Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ದೀಘನಿಕಾಯ • Dīghanikāya

    ೪. ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸುತ್ತಂ

    4. Mahāsudassanasuttaṃ

    ೨೪೧. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕುಸಿನಾರಾಯಂ ವಿಹರತಿ ಉಪವತ್ತನೇ ಮಲ್ಲಾನಂ ಸಾಲವನೇ ಅನ್ತರೇನ ಯಮಕಸಾಲಾನಂ ಪರಿನಿಬ್ಬಾನಸಮಯೇ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಮಾ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಖುದ್ದಕನಗರಕೇ ಉಜ್ಜಙ್ಗಲನಗರಕೇ ಸಾಖಾನಗರಕೇ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯಿ। ಸನ್ತಿ, ಭನ್ತೇ, ಅಞ್ಞಾನಿ ಮಹಾನಗರಾನಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚಮ್ಪಾ, ರಾಜಗಹಂ, ಸಾವತ್ಥಿ, ಸಾಕೇತಂ, ಕೋಸಮ್ಬೀ, ಬಾರಾಣಸೀ; ಏತ್ಥ ಭಗವಾ ಪರಿನಿಬ್ಬಾಯತು। ಏತ್ಥ ಬಹೂ ಖತ್ತಿಯಮಹಾಸಾಲಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಾಸಾಲಾ ಗಹಪತಿಮಹಾಸಾಲಾ ತಥಾಗತೇ ಅಭಿಪ್ಪಸನ್ನಾ, ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಸರೀರಪೂಜಂ ಕರಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ।

    241. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kusinārāyaṃ viharati upavattane mallānaṃ sālavane antarena yamakasālānaṃ parinibbānasamaye. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mā, bhante, bhagavā imasmiṃ khuddakanagarake ujjaṅgalanagarake sākhānagarake parinibbāyi. Santi, bhante, aññāni mahānagarāni. Seyyathidaṃ – campā, rājagahaṃ, sāvatthi, sāketaṃ, kosambī, bārāṇasī; ettha bhagavā parinibbāyatu. Ettha bahū khattiyamahāsālā brāhmaṇamahāsālā gahapatimahāsālā tathāgate abhippasannā, te tathāgatassa sarīrapūjaṃ karissantī’’ti.

    ೨೪೨. ‘‘ಮಾ ಹೇವಂ, ಆನನ್ದ, ಅವಚ; ಮಾ ಹೇವಂ, ಆನನ್ದ, ಅವಚ – ಖುದ್ದಕನಗರಕಂ ಉಜ್ಜಙ್ಗಲನಗರಕಂ ಸಾಖಾನಗರಕ’’ನ್ತಿ।

    242. ‘‘Mā hevaṃ, ānanda, avaca; mā hevaṃ, ānanda, avaca – khuddakanagarakaṃ ujjaṅgalanagarakaṃ sākhānagaraka’’nti.

    ಕುಸಾವತೀರಾಜಧಾನೀ

    Kusāvatīrājadhānī

    ‘‘ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ನಾಮ ಅಹೋಸಿ ಖತ್ತಿಯೋ ಮುದ್ಧಾವಸಿತ್ತೋ 1 ಚಾತುರನ್ತೋ ವಿಜಿತಾವೀ ಜನಪದತ್ಥಾವರಿಯಪ್ಪತ್ತೋ । ರಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಅಯಂ ಕುಸಿನಾರಾ ಕುಸಾವತೀ ನಾಮ ರಾಜಧಾನೀ ಅಹೋಸಿ। ಪುರತ್ಥಿಮೇನ ಚ ಪಚ್ಛಿಮೇನ ಚ ದ್ವಾದಸಯೋಜನಾನಿ ಆಯಾಮೇನ, ಉತ್ತರೇನ ಚ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಚ ಸತ್ತಯೋಜನಾನಿ ವಿತ್ಥಾರೇನ। ಕುಸಾವತೀ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಧಾನೀ ಇದ್ಧಾ ಚೇವ ಅಹೋಸಿ ಫೀತಾ ಚ ಬಹುಜನಾ ಚ ಆಕಿಣ್ಣಮನುಸ್ಸಾ ಚ ಸುಭಿಕ್ಖಾ ಚ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆನನ್ದ , ದೇವಾನಂ ಆಳಕಮನ್ದಾ ನಾಮ ರಾಜಧಾನೀ ಇದ್ಧಾ ಚೇವ ಹೋತಿ ಫೀತಾ ಚ 2 ಬಹುಜನಾ ಚ ಆಕಿಣ್ಣಯಕ್ಖಾ ಚ ಸುಭಿಕ್ಖಾ ಚ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಕುಸಾವತೀ ರಾಜಧಾನೀ ಇದ್ಧಾ ಚೇವ ಅಹೋಸಿ ಫೀತಾ ಚ ಬಹುಜನಾ ಚ ಆಕಿಣ್ಣಮನುಸ್ಸಾ ಚ ಸುಭಿಕ್ಖಾ ಚ। ಕುಸಾವತೀ, ಆನನ್ದ , ರಾಜಧಾನೀ ದಸಹಿ ಸದ್ದೇಹಿ ಅವಿವಿತ್ತಾ ಅಹೋಸಿ ದಿವಾ ಚೇವ ರತ್ತಿಞ್ಚ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಹತ್ಥಿಸದ್ದೇನ ಅಸ್ಸಸದ್ದೇನ ರಥಸದ್ದೇನ ಭೇರಿಸದ್ದೇನ ಮುದಿಙ್ಗಸದ್ದೇನ ವೀಣಾಸದ್ದೇನ ಗೀತಸದ್ದೇನ ಸಙ್ಖಸದ್ದೇನ ಸಮ್ಮಸದ್ದೇನ ಪಾಣಿತಾಳಸದ್ದೇನ ‘ಅಸ್ನಾಥ ಪಿವಥ ಖಾದಥಾ’ತಿ ದಸಮೇನ ಸದ್ದೇನ।

    ‘‘Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano nāma ahosi khattiyo muddhāvasitto 3 cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto . Rañño, ānanda, mahāsudassanassa ayaṃ kusinārā kusāvatī nāma rājadhānī ahosi. Puratthimena ca pacchimena ca dvādasayojanāni āyāmena, uttarena ca dakkhiṇena ca sattayojanāni vitthārena. Kusāvatī, ānanda, rājadhānī iddhā ceva ahosi phītā ca bahujanā ca ākiṇṇamanussā ca subhikkhā ca. Seyyathāpi, ānanda , devānaṃ āḷakamandā nāma rājadhānī iddhā ceva hoti phītā ca 4 bahujanā ca ākiṇṇayakkhā ca subhikkhā ca; evameva kho, ānanda, kusāvatī rājadhānī iddhā ceva ahosi phītā ca bahujanā ca ākiṇṇamanussā ca subhikkhā ca. Kusāvatī, ānanda , rājadhānī dasahi saddehi avivittā ahosi divā ceva rattiñca, seyyathidaṃ – hatthisaddena assasaddena rathasaddena bherisaddena mudiṅgasaddena vīṇāsaddena gītasaddena saṅkhasaddena sammasaddena pāṇitāḷasaddena ‘asnātha pivatha khādathā’ti dasamena saddena.

    ‘‘ಕುಸಾವತೀ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಧಾನೀ ಸತ್ತಹಿ ಪಾಕಾರೇಹಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾ ಅಹೋಸಿ। ಏಕೋ ಪಾಕಾರೋ ಸೋವಣ್ಣಮಯೋ, ಏಕೋ ರೂಪಿಯಮಯೋ, ಏಕೋ ವೇಳುರಿಯಮಯೋ, ಏಕೋ ಫಲಿಕಮಯೋ, ಏಕೋ ಲೋಹಿತಙ್ಕಮಯೋ 5, ಏಕೋ ಮಸಾರಗಲ್ಲಮಯೋ, ಏಕೋ ಸಬ್ಬರತನಮಯೋ। ಕುಸಾವತಿಯಾ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಚತುನ್ನಂ ವಣ್ಣಾನಂ ದ್ವಾರಾನಿ ಅಹೇಸುಂ। ಏಕಂ ದ್ವಾರಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ, ಏಕಂ ರೂಪಿಯಮಯಂ, ಏಕಂ ವೇಳುರಿಯಮಯಂ, ಏಕಂ ಫಲಿಕಮಯಂ । ಏಕೇಕಸ್ಮಿಂ ದ್ವಾರೇ ಸತ್ತ ಸತ್ತ ಏಸಿಕಾ ನಿಖಾತಾ ಅಹೇಸುಂ ತಿಪೋರಿಸಙ್ಗಾ ತಿಪೋರಿಸನಿಖಾತಾ ದ್ವಾದಸಪೋರಿಸಾ ಉಬ್ಬೇಧೇನ। ಏಕಾ ಏಸಿಕಾ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ, ಏಕಾ ರೂಪಿಯಮಯಾ, ಏಕಾ ವೇಳುರಿಯಮಯಾ, ಏಕಾ ಫಲಿಕಮಯಾ, ಏಕಾ ಲೋಹಿತಙ್ಕಮಯಾ, ಏಕಾ ಮಸಾರಗಲ್ಲಮಯಾ, ಏಕಾ ಸಬ್ಬರತನಮಯಾ। ಕುಸಾವತೀ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಧಾನೀ ಸತ್ತಹಿ ತಾಲಪನ್ತೀಹಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾ ಅಹೋಸಿ। ಏಕಾ ತಾಲಪನ್ತಿ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ, ಏಕಾ ರೂಪಿಯಮಯಾ, ಏಕಾ ವೇಳುರಿಯಮಯಾ, ಏಕಾ ಫಲಿಕಮಯಾ, ಏಕಾ ಲೋಹಿತಙ್ಕಮಯಾ, ಏಕಾ ಮಸಾರಗಲ್ಲಮಯಾ, ಏಕಾ ಸಬ್ಬರತನಮಯಾ। ಸೋವಣ್ಣಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ಸೋವಣ್ಣಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ, ರೂಪಿಯಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ರೂಪಿಯಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ರೂಪಿಯಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ, ಸೋವಣ್ಣಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ವೇಳುರಿಯಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ವೇಳುರಿಯಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ, ಫಲಿಕಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ಫಲಿಕಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ಫಲಿಕಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ, ವೇಳುರಿಯಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ಲೋಹಿತಙ್ಕಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ಲೋಹಿತಙ್ಕಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ, ಮಸಾರಗಲ್ಲಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ಮಸಾರಗಲ್ಲಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ಮಸಾರಗಲ್ಲಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ, ಲೋಹಿತಙ್ಕಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ಸಬ್ಬರತನಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ಸಬ್ಬರತನಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ, ಸಬ್ಬರತನಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ತಾಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ತಾಲಪನ್ತೀನಂ ವಾತೇರಿತಾನಂ ಸದ್ದೋ ಅಹೋಸಿ ವಗ್ಗು ಚ ರಜನೀಯೋ ಚ ಖಮನೀಯೋ 6 ಚ ಮದನೀಯೋ ಚ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆನನ್ದ, ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕಸ್ಸ ತೂರಿಯಸ್ಸ ಸುವಿನೀತಸ್ಸ ಸುಪ್ಪಟಿತಾಳಿತಸ್ಸ ಸುಕುಸಲೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಹತಸ್ಸ ಸದ್ದೋ ಹೋತಿ ವಗ್ಗು ಚ ರಜನೀಯೋ ಚ ಖಮನೀಯೋ ಚ ಮದನೀಯೋ ಚ , ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ತಾಸಂ ತಾಲಪನ್ತೀನಂ ವಾತೇರಿತಾನಂ ಸದ್ದೋ ಅಹೋಸಿ ವಗ್ಗು ಚ ರಜನೀಯೋ ಚ ಖಮನೀಯೋ ಚ ಮದನೀಯೋ ಚ। ಯೇ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ತೇನ ಸಮಯೇನ ಕುಸಾವತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಧುತ್ತಾ ಅಹೇಸುಂ ಸೋಣ್ಡಾ ಪಿಪಾಸಾ, ತೇ ತಾಸಂ ತಾಲಪನ್ತೀನಂ ವಾತೇರಿತಾನಂ ಸದ್ದೇನ ಪರಿಚಾರೇಸುಂ।

    ‘‘Kusāvatī, ānanda, rājadhānī sattahi pākārehi parikkhittā ahosi. Eko pākāro sovaṇṇamayo, eko rūpiyamayo, eko veḷuriyamayo, eko phalikamayo, eko lohitaṅkamayo 7, eko masāragallamayo, eko sabbaratanamayo. Kusāvatiyā, ānanda, rājadhāniyā catunnaṃ vaṇṇānaṃ dvārāni ahesuṃ. Ekaṃ dvāraṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ, ekaṃ phalikamayaṃ . Ekekasmiṃ dvāre satta satta esikā nikhātā ahesuṃ tiporisaṅgā tiporisanikhātā dvādasaporisā ubbedhena. Ekā esikā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā, ekā lohitaṅkamayā, ekā masāragallamayā, ekā sabbaratanamayā. Kusāvatī, ānanda, rājadhānī sattahi tālapantīhi parikkhittā ahosi. Ekā tālapanti sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā, ekā lohitaṅkamayā, ekā masāragallamayā, ekā sabbaratanamayā. Sovaṇṇamayassa tālassa sovaṇṇamayo khandho ahosi, rūpiyamayāni pattāni ca phalāni ca. Rūpiyamayassa tālassa rūpiyamayo khandho ahosi, sovaṇṇamayāni pattāni ca phalāni ca. Veḷuriyamayassa tālassa veḷuriyamayo khandho ahosi, phalikamayāni pattāni ca phalāni ca. Phalikamayassa tālassa phalikamayo khandho ahosi, veḷuriyamayāni pattāni ca phalāni ca. Lohitaṅkamayassa tālassa lohitaṅkamayo khandho ahosi, masāragallamayāni pattāni ca phalāni ca. Masāragallamayassa tālassa masāragallamayo khandho ahosi, lohitaṅkamayāni pattāni ca phalāni ca. Sabbaratanamayassa tālassa sabbaratanamayo khandho ahosi, sabbaratanamayāni pattāni ca phalāni ca. Tāsaṃ kho panānanda, tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo 8 ca madanīyo ca. Seyyathāpi, ānanda, pañcaṅgikassa tūriyassa suvinītassa suppaṭitāḷitassa sukusalehi samannāhatassa saddo hoti vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca , evameva kho, ānanda, tāsaṃ tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Ye kho panānanda, tena samayena kusāvatiyā rājadhāniyā dhuttā ahesuṃ soṇḍā pipāsā, te tāsaṃ tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddena paricāresuṃ.

    ಚಕ್ಕರತನಂ

    Cakkaratanaṃ

    ೨೪೩. ‘‘ರಾಜಾ , ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಸತ್ತಹಿ ರತನೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಹೋಸಿ ಚತೂಹಿ ಚ ಇದ್ಧೀಹಿ। ಕತಮೇಹಿ ಸತ್ತಹಿ? ಇಧಾನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ತದಹುಪೋಸಥೇ ಪನ್ನರಸೇ ಸೀಸಂನ್ಹಾತಸ್ಸ ಉಪೋಸಥಿಕಸ್ಸ ಉಪರಿಪಾಸಾದವರಗತಸ್ಸ ದಿಬ್ಬಂ ಚಕ್ಕರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ ಸಹಸ್ಸಾರಂ ಸನೇಮಿಕಂ ಸನಾಭಿಕಂ ಸಬ್ಬಾಕಾರಪರಿಪೂರಂ। ದಿಸ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಸುತಂ ಖೋ ಪನೇತಂ – ‘‘ಯಸ್ಸ ರಞ್ಞೋ ಖತ್ತಿಯಸ್ಸ ಮುದ್ಧಾವಸಿತ್ತಸ್ಸ ತದಹುಪೋಸಥೇ ಪನ್ನರಸೇ ಸೀಸಂನ್ಹಾತಸ್ಸ ಉಪೋಸಥಿಕಸ್ಸ ಉಪರಿಪಾಸಾದವರಗತಸ್ಸ ದಿಬ್ಬಂ ಚಕ್ಕರತನಂ ಪಾತುಭವತಿ ಸಹಸ್ಸಾರಂ ಸನೇಮಿಕಂ ಸನಾಭಿಕಂ ಸಬ್ಬಾಕಾರಪರಿಪೂರಂ, ಸೋ ಹೋತಿ ರಾಜಾ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ’’ತಿ। ಅಸ್ಸಂ ನು ಖೋ ಅಹಂ ರಾಜಾ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ’ತಿ।

    243. ‘‘Rājā , ānanda, mahāsudassano sattahi ratanehi samannāgato ahosi catūhi ca iddhīhi. Katamehi sattahi? Idhānanda, rañño mahāsudassanassa tadahuposathe pannarase sīsaṃnhātassa uposathikassa uparipāsādavaragatassa dibbaṃ cakkaratanaṃ pāturahosi sahassāraṃ sanemikaṃ sanābhikaṃ sabbākāraparipūraṃ. Disvā rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘sutaṃ kho panetaṃ – ‘‘yassa rañño khattiyassa muddhāvasittassa tadahuposathe pannarase sīsaṃnhātassa uposathikassa uparipāsādavaragatassa dibbaṃ cakkaratanaṃ pātubhavati sahassāraṃ sanemikaṃ sanābhikaṃ sabbākāraparipūraṃ, so hoti rājā cakkavattī’’ti. Assaṃ nu kho ahaṃ rājā cakkavattī’ti.

    ೨೪೪. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ವಾಮೇನ ಹತ್ಥೇನ ಸುವಣ್ಣಭಿಙ್ಕಾರಂ ಗಹೇತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಹತ್ಥೇನ ಚಕ್ಕರತನಂ ಅಬ್ಭುಕ್ಕಿರಿ – ‘ಪವತ್ತತು ಭವಂ ಚಕ್ಕರತನಂ, ಅಭಿವಿಜಿನಾತು ಭವಂ ಚಕ್ಕರತನ’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಂ, ಆನನ್ದ, ಚಕ್ಕರತನಂ ಪುರತ್ಥಿಮಂ ದಿಸಂ ಪವತ್ತಿ 9, ಅನ್ವದೇವ 10 ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಸದ್ಧಿಂ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಯಾ ಸೇನಾಯ, ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಪದೇಸೇ ಚಕ್ಕರತನಂ ಪತಿಟ್ಠಾಸಿ, ತತ್ಥ ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ವಾಸಂ ಉಪಗಚ್ಛಿ ಸದ್ಧಿಂ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಯಾ ಸೇನಾಯ। ಯೇ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಪಟಿರಾಜಾನೋ, ತೇ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಏಹಿ ಖೋ ಮಹಾರಾಜ, ಸ್ವಾಗತಂ ತೇ ಮಹಾರಾಜ, ಸಕಂ ತೇ ಮಹಾರಾಜ, ಅನುಸಾಸ ಮಹಾರಾಜಾ’ತಿ। ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಪಾಣೋ ನ ಹನ್ತಬ್ಬೋ, ಅದಿನ್ನಂ ನ ಆದಾತಬ್ಬಂ, ಕಾಮೇಸು ಮಿಚ್ಛಾ ನ ಚರಿತಬ್ಬಾ, ಮುಸಾ ನ ಭಣಿತಬ್ಬಾ, ಮಜ್ಜಂ ನ ಪಾತಬ್ಬಂ, ಯಥಾಭುತ್ತಞ್ಚ ಭುಞ್ಜಥಾ’ತಿ । ಯೇ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ದಿಸಾಯ ಪಟಿರಾಜಾನೋ, ತೇ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಅನುಯನ್ತಾ ಅಹೇಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ತಂ, ಆನನ್ದ, ಚಕ್ಕರತನಂ ಪುರತ್ಥಿಮಂ ಸಮುದ್ದಂ ಅಜ್ಝೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಪಚ್ಚುತ್ತರಿತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣಂ ದಿಸಂ ಪವತ್ತಿ…ಪೇ॰… ದಕ್ಖಿಣಂ ಸಮುದ್ದಂ ಅಜ್ಝೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಪಚ್ಚುತ್ತರಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಿಮಂ ದಿಸಂ ಪವತ್ತಿ…ಪೇ॰… ಪಚ್ಛಿಮಂ ಸಮುದ್ದಂ ಅಜ್ಝೋಗಾಹೇತ್ವಾ ಪಚ್ಚುತ್ತರಿತ್ವಾ ಉತ್ತರಂ ದಿಸಂ ಪವತ್ತಿ, ಅನ್ವದೇವ ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಸದ್ಧಿಂ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಯಾ ಸೇನಾಯ। ಯಸ್ಮಿಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಪದೇಸೇ ಚಕ್ಕರತನಂ ಪತಿಟ್ಠಾಸಿ, ತತ್ಥ ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ವಾಸಂ ಉಪಗಚ್ಛಿ ಸದ್ಧಿಂ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಯಾ ಸೇನಾಯ। ಯೇ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಉತ್ತರಾಯ ದಿಸಾಯ ಪಟಿರಾಜಾನೋ, ತೇ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಏಹಿ ಖೋ ಮಹಾರಾಜ, ಸ್ವಾಗತಂ ತೇ ಮಹಾರಾಜ, ಸಕಂ ತೇ ಮಹಾರಾಜ, ಅನುಸಾಸ ಮಹಾರಾಜಾ’ತಿ। ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಪಾಣೋ ನ ಹನ್ತಬ್ಬೋ, ಅದಿನ್ನಂ ನ ಆದಾತಬ್ಬಂ, ಕಾಮೇಸು ಮಿಚ್ಛಾ ನ ಚರಿತಬ್ಬಾ, ಮುಸಾ ನ ಭಣಿತಬ್ಬಾ, ಮಜ್ಜಂ ನ ಪಾತಬ್ಬಂ , ಯಥಾಭುತ್ತಞ್ಚ ಭುಞ್ಜಥಾ’ತಿ। ಯೇ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಉತ್ತರಾಯ ದಿಸಾಯ ಪಟಿರಾಜಾನೋ , ತೇ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಅನುಯನ್ತಾ ಅಹೇಸುಂ।

    244. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vāmena hatthena suvaṇṇabhiṅkāraṃ gahetvā dakkhiṇena hatthena cakkaratanaṃ abbhukkiri – ‘pavattatu bhavaṃ cakkaratanaṃ, abhivijinātu bhavaṃ cakkaratana’nti. Atha kho taṃ, ānanda, cakkaratanaṃ puratthimaṃ disaṃ pavatti 11, anvadeva 12 rājā mahāsudassano saddhiṃ caturaṅginiyā senāya, yasmiṃ kho panānanda, padese cakkaratanaṃ patiṭṭhāsi, tattha rājā mahāsudassano vāsaṃ upagacchi saddhiṃ caturaṅginiyā senāya. Ye kho panānanda, puratthimāya disāya paṭirājāno, te rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘ehi kho mahārāja, svāgataṃ te mahārāja, sakaṃ te mahārāja, anusāsa mahārājā’ti. Rājā mahāsudassano evamāha – ‘pāṇo na hantabbo, adinnaṃ na ādātabbaṃ, kāmesu micchā na caritabbā, musā na bhaṇitabbā, majjaṃ na pātabbaṃ, yathābhuttañca bhuñjathā’ti . Ye kho panānanda, puratthimāya disāya paṭirājāno, te rañño mahāsudassanassa anuyantā ahesuṃ. Atha kho taṃ, ānanda, cakkaratanaṃ puratthimaṃ samuddaṃ ajjhogāhetvā paccuttaritvā dakkhiṇaṃ disaṃ pavatti…pe… dakkhiṇaṃ samuddaṃ ajjhogāhetvā paccuttaritvā pacchimaṃ disaṃ pavatti…pe… pacchimaṃ samuddaṃ ajjhogāhetvā paccuttaritvā uttaraṃ disaṃ pavatti, anvadeva rājā mahāsudassano saddhiṃ caturaṅginiyā senāya. Yasmiṃ kho panānanda, padese cakkaratanaṃ patiṭṭhāsi, tattha rājā mahāsudassano vāsaṃ upagacchi saddhiṃ caturaṅginiyā senāya. Ye kho panānanda, uttarāya disāya paṭirājāno, te rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘ehi kho mahārāja, svāgataṃ te mahārāja, sakaṃ te mahārāja, anusāsa mahārājā’ti. Rājā mahāsudassano evamāha – ‘pāṇo na hantabbo, adinnaṃ na ādātabbaṃ, kāmesu micchā na caritabbā, musā na bhaṇitabbā, majjaṃ na pātabbaṃ , yathābhuttañca bhuñjathā’ti. Ye kho panānanda, uttarāya disāya paṭirājāno , te rañño mahāsudassanassa anuyantā ahesuṃ.

    ೨೪೫. ‘‘ಅಥ ಖೋ ತಂ, ಆನನ್ದ, ಚಕ್ಕರತನಂ ಸಮುದ್ದಪರಿಯನ್ತಂ ಪಥವಿಂ ಅಭಿವಿಜಿನಿತ್ವಾ ಕುಸಾವತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಅನ್ತೇಪುರದ್ವಾರೇ ಅತ್ಥಕರಣಪಮುಖೇ ಅಕ್ಖಾಹತಂ ಮಞ್ಞೇ ಅಟ್ಠಾಸಿ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಅನ್ತೇಪುರಂ ಉಪಸೋಭಯಮಾನಂ। ರಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಚಕ್ಕರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ।

    245. ‘‘Atha kho taṃ, ānanda, cakkaratanaṃ samuddapariyantaṃ pathaviṃ abhivijinitvā kusāvatiṃ rājadhāniṃ paccāgantvā rañño mahāsudassanassa antepuradvāre atthakaraṇapamukhe akkhāhataṃ maññe aṭṭhāsi rañño mahāsudassanassa antepuraṃ upasobhayamānaṃ. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ cakkaratanaṃ pāturahosi.

    ಹತ್ಥಿರತನಂ

    Hatthiratanaṃ

    ೨೪೬. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಹತ್ಥಿರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ ಸಬ್ಬಸೇತೋ ಸತ್ತಪ್ಪತಿಟ್ಠೋ ಇದ್ಧಿಮಾ ವೇಹಾಸಙ್ಗಮೋ ಉಪೋಸಥೋ ನಾಮ ನಾಗರಾಜಾ। ತಂ ದಿಸ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದಿ – ‘ಭದ್ದಕಂ ವತ ಭೋ ಹತ್ಥಿಯಾನಂ, ಸಚೇ ದಮಥಂ ಉಪೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಂ, ಆನನ್ದ, ಹತ್ಥಿರತನಂ – ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಗನ್ಧಹತ್ಥಾಜಾನಿಯೋ ದೀಘರತ್ತಂ ಸುಪರಿದನ್ತೋ, ಏವಮೇವ ದಮಥಂ ಉಪಗಚ್ಛಿ। ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ತಮೇವ ಹತ್ಥಿರತನಂ ವೀಮಂಸಮಾನೋ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಸಮುದ್ದಪರಿಯನ್ತಂ ಪಥವಿಂ ಅನುಯಾಯಿತ್ವಾ ಕುಸಾವತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತ್ವಾ ಪಾತರಾಸಮಕಾಸಿ। ರಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಹತ್ಥಿರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ।

    246. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa hatthiratanaṃ pāturahosi sabbaseto sattappatiṭṭho iddhimā vehāsaṅgamo uposatho nāma nāgarājā. Taṃ disvā rañño mahāsudassanassa cittaṃ pasīdi – ‘bhaddakaṃ vata bho hatthiyānaṃ, sace damathaṃ upeyyā’ti. Atha kho taṃ, ānanda, hatthiratanaṃ – seyyathāpi nāma gandhahatthājāniyo dīgharattaṃ suparidanto, evameva damathaṃ upagacchi. Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano tameva hatthiratanaṃ vīmaṃsamāno pubbaṇhasamayaṃ abhiruhitvā samuddapariyantaṃ pathaviṃ anuyāyitvā kusāvatiṃ rājadhāniṃ paccāgantvā pātarāsamakāsi. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ hatthiratanaṃ pāturahosi.

    ಅಸ್ಸರತನಂ

    Assaratanaṃ

    ೨೪೭. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಅಸ್ಸರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ ಸಬ್ಬಸೇತೋ ಕಾಳಸೀಸೋ ಮುಞ್ಜಕೇಸೋ ಇದ್ಧಿಮಾ ವೇಹಾಸಙ್ಗಮೋ ವಲಾಹಕೋ ನಾಮ ಅಸ್ಸರಾಜಾ। ತಂ ದಿಸ್ವಾ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಪಸೀದಿ – ‘ಭದ್ದಕಂ ವತ ಭೋ ಅಸ್ಸಯಾನಂ ಸಚೇ ದಮಥಂ ಉಪೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಂ , ಆನನ್ದ, ಅಸ್ಸರತನಂ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಭದ್ದೋ ಅಸ್ಸಾಜಾನಿಯೋ ದೀಘರತ್ತಂ ಸುಪರಿದನ್ತೋ, ಏವಮೇವ ದಮಥಂ ಉಪಗಚ್ಛಿ। ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ತಮೇವ ಅಸ್ಸರತನಂ ವೀಮಂಸಮಾನೋ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಸಮುದ್ದಪರಿಯನ್ತಂ ಪಥವಿಂ ಅನುಯಾಯಿತ್ವಾ ಕುಸಾವತಿಂ ರಾಜಧಾನಿಂ ಪಚ್ಚಾಗನ್ತ್ವಾ ಪಾತರಾಸಮಕಾಸಿ। ರಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಅಸ್ಸರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ।

    247. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa assaratanaṃ pāturahosi sabbaseto kāḷasīso muñjakeso iddhimā vehāsaṅgamo valāhako nāma assarājā. Taṃ disvā rañño mahāsudassanassa cittaṃ pasīdi – ‘bhaddakaṃ vata bho assayānaṃ sace damathaṃ upeyyā’ti. Atha kho taṃ , ānanda, assaratanaṃ seyyathāpi nāma bhaddo assājāniyo dīgharattaṃ suparidanto, evameva damathaṃ upagacchi. Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano tameva assaratanaṃ vīmaṃsamāno pubbaṇhasamayaṃ abhiruhitvā samuddapariyantaṃ pathaviṃ anuyāyitvā kusāvatiṃ rājadhāniṃ paccāgantvā pātarāsamakāsi. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ assaratanaṃ pāturahosi.

    ಮಣಿರತನಂ

    Maṇiratanaṃ

    ೨೪೮. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಮಣಿರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ। ಸೋ ಅಹೋಸಿ ಮಣಿ ವೇಳುರಿಯೋ ಸುಭೋ ಜಾತಿಮಾ ಅಟ್ಠಂಸೋ ಸುಪರಿಕಮ್ಮಕತೋ ಅಚ್ಛೋ ವಿಪ್ಪಸನ್ನೋ ಅನಾವಿಲೋ ಸಬ್ಬಾಕಾರಸಮ್ಪನ್ನೋ। ತಸ್ಸ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಮಣಿರತನಸ್ಸ ಆಭಾ ಸಮನ್ತಾ ಯೋಜನಂ ಫುಟಾ ಅಹೋಸಿ। ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ತಮೇವ ಮಣಿರತನಂ ವೀಮಂಸಮಾನೋ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ ಸೇನಂ ಸನ್ನಯ್ಹಿತ್ವಾ ಮಣಿಂ ಧಜಗ್ಗಂ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ರತ್ತನ್ಧಕಾರತಿಮಿಸಾಯ ಪಾಯಾಸಿ। ಯೇ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಸಮನ್ತಾ ಗಾಮಾ ಅಹೇಸುಂ, ತೇ ತೇನೋಭಾಸೇನ ಕಮ್ಮನ್ತೇ ಪಯೋಜೇಸುಂ ದಿವಾತಿ ಮಞ್ಞಮಾನಾ। ರಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಮಣಿರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ।

    248. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa maṇiratanaṃ pāturahosi. So ahosi maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato accho vippasanno anāvilo sabbākārasampanno. Tassa kho panānanda, maṇiratanassa ābhā samantā yojanaṃ phuṭā ahosi. Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano tameva maṇiratanaṃ vīmaṃsamāno caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā maṇiṃ dhajaggaṃ āropetvā rattandhakāratimisāya pāyāsi. Ye kho panānanda, samantā gāmā ahesuṃ, te tenobhāsena kammante payojesuṃ divāti maññamānā. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ maṇiratanaṃ pāturahosi.

    ಇತ್ಥಿರತನಂ

    Itthiratanaṃ

    ೨೪೯. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಇತ್ಥಿರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ ಅಭಿರೂಪಾ ದಸ್ಸನೀಯಾ ಪಾಸಾದಿಕಾ ಪರಮಾಯ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತಾ ನಾತಿದೀಘಾ ನಾತಿರಸ್ಸಾ ನಾತಿಕಿಸಾ ನಾತಿಥೂಲಾ ನಾತಿಕಾಳಿಕಾ ನಾಚ್ಚೋದಾತಾ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಾ ಮಾನುಸಿವಣ್ಣಂ 13 ಅಪ್ಪತ್ತಾ ದಿಬ್ಬವಣ್ಣಂ। ತಸ್ಸ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಇತ್ಥಿರತನಸ್ಸ ಏವರೂಪೋ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ತೂಲಪಿಚುನೋ ವಾ ಕಪ್ಪಾಸಪಿಚುನೋ ವಾ। ತಸ್ಸ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಇತ್ಥಿರತನಸ್ಸ ಸೀತೇ ಉಣ್ಹಾನಿ ಗತ್ತಾನಿ ಹೋನ್ತಿ, ಉಣ್ಹೇ ಸೀತಾನಿ। ತಸ್ಸ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಇತ್ಥಿರತನಸ್ಸ ಕಾಯತೋ ಚನ್ದನಗನ್ಧೋ ವಾಯತಿ, ಮುಖತೋ ಉಪ್ಪಲಗನ್ಧೋ। ತಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಇತ್ಥಿರತನಂ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಪುಬ್ಬುಟ್ಠಾಯಿನೀ ಅಹೋಸಿ ಪಚ್ಛಾನಿಪಾತಿನೀ ಕಿಙ್ಕಾರಪಟಿಸ್ಸಾವಿನೀ ಮನಾಪಚಾರಿನೀ ಪಿಯವಾದಿನೀ। ತಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಇತ್ಥಿರತನಂ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಮನಸಾಪಿ ನೋ ಅತಿಚರಿ 14, ಕುತೋ ಪನ ಕಾಯೇನ। ರಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಇತ್ಥಿರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ।

    249. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa itthiratanaṃ pāturahosi abhirūpā dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā nātidīghā nātirassā nātikisā nātithūlā nātikāḷikā nāccodātā atikkantā mānusivaṇṇaṃ 15 appattā dibbavaṇṇaṃ. Tassa kho panānanda, itthiratanassa evarūpo kāyasamphasso hoti, seyyathāpi nāma tūlapicuno vā kappāsapicuno vā. Tassa kho panānanda, itthiratanassa sīte uṇhāni gattāni honti, uṇhe sītāni. Tassa kho panānanda, itthiratanassa kāyato candanagandho vāyati, mukhato uppalagandho. Taṃ kho panānanda, itthiratanaṃ rañño mahāsudassanassa pubbuṭṭhāyinī ahosi pacchānipātinī kiṅkārapaṭissāvinī manāpacārinī piyavādinī. Taṃ kho panānanda, itthiratanaṃ rājānaṃ mahāsudassanaṃ manasāpi no aticari 16, kuto pana kāyena. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ itthiratanaṃ pāturahosi.

    ಗಹಪತಿರತನಂ

    Gahapatiratanaṃ

    ೨೫೦. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಗಹಪತಿರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ। ತಸ್ಸ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕಜಂ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖು ಪಾತುರಹೋಸಿ ಯೇನ ನಿಧಿಂ ಪಸ್ಸತಿ ಸಸ್ಸಾಮಿಕಮ್ಪಿ ಅಸ್ಸಾಮಿಕಮ್ಪಿ। ಸೋ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕೋ ತ್ವಂ, ದೇವ, ಹೋಹಿ, ಅಹಂ ತೇ ಧನೇನ ಧನಕರಣೀಯಂ ಕರಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ತಮೇವ ಗಹಪತಿರತನಂ ವೀಮಂಸಮಾನೋ ನಾವಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಮಜ್ಝೇ ಗಙ್ಗಾಯ ನದಿಯಾ ಸೋತಂ ಓಗಾಹಿತ್ವಾ ಗಹಪತಿರತನಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಅತ್ಥೋ ಮೇ, ಗಹಪತಿ, ಹಿರಞ್ಞಸುವಣ್ಣೇನಾ’ತಿ। ‘ತೇನ ಹಿ, ಮಹಾರಾಜ, ಏಕಂ ತೀರಂ ನಾವಾ ಉಪೇತೂ’ತಿ। ‘ಇಧೇವ ಮೇ, ಗಹಪತಿ, ಅತ್ಥೋ ಹಿರಞ್ಞಸುವಣ್ಣೇನಾ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ತಂ, ಆನನ್ದ, ಗಹಪತಿರತನಂ ಉಭೋಹಿ ಹತ್ಥೇಹಿ ಉದಕಂ ಓಮಸಿತ್ವಾ ಪೂರಂ ಹಿರಞ್ಞಸುವಣ್ಣಸ್ಸ ಕುಮ್ಭಿಂ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಅಲಮೇತ್ತಾವತಾ ಮಹಾರಾಜ, ಕತಮೇತ್ತಾವತಾ ಮಹಾರಾಜ, ಪೂಜಿತಮೇತ್ತಾವತಾ ಮಹಾರಾಜಾ’ತಿ? ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಲಮೇತ್ತಾವತಾ ಗಹಪತಿ, ಕತಮೇತ್ತಾವತಾ ಗಹಪತಿ, ಪೂಜಿತಮೇತ್ತಾವತಾ ಗಹಪತೀ’ತಿ। ರಞ್ಞೋ , ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಗಹಪತಿರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ।

    250. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa gahapatiratanaṃ pāturahosi. Tassa kammavipākajaṃ dibbacakkhu pāturahosi yena nidhiṃ passati sassāmikampi assāmikampi. So rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘appossukko tvaṃ, deva, hohi, ahaṃ te dhanena dhanakaraṇīyaṃ karissāmī’ti. Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano tameva gahapatiratanaṃ vīmaṃsamāno nāvaṃ abhiruhitvā majjhe gaṅgāya nadiyā sotaṃ ogāhitvā gahapatiratanaṃ etadavoca – ‘attho me, gahapati, hiraññasuvaṇṇenā’ti. ‘Tena hi, mahārāja, ekaṃ tīraṃ nāvā upetū’ti. ‘Idheva me, gahapati, attho hiraññasuvaṇṇenā’ti. Atha kho taṃ, ānanda, gahapatiratanaṃ ubhohi hatthehi udakaṃ omasitvā pūraṃ hiraññasuvaṇṇassa kumbhiṃ uddharitvā rājānaṃ mahāsudassanaṃ etadavoca – ‘alamettāvatā mahārāja, katamettāvatā mahārāja, pūjitamettāvatā mahārājā’ti? Rājā mahāsudassano evamāha – ‘alamettāvatā gahapati, katamettāvatā gahapati, pūjitamettāvatā gahapatī’ti. Rañño , ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ gahapatiratanaṃ pāturahosi.

    ಪರಿಣಾಯಕರತನಂ

    Pariṇāyakaratanaṃ

    ೨೫೧. ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಪರಿಣಾಯಕರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ ಪಣ್ಡಿತೋ ವಿಯತ್ತೋ ಮೇಧಾವೀ ಪಟಿಬಲೋ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಉಪಯಾಪೇತಬ್ಬಂ ಉಪಯಾಪೇತುಂ, ಅಪಯಾಪೇತಬ್ಬಂ ಅಪಯಾಪೇತುಂ, ಠಪೇತಬ್ಬಂ ಠಪೇತುಂ। ಸೋ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕೋ ತ್ವಂ, ದೇವ, ಹೋಹಿ, ಅಹಮನುಸಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ರಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏವರೂಪಂ ಪರಿಣಾಯಕರತನಂ ಪಾತುರಹೋಸಿ।

    251. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa pariṇāyakaratanaṃ pāturahosi paṇḍito viyatto medhāvī paṭibalo rājānaṃ mahāsudassanaṃ upayāpetabbaṃ upayāpetuṃ, apayāpetabbaṃ apayāpetuṃ, ṭhapetabbaṃ ṭhapetuṃ. So rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘appossukko tvaṃ, deva, hohi, ahamanusāsissāmī’ti. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ pariṇāyakaratanaṃ pāturahosi.

    ‘‘ರಾಜಾ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಇಮೇಹಿ ಸತ್ತಹಿ ರತನೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಹೋಸಿ।

    ‘‘Rājā, ānanda, mahāsudassano imehi sattahi ratanehi samannāgato ahosi.

    ಚತುಇದ್ಧಿಸಮನ್ನಾಗತೋ

    Catuiddhisamannāgato

    ೨೫೨. ‘‘ರಾಜಾ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಚತೂಹಿ ಇದ್ಧೀಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಹೋಸಿ। ಕತಮಾಹಿ ಚತೂಹಿ ಇದ್ಧೀಹಿ? ಇಧಾನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಅಭಿರೂಪೋ ಅಹೋಸಿ ದಸ್ಸನೀಯೋ ಪಾಸಾದಿಕೋ ಪರಮಾಯ ವಣ್ಣಪೋಕ್ಖರತಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅತಿವಿಯ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ। ರಾಜಾ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಇಮಾಯ ಪಠಮಾಯ ಇದ್ಧಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಹೋಸಿ।

    252. ‘‘Rājā, ānanda, mahāsudassano catūhi iddhīhi samannāgato ahosi. Katamāhi catūhi iddhīhi? Idhānanda, rājā mahāsudassano abhirūpo ahosi dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato ativiya aññehi manussehi. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāya paṭhamāya iddhiyā samannāgato ahosi.

    ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ದೀಘಾಯುಕೋ ಅಹೋಸಿ ಚಿರಟ್ಠಿತಿಕೋ ಅತಿವಿಯ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ। ರಾಜಾ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಇಮಾಯ ದುತಿಯಾಯ ಇದ್ಧಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಹೋಸಿ।

    ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano dīghāyuko ahosi ciraṭṭhitiko ativiya aññehi manussehi. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāya dutiyāya iddhiyā samannāgato ahosi.

    ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಅಪ್ಪಾಬಾಧೋ ಅಹೋಸಿ ಅಪ್ಪಾತಙ್ಕೋ ಸಮವೇಪಾಕಿನಿಯಾ ಗಹಣಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ನಾತಿಸೀತಾಯ ನಾಚ್ಚುಣ್ಹಾಯ ಅತಿವಿಯ ಅಞ್ಞೇಹಿ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ। ರಾಜಾ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಇಮಾಯ ತತಿಯಾಯ ಇದ್ಧಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಹೋಸಿ।

    ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano appābādho ahosi appātaṅko samavepākiniyā gahaṇiyā samannāgato nātisītāya nāccuṇhāya ativiya aññehi manussehi. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāya tatiyāya iddhiyā samannāgato ahosi.

    ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ , ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾನಂ ಪಿಯೋ ಅಹೋಸಿ ಮನಾಪೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆನನ್ದ, ಪಿತಾ ಪುತ್ತಾನಂ ಪಿಯೋ ಹೋತಿ ಮನಾಪೋ, ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾನಂ ಪಿಯೋ ಅಹೋಸಿ ಮನಾಪೋ। ರಞ್ಞೋಪಿ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ಪಿಯಾ ಅಹೇಸುಂ ಮನಾಪಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆನನ್ದ, ಪಿತು ಪುತ್ತಾ ಪಿಯಾ ಹೋನ್ತಿ ಮನಾಪಾ, ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋಪಿ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ಪಿಯಾ ಅಹೇಸುಂ ಮನಾಪಾ।

    ‘‘Puna caparaṃ , ānanda, rājā mahāsudassano brāhmaṇagahapatikānaṃ piyo ahosi manāpo. Seyyathāpi, ānanda, pitā puttānaṃ piyo hoti manāpo, evameva kho, ānanda, rājā mahāsudassano brāhmaṇagahapatikānaṃ piyo ahosi manāpo. Raññopi, ānanda, mahāsudassanassa brāhmaṇagahapatikā piyā ahesuṃ manāpā. Seyyathāpi, ānanda, pitu puttā piyā honti manāpā, evameva kho, ānanda, raññopi mahāsudassanassa brāhmaṇagahapatikā piyā ahesuṃ manāpā.

    ‘‘ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಯಾ ಸೇನಾಯ ಉಯ್ಯಾನಭೂಮಿಂ ನಿಯ್ಯಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಅತರಮಾನೋ, ದೇವ, ಯಾಹಿ, ಯಥಾ ತಂ ಮಯಂ ಚಿರತರಂ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ। ರಾಜಾಪಿ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಸಾರಥಿಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಅತರಮಾನೋ, ಸಾರಥಿ, ರಥಂ ಪೇಸೇಹಿ, ಯಥಾ ಅಹಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕೇ ಚಿರತರಂ ಪಸ್ಸೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ। ರಾಜಾ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಇಮಾಯ ಚತುತ್ಥಿಯಾ 17 ಇದ್ಧಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಹೋಸಿ। ರಾಜಾ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಇಮಾಹಿ ಚತೂಹಿ ಇದ್ಧೀಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಅಹೋಸಿ।

    ‘‘Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano caturaṅginiyā senāya uyyānabhūmiṃ niyyāsi. Atha kho, ānanda, brāhmaṇagahapatikā rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘ataramāno, deva, yāhi, yathā taṃ mayaṃ cirataraṃ passeyyāmā’ti. Rājāpi, ānanda, mahāsudassano sārathiṃ āmantesi – ‘ataramāno, sārathi, rathaṃ pesehi, yathā ahaṃ brāhmaṇagahapatike cirataraṃ passeyya’nti. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāya catutthiyā 18 iddhiyā samannāgato ahosi. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāhi catūhi iddhīhi samannāgato ahosi.

    ಧಮ್ಮಪಾಸಾದಪೋಕ್ಖರಣೀ

    Dhammapāsādapokkharaṇī

    ೨೫೩. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಯಂನೂನಾಹಂ ಇಮಾಸು ತಾಲನ್ತರಿಕಾಸು ಧನುಸತೇ ಧನುಸತೇ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯೋ ಮಾಪೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ।

    253. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ imāsu tālantarikāsu dhanusate dhanusate pokkharaṇiyo māpeyya’nti.

    ‘‘ಮಾಪೇಸಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ತಾಸು ತಾಲನ್ತರಿಕಾಸು ಧನುಸತೇ ಧನುಸತೇ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯೋ। ತಾ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಪೋಕ್ಖರಣಿಯೋ ಚತುನ್ನಂ ವಣ್ಣಾನಂ ಇಟ್ಠಕಾಹಿ ಚಿತಾ ಅಹೇಸುಂ – ಏಕಾ ಇಟ್ಠಕಾ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ, ಏಕಾ ರೂಪಿಯಮಯಾ, ಏಕಾ ವೇಳುರಿಯಮಯಾ, ಏಕಾ ಫಲಿಕಮಯಾ।

    ‘‘Māpesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tāsu tālantarikāsu dhanusate dhanusate pokkharaṇiyo. Tā kho panānanda, pokkharaṇiyo catunnaṃ vaṇṇānaṃ iṭṭhakāhi citā ahesuṃ – ekā iṭṭhakā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā.

    ‘‘ತಾಸು ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಪೋಕ್ಖರಣೀಸು ಚತ್ತಾರಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸೋಪಾನಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಚತುನ್ನಂ ವಣ್ಣಾನಂ, ಏಕಂ ಸೋಪಾನಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ ಏಕಂ ರೂಪಿಯಮಯಂ ಏಕಂ ವೇಳುರಿಯಮಯಂ ಏಕಂ ಫಲಿಕಮಯಂ। ಸೋವಣ್ಣಮಯಸ್ಸ ಸೋಪಾನಸ್ಸ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ, ರೂಪಿಯಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ರೂಪಿಯಮಯಸ್ಸ ಸೋಪಾನಸ್ಸ ರೂಪಿಯಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ, ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ವೇಳುರಿಯಮಯಸ್ಸ ಸೋಪಾನಸ್ಸ ವೇಳುರಿಯಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ, ಫಲಿಕಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ಫಲಿಕಮಯಸ್ಸ ಸೋಪಾನಸ್ಸ ಫಲಿಕಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ, ವೇಳುರಿಯಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ತಾ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಪೋಕ್ಖರಣಿಯೋ ದ್ವೀಹಿ ವೇದಿಕಾಹಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾ ಅಹೇಸುಂ ಏಕಾ ವೇದಿಕಾ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ, ಏಕಾ ರೂಪಿಯಮಯಾ। ಸೋವಣ್ಣಮಯಾಯ ವೇದಿಕಾಯ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ, ರೂಪಿಯಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ರೂಪಿಯಮಯಾಯ ವೇದಿಕಾಯ ರೂಪಿಯಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ, ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ , ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಯಂನೂನಾಹಂ ಇಮಾಸು ಪೋಕ್ಖರಣೀಸು ಏವರೂಪಂ ಮಾಲಂ ರೋಪಾಪೇಯ್ಯಂ ಉಪ್ಪಲಂ ಪದುಮಂ ಕುಮುದಂ ಪುಣ್ಡರೀಕಂ ಸಬ್ಬೋತುಕಂ ಸಬ್ಬಜನಸ್ಸ ಅನಾವಟ’ನ್ತಿ। ರೋಪಾಪೇಸಿ ಖೋ , ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ತಾಸು ಪೋಕ್ಖರಣೀಸು ಏವರೂಪಂ ಮಾಲಂ ಉಪ್ಪಲಂ ಪದುಮಂ ಕುಮುದಂ ಪುಣ್ಡರೀಕಂ ಸಬ್ಬೋತುಕಂ ಸಬ್ಬಜನಸ್ಸ ಅನಾವಟಂ।

    ‘‘Tāsu kho panānanda, pokkharaṇīsu cattāri cattāri sopānāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ, ekaṃ sopānaṃ sovaṇṇamayaṃ ekaṃ rūpiyamayaṃ ekaṃ veḷuriyamayaṃ ekaṃ phalikamayaṃ. Sovaṇṇamayassa sopānassa sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ, rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayassa sopānassa rūpiyamayā thambhā ahesuṃ, sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Veḷuriyamayassa sopānassa veḷuriyamayā thambhā ahesuṃ, phalikamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Phalikamayassa sopānassa phalikamayā thambhā ahesuṃ, veḷuriyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Tā kho panānanda, pokkharaṇiyo dvīhi vedikāhi parikkhittā ahesuṃ ekā vedikā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā. Sovaṇṇamayāya vedikāya sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ, rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayāya vedikāya rūpiyamayā thambhā ahesuṃ, sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Atha kho, ānanda , rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ imāsu pokkharaṇīsu evarūpaṃ mālaṃ ropāpeyyaṃ uppalaṃ padumaṃ kumudaṃ puṇḍarīkaṃ sabbotukaṃ sabbajanassa anāvaṭa’nti. Ropāpesi kho , ānanda, rājā mahāsudassano tāsu pokkharaṇīsu evarūpaṃ mālaṃ uppalaṃ padumaṃ kumudaṃ puṇḍarīkaṃ sabbotukaṃ sabbajanassa anāvaṭaṃ.

    ೨೫೪. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಯಂನೂನಾಹಂ ಇಮಾಸಂ ಪೋಕ್ಖರಣೀನಂ ತೀರೇ ನ್ಹಾಪಕೇ ಪುರಿಸೇ ಠಪೇಯ್ಯಂ, ಯೇ ಆಗತಾಗತಂ ಜನಂ ನ್ಹಾಪೇಸ್ಸನ್ತೀ’ತಿ। ಠಪೇಸಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ತಾಸಂ ಪೋಕ್ಖರಣೀನಂ ತೀರೇ ನ್ಹಾಪಕೇ ಪುರಿಸೇ, ಯೇ ಆಗತಾಗತಂ ಜನಂ ನ್ಹಾಪೇಸುಂ।

    254. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ imāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre nhāpake purise ṭhapeyyaṃ, ye āgatāgataṃ janaṃ nhāpessantī’ti. Ṭhapesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre nhāpake purise, ye āgatāgataṃ janaṃ nhāpesuṃ.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಯಂನೂನಾಹಂ ಇಮಾಸಂ ಪೋಕ್ಖರಣೀನಂ ತೀರೇ ಏವರೂಪಂ ದಾನಂ ಪಟ್ಠಪೇಯ್ಯಂ – ಅನ್ನಂ ಅನ್ನಟ್ಠಿಕಸ್ಸ 19, ಪಾನಂ ಪಾನಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ವತ್ಥಂ ವತ್ಥಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ಯಾನಂ ಯಾನಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ಸಯನಂ ಸಯನಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ಇತ್ಥಿಂ ಇತ್ಥಿಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ಹಿರಞ್ಞಂ ಹಿರಞ್ಞಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ಸುವಣ್ಣಂ ಸುವಣ್ಣಟ್ಠಿಕಸ್ಸಾ’ತಿ। ಪಟ್ಠಪೇಸಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ತಾಸಂ ಪೋಕ್ಖರಣೀನಂ ತೀರೇ ಏವರೂಪಂ ದಾನಂ – ಅನ್ನಂ ಅನ್ನಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ಪಾನಂ ಪಾನಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ವತ್ಥಂ ವತ್ಥಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ಯಾನಂ ಯಾನಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ಸಯನಂ ಸಯನಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ಇತ್ಥಿಂ ಇತ್ಥಿಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ಹಿರಞ್ಞಂ ಹಿರಞ್ಞಟ್ಠಿಕಸ್ಸ, ಸುವಣ್ಣಂ ಸುವಣ್ಣಟ್ಠಿಕಸ್ಸ।

    ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ imāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre evarūpaṃ dānaṃ paṭṭhapeyyaṃ – annaṃ annaṭṭhikassa 20, pānaṃ pānaṭṭhikassa, vatthaṃ vatthaṭṭhikassa, yānaṃ yānaṭṭhikassa, sayanaṃ sayanaṭṭhikassa, itthiṃ itthiṭṭhikassa, hiraññaṃ hiraññaṭṭhikassa, suvaṇṇaṃ suvaṇṇaṭṭhikassā’ti. Paṭṭhapesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre evarūpaṃ dānaṃ – annaṃ annaṭṭhikassa, pānaṃ pānaṭṭhikassa, vatthaṃ vatthaṭṭhikassa, yānaṃ yānaṭṭhikassa, sayanaṃ sayanaṭṭhikassa, itthiṃ itthiṭṭhikassa, hiraññaṃ hiraññaṭṭhikassa, suvaṇṇaṃ suvaṇṇaṭṭhikassa.

    ೨೫೫. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಹಪತಿಕಾ ಪಹೂತಂ ಸಾಪತೇಯ್ಯಂ ಆದಾಯ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಇದಂ, ದೇವ, ಪಹೂತಂ ಸಾಪತೇಯ್ಯಂ ದೇವಞ್ಞೇವ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಆಭತಂ, ತಂ ದೇವೋ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹತೂ’ತಿ। ‘ಅಲಂ ಭೋ, ಮಮಪಿದಂ ಪಹೂತಂ ಸಾಪತೇಯ್ಯಂ ಧಮ್ಮಿಕೇನ ಬಲಿನಾ ಅಭಿಸಙ್ಖತಂ, ತಞ್ಚ ವೋ ಹೋತು, ಇತೋ ಚ ಭಿಯ್ಯೋ ಹರಥಾ’ತಿ। ತೇ ರಞ್ಞಾ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಪಕ್ಕಮ್ಮ ಏವಂ ಸಮಚಿನ್ತೇಸುಂ – ‘ನ ಖೋ ಏತಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪತಿರೂಪಂ, ಯಂ ಮಯಂ ಇಮಾನಿ ಸಾಪತೇಯ್ಯಾನಿ ಪುನದೇವ ಸಕಾನಿ ಘರಾನಿ ಪಟಿಹರೇಯ್ಯಾಮ। ಯಂನೂನ ಮಯಂ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ಮಾಪೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ। ತೇ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ನಿವೇಸನಂ ತೇ ದೇವ, ಮಾಪೇಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ।

    255. ‘‘Atha kho, ānanda, brāhmaṇagahapatikā pahūtaṃ sāpateyyaṃ ādāya rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘idaṃ, deva, pahūtaṃ sāpateyyaṃ devaññeva uddissa ābhataṃ, taṃ devo paṭiggaṇhatū’ti. ‘Alaṃ bho, mamapidaṃ pahūtaṃ sāpateyyaṃ dhammikena balinā abhisaṅkhataṃ, tañca vo hotu, ito ca bhiyyo harathā’ti. Te raññā paṭikkhittā ekamantaṃ apakkamma evaṃ samacintesuṃ – ‘na kho etaṃ amhākaṃ patirūpaṃ, yaṃ mayaṃ imāni sāpateyyāni punadeva sakāni gharāni paṭihareyyāma. Yaṃnūna mayaṃ rañño mahāsudassanassa nivesanaṃ māpeyyāmā’ti. Te rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘nivesanaṃ te deva, māpessāmā’ti. Adhivāsesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tuṇhībhāvena.

    ೨೫೬. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸಕ್ಕೋ ದೇವಾನಮಿನ್ದೋ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋಪರಿವಿತಕ್ಕಮಞ್ಞಾಯ ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮಂ 21 ದೇವಪುತ್ತಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಸಮ್ಮ ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ಮಾಪೇಹಿ ಧಮ್ಮಂ ನಾಮ ಪಾಸಾದ’ನ್ತಿ। ‘ಏವಂ ಭದ್ದನ್ತವಾ’ತಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಸಕ್ಕಸ್ಸ ದೇವಾನಮಿನ್ದಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಾಮ ಬಲವಾ ಪುರಿಸೋ ಸಮಿಞ್ಜಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಪಸಾರೇಯ್ಯ ಪಸಾರಿತಂ ವಾ ಬಾಹಂ ಸಮಿಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಏವಮೇವ ದೇವೇಸು ತಾವತಿಂಸೇಸು ಅನ್ತರಹಿತೋ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಪುರತೋ ಪಾತುರಹೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಏತದವೋಚ – ‘ನಿವೇಸನಂ ತೇ ದೇವ, ಮಾಪೇಸ್ಸಾಮಿ ಧಮ್ಮಂ ನಾಮ ಪಾಸಾದ’ನ್ತಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನ।

    256. ‘‘Atha kho, ānanda, sakko devānamindo rañño mahāsudassanassa cetasā cetoparivitakkamaññāya vissakammaṃ 22 devaputtaṃ āmantesi – ‘ehi tvaṃ, samma vissakamma, rañño mahāsudassanassa nivesanaṃ māpehi dhammaṃ nāma pāsāda’nti. ‘Evaṃ bhaddantavā’ti kho, ānanda, vissakammo devaputto sakkassa devānamindassa paṭissutvā seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva devesu tāvatiṃsesu antarahito rañño mahāsudassanassa purato pāturahosi. Atha kho, ānanda, vissakammo devaputto rājānaṃ mahāsudassanaṃ etadavoca – ‘nivesanaṃ te deva, māpessāmi dhammaṃ nāma pāsāda’nti. Adhivāsesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tuṇhībhāvena.

    ‘‘ಮಾಪೇಸಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ವಿಸ್ಸಕಮ್ಮೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ಧಮ್ಮಂ ನಾಮ ಪಾಸಾದಂ। ಧಮ್ಮೋ, ಆನನ್ದ, ಪಾಸಾದೋ ಪುರತ್ಥಿಮೇನ ಪಚ್ಛಿಮೇನ ಚ ಯೋಜನಂ ಆಯಾಮೇನ ಅಹೋಸಿ। ಉತ್ತರೇನ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಚ ಅಡ್ಢಯೋಜನಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ। ಧಮ್ಮಸ್ಸ, ಆನನ್ದ, ಪಾಸಾದಸ್ಸ ತಿಪೋರಿಸಂ ಉಚ್ಚತರೇನ ವತ್ಥು ಚಿತಂ ಅಹೋಸಿ ಚತುನ್ನಂ ವಣ್ಣಾನಂ ಇಟ್ಠಕಾಹಿ – ಏಕಾ ಇಟ್ಠಕಾ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ, ಏಕಾ ರೂಪಿಯಮಯಾ, ಏಕಾ ವೇಳುರಿಯಮಯಾ, ಏಕಾ ಫಲಿಕಮಯಾ।

    ‘‘Māpesi kho, ānanda, vissakammo devaputto rañño mahāsudassanassa nivesanaṃ dhammaṃ nāma pāsādaṃ. Dhammo, ānanda, pāsādo puratthimena pacchimena ca yojanaṃ āyāmena ahosi. Uttarena dakkhiṇena ca aḍḍhayojanaṃ vitthārena. Dhammassa, ānanda, pāsādassa tiporisaṃ uccatarena vatthu citaṃ ahosi catunnaṃ vaṇṇānaṃ iṭṭhakāhi – ekā iṭṭhakā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā.

    ‘‘ಧಮ್ಮಸ್ಸ, ಆನನ್ದ, ಪಾಸಾದಸ್ಸ ಚತುರಾಸೀತಿ ಥಮ್ಭಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಚತುನ್ನಂ ವಣ್ಣಾನಂ – ಏಕೋ ಥಮ್ಭೋ ಸೋವಣ್ಣಮಯೋ, ಏಕೋ ರೂಪಿಯಮಯೋ, ಏಕೋ ವೇಳುರಿಯಮಯೋ, ಏಕೋ ಫಲಿಕಮಯೋ। ಧಮ್ಮೋ, ಆನನ್ದ, ಪಾಸಾದೋ ಚತುನ್ನಂ ವಣ್ಣಾನಂ ಫಲಕೇಹಿ ಸನ್ಥತೋ ಅಹೋಸಿ – ಏಕಂ ಫಲಕಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ, ಏಕಂ ರೂಪಿಯಮಯಂ, ಏಕಂ ವೇಳುರಿಯಮಯಂ, ಏಕಂ ಫಲಿಕಮಯಂ।

    ‘‘Dhammassa, ānanda, pāsādassa caturāsīti thambhasahassāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ – eko thambho sovaṇṇamayo, eko rūpiyamayo, eko veḷuriyamayo, eko phalikamayo. Dhammo, ānanda, pāsādo catunnaṃ vaṇṇānaṃ phalakehi santhato ahosi – ekaṃ phalakaṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ, ekaṃ phalikamayaṃ.

    ‘‘ಧಮ್ಮಸ್ಸ, ಆನನ್ದ, ಪಾಸಾದಸ್ಸ ಚತುವೀಸತಿ ಸೋಪಾನಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಚತುನ್ನಂ ವಣ್ಣಾನಂ – ಏಕಂ ಸೋಪಾನಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ, ಏಕಂ ರೂಪಿಯಮಯಂ, ಏಕಂ ವೇಳುರಿಯಮಯಂ, ಏಕಂ ಫಲಿಕಮಯಂ। ಸೋವಣ್ಣಮಯಸ್ಸ ಸೋಪಾನಸ್ಸ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ ರೂಪಿಯಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ರೂಪಿಯಮಯಸ್ಸ ಸೋಪಾನಸ್ಸ ರೂಪಿಯಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ವೇಳುರಿಯಮಯಸ್ಸ ಸೋಪಾನಸ್ಸ ವೇಳುರಿಯಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ ಫಲಿಕಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ಫಲಿಕಮಯಸ್ಸ ಸೋಪಾನಸ್ಸ ಫಲಿಕಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ ವೇಳುರಿಯಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ।

    ‘‘Dhammassa, ānanda, pāsādassa catuvīsati sopānāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ – ekaṃ sopānaṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ, ekaṃ phalikamayaṃ. Sovaṇṇamayassa sopānassa sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayassa sopānassa rūpiyamayā thambhā ahesuṃ sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Veḷuriyamayassa sopānassa veḷuriyamayā thambhā ahesuṃ phalikamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Phalikamayassa sopānassa phalikamayā thambhā ahesuṃ veḷuriyamayā sūciyo ca uṇhīsañca.

    ‘‘ಧಮ್ಮೇ, ಆನನ್ದ, ಪಾಸಾದೇ ಚತುರಾಸೀತಿ ಕೂಟಾಗಾರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಚತುನ್ನಂ ವಣ್ಣಾನಂ – ಏಕಂ ಕೂಟಾಗಾರಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ, ಏಕಂ ರೂಪಿಯಮಯಂ, ಏಕಂ ವೇಳುರಿಯಮಯಂ , ಏಕಂ ಫಲಿಕಮಯಂ। ಸೋವಣ್ಣಮಯೇ ಕೂಟಾಗಾರೇ ರೂಪಿಯಮಯೋ ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ, ರೂಪಿಯಮಯೇ ಕೂಟಾಗಾರೇ ಸೋವಣ್ಣಮಯೋ ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ, ವೇಳುರಿಯಮಯೇ ಕೂಟಾಗಾರೇ ದನ್ತಮಯೋ ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ, ಫಲಿಕಮಯೇ ಕೂಟಾಗಾರೇ ಸಾರಮಯೋ ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ। ಸೋವಣ್ಣಮಯಸ್ಸ ಕೂಟಾಗಾರಸ್ಸ ದ್ವಾರೇ ರೂಪಿಯಮಯೋ ತಾಲೋ ಠಿತೋ ಅಹೋಸಿ, ತಸ್ಸ ರೂಪಿಯಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ರೂಪಿಯಮಯಸ್ಸ ಕೂಟಾಗಾರಸ್ಸ ದ್ವಾರೇ ಸೋವಣ್ಣಮಯೋ ತಾಲೋ ಠಿತೋ ಅಹೋಸಿ, ತಸ್ಸ ಸೋವಣ್ಣಮಯೋ ಖನ್ಧೋ, ರೂಪಿಯಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ವೇಳುರಿಯಮಯಸ್ಸ ಕೂಟಾಗಾರಸ್ಸ ದ್ವಾರೇ ಫಲಿಕಮಯೋ ತಾಲೋ ಠಿತೋ ಅಹೋಸಿ, ತಸ್ಸ ಫಲಿಕಮಯೋ ಖನ್ಧೋ, ವೇಳುರಿಯಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ಫಲಿಕಮಯಸ್ಸ ಕೂಟಾಗಾರಸ್ಸ ದ್ವಾರೇ ವೇಳುರಿಯಮಯೋ ತಾಲೋ ಠಿತೋ ಅಹೋಸಿ, ತಸ್ಸ ವೇಳುರಿಯಮಯೋ ಖನ್ಧೋ, ಫಲಿಕಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ।

    ‘‘Dhamme, ānanda, pāsāde caturāsīti kūṭāgārasahassāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ – ekaṃ kūṭāgāraṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ , ekaṃ phalikamayaṃ. Sovaṇṇamaye kūṭāgāre rūpiyamayo pallaṅko paññatto ahosi, rūpiyamaye kūṭāgāre sovaṇṇamayo pallaṅko paññatto ahosi, veḷuriyamaye kūṭāgāre dantamayo pallaṅko paññatto ahosi, phalikamaye kūṭāgāre sāramayo pallaṅko paññatto ahosi. Sovaṇṇamayassa kūṭāgārassa dvāre rūpiyamayo tālo ṭhito ahosi, tassa rūpiyamayo khandho sovaṇṇamayāni pattāni ca phalāni ca. Rūpiyamayassa kūṭāgārassa dvāre sovaṇṇamayo tālo ṭhito ahosi, tassa sovaṇṇamayo khandho, rūpiyamayāni pattāni ca phalāni ca. Veḷuriyamayassa kūṭāgārassa dvāre phalikamayo tālo ṭhito ahosi, tassa phalikamayo khandho, veḷuriyamayāni pattāni ca phalāni ca. Phalikamayassa kūṭāgārassa dvāre veḷuriyamayo tālo ṭhito ahosi, tassa veḷuriyamayo khandho, phalikamayāni pattāni ca phalāni ca.

    ೨೫೭. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಯಂನೂನಾಹಂ ಮಹಾವಿಯೂಹಸ್ಸ ಕೂಟಾಗಾರಸ್ಸ ದ್ವಾರೇ ಸಬ್ಬಸೋವಣ್ಣಮಯಂ ತಾಲವನಂ ಮಾಪೇಯ್ಯಂ, ಯತ್ಥ ದಿವಾವಿಹಾರಂ ನಿಸೀದಿಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ। ಮಾಪೇಸಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಮಹಾವಿಯೂಹಸ್ಸ ಕೂಟಾಗಾರಸ್ಸ ದ್ವಾರೇ ಸಬ್ಬಸೋವಣ್ಣಮಯಂ ತಾಲವನಂ, ಯತ್ಥ ದಿವಾವಿಹಾರಂ ನಿಸೀದಿ। ಧಮ್ಮೋ, ಆನನ್ದ , ಪಾಸಾದೋ ದ್ವೀಹಿ ವೇದಿಕಾಹಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ, ಏಕಾ ವೇದಿಕಾ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ, ಏಕಾ ರೂಪಿಯಮಯಾ। ಸೋವಣ್ಣಮಯಾಯ ವೇದಿಕಾಯ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ, ರೂಪಿಯಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ರೂಪಿಯಮಯಾಯ ವೇದಿಕಾಯ ರೂಪಿಯಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ, ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ।

    257. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ mahāviyūhassa kūṭāgārassa dvāre sabbasovaṇṇamayaṃ tālavanaṃ māpeyyaṃ, yattha divāvihāraṃ nisīdissāmī’ti. Māpesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano mahāviyūhassa kūṭāgārassa dvāre sabbasovaṇṇamayaṃ tālavanaṃ, yattha divāvihāraṃ nisīdi. Dhammo, ānanda , pāsādo dvīhi vedikāhi parikkhitto ahosi, ekā vedikā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā. Sovaṇṇamayāya vedikāya sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ, rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayāya vedikāya rūpiyamayā thambhā ahesuṃ, sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca.

    ೨೫೮. ‘‘ಧಮ್ಮೋ, ಆನನ್ದ, ಪಾಸಾದೋ ದ್ವೀಹಿ ಕಿಙ್ಕಿಣಿಕಜಾಲೇಹಿ 23 ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ – ಏಕಂ ಜಾಲಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ ಏಕಂ ರೂಪಿಯಮಯಂ। ಸೋವಣ್ಣಮಯಸ್ಸ ಜಾಲಸ್ಸ ರೂಪಿಯಮಯಾ ಕಿಙ್ಕಿಣಿಕಾ ಅಹೇಸುಂ, ರೂಪಿಯಮಯಸ್ಸ ಜಾಲಸ್ಸ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಕಿಙ್ಕಿಣಿಕಾ ಅಹೇಸುಂ। ತೇಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಕಿಙ್ಕಿಣಿಕಜಾಲಾನಂ ವಾತೇರಿತಾನಂ ಸದ್ದೋ ಅಹೋಸಿ ವಗ್ಗು ಚ ರಜನೀಯೋ ಚ ಖಮನೀಯೋ ಚ ಮದನೀಯೋ ಚ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆನನ್ದ, ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕಸ್ಸ ತೂರಿಯಸ್ಸ ಸುವಿನೀತಸ್ಸ ಸುಪ್ಪಟಿತಾಳಿತಸ್ಸ ಸುಕುಸಲೇಹಿ 24 ಸಮನ್ನಾಹತಸ್ಸ ಸದ್ದೋ ಹೋತಿ, ವಗ್ಗು ಚ ರಜನೀಯೋ ಚ ಖಮನೀಯೋ ಚ ಮದನೀಯೋ ಚ, ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ತೇಸಂ ಕಿಙ್ಕಿಣಿಕಜಾಲಾನಂ ವಾತೇರಿತಾನಂ ಸದ್ದೋ ಅಹೋಸಿ ವಗ್ಗು ಚ ರಜನೀಯೋ ಚ ಖಮನೀಯೋ ಚ ಮದನೀಯೋ ಚ। ಯೇ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ತೇನ ಸಮಯೇನ ಕುಸಾವತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಧುತ್ತಾ ಅಹೇಸುಂ ಸೋಣ್ಡಾ ಪಿಪಾಸಾ, ತೇ ತೇಸಂ ಕಿಙ್ಕಿಣಿಕಜಾಲಾನಂ ವಾತೇರಿತಾನಂ ಸದ್ದೇನ ಪರಿಚಾರೇಸುಂ। ನಿಟ್ಠಿತೋ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಧಮ್ಮೋ ಪಾಸಾದೋ ದುದ್ದಿಕ್ಖೋ ಅಹೋಸಿ ಮುಸತಿ ಚಕ್ಖೂನಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆನನ್ದ, ವಸ್ಸಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮೇ ಮಾಸೇ ಸರದಸಮಯೇ ವಿದ್ಧೇ ವಿಗತವಲಾಹಕೇ ದೇವೇ ಆದಿಚ್ಚೋ ನಭಂ ಅಬ್ಭುಸ್ಸಕ್ಕಮಾನೋ 25 ದುದ್ದಿಕ್ಖೋ 26 ಹೋತಿ ಮುಸತಿ ಚಕ್ಖೂನಿ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಧಮ್ಮೋ ಪಾಸಾದೋ ದುದ್ದಿಕ್ಖೋ ಅಹೋಸಿ ಮುಸತಿ ಚಕ್ಖೂನಿ।

    258. ‘‘Dhammo, ānanda, pāsādo dvīhi kiṅkiṇikajālehi 27 parikkhitto ahosi – ekaṃ jālaṃ sovaṇṇamayaṃ ekaṃ rūpiyamayaṃ. Sovaṇṇamayassa jālassa rūpiyamayā kiṅkiṇikā ahesuṃ, rūpiyamayassa jālassa sovaṇṇamayā kiṅkiṇikā ahesuṃ. Tesaṃ kho panānanda, kiṅkiṇikajālānaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Seyyathāpi, ānanda, pañcaṅgikassa tūriyassa suvinītassa suppaṭitāḷitassa sukusalehi 28 samannāhatassa saddo hoti, vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca, evameva kho, ānanda, tesaṃ kiṅkiṇikajālānaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Ye kho panānanda, tena samayena kusāvatiyā rājadhāniyā dhuttā ahesuṃ soṇḍā pipāsā, te tesaṃ kiṅkiṇikajālānaṃ vāteritānaṃ saddena paricāresuṃ. Niṭṭhito kho panānanda, dhammo pāsādo duddikkho ahosi musati cakkhūni. Seyyathāpi, ānanda, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve ādicco nabhaṃ abbhussakkamāno 29 duddikkho 30 hoti musati cakkhūni; evameva kho, ānanda, dhammo pāsādo duddikkho ahosi musati cakkhūni.

    ೨೫೯. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಯಂನೂನಾಹಂ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪಾಸಾದಸ್ಸ ಪುರತೋ ಧಮ್ಮಂ ನಾಮ ಪೋಕ್ಖರಣಿಂ ಮಾಪೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ। ಮಾಪೇಸಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪಾಸಾದಸ್ಸ ಪುರತೋ ಧಮ್ಮಂ ನಾಮ ಪೋಕ್ಖರಣಿಂ। ಧಮ್ಮಾ, ಆನನ್ದ, ಪೋಕ್ಖರಣೀ ಪುರತ್ಥಿಮೇನ ಪಚ್ಛಿಮೇನ ಚ ಯೋಜನಂ ಆಯಾಮೇನ ಅಹೋಸಿ, ಉತ್ತರೇನ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಚ ಅಡ್ಢಯೋಜನಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ। ಧಮ್ಮಾ, ಆನನ್ದ, ಪೋಕ್ಖರಣೀ ಚತುನ್ನಂ ವಣ್ಣಾನಂ ಇಟ್ಠಕಾಹಿ ಚಿತಾ ಅಹೋಸಿ – ಏಕಾ ಇಟ್ಠಕಾ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ, ಏಕಾ ರೂಪಿಯಮಯಾ, ಏಕಾ ವೇಳುರಿಯಮಯಾ, ಏಕಾ ಫಲಿಕಮಯಾ।

    259. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ dhammassa pāsādassa purato dhammaṃ nāma pokkharaṇiṃ māpeyya’nti. Māpesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano dhammassa pāsādassa purato dhammaṃ nāma pokkharaṇiṃ. Dhammā, ānanda, pokkharaṇī puratthimena pacchimena ca yojanaṃ āyāmena ahosi, uttarena dakkhiṇena ca aḍḍhayojanaṃ vitthārena. Dhammā, ānanda, pokkharaṇī catunnaṃ vaṇṇānaṃ iṭṭhakāhi citā ahosi – ekā iṭṭhakā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā.

    ‘‘ಧಮ್ಮಾಯ, ಆನನ್ದ, ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ಚತುವೀಸತಿ ಸೋಪಾನಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಚತುನ್ನಂ ವಣ್ಣಾನಂ – ಏಕಂ ಸೋಪಾನಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ, ಏಕಂ ರೂಪಿಯಮಯಂ, ಏಕಂ ವೇಳುರಿಯಮಯಂ, ಏಕಂ ಫಲಿಕಮಯಂ। ಸೋವಣ್ಣಮಯಸ್ಸ ಸೋಪಾನಸ್ಸ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ ರೂಪಿಯಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ರೂಪಿಯಮಯಸ್ಸ ಸೋಪಾನಸ್ಸ ರೂಪಿಯಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ವೇಳುರಿಯಮಯಸ್ಸ ಸೋಪಾನಸ್ಸ ವೇಳುರಿಯಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ ಫಲಿಕಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ಫಲಿಕಮಯಸ್ಸ ಸೋಪಾನಸ್ಸ ಫಲಿಕಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ ವೇಳುರಿಯಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ।

    ‘‘Dhammāya, ānanda, pokkharaṇiyā catuvīsati sopānāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ – ekaṃ sopānaṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ, ekaṃ phalikamayaṃ. Sovaṇṇamayassa sopānassa sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayassa sopānassa rūpiyamayā thambhā ahesuṃ sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Veḷuriyamayassa sopānassa veḷuriyamayā thambhā ahesuṃ phalikamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Phalikamayassa sopānassa phalikamayā thambhā ahesuṃ veḷuriyamayā sūciyo ca uṇhīsañca.

    ‘‘ಧಮ್ಮಾ, ಆನನ್ದ, ಪೋಕ್ಖರಣೀ ದ್ವೀಹಿ ವೇದಿಕಾಹಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾ ಅಹೋಸಿ – ಏಕಾ ವೇದಿಕಾ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ, ಏಕಾ ರೂಪಿಯಮಯಾ। ಸೋವಣ್ಣಮಯಾಯ ವೇದಿಕಾಯ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ ರೂಪಿಯಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ। ರೂಪಿಯಮಯಾಯ ವೇದಿಕಾಯ ರೂಪಿಯಮಯಾ ಥಮ್ಭಾ ಅಹೇಸುಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ ಸೂಚಿಯೋ ಚ ಉಣ್ಹೀಸಞ್ಚ।

    ‘‘Dhammā, ānanda, pokkharaṇī dvīhi vedikāhi parikkhittā ahosi – ekā vedikā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā. Sovaṇṇamayāya vedikāya sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayāya vedikāya rūpiyamayā thambhā ahesuṃ sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca.

    ‘‘ಧಮ್ಮಾ, ಆನನ್ದ, ಪೋಕ್ಖರಣೀ ಸತ್ತಹಿ ತಾಲಪನ್ತೀಹಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಾ ಅಹೋಸಿ – ಏಕಾ ತಾಲಪನ್ತಿ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾ, ಏಕಾ ರೂಪಿಯಮಯಾ, ಏಕಾ ವೇಳುರಿಯಮಯಾ, ಏಕಾ ಫಲಿಕಮಯಾ, ಏಕಾ ಲೋಹಿತಙ್ಕಮಯಾ, ಏಕಾ ಮಸಾರಗಲ್ಲಮಯಾ, ಏಕಾ ಸಬ್ಬರತನಮಯಾ। ಸೋವಣ್ಣಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ಸೋವಣ್ಣಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ ರೂಪಿಯಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ರೂಪಿಯಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ರೂಪಿಯಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ವೇಳುರಿಯಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ವೇಳುರಿಯಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ ಫಲಿಕಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ಫಲಿಕಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ಫಲಿಕಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ ವೇಳುರಿಯಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ಲೋಹಿತಙ್ಕಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ಲೋಹಿತಙ್ಕಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ ಮಸಾರಗಲ್ಲಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ಮಸಾರಗಲ್ಲಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ಮಸಾರಗಲ್ಲಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ ಲೋಹಿತಙ್ಕಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ಸಬ್ಬರತನಮಯಸ್ಸ ತಾಲಸ್ಸ ಸಬ್ಬರತನಮಯೋ ಖನ್ಧೋ ಅಹೋಸಿ, ಸಬ್ಬರತನಮಯಾನಿ ಪತ್ತಾನಿ ಚ ಫಲಾನಿ ಚ। ತಾಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ತಾಲಪನ್ತೀನಂ ವಾತೇರಿತಾನಂ ಸದ್ದೋ ಅಹೋಸಿ, ವಗ್ಗು ಚ ರಜನೀಯೋ ಚ ಖಮನೀಯೋ ಚ ಮದನೀಯೋ ಚ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆನನ್ದ, ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕಸ್ಸ ತೂರಿಯಸ್ಸ ಸುವಿನೀತಸ್ಸ ಸುಪ್ಪಟಿತಾಳಿತಸ್ಸ ಸುಕುಸಲೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಹತಸ್ಸ ಸದ್ದೋ ಹೋತಿ ವಗ್ಗು ಚ ರಜನೀಯೋ ಚ ಖಮನೀಯೋ ಚ ಮದನೀಯೋ ಚ, ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ತಾಸಂ ತಾಲಪನ್ತೀನಂ ವಾತೇರಿತಾನಂ ಸದ್ದೋ ಅಹೋಸಿ ವಗ್ಗು ಚ ರಜನೀಯೋ ಚ ಖಮನೀಯೋ ಚ ಮದನೀಯೋ ಚ। ಯೇ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ತೇನ ಸಮಯೇನ ಕುಸಾವತಿಯಾ ರಾಜಧಾನಿಯಾ ಧುತ್ತಾ ಅಹೇಸುಂ ಸೋಣ್ಡಾ ಪಿಪಾಸಾ, ತೇ ತಾಸಂ ತಾಲಪನ್ತೀನಂ ವಾತೇರಿತಾನಂ ಸದ್ದೇನ ಪರಿಚಾರೇಸುಂ।

    ‘‘Dhammā, ānanda, pokkharaṇī sattahi tālapantīhi parikkhittā ahosi – ekā tālapanti sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā, ekā lohitaṅkamayā, ekā masāragallamayā, ekā sabbaratanamayā. Sovaṇṇamayassa tālassa sovaṇṇamayo khandho ahosi rūpiyamayāni pattāni ca phalāni ca. Rūpiyamayassa tālassa rūpiyamayo khandho ahosi sovaṇṇamayāni pattāni ca phalāni ca. Veḷuriyamayassa tālassa veḷuriyamayo khandho ahosi phalikamayāni pattāni ca phalāni ca. Phalikamayassa tālassa phalikamayo khandho ahosi veḷuriyamayāni pattāni ca phalāni ca. Lohitaṅkamayassa tālassa lohitaṅkamayo khandho ahosi masāragallamayāni pattāni ca phalāni ca. Masāragallamayassa tālassa masāragallamayo khandho ahosi lohitaṅkamayāni pattāni ca phalāni ca. Sabbaratanamayassa tālassa sabbaratanamayo khandho ahosi, sabbaratanamayāni pattāni ca phalāni ca. Tāsaṃ kho panānanda, tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi, vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Seyyathāpi, ānanda, pañcaṅgikassa tūriyassa suvinītassa suppaṭitāḷitassa sukusalehi samannāhatassa saddo hoti vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca, evameva kho, ānanda, tāsaṃ tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Ye kho panānanda, tena samayena kusāvatiyā rājadhāniyā dhuttā ahesuṃ soṇḍā pipāsā, te tāsaṃ tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddena paricāresuṃ.

    ‘‘ನಿಟ್ಠಿತೇ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಧಮ್ಮೇ ಪಾಸಾದೇ ನಿಟ್ಠಿತಾಯ ಧಮ್ಮಾಯ ಚ ಪೋಕ್ಖರಣಿಯಾ ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ‘ಯೇ 31 ತೇನ ಸಮಯೇನ ಸಮಣೇಸು ವಾ ಸಮಣಸಮ್ಮತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಸು ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸಮ್ಮತಾ’, ತೇ ಸಬ್ಬಕಾಮೇಹಿ ಸನ್ತಪ್ಪೇತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ಪಾಸಾದಂ ಅಭಿರುಹಿ।

    ‘‘Niṭṭhite kho panānanda, dhamme pāsāde niṭṭhitāya dhammāya ca pokkharaṇiyā rājā mahāsudassano ‘ye 32 tena samayena samaṇesu vā samaṇasammatā brāhmaṇesu vā brāhmaṇasammatā’, te sabbakāmehi santappetvā dhammaṃ pāsādaṃ abhiruhi.

    ಪಠಮಭಾಣವಾರೋ।

    Paṭhamabhāṇavāro.

    ಝಾನಸಮ್ಪತ್ತಿ

    Jhānasampatti

    ೨೬೦. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಕಿಸ್ಸ ನು ಖೋ ಮೇ ಇದಂ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ಫಲಂ ಕಿಸ್ಸ ಕಮ್ಮಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ, ಯೇನಾಹಂ ಏತರಹಿ ಏವಂಮಹಿದ್ಧಿಕೋ ಏವಂಮಹಾನುಭಾವೋ’ತಿ? ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ತಿಣ್ಣಂ ಖೋ ಮೇ ಇದಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ಫಲಂ ತಿಣ್ಣಂ ಕಮ್ಮಾನಂ ವಿಪಾಕೋ, ಯೇನಾಹಂ ಏತರಹಿ ಏವಂಮಹಿದ್ಧಿಕೋ ಏವಂಮಹಾನುಭಾವೋ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ ದಾನಸ್ಸ ದಮಸ್ಸ ಸಂಯಮಸ್ಸಾ’ತಿ।

    260. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘kissa nu kho me idaṃ kammassa phalaṃ kissa kammassa vipāko, yenāhaṃ etarahi evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’ti? Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘tiṇṇaṃ kho me idaṃ kammānaṃ phalaṃ tiṇṇaṃ kammānaṃ vipāko, yenāhaṃ etarahi evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo, seyyathidaṃ dānassa damassa saṃyamassā’ti.

    ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಯೇನ ಮಹಾವಿಯೂಹಂ ಕೂಟಾಗಾರಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಹಾವಿಯೂಹಸ್ಸ ಕೂಟಾಗಾರಸ್ಸ ದ್ವಾರೇ ಠಿತೋ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ – ‘ತಿಟ್ಠ, ಕಾಮವಿತಕ್ಕ, ತಿಟ್ಠ, ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕ, ತಿಟ್ಠ, ವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕ। ಏತ್ತಾವತಾ ಕಾಮವಿತಕ್ಕ, ಏತ್ತಾವತಾ ಬ್ಯಾಪಾದವಿತಕ್ಕ, ಏತ್ತಾವತಾ ವಿಹಿಂಸಾವಿತಕ್ಕಾ’ತಿ।

    ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano yena mahāviyūhaṃ kūṭāgāraṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā mahāviyūhassa kūṭāgārassa dvāre ṭhito udānaṃ udānesi – ‘tiṭṭha, kāmavitakka, tiṭṭha, byāpādavitakka, tiṭṭha, vihiṃsāvitakka. Ettāvatā kāmavitakka, ettāvatā byāpādavitakka, ettāvatā vihiṃsāvitakkā’ti.

    ೨೬೧. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಮಹಾವಿಯೂಹಂ ಕೂಟಾಗಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಸೋವಣ್ಣಮಯೇ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹಾಸಿ। ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮ್ಪಸಾದನಂ ಚೇತಸೋ ಏಕೋದಿಭಾವಂ ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರಂ ಸಮಾಧಿಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹಾಸಿ। ಪೀತಿಯಾ ಚ ವಿರಾಗಾ ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಚ ವಿಹಾಸಿ, ಸತೋ ಚ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ಸುಖಞ್ಚ ಕಾಯೇನ ಪಟಿಸಂವೇದೇಸಿ, ಯಂ ತಂ ಅರಿಯಾ ಆಚಿಕ್ಖನ್ತಿ – ‘ಉಪೇಕ್ಖಕೋ ಸತಿಮಾ ಸುಖವಿಹಾರೀ’ತಿ ತತಿಯಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹಾಸಿ। ಸುಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ದುಕ್ಖಸ್ಸ ಚ ಪಹಾನಾ ಪುಬ್ಬೇವ ಸೋಮನಸ್ಸದೋಮನಸ್ಸಾನಂ ಅತ್ಥಙ್ಗಮಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸತಿಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹಾಸಿ।

    261. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano mahāviyūhaṃ kūṭāgāraṃ pavisitvā sovaṇṇamaye pallaṅke nisinno vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca vihāsi, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedesi, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi.

    ೨೬೨. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಮಹಾವಿಯೂಹಾ ಕೂಟಾಗಾರಾ ನಿಕ್ಖಮಿತ್ವಾ ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ ಕೂಟಾಗಾರಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ರೂಪಿಯಮಯೇ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹಾಸಿ। ತಥಾ ದುತಿಯಂ ತಥಾ ತತಿಯಂ ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ। ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹಾಸಿ। ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ…ಪೇ॰… ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ…ಪೇ॰… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹಾಸಿ ತಥಾ ದುತಿಯಂ ತಥಾ ತತಿಯಂ ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ। ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹಾಸಿ।

    262. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano mahāviyūhā kūṭāgārā nikkhamitvā sovaṇṇamayaṃ kūṭāgāraṃ pavisitvā rūpiyamaye pallaṅke nisinno mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi. Tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā vihāsi. Karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā vihāsi.

    ಚತುರಾಸೀತಿ ನಗರಸಹಸ್ಸಾದಿ

    Caturāsīti nagarasahassādi

    ೨೬೩. ‘‘ರಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಚತುರಾಸೀತಿ ನಗರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಕುಸಾವತೀರಾಜಧಾನಿಪ್ಪಮುಖಾನಿ; ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಾಸಾದಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಧಮ್ಮಪಾಸಾದಪ್ಪಮುಖಾನಿ; ಚತುರಾಸೀತಿ ಕೂಟಾಗಾರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಮಹಾವಿಯೂಹಕೂಟಾಗಾರಪ್ಪಮುಖಾನಿ; ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾನಿ ರೂಪಿಯಮಯಾನಿ ದನ್ತಮಯಾನಿ ಸಾರಮಯಾನಿ ಗೋನಕತ್ಥತಾನಿ ಪಟಿಕತ್ಥತಾನಿ ಪಟಲಿಕತ್ಥತಾನಿ ಕದಲಿಮಿಗಪವರಪಚ್ಚತ್ಥರಣಾನಿ ಸಉತ್ತರಚ್ಛದಾನಿ ಉಭತೋಲೋಹಿತಕೂಪಧಾನಾನಿ; ಚತುರಾಸೀತಿ ನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ಉಪೋಸಥನಾಗರಾಜಪ್ಪಮುಖಾನಿ; ಚತುರಾಸೀತಿ ಅಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ವಲಾಹಕಅಸ್ಸರಾಜಪ್ಪಮುಖಾನಿ; ಚತುರಾಸೀತಿ ರಥಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಸೀಹಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ಬ್ಯಗ್ಘಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ದೀಪಿಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ಪಣ್ಡುಕಮ್ಬಲಪರಿವಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ವೇಜಯನ್ತರಥಪ್ಪಮುಖಾನಿ; ಚತುರಾಸೀತಿ ಮಣಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಮಣಿರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ; ಚತುರಾಸೀತಿ ಇತ್ಥಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಸುಭದ್ದಾದೇವಿಪ್ಪಮುಖಾನಿ; ಚತುರಾಸೀತಿ ಗಹಪತಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಗಹಪತಿರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ; ಚತುರಾಸೀತಿ ಖತ್ತಿಯಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಅನುಯನ್ತಾನಿ ಪರಿಣಾಯಕರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ; ಚತುರಾಸೀತಿ ಧೇನುಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ದುಹಸನ್ದನಾನಿ 33 ದುಕೂಲಸನ್ದಾನಾನಿ 34 ಕಂಸೂಪಧಾರಣಾನಿ; ಚತುರಾಸೀತಿ ವತ್ಥಕೋಟಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಖೋಮಸುಖುಮಾನಂ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಸುಖುಮಾನಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಸುಖುಮಾನಂ ಕಮ್ಬಲಸುಖುಮಾನಂ ; (ರಞ್ಞೋ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ) 35 ಚತುರಾಸೀತಿ ಥಾಲಿಪಾಕಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅಹೇಸುಂ ಸಾಯಂ ಪಾತಂ ಭತ್ತಾಭಿಹಾರೋ ಅಭಿಹರಿಯಿತ್ಥ।

    263. ‘‘Rañño, ānanda, mahāsudassanassa caturāsīti nagarasahassāni ahesuṃ kusāvatīrājadhānippamukhāni; caturāsīti pāsādasahassāni ahesuṃ dhammapāsādappamukhāni; caturāsīti kūṭāgārasahassāni ahesuṃ mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni; caturāsīti pallaṅkasahassāni ahesuṃ sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni; caturāsīti nāgasahassāni ahesuṃ sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni; caturāsīti assasahassāni ahesuṃ sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni; caturāsīti rathasahassāni ahesuṃ sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni; caturāsīti maṇisahassāni ahesuṃ maṇiratanappamukhāni; caturāsīti itthisahassāni ahesuṃ subhaddādevippamukhāni; caturāsīti gahapatisahassāni ahesuṃ gahapatiratanappamukhāni; caturāsīti khattiyasahassāni ahesuṃ anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni; caturāsīti dhenusahassāni ahesuṃ duhasandanāni 36 dukūlasandānāni 37 kaṃsūpadhāraṇāni; caturāsīti vatthakoṭisahassāni ahesuṃ khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ ; (rañño, ānanda, mahāsudassanassa) 38 caturāsīti thālipākasahassāni ahesuṃ sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyittha.

    ೨೬೪. ‘‘ತೇನ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಸಮಯೇನ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಚತುರಾಸೀತಿ ನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಾಯಂ ಪಾತಂ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಇಮಾನಿ ಖೋ ಮೇ ಚತುರಾಸೀತಿ ನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಾಯಂ ಪಾತಂ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಯಂನೂನ ವಸ್ಸಸತಸ್ಸ ವಸ್ಸಸತಸ್ಸ ಅಚ್ಚಯೇನ ದ್ವೇಚತ್ತಾಲೀಸಂ ದ್ವೇಚತ್ತಾಲೀಸಂ ನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಕಿಂ ಸಕಿಂ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯು’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಪರಿಣಾಯಕರತನಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಇಮಾನಿ ಖೋ ಮೇ, ಸಮ್ಮ ಪರಿಣಾಯಕರತನ, ಚತುರಾಸೀತಿ ನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಾಯಂ ಪಾತಂ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ತೇನ ಹಿ, ಸಮ್ಮ ಪರಿಣಾಯಕರತನ, ವಸ್ಸಸತಸ್ಸ ವಸ್ಸಸತಸ್ಸ ಅಚ್ಚಯೇನ ದ್ವೇಚತ್ತಾಲೀಸಂ ದ್ವೇಚತ್ತಾಲೀಸಂ ನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಕಿಂ ಸಕಿಂ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತೂ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ದೇವಾ’ತಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಪರಿಣಾಯಕರತನಂ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಅಪರೇನ ಸಮಯೇನ ವಸ್ಸಸತಸ್ಸ ವಸ್ಸಸತಸ್ಸ ಅಚ್ಚಯೇನ ದ್ವೇಚತ್ತಾಲೀಸಂ ದ್ವೇಚತ್ತಾಲೀಸಂ ನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಕಿಂ ಸಕಿಂ ಉಪಟ್ಠಾನಂ ಆಗಮಂಸು।

    264. ‘‘Tena kho panānanda, samayena rañño mahāsudassanassa caturāsīti nāgasahassāni sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ āgacchanti. Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘imāni kho me caturāsīti nāgasahassāni sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ āgacchanti, yaṃnūna vassasatassa vassasatassa accayena dvecattālīsaṃ dvecattālīsaṃ nāgasahassāni sakiṃ sakiṃ upaṭṭhānaṃ āgaccheyyu’nti. Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano pariṇāyakaratanaṃ āmantesi – ‘imāni kho me, samma pariṇāyakaratana, caturāsīti nāgasahassāni sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ āgacchanti, tena hi, samma pariṇāyakaratana, vassasatassa vassasatassa accayena dvecattālīsaṃ dvecattālīsaṃ nāgasahassāni sakiṃ sakiṃ upaṭṭhānaṃ āgacchantū’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, pariṇāyakaratanaṃ rañño mahāsudassanassa paccassosi. Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa aparena samayena vassasatassa vassasatassa accayena dvecattālīsaṃ dvecattālīsaṃ nāgasahassāni sakiṃ sakiṃ upaṭṭhānaṃ āgamaṃsu.

    ಸುಭದ್ದಾದೇವಿಉಪಸಙ್ಕಮನಂ

    Subhaddādeviupasaṅkamanaṃ

    ೨೬೫. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸುಭದ್ದಾಯ ದೇವಿಯಾ ಬಹುನ್ನಂ ವಸ್ಸಾನಂ ಬಹುನ್ನಂ ವಸ್ಸಸತಾನಂ ಬಹುನ್ನಂ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಂ ಅಚ್ಚಯೇನ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ಚಿರಂ ದಿಟ್ಠೋ ಖೋ ಮೇ ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ। ಯಂನೂನಾಹಂ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮೇಯ್ಯ’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸುಭದ್ದಾ ದೇವೀ ಇತ್ಥಾಗಾರಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಏಥ ತುಮ್ಹೇ ಸೀಸಾನಿ ನ್ಹಾಯಥ ಪೀತಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಪಾರುಪಥ। ಚಿರಂ ದಿಟ್ಠೋ ನೋ ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ, ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ಅಯ್ಯೇ’ತಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಇತ್ಥಾಗಾರಂ ಸುಭದ್ದಾಯ ದೇವಿಯಾ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಸೀಸಾನಿ ನ್ಹಾಯಿತ್ವಾ ಪೀತಾನಿ ವತ್ಥಾನಿ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಯೇನ ಸುಭದ್ದಾ ದೇವೀ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸುಭದ್ದಾ ದೇವೀ ಪರಿಣಾಯಕರತನಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಕಪ್ಪೇಹಿ, ಸಮ್ಮ ಪರಿಣಾಯಕರತನ, ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ ಸೇನಂ, ಚಿರಂ ದಿಟ್ಠೋ ನೋ ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ, ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ದಸ್ಸನಾಯ ಉಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ದೇವೀ’ತಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಪರಿಣಾಯಕರತನಂ ಸುಭದ್ದಾಯ ದೇವಿಯಾ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಂ ಸೇನಂ ಕಪ್ಪಾಪೇತ್ವಾ ಸುಭದ್ದಾಯ ದೇವಿಯಾ ಪಟಿವೇದೇಸಿ – ‘ಕಪ್ಪಿತಾ ಖೋ, ದೇವಿ, ಚತುರಙ್ಗಿನೀ ಸೇನಾ, ಯಸ್ಸದಾನಿ ಕಾಲಂ ಮಞ್ಞಸೀ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸುಭದ್ದಾ ದೇವೀ ಚತುರಙ್ಗಿನಿಯಾ ಸೇನಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಇತ್ಥಾಗಾರೇನ ಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಾಸಾದೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ಪಾಸಾದಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಯೇನ ಮಹಾವಿಯೂಹಂ ಕೂಟಾಗಾರಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಮಹಾವಿಯೂಹಸ್ಸ ಕೂಟಾಗಾರಸ್ಸ ದ್ವಾರಬಾಹಂ ಆಲಮ್ಬಿತ್ವಾ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಸದ್ದಂ ಸುತ್ವಾ – ‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಮಹತೋ ವಿಯ ಜನಕಾಯಸ್ಸ ಸದ್ದೋ’ತಿ ಮಹಾವಿಯೂಹಾ ಕೂಟಾಗಾರಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತೋ ಅದ್ದಸ ಸುಭದ್ದಂ ದೇವಿಂ ದ್ವಾರಬಾಹಂ ಆಲಮ್ಬಿತ್ವಾ ಠಿತಂ, ದಿಸ್ವಾನ ಸುಭದ್ದಂ ದೇವಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಏತ್ಥೇವ, ದೇವಿ, ತಿಟ್ಠ ಮಾ ಪಾವಿಸೀ’ತಿ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಅಞ್ಞತರಂ ಪುರಿಸಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘ಏಹಿ ತ್ವಂ, ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಮಹಾವಿಯೂಹಾ ಕೂಟಾಗಾರಾ ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬಸೋವಣ್ಣಮಯೇ ತಾಲವನೇ ಪಞ್ಞಪೇಹೀ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ದೇವಾ’ತಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸೋ ಪುರಿಸೋ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಮಹಾವಿಯೂಹಾ ಕೂಟಾಗಾರಾ ಸೋವಣ್ಣಮಯಂ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ನೀಹರಿತ್ವಾ ಸಬ್ಬಸೋವಣ್ಣಮಯೇ ತಾಲವನೇ ಪಞ್ಞಪೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಪಸ್ಸೇನ ಸೀಹಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇಸಿ ಪಾದೇ ಪಾದಂ ಅಚ್ಚಾಧಾಯ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ।

    265. ‘‘Atha kho, ānanda, subhaddāya deviyā bahunnaṃ vassānaṃ bahunnaṃ vassasatānaṃ bahunnaṃ vassasahassānaṃ accayena etadahosi – ‘ciraṃ diṭṭho kho me rājā mahāsudassano. Yaṃnūnāhaṃ rājānaṃ mahāsudassanaṃ dassanāya upasaṅkameyya’nti. Atha kho, ānanda, subhaddā devī itthāgāraṃ āmantesi – ‘etha tumhe sīsāni nhāyatha pītāni vatthāni pārupatha. Ciraṃ diṭṭho no rājā mahāsudassano, rājānaṃ mahāsudassanaṃ dassanāya upasaṅkamissāmā’ti. ‘Evaṃ, ayye’ti kho, ānanda, itthāgāraṃ subhaddāya deviyā paṭissutvā sīsāni nhāyitvā pītāni vatthāni pārupitvā yena subhaddā devī tenupasaṅkami. Atha kho, ānanda, subhaddā devī pariṇāyakaratanaṃ āmantesi – ‘kappehi, samma pariṇāyakaratana, caturaṅginiṃ senaṃ, ciraṃ diṭṭho no rājā mahāsudassano, rājānaṃ mahāsudassanaṃ dassanāya upasaṅkamissāmā’ti. ‘Evaṃ, devī’ti kho, ānanda, pariṇāyakaratanaṃ subhaddāya deviyā paṭissutvā caturaṅginiṃ senaṃ kappāpetvā subhaddāya deviyā paṭivedesi – ‘kappitā kho, devi, caturaṅginī senā, yassadāni kālaṃ maññasī’ti. Atha kho, ānanda, subhaddā devī caturaṅginiyā senāya saddhiṃ itthāgārena yena dhammo pāsādo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā dhammaṃ pāsādaṃ abhiruhitvā yena mahāviyūhaṃ kūṭāgāraṃ tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā mahāviyūhassa kūṭāgārassa dvārabāhaṃ ālambitvā aṭṭhāsi. Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano saddaṃ sutvā – ‘kiṃ nu kho mahato viya janakāyassa saddo’ti mahāviyūhā kūṭāgārā nikkhamanto addasa subhaddaṃ deviṃ dvārabāhaṃ ālambitvā ṭhitaṃ, disvāna subhaddaṃ deviṃ etadavoca – ‘ettheva, devi, tiṭṭha mā pāvisī’ti. Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano aññataraṃ purisaṃ āmantesi – ‘ehi tvaṃ, ambho purisa, mahāviyūhā kūṭāgārā sovaṇṇamayaṃ pallaṅkaṃ nīharitvā sabbasovaṇṇamaye tālavane paññapehī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, so puriso rañño mahāsudassanassa paṭissutvā mahāviyūhā kūṭāgārā sovaṇṇamayaṃ pallaṅkaṃ nīharitvā sabbasovaṇṇamaye tālavane paññapesi. Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano dakkhiṇena passena sīhaseyyaṃ kappesi pāde pādaṃ accādhāya sato sampajāno.

    ೨೬೬. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸುಭದ್ದಾಯ ದೇವಿಯಾ ಏತದಹೋಸಿ – ‘ವಿಪ್ಪಸನ್ನಾನಿ ಖೋ ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ, ಪರಿಸುದ್ಧೋ ಛವಿವಣ್ಣೋ ಪರಿಯೋದಾತೋ, ಮಾ ಹೇವ ಖೋ ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಕಾಲಮಕಾಸೀ’ತಿ ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಏತದವೋಚ –

    266. ‘‘Atha kho, ānanda, subhaddāya deviyā etadahosi – ‘vippasannāni kho rañño mahāsudassanassa indriyāni, parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto, mā heva kho rājā mahāsudassano kālamakāsī’ti rājānaṃ mahāsudassanaṃ etadavoca –

    ‘ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ನಗರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಕುಸಾವತೀರಾಜಧಾನಿಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಾಸಾದಸಹಸ್ಸಾನಿ ಧಮ್ಮಪಾಸಾದಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಕೂಟಾಗಾರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಮಹಾವಿಯೂಹಕೂಟಾಗಾರಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾನಿ ರೂಪಿಯಮಯಾನಿ ದನ್ತಮಯಾನಿ ಸಾರಮಯಾನಿ ಗೋನಕತ್ಥತಾನಿ ಪಟಿಕತ್ಥತಾನಿ ಪಟಲಿಕತ್ಥತಾನಿ ಕದಲಿಮಿಗಪವರಪಚ್ಚತ್ಥರಣಾನಿ ಸಉತ್ತರಚ್ಛದಾನಿ ಉಭತೋಲೋಹಿತಕೂಪಧಾನಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ, ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ಉಪೋಸಥನಾಗರಾಜಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ , ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಅಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ವಲಾಹಕಅಸ್ಸರಾಜಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ ಚತುರಾಸೀತಿ ರಥಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೀಹಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ಬ್ಯಗ್ಘಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ದೀಪಿಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ಪಣ್ಡುಕಮ್ಬಲಪರಿವಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ವೇಜಯನ್ತರಥಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಮಣಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಮಣಿರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಇತ್ಥಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಇತ್ಥಿರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಗಹಪತಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಗಹಪತಿರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಖತ್ತಿಯಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅನುಯನ್ತಾನಿ ಪರಿಣಾಯಕರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಧೇನುಸಹಸ್ಸಾನಿ ದುಹಸನ್ದನಾನಿ ಕಂಸೂಪಧಾರಣಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ವತ್ಥಕೋಟಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಖೋಮಸುಖುಮಾನಂ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಸುಖುಮಾನಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಸುಖುಮಾನಂ ಕಮ್ಬಲಸುಖುಮಾನಂ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ, ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಥಾಲಿಪಾಕಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಾಯಂ ಪಾತಂ ಭತ್ತಾಭಿಹಾರೋ ಅಭಿಹರಿಯತಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಜನೇಹಿ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಕರೋಹೀ’ತಿ।

    ‘Imāni te, deva, caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti pallaṅkasahassāni sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi, jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti nāgasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni. Ettha, deva , chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti assasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva caturāsīti rathasahassāni sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti maṇisahassāni maṇiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti itthisahassāni itthiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti gahapatisahassāni gahapatiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti khattiyasahassāni anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti dhenusahassāni duhasandanāni kaṃsūpadhāraṇāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti vatthakoṭisahassāni khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ. Ettha, deva, chandaṃ janehi, jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti thālipākasahassāni sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyati. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohī’ti.

    ೨೬೭. ‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಸುಭದ್ದಂ ದೇವಿಂ ಏತದವೋಚ –

    267. ‘‘Evaṃ vutte, ānanda, rājā mahāsudassano subhaddaṃ deviṃ etadavoca –

    ‘ದೀಘರತ್ತಂ ಖೋ ಮಂ ತ್ವಂ, ದೇವಿ, ಇಟ್ಠೇಹಿ ಕನ್ತೇಹಿ ಪಿಯೇಹಿ ಮನಾಪೇಹಿ ಸಮುದಾಚರಿತ್ಥ; ಅಥ ಚ ಪನ ಮಂ ತ್ವಂ ಪಚ್ಛಿಮೇ ಕಾಲೇ ಅನಿಟ್ಠೇಹಿ ಅಕನ್ತೇಹಿ ಅಪ್ಪಿಯೇಹಿ ಅಮನಾಪೇಹಿ ಸಮುದಾಚರಸೀ’ತಿ। ‘ಕಥಂ ಚರಹಿ ತಂ, ದೇವ, ಸಮುದಾಚರಾಮೀ’ತಿ? ‘ಏವಂ ಖೋ ಮಂ ತ್ವಂ, ದೇವಿ, ಸಮುದಾಚರ – ‘‘ಸಬ್ಬೇಹೇವ, ದೇವ, ಪಿಯೇಹಿ ಮನಾಪೇಹಿ ನಾನಾಭಾವೋ ವಿನಾಭಾವೋ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೋ, ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ, ದೇವ, ಸಾಪೇಕ್ಖೋ ಕಾಲಮಕಾಸಿ, ದುಕ್ಖಾ ಸಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ಕಾಲಙ್ಕಿರಿಯಾ, ಗರಹಿತಾ ಚ ಸಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ಕಾಲಙ್ಕಿರಿಯಾ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ನಗರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಕುಸಾವತೀರಾಜಧಾನಿಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಾಸಾದಸಹಸ್ಸಾನಿ ಧಮ್ಮಪಾಸಾದಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ , ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಕೂಟಾಗಾರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಮಹಾವಿಯೂಹಕೂಟಾಗಾರಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾನಿ ರೂಪಿಯಮಯಾನಿ ದನ್ತಮಯಾನಿ ಸಾರಮಯಾನಿ ಗೋನಕತ್ಥತಾನಿ ಪಟಿಕತ್ಥತಾನಿ ಪಟಲಿಕತ್ಥತಾನಿ ಕದಲಿಮಿಗಪವರಪಚ್ಚತ್ಥರಣಾನಿ ಸಉತ್ತರಚ್ಛದಾನಿ ಉಭತೋಲೋಹಿತಕೂಪಧಾನಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ಉಪೋಸಥನಾಗರಾಜಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಅಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ವಲಾಹಕಅಸ್ಸರಾಜಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ರಥಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೀಹಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ಬ್ಯಗ್ಘಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ದೀಪಿಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ಪಣ್ಡುಕಮ್ಬಲಪರಿವಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ವೇಜಯನ್ತರಥಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಮಣಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಮಣಿರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಇತ್ಥಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸುಭದ್ದಾದೇವಿಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಗಹಪತಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಗಹಪತಿರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಖತ್ತಿಯಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅನುಯನ್ತಾನಿ ಪರಿಣಾಯಕರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಧೇನುಸಹಸ್ಸಾನಿ ದುಹಸನ್ದನಾನಿ ಕಂಸೂಪಧಾರಣಾನಿ। ಏತ್ಥ ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ವತ್ಥಕೋಟಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಖೋಮಸುಖುಮಾನಂ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಸುಖುಮಾನಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಸುಖುಮಾನಂ ಕಮ್ಬಲಸುಖುಮಾನಂ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ ದೇವ ಚತುರಾಸೀತಿ ಥಾಲಿಪಾಕಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಾಯಂ ಪಾತಂ ಭತ್ತಾಭಿಹಾರೋ ಅಭಿಹರಿಯತಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸೀ’’’ತಿ।

    ‘Dīgharattaṃ kho maṃ tvaṃ, devi, iṭṭhehi kantehi piyehi manāpehi samudācarittha; atha ca pana maṃ tvaṃ pacchime kāle aniṭṭhehi akantehi appiyehi amanāpehi samudācarasī’ti. ‘Kathaṃ carahi taṃ, deva, samudācarāmī’ti? ‘Evaṃ kho maṃ tvaṃ, devi, samudācara – ‘‘sabbeheva, deva, piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo, mā kho tvaṃ, deva, sāpekkho kālamakāsi, dukkhā sāpekkhassa kālaṅkiriyā, garahitā ca sāpekkhassa kālaṅkiriyā. Imāni te, deva, caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te , deva, caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti pallaṅkasahassāni sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti nāgasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti assasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti rathasahassāni sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti maṇisahassāni maṇiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti itthisahassāni subhaddādevippamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti gahapatisahassāni gahapatiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti khattiyasahassāni anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti dhenusahassāni duhasandanāni kaṃsūpadhāraṇāni. Ettha deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti vatthakoṭisahassāni khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te deva caturāsīti thālipākasahassāni sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyati. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsī’’’ti.

    ೨೬೮. ‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆನನ್ದ, ಸುಭದ್ದಾ ದೇವೀ ಪರೋದಿ ಅಸ್ಸೂನಿ ಪವತ್ತೇಸಿ। ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸುಭದ್ದಾ ದೇವೀ ಅಸ್ಸೂನಿ ಪುಞ್ಛಿತ್ವಾ 39 ರಾಜಾನಂ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಂ ಏತದವೋಚ –

    268. ‘‘Evaṃ vutte, ānanda, subhaddā devī parodi assūni pavattesi. Atha kho, ānanda, subhaddā devī assūni puñchitvā 40 rājānaṃ mahāsudassanaṃ etadavoca –

    ‘ಸಬ್ಬೇಹೇವ , ದೇವ, ಪಿಯೇಹಿ ಮನಾಪೇಹಿ ನಾನಾಭಾವೋ ವಿನಾಭಾವೋ ಅಞ್ಞಥಾಭಾವೋ, ಮಾ ಖೋ ತ್ವಂ, ದೇವ, ಸಾಪೇಕ್ಖೋ ಕಾಲಮಕಾಸಿ, ದುಕ್ಖಾ ಸಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ಕಾಲಙ್ಕಿರಿಯಾ, ಗರಹಿತಾ ಚ ಸಾಪೇಕ್ಖಸ್ಸ ಕಾಲಙ್ಕಿರಿಯಾ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ನಗರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಕುಸಾವತೀರಾಜಧಾನಿಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಾಸಾದಸಹಸ್ಸಾನಿ ಧಮ್ಮಪಾಸಾದಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಕೂಟಾಗಾರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಮಹಾವಿಯೂಹಕೂಟಾಗಾರಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾನಿ ರೂಪಿಯಮಯಾನಿ ದನ್ತಮಯಾನಿ ಸಾರಮಯಾನಿ ಗೋನಕತ್ಥತಾನಿ ಪಟಿಕತ್ಥತಾನಿ ಪಟಲಿಕತ್ಥತಾನಿ ಕದಲಿಮಿಗಪವರಪಚ್ಚತ್ಥರಣಾನಿ ಸಉತ್ತರಚ್ಛದಾನಿ ಉಭತೋಲೋಹಿತಕೂಪಧಾನಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ಉಪೋಸಥನಾಗರಾಜಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ , ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಅಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ವಲಾಹಕಅಸ್ಸರಾಜಪ್ಪಮುಖಾನಿ । ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ, ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ರಥಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೀಹಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ಬ್ಯಗ್ಘಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ದೀಪಿಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ಪಣ್ಡುಕಮ್ಬಲಪರಿವಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ವೇಜಯನ್ತರಥಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಮಣಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಮಣಿರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಇತ್ಥಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಇತ್ಥಿರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ, ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ , ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಗಹಪತಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಗಹಪತಿರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಖತ್ತಿಯಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅನುಯನ್ತಾನಿ ಪರಿಣಾಯಕರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಧೇನುಸಹಸ್ಸಾನಿ ದುಹಸನ್ದನಾನಿ ಕಂಸೂಪಧಾರಣಾನಿ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ವತ್ಥಕೋಟಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಖೋಮಸುಖುಮಾನಂ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಸುಖುಮಾನಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಸುಖುಮಾನಂ ಕಮ್ಬಲಸುಖುಮಾನಂ। ಏತ್ಥ, ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸಿ। ಇಮಾನಿ ತೇ, ದೇವ, ಚತುರಾಸೀತಿ ಥಾಲಿಪಾಕಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಾಯಂ ಪಾತಂ ಭತ್ತಾಭಿಹಾರೋ ಅಭಿಹರಿಯತಿ। ಏತ್ಥ , ದೇವ, ಛನ್ದಂ ಪಜಹ ಜೀವಿತೇ ಅಪೇಕ್ಖಂ ಮಾಕಾಸೀ’ತಿ।

    ‘Sabbeheva , deva, piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo, mā kho tvaṃ, deva, sāpekkho kālamakāsi, dukkhā sāpekkhassa kālaṅkiriyā, garahitā ca sāpekkhassa kālaṅkiriyā. Imāni te, deva, caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti pallaṅkasahassāni sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti nāgasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te , deva, caturāsīti assasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni . Ettha, deva, chandaṃ pajaha, jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti rathasahassāni sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti maṇisahassāni maṇiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti itthisahassāni itthiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha, jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te , deva, caturāsīti gahapatisahassāni gahapatiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti khattiyasahassāni anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti dhenusahassāni duhasandanāni kaṃsūpadhāraṇāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti vatthakoṭisahassāni khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti thālipākasahassāni sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyati. Ettha , deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsī’ti.

    ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೂಪಗಮಂ

    Brahmalokūpagamaṃ

    ೨೬೯. ‘‘ಅಥ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಕಾಲಮಕಾಸಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆನನ್ದ, ಗಹಪತಿಸ್ಸ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತಸ್ಸ ವಾ ಮನುಞ್ಞಂ ಭೋಜನಂ ಭುತ್ತಾವಿಸ್ಸ ಭತ್ತಸಮ್ಮದೋ ಹೋತಿ, ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ರಞ್ಞೋ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸ್ಸ ಮಾರಣನ್ತಿಕಾ ವೇದನಾ ಅಹೋಸಿ। ಕಾಲಙ್ಕತೋ ಚ, ಆನನ್ದ, ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಸುಗತಿಂ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜಿ। ರಾಜಾ, ಆನನ್ದ, ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಚತುರಾಸೀತಿ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಕುಮಾರಕೀಳಂ 41 ಕೀಳಿ। ಚತುರಾಸೀತಿ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಓಪರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸಿ। ಚತುರಾಸೀತಿ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ರಜ್ಜಂ ಕಾರೇಸಿ। ಚತುರಾಸೀತಿ ವಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಗಿಹಿಭೂತೋ 42 ಧಮ್ಮೇ ಪಾಸಾದೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಚರಿ 43। ಸೋ ಚತ್ತಾರೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿಹಾರೇ ಭಾವೇತ್ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೂಪಗೋ ಅಹೋಸಿ।

    269. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano nacirasseva kālamakāsi. Seyyathāpi, ānanda, gahapatissa vā gahapatiputtassa vā manuññaṃ bhojanaṃ bhuttāvissa bhattasammado hoti, evameva kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa māraṇantikā vedanā ahosi. Kālaṅkato ca, ānanda, rājā mahāsudassano sugatiṃ brahmalokaṃ upapajji. Rājā, ānanda, mahāsudassano caturāsīti vassasahassāni kumārakīḷaṃ 44 kīḷi. Caturāsīti vassasahassāni oparajjaṃ kāresi. Caturāsīti vassasahassāni rajjaṃ kāresi. Caturāsīti vassasahassāni gihibhūto 45 dhamme pāsāde brahmacariyaṃ cari 46. So cattāro brahmavihāre bhāvetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmalokūpago ahosi.

    ೨೭೦. ‘‘ಸಿಯಾ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಏವಮಸ್ಸ – ‘ಅಞ್ಞೋ ನೂನ ತೇನ ಸಮಯೇನ ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಅಹೋಸೀ’ತಿ, ನ ಖೋ ಪನೇತಂ, ಆನನ್ದ, ಏವಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಅಹಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ ರಾಜಾ ಮಹಾಸುದಸ್ಸನೋ ಅಹೋಸಿಂ। ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ನಗರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಕುಸಾವತೀರಾಜಧಾನಿಪ್ಪಮುಖಾನಿ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಾಸಾದಸಹಸ್ಸಾನಿ ಧಮ್ಮಪಾಸಾದಪ್ಪಮುಖಾನಿ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ಕೂಟಾಗಾರಸಹಸ್ಸಾನಿ ಮಹಾವಿಯೂಹಕೂಟಾಗಾರಪ್ಪಮುಖಾನಿ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಮಯಾನಿ ರೂಪಿಯಮಯಾನಿ ದನ್ತಮಯಾನಿ ಸಾರಮಯಾನಿ ಗೋನಕತ್ಥತಾನಿ ಪಟಿಕತ್ಥತಾನಿ ಪಟಲಿಕತ್ಥತಾನಿ ಕದಲಿಮಿಗಪವರಪಚ್ಚತ್ಥರಣಾನಿ ಸಉತ್ತರಚ್ಛದಾನಿ ಉಭತೋಲೋಹಿತಕೂಪಧಾನಾನಿ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ಉಪೋಸಥನಾಗರಾಜಪ್ಪಮುಖಾನಿ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ಅಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ವಲಾಹಕಅಸ್ಸರಾಜಪ್ಪಮುಖಾನಿ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ರಥಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸೀಹಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ಬ್ಯಗ್ಘಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ದೀಪಿಚಮ್ಮಪರಿವಾರಾನಿ ಪಣ್ಡುಕಮ್ಬಲಪರಿವಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಾಲಙ್ಕಾರಾನಿ ಸೋವಣ್ಣಧಜಾನಿ ಹೇಮಜಾಲಪಟಿಚ್ಛನ್ನಾನಿ ವೇಜಯನ್ತರಥಪ್ಪಮುಖಾನಿ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ಮಣಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಮಣಿರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ಇತ್ಥಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸುಭದ್ದಾದೇವಿಪ್ಪಮುಖಾನಿ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ಗಹಪತಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಗಹಪತಿರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ಖತ್ತಿಯಸಹಸ್ಸಾನಿ ಅನುಯನ್ತಾನಿ ಪರಿಣಾಯಕರತನಪ್ಪಮುಖಾನಿ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ಧೇನುಸಹಸ್ಸಾನಿ ದುಹಸನ್ದನಾನಿ ಕಂಸೂಪಧಾರಣಾನಿ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ವತ್ಥಕೋಟಿಸಹಸ್ಸಾನಿ ಖೋಮಸುಖುಮಾನಂ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಸುಖುಮಾನಂ ಕೋಸೇಯ್ಯಸುಖುಮಾನಂ ಕಮ್ಬಲಸುಖುಮಾನಂ, ಮಮ ತಾನಿ ಚತುರಾಸೀತಿ ಥಾಲಿಪಾಕಸಹಸ್ಸಾನಿ ಸಾಯಂ ಪಾತಂ ಭತ್ತಾಭಿಹಾರೋ ಅಭಿಹರಿಯಿತ್ಥ।

    270. ‘‘Siyā kho panānanda, evamassa – ‘añño nūna tena samayena rājā mahāsudassano ahosī’ti, na kho panetaṃ, ānanda, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Ahaṃ tena samayena rājā mahāsudassano ahosiṃ. Mama tāni caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni, mama tāni caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni, mama tāni caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni, mama tāni caturāsīti pallaṅkasahassāni sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni, mama tāni caturāsīti nāgasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni, mama tāni caturāsīti assasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni, mama tāni caturāsīti rathasahassāni sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni, mama tāni caturāsīti maṇisahassāni maṇiratanappamukhāni, mama tāni caturāsīti itthisahassāni subhaddādevippamukhāni, mama tāni caturāsīti gahapatisahassāni gahapatiratanappamukhāni, mama tāni caturāsīti khattiyasahassāni anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni, mama tāni caturāsīti dhenusahassāni duhasandanāni kaṃsūpadhāraṇāni, mama tāni caturāsīti vatthakoṭisahassāni khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ, mama tāni caturāsīti thālipākasahassāni sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyittha.

    ೨೭೧. ‘‘ತೇಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಚತುರಾಸೀತಿನಗರಸಹಸ್ಸಾನಂ ಏಕಞ್ಞೇವ ತಂ ನಗರಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ ಅಜ್ಝಾವಸಾಮಿ ಯದಿದಂ ಕುಸಾವತೀ ರಾಜಧಾನೀ। ತೇಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಚತುರಾಸೀತಿಪಾಸಾದಸಹಸ್ಸಾನಂ ಏಕೋಯೇವ ಸೋ ಪಾಸಾದೋ ಹೋತಿ, ಯಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ ಅಜ್ಝಾವಸಾಮಿ ಯದಿದಂ ಧಮ್ಮೋ ಪಾಸಾದೋ। ತೇಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಚತುರಾಸೀತಿಕೂಟಾಗಾರಸಹಸ್ಸಾನಂ ಏಕಞ್ಞೇವ ತಂ ಕೂಟಾಗಾರಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ ಅಜ್ಝಾವಸಾಮಿ ಯದಿದಂ ಮಹಾವಿಯೂಹಂ ಕೂಟಾಗಾರಂ। ತೇಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಚತುರಾಸೀತಿಪಲ್ಲಙ್ಕಸಹಸ್ಸಾನಂ ಏಕೋಯೇವ ಸೋ ಪಲ್ಲಙ್ಕೋ ಹೋತಿ, ಯಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ ಪರಿಭುಞ್ಜಾಮಿ ಯದಿದಂ ಸೋವಣ್ಣಮಯೋ ವಾ ರೂಪಿಯಮಯೋ ವಾ ದನ್ತಮಯೋ ವಾ ಸಾರಮಯೋ ವಾ। ತೇಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಚತುರಾಸೀತಿನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಂ ಏಕೋಯೇವ ಸೋ ನಾಗೋ ಹೋತಿ, ಯಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ ಅಭಿರುಹಾಮಿ ಯದಿದಂ ಉಪೋಸಥೋ ನಾಗರಾಜಾ। ತೇಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಚತುರಾಸೀತಿಅಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಂ ಏಕೋಯೇವ ಸೋ ಅಸ್ಸೋ ಹೋತಿ, ಯಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ ಅಭಿರುಹಾಮಿ ಯದಿದಂ ವಲಾಹಕೋ ಅಸ್ಸರಾಜಾ। ತೇಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಚತುರಾಸೀತಿರಥಸಹಸ್ಸಾನಂ ಏಕೋಯೇವ ಸೋ ರಥೋ ಹೋತಿ, ಯಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ ಅಭಿರುಹಾಮಿ ಯದಿದಂ ವೇಜಯನ್ತರಥೋ। ತೇಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಚತುರಾಸೀತಿಇತ್ಥಿಸಹಸ್ಸಾನಂ ಏಕಾಯೇವ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ಹೋತಿ, ಯಾ ತೇನ ಸಮಯೇನ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಾತಿ ಖತ್ತಿಯಾನೀ ವಾ ವೇಸ್ಸಿನೀ 47 ವಾ। ತೇಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ವಾ। ತೇಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಚತುರಾಸೀತಿವತ್ಥಕೋಟಿಸಹಸ್ಸಾನಂ ಏಕಂಯೇವ ತಂ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಹೋತಿ, ಯಂ ತೇನ ಸಮಯೇನ ಪರಿದಹಾಮಿ ಖೋಮಸುಖುಮಂ ವಾ ಕಪ್ಪಾಸಿಕಸುಖುಮಂ ವಾ ಕೋಸೇಯ್ಯಸುಖುಮಂ ವಾ ಕಮ್ಬಲಸುಖುಮಂ ವಾ। ತೇಸಂ ಖೋ ಪನಾನನ್ದ, ಚತುರಾಸೀತಿಥಾಲಿಪಾಕಸಹಸ್ಸಾನಂ ಏಕೋಯೇವ ಸೋ ಥಾಲಿಪಾಕೋ ಹೋತಿ, ಯತೋ ನಾಳಿಕೋದನಪರಮಂ ಭುಞ್ಜಾಮಿ ತದುಪಿಯಞ್ಚ ಸೂಪೇಯ್ಯಂ।

    271. ‘‘Tesaṃ kho panānanda, caturāsītinagarasahassānaṃ ekaññeva taṃ nagaraṃ hoti, yaṃ tena samayena ajjhāvasāmi yadidaṃ kusāvatī rājadhānī. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītipāsādasahassānaṃ ekoyeva so pāsādo hoti, yaṃ tena samayena ajjhāvasāmi yadidaṃ dhammo pāsādo. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītikūṭāgārasahassānaṃ ekaññeva taṃ kūṭāgāraṃ hoti, yaṃ tena samayena ajjhāvasāmi yadidaṃ mahāviyūhaṃ kūṭāgāraṃ. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītipallaṅkasahassānaṃ ekoyeva so pallaṅko hoti, yaṃ tena samayena paribhuñjāmi yadidaṃ sovaṇṇamayo vā rūpiyamayo vā dantamayo vā sāramayo vā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītināgasahassānaṃ ekoyeva so nāgo hoti, yaṃ tena samayena abhiruhāmi yadidaṃ uposatho nāgarājā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītiassasahassānaṃ ekoyeva so asso hoti, yaṃ tena samayena abhiruhāmi yadidaṃ valāhako assarājā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītirathasahassānaṃ ekoyeva so ratho hoti, yaṃ tena samayena abhiruhāmi yadidaṃ vejayantaratho. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītiitthisahassānaṃ ekāyeva sā itthī hoti, yā tena samayena paccupaṭṭhāti khattiyānī vā vessinī 48 vā. Tesaṃ kho panānanda, vā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītivatthakoṭisahassānaṃ ekaṃyeva taṃ dussayugaṃ hoti, yaṃ tena samayena paridahāmi khomasukhumaṃ vā kappāsikasukhumaṃ vā koseyyasukhumaṃ vā kambalasukhumaṃ vā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītithālipākasahassānaṃ ekoyeva so thālipāko hoti, yato nāḷikodanaparamaṃ bhuñjāmi tadupiyañca sūpeyyaṃ.

    ೨೭೨. ‘‘ಪಸ್ಸಾನನ್ದ, ಸಬ್ಬೇತೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅತೀತಾ ನಿರುದ್ಧಾ ವಿಪರಿಣತಾ। ಏವಂ ಅನಿಚ್ಚಾ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸಙ್ಖಾರಾ; ಏವಂ ಅದ್ಧುವಾ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸಙ್ಖಾರಾ; ಏವಂ ಅನಸ್ಸಾಸಿಕಾ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸಙ್ಖಾರಾ! ಯಾವಞ್ಚಿದಂ, ಆನನ್ದ , ಅಲಮೇವ ಸಬ್ಬಸಙ್ಖಾರೇಸು ನಿಬ್ಬಿನ್ದಿತುಂ, ಅಲಂ ವಿರಜ್ಜಿತುಂ, ಅಲಂ ವಿಮುಚ್ಚಿತುಂ।

    272. ‘‘Passānanda, sabbete saṅkhārā atītā niruddhā vipariṇatā. Evaṃ aniccā kho, ānanda, saṅkhārā; evaṃ addhuvā kho, ānanda, saṅkhārā; evaṃ anassāsikā kho, ānanda, saṅkhārā! Yāvañcidaṃ, ānanda , alameva sabbasaṅkhāresu nibbindituṃ, alaṃ virajjituṃ, alaṃ vimuccituṃ.

    ‘‘ಛಕ್ಖತ್ತುಂ ಖೋ ಪನಾಹಂ, ಆನನ್ದ, ಅಭಿಜಾನಾಮಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪದೇಸೇ ಸರೀರಂ ನಿಕ್ಖಿಪಿತಂ, ತಞ್ಚ ಖೋ ರಾಜಾವ ಸಮಾನೋ ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಧಮ್ಮಿಕೋ ಧಮ್ಮರಾಜಾ ಚಾತುರನ್ತೋ ವಿಜಿತಾವೀ ಜನಪದತ್ಥಾವರಿಯಪತ್ತೋ ಸತ್ತರತನಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಅಯಂ ಸತ್ತಮೋ ಸರೀರನಿಕ್ಖೇಪೋ। ನ ಖೋ ಪನಾಹಂ, ಆನನ್ದ, ತಂ ಪದೇಸಂ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮಿ ಸದೇವಕೇ ಲೋಕೇ ಸಮಾರಕೇ ಸಬ್ರಹ್ಮಕೇ ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ಪಜಾಯ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಾಯ ಯತ್ಥ ತಥಾಗತೋ ಅಟ್ಠಮಂ ಸರೀರಂ ನಿಕ್ಖಿಪೇಯ್ಯಾ’’ತಿ। ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ, ಇದಂ ವತ್ವಾನ ಸುಗತೋ ಅಥಾಪರಂ ಏತದವೋಚ ಸತ್ಥಾ –

    ‘‘Chakkhattuṃ kho panāhaṃ, ānanda, abhijānāmi imasmiṃ padese sarīraṃ nikkhipitaṃ, tañca kho rājāva samāno cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyapatto sattaratanasamannāgato, ayaṃ sattamo sarīranikkhepo. Na kho panāhaṃ, ānanda, taṃ padesaṃ samanupassāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya yattha tathāgato aṭṭhamaṃ sarīraṃ nikkhipeyyā’’ti. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –

    ‘‘ಅನಿಚ್ಚಾ ವತ ಸಙ್ಖಾರಾ, ಉಪ್ಪಾದವಯಧಮ್ಮಿನೋ।

    ‘‘Aniccā vata saṅkhārā, uppādavayadhammino;

    ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿರುಜ್ಝನ್ತಿ, ತೇಸಂ ವೂಪಸಮೋ ಸುಖೋ’’ತಿ॥

    Uppajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho’’ti.

    ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಚತುತ್ಥಂ।

    Mahāsudassanasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.




    Next: ೫. ಜನವಸಭಸುತ್ತಂ • 5. Janavasabhasuttaṃ




    Footnotes:
    1. ಖತ್ತಿಯೋ ಮುದ್ಧಾಭಿಸಿತ್ತೋ (ಕ॰), ಚಕ್ಕವತ್ತೀಧಮ್ಮಿಕೋ ಧಮ್ಮರಾಜಾ (ಮಹಾಪರಿನಿಬ್ಬಾನಸುತ್ತ)
    2. ಇದ್ಧಾ ಚೇವ ಅಹೋಸಿ ಫೀತಾ ಚ (ಸ್ಯಾ॰)
    3. khattiyo muddhābhisitto (ka.), cakkavattīdhammiko dhammarājā (mahāparinibbānasutta)
    4. iddhā ceva ahosi phītā ca (syā.)
    5. ಲೋಹಿತಙ್ಗಮಯೋ (ಕ॰), ಲೋಹಿತಕಮಯೋ (ಬ್ಯಾಕರಣೇಸು)
    6. ಕಮನೀಯೋ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)
    7. lohitaṅgamayo (ka.), lohitakamayo (byākaraṇesu)
    8. kamanīyo (sī. syā. pī.)
    9. ಪವತ್ತತಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)
    10. ಅನುದೇವ (ಸ್ಯಾ॰)
    11. pavattati (syā. ka.)
    12. anudeva (syā.)
    13. ಮಾನುಸ್ಸಿವಣ್ಣಂ (ಸ್ಯಾ॰)
    14. ಅತಿಚರೀ (ಕ॰), ಅತಿಚಾರೀ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰)
    15. mānussivaṇṇaṃ (syā.)
    16. aticarī (ka.), aticārī (sī. syā. pī.)
    17. ಚತುತ್ಥಾಯ (ಸ್ಯಾ॰)
    18. catutthāya (syā.)
    19. ಅನ್ನತ್ಥಿತಸ್ಸ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰), ಏವಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪಕಭಿರೂಪೇನೇವ ದಿಸ್ಸತಿ
    20. annatthitassa (sī. syā. kaṃ. pī.), evaṃ sabbattha pakabhirūpeneva dissati
    21. ವಿಸುಕಮ್ಮಂ (ಕ॰)
    22. visukammaṃ (ka.)
    23. ಕಿಙ್ಕಣಿಕಜಾಲೇಹಿ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)
    24. ಕುಸಲೇಹಿ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಕಂ॰ ಪೀ॰)
    25. ಅಬ್ಭುಗ್ಗಮಮಾನೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰ ಕ॰)
    26. ದುದಿಕ್ಖೋ (ಪೀ॰)
    27. kiṅkaṇikajālehi (syā. ka.)
    28. kusalehi (sī. syā. kaṃ. pī.)
    29. abbhuggamamāno (sī. pī. ka.)
    30. dudikkho (pī.)
    31. ಯೇ ಕೋ ಪನಾನನ್ದ (ಸ್ಯಾ॰ ಕ॰)
    32. ye ko panānanda (syā. ka.)
    33. ದುಕೂಲಸನ್ದನಾನಿ(ಪೀ॰)
    34. ದುಕೂಲಸನ್ದನಾನಿ (ಪೀ॰) ದುಕೂಲಸನ್ದಾನಾನಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೩.೯೬)
    35. ( ) ಸೀ॰ ಇಪೋತ್ಥಕೇಸು ನತ್ಥಿ
    36. dukūlasandanāni(pī.)
    37. dukūlasandanāni (pī.) dukūlasandānāni (saṃ. ni. 3.96)
    38. ( ) sī. ipotthakesu natthi
    39. ಪಮಜ್ಜಿತ್ವಾ (ಸೀ॰ ಸ್ಯಾ॰ ಪೀ॰), ಪುಞ್ಜಿತ್ವಾ (ಕ॰)
    40. pamajjitvā (sī. syā. pī.), puñjitvā (ka.)
    41. ಕೀಳಿತಂ (ಕ॰), ಕೀಳಿಕಂ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)
    42. ಗಿಹೀಭೂತೋ (ಸೀ॰ ಪೀ॰)
    43. ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಮಚರಿ (ಕ॰)
    44. kīḷitaṃ (ka.), kīḷikaṃ (sī. pī.)
    45. gihībhūto (sī. pī.)
    46. brahmacariyamacari (ka.)
    47. ವೇಸ್ಸಾಯಿನೀ (ಸ್ಯಾ॰), ವೇಲಾಮಿಕಾನೀ (ಕ॰ ಸೀ॰ ಪೀ॰) ವೇಲಾಮಿಕಾ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೩.೯೬)
    48. vessāyinī (syā.), velāmikānī (ka. sī. pī.) velāmikā (saṃ. ni. 3.96)



    Related texts:



    ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ದೀಘ ನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ೪. ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Mahāsudassanasuttavaṇṇanā

    ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ದೀಘನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ೪. ಮಹಾಸುದಸ್ಸನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Mahāsudassanasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact