Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / དཱིགྷནིཀཱཡ • Dīghanikāya

    ༤. མཧཱསུདསྶནསུཏྟཾ

    4. Mahāsudassanasuttaṃ

    ༢༤༡. ཨེཝཾ མེ སུཏཾ – ཨེཀཾ སམཡཾ བྷགཝཱ ཀུསིནཱརཱཡཾ ཝིཧརཏི ཨུཔཝཏྟནེ མལླཱནཾ སཱལཝནེ ཨནྟརེན ཡམཀསཱལཱནཾ པརིནིབྦཱནསམཡེ། ཨཐ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ ཡེན བྷགཝཱ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷགཝནྟཾ ཨབྷིཝཱདེཏྭཱ ཨེཀམནྟཾ ནིསཱིདི། ཨེཀམནྟཾ ནིསིནྣོ ཁོ ཨཱཡསྨཱ ཨཱནནྡོ བྷགཝནྟཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘‘མཱ, བྷནྟེ, བྷགཝཱ ཨིམསྨིཾ ཁུདྡཀནགརཀེ ཨུཛྫངྒལནགརཀེ སཱཁཱནགརཀེ པརིནིབྦཱཡི། སནྟི, བྷནྟེ, ཨཉྙཱནི མཧཱནགརཱནི། སེཡྻཐིདཾ – ཙམྤཱ, རཱཛགཧཾ, སཱཝཏྠི, སཱཀེཏཾ, ཀོསམྦཱི, བཱརཱཎསཱི; ཨེཏྠ བྷགཝཱ པརིནིབྦཱཡཏུ། ཨེཏྠ བཧཱུ ཁཏྟིཡམཧཱསཱལཱ བྲཱཧྨཎམཧཱསཱལཱ གཧཔཏིམཧཱསཱལཱ ཏཐཱགཏེ ཨབྷིཔྤསནྣཱ, ཏེ ཏཐཱགཏསྶ སརཱིརཔཱུཛཾ ཀརིསྶནྟཱི’’ཏི།

    241. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kusinārāyaṃ viharati upavattane mallānaṃ sālavane antarena yamakasālānaṃ parinibbānasamaye. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mā, bhante, bhagavā imasmiṃ khuddakanagarake ujjaṅgalanagarake sākhānagarake parinibbāyi. Santi, bhante, aññāni mahānagarāni. Seyyathidaṃ – campā, rājagahaṃ, sāvatthi, sāketaṃ, kosambī, bārāṇasī; ettha bhagavā parinibbāyatu. Ettha bahū khattiyamahāsālā brāhmaṇamahāsālā gahapatimahāsālā tathāgate abhippasannā, te tathāgatassa sarīrapūjaṃ karissantī’’ti.

    ༢༤༢. ‘‘མཱ ཧེཝཾ, ཨཱནནྡ, ཨཝཙ; མཱ ཧེཝཾ, ཨཱནནྡ, ཨཝཙ – ཁུདྡཀནགརཀཾ ཨུཛྫངྒལནགརཀཾ སཱཁཱནགརཀ’’ནྟི།

    242. ‘‘Mā hevaṃ, ānanda, avaca; mā hevaṃ, ānanda, avaca – khuddakanagarakaṃ ujjaṅgalanagarakaṃ sākhānagaraka’’nti.

    ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནཱི

    Kusāvatīrājadhānī

    ‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ནཱམ ཨཧོསི ཁཏྟིཡོ མུདྡྷཱཝསིཏྟོ 1 ཙཱཏུརནྟོ ཝིཛིཏཱཝཱི ཛནཔདཏྠཱཝརིཡཔྤཏྟོ ། རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨཡཾ ཀུསིནཱརཱ ཀུསཱཝཏཱི ནཱམ རཱཛདྷཱནཱི ཨཧོསི། པུརཏྠིམེན ཙ པཙྪིམེན ཙ དྭཱདསཡོཛནཱནི ཨཱཡཱམེན, ཨུཏྟརེན ཙ དཀྑིཎེན ཙ སཏྟཡོཛནཱནི ཝིཏྠཱརེན། ཀུསཱཝཏཱི, ཨཱནནྡ, རཱཛདྷཱནཱི ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཨཧོསི ཕཱིཏཱ ཙ བཧུཛནཱ ཙ ཨཱཀིཎྞམནུསྶཱ ཙ སུབྷིཀྑཱ ཙ། སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ , དེཝཱནཾ ཨཱལ༹ཀམནྡཱ ནཱམ རཱཛདྷཱནཱི ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཧོཏི ཕཱིཏཱ ཙ 2 བཧུཛནཱ ཙ ཨཱཀིཎྞཡཀྑཱ ཙ སུབྷིཀྑཱ ཙ; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཀུསཱཝཏཱི རཱཛདྷཱནཱི ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཨཧོསི ཕཱིཏཱ ཙ བཧུཛནཱ ཙ ཨཱཀིཎྞམནུསྶཱ ཙ སུབྷིཀྑཱ ཙ། ཀུསཱཝཏཱི, ཨཱནནྡ , རཱཛདྷཱནཱི དསཧི སདྡེཧི ཨཝིཝིཏྟཱ ཨཧོསི དིཝཱ ཙེཝ རཏྟིཉྩ, སེཡྻཐིདཾ – ཧཏྠིསདྡེན ཨསྶསདྡེན རཐསདྡེན བྷེརིསདྡེན མུདིངྒསདྡེན ཝཱིཎཱསདྡེན གཱིཏསདྡེན སངྑསདྡེན སམྨསདྡེན པཱཎིཏཱལ༹སདྡེན ‘ཨསྣཱཐ པིཝཐ ཁཱདཐཱ’ཏི དསམེན སདྡེན།

    ‘‘Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano nāma ahosi khattiyo muddhāvasitto 3 cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto . Rañño, ānanda, mahāsudassanassa ayaṃ kusinārā kusāvatī nāma rājadhānī ahosi. Puratthimena ca pacchimena ca dvādasayojanāni āyāmena, uttarena ca dakkhiṇena ca sattayojanāni vitthārena. Kusāvatī, ānanda, rājadhānī iddhā ceva ahosi phītā ca bahujanā ca ākiṇṇamanussā ca subhikkhā ca. Seyyathāpi, ānanda , devānaṃ āḷakamandā nāma rājadhānī iddhā ceva hoti phītā ca 4 bahujanā ca ākiṇṇayakkhā ca subhikkhā ca; evameva kho, ānanda, kusāvatī rājadhānī iddhā ceva ahosi phītā ca bahujanā ca ākiṇṇamanussā ca subhikkhā ca. Kusāvatī, ānanda , rājadhānī dasahi saddehi avivittā ahosi divā ceva rattiñca, seyyathidaṃ – hatthisaddena assasaddena rathasaddena bherisaddena mudiṅgasaddena vīṇāsaddena gītasaddena saṅkhasaddena sammasaddena pāṇitāḷasaddena ‘asnātha pivatha khādathā’ti dasamena saddena.

    ‘‘ཀུསཱཝཏཱི, ཨཱནནྡ, རཱཛདྷཱནཱི སཏྟཧི པཱཀཱརེཧི པརིཀྑིཏྟཱ ཨཧོསི། ཨེཀོ པཱཀཱརོ སོཝཎྞམཡོ, ཨེཀོ རཱུཔིཡམཡོ, ཨེཀོ ཝེལུ༹རིཡམཡོ, ཨེཀོ ཕལིཀམཡོ, ཨེཀོ ལོཧིཏངྐམཡོ 5, ཨེཀོ མསཱརགལླམཡོ, ཨེཀོ སབྦརཏནམཡོ། ཀུསཱཝཏིཡཱ, ཨཱནནྡ, རཱཛདྷཱནིཡཱ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ དྭཱརཱནི ཨཧེསུཾ། ཨེཀཾ དྭཱརཾ སོཝཎྞམཡཾ, ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཕལིཀམཡཾ ། ཨེཀེཀསྨིཾ དྭཱརེ སཏྟ སཏྟ ཨེསིཀཱ ནིཁཱཏཱ ཨཧེསུཾ ཏིཔོརིསངྒཱ ཏིཔོརིསནིཁཱཏཱ དྭཱདསཔོརིསཱ ཨུབྦེདྷེན། ཨེཀཱ ཨེསིཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཕལིཀམཡཱ, ཨེཀཱ ལོཧིཏངྐམཡཱ, ཨེཀཱ མསཱརགལླམཡཱ, ཨེཀཱ སབྦརཏནམཡཱ། ཀུསཱཝཏཱི, ཨཱནནྡ, རཱཛདྷཱནཱི སཏྟཧི ཏཱལཔནྟཱིཧི པརིཀྑིཏྟཱ ཨཧོསི། ཨེཀཱ ཏཱལཔནྟི སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཕལིཀམཡཱ, ཨེཀཱ ལོཧིཏངྐམཡཱ, ཨེཀཱ མསཱརགལླམཡཱ, ཨེཀཱ སབྦརཏནམཡཱ། སོཝཎྞམཡསྶ ཏཱལསྶ སོཝཎྞམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, རཱུཔིཡམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། རཱུཔིཡམཡསྶ ཏཱལསྶ རཱུཔིཡམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, སོཝཎྞམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། ཝེལུ༹རིཡམཡསྶ ཏཱལསྶ ཝེལུ༹རིཡམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, ཕལིཀམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། ཕལིཀམཡསྶ ཏཱལསྶ ཕལིཀམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, ཝེལུ༹རིཡམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། ལོཧིཏངྐམཡསྶ ཏཱལསྶ ལོཧིཏངྐམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, མསཱརགལླམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། མསཱརགལླམཡསྶ ཏཱལསྶ མསཱརགལླམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, ལོཧིཏངྐམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། སབྦརཏནམཡསྶ ཏཱལསྶ སབྦརཏནམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, སབྦརཏནམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། ཏཱསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཏཱལཔནྟཱིནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡོ ཨཧོསི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ 6 ཙ མདནཱིཡོ ཙ། སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, པཉྩངྒིཀསྶ ཏཱུརིཡསྶ སུཝིནཱིཏསྶ སུཔྤཊིཏཱལི༹ཏསྶ སུཀུསལེཧི སམནྣཱཧཏསྶ སདྡོ ཧོཏི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ , ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏཱསཾ ཏཱལཔནྟཱིནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡོ ཨཧོསི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ། ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, ཏེན སམཡེན ཀུསཱཝཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ དྷུཏྟཱ ཨཧེསུཾ སོཎྜཱ པིཔཱསཱ, ཏེ ཏཱསཾ ཏཱལཔནྟཱིནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡེན པརིཙཱརེསུཾ།

    ‘‘Kusāvatī, ānanda, rājadhānī sattahi pākārehi parikkhittā ahosi. Eko pākāro sovaṇṇamayo, eko rūpiyamayo, eko veḷuriyamayo, eko phalikamayo, eko lohitaṅkamayo 7, eko masāragallamayo, eko sabbaratanamayo. Kusāvatiyā, ānanda, rājadhāniyā catunnaṃ vaṇṇānaṃ dvārāni ahesuṃ. Ekaṃ dvāraṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ, ekaṃ phalikamayaṃ . Ekekasmiṃ dvāre satta satta esikā nikhātā ahesuṃ tiporisaṅgā tiporisanikhātā dvādasaporisā ubbedhena. Ekā esikā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā, ekā lohitaṅkamayā, ekā masāragallamayā, ekā sabbaratanamayā. Kusāvatī, ānanda, rājadhānī sattahi tālapantīhi parikkhittā ahosi. Ekā tālapanti sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā, ekā lohitaṅkamayā, ekā masāragallamayā, ekā sabbaratanamayā. Sovaṇṇamayassa tālassa sovaṇṇamayo khandho ahosi, rūpiyamayāni pattāni ca phalāni ca. Rūpiyamayassa tālassa rūpiyamayo khandho ahosi, sovaṇṇamayāni pattāni ca phalāni ca. Veḷuriyamayassa tālassa veḷuriyamayo khandho ahosi, phalikamayāni pattāni ca phalāni ca. Phalikamayassa tālassa phalikamayo khandho ahosi, veḷuriyamayāni pattāni ca phalāni ca. Lohitaṅkamayassa tālassa lohitaṅkamayo khandho ahosi, masāragallamayāni pattāni ca phalāni ca. Masāragallamayassa tālassa masāragallamayo khandho ahosi, lohitaṅkamayāni pattāni ca phalāni ca. Sabbaratanamayassa tālassa sabbaratanamayo khandho ahosi, sabbaratanamayāni pattāni ca phalāni ca. Tāsaṃ kho panānanda, tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo 8 ca madanīyo ca. Seyyathāpi, ānanda, pañcaṅgikassa tūriyassa suvinītassa suppaṭitāḷitassa sukusalehi samannāhatassa saddo hoti vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca , evameva kho, ānanda, tāsaṃ tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Ye kho panānanda, tena samayena kusāvatiyā rājadhāniyā dhuttā ahesuṃ soṇḍā pipāsā, te tāsaṃ tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddena paricāresuṃ.

    ཙཀྐརཏནཾ

    Cakkaratanaṃ

    ༢༤༣. ‘‘རཱཛཱ , ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ སཏྟཧི རཏནེཧི སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི ཙཏཱུཧི ཙ ཨིདྡྷཱིཧི། ཀཏམེཧི སཏྟཧི? ཨིདྷཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ སཱིསཾནྷཱཏསྶ ཨུཔོསཐིཀསྶ ཨུཔརིཔཱསཱདཝརགཏསྶ དིབྦཾ ཙཀྐརཏནཾ པཱཏུརཧོསི སཧསྶཱརཾ སནེམིཀཾ སནཱབྷིཀཾ སབྦཱཀཱརཔརིཔཱུརཾ། དིསྭཱ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘སུཏཾ ཁོ པནེཏཾ – ‘‘ཡསྶ རཉྙོ ཁཏྟིཡསྶ མུདྡྷཱཝསིཏྟསྶ ཏདཧུཔོསཐེ པནྣརསེ སཱིསཾནྷཱཏསྶ ཨུཔོསཐིཀསྶ ཨུཔརིཔཱསཱདཝརགཏསྶ དིབྦཾ ཙཀྐརཏནཾ པཱཏུབྷཝཏི སཧསྶཱརཾ སནེམིཀཾ སནཱབྷིཀཾ སབྦཱཀཱརཔརིཔཱུརཾ, སོ ཧོཏི རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི’’ཏི། ཨསྶཾ ནུ ཁོ ཨཧཾ རཱཛཱ ཙཀྐཝཏྟཱི’ཏི།

    243. ‘‘Rājā , ānanda, mahāsudassano sattahi ratanehi samannāgato ahosi catūhi ca iddhīhi. Katamehi sattahi? Idhānanda, rañño mahāsudassanassa tadahuposathe pannarase sīsaṃnhātassa uposathikassa uparipāsādavaragatassa dibbaṃ cakkaratanaṃ pāturahosi sahassāraṃ sanemikaṃ sanābhikaṃ sabbākāraparipūraṃ. Disvā rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘sutaṃ kho panetaṃ – ‘‘yassa rañño khattiyassa muddhāvasittassa tadahuposathe pannarase sīsaṃnhātassa uposathikassa uparipāsādavaragatassa dibbaṃ cakkaratanaṃ pātubhavati sahassāraṃ sanemikaṃ sanābhikaṃ sabbākāraparipūraṃ, so hoti rājā cakkavattī’’ti. Assaṃ nu kho ahaṃ rājā cakkavattī’ti.

    ༢༤༤. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨུཊྛཱཡཱསནཱ ཨེཀཾསཾ ཨུཏྟརཱསངྒཾ ཀརིཏྭཱ ཝཱམེན ཧཏྠེན སུཝཎྞབྷིངྐཱརཾ གཧེཏྭཱ དཀྑིཎེན ཧཏྠེན ཙཀྐརཏནཾ ཨབྦྷུཀྐིརི – ‘པཝཏྟཏུ བྷཝཾ ཙཀྐརཏནཾ, ཨབྷིཝིཛིནཱཏུ བྷཝཾ ཙཀྐརཏན’ནྟི། ཨཐ ཁོ ཏཾ, ཨཱནནྡ, ཙཀྐརཏནཾ པུརཏྠིམཾ དིསཾ པཝཏྟི 9, ཨནྭདེཝ 10 རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ, ཡསྨིཾ ཁོ པནཱནནྡ, པདེསེ ཙཀྐརཏནཾ པཏིཊྛཱསི, ཏཏྠ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཝཱསཾ ཨུཔགཙྪི སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ། ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ པཊིརཱཛཱནོ, ཏེ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨེཧི ཁོ མཧཱརཱཛ, སྭཱགཏཾ ཏེ མཧཱརཱཛ, སཀཾ ཏེ མཧཱརཱཛ, ཨནུསཱས མཧཱརཱཛཱ’ཏི། རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨེཝམཱཧ – ‘པཱཎོ ན ཧནྟབྦོ, ཨདིནྣཾ ན ཨཱདཱཏབྦཾ, ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ན ཙརིཏབྦཱ, མུསཱ ན བྷཎིཏབྦཱ, མཛྫཾ ན པཱཏབྦཾ, ཡཐཱབྷུཏྟཉྩ བྷུཉྫཐཱ’ཏི ། ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, པུརཏྠིམཱཡ དིསཱཡ པཊིརཱཛཱནོ, ཏེ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨནུཡནྟཱ ཨཧེསུཾ། ཨཐ ཁོ ཏཾ, ཨཱནནྡ, ཙཀྐརཏནཾ པུརཏྠིམཾ སམུདྡཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ དཀྑིཎཾ དིསཾ པཝཏྟི…པེ॰… དཀྑིཎཾ སམུདྡཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ པཙྪིམཾ དིསཾ པཝཏྟི…པེ॰… པཙྪིམཾ སམུདྡཾ ཨཛ྄ཛྷོགཱཧེཏྭཱ པཙྩུཏྟརིཏྭཱ ཨུཏྟརཾ དིསཾ པཝཏྟི, ཨནྭདེཝ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ། ཡསྨིཾ ཁོ པནཱནནྡ, པདེསེ ཙཀྐརཏནཾ པཏིཊྛཱསི, ཏཏྠ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཝཱསཾ ཨུཔགཙྪི སདྡྷིཾ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ། ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ པཊིརཱཛཱནོ, ཏེ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨེཧི ཁོ མཧཱརཱཛ, སྭཱགཏཾ ཏེ མཧཱརཱཛ, སཀཾ ཏེ མཧཱརཱཛ, ཨནུསཱས མཧཱརཱཛཱ’ཏི། རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨེཝམཱཧ – ‘པཱཎོ ན ཧནྟབྦོ, ཨདིནྣཾ ན ཨཱདཱཏབྦཾ, ཀཱམེསུ མིཙྪཱ ན ཙརིཏབྦཱ, མུསཱ ན བྷཎིཏབྦཱ, མཛྫཾ ན པཱཏབྦཾ , ཡཐཱབྷུཏྟཉྩ བྷུཉྫཐཱ’ཏི། ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, ཨུཏྟརཱཡ དིསཱཡ པཊིརཱཛཱནོ , ཏེ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨནུཡནྟཱ ཨཧེསུཾ།

    244. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vāmena hatthena suvaṇṇabhiṅkāraṃ gahetvā dakkhiṇena hatthena cakkaratanaṃ abbhukkiri – ‘pavattatu bhavaṃ cakkaratanaṃ, abhivijinātu bhavaṃ cakkaratana’nti. Atha kho taṃ, ānanda, cakkaratanaṃ puratthimaṃ disaṃ pavatti 11, anvadeva 12 rājā mahāsudassano saddhiṃ caturaṅginiyā senāya, yasmiṃ kho panānanda, padese cakkaratanaṃ patiṭṭhāsi, tattha rājā mahāsudassano vāsaṃ upagacchi saddhiṃ caturaṅginiyā senāya. Ye kho panānanda, puratthimāya disāya paṭirājāno, te rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘ehi kho mahārāja, svāgataṃ te mahārāja, sakaṃ te mahārāja, anusāsa mahārājā’ti. Rājā mahāsudassano evamāha – ‘pāṇo na hantabbo, adinnaṃ na ādātabbaṃ, kāmesu micchā na caritabbā, musā na bhaṇitabbā, majjaṃ na pātabbaṃ, yathābhuttañca bhuñjathā’ti . Ye kho panānanda, puratthimāya disāya paṭirājāno, te rañño mahāsudassanassa anuyantā ahesuṃ. Atha kho taṃ, ānanda, cakkaratanaṃ puratthimaṃ samuddaṃ ajjhogāhetvā paccuttaritvā dakkhiṇaṃ disaṃ pavatti…pe… dakkhiṇaṃ samuddaṃ ajjhogāhetvā paccuttaritvā pacchimaṃ disaṃ pavatti…pe… pacchimaṃ samuddaṃ ajjhogāhetvā paccuttaritvā uttaraṃ disaṃ pavatti, anvadeva rājā mahāsudassano saddhiṃ caturaṅginiyā senāya. Yasmiṃ kho panānanda, padese cakkaratanaṃ patiṭṭhāsi, tattha rājā mahāsudassano vāsaṃ upagacchi saddhiṃ caturaṅginiyā senāya. Ye kho panānanda, uttarāya disāya paṭirājāno, te rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘ehi kho mahārāja, svāgataṃ te mahārāja, sakaṃ te mahārāja, anusāsa mahārājā’ti. Rājā mahāsudassano evamāha – ‘pāṇo na hantabbo, adinnaṃ na ādātabbaṃ, kāmesu micchā na caritabbā, musā na bhaṇitabbā, majjaṃ na pātabbaṃ , yathābhuttañca bhuñjathā’ti. Ye kho panānanda, uttarāya disāya paṭirājāno , te rañño mahāsudassanassa anuyantā ahesuṃ.

    ༢༤༥. ‘‘ཨཐ ཁོ ཏཾ, ཨཱནནྡ, ཙཀྐརཏནཾ སམུདྡཔརིཡནྟཾ པཐཝིཾ ཨབྷིཝིཛིནིཏྭཱ ཀུསཱཝཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ པཙྩཱགནྟྭཱ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨནྟེཔུརདྭཱརེ ཨཏྠཀརཎཔམུཁེ ཨཀྑཱཧཏཾ མཉྙེ ཨཊྛཱསི རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨནྟེཔུརཾ ཨུཔསོབྷཡམཱནཾ། རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ ཙཀྐརཏནཾ པཱཏུརཧོསི།

    245. ‘‘Atha kho taṃ, ānanda, cakkaratanaṃ samuddapariyantaṃ pathaviṃ abhivijinitvā kusāvatiṃ rājadhāniṃ paccāgantvā rañño mahāsudassanassa antepuradvāre atthakaraṇapamukhe akkhāhataṃ maññe aṭṭhāsi rañño mahāsudassanassa antepuraṃ upasobhayamānaṃ. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ cakkaratanaṃ pāturahosi.

    ཧཏྠིརཏནཾ

    Hatthiratanaṃ

    ༢༤༦. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཧཏྠིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི སབྦསེཏོ སཏྟཔྤཏིཊྛོ ཨིདྡྷིམཱ ཝེཧཱསངྒམོ ཨུཔོསཐོ ནཱམ ནཱགརཱཛཱ། ཏཾ དིསྭཱ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཙིཏྟཾ པསཱིདི – ‘བྷདྡཀཾ ཝཏ བྷོ ཧཏྠིཡཱནཾ, སཙེ དམཐཾ ཨུཔེཡྻཱ’ཏི། ཨཐ ཁོ ཏཾ, ཨཱནནྡ, ཧཏྠིརཏནཾ – སེཡྻཐཱཔི ནཱམ གནྡྷཧཏྠཱཛཱནིཡོ དཱིགྷརཏྟཾ སུཔརིདནྟོ, ཨེཝམེཝ དམཐཾ ཨུཔགཙྪི། བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏམེཝ ཧཏྠིརཏནཾ ཝཱིམཾསམཱནོ པུབྦཎྷསམཡཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ སམུདྡཔརིཡནྟཾ པཐཝིཾ ཨནུཡཱཡིཏྭཱ ཀུསཱཝཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ པཙྩཱགནྟྭཱ པཱཏརཱསམཀཱསི། རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ ཧཏྠིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི།

    246. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa hatthiratanaṃ pāturahosi sabbaseto sattappatiṭṭho iddhimā vehāsaṅgamo uposatho nāma nāgarājā. Taṃ disvā rañño mahāsudassanassa cittaṃ pasīdi – ‘bhaddakaṃ vata bho hatthiyānaṃ, sace damathaṃ upeyyā’ti. Atha kho taṃ, ānanda, hatthiratanaṃ – seyyathāpi nāma gandhahatthājāniyo dīgharattaṃ suparidanto, evameva damathaṃ upagacchi. Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano tameva hatthiratanaṃ vīmaṃsamāno pubbaṇhasamayaṃ abhiruhitvā samuddapariyantaṃ pathaviṃ anuyāyitvā kusāvatiṃ rājadhāniṃ paccāgantvā pātarāsamakāsi. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ hatthiratanaṃ pāturahosi.

    ཨསྶརཏནཾ

    Assaratanaṃ

    ༢༤༧. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨསྶརཏནཾ པཱཏུརཧོསི སབྦསེཏོ ཀཱལ༹སཱིསོ མུཉྫཀེསོ ཨིདྡྷིམཱ ཝེཧཱསངྒམོ ཝལཱཧཀོ ནཱམ ཨསྶརཱཛཱ། ཏཾ དིསྭཱ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཙིཏྟཾ པསཱིདི – ‘བྷདྡཀཾ ཝཏ བྷོ ཨསྶཡཱནཾ སཙེ དམཐཾ ཨུཔེཡྻཱ’ཏི། ཨཐ ཁོ ཏཾ , ཨཱནནྡ, ཨསྶརཏནཾ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བྷདྡོ ཨསྶཱཛཱནིཡོ དཱིགྷརཏྟཾ སུཔརིདནྟོ, ཨེཝམེཝ དམཐཾ ཨུཔགཙྪི། བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏམེཝ ཨསྶརཏནཾ ཝཱིམཾསམཱནོ པུབྦཎྷསམཡཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ སམུདྡཔརིཡནྟཾ པཐཝིཾ ཨནུཡཱཡིཏྭཱ ཀུསཱཝཏིཾ རཱཛདྷཱནིཾ པཙྩཱགནྟྭཱ པཱཏརཱསམཀཱསི། རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ ཨསྶརཏནཾ པཱཏུརཧོསི།

    247. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa assaratanaṃ pāturahosi sabbaseto kāḷasīso muñjakeso iddhimā vehāsaṅgamo valāhako nāma assarājā. Taṃ disvā rañño mahāsudassanassa cittaṃ pasīdi – ‘bhaddakaṃ vata bho assayānaṃ sace damathaṃ upeyyā’ti. Atha kho taṃ , ānanda, assaratanaṃ seyyathāpi nāma bhaddo assājāniyo dīgharattaṃ suparidanto, evameva damathaṃ upagacchi. Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano tameva assaratanaṃ vīmaṃsamāno pubbaṇhasamayaṃ abhiruhitvā samuddapariyantaṃ pathaviṃ anuyāyitvā kusāvatiṃ rājadhāniṃ paccāgantvā pātarāsamakāsi. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ assaratanaṃ pāturahosi.

    མཎིརཏནཾ

    Maṇiratanaṃ

    ༢༤༨. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ མཎིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི། སོ ཨཧོསི མཎི ཝེལུ༹རིཡོ སུབྷོ ཛཱཏིམཱ ཨཊྛཾསོ སུཔརིཀམྨཀཏོ ཨཙྪོ ཝིཔྤསནྣོ ཨནཱཝིལོ སབྦཱཀཱརསམྤནྣོ། ཏསྶ ཁོ པནཱནནྡ, མཎིརཏནསྶ ཨཱབྷཱ སམནྟཱ ཡོཛནཾ ཕུཊཱ ཨཧོསི། བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏམེཝ མཎིརཏནཾ ཝཱིམཾསམཱནོ ཙཏུརངྒིནིཾ སེནཾ སནྣཡ྄ཧིཏྭཱ མཎིཾ དྷཛགྒཾ ཨཱརོཔེཏྭཱ རཏྟནྡྷཀཱརཏིམིསཱཡ པཱཡཱསི། ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, སམནྟཱ གཱམཱ ཨཧེསུཾ, ཏེ ཏེནོབྷཱསེན ཀམྨནྟེ པཡོཛེསུཾ དིཝཱཏི མཉྙམཱནཱ། རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ མཎིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི།

    248. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa maṇiratanaṃ pāturahosi. So ahosi maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato accho vippasanno anāvilo sabbākārasampanno. Tassa kho panānanda, maṇiratanassa ābhā samantā yojanaṃ phuṭā ahosi. Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano tameva maṇiratanaṃ vīmaṃsamāno caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā maṇiṃ dhajaggaṃ āropetvā rattandhakāratimisāya pāyāsi. Ye kho panānanda, samantā gāmā ahesuṃ, te tenobhāsena kammante payojesuṃ divāti maññamānā. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ maṇiratanaṃ pāturahosi.

    ཨིཏྠིརཏནཾ

    Itthiratanaṃ

    ༢༤༩. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨིཏྠིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི ཨབྷིརཱུཔཱ དསྶནཱིཡཱ པཱསཱདིཀཱ པརམཱཡ ཝཎྞཔོཀྑརཏཱཡ སམནྣཱགཏཱ ནཱཏིདཱིགྷཱ ནཱཏིརསྶཱ ནཱཏིཀིསཱ ནཱཏིཐཱུལཱ ནཱཏིཀཱལི༹ཀཱ ནཱཙྩོདཱཏཱ ཨཏིཀྐནྟཱ མཱནུསིཝཎྞཾ 13 ཨཔྤཏྟཱ དིབྦཝཎྞཾ། ཏསྶ ཁོ པནཱནནྡ, ཨིཏྠིརཏནསྶ ཨེཝརཱུཔོ ཀཱཡསམྥསྶོ ཧོཏི, སེཡྻཐཱཔི ནཱམ ཏཱུལཔིཙུནོ ཝཱ ཀཔྤཱསཔིཙུནོ ཝཱ། ཏསྶ ཁོ པནཱནནྡ, ཨིཏྠིརཏནསྶ སཱིཏེ ཨུཎྷཱནི གཏྟཱནི ཧོནྟི, ཨུཎྷེ སཱིཏཱནི། ཏསྶ ཁོ པནཱནནྡ, ཨིཏྠིརཏནསྶ ཀཱཡཏོ ཙནྡནགནྡྷོ ཝཱཡཏི, མུཁཏོ ཨུཔྤལགནྡྷོ། ཏཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཨིཏྠིརཏནཾ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ པུབྦུཊྛཱཡིནཱི ཨཧོསི པཙྪཱནིཔཱཏིནཱི ཀིངྐཱརཔཊིསྶཱཝིནཱི མནཱཔཙཱརིནཱི པིཡཝཱདིནཱི། ཏཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཨིཏྠིརཏནཾ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ མནསཱཔི ནོ ཨཏིཙརི 14, ཀུཏོ པན ཀཱཡེན། རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ ཨིཏྠིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི།

    249. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa itthiratanaṃ pāturahosi abhirūpā dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā nātidīghā nātirassā nātikisā nātithūlā nātikāḷikā nāccodātā atikkantā mānusivaṇṇaṃ 15 appattā dibbavaṇṇaṃ. Tassa kho panānanda, itthiratanassa evarūpo kāyasamphasso hoti, seyyathāpi nāma tūlapicuno vā kappāsapicuno vā. Tassa kho panānanda, itthiratanassa sīte uṇhāni gattāni honti, uṇhe sītāni. Tassa kho panānanda, itthiratanassa kāyato candanagandho vāyati, mukhato uppalagandho. Taṃ kho panānanda, itthiratanaṃ rañño mahāsudassanassa pubbuṭṭhāyinī ahosi pacchānipātinī kiṅkārapaṭissāvinī manāpacārinī piyavādinī. Taṃ kho panānanda, itthiratanaṃ rājānaṃ mahāsudassanaṃ manasāpi no aticari 16, kuto pana kāyena. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ itthiratanaṃ pāturahosi.

    གཧཔཏིརཏནཾ

    Gahapatiratanaṃ

    ༢༥༠. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ གཧཔཏིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི། ཏསྶ ཀམྨཝིཔཱཀཛཾ དིབྦཙཀྑུ པཱཏུརཧོསི ཡེན ནིདྷིཾ པསྶཏི སསྶཱམིཀམྤི ཨསྶཱམིཀམྤི། སོ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཔྤོསྶུཀྐོ ཏྭཾ, དེཝ, ཧོཧི, ཨཧཾ ཏེ དྷནེན དྷནཀརཎཱིཡཾ ཀརིསྶཱམཱི’ཏི། བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏམེཝ གཧཔཏིརཏནཾ ཝཱིམཾསམཱནོ ནཱཝཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ མཛ྄ཛྷེ གངྒཱཡ ནདིཡཱ སོཏཾ ཨོགཱཧིཏྭཱ གཧཔཏིརཏནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨཏྠོ མེ, གཧཔཏི, ཧིརཉྙསུཝཎྞེནཱ’ཏི། ‘ཏེན ཧི, མཧཱརཱཛ, ཨེཀཾ ཏཱིརཾ ནཱཝཱ ཨུཔེཏཱུ’ཏི། ‘ཨིདྷེཝ མེ, གཧཔཏི, ཨཏྠོ ཧིརཉྙསུཝཎྞེནཱ’ཏི། ཨཐ ཁོ ཏཾ, ཨཱནནྡ, གཧཔཏིརཏནཾ ཨུབྷོཧི ཧཏྠེཧི ཨུདཀཾ ཨོམསིཏྭཱ པཱུརཾ ཧིརཉྙསུཝཎྞསྶ ཀུམྦྷིཾ ཨུདྡྷརིཏྭཱ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨལམེཏྟཱཝཏཱ མཧཱརཱཛ, ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ མཧཱརཱཛ, པཱུཛིཏམེཏྟཱཝཏཱ མཧཱརཱཛཱ’ཏི? རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨལམེཏྟཱཝཏཱ གཧཔཏི, ཀཏམེཏྟཱཝཏཱ གཧཔཏི, པཱུཛིཏམེཏྟཱཝཏཱ གཧཔཏཱི’ཏི། རཉྙོ , ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ གཧཔཏིརཏནཾ པཱཏུརཧོསི།

    250. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa gahapatiratanaṃ pāturahosi. Tassa kammavipākajaṃ dibbacakkhu pāturahosi yena nidhiṃ passati sassāmikampi assāmikampi. So rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘appossukko tvaṃ, deva, hohi, ahaṃ te dhanena dhanakaraṇīyaṃ karissāmī’ti. Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano tameva gahapatiratanaṃ vīmaṃsamāno nāvaṃ abhiruhitvā majjhe gaṅgāya nadiyā sotaṃ ogāhitvā gahapatiratanaṃ etadavoca – ‘attho me, gahapati, hiraññasuvaṇṇenā’ti. ‘Tena hi, mahārāja, ekaṃ tīraṃ nāvā upetū’ti. ‘Idheva me, gahapati, attho hiraññasuvaṇṇenā’ti. Atha kho taṃ, ānanda, gahapatiratanaṃ ubhohi hatthehi udakaṃ omasitvā pūraṃ hiraññasuvaṇṇassa kumbhiṃ uddharitvā rājānaṃ mahāsudassanaṃ etadavoca – ‘alamettāvatā mahārāja, katamettāvatā mahārāja, pūjitamettāvatā mahārājā’ti? Rājā mahāsudassano evamāha – ‘alamettāvatā gahapati, katamettāvatā gahapati, pūjitamettāvatā gahapatī’ti. Rañño , ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ gahapatiratanaṃ pāturahosi.

    པརིཎཱཡཀརཏནཾ

    Pariṇāyakaratanaṃ

    ༢༥༡. ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ པརིཎཱཡཀརཏནཾ པཱཏུརཧོསི པཎྜིཏོ ཝིཡཏྟོ མེདྷཱཝཱི པཊིབལོ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔཡཱཔེཏབྦཾ ཨུཔཡཱཔེཏུཾ, ཨཔཡཱཔེཏབྦཾ ཨཔཡཱཔེཏུཾ, ཋཔེཏབྦཾ ཋཔེཏུཾ། སོ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧ – ‘ཨཔྤོསྶུཀྐོ ཏྭཾ, དེཝ, ཧོཧི, ཨཧམནུསཱསིསྶཱམཱི’ཏི། རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཝརཱུཔཾ པརིཎཱཡཀརཏནཾ པཱཏུརཧོསི།

    251. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa pariṇāyakaratanaṃ pāturahosi paṇḍito viyatto medhāvī paṭibalo rājānaṃ mahāsudassanaṃ upayāpetabbaṃ upayāpetuṃ, apayāpetabbaṃ apayāpetuṃ, ṭhapetabbaṃ ṭhapetuṃ. So rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘appossukko tvaṃ, deva, hohi, ahamanusāsissāmī’ti. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ pariṇāyakaratanaṃ pāturahosi.

    ‘‘རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཨིམེཧི སཏྟཧི རཏནེཧི སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི།

    ‘‘Rājā, ānanda, mahāsudassano imehi sattahi ratanehi samannāgato ahosi.

    ཙཏུཨིདྡྷིསམནྣཱགཏོ

    Catuiddhisamannāgato

    ༢༥༢. ‘‘རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཙཏཱུཧི ཨིདྡྷཱིཧི སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི། ཀཏམཱཧི ཙཏཱུཧི ཨིདྡྷཱིཧི? ཨིདྷཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨབྷིརཱུཔོ ཨཧོསི དསྶནཱིཡོ པཱསཱདིཀོ པརམཱཡ ཝཎྞཔོཀྑརཏཱཡ སམནྣཱགཏོ ཨཏིཝིཡ ཨཉྙེཧི མནུསྶེཧི། རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཨིམཱཡ པཋམཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི།

    252. ‘‘Rājā, ānanda, mahāsudassano catūhi iddhīhi samannāgato ahosi. Katamāhi catūhi iddhīhi? Idhānanda, rājā mahāsudassano abhirūpo ahosi dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato ativiya aññehi manussehi. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāya paṭhamāya iddhiyā samannāgato ahosi.

    ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ དཱིགྷཱཡུཀོ ཨཧོསི ཙིརཊྛིཏིཀོ ཨཏིཝིཡ ཨཉྙེཧི མནུསྶེཧི། རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཨིམཱཡ དུཏིཡཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི།

    ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano dīghāyuko ahosi ciraṭṭhitiko ativiya aññehi manussehi. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāya dutiyāya iddhiyā samannāgato ahosi.

    ‘‘པུན ཙཔརཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨཔྤཱབཱདྷོ ཨཧོསི ཨཔྤཱཏངྐོ སམཝེཔཱཀིནིཡཱ གཧཎིཡཱ སམནྣཱགཏོ ནཱཏིསཱིཏཱཡ ནཱཙྩུཎྷཱཡ ཨཏིཝིཡ ཨཉྙེཧི མནུསྶེཧི། རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཨིམཱཡ ཏཏིཡཱཡ ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི།

    ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano appābādho ahosi appātaṅko samavepākiniyā gahaṇiyā samannāgato nātisītāya nāccuṇhāya ativiya aññehi manussehi. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāya tatiyāya iddhiyā samannāgato ahosi.

    ‘‘པུན ཙཔརཾ , ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱནཾ པིཡོ ཨཧོསི མནཱཔོ། སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, པིཏཱ པུཏྟཱནཾ པིཡོ ཧོཏི མནཱཔོ, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱནཾ པིཡོ ཨཧོསི མནཱཔོ། རཉྙོཔི, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ པིཡཱ ཨཧེསུཾ མནཱཔཱ། སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, པིཏུ པུཏྟཱ པིཡཱ ཧོནྟི མནཱཔཱ, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོཔི མཧཱསུདསྶནསྶ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ པིཡཱ ཨཧེསུཾ མནཱཔཱ།

    ‘‘Puna caparaṃ , ānanda, rājā mahāsudassano brāhmaṇagahapatikānaṃ piyo ahosi manāpo. Seyyathāpi, ānanda, pitā puttānaṃ piyo hoti manāpo, evameva kho, ānanda, rājā mahāsudassano brāhmaṇagahapatikānaṃ piyo ahosi manāpo. Raññopi, ānanda, mahāsudassanassa brāhmaṇagahapatikā piyā ahesuṃ manāpā. Seyyathāpi, ānanda, pitu puttā piyā honti manāpā, evameva kho, ānanda, raññopi mahāsudassanassa brāhmaṇagahapatikā piyā ahesuṃ manāpā.

    ‘‘བྷཱུཏཔུབྦཾ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ ཨུཡྻཱནབྷཱུམིཾ ནིཡྻཱསི། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨཏརམཱནོ, དེཝ, ཡཱཧི, ཡཐཱ ཏཾ མཡཾ ཙིརཏརཾ པསྶེཡྻཱམཱ’ཏི། རཱཛཱཔི, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ སཱརཐིཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨཏརམཱནོ, སཱརཐི, རཐཾ པེསེཧི, ཡཐཱ ཨཧཾ བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀེ ཙིརཏརཾ པསྶེཡྻ’ནྟི། རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཨིམཱཡ ཙཏུཏྠིཡཱ 17 ཨིདྡྷིཡཱ སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི། རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཨིམཱཧི ཙཏཱུཧི ཨིདྡྷཱིཧི སམནྣཱགཏོ ཨཧོསི།

    ‘‘Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano caturaṅginiyā senāya uyyānabhūmiṃ niyyāsi. Atha kho, ānanda, brāhmaṇagahapatikā rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘ataramāno, deva, yāhi, yathā taṃ mayaṃ cirataraṃ passeyyāmā’ti. Rājāpi, ānanda, mahāsudassano sārathiṃ āmantesi – ‘ataramāno, sārathi, rathaṃ pesehi, yathā ahaṃ brāhmaṇagahapatike cirataraṃ passeyya’nti. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāya catutthiyā 18 iddhiyā samannāgato ahosi. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāhi catūhi iddhīhi samannāgato ahosi.

    དྷམྨཔཱསཱདཔོཀྑརཎཱི

    Dhammapāsādapokkharaṇī

    ༢༥༣. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཱསུ ཏཱལནྟརིཀཱསུ དྷནུསཏེ དྷནུསཏེ པོཀྑརཎིཡོ མཱཔེཡྻ’ནྟི།

    253. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ imāsu tālantarikāsu dhanusate dhanusate pokkharaṇiyo māpeyya’nti.

    ‘‘མཱཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏཱསུ ཏཱལནྟརིཀཱསུ དྷནུསཏེ དྷནུསཏེ པོཀྑརཎིཡོ། ཏཱ ཁོ པནཱནནྡ, པོཀྑརཎིཡོ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ ཨིཊྛཀཱཧི ཙིཏཱ ཨཧེསུཾ – ཨེཀཱ ཨིཊྛཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཕལིཀམཡཱ།

    ‘‘Māpesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tāsu tālantarikāsu dhanusate dhanusate pokkharaṇiyo. Tā kho panānanda, pokkharaṇiyo catunnaṃ vaṇṇānaṃ iṭṭhakāhi citā ahesuṃ – ekā iṭṭhakā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā.

    ‘‘ཏཱསུ ཁོ པནཱནནྡ, པོཀྑརཎཱིསུ ཙཏྟཱརི ཙཏྟཱརི སོཔཱནཱནི ཨཧེསུཾ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ, ཨེཀཾ སོཔཱནཾ སོཝཎྞམཡཾ ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ ཨེཀཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ ཨེཀཾ ཕལིཀམཡཾ། སོཝཎྞམཡསྶ སོཔཱནསྶ སོཝཎྞམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, རཱུཔིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། རཱུཔིཡམཡསྶ སོཔཱནསྶ རཱུཔིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, སོཝཎྞམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། ཝེལུ༹རིཡམཡསྶ སོཔཱནསྶ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, ཕལིཀམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། ཕལིཀམཡསྶ སོཔཱནསྶ ཕལིཀམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, ཝེལུ༹རིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། ཏཱ ཁོ པནཱནནྡ, པོཀྑརཎིཡོ དྭཱིཧི ཝེདིཀཱཧི པརིཀྑིཏྟཱ ཨཧེསུཾ ཨེཀཱ ཝེདིཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ། སོཝཎྞམཡཱཡ ཝེདིཀཱཡ སོཝཎྞམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, རཱུཔིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། རཱུཔིཡམཡཱཡ ཝེདིཀཱཡ རཱུཔིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, སོཝཎྞམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ , རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཱསུ པོཀྑརཎཱིསུ ཨེཝརཱུཔཾ མཱལཾ རོཔཱཔེཡྻཾ ཨུཔྤལཾ པདུམཾ ཀུམུདཾ པུཎྜརཱིཀཾ སབྦོཏུཀཾ སབྦཛནསྶ ཨནཱཝཊ’ནྟི། རོཔཱཔེསི ཁོ , ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏཱསུ པོཀྑརཎཱིསུ ཨེཝརཱུཔཾ མཱལཾ ཨུཔྤལཾ པདུམཾ ཀུམུདཾ པུཎྜརཱིཀཾ སབྦོཏུཀཾ སབྦཛནསྶ ཨནཱཝཊཾ།

    ‘‘Tāsu kho panānanda, pokkharaṇīsu cattāri cattāri sopānāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ, ekaṃ sopānaṃ sovaṇṇamayaṃ ekaṃ rūpiyamayaṃ ekaṃ veḷuriyamayaṃ ekaṃ phalikamayaṃ. Sovaṇṇamayassa sopānassa sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ, rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayassa sopānassa rūpiyamayā thambhā ahesuṃ, sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Veḷuriyamayassa sopānassa veḷuriyamayā thambhā ahesuṃ, phalikamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Phalikamayassa sopānassa phalikamayā thambhā ahesuṃ, veḷuriyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Tā kho panānanda, pokkharaṇiyo dvīhi vedikāhi parikkhittā ahesuṃ ekā vedikā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā. Sovaṇṇamayāya vedikāya sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ, rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayāya vedikāya rūpiyamayā thambhā ahesuṃ, sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Atha kho, ānanda , rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ imāsu pokkharaṇīsu evarūpaṃ mālaṃ ropāpeyyaṃ uppalaṃ padumaṃ kumudaṃ puṇḍarīkaṃ sabbotukaṃ sabbajanassa anāvaṭa’nti. Ropāpesi kho , ānanda, rājā mahāsudassano tāsu pokkharaṇīsu evarūpaṃ mālaṃ uppalaṃ padumaṃ kumudaṃ puṇḍarīkaṃ sabbotukaṃ sabbajanassa anāvaṭaṃ.

    ༢༥༤. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཱསཾ པོཀྑརཎཱིནཾ ཏཱིརེ ནྷཱཔཀེ པུརིསེ ཋཔེཡྻཾ, ཡེ ཨཱགཏཱགཏཾ ཛནཾ ནྷཱཔེསྶནྟཱི’ཏི། ཋཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏཱསཾ པོཀྑརཎཱིནཾ ཏཱིརེ ནྷཱཔཀེ པུརིསེ, ཡེ ཨཱགཏཱགཏཾ ཛནཾ ནྷཱཔེསུཾ།

    254. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ imāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre nhāpake purise ṭhapeyyaṃ, ye āgatāgataṃ janaṃ nhāpessantī’ti. Ṭhapesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre nhāpake purise, ye āgatāgataṃ janaṃ nhāpesuṃ.

    ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ ཨིམཱསཾ པོཀྑརཎཱིནཾ ཏཱིརེ ཨེཝརཱུཔཾ དཱནཾ པཊྛཔེཡྻཾ – ཨནྣཾ ཨནྣཊྛིཀསྶ 19, པཱནཾ པཱནཊྛིཀསྶ, ཝཏྠཾ ཝཏྠཊྛིཀསྶ, ཡཱནཾ ཡཱནཊྛིཀསྶ, སཡནཾ སཡནཊྛིཀསྶ, ཨིཏྠིཾ ཨིཏྠིཊྛིཀསྶ, ཧིརཉྙཾ ཧིརཉྙཊྛིཀསྶ, སུཝཎྞཾ སུཝཎྞཊྛིཀསྶཱ’ཏི། པཊྛཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏཱསཾ པོཀྑརཎཱིནཾ ཏཱིརེ ཨེཝརཱུཔཾ དཱནཾ – ཨནྣཾ ཨནྣཊྛིཀསྶ, པཱནཾ པཱནཊྛིཀསྶ, ཝཏྠཾ ཝཏྠཊྛིཀསྶ, ཡཱནཾ ཡཱནཊྛིཀསྶ, སཡནཾ སཡནཊྛིཀསྶ, ཨིཏྠིཾ ཨིཏྠིཊྛིཀསྶ, ཧིརཉྙཾ ཧིརཉྙཊྛིཀསྶ, སུཝཎྞཾ སུཝཎྞཊྛིཀསྶ།

    ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ imāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre evarūpaṃ dānaṃ paṭṭhapeyyaṃ – annaṃ annaṭṭhikassa 20, pānaṃ pānaṭṭhikassa, vatthaṃ vatthaṭṭhikassa, yānaṃ yānaṭṭhikassa, sayanaṃ sayanaṭṭhikassa, itthiṃ itthiṭṭhikassa, hiraññaṃ hiraññaṭṭhikassa, suvaṇṇaṃ suvaṇṇaṭṭhikassā’ti. Paṭṭhapesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre evarūpaṃ dānaṃ – annaṃ annaṭṭhikassa, pānaṃ pānaṭṭhikassa, vatthaṃ vatthaṭṭhikassa, yānaṃ yānaṭṭhikassa, sayanaṃ sayanaṭṭhikassa, itthiṃ itthiṭṭhikassa, hiraññaṃ hiraññaṭṭhikassa, suvaṇṇaṃ suvaṇṇaṭṭhikassa.

    ༢༥༥. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, བྲཱཧྨཎགཧཔཏིཀཱ པཧཱུཏཾ སཱཔཏེཡྻཾ ཨཱདཱཡ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ཨིདཾ, དེཝ, པཧཱུཏཾ སཱཔཏེཡྻཾ དེཝཉྙེཝ ཨུདྡིསྶ ཨཱབྷཏཾ, ཏཾ དེཝོ པཊིགྒཎྷཏཱུ’ཏི། ‘ཨལཾ བྷོ, མམཔིདཾ པཧཱུཏཾ སཱཔཏེཡྻཾ དྷམྨིཀེན བལིནཱ ཨབྷིསངྑཏཾ, ཏཉྩ ཝོ ཧོཏུ, ཨིཏོ ཙ བྷིཡྻོ ཧརཐཱ’ཏི། ཏེ རཉྙཱ པཊིཀྑིཏྟཱ ཨེཀམནྟཾ ཨཔཀྐམྨ ཨེཝཾ སམཙིནྟེསུཾ – ‘ན ཁོ ཨེཏཾ ཨམྷཱཀཾ པཏིརཱུཔཾ, ཡཾ མཡཾ ཨིམཱནི སཱཔཏེཡྻཱནི པུནདེཝ སཀཱནི གྷརཱནི པཊིཧརེཡྻཱམ། ཡཾནཱུན མཡཾ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ནིཝེསནཾ མཱཔེཡྻཱམཱ’ཏི། ཏེ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ཨེཝམཱཧཾསུ – ‘ནིཝེསནཾ ཏེ དེཝ, མཱཔེསྶཱམཱ’ཏི། ཨདྷིཝཱསེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན།

    255. ‘‘Atha kho, ānanda, brāhmaṇagahapatikā pahūtaṃ sāpateyyaṃ ādāya rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘idaṃ, deva, pahūtaṃ sāpateyyaṃ devaññeva uddissa ābhataṃ, taṃ devo paṭiggaṇhatū’ti. ‘Alaṃ bho, mamapidaṃ pahūtaṃ sāpateyyaṃ dhammikena balinā abhisaṅkhataṃ, tañca vo hotu, ito ca bhiyyo harathā’ti. Te raññā paṭikkhittā ekamantaṃ apakkamma evaṃ samacintesuṃ – ‘na kho etaṃ amhākaṃ patirūpaṃ, yaṃ mayaṃ imāni sāpateyyāni punadeva sakāni gharāni paṭihareyyāma. Yaṃnūna mayaṃ rañño mahāsudassanassa nivesanaṃ māpeyyāmā’ti. Te rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘nivesanaṃ te deva, māpessāmā’ti. Adhivāsesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tuṇhībhāvena.

    ༢༥༦. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སཀྐོ དེཝཱནམིནྡོ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཙེཏསཱ ཙེཏོཔརིཝིཏཀྐམཉྙཱཡ ཝིསྶཀམྨཾ 21 དེཝཔུཏྟཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, སམྨ ཝིསྶཀམྨ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ནིཝེསནཾ མཱཔེཧི དྷམྨཾ ནཱམ པཱསཱད’ནྟི། ‘ཨེཝཾ བྷདྡནྟཝཱ’ཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཝིསྶཀམྨོ དེཝཔུཏྟོ སཀྐསྶ དེཝཱནམིནྡསྶ པཊིསྶུཏྭཱ སེཡྻཐཱཔི ནཱམ བལཝཱ པུརིསོ སམིཉྫིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ པསཱརེཡྻ པསཱརིཏཾ ཝཱ བཱཧཾ སམིཉྫེཡྻ, ཨེཝམེཝ དེཝེསུ ཏཱཝཏིཾསེསུ ཨནྟརཧིཏོ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ པུརཏོ པཱཏུརཧོསི། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཝིསྶཀམྨོ དེཝཔུཏྟོ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ནིཝེསནཾ ཏེ དེཝ, མཱཔེསྶཱམི དྷམྨཾ ནཱམ པཱསཱད’ནྟི། ཨདྷིཝཱསེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཏུཎྷཱིབྷཱཝེན།

    256. ‘‘Atha kho, ānanda, sakko devānamindo rañño mahāsudassanassa cetasā cetoparivitakkamaññāya vissakammaṃ 22 devaputtaṃ āmantesi – ‘ehi tvaṃ, samma vissakamma, rañño mahāsudassanassa nivesanaṃ māpehi dhammaṃ nāma pāsāda’nti. ‘Evaṃ bhaddantavā’ti kho, ānanda, vissakammo devaputto sakkassa devānamindassa paṭissutvā seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva devesu tāvatiṃsesu antarahito rañño mahāsudassanassa purato pāturahosi. Atha kho, ānanda, vissakammo devaputto rājānaṃ mahāsudassanaṃ etadavoca – ‘nivesanaṃ te deva, māpessāmi dhammaṃ nāma pāsāda’nti. Adhivāsesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tuṇhībhāvena.

    ‘‘མཱཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཝིསྶཀམྨོ དེཝཔུཏྟོ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ནིཝེསནཾ དྷམྨཾ ནཱམ པཱསཱདཾ། དྷམྨོ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདོ པུརཏྠིམེན པཙྪིམེན ཙ ཡོཛནཾ ཨཱཡཱམེན ཨཧོསི། ཨུཏྟརེན དཀྑིཎེན ཙ ཨཌྜྷཡོཛནཾ ཝིཏྠཱརེན། དྷམྨསྶ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདསྶ ཏིཔོརིསཾ ཨུཙྩཏརེན ཝཏྠུ ཙིཏཾ ཨཧོསི ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ ཨིཊྛཀཱཧི – ཨེཀཱ ཨིཊྛཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཕལིཀམཡཱ།

    ‘‘Māpesi kho, ānanda, vissakammo devaputto rañño mahāsudassanassa nivesanaṃ dhammaṃ nāma pāsādaṃ. Dhammo, ānanda, pāsādo puratthimena pacchimena ca yojanaṃ āyāmena ahosi. Uttarena dakkhiṇena ca aḍḍhayojanaṃ vitthārena. Dhammassa, ānanda, pāsādassa tiporisaṃ uccatarena vatthu citaṃ ahosi catunnaṃ vaṇṇānaṃ iṭṭhakāhi – ekā iṭṭhakā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā.

    ‘‘དྷམྨསྶ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདསྶ ཙཏུརཱསཱིཏི ཐམྦྷསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ – ཨེཀོ ཐམྦྷོ སོཝཎྞམཡོ, ཨེཀོ རཱུཔིཡམཡོ, ཨེཀོ ཝེལུ༹རིཡམཡོ, ཨེཀོ ཕལིཀམཡོ། དྷམྨོ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདོ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ ཕལཀེཧི སནྠཏོ ཨཧོསི – ཨེཀཾ ཕལཀཾ སོཝཎྞམཡཾ, ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཕལིཀམཡཾ།

    ‘‘Dhammassa, ānanda, pāsādassa caturāsīti thambhasahassāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ – eko thambho sovaṇṇamayo, eko rūpiyamayo, eko veḷuriyamayo, eko phalikamayo. Dhammo, ānanda, pāsādo catunnaṃ vaṇṇānaṃ phalakehi santhato ahosi – ekaṃ phalakaṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ, ekaṃ phalikamayaṃ.

    ‘‘དྷམྨསྶ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདསྶ ཙཏུཝཱིསཏི སོཔཱནཱནི ཨཧེསུཾ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ – ཨེཀཾ སོཔཱནཾ སོཝཎྞམཡཾ, ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཕལིཀམཡཾ། སོཝཎྞམཡསྶ སོཔཱནསྶ སོཝཎྞམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ རཱུཔིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། རཱུཔིཡམཡསྶ སོཔཱནསྶ རཱུཔིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ སོཝཎྞམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། ཝེལུ༹རིཡམཡསྶ སོཔཱནསྶ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ ཕལིཀམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། ཕལིཀམཡསྶ སོཔཱནསྶ ཕལིཀམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ།

    ‘‘Dhammassa, ānanda, pāsādassa catuvīsati sopānāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ – ekaṃ sopānaṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ, ekaṃ phalikamayaṃ. Sovaṇṇamayassa sopānassa sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayassa sopānassa rūpiyamayā thambhā ahesuṃ sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Veḷuriyamayassa sopānassa veḷuriyamayā thambhā ahesuṃ phalikamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Phalikamayassa sopānassa phalikamayā thambhā ahesuṃ veḷuriyamayā sūciyo ca uṇhīsañca.

    ‘‘དྷམྨེ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདེ ཙཏུརཱསཱིཏི ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ – ཨེཀཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ སོཝཎྞམཡཾ, ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ , ཨེཀཾ ཕལིཀམཡཾ། སོཝཎྞམཡེ ཀཱུཊཱགཱརེ རཱུཔིཡམཡོ པལླངྐོ པཉྙཏྟོ ཨཧོསི, རཱུཔིཡམཡེ ཀཱུཊཱགཱརེ སོཝཎྞམཡོ པལླངྐོ པཉྙཏྟོ ཨཧོསི, ཝེལུ༹རིཡམཡེ ཀཱུཊཱགཱརེ དནྟམཡོ པལླངྐོ པཉྙཏྟོ ཨཧོསི, ཕལིཀམཡེ ཀཱུཊཱགཱརེ སཱརམཡོ པལླངྐོ པཉྙཏྟོ ཨཧོསི། སོཝཎྞམཡསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ རཱུཔིཡམཡོ ཏཱལོ ཋིཏོ ཨཧོསི, ཏསྶ རཱུཔིཡམཡོ ཁནྡྷོ སོཝཎྞམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། རཱུཔིཡམཡསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ སོཝཎྞམཡོ ཏཱལོ ཋིཏོ ཨཧོསི, ཏསྶ སོཝཎྞམཡོ ཁནྡྷོ, རཱུཔིཡམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། ཝེལུ༹རིཡམཡསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ ཕལིཀམཡོ ཏཱལོ ཋིཏོ ཨཧོསི, ཏསྶ ཕལིཀམཡོ ཁནྡྷོ, ཝེལུ༹རིཡམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། ཕལིཀམཡསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ ཝེལུ༹རིཡམཡོ ཏཱལོ ཋིཏོ ཨཧོསི, ཏསྶ ཝེལུ༹རིཡམཡོ ཁནྡྷོ, ཕལིཀམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ།

    ‘‘Dhamme, ānanda, pāsāde caturāsīti kūṭāgārasahassāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ – ekaṃ kūṭāgāraṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ , ekaṃ phalikamayaṃ. Sovaṇṇamaye kūṭāgāre rūpiyamayo pallaṅko paññatto ahosi, rūpiyamaye kūṭāgāre sovaṇṇamayo pallaṅko paññatto ahosi, veḷuriyamaye kūṭāgāre dantamayo pallaṅko paññatto ahosi, phalikamaye kūṭāgāre sāramayo pallaṅko paññatto ahosi. Sovaṇṇamayassa kūṭāgārassa dvāre rūpiyamayo tālo ṭhito ahosi, tassa rūpiyamayo khandho sovaṇṇamayāni pattāni ca phalāni ca. Rūpiyamayassa kūṭāgārassa dvāre sovaṇṇamayo tālo ṭhito ahosi, tassa sovaṇṇamayo khandho, rūpiyamayāni pattāni ca phalāni ca. Veḷuriyamayassa kūṭāgārassa dvāre phalikamayo tālo ṭhito ahosi, tassa phalikamayo khandho, veḷuriyamayāni pattāni ca phalāni ca. Phalikamayassa kūṭāgārassa dvāre veḷuriyamayo tālo ṭhito ahosi, tassa veḷuriyamayo khandho, phalikamayāni pattāni ca phalāni ca.

    ༢༥༧. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ མཧཱཝིཡཱུཧསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ སབྦསོཝཎྞམཡཾ ཏཱལཝནཾ མཱཔེཡྻཾ, ཡཏྠ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསཱིདིསྶཱམཱི’ཏི། མཱཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ མཧཱཝིཡཱུཧསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ སབྦསོཝཎྞམཡཾ ཏཱལཝནཾ, ཡཏྠ དིཝཱཝིཧཱརཾ ནིསཱིདི། དྷམྨོ, ཨཱནནྡ , པཱསཱདོ དྭཱིཧི ཝེདིཀཱཧི པརིཀྑིཏྟོ ཨཧོསི, ཨེཀཱ ཝེདིཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ། སོཝཎྞམཡཱཡ ཝེདིཀཱཡ སོཝཎྞམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, རཱུཔིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། རཱུཔིཡམཡཱཡ ཝེདིཀཱཡ རཱུཔིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ, སོཝཎྞམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ།

    257. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ mahāviyūhassa kūṭāgārassa dvāre sabbasovaṇṇamayaṃ tālavanaṃ māpeyyaṃ, yattha divāvihāraṃ nisīdissāmī’ti. Māpesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano mahāviyūhassa kūṭāgārassa dvāre sabbasovaṇṇamayaṃ tālavanaṃ, yattha divāvihāraṃ nisīdi. Dhammo, ānanda , pāsādo dvīhi vedikāhi parikkhitto ahosi, ekā vedikā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā. Sovaṇṇamayāya vedikāya sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ, rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayāya vedikāya rūpiyamayā thambhā ahesuṃ, sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca.

    ༢༥༨. ‘‘དྷམྨོ, ཨཱནནྡ, པཱསཱདོ དྭཱིཧི ཀིངྐིཎིཀཛཱལེཧི 23 པརིཀྑིཏྟོ ཨཧོསི – ཨེཀཾ ཛཱལཾ སོཝཎྞམཡཾ ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ། སོཝཎྞམཡསྶ ཛཱལསྶ རཱུཔིཡམཡཱ ཀིངྐིཎིཀཱ ཨཧེསུཾ, རཱུཔིཡམཡསྶ ཛཱལསྶ སོཝཎྞམཡཱ ཀིངྐིཎིཀཱ ཨཧེསུཾ། ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཀིངྐིཎིཀཛཱལཱནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡོ ཨཧོསི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ། སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, པཉྩངྒིཀསྶ ཏཱུརིཡསྶ སུཝིནཱིཏསྶ སུཔྤཊིཏཱལི༹ཏསྶ སུཀུསལེཧི 24 སམནྣཱཧཏསྶ སདྡོ ཧོཏི, ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏེསཾ ཀིངྐིཎིཀཛཱལཱནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡོ ཨཧོསི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ། ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, ཏེན སམཡེན ཀུསཱཝཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ དྷུཏྟཱ ཨཧེསུཾ སོཎྜཱ པིཔཱསཱ, ཏེ ཏེསཾ ཀིངྐིཎིཀཛཱལཱནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡེན པརིཙཱརེསུཾ། ནིཊྛིཏོ ཁོ པནཱནནྡ, དྷམྨོ པཱསཱདོ དུདྡིཀྑོ ཨཧོསི མུསཏི ཙཀྑཱུནི། སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, ཝསྶཱནཾ པཙྪིམེ མཱསེ སརདསམཡེ ཝིདྡྷེ ཝིགཏཝལཱཧཀེ དེཝེ ཨཱདིཙྩོ ནབྷཾ ཨབྦྷུསྶཀྐམཱནོ 25 དུདྡིཀྑོ 26 ཧོཏི མུསཏི ཙཀྑཱུནི; ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, དྷམྨོ པཱསཱདོ དུདྡིཀྑོ ཨཧོསི མུསཏི ཙཀྑཱུནི།

    258. ‘‘Dhammo, ānanda, pāsādo dvīhi kiṅkiṇikajālehi 27 parikkhitto ahosi – ekaṃ jālaṃ sovaṇṇamayaṃ ekaṃ rūpiyamayaṃ. Sovaṇṇamayassa jālassa rūpiyamayā kiṅkiṇikā ahesuṃ, rūpiyamayassa jālassa sovaṇṇamayā kiṅkiṇikā ahesuṃ. Tesaṃ kho panānanda, kiṅkiṇikajālānaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Seyyathāpi, ānanda, pañcaṅgikassa tūriyassa suvinītassa suppaṭitāḷitassa sukusalehi 28 samannāhatassa saddo hoti, vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca, evameva kho, ānanda, tesaṃ kiṅkiṇikajālānaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Ye kho panānanda, tena samayena kusāvatiyā rājadhāniyā dhuttā ahesuṃ soṇḍā pipāsā, te tesaṃ kiṅkiṇikajālānaṃ vāteritānaṃ saddena paricāresuṃ. Niṭṭhito kho panānanda, dhammo pāsādo duddikkho ahosi musati cakkhūni. Seyyathāpi, ānanda, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve ādicco nabhaṃ abbhussakkamāno 29 duddikkho 30 hoti musati cakkhūni; evameva kho, ānanda, dhammo pāsādo duddikkho ahosi musati cakkhūni.

    ༢༥༩. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཡཾནཱུནཱཧཾ དྷམྨསྶ པཱསཱདསྶ པུརཏོ དྷམྨཾ ནཱམ པོཀྑརཎིཾ མཱཔེཡྻ’ནྟི། མཱཔེསི ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ དྷམྨསྶ པཱསཱདསྶ པུརཏོ དྷམྨཾ ནཱམ པོཀྑརཎིཾ། དྷམྨཱ, ཨཱནནྡ, པོཀྑརཎཱི པུརཏྠིམེན པཙྪིམེན ཙ ཡོཛནཾ ཨཱཡཱམེན ཨཧོསི, ཨུཏྟརེན དཀྑིཎེན ཙ ཨཌྜྷཡོཛནཾ ཝིཏྠཱརེན། དྷམྨཱ, ཨཱནནྡ, པོཀྑརཎཱི ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ ཨིཊྛཀཱཧི ཙིཏཱ ཨཧོསི – ཨེཀཱ ཨིཊྛཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཕལིཀམཡཱ།

    259. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ dhammassa pāsādassa purato dhammaṃ nāma pokkharaṇiṃ māpeyya’nti. Māpesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano dhammassa pāsādassa purato dhammaṃ nāma pokkharaṇiṃ. Dhammā, ānanda, pokkharaṇī puratthimena pacchimena ca yojanaṃ āyāmena ahosi, uttarena dakkhiṇena ca aḍḍhayojanaṃ vitthārena. Dhammā, ānanda, pokkharaṇī catunnaṃ vaṇṇānaṃ iṭṭhakāhi citā ahosi – ekā iṭṭhakā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā.

    ‘‘དྷམྨཱཡ, ཨཱནནྡ, པོཀྑརཎིཡཱ ཙཏུཝཱིསཏི སོཔཱནཱནི ཨཧེསུཾ ཙཏུནྣཾ ཝཎྞཱནཾ – ཨེཀཾ སོཔཱནཾ སོཝཎྞམཡཾ, ཨེཀཾ རཱུཔིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཾ, ཨེཀཾ ཕལིཀམཡཾ། སོཝཎྞམཡསྶ སོཔཱནསྶ སོཝཎྞམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ རཱུཔིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། རཱུཔིཡམཡསྶ སོཔཱནསྶ རཱུཔིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ སོཝཎྞམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། ཝེལུ༹རིཡམཡསྶ སོཔཱནསྶ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ ཕལིཀམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། ཕལིཀམཡསྶ སོཔཱནསྶ ཕལིཀམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ།

    ‘‘Dhammāya, ānanda, pokkharaṇiyā catuvīsati sopānāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ – ekaṃ sopānaṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ, ekaṃ phalikamayaṃ. Sovaṇṇamayassa sopānassa sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayassa sopānassa rūpiyamayā thambhā ahesuṃ sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Veḷuriyamayassa sopānassa veḷuriyamayā thambhā ahesuṃ phalikamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Phalikamayassa sopānassa phalikamayā thambhā ahesuṃ veḷuriyamayā sūciyo ca uṇhīsañca.

    ‘‘དྷམྨཱ, ཨཱནནྡ, པོཀྑརཎཱི དྭཱིཧི ཝེདིཀཱཧི པརིཀྑིཏྟཱ ཨཧོསི – ཨེཀཱ ཝེདིཀཱ སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ། སོཝཎྞམཡཱཡ ཝེདིཀཱཡ སོཝཎྞམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ རཱུཔིཡམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ། རཱུཔིཡམཡཱཡ ཝེདིཀཱཡ རཱུཔིཡམཡཱ ཐམྦྷཱ ཨཧེསུཾ སོཝཎྞམཡཱ སཱུཙིཡོ ཙ ཨུཎྷཱིསཉྩ།

    ‘‘Dhammā, ānanda, pokkharaṇī dvīhi vedikāhi parikkhittā ahosi – ekā vedikā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā. Sovaṇṇamayāya vedikāya sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayāya vedikāya rūpiyamayā thambhā ahesuṃ sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca.

    ‘‘དྷམྨཱ, ཨཱནནྡ, པོཀྑརཎཱི སཏྟཧི ཏཱལཔནྟཱིཧི པརིཀྑིཏྟཱ ཨཧོསི – ཨེཀཱ ཏཱལཔནྟི སོཝཎྞམཡཱ, ཨེཀཱ རཱུཔིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཝེལུ༹རིཡམཡཱ, ཨེཀཱ ཕལིཀམཡཱ, ཨེཀཱ ལོཧིཏངྐམཡཱ, ཨེཀཱ མསཱརགལླམཡཱ, ཨེཀཱ སབྦརཏནམཡཱ། སོཝཎྞམཡསྶ ཏཱལསྶ སོཝཎྞམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི རཱུཔིཡམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། རཱུཔིཡམཡསྶ ཏཱལསྶ རཱུཔིཡམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི སོཝཎྞམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། ཝེལུ༹རིཡམཡསྶ ཏཱལསྶ ཝེལུ༹རིཡམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི ཕལིཀམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། ཕལིཀམཡསྶ ཏཱལསྶ ཕལིཀམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི ཝེལུ༹རིཡམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། ལོཧིཏངྐམཡསྶ ཏཱལསྶ ལོཧིཏངྐམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི མསཱརགལླམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། མསཱརགལླམཡསྶ ཏཱལསྶ མསཱརགལླམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི ལོཧིཏངྐམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། སབྦརཏནམཡསྶ ཏཱལསྶ སབྦརཏནམཡོ ཁནྡྷོ ཨཧོསི, སབྦརཏནམཡཱནི པཏྟཱནི ཙ ཕལཱནི ཙ། ཏཱསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཏཱལཔནྟཱིནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡོ ཨཧོསི, ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ། སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, པཉྩངྒིཀསྶ ཏཱུརིཡསྶ སུཝིནཱིཏསྶ སུཔྤཊིཏཱལི༹ཏསྶ སུཀུསལེཧི སམནྣཱཧཏསྶ སདྡོ ཧོཏི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, ཏཱསཾ ཏཱལཔནྟཱིནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡོ ཨཧོསི ཝགྒུ ཙ རཛནཱིཡོ ཙ ཁམནཱིཡོ ཙ མདནཱིཡོ ཙ། ཡེ ཁོ པནཱནནྡ, ཏེན སམཡེན ཀུསཱཝཏིཡཱ རཱཛདྷཱནིཡཱ དྷུཏྟཱ ཨཧེསུཾ སོཎྜཱ པིཔཱསཱ, ཏེ ཏཱསཾ ཏཱལཔནྟཱིནཾ ཝཱཏེརིཏཱནཾ སདྡེན པརིཙཱརེསུཾ།

    ‘‘Dhammā, ānanda, pokkharaṇī sattahi tālapantīhi parikkhittā ahosi – ekā tālapanti sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā, ekā lohitaṅkamayā, ekā masāragallamayā, ekā sabbaratanamayā. Sovaṇṇamayassa tālassa sovaṇṇamayo khandho ahosi rūpiyamayāni pattāni ca phalāni ca. Rūpiyamayassa tālassa rūpiyamayo khandho ahosi sovaṇṇamayāni pattāni ca phalāni ca. Veḷuriyamayassa tālassa veḷuriyamayo khandho ahosi phalikamayāni pattāni ca phalāni ca. Phalikamayassa tālassa phalikamayo khandho ahosi veḷuriyamayāni pattāni ca phalāni ca. Lohitaṅkamayassa tālassa lohitaṅkamayo khandho ahosi masāragallamayāni pattāni ca phalāni ca. Masāragallamayassa tālassa masāragallamayo khandho ahosi lohitaṅkamayāni pattāni ca phalāni ca. Sabbaratanamayassa tālassa sabbaratanamayo khandho ahosi, sabbaratanamayāni pattāni ca phalāni ca. Tāsaṃ kho panānanda, tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi, vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Seyyathāpi, ānanda, pañcaṅgikassa tūriyassa suvinītassa suppaṭitāḷitassa sukusalehi samannāhatassa saddo hoti vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca, evameva kho, ānanda, tāsaṃ tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Ye kho panānanda, tena samayena kusāvatiyā rājadhāniyā dhuttā ahesuṃ soṇḍā pipāsā, te tāsaṃ tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddena paricāresuṃ.

    ‘‘ནིཊྛིཏེ ཁོ པནཱནནྡ, དྷམྨེ པཱསཱདེ ནིཊྛིཏཱཡ དྷམྨཱཡ ཙ པོཀྑརཎིཡཱ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ‘ཡེ 31 ཏེན སམཡེན སམཎེསུ ཝཱ སམཎསམྨཏཱ བྲཱཧྨཎེསུ ཝཱ བྲཱཧྨཎསམྨཏཱ’, ཏེ སབྦཀཱམེཧི སནྟཔྤེཏྭཱ དྷམྨཾ པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧི།

    ‘‘Niṭṭhite kho panānanda, dhamme pāsāde niṭṭhitāya dhammāya ca pokkharaṇiyā rājā mahāsudassano ‘ye 32 tena samayena samaṇesu vā samaṇasammatā brāhmaṇesu vā brāhmaṇasammatā’, te sabbakāmehi santappetvā dhammaṃ pāsādaṃ abhiruhi.

    པཋམབྷཱཎཝཱརོ།

    Paṭhamabhāṇavāro.

    ཛྷཱནསམྤཏྟི

    Jhānasampatti

    ༢༦༠. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཀིསྶ ནུ ཁོ མེ ཨིདཾ ཀམྨསྶ ཕལཾ ཀིསྶ ཀམྨསྶ ཝིཔཱཀོ, ཡེནཱཧཾ ཨེཏརཧི ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀོ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝོ’ཏི? ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཏིཎྞཾ ཁོ མེ ཨིདཾ ཀམྨཱནཾ ཕལཾ ཏིཎྞཾ ཀམྨཱནཾ ཝིཔཱཀོ, ཡེནཱཧཾ ཨེཏརཧི ཨེཝཾམཧིདྡྷིཀོ ཨེཝཾམཧཱནུབྷཱཝོ, སེཡྻཐིདཾ དཱནསྶ དམསྶ སཾཡམསྶཱ’ཏི།

    260. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘kissa nu kho me idaṃ kammassa phalaṃ kissa kammassa vipāko, yenāhaṃ etarahi evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’ti? Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘tiṇṇaṃ kho me idaṃ kammānaṃ phalaṃ tiṇṇaṃ kammānaṃ vipāko, yenāhaṃ etarahi evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo, seyyathidaṃ dānassa damassa saṃyamassā’ti.

    ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཡེན མཧཱཝིཡཱུཧཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཧཱཝིཡཱུཧསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརེ ཋིཏོ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི – ‘ཏིཊྛ, ཀཱམཝིཏཀྐ, ཏིཊྛ, བྱཱཔཱདཝིཏཀྐ, ཏིཊྛ, ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐ། ཨེཏྟཱཝཏཱ ཀཱམཝིཏཀྐ, ཨེཏྟཱཝཏཱ བྱཱཔཱདཝིཏཀྐ, ཨེཏྟཱཝཏཱ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཱ’ཏི།

    ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano yena mahāviyūhaṃ kūṭāgāraṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā mahāviyūhassa kūṭāgārassa dvāre ṭhito udānaṃ udānesi – ‘tiṭṭha, kāmavitakka, tiṭṭha, byāpādavitakka, tiṭṭha, vihiṃsāvitakka. Ettāvatā kāmavitakka, ettāvatā byāpādavitakka, ettāvatā vihiṃsāvitakkā’ti.

    ༢༦༡. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ མཧཱཝིཡཱུཧཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ སོཝཎྞམཡེ པལླངྐེ ནིསིནྣོ ཝིཝིཙྩེཝ ཀཱམེཧི ཝིཝིཙྩ ཨཀུསལེཧི དྷམྨེཧི སཝིཏཀྐཾ སཝིཙཱརཾ ཝིཝེཀཛཾ པཱིཏིསུཁཾ པཋམཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི། ཝིཏཀྐཝིཙཱརཱནཾ ཝཱུཔསམཱ ཨཛ྄ཛྷཏྟཾ སམྤསཱདནཾ ཙེཏསོ ཨེཀོདིབྷཱཝཾ ཨཝིཏཀྐཾ ཨཝིཙཱརཾ སམཱདྷིཛཾ པཱིཏིསུཁཾ དུཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི། པཱིཏིཡཱ ཙ ཝིརཱགཱ ཨུཔེཀྑཀོ ཙ ཝིཧཱསི, སཏོ ཙ སམྤཛཱནོ སུཁཉྩ ཀཱཡེན པཊིསཾཝེདེསི, ཡཾ ཏཾ ཨརིཡཱ ཨཱཙིཀྑནྟི – ‘ཨུཔེཀྑཀོ སཏིམཱ སུཁཝིཧཱརཱི’ཏི ཏཏིཡཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི། སུཁསྶ ཙ པཧཱནཱ དུཀྑསྶ ཙ པཧཱནཱ པུབྦེཝ སོམནསྶདོམནསྶཱནཾ ཨཏྠངྒམཱ ཨདུཀྑམསུཁཾ ཨུཔེཀྑཱསཏིཔཱརིསུདྡྷིཾ ཙཏུཏྠཾ ཛྷཱནཾ ཨུཔསམྤཛྫ ཝིཧཱསི།

    261. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano mahāviyūhaṃ kūṭāgāraṃ pavisitvā sovaṇṇamaye pallaṅke nisinno vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca vihāsi, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedesi, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi.

    ༢༦༢. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ མཧཱཝིཡཱུཧཱ ཀཱུཊཱགཱརཱ ནིཀྑམིཏྭཱ སོཝཎྞམཡཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ པཝིསིཏྭཱ རཱུཔིཡམཡེ པལླངྐེ ནིསིནྣོ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧཱསི། ཏཐཱ དུཏིཡཾ ཏཐཱ ཏཏིཡཾ ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ། ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ མེཏྟཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧཱསི། ཀརུཎཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ॰… མུདིཏཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ…པེ॰… ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཨེཀཾ དིསཾ ཕརིཏྭཱ ཝིཧཱསི ཏཐཱ དུཏིཡཾ ཏཐཱ ཏཏིཡཾ ཏཐཱ ཙཏུཏྠཾ། ཨིཏི ཨུདྡྷམདྷོ ཏིརིཡཾ སབྦདྷི སབྦཏྟཏཱཡ སབྦཱཝནྟཾ ལོཀཾ ཨུཔེཀྑཱསཧགཏེན ཙེཏསཱ ཝིཔུལེན མཧགྒཏེན ཨཔྤམཱཎེན ཨཝེརེན ཨབྱཱཔཛྫེན ཕརིཏྭཱ ཝིཧཱསི།

    262. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano mahāviyūhā kūṭāgārā nikkhamitvā sovaṇṇamayaṃ kūṭāgāraṃ pavisitvā rūpiyamaye pallaṅke nisinno mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi. Tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā vihāsi. Karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā vihāsi.

    ཙཏུརཱསཱིཏི ནགརསཧསྶཱདི

    Caturāsīti nagarasahassādi

    ༢༦༣. ‘‘རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ ཙཏུརཱསཱིཏི ནགརསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནིཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི པཱསཱདསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ དྷམྨཔཱསཱདཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ མཧཱཝིཡཱུཧཀཱུཊཱགཱརཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི པལླངྐསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སོཝཎྞམཡཱནི རཱུཔིཡམཡཱནི དནྟམཡཱནི སཱརམཡཱནི གོནཀཏྠཏཱནི པཊིཀཏྠཏཱནི པཊལིཀཏྠཏཱནི ཀདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎཱནི སཨུཏྟརཙྪདཱནི ཨུབྷཏོལོཧིཏཀཱུཔདྷཱནཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཨུཔོསཐནཱགརཱཛཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི ཨསྶསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝལཱཧཀཨསྶརཱཛཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི རཐསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སཱིཧཙམྨཔརིཝཱརཱནི བྱགྒྷཙམྨཔརིཝཱརཱནི དཱིཔིཙམྨཔརིཝཱརཱནི པཎྜུཀམྦལཔརིཝཱརཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝེཛཡནྟརཐཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི མཎིསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ མཎིརཏནཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི ཨིཏྠིསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སུབྷདྡཱདེཝིཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི གཧཔཏིསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ གཧཔཏིརཏནཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི ཁཏྟིཡསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཨནུཡནྟཱནི པརིཎཱཡཀརཏནཔྤམུཁཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི དྷེནུསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ དུཧསནྡནཱནི 33 དུཀཱུལསནྡཱནཱནི 34 ཀཾསཱུཔདྷཱརཎཱནི; ཙཏུརཱསཱིཏི ཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ ཁོམསུཁུམཱནཾ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཱནཾ ཀོསེཡྻསུཁུམཱནཾ ཀམྦལསུཁུམཱནཾ ; (རཉྙོ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནསྶ) 35 ཙཏུརཱསཱིཏི ཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནི ཨཧེསུཾ སཱཡཾ པཱཏཾ བྷཏྟཱབྷིཧཱརོ ཨབྷིཧརིཡིཏྠ།

    263. ‘‘Rañño, ānanda, mahāsudassanassa caturāsīti nagarasahassāni ahesuṃ kusāvatīrājadhānippamukhāni; caturāsīti pāsādasahassāni ahesuṃ dhammapāsādappamukhāni; caturāsīti kūṭāgārasahassāni ahesuṃ mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni; caturāsīti pallaṅkasahassāni ahesuṃ sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni; caturāsīti nāgasahassāni ahesuṃ sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni; caturāsīti assasahassāni ahesuṃ sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni; caturāsīti rathasahassāni ahesuṃ sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni; caturāsīti maṇisahassāni ahesuṃ maṇiratanappamukhāni; caturāsīti itthisahassāni ahesuṃ subhaddādevippamukhāni; caturāsīti gahapatisahassāni ahesuṃ gahapatiratanappamukhāni; caturāsīti khattiyasahassāni ahesuṃ anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni; caturāsīti dhenusahassāni ahesuṃ duhasandanāni 36 dukūlasandānāni 37 kaṃsūpadhāraṇāni; caturāsīti vatthakoṭisahassāni ahesuṃ khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ ; (rañño, ānanda, mahāsudassanassa) 38 caturāsīti thālipākasahassāni ahesuṃ sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyittha.

    ༢༦༤. ‘‘ཏེན ཁོ པནཱནནྡ, སམཡེན རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཙྪནྟི། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨེཏདཧོསི – ‘ཨིམཱནི ཁོ མེ ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཙྪནྟི, ཡཾནཱུན ཝསྶསཏསྶ ཝསྶསཏསྶ ཨཙྩཡེན དྭེཙཏྟཱལཱིསཾ དྭེཙཏྟཱལཱིསཾ ནཱགསཧསྶཱནི སཀིཾ སཀིཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཙྪེཡྻུ’ནྟི། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ པརིཎཱཡཀརཏནཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨིམཱནི ཁོ མེ, སམྨ པརིཎཱཡཀརཏན, ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཙྪནྟི, ཏེན ཧི, སམྨ པརིཎཱཡཀརཏན, ཝསྶསཏསྶ ཝསྶསཏསྶ ཨཙྩཡེན དྭེཙཏྟཱལཱིསཾ དྭེཙཏྟཱལཱིསཾ ནཱགསཧསྶཱནི སཀིཾ སཀིཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགཙྪནྟཱུ’ཏི། ‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, པརིཎཱཡཀརཏནཾ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ པཙྩསྶོསི། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨཔརེན སམཡེན ཝསྶསཏསྶ ཝསྶསཏསྶ ཨཙྩཡེན དྭེཙཏྟཱལཱིསཾ དྭེཙཏྟཱལཱིསཾ ནཱགསཧསྶཱནི སཀིཾ སཀིཾ ཨུཔཊྛཱནཾ ཨཱགམཾསུ།

    264. ‘‘Tena kho panānanda, samayena rañño mahāsudassanassa caturāsīti nāgasahassāni sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ āgacchanti. Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘imāni kho me caturāsīti nāgasahassāni sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ āgacchanti, yaṃnūna vassasatassa vassasatassa accayena dvecattālīsaṃ dvecattālīsaṃ nāgasahassāni sakiṃ sakiṃ upaṭṭhānaṃ āgaccheyyu’nti. Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano pariṇāyakaratanaṃ āmantesi – ‘imāni kho me, samma pariṇāyakaratana, caturāsīti nāgasahassāni sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ āgacchanti, tena hi, samma pariṇāyakaratana, vassasatassa vassasatassa accayena dvecattālīsaṃ dvecattālīsaṃ nāgasahassāni sakiṃ sakiṃ upaṭṭhānaṃ āgacchantū’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, pariṇāyakaratanaṃ rañño mahāsudassanassa paccassosi. Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa aparena samayena vassasatassa vassasatassa accayena dvecattālīsaṃ dvecattālīsaṃ nāgasahassāni sakiṃ sakiṃ upaṭṭhānaṃ āgamaṃsu.

    སུབྷདྡཱདེཝིཨུཔསངྐམནཾ

    Subhaddādeviupasaṅkamanaṃ

    ༢༦༥. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱཡ དེཝིཡཱ བཧུནྣཾ ཝསྶཱནཾ བཧུནྣཾ ཝསྶསཏཱནཾ བཧུནྣཾ ཝསྶསཧསྶཱནཾ ཨཙྩཡེན ཨེཏདཧོསི – ‘ཙིརཾ དིཊྛོ ཁོ མེ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ། ཡཾནཱུནཱཧཾ རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམེཡྻ’ནྟི། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱ དེཝཱི ཨིཏྠཱགཱརཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨེཐ ཏུམྷེ སཱིསཱནི ནྷཱཡཐ པཱིཏཱནི ཝཏྠཱནི པཱརུཔཐ། ཙིརཾ དིཊྛོ ནོ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ, རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིསྶཱམཱ’ཏི། ‘ཨེཝཾ, ཨཡྻེ’ཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, ཨིཏྠཱགཱརཾ སུབྷདྡཱཡ དེཝིཡཱ པཊིསྶུཏྭཱ སཱིསཱནི ནྷཱཡིཏྭཱ པཱིཏཱནི ཝཏྠཱནི པཱརུཔིཏྭཱ ཡེན སུབྷདྡཱ དེཝཱི ཏེནུཔསངྐམི། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱ དེཝཱི པརིཎཱཡཀརཏནཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཀཔྤེཧི, སམྨ པརིཎཱཡཀརཏན, ཙཏུརངྒིནིཾ སེནཾ, ཙིརཾ དིཊྛོ ནོ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ, རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ དསྶནཱཡ ཨུཔསངྐམིསྶཱམཱ’ཏི། ‘ཨེཝཾ, དེཝཱི’ཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, པརིཎཱཡཀརཏནཾ སུབྷདྡཱཡ དེཝིཡཱ པཊིསྶུཏྭཱ ཙཏུརངྒིནིཾ སེནཾ ཀཔྤཱཔེཏྭཱ སུབྷདྡཱཡ དེཝིཡཱ པཊིཝེདེསི – ‘ཀཔྤིཏཱ ཁོ, དེཝི, ཙཏུརངྒིནཱི སེནཱ, ཡསྶདཱནི ཀཱལཾ མཉྙསཱི’ཏི། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱ དེཝཱི ཙཏུརངྒིནིཡཱ སེནཱཡ སདྡྷིཾ ཨིཏྠཱགཱརེན ཡེན དྷམྨོ པཱསཱདོ ཏེནུཔསངྐམི; ཨུཔསངྐམིཏྭཱ དྷམྨཾ པཱསཱདཾ ཨབྷིརུཧིཏྭཱ ཡེན མཧཱཝིཡཱུཧཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ ཏེནུཔསངྐམི། ཨུཔསངྐམིཏྭཱ མཧཱཝིཡཱུཧསྶ ཀཱུཊཱགཱརསྶ དྭཱརབཱཧཾ ཨཱལམྦིཏྭཱ ཨཊྛཱསི། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ སདྡཾ སུཏྭཱ – ‘ཀིཾ ནུ ཁོ མཧཏོ ཝིཡ ཛནཀཱཡསྶ སདྡོ’ཏི མཧཱཝིཡཱུཧཱ ཀཱུཊཱགཱརཱ ནིཀྑམནྟོ ཨདྡས སུབྷདྡཾ དེཝིཾ དྭཱརབཱཧཾ ཨཱལམྦིཏྭཱ ཋིཏཾ, དིསྭཱན སུབྷདྡཾ དེཝིཾ ཨེཏདཝོཙ – ‘ཨེཏྠེཝ, དེཝི, ཏིཊྛ མཱ པཱཝིསཱི’ཏི། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨཉྙཏརཾ པུརིསཾ ཨཱམནྟེསི – ‘ཨེཧི ཏྭཾ, ཨམྦྷོ པུརིས, མཧཱཝིཡཱུཧཱ ཀཱུཊཱགཱརཱ སོཝཎྞམཡཾ པལླངྐཾ ནཱིཧརིཏྭཱ སབྦསོཝཎྞམཡེ ཏཱལཝནེ པཉྙཔེཧཱི’ཏི། ‘ཨེཝཾ, དེཝཱ’ཏི ཁོ, ཨཱནནྡ, སོ པུརིསོ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ པཊིསྶུཏྭཱ མཧཱཝིཡཱུཧཱ ཀཱུཊཱགཱརཱ སོཝཎྞམཡཾ པལླངྐཾ ནཱིཧརིཏྭཱ སབྦསོཝཎྞམཡེ ཏཱལཝནེ པཉྙཔེསི། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ དཀྑིཎེན པསྶེན སཱིཧསེཡྻཾ ཀཔྤེསི པཱདེ པཱདཾ ཨཙྩཱདྷཱཡ སཏོ སམྤཛཱནོ།

    265. ‘‘Atha kho, ānanda, subhaddāya deviyā bahunnaṃ vassānaṃ bahunnaṃ vassasatānaṃ bahunnaṃ vassasahassānaṃ accayena etadahosi – ‘ciraṃ diṭṭho kho me rājā mahāsudassano. Yaṃnūnāhaṃ rājānaṃ mahāsudassanaṃ dassanāya upasaṅkameyya’nti. Atha kho, ānanda, subhaddā devī itthāgāraṃ āmantesi – ‘etha tumhe sīsāni nhāyatha pītāni vatthāni pārupatha. Ciraṃ diṭṭho no rājā mahāsudassano, rājānaṃ mahāsudassanaṃ dassanāya upasaṅkamissāmā’ti. ‘Evaṃ, ayye’ti kho, ānanda, itthāgāraṃ subhaddāya deviyā paṭissutvā sīsāni nhāyitvā pītāni vatthāni pārupitvā yena subhaddā devī tenupasaṅkami. Atha kho, ānanda, subhaddā devī pariṇāyakaratanaṃ āmantesi – ‘kappehi, samma pariṇāyakaratana, caturaṅginiṃ senaṃ, ciraṃ diṭṭho no rājā mahāsudassano, rājānaṃ mahāsudassanaṃ dassanāya upasaṅkamissāmā’ti. ‘Evaṃ, devī’ti kho, ānanda, pariṇāyakaratanaṃ subhaddāya deviyā paṭissutvā caturaṅginiṃ senaṃ kappāpetvā subhaddāya deviyā paṭivedesi – ‘kappitā kho, devi, caturaṅginī senā, yassadāni kālaṃ maññasī’ti. Atha kho, ānanda, subhaddā devī caturaṅginiyā senāya saddhiṃ itthāgārena yena dhammo pāsādo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā dhammaṃ pāsādaṃ abhiruhitvā yena mahāviyūhaṃ kūṭāgāraṃ tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā mahāviyūhassa kūṭāgārassa dvārabāhaṃ ālambitvā aṭṭhāsi. Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano saddaṃ sutvā – ‘kiṃ nu kho mahato viya janakāyassa saddo’ti mahāviyūhā kūṭāgārā nikkhamanto addasa subhaddaṃ deviṃ dvārabāhaṃ ālambitvā ṭhitaṃ, disvāna subhaddaṃ deviṃ etadavoca – ‘ettheva, devi, tiṭṭha mā pāvisī’ti. Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano aññataraṃ purisaṃ āmantesi – ‘ehi tvaṃ, ambho purisa, mahāviyūhā kūṭāgārā sovaṇṇamayaṃ pallaṅkaṃ nīharitvā sabbasovaṇṇamaye tālavane paññapehī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, so puriso rañño mahāsudassanassa paṭissutvā mahāviyūhā kūṭāgārā sovaṇṇamayaṃ pallaṅkaṃ nīharitvā sabbasovaṇṇamaye tālavane paññapesi. Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano dakkhiṇena passena sīhaseyyaṃ kappesi pāde pādaṃ accādhāya sato sampajāno.

    ༢༦༦. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱཡ དེཝིཡཱ ཨེཏདཧོསི – ‘ཝིཔྤསནྣཱནི ཁོ རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ ཨིནྡྲིཡཱནི, པརིསུདྡྷོ ཚཝིཝཎྞོ པརིཡོདཱཏོ, མཱ ཧེཝ ཁོ རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཀཱལམཀཱསཱི’ཏི རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨེཏདཝོཙ –

    266. ‘‘Atha kho, ānanda, subhaddāya deviyā etadahosi – ‘vippasannāni kho rañño mahāsudassanassa indriyāni, parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto, mā heva kho rājā mahāsudassano kālamakāsī’ti rājānaṃ mahāsudassanaṃ etadavoca –

    ‘ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ནགརསཧསྶཱནི ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནིཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི པཱསཱདསཧསྶཱནི དྷམྨཔཱསཱདཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི མཧཱཝིཡཱུཧཀཱུཊཱགཱརཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི པལླངྐསཧསྶཱནི སོཝཎྞམཡཱནི རཱུཔིཡམཡཱནི དནྟམཡཱནི སཱརམཡཱནི གོནཀཏྠཏཱནི པཊིཀཏྠཏཱནི པཊལིཀཏྠཏཱནི ཀདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎཱནི སཨུཏྟརཙྪདཱནི ཨུབྷཏོལོཧིཏཀཱུཔདྷཱནཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི, ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཨུཔོསཐནཱགརཱཛཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ , ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཨསྶསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝལཱཧཀཨསྶརཱཛཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ ཙཏུརཱསཱིཏི རཐསཧསྶཱནི སཱིཧཙམྨཔརིཝཱརཱནི བྱགྒྷཙམྨཔརིཝཱརཱནི དཱིཔིཙམྨཔརིཝཱརཱནི པཎྜུཀམྦལཔརིཝཱརཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝེཛཡནྟརཐཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི མཎིསཧསྶཱནི མཎིརཏནཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཨིཏྠིསཧསྶཱནི ཨིཏྠིརཏནཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི གཧཔཏིསཧསྶཱནི གཧཔཏིརཏནཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཁཏྟིཡསཧསྶཱནི ཨནུཡནྟཱནི པརིཎཱཡཀརཏནཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི དྷེནུསཧསྶཱནི དུཧསནྡནཱནི ཀཾསཱུཔདྷཱརཎཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནི ཁོམསུཁུམཱནཾ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཱནཾ ཀོསེཡྻསུཁུམཱནཾ ཀམྦལསུཁུམཱནཾ། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི, ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ བྷཏྟཱབྷིཧཱརོ ཨབྷིཧརིཡཏི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ ཛནེཧི ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ ཀརོཧཱི’ཏི།

    ‘Imāni te, deva, caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti pallaṅkasahassāni sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi, jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti nāgasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni. Ettha, deva , chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti assasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva caturāsīti rathasahassāni sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti maṇisahassāni maṇiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti itthisahassāni itthiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti gahapatisahassāni gahapatiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti khattiyasahassāni anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti dhenusahassāni duhasandanāni kaṃsūpadhāraṇāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti vatthakoṭisahassāni khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ. Ettha, deva, chandaṃ janehi, jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti thālipākasahassāni sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyati. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohī’ti.

    ༢༦༧. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ སུབྷདྡཾ དེཝིཾ ཨེཏདཝོཙ –

    267. ‘‘Evaṃ vutte, ānanda, rājā mahāsudassano subhaddaṃ deviṃ etadavoca –

    ‘དཱིགྷརཏྟཾ ཁོ མཾ ཏྭཾ, དེཝི, ཨིཊྛེཧི ཀནྟེཧི པིཡེཧི མནཱཔེཧི སམུདཱཙརིཏྠ; ཨཐ ཙ པན མཾ ཏྭཾ པཙྪིམེ ཀཱལེ ཨནིཊྛེཧི ཨཀནྟེཧི ཨཔྤིཡེཧི ཨམནཱཔེཧི སམུདཱཙརསཱི’ཏི། ‘ཀཐཾ ཙརཧི ཏཾ, དེཝ, སམུདཱཙརཱམཱི’ཏི? ‘ཨེཝཾ ཁོ མཾ ཏྭཾ, དེཝི, སམུདཱཙར – ‘‘སབྦེཧེཝ, དེཝ, པིཡེཧི མནཱཔེཧི ནཱནཱབྷཱཝོ ཝིནཱབྷཱཝོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝོ, མཱ ཁོ ཏྭཾ, དེཝ, སཱཔེཀྑོ ཀཱལམཀཱསི, དུཀྑཱ སཱཔེཀྑསྶ ཀཱལངྐིརིཡཱ, གརཧིཏཱ ཙ སཱཔེཀྑསྶ ཀཱལངྐིརིཡཱ། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ནགརསཧསྶཱནི ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནིཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི པཱསཱདསཧསྶཱནི དྷམྨཔཱསཱདཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ , དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི མཧཱཝིཡཱུཧཀཱུཊཱགཱརཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི པལླངྐསཧསྶཱནི སོཝཎྞམཡཱནི རཱུཔིཡམཡཱནི དནྟམཡཱནི སཱརམཡཱནི གོནཀཏྠཏཱནི པཊིཀཏྠཏཱནི པཊལིཀཏྠཏཱནི ཀདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎཱནི སཨུཏྟརཙྪདཱནི ཨུབྷཏོལོཧིཏཀཱུཔདྷཱནཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཨུཔོསཐནཱགརཱཛཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཨསྶསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝལཱཧཀཨསྶརཱཛཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི རཐསཧསྶཱནི སཱིཧཙམྨཔརིཝཱརཱནི བྱགྒྷཙམྨཔརིཝཱརཱནི དཱིཔིཙམྨཔརིཝཱརཱནི པཎྜུཀམྦལཔརིཝཱརཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝེཛཡནྟརཐཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི མཎིསཧསྶཱནི མཎིརཏནཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཨིཏྠིསཧསྶཱནི སུབྷདྡཱདེཝིཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི གཧཔཏིསཧསྶཱནི གཧཔཏིརཏནཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཁཏྟིཡསཧསྶཱནི ཨནུཡནྟཱནི པརིཎཱཡཀརཏནཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི དྷེནུསཧསྶཱནི དུཧསནྡནཱནི ཀཾསཱུཔདྷཱརཎཱནི། ཨེཏྠ དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནི ཁོམསུཁུམཱནཾ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཱནཾ ཀོསེཡྻསུཁུམཱནཾ ཀམྦལསུཁུམཱནཾ། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ དེཝ ཙཏུརཱསཱིཏི ཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ བྷཏྟཱབྷིཧཱརོ ཨབྷིཧརིཡཏི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསཱི’’’ཏི།

    ‘Dīgharattaṃ kho maṃ tvaṃ, devi, iṭṭhehi kantehi piyehi manāpehi samudācarittha; atha ca pana maṃ tvaṃ pacchime kāle aniṭṭhehi akantehi appiyehi amanāpehi samudācarasī’ti. ‘Kathaṃ carahi taṃ, deva, samudācarāmī’ti? ‘Evaṃ kho maṃ tvaṃ, devi, samudācara – ‘‘sabbeheva, deva, piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo, mā kho tvaṃ, deva, sāpekkho kālamakāsi, dukkhā sāpekkhassa kālaṅkiriyā, garahitā ca sāpekkhassa kālaṅkiriyā. Imāni te, deva, caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te , deva, caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti pallaṅkasahassāni sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti nāgasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti assasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti rathasahassāni sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti maṇisahassāni maṇiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti itthisahassāni subhaddādevippamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti gahapatisahassāni gahapatiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti khattiyasahassāni anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti dhenusahassāni duhasandanāni kaṃsūpadhāraṇāni. Ettha deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti vatthakoṭisahassāni khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te deva caturāsīti thālipākasahassāni sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyati. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsī’’’ti.

    ༢༦༨. ‘‘ཨེཝཾ ཝུཏྟེ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱ དེཝཱི པརོདི ཨསྶཱུནི པཝཏྟེསི། ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, སུབྷདྡཱ དེཝཱི ཨསྶཱུནི པུཉྪིཏྭཱ 39 རཱཛཱནཾ མཧཱསུདསྶནཾ ཨེཏདཝོཙ –

    268. ‘‘Evaṃ vutte, ānanda, subhaddā devī parodi assūni pavattesi. Atha kho, ānanda, subhaddā devī assūni puñchitvā 40 rājānaṃ mahāsudassanaṃ etadavoca –

    ‘སབྦེཧེཝ , དེཝ, པིཡེཧི མནཱཔེཧི ནཱནཱབྷཱཝོ ཝིནཱབྷཱཝོ ཨཉྙཐཱབྷཱཝོ, མཱ ཁོ ཏྭཾ, དེཝ, སཱཔེཀྑོ ཀཱལམཀཱསི, དུཀྑཱ སཱཔེཀྑསྶ ཀཱལངྐིརིཡཱ, གརཧིཏཱ ཙ སཱཔེཀྑསྶ ཀཱལངྐིརིཡཱ། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ནགརསཧསྶཱནི ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནིཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི པཱསཱདསཧསྶཱནི དྷམྨཔཱསཱདཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི མཧཱཝིཡཱུཧཀཱུཊཱགཱརཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི པལླངྐསཧསྶཱནི སོཝཎྞམཡཱནི རཱུཔིཡམཡཱནི དནྟམཡཱནི སཱརམཡཱནི གོནཀཏྠཏཱནི པཊིཀཏྠཏཱནི པཊལིཀཏྠཏཱནི ཀདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎཱནི སཨུཏྟརཙྪདཱནི ཨུབྷཏོལོཧིཏཀཱུཔདྷཱནཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཨུཔོསཐནཱགརཱཛཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ , དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཨསྶསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝལཱཧཀཨསྶརཱཛཔྤམུཁཱནི ། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ, ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི རཐསཧསྶཱནི སཱིཧཙམྨཔརིཝཱརཱནི བྱགྒྷཙམྨཔརིཝཱརཱནི དཱིཔིཙམྨཔརིཝཱརཱནི པཎྜུཀམྦལཔརིཝཱརཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝེཛཡནྟརཐཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི མཎིསཧསྶཱནི མཎིརཏནཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཨིཏྠིསཧསྶཱནི ཨིཏྠིརཏནཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ, ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ , དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི གཧཔཏིསཧསྶཱནི གཧཔཏིརཏནཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཁཏྟིཡསཧསྶཱནི ཨནུཡནྟཱནི པརིཎཱཡཀརཏནཔྤམུཁཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི དྷེནུསཧསྶཱནི དུཧསནྡནཱནི ཀཾསཱུཔདྷཱརཎཱནི། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནི ཁོམསུཁུམཱནཾ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཱནཾ ཀོསེཡྻསུཁུམཱནཾ ཀམྦལསུཁུམཱནཾ། ཨེཏྠ, དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསི། ཨིམཱནི ཏེ, དེཝ, ཙཏུརཱསཱིཏི ཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ བྷཏྟཱབྷིཧཱརོ ཨབྷིཧརིཡཏི། ཨེཏྠ , དེཝ, ཚནྡཾ པཛཧ ཛཱིཝིཏེ ཨཔེཀྑཾ མཱཀཱསཱི’ཏི།

    ‘Sabbeheva , deva, piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo, mā kho tvaṃ, deva, sāpekkho kālamakāsi, dukkhā sāpekkhassa kālaṅkiriyā, garahitā ca sāpekkhassa kālaṅkiriyā. Imāni te, deva, caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti pallaṅkasahassāni sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti nāgasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te , deva, caturāsīti assasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni . Ettha, deva, chandaṃ pajaha, jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti rathasahassāni sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti maṇisahassāni maṇiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti itthisahassāni itthiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha, jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te , deva, caturāsīti gahapatisahassāni gahapatiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti khattiyasahassāni anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti dhenusahassāni duhasandanāni kaṃsūpadhāraṇāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti vatthakoṭisahassāni khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti thālipākasahassāni sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyati. Ettha , deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsī’ti.

    བྲཧྨལོཀཱུཔགམཾ

    Brahmalokūpagamaṃ

    ༢༦༩. ‘‘ཨཐ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ནཙིརསྶེཝ ཀཱལམཀཱསི། སེཡྻཐཱཔི, ཨཱནནྡ, གཧཔཏིསྶ ཝཱ གཧཔཏིཔུཏྟསྶ ཝཱ མནུཉྙཾ བྷོཛནཾ བྷུཏྟཱཝིསྶ བྷཏྟསམྨདོ ཧོཏི, ཨེཝམེཝ ཁོ, ཨཱནནྡ, རཉྙོ མཧཱསུདསྶནསྶ མཱརཎནྟིཀཱ ཝེདནཱ ཨཧོསི། ཀཱལངྐཏོ ཙ, ཨཱནནྡ, རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ སུགཏིཾ བྲཧྨལོཀཾ ཨུཔཔཛྫི། རཱཛཱ, ཨཱནནྡ, མཧཱསུདསྶནོ ཙཏུརཱསཱིཏི ཝསྶསཧསྶཱནི ཀུམཱརཀཱིལ༹ཾ 41 ཀཱིལི༹། ཙཏུརཱསཱིཏི ཝསྶསཧསྶཱནི ཨོཔརཛྫཾ ཀཱརེསི། ཙཏུརཱསཱིཏི ཝསྶསཧསྶཱནི རཛྫཾ ཀཱརེསི། ཙཏུརཱསཱིཏི ཝསྶསཧསྶཱནི གིཧིབྷཱུཏོ 42 དྷམྨེ པཱསཱདེ བྲཧྨཙརིཡཾ ཙརི 43། སོ ཙཏྟཱརོ བྲཧྨཝིཧཱརེ བྷཱཝེཏྭཱ ཀཱཡསྶ བྷེདཱ པརཾ མརཎཱ བྲཧྨལོཀཱུཔགོ ཨཧོསི།

    269. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano nacirasseva kālamakāsi. Seyyathāpi, ānanda, gahapatissa vā gahapatiputtassa vā manuññaṃ bhojanaṃ bhuttāvissa bhattasammado hoti, evameva kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa māraṇantikā vedanā ahosi. Kālaṅkato ca, ānanda, rājā mahāsudassano sugatiṃ brahmalokaṃ upapajji. Rājā, ānanda, mahāsudassano caturāsīti vassasahassāni kumārakīḷaṃ 44 kīḷi. Caturāsīti vassasahassāni oparajjaṃ kāresi. Caturāsīti vassasahassāni rajjaṃ kāresi. Caturāsīti vassasahassāni gihibhūto 45 dhamme pāsāde brahmacariyaṃ cari 46. So cattāro brahmavihāre bhāvetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmalokūpago ahosi.

    ༢༧༠. ‘‘སིཡཱ ཁོ པནཱནནྡ, ཨེཝམསྶ – ‘ཨཉྙོ ནཱུན ཏེན སམཡེན རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨཧོསཱི’ཏི, ན ཁོ པནེཏཾ, ཨཱནནྡ, ཨེཝཾ དཊྛབྦཾ། ཨཧཾ ཏེན སམཡེན རཱཛཱ མཧཱསུདསྶནོ ཨཧོསིཾ། མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ནགརསཧསྶཱནི ཀུསཱཝཏཱིརཱཛདྷཱནིཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི པཱསཱདསཧསྶཱནི དྷམྨཔཱསཱདཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནི མཧཱཝིཡཱུཧཀཱུཊཱགཱརཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི པལླངྐསཧསྶཱནི སོཝཎྞམཡཱནི རཱུཔིཡམཡཱནི དནྟམཡཱནི སཱརམཡཱནི གོནཀཏྠཏཱནི པཊིཀཏྠཏཱནི པཊལིཀཏྠཏཱནི ཀདལིམིགཔཝརཔཙྩཏྠརཎཱནི སཨུཏྟརཙྪདཱནི ཨུབྷཏོལོཧིཏཀཱུཔདྷཱནཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ནཱགསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཨུཔོསཐནཱགརཱཛཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ཨསྶསཧསྶཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝལཱཧཀཨསྶརཱཛཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི རཐསཧསྶཱནི སཱིཧཙམྨཔརིཝཱརཱནི བྱགྒྷཙམྨཔརིཝཱརཱནི དཱིཔིཙམྨཔརིཝཱརཱནི པཎྜུཀམྦལཔརིཝཱརཱནི སོཝཎྞཱལངྐཱརཱནི སོཝཎྞདྷཛཱནི ཧེམཛཱལཔཊིཙྪནྣཱནི ཝེཛཡནྟརཐཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི མཎིསཧསྶཱནི མཎིརཏནཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ཨིཏྠིསཧསྶཱནི སུབྷདྡཱདེཝིཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི གཧཔཏིསཧསྶཱནི གཧཔཏིརཏནཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ཁཏྟིཡསཧསྶཱནི ཨནུཡནྟཱནི པརིཎཱཡཀརཏནཔྤམུཁཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི དྷེནུསཧསྶཱནི དུཧསནྡནཱནི ཀཾསཱུཔདྷཱརཎཱནི, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནི ཁོམསུཁུམཱནཾ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཱནཾ ཀོསེཡྻསུཁུམཱནཾ ཀམྦལསུཁུམཱནཾ, མམ ཏཱནི ཙཏུརཱསཱིཏི ཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནི སཱཡཾ པཱཏཾ བྷཏྟཱབྷིཧཱརོ ཨབྷིཧརིཡིཏྠ།

    270. ‘‘Siyā kho panānanda, evamassa – ‘añño nūna tena samayena rājā mahāsudassano ahosī’ti, na kho panetaṃ, ānanda, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Ahaṃ tena samayena rājā mahāsudassano ahosiṃ. Mama tāni caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni, mama tāni caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni, mama tāni caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni, mama tāni caturāsīti pallaṅkasahassāni sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni, mama tāni caturāsīti nāgasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni, mama tāni caturāsīti assasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni, mama tāni caturāsīti rathasahassāni sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni, mama tāni caturāsīti maṇisahassāni maṇiratanappamukhāni, mama tāni caturāsīti itthisahassāni subhaddādevippamukhāni, mama tāni caturāsīti gahapatisahassāni gahapatiratanappamukhāni, mama tāni caturāsīti khattiyasahassāni anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni, mama tāni caturāsīti dhenusahassāni duhasandanāni kaṃsūpadhāraṇāni, mama tāni caturāsīti vatthakoṭisahassāni khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ, mama tāni caturāsīti thālipākasahassāni sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyittha.

    ༢༧༡. ‘‘ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིནགརསཧསྶཱནཾ ཨེཀཉྙེཝ ཏཾ ནགརཾ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན ཨཛ྄ཛྷཱཝསཱམི ཡདིདཾ ཀུསཱཝཏཱི རཱཛདྷཱནཱི། ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཔཱསཱདསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ པཱསཱདོ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན ཨཛ྄ཛྷཱཝསཱམི ཡདིདཾ དྷམྨོ པཱསཱདོ། ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཀཱུཊཱགཱརསཧསྶཱནཾ ཨེཀཉྙེཝ ཏཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན ཨཛ྄ཛྷཱཝསཱམི ཡདིདཾ མཧཱཝིཡཱུཧཾ ཀཱུཊཱགཱརཾ། ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཔལླངྐསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ པལླངྐོ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན པརིབྷུཉྫཱམི ཡདིདཾ སོཝཎྞམཡོ ཝཱ རཱུཔིཡམཡོ ཝཱ དནྟམཡོ ཝཱ སཱརམཡོ ཝཱ། ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིནཱགསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ ནཱགོ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན ཨབྷིརུཧཱམི ཡདིདཾ ཨུཔོསཐོ ནཱགརཱཛཱ། ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཨསྶསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ ཨསྶོ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན ཨབྷིརུཧཱམི ཡདིདཾ ཝལཱཧཀོ ཨསྶརཱཛཱ། ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིརཐསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ རཐོ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན ཨབྷིརུཧཱམི ཡདིདཾ ཝེཛཡནྟརཐོ། ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཨིཏྠིསཧསྶཱནཾ ཨེཀཱཡེཝ སཱ ཨིཏྠཱི ཧོཏི, ཡཱ ཏེན སམཡེན པཙྩུཔཊྛཱཏི ཁཏྟིཡཱནཱི ཝཱ ཝེསྶིནཱི 47 ཝཱ། ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཝཱ། ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཝཏྠཀོཊིསཧསྶཱནཾ ཨེཀཾཡེཝ ཏཾ དུསྶཡུགཾ ཧོཏི, ཡཾ ཏེན སམཡེན པརིདཧཱམི ཁོམསུཁུམཾ ཝཱ ཀཔྤཱསིཀསུཁུམཾ ཝཱ ཀོསེཡྻསུཁུམཾ ཝཱ ཀམྦལསུཁུམཾ ཝཱ། ཏེསཾ ཁོ པནཱནནྡ, ཙཏུརཱསཱིཏིཐཱལིཔཱཀསཧསྶཱནཾ ཨེཀོཡེཝ སོ ཐཱལིཔཱཀོ ཧོཏི, ཡཏོ ནཱལི༹ཀོདནཔརམཾ བྷུཉྫཱམི ཏདུཔིཡཉྩ སཱུཔེཡྻཾ།

    271. ‘‘Tesaṃ kho panānanda, caturāsītinagarasahassānaṃ ekaññeva taṃ nagaraṃ hoti, yaṃ tena samayena ajjhāvasāmi yadidaṃ kusāvatī rājadhānī. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītipāsādasahassānaṃ ekoyeva so pāsādo hoti, yaṃ tena samayena ajjhāvasāmi yadidaṃ dhammo pāsādo. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītikūṭāgārasahassānaṃ ekaññeva taṃ kūṭāgāraṃ hoti, yaṃ tena samayena ajjhāvasāmi yadidaṃ mahāviyūhaṃ kūṭāgāraṃ. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītipallaṅkasahassānaṃ ekoyeva so pallaṅko hoti, yaṃ tena samayena paribhuñjāmi yadidaṃ sovaṇṇamayo vā rūpiyamayo vā dantamayo vā sāramayo vā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītināgasahassānaṃ ekoyeva so nāgo hoti, yaṃ tena samayena abhiruhāmi yadidaṃ uposatho nāgarājā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītiassasahassānaṃ ekoyeva so asso hoti, yaṃ tena samayena abhiruhāmi yadidaṃ valāhako assarājā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītirathasahassānaṃ ekoyeva so ratho hoti, yaṃ tena samayena abhiruhāmi yadidaṃ vejayantaratho. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītiitthisahassānaṃ ekāyeva sā itthī hoti, yā tena samayena paccupaṭṭhāti khattiyānī vā vessinī 48 vā. Tesaṃ kho panānanda, vā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītivatthakoṭisahassānaṃ ekaṃyeva taṃ dussayugaṃ hoti, yaṃ tena samayena paridahāmi khomasukhumaṃ vā kappāsikasukhumaṃ vā koseyyasukhumaṃ vā kambalasukhumaṃ vā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītithālipākasahassānaṃ ekoyeva so thālipāko hoti, yato nāḷikodanaparamaṃ bhuñjāmi tadupiyañca sūpeyyaṃ.

    ༢༧༢. ‘‘པསྶཱནནྡ, སབྦེཏེ སངྑཱརཱ ཨཏཱིཏཱ ནིརུདྡྷཱ ཝིཔརིཎཏཱ། ཨེཝཾ ཨནིཙྩཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, སངྑཱརཱ; ཨེཝཾ ཨདྡྷུཝཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, སངྑཱརཱ; ཨེཝཾ ཨནསྶཱསིཀཱ ཁོ, ཨཱནནྡ, སངྑཱརཱ! ཡཱཝཉྩིདཾ, ཨཱནནྡ , ཨལམེཝ སབྦསངྑཱརེསུ ནིབྦིནྡིཏུཾ, ཨལཾ ཝིརཛྫིཏུཾ, ཨལཾ ཝིམུཙྩིཏུཾ།

    272. ‘‘Passānanda, sabbete saṅkhārā atītā niruddhā vipariṇatā. Evaṃ aniccā kho, ānanda, saṅkhārā; evaṃ addhuvā kho, ānanda, saṅkhārā; evaṃ anassāsikā kho, ānanda, saṅkhārā! Yāvañcidaṃ, ānanda , alameva sabbasaṅkhāresu nibbindituṃ, alaṃ virajjituṃ, alaṃ vimuccituṃ.

    ‘‘ཚཀྑཏྟུཾ ཁོ པནཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཨབྷིཛཱནཱམི ཨིམསྨིཾ པདེསེ སརཱིརཾ ནིཀྑིཔིཏཾ, ཏཉྩ ཁོ རཱཛཱཝ སམཱནོ ཙཀྐཝཏྟཱི དྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ ཙཱཏུརནྟོ ཝིཛིཏཱཝཱི ཛནཔདཏྠཱཝརིཡཔཏྟོ སཏྟརཏནསམནྣཱགཏོ, ཨཡཾ སཏྟམོ སརཱིརནིཀྑེཔོ། ན ཁོ པནཱཧཾ, ཨཱནནྡ, ཏཾ པདེསཾ སམནུཔསྶཱམི སདེཝཀེ ལོཀེ སམཱརཀེ སབྲཧྨཀེ སསྶམཎབྲཱཧྨཎིཡཱ པཛཱཡ སདེཝམནུསྶཱཡ ཡཏྠ ཏཐཱགཏོ ཨཊྛམཾ སརཱིརཾ ནིཀྑིཔེཡྻཱ’’ཏི། ཨིདམཝོཙ བྷགཝཱ, ཨིདཾ ཝཏྭཱན སུགཏོ ཨཐཱཔརཾ ཨེཏདཝོཙ སཏྠཱ –

    ‘‘Chakkhattuṃ kho panāhaṃ, ānanda, abhijānāmi imasmiṃ padese sarīraṃ nikkhipitaṃ, tañca kho rājāva samāno cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyapatto sattaratanasamannāgato, ayaṃ sattamo sarīranikkhepo. Na kho panāhaṃ, ānanda, taṃ padesaṃ samanupassāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya yattha tathāgato aṭṭhamaṃ sarīraṃ nikkhipeyyā’’ti. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –

    ‘‘ཨནིཙྩཱ ཝཏ སངྑཱརཱ, ཨུཔྤཱདཝཡདྷམྨིནོ།

    ‘‘Aniccā vata saṅkhārā, uppādavayadhammino;

    ཨུཔྤཛྫིཏྭཱ ནིརུཛ྄ཛྷནྟི, ཏེསཾ ཝཱུཔསམོ སུཁོ’’ཏི༎

    Uppajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho’’ti.

    མཧཱསུདསྶནསུཏྟཾ ནིཊྛིཏཾ ཙཏུཏྠཾ།

    Mahāsudassanasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.




    Next: ༥. ཛནཝསབྷསུཏྟཾ • 5. Janavasabhasuttaṃ




    Footnotes:
    1. ཁཏྟིཡོ མུདྡྷཱབྷིསིཏྟོ (ཀ॰), ཙཀྐཝཏྟཱིདྷམྨིཀོ དྷམྨརཱཛཱ (མཧཱཔརིནིབྦཱནསུཏྟ)
    2. ཨིདྡྷཱ ཙེཝ ཨཧོསི ཕཱིཏཱ ཙ (སྱཱ॰)
    3. khattiyo muddhābhisitto (ka.), cakkavattīdhammiko dhammarājā (mahāparinibbānasutta)
    4. iddhā ceva ahosi phītā ca (syā.)
    5. ལོཧིཏངྒམཡོ (ཀ॰), ལོཧིཏཀམཡོ (བྱཱཀརཎེསུ)
    6. ཀམནཱིཡོ (སཱི॰ སྱཱ॰ པཱི॰)
    7. lohitaṅgamayo (ka.), lohitakamayo (byākaraṇesu)
    8. kamanīyo (sī. syā. pī.)
    9. པཝཏྟཏི (སྱཱ॰ ཀ॰)
    10. ཨནུདེཝ (སྱཱ॰)
    11. pavattati (syā. ka.)
    12. anudeva (syā.)
    13. མཱནུསྶིཝཎྞཾ (སྱཱ॰)
    14. ཨཏིཙརཱི (ཀ॰), ཨཏིཙཱརཱི (སཱི॰ སྱཱ॰ པཱི॰)
    15. mānussivaṇṇaṃ (syā.)
    16. aticarī (ka.), aticārī (sī. syā. pī.)
    17. ཙཏུཏྠཱཡ (སྱཱ॰)
    18. catutthāya (syā.)
    19. ཨནྣཏྠིཏསྶ (སཱི॰ སྱཱ॰ ཀཾ॰ པཱི॰), ཨེཝཾ སབྦཏྠ པཀབྷིརཱུཔེནེཝ དིསྶཏི
    20. annatthitassa (sī. syā. kaṃ. pī.), evaṃ sabbattha pakabhirūpeneva dissati
    21. ཝིསུཀམྨཾ (ཀ॰)
    22. visukammaṃ (ka.)
    23. ཀིངྐཎིཀཛཱལེཧི (སྱཱ॰ ཀ॰)
    24. ཀུསལེཧི (སཱི॰ སྱཱ॰ ཀཾ॰ པཱི॰)
    25. ཨབྦྷུགྒམམཱནོ (སཱི॰ པཱི॰ ཀ॰)
    26. དུདིཀྑོ (པཱི॰)
    27. kiṅkaṇikajālehi (syā. ka.)
    28. kusalehi (sī. syā. kaṃ. pī.)
    29. abbhuggamamāno (sī. pī. ka.)
    30. dudikkho (pī.)
    31. ཡེ ཀོ པནཱནནྡ (སྱཱ॰ ཀ॰)
    32. ye ko panānanda (syā. ka.)
    33. དུཀཱུལསནྡནཱནི(པཱི॰)
    34. དུཀཱུལསནྡནཱནི (པཱི॰) དུཀཱུལསནྡཱནཱནི (སཾ॰ ནི॰ ༣.༩༦)
    35. ( ) སཱི॰ ཨིཔོཏྠཀེསུ ནཏྠི
    36. dukūlasandanāni(pī.)
    37. dukūlasandanāni (pī.) dukūlasandānāni (saṃ. ni. 3.96)
    38. ( ) sī. ipotthakesu natthi
    39. པམཛྫིཏྭཱ (སཱི॰ སྱཱ॰ པཱི॰), པུཉྫིཏྭཱ (ཀ॰)
    40. pamajjitvā (sī. syā. pī.), puñjitvā (ka.)
    41. ཀཱིལི༹ཏཾ (ཀ॰), ཀཱིལི༹ཀཾ (སཱི॰ པཱི॰)
    42. གིཧཱིབྷཱུཏོ (སཱི॰ པཱི॰)
    43. བྲཧྨཙརིཡམཙརི (ཀ॰)
    44. kīḷitaṃ (ka.), kīḷikaṃ (sī. pī.)
    45. gihībhūto (sī. pī.)
    46. brahmacariyamacari (ka.)
    47. ཝེསྶཱཡིནཱི (སྱཱ॰), ཝེལཱམིཀཱནཱི (ཀ॰ སཱི॰ པཱི॰) ཝེལཱམིཀཱ (སཾ॰ ནི॰ ༣.༩༦)
    48. vessāyinī (syā.), velāmikānī (ka. sī. pī.) velāmikā (saṃ. ni. 3.96)



    Related texts:



    ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / དཱིགྷ ནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ༤. མཧཱསུདསྶནསུཏྟཝཎྞནཱ • 4. Mahāsudassanasuttavaṇṇanā

    ཊཱིཀཱ • Tīkā / སུཏྟཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / དཱིགྷནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ༤. མཧཱསུདསྶནསུཏྟཝཎྞནཱ • 4. Mahāsudassanasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact