិព្ពំ ចក្ករតនំ បាតុភវតិ សហស្សារំ សនេមិកំ សនាភិកំ សព្ពាការបរិបូរំ, សោ ហោតិ រាជា ចក្កវត្តី”តិ។ អស្សំ នុ ខោ អហំ រាជា ចក្កវត្តីៜតិ។

អថ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ ឧដ្ឋាយាសនា ឯកំសំ ឧត្តរាសង្គំ ករិត្វា វាមេន ហត្ថេន សុវណ្ណភិង្ការំ គហេត្វា ទក្ខិណេន ហត្ថេន ចក្ករតនំ អព្ភុក្កិរិ: ‘បវត្តតុ ភវំ ចក្ករតនំ, អភិវិជិនាតុ ភវំ ចក្ករតនន៑ៜតិ។

អថ ខោ តំ, អានន្ទ, ចក្ករតនំ បុរត្ថិមំ ទិសំ បវត្តិ, អន្វទេវ រាជា មហាសុទស្សនោ សទ្ធិំ ចតុរង្គិនិយា សេនាយ, យស្មិំ ខោ បនានន្ទ, បទេសេ ចក្ករតនំ បតិដ្ឋាសិ, តត្ថ រាជា មហាសុទស្សនោ វាសំ ឧបគច្ឆិ សទ្ធិំ ចតុរង្គិនិយា សេនាយ។

យេ ខោ បនានន្ទ, បុរត្ថិមាយ ទិសាយ បដិរាជានោ, តេ រាជានំ មហាសុទស្សនំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវមាហំសុ: ‘ឯហិ ខោ, មហារាជ, ស្វាគតំ តេ, មហារាជ, សកំ តេ, មហារាជ, អនុសាស, មហារាជាៜតិ។

រាជា មហាសុទស្សនោ ឯវមាហ: ‘បាណោ ន ហន្តព្ពោ, អទិន្នំ ន អាទាតព្ពំ, កាមេសុ មិច្ឆា ន ចរិតព្ពា, មុសា ន ភណិតព្ពា, មជ្ឹ ន បាតព្ពំ, យថាភុត្តញ្ច ភុញ្ជថាៜតិ។ យេ ខោ បនានន្ទ, បុរត្ថិមាយ ទិសាយ បដិរាជានោ, តេ រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស អនុយន្តា អហេសុំ។

អថ ខោ តំ, អានន្ទ, ចក្ករតនំ បុរត្ថិមំ សមុទ្ទំ អជ្ឈោគាហេត្វា បច្ចុត្តរិត្វា ទក្ខិណំ ទិសំ បវត្តិ …បេ…

ទក្ខិណំ សមុទ្ទំ អជ្ឈោគាហេត្វា បច្ចុត្តរិត្វា បច្ឆិមំ ទិសំ បវត្តិ …បេ…

បច្ឆិមំ សមុទ្ទំ អជ្ឈោគាហេត្វា បច្ចុត្តរិត្វា ឧត្តរំ ទិសំ បវត្តិ, អន្វទេវ រាជា មហាសុទស្សនោ សទ្ធិំ ចតុរង្គិនិយា សេនាយ។ យស្មិំ ខោ បនានន្ទ, បទេសេ ចក្ករតនំ បតិដ្ឋាសិ, តត្ថ រាជា មហាសុទស្សនោ វាសំ ឧបគច្ឆិ សទ្ធិំ ចតុរង្គិនិយា សេនាយ។

យេ ខោ បនានន្ទ, ឧត្តរាយ ទិសាយ បដិរាជានោ, តេ រាជានំ មហាសុទស្សនំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវមាហំសុ: ‘ឯហិ ខោ, មហារាជ, ស្វាគតំ តេ, មហារាជ, សកំ តេ, មហារាជ, អនុសាស, មហារាជាៜតិ។

រាជា មហាសុទស្សនោ ឯវមាហ: ‘បាណោ ន ហន្តព្ពោ, អទិន្នំ ន អាទាតព្ពំ, កាមេសុ មិច្ឆា ន ចរិតព្ពា, មុសា ន ភណិតព្ពា, មជ្ឹ ន បាតព្ពំ, យថាភុត្តញ្ច ភុញ្ជថាៜតិ។ យេ ខោ បនានន្ទ, ឧត្តរាយ ទិសាយ បដិរាជានោ, តេ រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស អនុយន្តា អហេសុំ។

អថ ខោ តំ, អានន្ទ, ចក្ករតនំ សមុទ្ទបរិយន្តំ បថវិំ អភិវិជិនិត្វា កុសាវតិំ រាជធានិំ បច្ចាគន្ត្វា រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស អន្តេបុរទ្វារេ អត្ថករណបមុខេ អក្ខាហតំ មញ្ញេ អដ្ឋាសិ រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស អន្តេបុរំ ឧបសោភយមានំ។ រញ្ញោ, អានន្ទ, មហាសុទស្សនស្ស ឯវរូបំ ចក្ករតនំ បាតុរហោសិ។

២។២។ ហត្ថិរតន

បុន ចបរំ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ហត្ថិរតនំ បាតុរហោសិ សព្ពសេតោ សត្តប្បតិដ្ឋោ ឥទ្ធិមា វេហាសង្គមោ ឧបោសថោ នាម នាគរាជា។ តំ ទិស្វា រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ចិត្តំ បសីទិ: ‘ភទ្ទកំ វត ភោ ហត្ថិយានំ, សចេ ទមថំ ឧបេយ្យាៜតិ។ អថ ខោ តំ, អានន្ទ, ហត្ថិរតនំ—សេយ្យថាបិ នាម គន្ធហត្ថាជានិយោ ទីឃរត្តំ សុបរិទន្តោ; ឯវមេវ ទមថំ ឧបគច្ឆិ។

ភូតបុព្ពំ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ តមេវ ហត្ថិរតនំ វីមំសមានោ បុព្ពណ្ហសមយំ អភិរុហិត្វា សមុទ្ទបរិយន្តំ បថវិំ អនុយាយិត្វា កុសាវតិំ រាជធានិំ បច្ចាគន្ត្វា បាតរាសមកាសិ។ រញ្ញោ, អានន្ទ, មហាសុទស្សនស្ស ឯវរូបំ ហត្ថិរតនំ បាតុរហោសិ។

២។៣។ អស្សរតន

បុន ចបរំ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស អស្សរតនំ បាតុរហោសិ សព្ពសេតោ កាឡសីសោ មុញ្ជកេសោ ឥទ្ធិមា វេហាសង្គមោ វលាហកោ នាម អស្សរាជា។ តំ ទិស្វា រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ចិត្តំ បសីទិ: ‘ភទ្ទកំ វត ភោ អស្សយានំ សចេ ទមថំ ឧបេយ្យាៜតិ។ អថ ខោ តំ, អានន្ទ, អស្សរតនំ សេយ្យថាបិ នាម ភទ្ទោ អស្សាជានិយោ ទីឃរត្តំ សុបរិទន្តោ; ឯវមេវ ទមថំ ឧបគច្ឆិ។

ភូតបុព្ពំ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ តមេវ អស្សរតនំ វីមំសមានោ បុព្ពណ្ហសមយំ អភិរុហិត្វា សមុទ្ទបរិយន្តំ បថវិំ អនុយាយិត្វា កុសាវតិំ រាជធានិំ បច្ចាគន្ត្វា បាតរាសមកាសិ។ រញ្ញោ, អានន្ទ, មហាសុទស្សនស្ស ឯវរូបំ អស្សរតនំ បាតុរហោសិ។

២។៤។ មណិរតន

បុន ចបរំ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស មណិរតនំ បាតុរហោសិ។ សោ អហោសិ មណិ វេឡុរិយោ សុភោ ជាតិមា អដ្ឋំសោ សុបរិកម្មកតោ អច្ឆោ វិប្បសន្នោ អនាវិលោ សព្ពាការសម្បន្នោ។ តស្ស ខោ បនានន្ទ, មណិរតនស្ស អាភា សមន្តា យោជនំ ផុដា អហោសិ។

ភូតបុព្ពំ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ តមេវ មណិរតនំ វីមំសមានោ ចតុរង្គិនិំ សេនំ សន្នយ្ហិត្វា មណិំ ធជគ្គំ អារោបេត្វា រត្តន្ធការតិមិសាយ បាយាសិ។ យេ ខោ បនានន្ទ, សមន្តា គាមា អហេសុំ, តេ តេនោភាសេន កម្មន្តេ បយោជេសុំ ទិវាតិ មញ្ញមានា។ រញ្ញោ, អានន្ទ, មហាសុទស្សនស្ស ឯវរូបំ មណិរតនំ បាតុរហោសិ។

២។៥។ ឥត្ថិរតន

បុន ចបរំ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ឥត្ថិរតនំ បាតុរហោសិ អភិរូបា ទស្សនីយា បាសាទិកា បរមាយ វណ្ណបោក្ខរតាយ សមន្នាគតា នាតិទីឃា នាតិរស្សា នាតិកិសា នាតិថូលា នាតិកាឡិកា នាច្ចោទាតា អតិក្កន្តា មានុសិវណ្ណំ អប្បត្តា ទិព្ពវណ្ណំ។ តស្ស ខោ បនានន្ទ, ឥត្ថិរតនស្ស ឯវរូបោ កាយសម្ផស្សោ ហោតិ, សេយ្យថាបិ នាម តូលបិចុនោ វា កប្បាសបិចុនោ វា។ តស្ស ខោ បនានន្ទ, ឥត្ថិរតនស្ស សីតេ ឧណ្ហានិ គត្តានិ ហោន្តិ, ឧណ្ហេ សីតានិ។ តស្ស ខោ បនានន្ទ, ឥត្ថិរតនស្ស កាយតោ ចន្ទនគន្ធោ វាយតិ, មុខតោ ឧប្បលគន្ធោ។ តំ ខោ បនានន្ទ, ឥត្ថិរតនំ រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស បុព្ពុដ្ឋាយិនី អហោសិ បច្ឆានិបាតិនី កិង្ការបដិស្សាវិនី មនាបចារិនី បិយវាទិនី។ តំ ខោ បនានន្ទ, ឥត្ថិរតនំ រាជានំ មហាសុទស្សនំ មនសាបិ នោ អតិចរិ, កុតោ បន កាយេន។ រញ្ញោ, អានន្ទ, មហាសុទស្សនស្ស ឯវរូបំ ឥត្ថិរតនំ បាតុរហោសិ។

២។៦។ គហបតិរតន

បុន ចបរំ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស គហបតិរតនំ បាតុរហោសិ។ តស្ស កម្មវិបាកឹ ទិព្ពចក្ខុ បាតុរហោសិ យេន និធិំ បស្សតិ សស្សាមិកម្បិ អស្សាមិកម្បិ។

សោ រាជានំ មហាសុទស្សនំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវមាហ: ‘អប្បោស្សុក្កោ ត្វំ, ទេវ, ហោហិ, អហំ តេ ធនេន ធនករណីយំ ករិស្សាមីៜតិ។

ភូតបុព្ពំ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ តមេវ គហបតិរតនំ វីមំសមានោ នាវំ អភិរុហិត្វា មជ្ឈេ គង្គាយ នទិយា សោតំ ឱគាហិត្វា គហបតិរតនំ ឯតទវោច: ‘អត្ថោ មេ, គហបតិ, ហិរញ្ញសុវណ្ណេនាៜតិ។

‘តេន ហិ, មហារាជ, ឯកំ តីរំ នាវា ឧបេតូៜតិ។

‘ឥធេវ មេ, គហបតិ, អត្ថោ ហិរញ្ញសុវណ្ណេនាៜតិ។

អថ ខោ តំ, អានន្ទ, គហបតិរតនំ ឧភោហិ ហត្ថេហិ ឧទកំ ឱមសិត្វា បូរំ ហិរញ្ញសុវណ្ណស្ស កុម្ភិំ ឧទ្ធរិត្វា រាជានំ មហាសុទស្សនំ ឯតទវោច: ‘អលមេត្តាវតា, មហារាជ, កតមេត្តាវតា, មហារាជ, បូជិតមេត្តាវតា, មហារាជាៜតិ?

រាជា មហាសុទស្សនោ ឯវមាហ: ‘អលមេត្តាវតា, គហបតិ, កតមេត្តាវតា, គហបតិ, បូជិតមេត្តាវតា, គហបតីៜតិ។

រញ្ញោ, អានន្ទ, មហាសុទស្សនស្ស ឯវរូបំ គហបតិរតនំ បាតុរហោសិ។

២។៧។ បរិណាយករតន

បុន ចបរំ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស បរិណាយករតនំ បាតុរហោសិ បណ្ឌិតោ វិយត្តោ មេធាវី បដិពលោ រាជានំ មហាសុទស្សនំ ឧបយាបេតព្ពំ ឧបយាបេតុំ, អបយាបេតព្ពំ អបយាបេតុំ, ឋបេតព្ពំ ឋបេតុំ។

សោ រាជានំ មហាសុទស្សនំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវមាហ: ‘អប្បោស្សុក្កោ ត្វំ, ទេវ, ហោហិ, អហមនុសាសិស្សាមីៜតិ។

រញ្ញោ, អានន្ទ, មហាសុទស្សនស្ស ឯវរូបំ បរិណាយករតនំ បាតុរហោសិ។

រាជា, អានន្ទ, មហាសុទស្សនោ ឥមេហិ សត្តហិ រតនេហិ សមន្នាគតោ អហោសិ។

៣។ ចតុឥទ្ធិសមន្នាគត

រាជា, អានន្ទ, មហាសុទស្សនោ ចតូហិ ឥទ្ធីហិ សមន្នាគតោ អហោសិ។ កតមាហិ ចតូហិ ឥទ្ធីហិ?

ឥធានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ អភិរូបោ អហោសិ ទស្សនីយោ បាសាទិកោ បរមាយ វណ្ណបោក្ខរតាយ សមន្នាគតោ អតិវិយ អញ្ញេហិ មនុស្សេហិ។ រាជា, អានន្ទ, មហាសុទស្សនោ ឥមាយ បឋមាយ ឥទ្ធិយា សមន្នាគតោ អហោសិ។

បុន ចបរំ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ ទីឃាយុកោ អហោសិ ចិរដ្ឋិតិកោ អតិវិយ អញ្ញេហិ មនុស្សេហិ។ រាជា, អានន្ទ, មហាសុទស្សនោ ឥមាយ ទុតិយាយ ឥទ្ធិយា សមន្នាគតោ អហោសិ។

បុន ចបរំ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ អប្បាពាធោ អហោសិ អប្បាតង្កោ សមវេបាកិនិយា គហណិយា សមន្នាគតោ នាតិសីតាយ នាច្ចុណ្ហាយ អតិវិយ អញ្ញេហិ មនុស្សេហិ។ រាជា, អានន្ទ, មហាសុទស្សនោ ឥមាយ តតិយាយ ឥទ្ធិយា សមន្នាគតោ អហោសិ។

បុន ចបរំ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ ព្រាហ្មណគហបតិកានំ បិយោ អហោសិ មនាបោ។ សេយ្យថាបិ, អានន្ទ, បិតា បុត្តានំ បិយោ ហោតិ មនាបោ; ឯវមេវ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ ព្រាហ្មណគហបតិកានំ បិយោ អហោសិ មនាបោ។ រញ្ញោបិ, អានន្ទ, មហាសុទស្សនស្ស ព្រាហ្មណគហបតិកា បិយា អហេសុំ មនាបា។ សេយ្យថាបិ, អានន្ទ, បិតុ បុត្តា បិយា ហោន្តិ មនាបា; ឯវមេវ ខោ, អានន្ទ, រញ្ញោបិ មហាសុទស្សនស្ស ព្រាហ្មណគហបតិកា បិយា អហេសុំ មនាបា។

ភូតបុព្ពំ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ ចតុរង្គិនិយា សេនាយ ឧយ្យានភូមិំ និយ្យាសិ។ អថ ខោ, អានន្ទ, ព្រាហ្មណគហបតិកា រាជានំ មហាសុទស្សនំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវមាហំសុ: ‘អតរមានោ, ទេវ, យាហិ, យថា តំ មយំ ចិរតរំ បស្សេយ្យាមាៜតិ។ រាជាបិ, អានន្ទ, មហាសុទស្សនោ សារថិំ អាមន្តេសិ: ‘អតរមានោ, សារថិ, រថំ បេសេហិ, យថា អហំ ព្រាហ្មណគហបតិកេ ចិរតរំ បស្សេយ្យន៑ៜតិ។ រាជា, អានន្ទ, មហាសុទស្សនោ ឥមាយ ចតុត្ថិយា ឥទ្ធិយា សមន្នាគតោ អហោសិ។

រាជា, អានន្ទ, មហាសុទស្សនោ ឥមាហិ ចតូហិ ឥទ្ធីហិ សមន្នាគតោ អហោសិ។

៤។ ធម្មបាសាទបោក្ខរណី

អថ ខោ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ឯតទហោសិ: ‘យន្នូនាហំ ឥមាសុ តាលន្តរិកាសុ ធនុសតេ ធនុសតេ បោក្ខរណិយោ មាបេយ្យន៑ៜតិ។

មាបេសិ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ តាសុ តាលន្តរិកាសុ ធនុសតេ ធនុសតេ បោក្ខរណិយោ។ តា ខោ បនានន្ទ, បោក្ខរណិយោ ចតុន្នំ វណ្ណានំ ឥដ្ឋកាហិ ចិតា អហេសុំ—ឯកា ឥដ្ឋកា សោវណ្ណមយា, ឯកា រូបិយមយា, ឯកា វេឡុរិយមយា, ឯកា ផលិកមយា។

តាសុ ខោ បនានន្ទ, បោក្ខរណីសុ ចត្តារិ ចត្តារិ សោបានានិ អហេសុំ ចតុន្នំ វណ្ណានំ, ឯកំ សោបានំ សោវណ្ណមយំ ឯកំ រូបិយមយំ ឯកំ វេឡុរិយមយំ ឯកំ ផលិកមយំ។ សោវណ្ណមយស្ស សោបានស្ស សោវណ្ណមយា ថម្ភា អហេសុំ, រូបិយមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ រូបិយមយស្ស សោបានស្ស រូបិយមយា ថម្ភា អហេសុំ, សោវណ្ណមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ វេឡុរិយមយស្ស សោបានស្ស វេឡុរិយមយា ថម្ភា អហេសុំ, ផលិកមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ ផលិកមយស្ស សោបានស្ស ផលិកមយា ថម្ភា អហេសុំ, វេឡុរិយមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ តា ខោ បនានន្ទ, បោក្ខរណិយោ ទ្វីហិ វេទិកាហិ បរិក្ខិត្តា អហេសុំ ឯកា វេទិកា សោវណ្ណមយា, ឯកា រូបិយមយា។ សោវណ្ណមយាយ វេទិកាយ សោវណ្ណមយា ថម្ភា អហេសុំ, រូបិយមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ រូបិយមយាយ វេទិកាយ រូបិយមយា ថម្ភា អហេសុំ, សោវណ្ណមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។

អថ ខោ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ឯតទហោសិ: ‘យន្នូនាហំ ឥមាសុ បោក្ខរណីសុ ឯវរូបំ មាលំ រោបាបេយ្យំ ឧប្បលំ បទុមំ កុមុទំ បុណ្ឌរីកំ សព្ពោតុកំ សព្ពជនស្ស អនាវដន៑ៜតិ។ រោបាបេសិ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ តាសុ បោក្ខរណីសុ ឯវរូបំ មាលំ ឧប្បលំ បទុមំ កុមុទំ បុណ្ឌរីកំ សព្ពោតុកំ សព្ពជនស្ស អនាវដំ។

អថ ខោ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ឯតទហោសិ: ‘យន្នូនាហំ ឥមាសំ បោក្ខរណីនំ តីរេ ន្ហាបកេ បុរិសេ ឋបេយ្យំ, យេ អាគតាគតំ ជនំ ន្ហាបេស្សន្តីៜតិ។ ឋបេសិ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ តាសំ បោក្ខរណីនំ តីរេ ន្ហាបកេ បុរិសេ, យេ អាគតាគតំ ជនំ ន្ហាបេសុំ។

អថ ខោ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ឯតទហោសិ: ‘យន្នូនាហំ ឥមាសំ បោក្ខរណីនំ តីរេ ឯវរូបំ ទានំ បដ្ឋបេយ្យំ—អន្នំ អន្នដ្ឋិកស្ស, បានំ បានដ្ឋិកស្ស, វត្ថំ វត្ថដ្ឋិកស្ស, យានំ យានដ្ឋិកស្ស, សយនំ សយនដ្ឋិកស្ស, ឥត្ថិំ ឥត្ថិដ្ឋិកស្ស, ហិរញ្ញំ ហិរញ្ញដ្ឋិកស្ស, សុវណ្ណំ សុវណ្ណដ្ឋិកស្សាៜតិ។ បដ្ឋបេសិ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ តាសំ បោក្ខរណីនំ តីរេ ឯវរូបំ ទានំ—អន្នំ អន្នដ្ឋិកស្ស, បានំ បានដ្ឋិកស្ស, វត្ថំ វត្ថដ្ឋិកស្ស, យានំ យានដ្ឋិកស្ស, សយនំ សយនដ្ឋិកស្ស, ឥត្ថិំ ឥត្ថិដ្ឋិកស្ស, ហិរញ្ញំ ហិរញ្ញដ្ឋិកស្ស, សុវណ្ណំ សុវណ្ណដ្ឋិកស្ស។

អថ ខោ, អានន្ទ, ព្រាហ្មណគហបតិកា បហូតំ សាបតេយ្យំ អាទាយ រាជានំ មហាសុទស្សនំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវមាហំសុ: ‘ឥទំ, ទេវ, បហូតំ សាបតេយ្យំ ទេវញ្ញេវ ឧទ្ទិស្ស អាភតំ, តំ ទេវោ បដិគ្គណ្ហតូៜតិ។

‘អលំ, ភោ, មមបិទំ បហូតំ សាបតេយ្យំ ធម្មិកេន ពលិនា អភិសង្ខតំ, តញ្ច វោ ហោតុ, ឥតោ ច ភិយ្យោ ហរថាៜតិ។

តេ រញ្ញា បដិក្ខិត្តា ឯកមន្តំ អបក្កម្ម ឯវំ សមចិន្តេសុំ: ‘ន ខោ ឯតំ អម្ហាកំ បតិរូបំ, យំ មយំ ឥមានិ សាបតេយ្យានិ បុនទេវ សកានិ ឃរានិ បដិហរេយ្យាម។ យន្នូន មយំ រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស និវេសនំ មាបេយ្យាមាៜតិ។

តេ រាជានំ មហាសុទស្សនំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវមាហំសុ: ‘និវេសនំ តេ, ទេវ, មាបេស្សាមាៜតិ។ អធិវាសេសិ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ តុណ្ហីភាវេន។

អថ ខោ, អានន្ទ, សក្កោ ទេវានមិន្ទោ រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ចេតសា ចេតោបរិវិតក្កមញ្ញាយ វិស្សកម្មំ ទេវបុត្តំ អាមន្តេសិ: ‘ឯហិ ត្វំ, សម្ម វិស្សកម្ម, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស និវេសនំ មាបេហិ ធម្មំ នាម បាសាទន៑ៜតិ។

‘ឯវំ, ភទ្ទន្តវាៜតិ ខោ, អានន្ទ, វិស្សកម្មោ ទេវបុត្តោ សក្កស្ស ទេវានមិន្ទស្ស បដិស្សុត្វា សេយ្យថាបិ នាម ពលវា បុរិសោ សមិញ្ជិតំ វា ពាហំ បសារេយ្យ បសារិតំ វា ពាហំ សមិញ្ជេយ្យ; ឯវមេវ—ទេវេសុ តាវតិំសេសុ អន្តរហិតោ រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស បុរតោ បាតុរហោសិ។

អថ ខោ, អានន្ទ, វិស្សកម្មោ ទេវបុត្តោ រាជានំ មហាសុទស្សនំ ឯតទវោច: ‘និវេសនំ តេ, ទេវ, មាបេស្សាមិ ធម្មំ នាម បាសាទន៑ៜតិ។ អធិវាសេសិ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ តុណ្ហីភាវេន។

មាបេសិ ខោ, អានន្ទ, វិស្សកម្មោ ទេវបុត្តោ រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស និវេសនំ ធម្មំ នាម បាសាទំ។

ធម្មោ, អានន្ទ, បាសាទោ បុរត្ថិមេន បច្ឆិមេន ច យោជនំ អាយាមេន អហោសិ។ ឧត្តរេន ទក្ខិណេន ច អឌ្ឍយោជនំ វិត្ថារេន។ ធម្មស្ស, អានន្ទ, បាសាទស្ស តិបោរិសំ ឧច្ចតរេន វត្ថុ ចិតំ អហោសិ ចតុន្នំ វណ្ណានំ ឥដ្ឋកាហិ—ឯកា ឥដ្ឋកា សោវណ្ណមយា, ឯកា រូបិយមយា, ឯកា វេឡុរិយមយា, ឯកា ផលិកមយា។

ធម្មស្ស, អានន្ទ, បាសាទស្ស ចតុរាសីតិថម្ភសហស្សានិ អហេសុំ ចតុន្នំ វណ្ណានំ—ឯកោ ថម្ភោ សោវណ្ណមយោ, ឯកោ រូបិយមយោ, ឯកោ វេឡុរិយមយោ, ឯកោ ផលិកមយោ។ ធម្មោ, អានន្ទ, បាសាទោ ចតុន្នំ វណ្ណានំ ផលកេហិ សន្ថតោ អហោសិ—ឯកំ ផលកំ សោវណ្ណមយំ, ឯកំ រូបិយមយំ, ឯកំ វេឡុរិយមយំ, ឯកំ ផលិកមយំ។

ធម្មស្ស, អានន្ទ, បាសាទស្ស ចតុវីសតិ សោបានានិ អហេសុំ ចតុន្នំ វណ្ណានំ—ឯកំ សោបានំ សោវណ្ណមយំ, ឯកំ រូបិយមយំ, ឯកំ វេឡុរិយមយំ, ឯកំ ផលិកមយំ។ សោវណ្ណមយស្ស សោបានស្ស សោវណ្ណមយា ថម្ភា អហេសុំ រូបិយមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ រូបិយមយស្ស សោបានស្ស រូបិយមយា ថម្ភា អហេសុំ សោវណ្ណមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ វេឡុរិយមយស្ស សោបានស្ស វេឡុរិយមយា ថម្ភា អហេសុំ ផលិកមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ ផលិកមយស្ស សោបានស្ស ផលិកមយា ថម្ភា អហេសុំ វេឡុរិយមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។

ធម្មេ, អានន្ទ, បាសាទេ ចតុរាសីតិកូដាគារសហស្សានិ អហេសុំ ចតុន្នំ វណ្ណានំ—ឯកំ កូដាគារំ សោវណ្ណមយំ, ឯកំ រូបិយមយំ, ឯកំ វេឡុរិយមយំ, ឯកំ ផលិកមយំ។ សោវណ្ណមយេ កូដាគារេ រូបិយមយោ បល្លង្កោ បញ្ញត្តោ អហោសិ, រូបិយមយេ កូដាគារេ សោវណ្ណមយោ បល្លង្កោ បញ្ញត្តោ អហោសិ, វេឡុរិយមយេ កូដាគារេ ទន្តមយោ បល្លង្កោ បញ្ញត្តោ អហោសិ, ផលិកមយេ កូដាគារេ សារមយោ បល្លង្កោ បញ្ញត្តោ អហោសិ។ សោវណ្ណមយស្ស កូដាគារស្ស ទ្វារេ រូបិយមយោ តាលោ ឋិតោ អហោសិ, តស្ស រូបិយមយោ ខន្ធោ សោវណ្ណមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ រូបិយមយស្ស កូដាគារស្ស ទ្វារេ សោវណ្ណមយោ តាលោ ឋិតោ អហោសិ, តស្ស សោវណ្ណមយោ ខន្ធោ, រូបិយមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ វេឡុរិយមយស្ស កូដាគារស្ស ទ្វារេ ផលិកមយោ តាលោ ឋិតោ អហោសិ, តស្ស ផលិកមយោ ខន្ធោ, វេឡុរិយមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ ផលិកមយស្ស កូដាគារស្ស ទ្វារេ វេឡុរិយមយោ តាលោ ឋិតោ អហោសិ, តស្ស វេឡុរិយមយោ ខន្ធោ, ផលិកមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។

អថ ខោ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ឯតទហោសិ: ‘យន្នូនាហំ មហាវិយូហស្ស កូដាគារស្ស ទ្វារេ សព្ពសោវណ្ណមយំ តាលវនំ មាបេយ្យំ, យត្ថ ទិវាវិហារំ និសីទិស្សាមីៜតិ។ មាបេសិ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ មហាវិយូហស្ស កូដាគារស្ស ទ្វារេ សព្ពសោវណ្ណមយំ តាលវនំ, យត្ថ ទិវាវិហារំ និសីទិ។

ធម្មោ, អានន្ទ, បាសាទោ ទ្វីហិ វេទិកាហិ បរិក្ខិត្តោ អហោសិ, ឯកា វេទិកា សោវណ្ណមយា, ឯកា រូបិយមយា។ សោវណ្ណមយាយ វេទិកាយ សោវណ្ណមយា ថម្ភា អហេសុំ, រូបិយមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ រូបិយមយាយ វេទិកាយ រូបិយមយា ថម្ភា អហេសុំ, សោវណ្ណមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។

ធម្មោ, អានន្ទ, បាសាទោ ទ្វីហិ កិង្កិណិកជាលេហិ បរិក្ខិត្តោ អហោសិ—ឯកំ ជាលំ សោវណ្ណមយំ ឯកំ រូបិយមយំ។ សោវណ្ណមយស្ស ជាលស្ស រូបិយមយា កិង្កិណិកា អហេសុំ, រូបិយមយស្ស ជាលស្ស សោវណ្ណមយា កិង្កិណិកា អហេសុំ។ តេសំ ខោ បនានន្ទ, កិង្កិណិកជាលានំ វាតេរិតានំ សទ្ទោ អហោសិ វគ្គុ ច រជនីយោ ច ខមនីយោ ច មទនីយោ ច។ សេយ្យថាបិ, អានន្ទ, បញ្ចង្គិកស្ស តូរិយស្ស សុវិនីតស្ស សុប្បដិតាឡិតស្ស សុកុសលេហិ សមន្នាហតស្ស សទ្ទោ ហោតិ, វគ្គុ ច រជនីយោ ច ខមនីយោ ច មទនីយោ ច; ឯវមេវ ខោ, អានន្ទ, តេសំ កិង្កិណិកជាលានំ វាតេរិតានំ សទ្ទោ អហោសិ វគ្គុ ច រជនីយោ ច ខមនីយោ ច មទនីយោ ច។ យេ ខោ បនានន្ទ, តេន សមយេន កុសាវតិយា រាជធានិយា ធុត្តា អហេសុំ សោណ្ឌា បិបាសា, តេ តេសំ កិង្កិណិកជាលានំ វាតេរិតានំ សទ្ទេន បរិចារេសុំ។ និដ្ឋិតោ ខោ បនានន្ទ, ធម្មោ បាសាទោ ទុទ្ទិក្ខោ អហោសិ មុសតិ ចក្ខូនិ។ សេយ្យថាបិ, អានន្ទ, វស្សានំ បច្ឆិមេ មាសេ សរទសមយេ វិទ្ធេ វិគតវលាហកេ ទេវេ អាទិច្ចោ នភំ អព្ភុស្សក្កមានោ ទុទ្ទិក្ខោ ហោតិ មុសតិ ចក្ខូនិ; ឯវមេវ ខោ, អានន្ទ, ធម្មោ បាសាទោ ទុទ្ទិក្ខោ អហោសិ មុសតិ ចក្ខូនិ។

អថ ខោ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ឯតទហោសិ: ‘យន្នូនាហំ ធម្មស្ស បាសាទស្ស បុរតោ ធម្មំ នាម បោក្ខរណិំ មាបេយ្យន៑ៜតិ។ មាបេសិ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ ធម្មស្ស បាសាទស្ស បុរតោ ធម្មំ នាម បោក្ខរណិំ។ ធម្មា, អានន្ទ, បោក្ខរណី បុរត្ថិមេន បច្ឆិមេន ច យោជនំ អាយាមេន អហោសិ, ឧត្តរេន ទក្ខិណេន ច អឌ្ឍយោជនំ វិត្ថារេន។ ធម្មា, អានន្ទ, បោក្ខរណី ចតុន្នំ វណ្ណានំ ឥដ្ឋកាហិ ចិតា អហោសិ—ឯកា ឥដ្ឋកា សោវណ្ណមយា, ឯកា រូបិយមយា, ឯកា វេឡុរិយមយា, ឯកា ផលិកមយា។

ធម្មាយ, អានន្ទ, បោក្ខរណិយា ចតុវីសតិ សោបានានិ អហេសុំ ចតុន្នំ វណ្ណានំ—ឯកំ សោបានំ សោវណ្ណមយំ, ឯកំ រូបិយមយំ, ឯកំ វេឡុរិយមយំ, ឯកំ ផលិកមយំ។ សោវណ្ណមយស្ស សោបានស្ស សោវណ្ណមយា ថម្ភា អហេសុំ រូបិយមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ រូបិយមយស្ស សោបានស្ស រូបិយមយា ថម្ភា អហេសុំ សោវណ្ណមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ វេឡុរិយមយស្ស សោបានស្ស វេឡុរិយមយា ថម្ភា អហេសុំ ផលិកមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ ផលិកមយស្ស សោបានស្ស ផលិកមយា ថម្ភា អហេសុំ វេឡុរិយមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។

ធម្មា, អានន្ទ, បោក្ខរណី ទ្វីហិ វេទិកាហិ បរិក្ខិត្តា អហោសិ—ឯកា វេទិកា សោវណ្ណមយា, ឯកា រូបិយមយា។ សោវណ្ណមយាយ វេទិកាយ សោវណ្ណមយា ថម្ភា អហេសុំ រូបិយមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។ រូបិយមយាយ វេទិកាយ រូបិយមយា ថម្ភា អហេសុំ សោវណ្ណមយា សូចិយោ ច ឧណ្ហីសញ្ច។

ធម្មា, អានន្ទ, បោក្ខរណី សត្តហិ តាលបន្តីហិ បរិក្ខិត្តា អហោសិ—ឯកា តាលបន្តិ សោវណ្ណមយា, ឯកា រូបិយមយា, ឯកា វេឡុរិយមយា, ឯកា ផលិកមយា, ឯកា លោហិតង្កមយា, ឯកា មសារគល្លមយា, ឯកា សព្ពរតនមយា។ សោវណ្ណមយស្ស តាលស្ស សោវណ្ណមយោ ខន្ធោ អហោសិ រូបិយមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ រូបិយមយស្ស តាលស្ស រូបិយមយោ ខន្ធោ អហោសិ សោវណ្ណមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ វេឡុរិយមយស្ស តាលស្ស វេឡុរិយមយោ ខន្ធោ អហោសិ ផលិកមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ ផលិកមយស្ស តាលស្ស ផលិកមយោ ខន្ធោ អហោសិ វេឡុរិយមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ លោហិតង្កមយស្ស តាលស្ស លោហិតង្កមយោ ខន្ធោ អហោសិ មសារគល្លមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ មសារគល្លមយស្ស តាលស្ស មសារគល្លមយោ ខន្ធោ អហោសិ លោហិតង្កមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ សព្ពរតនមយស្ស តាលស្ស សព្ពរតនមយោ ខន្ធោ អហោសិ, សព្ពរតនមយានិ បត្តានិ ច ផលានិ ច។ តាសំ ខោ បនានន្ទ, តាលបន្តីនំ វាតេរិតានំ សទ្ទោ អហោសិ, វគ្គុ ច រជនីយោ ច ខមនីយោ ច មទនីយោ ច។ សេយ្យថាបិ, អានន្ទ, បញ្ចង្គិកស្ស តូរិយស្ស សុវិនីតស្ស សុប្បដិតាឡិតស្ស សុកុសលេហិ សមន្នាហតស្ស សទ្ទោ ហោតិ វគ្គុ ច រជនីយោ ច ខមនីយោ ច មទនីយោ ច; ឯវមេវ ខោ, អានន្ទ, តាសំ តាលបន្តីនំ វាតេរិតានំ សទ្ទោ អហោសិ វគ្គុ ច រជនីយោ ច ខមនីយោ ច មទនីយោ ច។ យេ ខោ បនានន្ទ, តេន សមយេន កុសាវតិយា រាជធានិយា ធុត្តា អហេសុំ សោណ្ឌា បិបាសា, តេ តាសំ តាលបន្តីនំ វាតេរិតានំ សទ្ទេន បរិចារេសុំ។

និដ្ឋិតេ ខោ បនានន្ទ, ធម្មេ បាសាទេ និដ្ឋិតាយ ធម្មាយ ច បោក្ខរណិយា រាជា មហាសុទស្សនោ ‘យេ តេន សមយេន សមណេសុ វា សមណសម្មតា ព្រាហ្មណេសុ វា ព្រាហ្មណសម្មតាៜ, តេ សព្ពកាមេហិ សន្តប្បេត្វា ធម្មំ បាសាទំ អភិរុហិ។

បឋមភាណវារោ។

៥។ ឈានសម្បត្តិ

អថ ខោ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ឯតទហោសិ: ‘កិស្ស នុ ខោ មេ ឥទំ កម្មស្ស ផលំ កិស្ស កម្មស្ស វិបាកោ, យេនាហំ ឯតរហិ ឯវំមហិទ្ធិកោ ឯវំមហានុភាវោៜតិ?

អថ ខោ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ឯតទហោសិ: ‘តិណ្ណំ ខោ មេ ឥទំ កម្មានំ ផលំ តិណ្ណំ កម្មានំ វិបាកោ, យេនាហំ ឯតរហិ ឯវំមហិទ្ធិកោ ឯវំមហានុភាវោ, សេយ្យថិទំ—ទានស្ស ទមស្ស សំយមស្សាៜតិ។

អថ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ យេន មហាវិយូហំ កូដាគារំ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា មហាវិយូហស្ស កូដាគារស្ស ទ្វារេ ឋិតោ ឧទានំ ឧទានេសិ: ‘តិដ្ឋ, កាមវិតក្ក, តិដ្ឋ, ព្យាបាទវិតក្ក, តិដ្ឋ, វិហិំសាវិតក្ក។ ឯត្តាវតា, កាមវិតក្ក, ឯត្តាវតា, ព្យាបាទវិតក្ក, ឯត្តាវតា, វិហិំសាវិតក្កាៜតិ។

អថ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ មហាវិយូហំ កូដាគារំ បវិសិត្វា សោវណ្ណមយេ បល្លង្កេ និសិន្នោ វិវិច្ចេវ កាមេហិ វិវិច្ច អកុសលេហិ ធម្មេហិ សវិតក្កំ សវិចារំ វិវេកឹ បីតិសុខំ បឋមំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហាសិ។ វិតក្កវិចារានំ វូបសមា អជ្ឈត្តំ សម្បសាទនំ ចេតសោ ឯកោទិភាវំ អវិតក្កំ អវិចារំ សមាធិឹ បីតិសុខំ ទុតិយំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហាសិ។ បីតិយា ច វិរាគា ឧបេក្ខកោ ច វិហាសិ, សតោ ច សម្បជានោ សុខញ្ច កាយេន បដិសំវេទេសិ, យំ តំ អរិយា អាចិក្ខន្តិ: ‘ឧបេក្ខកោ សតិមា សុខវិហារីៜតិ តតិយំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហាសិ។ សុខស្ស ច បហានា ទុក្ខស្ស ច បហានា បុព្ពេវ សោមនស្សទោមនស្សានំ អត្ថង្គមា អទុក្ខមសុខំ ឧបេក្ខាសតិបារិសុទ្ធិំ ចតុត្ថំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហាសិ។

អថ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ មហាវិយូហា កូដាគារា និក្ខមិត្វា សោវណ្ណមយំ កូដាគារំ បវិសិត្វា រូបិយមយេ បល្លង្កេ និសិន្នោ មេត្តាសហគតេន ចេតសា ឯកំ ទិសំ ផរិត្វា វិហាសិ។ តថា ទុតិយំ តថា តតិយំ តថា ចតុត្ថំ។ ឥតិ ឧទ្ធមធោ តិរិយំ សព្ពធិ សព្ពត្តតាយ សព្ពាវន្តំ លោកំ មេត្តាសហគតេន ចេតសា វិបុលេន មហគ្គតេន អប្បមាណេន អវេរេន អព្យាបជ្ជេន ផរិត្វា វិហាសិ។ ករុណាសហគតេន ចេតសា …បេ… មុទិតាសហគតេន ចេតសា …បេ… ឧបេក្ខាសហគតេន ចេតសា ឯកំ ទិសំ ផរិត្វា វិហាសិ។ តថា ទុតិយំ តថា តតិយំ តថា ចតុត្ថំ។ ឥតិ ឧទ្ធមធោ តិរិយំ សព្ពធិ សព្ពត្តតាយ សព្ពាវន្តំ លោកំ ឧបេក្ខាសហគតេន ចេតសា វិបុលេន មហគ្គតេន អប្បមាណេន អវេរេន អព្យាបជ្ជេន ផរិត្វា វិហាសិ។

៦។ ចតុរាសីតិនគរសហស្សាទិ

រញ្ញោ, អានន្ទ, មហាសុទស្សនស្ស ចតុរាសីតិ នគរសហស្សានិ អហេសុំ កុសាវតីរាជធានិប្បមុខានិ; ចតុរាសីតិ បាសាទសហស្សានិ អហេសុំ ធម្មបាសាទប្បមុខានិ; ចតុរាសីតិ កូដាគារសហស្សានិ អហេសុំ មហាវិយូហកូដាគារប្បមុខានិ; ចតុរាសីតិ បល្លង្កសហស្សានិ អហេសុំ សោវណ្ណមយានិ រូបិយមយានិ ទន្តមយានិ សារមយានិ គោនកត្ថតានិ បដិកត្ថតានិ បដលិកត្ថតានិ កទលិមិគបវរបច្ចត្ថរណានិ សៅត្តរច្ឆទានិ ឧភតោលោហិតកូបធានានិ; ចតុរាសីតិ នាគសហស្សានិ អហេសុំ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ ឧបោសថនាគរាជប្បមុខានិ; ចតុរាសីតិ អស្សសហស្សានិ អហេសុំ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ វលាហកអស្សរាជប្បមុខានិ; ចតុរាសីតិ រថសហស្សានិ អហេសុំ សីហចម្មបរិវារានិ ព្យគ្ឃចម្មបរិវារានិ ទីបិចម្មបរិវារានិ បណ្ឌុកម្ពលបរិវារានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ វេជយន្តរថប្បមុខានិ; ចតុរាសីតិ មណិសហស្សានិ អហេសុំ មណិរតនប្បមុខានិ; ចតុរាសីតិ ឥត្ថិសហស្សានិ អហេសុំ សុភទ្ទាទេវិប្បមុខានិ; ចតុរាសីតិ គហបតិសហស្សានិ អហេសុំ គហបតិរតនប្បមុខានិ; ចតុរាសីតិ ខត្តិយសហស្សានិ អហេសុំ អនុយន្តានិ បរិណាយករតនប្បមុខានិ; ចតុរាសីតិ ធេនុសហស្សានិ អហេសុំ ទុហសន្ទនានិ កំសូបធារណានិ; ចតុរាសីតិ វត្ថកោដិសហស្សានិ អហេសុំ ខោមសុខុមានំ កប្បាសិកសុខុមានំ កោសេយ្យសុខុមានំ កម្ពលសុខុមានំ; រញ្ញោ, អានន្ទ, មហាសុទស្សនស្ស ចតុរាសីតិ ថាលិបាកសហស្សានិ អហេសុំ សាយំ បាតំ ភត្តាភិហារោ អភិហរិយិត្ថ។

តេន ខោ បនានន្ទ, សមយេន រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ចតុរាសីតិ នាគសហស្សានិ សាយំ បាតំ ឧបដ្ឋានំ អាគច្ឆន្តិ។ អថ ខោ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ឯតទហោសិ: ‘ឥមានិ ខោ មេ ចតុរាសីតិ នាគសហស្សានិ សាយំ បាតំ ឧបដ្ឋានំ អាគច្ឆន្តិ, យន្នូន វស្សសតស្ស វស្សសតស្ស អច្ចយេន ទ្វេចត្តាលីសំ ទ្វេចត្តាលីសំ នាគសហស្សានិ សកិំ សកិំ ឧបដ្ឋានំ អាគច្ឆេយ្យុន៑ៜតិ។ អថ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ បរិណាយករតនំ អាមន្តេសិ: ‘ឥមានិ ខោ មេ, សម្ម បរិណាយករតន, ចតុរាសីតិ នាគសហស្សានិ សាយំ បាតំ ឧបដ្ឋានំ អាគច្ឆន្តិ, តេន ហិ, សម្ម បរិណាយករតន, វស្សសតស្ស វស្សសតស្ស អច្ចយេន ទ្វេចត្តាលីសំ ទ្វេចត្តាលីសំ នាគសហស្សានិ សកិំ សកិំ ឧបដ្ឋានំ អាគច្ឆន្តូៜតិ។ ‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, អានន្ទ, បរិណាយករតនំ រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស បច្ចស្សោសិ។ អថ ខោ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស អបរេន សមយេន វស្សសតស្ស វស្សសតស្ស អច្ចយេន ទ្វេចត្តាលីសំ ទ្វេចត្តាលីសំ នាគសហស្សានិ សកិំ សកិំ ឧបដ្ឋានំ អាគមំសុ។

៧។ សុភទ្ទាទេវិឧបសង្កមន

អថ ខោ, អានន្ទ, សុភទ្ទាយ ទេវិយា ពហុន្នំ វស្សានំ ពហុន្នំ វស្សសតានំ ពហុន្នំ វស្សសហស្សានំ អច្ចយេន ឯតទហោសិ: ‘ចិរំ ទិដ្ឋោ ខោ មេ រាជា មហាសុទស្សនោ។ យន្នូនាហំ រាជានំ មហាសុទស្សនំ ទស្សនាយ ឧបសង្កមេយ្យន៑ៜតិ។

អថ ខោ, អានន្ទ, សុភទ្ទា ទេវី ឥត្ថាគារំ អាមន្តេសិ: ‘ឯថ តុម្ហេ សីសានិ ន្ហាយថ បីតានិ វត្ថានិ បារុបថ។ ចិរំ ទិដ្ឋោ នោ រាជា មហាសុទស្សនោ, រាជានំ មហាសុទស្សនំ ទស្សនាយ ឧបសង្កមិស្សាមាៜតិ។

‘ឯវំ, អយ្យេៜតិ ខោ, អានន្ទ, ឥត្ថាគារំ សុភទ្ទាយ ទេវិយា បដិស្សុត្វា សីសានិ ន្ហាយិត្វា បីតានិ វត្ថានិ បារុបិត្វា យេន សុភទ្ទា ទេវី តេនុបសង្កមិ។

អថ ខោ, អានន្ទ, សុភទ្ទា ទេវី បរិណាយករតនំ អាមន្តេសិ: ‘កប្បេហិ, សម្ម បរិណាយករតន, ចតុរង្គិនិំ សេនំ, ចិរំ ទិដ្ឋោ នោ រាជា មហាសុទស្សនោ, រាជានំ មហាសុទស្សនំ ទស្សនាយ ឧបសង្កមិស្សាមាៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវីៜតិ ខោ, អានន្ទ, បរិណាយករតនំ សុភទ្ទាយ ទេវិយា បដិស្សុត្វា ចតុរង្គិនិំ សេនំ កប្បាបេត្វា សុភទ្ទាយ ទេវិយា បដិវេទេសិ: ‘កប្បិតា ខោ, ទេវិ, ចតុរង្គិនី សេនា, យស្សទានិ កាលំ មញ្ញសីៜតិ។

អថ ខោ, អានន្ទ, សុភទ្ទា ទេវី ចតុរង្គិនិយា សេនាយ សទ្ធិំ ឥត្ថាគារេន យេន ធម្មោ បាសាទោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ធម្មំ បាសាទំ អភិរុហិត្វា យេន មហាវិយូហំ កូដាគារំ តេនុបសង្កមិ។ ឧបសង្កមិត្វា មហាវិយូហស្ស កូដាគារស្ស ទ្វារពាហំ អាលម្ពិត្វា អដ្ឋាសិ។

អថ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ សទ្ទំ សុត្វា: ‘កិំ នុ ខោ មហតោ វិយ ជនកាយស្ស សទ្ទោៜតិ មហាវិយូហា កូដាគារា និក្ខមន្តោ អទ្ទស សុភទ្ទំ ទេវិំ ទ្វារពាហំ អាលម្ពិត្វា ឋិតំ, ទិស្វាន សុភទ្ទំ ទេវិំ ឯតទវោច: ‘ឯត្ថេវ, ទេវិ, តិដ្ឋ មា បាវិសីៜតិ។

អថ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ អញ្ញតរំ បុរិសំ អាមន្តេសិ: ‘ឯហិ ត្វំ, អម្ភោ បុរិស, មហាវិយូហា កូដាគារា សោវណ្ណមយំ បល្លង្កំ នីហរិត្វា សព្ពសោវណ្ណមយេ តាលវនេ បញ្ញបេហីៜតិ។

‘ឯវំ, ទេវាៜតិ ខោ, អានន្ទ, សោ បុរិសោ រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស បដិស្សុត្វា មហាវិយូហា កូដាគារា សោវណ្ណមយំ បល្លង្កំ នីហរិត្វា សព្ពសោវណ្ណមយេ តាលវនេ បញ្ញបេសិ។ អថ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ ទក្ខិណេន បស្សេន សីហសេយ្យំ កប្បេសិ បាទេ បាទំ អច្ចាធាយ សតោ សម្បជានោ។

អថ ខោ, អានន្ទ, សុភទ្ទាយ ទេវិយា ឯតទហោសិ: ‘វិប្បសន្នានិ ខោ រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស ឥន្ទ្រិយានិ, បរិសុទ្ធោ ឆវិវណ្ណោ បរិយោទាតោ, មា ហេវ ខោ រាជា មហាសុទស្សនោ កាលមកាសីៜតិ រាជានំ មហាសុទស្សនំ ឯតទវោច: ‘ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ នគរសហស្សានិ កុសាវតីរាជធានិប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។

ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ បាសាទសហស្សានិ ធម្មបាសាទប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ កូដាគារសហស្សានិ មហាវិយូហកូដាគារប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ បល្លង្កសហស្សានិ សោវណ្ណមយានិ រូបិយមយានិ ទន្តមយានិ សារមយានិ គោនកត្ថតានិ បដិកត្ថតានិ បដលិកត្ថតានិ កទលិមិគបវរបច្ចត្ថរណានិ សៅត្តរច្ឆទានិ ឧភតោលោហិតកូបធានានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ, ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ នាគសហស្សានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ ឧបោសថនាគរាជប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ អស្សសហស្សានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ វលាហកអស្សរាជប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ រថសហស្សានិ សីហចម្មបរិវារានិ ព្យគ្ឃចម្មបរិវារានិ ទីបិចម្មបរិវារានិ បណ្ឌុកម្ពលបរិវារានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ វេជយន្តរថប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ មណិសហស្សានិ មណិរតនប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ ឥត្ថិសហស្សានិ ឥត្ថិរតនប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ គហបតិសហស្សានិ គហបតិរតនប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ ខត្តិយសហស្សានិ អនុយន្តានិ បរិណាយករតនប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ ធេនុសហស្សានិ ទុហសន្ទនានិ កំសូបធារណានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ វត្ថកោដិសហស្សានិ ខោមសុខុមានំ កប្បាសិកសុខុមានំ កោសេយ្យសុខុមានំ កម្ពលសុខុមានំ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ, ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ ថាលិបាកសហស្សានិ សាយំ បាតំ ភត្តាភិហារោ អភិហរិយតិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ ជនេហិ ជីវិតេ អបេក្ខំ ករោហីៜតិ។

ឯវំ វុត្តេ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ សុភទ្ទំ ទេវិំ ឯតទវោច: ‘ទីឃរត្តំ ខោ មំ ត្វំ, ទេវិ, ឥដ្ឋេហិ កន្តេហិ បិយេហិ មនាបេហិ សមុទាចរិត្ថ; អថ ច បន មំ ត្វំ បច្ឆិមេ កាលេ អនិដ្ឋេហិ អកន្តេហិ អប្បិយេហិ អមនាបេហិ សមុទាចរសីៜតិ។

‘កថំ ចរហិ តំ, ទេវ, សមុទាចរាមីៜតិ?

‘ឯវំ ខោ មំ ត្វំ, ទេវិ, សមុទាចរ: “សព្ពេហេវ, ទេវ, បិយេហិ មនាបេហិ នានាភាវោ វិនាភាវោ អញ្ញថាភាវោ, មា ខោ ត្វំ, ទេវ, សាបេក្ខោ កាលមកាសិ, ទុក្ខា សាបេក្ខស្ស កាលង្កិរិយា, គរហិតា ច សាបេក្ខស្ស កាលង្កិរិយា។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ នគរសហស្សានិ កុសាវតីរាជធានិប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ បាសាទសហស្សានិ ធម្មបាសាទប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ កូដាគារសហស្សានិ មហាវិយូហកូដាគារប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ បល្លង្កសហស្សានិ សោវណ្ណមយានិ រូបិយមយានិ ទន្តមយានិ សារមយានិ គោនកត្ថតានិ បដិកត្ថតានិ បដលិកត្ថតានិ កទលិមិគបវរបច្ចត្ថរណានិ សៅត្តរច្ឆទានិ ឧភតោលោហិតកូបធានានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ នាគសហស្សានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ ឧបោសថនាគរាជប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ អស្សសហស្សានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ វលាហកអស្សរាជប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ រថសហស្សានិ សីហចម្មបរិវារានិ ព្យគ្ឃចម្មបរិវារានិ ទីបិចម្មបរិវារានិ បណ្ឌុកម្ពលបរិវារានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ វេជយន្តរថប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ មណិសហស្សានិ មណិរតនប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ ឥត្ថិសហស្សានិ សុភទ្ទាទេវិប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ គហបតិសហស្សានិ គហបតិរតនប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ ខត្តិយសហស្សានិ អនុយន្តានិ បរិណាយករតនប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ ធេនុសហស្សានិ ទុហសន្ទនានិ កំសូបធារណានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ វត្ថកោដិសហស្សានិ ខោមសុខុមានំ កប្បាសិកសុខុមានំ កោសេយ្យសុខុមានំ កម្ពលសុខុមានំ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ ថាលិបាកសហស្សានិ សាយំ បាតំ ភត្តាភិហារោ អភិហរិយតិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសី”ៜតិ។

ឯវំ វុត្តេ, អានន្ទ, សុភទ្ទា ទេវី បរោទិ អស្សូនិ បវត្តេសិ។ អថ ខោ, អានន្ទ, សុភទ្ទា ទេវី អស្សូនិ បុញ្ឆិត្វា រាជានំ មហាសុទស្សនំ ឯតទវោច: ‘សព្ពេហេវ, ទេវ, បិយេហិ មនាបេហិ នានាភាវោ វិនាភាវោ អញ្ញថាភាវោ, មា ខោ ត្វំ, ទេវ, សាបេក្ខោ កាលមកាសិ, ទុក្ខា សាបេក្ខស្ស កាលង្កិរិយា, គរហិតា ច សាបេក្ខស្ស កាលង្កិរិយា។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ នគរសហស្សានិ កុសាវតីរាជធានិប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ បាសាទសហស្សានិ ធម្មបាសាទប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ កូដាគារសហស្សានិ មហាវិយូហកូដាគារប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ បល្លង្កសហស្សានិ សោវណ្ណមយានិ រូបិយមយានិ ទន្តមយានិ សារមយានិ គោនកត្ថតានិ បដិកត្ថតានិ បដលិកត្ថតានិ កទលិមិគបវរបច្ចត្ថរណានិ សៅត្តរច្ឆទានិ ឧភតោលោហិតកូបធានានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ នាគសហស្សានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ ឧបោសថនាគរាជប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ អស្សសហស្សានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ វលាហកអស្សរាជប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ, ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ រថសហស្សានិ សីហចម្មបរិវារានិ ព្យគ្ឃចម្មបរិវារានិ ទីបិចម្មបរិវារានិ បណ្ឌុកម្ពលបរិវារានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ វេជយន្តរថប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ មណិសហស្សានិ មណិរតនប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ ឥត្ថិសហស្សានិ ឥត្ថិរតនប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ, ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ គហបតិសហស្សានិ គហបតិរតនប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ ខត្តិយសហស្សានិ អនុយន្តានិ បរិណាយករតនប្បមុខានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ ធេនុសហស្សានិ ទុហសន្ទនានិ កំសូបធារណានិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ វត្ថកោដិសហស្សានិ ខោមសុខុមានំ កប្បាសិកសុខុមានំ កោសេយ្យសុខុមានំ កម្ពលសុខុមានំ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសិ។ ឥមានិ តេ, ទេវ, ចតុរាសីតិ ថាលិបាកសហស្សានិ សាយំ បាតំ ភត្តាភិហារោ អភិហរិយតិ។ ឯត្ថ, ទេវ, ឆន្ទំ បជហ ជីវិតេ អបេក្ខំ មាកាសីៜតិ។

៨។ ព្រហ្មលោកូបគម

អថ ខោ, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ ន ចិរស្សេវ កាលមកាសិ។ សេយ្យថាបិ, អានន្ទ, គហបតិស្ស វា គហបតិបុត្តស្ស វា មនុញ្ញំ ភោជនំ ភុត្តាវិស្ស ភត្តសម្មទោ ហោតិ; ឯវមេវ ខោ, អានន្ទ, រញ្ញោ មហាសុទស្សនស្ស មារណន្តិកា វេទនា អហោសិ។

កាលង្កតោ ច, អានន្ទ, រាជា មហាសុទស្សនោ សុគតិំ ព្រហ្មលោកំ ឧបបជ្ជិ។ រាជា, អានន្ទ, មហាសុទស្សនោ ចតុរាសីតិ វស្សសហស្សានិ កុមារកីឡំ កីឡិ។ ចតុរាសីតិ វស្សសហស្សានិ ឱបរជ្ឹ ការេសិ។ ចតុរាសីតិ វស្សសហស្សានិ រជ្ឹ ការេសិ។ ចតុរាសីតិ វស្សសហស្សានិ គិហិភូតោ ធម្មេ បាសាទេ ព្រហ្មចរិយំ ចរិ។ សោ ចត្តារោ ព្រហ្មវិហារេ ភាវេត្វា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា ព្រហ្មលោកូបគោ អហោសិ។

សិយា ខោ បនានន្ទ, ឯវមស្ស: ‘អញ្ញោ នូន តេន សមយេន រាជា មហាសុទស្សនោ អហោសីៜតិ, ន ខោ បនេតំ, អានន្ទ, ឯវំ ទដ្ឋព្ពំ។ អហំ តេន សមយេន រាជា មហាសុទស្សនោ អហោសិំ។

មម តានិ ចតុរាសីតិ នគរសហស្សានិ កុសាវតីរាជធានិប្បមុខានិ, មម តានិ ចតុរាសីតិ បាសាទសហស្សានិ ធម្មបាសាទប្បមុខានិ, មម តានិ ចតុរាសីតិ កូដាគារសហស្សានិ មហាវិយូហកូដាគារប្បមុខានិ, មម តានិ ចតុរាសីតិ បល្លង្កសហស្សានិ សោវណ្ណមយានិ រូបិយមយានិ ទន្តមយានិ សារមយានិ គោនកត្ថតានិ បដិកត្ថតានិ បដលិកត្ថតានិ កទលិមិគបវរបច្ចត្ថរណានិ សៅត្តរច្ឆទានិ ឧភតោលោហិតកូបធានានិ, មម តានិ ចតុរាសីតិ នាគសហស្សានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ ឧបោសថនាគរាជប្បមុខានិ, មម តានិ ចតុរាសីតិ អស្សសហស្សានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ វលាហកអស្សរាជប្បមុខានិ, មម តានិ ចតុរាសីតិ រថសហស្សានិ សីហចម្មបរិវារានិ ព្យគ្ឃចម្មបរិវារានិ ទីបិចម្មបរិវារានិ បណ្ឌុកម្ពលបរិវារានិ សោវណ្ណាលង្ការានិ សោវណ្ណធជានិ ហេមជាលបដិច្ឆន្នានិ វេជយន្តរថប្បមុខានិ, មម តានិ ចតុរាសីតិ មណិសហស្សានិ មណិរតនប្បមុខានិ, មម តានិ ចតុរាសីតិ ឥត្ថិសហស្សានិ សុភទ្ទាទេវិប្បមុខានិ, មម តានិ ចតុរាសីតិ គហបតិសហស្សានិ គហបតិរតនប្បមុខានិ, មម តានិ ចតុរាសីតិ ខត្តិយសហស្សានិ អនុយន្តានិ បរិណាយករតនប្បមុខានិ, មម តានិ ចតុរាសីតិ ធេនុសហស្សានិ ទុហសន្ទនានិ កំសូបធារណានិ, មម តានិ ចតុរាសីតិ វត្ថកោដិសហស្សានិ ខោមសុខុមានំ កប្បាសិកសុខុមានំ កោសេយ្យសុខុមានំ កម្ពលសុខុមានំ, មម តានិ ចតុរាសីតិ ថាលិបាកសហស្សានិ សាយំ បាតំ ភត្តាភិហារោ អភិហរិយិត្ថ។

តេសំ ខោ បនានន្ទ, ចតុរាសីតិនគរសហស្សានំ ឯកញ្ញេវ តំ នគរំ ហោតិ, យំ តេន សមយេន អជ្ឈាវសាមិ យទិទំ កុសាវតី រាជធានី។ តេសំ ខោ បនានន្ទ, ចតុរាសីតិ បាសាទសហស្សានំ ឯកោយេវ សោ បាសាទោ ហោតិ, យំ តេន សមយេន អជ្ឈាវសាមិ យទិទំ ធម្មោ បាសាទោ។ តេសំ ខោ បនានន្ទ, ចតុរាសីតិ កូដាគារសហស្សានំ ឯកញ្ញេវ តំ កូដាគារំ ហោតិ, យំ តេន សមយេន អជ្ឈាវសាមិ យទិទំ មហាវិយូហំ កូដាគារំ។ តេសំ ខោ បនានន្ទ, ចតុរាសីតិ បល្លង្កសហស្សានំ ឯកោយេវ សោ បល្លង្កោ ហោតិ, យំ តេន សមយេន បរិភុញ្ជាមិ យទិទំ សោវណ្ណមយោ វា រូបិយមយោ វា ទន្តមយោ វា សារមយោ វា។ តេសំ ខោ បនានន្ទ, ចតុរាសីតិ នាគសហស្សានំ ឯកោយេវ សោ នាគោ ហោតិ, យំ តេន សមយេន អភិរុហាមិ យទិទំ ឧបោសថោ នាគរាជា។ តេសំ ខោ បនានន្ទ, ចតុរាសីតិ អស្សសហស្សានំ ឯកោយេវ សោ អស្សោ ហោតិ, យំ តេន សមយេន អភិរុហាមិ យទិទំ វលាហកោ អស្សរាជា។ តេសំ ខោ បនានន្ទ, ចតុរាសីតិ រថសហស្សានំ ឯកោយេវ សោ រថោ ហោតិ, យំ តេន សមយេន អភិរុហាមិ យទិទំ វេជយន្តរថោ។ តេសំ ខោ បនានន្ទ, ចតុរាសីតិ ឥត្ថិសហស្សានំ ឯកាយេវ សា ឥត្ថី ហោតិ, យា តេន សមយេន បច្ចុបដ្ឋាតិ ខត្តិយានី វា វេស្សិនី វា។ តេសំ ខោ បនានន្ទ, ចតុរាសីតិ វត្ថកោដិសហស្សានំ ឯកំយេវ តំ ទុស្សយុគំ ហោតិ, យំ តេន សមយេន បរិទហាមិ ខោមសុខុមំ វា កប្បាសិកសុខុមំ វា កោសេយ្យសុខុមំ វា កម្ពលសុខុមំ វា។ តេសំ ខោ បនានន្ទ, ចតុរាសីតិ ថាលិបាកសហស្សានំ ឯកោយេវ សោ ថាលិបាកោ ហោតិ, យតោ នាឡិកោទនបរមំ ភុញ្ជាមិ តទុបិយញ្ច សូបេយ្យំ។

បស្សានន្ទ, សព្ពេតេ សង្ខារា អតីតា និរុទ្ធា វិបរិណតា។ ឯវំ អនិច្ចា ខោ, អានន្ទ, សង្ខារា; ឯវំ អទ្ធុវា ខោ, អានន្ទ, សង្ខារា; ឯវំ អនស្សាសិកា ខោ, អានន្ទ, សង្ខារា។ យាវញ្ចិទំ, អានន្ទ, អលមេវ សព្ពសង្ខារេសុ និព្ពិន្ទិតុំ, អលំ វិរជ្ជិតុំ, អលំ វិមុច្ចិតុំ។

ឆក្ខត្តុំ ខោ បនាហំ, អានន្ទ, អភិជានាមិ ឥមស្មិំ បទេសេ សរីរំ និក្ខិបិតំ, តញ្ច ខោ រាជាវ សមានោ ចក្កវត្តី ធម្មិកោ ធម្មរាជា ចាតុរន្តោ វិជិតាវី ជនបទត្ថាវរិយប្បត្តោ សត្តរតនសមន្នាគតោ, អយំ សត្តមោ សរីរនិក្ខេបោ។ ន ខោ បនាហំ, អានន្ទ, តំ បទេសំ សមនុបស្សាមិ សទេវកេ លោកេ សមារកេ សព្រហ្មកេ សស្សមណព្រាហ្មណិយា បជាយ សទេវមនុស្សាយ យត្ថ តថាគតោ អដ្ឋមំ សរីរំ និក្ខិបេយ្យា”តិ។

ឥទមវោច ភគវា។ ឥទំ វត្វាន សុគតោ អថាបរំ ឯតទវោច សត្ថា:

“អនិច្ចា វត សង្ខារា, ឧប្បាទវយធម្មិនោ; ឧប្បជ្ជិត្វា និរុជ្ឈន្តិ, តេសំ វូបសមោ សុខោ”តិ។

មហាសុទស្សនសុត្តំ និដ្ឋិតំ ចតុត្ថំ។