Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਦੀਘਨਿਕਾਯ • Dīghanikāya

    ੪. ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸੁਤ੍ਤਂ

    4. Mahāsudassanasuttaṃ

    ੨੪੧. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯਂ વਿਹਰਤਿ ਉਪવਤ੍ਤਨੇ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਾਲવਨੇ ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਯਮਕਸਾਲਾਨਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸਮਯੇ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਖੁਦ੍ਦਕਨਗਰਕੇ ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲਨਗਰਕੇ ਸਾਖਾਨਗਰਕੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ। ਸਨ੍ਤਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਮਹਾਨਗਰਾਨਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਚਮ੍ਪਾ, ਰਾਜਗਹਂ, ਸਾવਤ੍ਥਿ, ਸਾਕੇਤਂ, ਕੋਸਮ੍ਬੀ, ਬਾਰਾਣਸੀ; ਏਤ੍ਥ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤੁ। ਏਤ੍ਥ ਬਹੂ ਖਤ੍ਤਿਯਮਹਾਸਾਲਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਹਾਸਾਲਾ ਗਹਪਤਿਮਹਾਸਾਲਾ ਤਥਾਗਤੇ ਅਭਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ, ਤੇ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਰੀਰਪੂਜਂ ਕਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ।

    241. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kusinārāyaṃ viharati upavattane mallānaṃ sālavane antarena yamakasālānaṃ parinibbānasamaye. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mā, bhante, bhagavā imasmiṃ khuddakanagarake ujjaṅgalanagarake sākhānagarake parinibbāyi. Santi, bhante, aññāni mahānagarāni. Seyyathidaṃ – campā, rājagahaṃ, sāvatthi, sāketaṃ, kosambī, bārāṇasī; ettha bhagavā parinibbāyatu. Ettha bahū khattiyamahāsālā brāhmaṇamahāsālā gahapatimahāsālā tathāgate abhippasannā, te tathāgatassa sarīrapūjaṃ karissantī’’ti.

    ੨੪੨. ‘‘ਮਾ ਹੇવਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅવਚ; ਮਾ ਹੇવਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅવਚ – ਖੁਦ੍ਦਕਨਗਰਕਂ ਉਜ੍ਜਙ੍ਗਲਨਗਰਕਂ ਸਾਖਾਨਗਰਕ’’ਨ੍ਤਿ।

    242. ‘‘Mā hevaṃ, ānanda, avaca; mā hevaṃ, ānanda, avaca – khuddakanagarakaṃ ujjaṅgalanagarakaṃ sākhānagaraka’’nti.

    ਕੁਸਾવਤੀਰਾਜਧਾਨੀ

    Kusāvatīrājadhānī

    ‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਨਾਮ ਅਹੋਸਿ ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤੋ 1 ਚਾਤੁਰਨ੍ਤੋ વਿਜਿਤਾવੀ ਜਨਪਦਤ੍ਥਾવਰਿਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ । ਰਞ੍ਞੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਅਯਂ ਕੁਸਿਨਾਰਾ ਕੁਸਾવਤੀ ਨਾਮ ਰਾਜਧਾਨੀ ਅਹੋਸਿ। ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨ ਚ ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਚ ਦ੍વਾਦਸਯੋਜਨਾਨਿ ਆਯਾਮੇਨ, ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਚ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਚ ਸਤ੍ਤਯੋਜਨਾਨਿ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ। ਕੁਸਾવਤੀ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਧਾਨੀ ਇਦ੍ਧਾ ਚੇવ ਅਹੋਸਿ ਫੀਤਾ ਚ ਬਹੁਜਨਾ ਚ ਆਕਿਣ੍ਣਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਭਿਕ੍ਖਾ ਚ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ , ਦੇવਾਨਂ ਆਲ਼ਕਮਨ੍ਦਾ ਨਾਮ ਰਾਜਧਾਨੀ ਇਦ੍ਧਾ ਚੇવ ਹੋਤਿ ਫੀਤਾ ਚ 2 ਬਹੁਜਨਾ ਚ ਆਕਿਣ੍ਣਯਕ੍ਖਾ ਚ ਸੁਭਿਕ੍ਖਾ ਚ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਕੁਸਾવਤੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਇਦ੍ਧਾ ਚੇવ ਅਹੋਸਿ ਫੀਤਾ ਚ ਬਹੁਜਨਾ ਚ ਆਕਿਣ੍ਣਮਨੁਸ੍ਸਾ ਚ ਸੁਭਿਕ੍ਖਾ ਚ। ਕੁਸਾવਤੀ, ਆਨਨ੍ਦ , ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਸਹਿ ਸਦ੍ਦੇਹਿ ਅવਿવਿਤ੍ਤਾ ਅਹੋਸਿ ਦਿવਾ ਚੇવ ਰਤ੍ਤਿਞ੍ਚ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਹਤ੍ਥਿਸਦ੍ਦੇਨ ਅਸ੍ਸਸਦ੍ਦੇਨ ਰਥਸਦ੍ਦੇਨ ਭੇਰਿਸਦ੍ਦੇਨ ਮੁਦਿਙ੍ਗਸਦ੍ਦੇਨ વੀਣਾਸਦ੍ਦੇਨ ਗੀਤਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਖਸਦ੍ਦੇਨ ਸਮ੍ਮਸਦ੍ਦੇਨ ਪਾਣਿਤਾਲ਼ਸਦ੍ਦੇਨ ‘ਅਸ੍ਨਾਥ ਪਿવਥ ਖਾਦਥਾ’ਤਿ ਦਸਮੇਨ ਸਦ੍ਦੇਨ।

    ‘‘Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano nāma ahosi khattiyo muddhāvasitto 3 cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyappatto . Rañño, ānanda, mahāsudassanassa ayaṃ kusinārā kusāvatī nāma rājadhānī ahosi. Puratthimena ca pacchimena ca dvādasayojanāni āyāmena, uttarena ca dakkhiṇena ca sattayojanāni vitthārena. Kusāvatī, ānanda, rājadhānī iddhā ceva ahosi phītā ca bahujanā ca ākiṇṇamanussā ca subhikkhā ca. Seyyathāpi, ānanda , devānaṃ āḷakamandā nāma rājadhānī iddhā ceva hoti phītā ca 4 bahujanā ca ākiṇṇayakkhā ca subhikkhā ca; evameva kho, ānanda, kusāvatī rājadhānī iddhā ceva ahosi phītā ca bahujanā ca ākiṇṇamanussā ca subhikkhā ca. Kusāvatī, ānanda , rājadhānī dasahi saddehi avivittā ahosi divā ceva rattiñca, seyyathidaṃ – hatthisaddena assasaddena rathasaddena bherisaddena mudiṅgasaddena vīṇāsaddena gītasaddena saṅkhasaddena sammasaddena pāṇitāḷasaddena ‘asnātha pivatha khādathā’ti dasamena saddena.

    ‘‘ਕੁਸਾવਤੀ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਧਾਨੀ ਸਤ੍ਤਹਿ ਪਾਕਾਰੇਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਅਹੋਸਿ। ਏਕੋ ਪਾਕਾਰੋ ਸੋવਣ੍ਣਮਯੋ, ਏਕੋ ਰੂਪਿਯਮਯੋ, ਏਕੋ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯੋ, ਏਕੋ ਫਲਿਕਮਯੋ, ਏਕੋ ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਯੋ 5, ਏਕੋ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਮਯੋ, ਏਕੋ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯੋ। ਕੁਸਾવਤਿਯਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਧਾਨਿਯਾ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਦ੍વਾਰਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ। ਏਕਂ ਦ੍વਾਰਂ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ, ਏਕਂ ਰੂਪਿਯਮਯਂ, ਏਕਂ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਂ, ਏਕਂ ਫਲਿਕਮਯਂ । ਏਕੇਕਸ੍ਮਿਂ ਦ੍વਾਰੇ ਸਤ੍ਤ ਸਤ੍ਤ ਏਸਿਕਾ ਨਿਖਾਤਾ ਅਹੇਸੁਂ ਤਿਪੋਰਿਸਙ੍ਗਾ ਤਿਪੋਰਿਸਨਿਖਾਤਾ ਦ੍વਾਦਸਪੋਰਿਸਾ ਉਬ੍ਬੇਧੇਨ। ਏਕਾ ਏਸਿਕਾ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ, ਏਕਾ ਰੂਪਿਯਮਯਾ, ਏਕਾ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ, ਏਕਾ ਫਲਿਕਮਯਾ, ਏਕਾ ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਯਾ, ਏਕਾ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਮਯਾ, ਏਕਾ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਾ। ਕੁਸਾવਤੀ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਧਾਨੀ ਸਤ੍ਤਹਿ ਤਾਲਪਨ੍ਤੀਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਅਹੋਸਿ। ਏਕਾ ਤਾਲਪਨ੍ਤਿ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ, ਏਕਾ ਰੂਪਿਯਮਯਾ, ਏਕਾ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ, ਏਕਾ ਫਲਿਕਮਯਾ, ਏਕਾ ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਯਾ, ਏਕਾ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਮਯਾ, ਏਕਾ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਾ। ਸੋવਣ੍ਣਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਸੋવਣ੍ਣਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ, ਰੂਪਿਯਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਰੂਪਿਯਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਰੂਪਿਯਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ, ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ, ਫਲਿਕਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਫਲਿਕਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਫਲਿਕਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ, વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ, ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ, ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ, ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਤਾਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਤਾਲਪਨ੍ਤੀਨਂ વਾਤੇਰਿਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ વਗ੍ਗੁ ਚ ਰਜਨੀਯੋ ਚ ਖਮਨੀਯੋ 6 ਚ ਮਦਨੀਯੋ ਚ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਤੂਰਿਯਸ੍ਸ ਸੁવਿਨੀਤਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਟਿਤਾਲ਼ਿਤਸ੍ਸ ਸੁਕੁਸਲੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਹਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੋ ਹੋਤਿ વਗ੍ਗੁ ਚ ਰਜਨੀਯੋ ਚ ਖਮਨੀਯੋ ਚ ਮਦਨੀਯੋ ਚ , ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਾਸਂ ਤਾਲਪਨ੍ਤੀਨਂ વਾਤੇਰਿਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ વਗ੍ਗੁ ਚ ਰਜਨੀਯੋ ਚ ਖਮਨੀਯੋ ਚ ਮਦਨੀਯੋ ਚ। ਯੇ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਕੁਸਾવਤਿਯਾ ਰਾਜਧਾਨਿਯਾ ਧੁਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ ਸੋਣ੍ਡਾ ਪਿਪਾਸਾ, ਤੇ ਤਾਸਂ ਤਾਲਪਨ੍ਤੀਨਂ વਾਤੇਰਿਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਰਿਚਾਰੇਸੁਂ।

    ‘‘Kusāvatī, ānanda, rājadhānī sattahi pākārehi parikkhittā ahosi. Eko pākāro sovaṇṇamayo, eko rūpiyamayo, eko veḷuriyamayo, eko phalikamayo, eko lohitaṅkamayo 7, eko masāragallamayo, eko sabbaratanamayo. Kusāvatiyā, ānanda, rājadhāniyā catunnaṃ vaṇṇānaṃ dvārāni ahesuṃ. Ekaṃ dvāraṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ, ekaṃ phalikamayaṃ . Ekekasmiṃ dvāre satta satta esikā nikhātā ahesuṃ tiporisaṅgā tiporisanikhātā dvādasaporisā ubbedhena. Ekā esikā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā, ekā lohitaṅkamayā, ekā masāragallamayā, ekā sabbaratanamayā. Kusāvatī, ānanda, rājadhānī sattahi tālapantīhi parikkhittā ahosi. Ekā tālapanti sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā, ekā lohitaṅkamayā, ekā masāragallamayā, ekā sabbaratanamayā. Sovaṇṇamayassa tālassa sovaṇṇamayo khandho ahosi, rūpiyamayāni pattāni ca phalāni ca. Rūpiyamayassa tālassa rūpiyamayo khandho ahosi, sovaṇṇamayāni pattāni ca phalāni ca. Veḷuriyamayassa tālassa veḷuriyamayo khandho ahosi, phalikamayāni pattāni ca phalāni ca. Phalikamayassa tālassa phalikamayo khandho ahosi, veḷuriyamayāni pattāni ca phalāni ca. Lohitaṅkamayassa tālassa lohitaṅkamayo khandho ahosi, masāragallamayāni pattāni ca phalāni ca. Masāragallamayassa tālassa masāragallamayo khandho ahosi, lohitaṅkamayāni pattāni ca phalāni ca. Sabbaratanamayassa tālassa sabbaratanamayo khandho ahosi, sabbaratanamayāni pattāni ca phalāni ca. Tāsaṃ kho panānanda, tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo 8 ca madanīyo ca. Seyyathāpi, ānanda, pañcaṅgikassa tūriyassa suvinītassa suppaṭitāḷitassa sukusalehi samannāhatassa saddo hoti vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca , evameva kho, ānanda, tāsaṃ tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Ye kho panānanda, tena samayena kusāvatiyā rājadhāniyā dhuttā ahesuṃ soṇḍā pipāsā, te tāsaṃ tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddena paricāresuṃ.

    ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ

    Cakkaratanaṃ

    ੨੪੩. ‘‘ਰਾਜਾ , ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਸਤ੍ਤਹਿ ਰਤਨੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਹੋਸਿ ਚਤੂਹਿ ਚ ਇਦ੍ਧੀਹਿ। ਕਤਮੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਪਨ੍ਨਰਸੇ ਸੀਸਂਨ੍ਹਾਤਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥਿਕਸ੍ਸ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦવਰਗਤਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਬਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ ਸਹਸ੍ਸਾਰਂ ਸਨੇਮਿਕਂ ਸਨਾਭਿਕਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਂ। ਦਿਸ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਸੁਤਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ – ‘‘ਯਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਪਨ੍ਨਰਸੇ ਸੀਸਂਨ੍ਹਾਤਸ੍ਸ ਉਪੋਸਥਿਕਸ੍ਸ ਉਪਰਿਪਾਸਾਦવਰਗਤਸ੍ਸ ਦਿਬ੍ਬਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਾਤੁਭવਤਿ ਸਹਸ੍ਸਾਰਂ ਸਨੇਮਿਕਂ ਸਨਾਭਿਕਂ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੂਰਂ, ਸੋ ਹੋਤਿ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ’’ਤਿ। ਅਸ੍ਸਂ ਨੁ ਖੋ ਅਹਂ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ’ਤਿ।

    243. ‘‘Rājā , ānanda, mahāsudassano sattahi ratanehi samannāgato ahosi catūhi ca iddhīhi. Katamehi sattahi? Idhānanda, rañño mahāsudassanassa tadahuposathe pannarase sīsaṃnhātassa uposathikassa uparipāsādavaragatassa dibbaṃ cakkaratanaṃ pāturahosi sahassāraṃ sanemikaṃ sanābhikaṃ sabbākāraparipūraṃ. Disvā rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘sutaṃ kho panetaṃ – ‘‘yassa rañño khattiyassa muddhāvasittassa tadahuposathe pannarase sīsaṃnhātassa uposathikassa uparipāsādavaragatassa dibbaṃ cakkaratanaṃ pātubhavati sahassāraṃ sanemikaṃ sanābhikaṃ sabbākāraparipūraṃ, so hoti rājā cakkavattī’’ti. Assaṃ nu kho ahaṃ rājā cakkavattī’ti.

    ੨੪੪. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਰਿਤ੍વਾ વਾਮੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਸੁવਣ੍ਣਭਿਙ੍ਕਾਰਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਹਤ੍ਥੇਨ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਅਬ੍ਭੁਕ੍ਕਿਰਿ – ‘ਪવਤ੍ਤਤੁ ਭવਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ, ਅਭਿવਿਜਿਨਾਤੁ ਭવਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨ’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਦਿਸਂ ਪવਤ੍ਤਿ 9, ਅਨ੍વਦੇવ 10 ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ, ਯਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਪਦੇਸੇ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ વਾਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ। ਯੇ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਪਟਿਰਾਜਾਨੋ, ਤੇ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਏਹਿ ਖੋ ਮਹਾਰਾਜ, ਸ੍વਾਗਤਂ ਤੇ ਮਹਾਰਾਜ, ਸਕਂ ਤੇ ਮਹਾਰਾਜ, ਅਨੁਸਾਸ ਮਹਾਰਾਜਾ’ਤਿ। ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਪਾਣੋ ਨ ਹਨ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਨ ਆਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਕਾਮੇਸੁ ਮਿਚ੍ਛਾ ਨ ਚਰਿਤਬ੍ਬਾ, ਮੁਸਾ ਨ ਭਣਿਤਬ੍ਬਾ, ਮਜ੍ਜਂ ਨ ਪਾਤਬ੍ਬਂ, ਯਥਾਭੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਭੁਞ੍ਜਥਾ’ਤਿ । ਯੇ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਪਟਿਰਾਜਾਨੋ, ਤੇ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਅਨੁਯਨ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ। ਅਥ ਖੋ ਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਂ ਸਮੁਦ੍ਦਂ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਪਚ੍ਚੁਤ੍ਤਰਿਤ੍વਾ ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਦਿਸਂ ਪવਤ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਦਕ੍ਖਿਣਂ ਸਮੁਦ੍ਦਂ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਪਚ੍ਚੁਤ੍ਤਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਦਿਸਂ ਪવਤ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਪਚ੍ਛਿਮਂ ਸਮੁਦ੍ਦਂ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਪਚ੍ਚੁਤ੍ਤਰਿਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਰਂ ਦਿਸਂ ਪવਤ੍ਤਿ, ਅਨ੍વਦੇવ ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਪਦੇਸੇ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਸਿ, ਤਤ੍ਥ ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ વਾਸਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ। ਯੇ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ ਪਟਿਰਾਜਾਨੋ, ਤੇ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਏਹਿ ਖੋ ਮਹਾਰਾਜ, ਸ੍વਾਗਤਂ ਤੇ ਮਹਾਰਾਜ, ਸਕਂ ਤੇ ਮਹਾਰਾਜ, ਅਨੁਸਾਸ ਮਹਾਰਾਜਾ’ਤਿ। ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਪਾਣੋ ਨ ਹਨ੍ਤਬ੍ਬੋ, ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਨ ਆਦਾਤਬ੍ਬਂ, ਕਾਮੇਸੁ ਮਿਚ੍ਛਾ ਨ ਚਰਿਤਬ੍ਬਾ, ਮੁਸਾ ਨ ਭਣਿਤਬ੍ਬਾ, ਮਜ੍ਜਂ ਨ ਪਾਤਬ੍ਬਂ , ਯਥਾਭੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਭੁਞ੍ਜਥਾ’ਤਿ। ਯੇ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ ਪਟਿਰਾਜਾਨੋ , ਤੇ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਅਨੁਯਨ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ।

    244. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vāmena hatthena suvaṇṇabhiṅkāraṃ gahetvā dakkhiṇena hatthena cakkaratanaṃ abbhukkiri – ‘pavattatu bhavaṃ cakkaratanaṃ, abhivijinātu bhavaṃ cakkaratana’nti. Atha kho taṃ, ānanda, cakkaratanaṃ puratthimaṃ disaṃ pavatti 11, anvadeva 12 rājā mahāsudassano saddhiṃ caturaṅginiyā senāya, yasmiṃ kho panānanda, padese cakkaratanaṃ patiṭṭhāsi, tattha rājā mahāsudassano vāsaṃ upagacchi saddhiṃ caturaṅginiyā senāya. Ye kho panānanda, puratthimāya disāya paṭirājāno, te rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘ehi kho mahārāja, svāgataṃ te mahārāja, sakaṃ te mahārāja, anusāsa mahārājā’ti. Rājā mahāsudassano evamāha – ‘pāṇo na hantabbo, adinnaṃ na ādātabbaṃ, kāmesu micchā na caritabbā, musā na bhaṇitabbā, majjaṃ na pātabbaṃ, yathābhuttañca bhuñjathā’ti . Ye kho panānanda, puratthimāya disāya paṭirājāno, te rañño mahāsudassanassa anuyantā ahesuṃ. Atha kho taṃ, ānanda, cakkaratanaṃ puratthimaṃ samuddaṃ ajjhogāhetvā paccuttaritvā dakkhiṇaṃ disaṃ pavatti…pe… dakkhiṇaṃ samuddaṃ ajjhogāhetvā paccuttaritvā pacchimaṃ disaṃ pavatti…pe… pacchimaṃ samuddaṃ ajjhogāhetvā paccuttaritvā uttaraṃ disaṃ pavatti, anvadeva rājā mahāsudassano saddhiṃ caturaṅginiyā senāya. Yasmiṃ kho panānanda, padese cakkaratanaṃ patiṭṭhāsi, tattha rājā mahāsudassano vāsaṃ upagacchi saddhiṃ caturaṅginiyā senāya. Ye kho panānanda, uttarāya disāya paṭirājāno, te rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘ehi kho mahārāja, svāgataṃ te mahārāja, sakaṃ te mahārāja, anusāsa mahārājā’ti. Rājā mahāsudassano evamāha – ‘pāṇo na hantabbo, adinnaṃ na ādātabbaṃ, kāmesu micchā na caritabbā, musā na bhaṇitabbā, majjaṃ na pātabbaṃ , yathābhuttañca bhuñjathā’ti. Ye kho panānanda, uttarāya disāya paṭirājāno , te rañño mahāsudassanassa anuyantā ahesuṃ.

    ੨੪੫. ‘‘ਅਥ ਖੋ ਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਸਮੁਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪਥવਿਂ ਅਭਿવਿਜਿਨਿਤ੍વਾ ਕੁਸਾવਤਿਂ ਰਾਜਧਾਨਿਂ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਦ੍વਾਰੇ ਅਤ੍ਥਕਰਣਪਮੁਖੇ ਅਕ੍ਖਾਹਤਂ ਮਞ੍ਞੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤੇਪੁਰਂ ਉਪਸੋਭਯਮਾਨਂ। ਰਞ੍ਞੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏવਰੂਪਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ।

    245. ‘‘Atha kho taṃ, ānanda, cakkaratanaṃ samuddapariyantaṃ pathaviṃ abhivijinitvā kusāvatiṃ rājadhāniṃ paccāgantvā rañño mahāsudassanassa antepuradvāre atthakaraṇapamukhe akkhāhataṃ maññe aṭṭhāsi rañño mahāsudassanassa antepuraṃ upasobhayamānaṃ. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ cakkaratanaṃ pāturahosi.

    ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਂ

    Hatthiratanaṃ

    ੨੪੬. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ ਸਬ੍ਬਸੇਤੋ ਸਤ੍ਤਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠੋ ਇਦ੍ਧਿਮਾ વੇਹਾਸਙ੍ਗਮੋ ਉਪੋਸਥੋ ਨਾਮ ਨਾਗਰਾਜਾ। ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦਿ – ‘ਭਦ੍ਦਕਂ વਤ ਭੋ ਹਤ੍ਥਿਯਾਨਂ, ਸਚੇ ਦਮਥਂ ਉਪੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਂ – ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਗਨ੍ਧਹਤ੍ਥਾਜਾਨਿਯੋ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸੁਪਰਿਦਨ੍ਤੋ, ਏવਮੇવ ਦਮਥਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ। ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਤਮੇવ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਂ વੀਮਂਸਮਾਨੋ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਸਮੁਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪਥવਿਂ ਅਨੁਯਾਯਿਤ੍વਾ ਕੁਸਾવਤਿਂ ਰਾਜਧਾਨਿਂ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਾਤਰਾਸਮਕਾਸਿ। ਰਞ੍ਞੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏવਰੂਪਂ ਹਤ੍ਥਿਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ।

    246. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa hatthiratanaṃ pāturahosi sabbaseto sattappatiṭṭho iddhimā vehāsaṅgamo uposatho nāma nāgarājā. Taṃ disvā rañño mahāsudassanassa cittaṃ pasīdi – ‘bhaddakaṃ vata bho hatthiyānaṃ, sace damathaṃ upeyyā’ti. Atha kho taṃ, ānanda, hatthiratanaṃ – seyyathāpi nāma gandhahatthājāniyo dīgharattaṃ suparidanto, evameva damathaṃ upagacchi. Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano tameva hatthiratanaṃ vīmaṃsamāno pubbaṇhasamayaṃ abhiruhitvā samuddapariyantaṃ pathaviṃ anuyāyitvā kusāvatiṃ rājadhāniṃ paccāgantvā pātarāsamakāsi. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ hatthiratanaṃ pāturahosi.

    ਅਸ੍ਸਰਤਨਂ

    Assaratanaṃ

    ੨੪੭. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਅਸ੍ਸਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ ਸਬ੍ਬਸੇਤੋ ਕਾਲ਼ਸੀਸੋ ਮੁਞ੍ਜਕੇਸੋ ਇਦ੍ਧਿਮਾ વੇਹਾਸਙ੍ਗਮੋ વਲਾਹਕੋ ਨਾਮ ਅਸ੍ਸਰਾਜਾ। ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਸੀਦਿ – ‘ਭਦ੍ਦਕਂ વਤ ਭੋ ਅਸ੍ਸਯਾਨਂ ਸਚੇ ਦਮਥਂ ਉਪੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤਂ , ਆਨਨ੍ਦ, ਅਸ੍ਸਰਤਨਂ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਭਦ੍ਦੋ ਅਸ੍ਸਾਜਾਨਿਯੋ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਸੁਪਰਿਦਨ੍ਤੋ, ਏવਮੇવ ਦਮਥਂ ਉਪਗਚ੍ਛਿ। ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਤਮੇવ ਅਸ੍ਸਰਤਨਂ વੀਮਂਸਮਾਨੋ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਸਮੁਦ੍ਦਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪਥવਿਂ ਅਨੁਯਾਯਿਤ੍વਾ ਕੁਸਾવਤਿਂ ਰਾਜਧਾਨਿਂ ਪਚ੍ਚਾਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਾਤਰਾਸਮਕਾਸਿ। ਰਞ੍ਞੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏવਰੂਪਂ ਅਸ੍ਸਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ।

    247. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa assaratanaṃ pāturahosi sabbaseto kāḷasīso muñjakeso iddhimā vehāsaṅgamo valāhako nāma assarājā. Taṃ disvā rañño mahāsudassanassa cittaṃ pasīdi – ‘bhaddakaṃ vata bho assayānaṃ sace damathaṃ upeyyā’ti. Atha kho taṃ , ānanda, assaratanaṃ seyyathāpi nāma bhaddo assājāniyo dīgharattaṃ suparidanto, evameva damathaṃ upagacchi. Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano tameva assaratanaṃ vīmaṃsamāno pubbaṇhasamayaṃ abhiruhitvā samuddapariyantaṃ pathaviṃ anuyāyitvā kusāvatiṃ rājadhāniṃ paccāgantvā pātarāsamakāsi. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ assaratanaṃ pāturahosi.

    ਮਣਿਰਤਨਂ

    Maṇiratanaṃ

    ੨੪੮. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਮਣਿਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ। ਸੋ ਅਹੋਸਿ ਮਣਿ વੇਲ਼ੁਰਿਯੋ ਸੁਭੋ ਜਾਤਿਮਾ ਅਟ੍ਠਂਸੋ ਸੁਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤੋ ਅਚ੍ਛੋ વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਨਾવਿਲੋ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ। ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਮਣਿਰਤਨਸ੍ਸ ਆਭਾ ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਂ ਫੁਟਾ ਅਹੋਸਿ। ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਤਮੇવ ਮਣਿਰਤਨਂ વੀਮਂਸਮਾਨੋ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਂ ਸੇਨਂ ਸਨ੍ਨਯ੍ਹਿਤ੍વਾ ਮਣਿਂ ਧਜਗ੍ਗਂ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾ ਰਤ੍ਤਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾਯ ਪਾਯਾਸਿ। ਯੇ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਸਮਨ੍ਤਾ ਗਾਮਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਤੇ ਤੇਨੋਭਾਸੇਨ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਪਯੋਜੇਸੁਂ ਦਿવਾਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨਾ। ਰਞ੍ਞੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏવਰੂਪਂ ਮਣਿਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ।

    248. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa maṇiratanaṃ pāturahosi. So ahosi maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato accho vippasanno anāvilo sabbākārasampanno. Tassa kho panānanda, maṇiratanassa ābhā samantā yojanaṃ phuṭā ahosi. Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano tameva maṇiratanaṃ vīmaṃsamāno caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā maṇiṃ dhajaggaṃ āropetvā rattandhakāratimisāya pāyāsi. Ye kho panānanda, samantā gāmā ahesuṃ, te tenobhāsena kammante payojesuṃ divāti maññamānā. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ maṇiratanaṃ pāturahosi.

    ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਂ

    Itthiratanaṃ

    ੨੪੯. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ ਅਭਿਰੂਪਾ ਦਸ੍ਸਨੀਯਾ ਪਾਸਾਦਿਕਾ ਪਰਮਾਯ વਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ ਨਾਤਿਦੀਘਾ ਨਾਤਿਰਸ੍ਸਾ ਨਾਤਿਕਿਸਾ ਨਾਤਿਥੂਲਾ ਨਾਤਿਕਾਲ਼ਿਕਾ ਨਾਚ੍ਚੋਦਾਤਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਮਾਨੁਸਿવਣ੍ਣਂ 13 ਅਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਦਿਬ੍ਬવਣ੍ਣਂ। ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਸ੍ਸ ਏવਰੂਪੋ ਕਾਯਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਤੂਲਪਿਚੁਨੋ વਾ ਕਪ੍ਪਾਸਪਿਚੁਨੋ વਾ। ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਸ੍ਸ ਸੀਤੇ ਉਣ੍ਹਾਨਿ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਉਣ੍ਹੇ ਸੀਤਾਨਿ। ਤਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਸ੍ਸ ਕਾਯਤੋ ਚਨ੍ਦਨਗਨ੍ਧੋ વਾਯਤਿ, ਮੁਖਤੋ ਉਪ੍ਪਲਗਨ੍ਧੋ। ਤਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਂ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਪੁਬ੍ਬੁਟ੍ਠਾਯਿਨੀ ਅਹੋਸਿ ਪਚ੍ਛਾਨਿਪਾਤਿਨੀ ਕਿਙ੍ਕਾਰਪਟਿਸ੍ਸਾવਿਨੀ ਮਨਾਪਚਾਰਿਨੀ ਪਿਯવਾਦਿਨੀ। ਤਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਂ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਮਨਸਾਪਿ ਨੋ ਅਤਿਚਰਿ 14, ਕੁਤੋ ਪਨ ਕਾਯੇਨ। ਰਞ੍ਞੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏવਰੂਪਂ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ।

    249. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa itthiratanaṃ pāturahosi abhirūpā dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā nātidīghā nātirassā nātikisā nātithūlā nātikāḷikā nāccodātā atikkantā mānusivaṇṇaṃ 15 appattā dibbavaṇṇaṃ. Tassa kho panānanda, itthiratanassa evarūpo kāyasamphasso hoti, seyyathāpi nāma tūlapicuno vā kappāsapicuno vā. Tassa kho panānanda, itthiratanassa sīte uṇhāni gattāni honti, uṇhe sītāni. Tassa kho panānanda, itthiratanassa kāyato candanagandho vāyati, mukhato uppalagandho. Taṃ kho panānanda, itthiratanaṃ rañño mahāsudassanassa pubbuṭṭhāyinī ahosi pacchānipātinī kiṅkārapaṭissāvinī manāpacārinī piyavādinī. Taṃ kho panānanda, itthiratanaṃ rājānaṃ mahāsudassanaṃ manasāpi no aticari 16, kuto pana kāyena. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ itthiratanaṃ pāturahosi.

    ਗਹਪਤਿਰਤਨਂ

    Gahapatiratanaṃ

    ੨੫੦. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ। ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਜਂ ਦਿਬ੍ਬਚਕ੍ਖੁ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ ਯੇਨ ਨਿਧਿਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਸਸ੍ਸਾਮਿਕਮ੍ਪਿ ਅਸ੍ਸਾਮਿਕਮ੍ਪਿ। ਸੋ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਤ੍વਂ, ਦੇવ, ਹੋਹਿ, ਅਹਂ ਤੇ ਧਨੇਨ ਧਨਕਰਣੀਯਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ। ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਤਮੇવ ਗਹਪਤਿਰਤਨਂ વੀਮਂਸਮਾਨੋ ਨਾવਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਮਜ੍ਝੇ ਗਙ੍ਗਾਯ ਨਦਿਯਾ ਸੋਤਂ ਓਗਾਹਿਤ੍વਾ ਗਹਪਤਿਰਤਨਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਅਤ੍ਥੋ ਮੇ, ਗਹਪਤਿ, ਹਿਰਞ੍ਞਸੁવਣ੍ਣੇਨਾ’ਤਿ। ‘ਤੇਨ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਕਂ ਤੀਰਂ ਨਾવਾ ਉਪੇਤੂ’ਤਿ। ‘ਇਧੇવ ਮੇ, ਗਹਪਤਿ, ਅਤ੍ਥੋ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁવਣ੍ਣੇਨਾ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਗਹਪਤਿਰਤਨਂ ਉਭੋਹਿ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਉਦਕਂ ਓਮਸਿਤ੍વਾ ਪੂਰਂ ਹਿਰਞ੍ਞਸੁવਣ੍ਣਸ੍ਸ ਕੁਮ੍ਭਿਂ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਅਲਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ ਮਹਾਰਾਜ, ਕਤਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ ਮਹਾਰਾਜ, ਪੂਜਿਤਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ ਮਹਾਰਾਜਾ’ਤਿ? ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਲਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ ਗਹਪਤਿ, ਕਤਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ ਗਹਪਤਿ, ਪੂਜਿਤਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ ਗਹਪਤੀ’ਤਿ। ਰਞ੍ਞੋ , ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏવਰੂਪਂ ਗਹਪਤਿਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ।

    250. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa gahapatiratanaṃ pāturahosi. Tassa kammavipākajaṃ dibbacakkhu pāturahosi yena nidhiṃ passati sassāmikampi assāmikampi. So rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘appossukko tvaṃ, deva, hohi, ahaṃ te dhanena dhanakaraṇīyaṃ karissāmī’ti. Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano tameva gahapatiratanaṃ vīmaṃsamāno nāvaṃ abhiruhitvā majjhe gaṅgāya nadiyā sotaṃ ogāhitvā gahapatiratanaṃ etadavoca – ‘attho me, gahapati, hiraññasuvaṇṇenā’ti. ‘Tena hi, mahārāja, ekaṃ tīraṃ nāvā upetū’ti. ‘Idheva me, gahapati, attho hiraññasuvaṇṇenā’ti. Atha kho taṃ, ānanda, gahapatiratanaṃ ubhohi hatthehi udakaṃ omasitvā pūraṃ hiraññasuvaṇṇassa kumbhiṃ uddharitvā rājānaṃ mahāsudassanaṃ etadavoca – ‘alamettāvatā mahārāja, katamettāvatā mahārāja, pūjitamettāvatā mahārājā’ti? Rājā mahāsudassano evamāha – ‘alamettāvatā gahapati, katamettāvatā gahapati, pūjitamettāvatā gahapatī’ti. Rañño , ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ gahapatiratanaṃ pāturahosi.

    ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਂ

    Pariṇāyakaratanaṃ

    ੨੫੧. ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ ਪਣ੍ਡਿਤੋ વਿਯਤ੍ਤੋ ਮੇਧਾવੀ ਪਟਿਬਲੋ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪਯਾਪੇਤਬ੍ਬਂ ਉਪਯਾਪੇਤੁਂ, ਅਪਯਾਪੇਤਬ੍ਬਂ ਅਪਯਾਪੇਤੁਂ, ਠਪੇਤਬ੍ਬਂ ਠਪੇਤੁਂ। ਸੋ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਤ੍વਂ, ਦੇવ, ਹੋਹਿ, ਅਹਮਨੁਸਾਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ। ਰਞ੍ਞੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏવਰੂਪਂ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ।

    251. ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rañño mahāsudassanassa pariṇāyakaratanaṃ pāturahosi paṇḍito viyatto medhāvī paṭibalo rājānaṃ mahāsudassanaṃ upayāpetabbaṃ upayāpetuṃ, apayāpetabbaṃ apayāpetuṃ, ṭhapetabbaṃ ṭhapetuṃ. So rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāha – ‘appossukko tvaṃ, deva, hohi, ahamanusāsissāmī’ti. Rañño, ānanda, mahāsudassanassa evarūpaṃ pariṇāyakaratanaṃ pāturahosi.

    ‘‘ਰਾਜਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਇਮੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਰਤਨੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਹੋਸਿ।

    ‘‘Rājā, ānanda, mahāsudassano imehi sattahi ratanehi samannāgato ahosi.

    ਚਤੁਇਦ੍ਧਿਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ

    Catuiddhisamannāgato

    ੨੫੨. ‘‘ਰਾਜਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਚਤੂਹਿ ਇਦ੍ਧੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਹੋਸਿ। ਕਤਮਾਹਿ ਚਤੂਹਿ ਇਦ੍ਧੀਹਿ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਅਭਿਰੂਪੋ ਅਹੋਸਿ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਪਰਮਾਯ વਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਤਿવਿਯ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ। ਰਾਜਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਇਮਾਯ ਪਠਮਾਯ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਹੋਸਿ।

    252. ‘‘Rājā, ānanda, mahāsudassano catūhi iddhīhi samannāgato ahosi. Katamāhi catūhi iddhīhi? Idhānanda, rājā mahāsudassano abhirūpo ahosi dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato ativiya aññehi manussehi. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāya paṭhamāya iddhiyā samannāgato ahosi.

    ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਦੀਘਾਯੁਕੋ ਅਹੋਸਿ ਚਿਰਟ੍ਠਿਤਿਕੋ ਅਤਿવਿਯ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ। ਰਾਜਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਇਮਾਯ ਦੁਤਿਯਾਯ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਹੋਸਿ।

    ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano dīghāyuko ahosi ciraṭṭhitiko ativiya aññehi manussehi. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāya dutiyāya iddhiyā samannāgato ahosi.

    ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧੋ ਅਹੋਸਿ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕੋ ਸਮવੇਪਾਕਿਨਿਯਾ ਗਹਣਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨਾਤਿਸੀਤਾਯ ਨਾਚ੍ਚੁਣ੍ਹਾਯ ਅਤਿવਿਯ ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ। ਰਾਜਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਇਮਾਯ ਤਤਿਯਾਯ ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਹੋਸਿ।

    ‘‘Puna caparaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano appābādho ahosi appātaṅko samavepākiniyā gahaṇiyā samannāgato nātisītāya nāccuṇhāya ativiya aññehi manussehi. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāya tatiyāya iddhiyā samannāgato ahosi.

    ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ , ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾਨਂ ਪਿਯੋ ਅਹੋਸਿ ਮਨਾਪੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਿਤਾ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਮਨਾਪੋ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾਨਂ ਪਿਯੋ ਅਹੋਸਿ ਮਨਾਪੋ। ਰਞ੍ਞੋਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ ਪਿਯਾ ਅਹੇਸੁਂ ਮਨਾਪਾ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਿਤੁ ਪੁਤ੍ਤਾ ਪਿਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਮਨਾਪਾ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋਪਿ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ ਪਿਯਾ ਅਹੇਸੁਂ ਮਨਾਪਾ।

    ‘‘Puna caparaṃ , ānanda, rājā mahāsudassano brāhmaṇagahapatikānaṃ piyo ahosi manāpo. Seyyathāpi, ānanda, pitā puttānaṃ piyo hoti manāpo, evameva kho, ānanda, rājā mahāsudassano brāhmaṇagahapatikānaṃ piyo ahosi manāpo. Raññopi, ānanda, mahāsudassanassa brāhmaṇagahapatikā piyā ahesuṃ manāpā. Seyyathāpi, ānanda, pitu puttā piyā honti manāpā, evameva kho, ānanda, raññopi mahāsudassanassa brāhmaṇagahapatikā piyā ahesuṃ manāpā.

    ‘‘ਭੂਤਪੁਬ੍ਬਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਉਯ੍ਯਾਨਭੂਮਿਂ ਨਿਯ੍ਯਾਸਿ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਅਤਰਮਾਨੋ, ਦੇવ, ਯਾਹਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਮਯਂ ਚਿਰਤਰਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਮਾ’ਤਿ। ਰਾਜਾਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਸਾਰਥਿਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਅਤਰਮਾਨੋ, ਸਾਰਥਿ, ਰਥਂ ਪੇਸੇਹਿ, ਯਥਾ ਅਹਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕੇ ਚਿਰਤਰਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ। ਰਾਜਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਇਮਾਯ ਚਤੁਤ੍ਥਿਯਾ 17 ਇਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਹੋਸਿ। ਰਾਜਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਇਮਾਹਿ ਚਤੂਹਿ ਇਦ੍ਧੀਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਹੋਸਿ।

    ‘‘Bhūtapubbaṃ, ānanda, rājā mahāsudassano caturaṅginiyā senāya uyyānabhūmiṃ niyyāsi. Atha kho, ānanda, brāhmaṇagahapatikā rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘ataramāno, deva, yāhi, yathā taṃ mayaṃ cirataraṃ passeyyāmā’ti. Rājāpi, ānanda, mahāsudassano sārathiṃ āmantesi – ‘ataramāno, sārathi, rathaṃ pesehi, yathā ahaṃ brāhmaṇagahapatike cirataraṃ passeyya’nti. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāya catutthiyā 18 iddhiyā samannāgato ahosi. Rājā, ānanda, mahāsudassano imāhi catūhi iddhīhi samannāgato ahosi.

    ਧਮ੍ਮਪਾਸਾਦਪੋਕ੍ਖਰਣੀ

    Dhammapāsādapokkharaṇī

    ੨੫੩. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮਾਸੁ ਤਾਲਨ੍ਤਰਿਕਾਸੁ ਧਨੁਸਤੇ ਧਨੁਸਤੇ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯੋ ਮਾਪੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ।

    253. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ imāsu tālantarikāsu dhanusate dhanusate pokkharaṇiyo māpeyya’nti.

    ‘‘ਮਾਪੇਸਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਤਾਸੁ ਤਾਲਨ੍ਤਰਿਕਾਸੁ ਧਨੁਸਤੇ ਧਨੁਸਤੇ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯੋ। ਤਾ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਚਿਤਾ ਅਹੇਸੁਂ – ਏਕਾ ਇਟ੍ਠਕਾ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ, ਏਕਾ ਰੂਪਿਯਮਯਾ, ਏਕਾ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ, ਏਕਾ ਫਲਿਕਮਯਾ।

    ‘‘Māpesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tāsu tālantarikāsu dhanusate dhanusate pokkharaṇiyo. Tā kho panānanda, pokkharaṇiyo catunnaṃ vaṇṇānaṃ iṭṭhakāhi citā ahesuṃ – ekā iṭṭhakā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā.

    ‘‘ਤਾਸੁ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਸੁ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸੋਪਾਨਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ, ਏਕਂ ਸੋਪਾਨਂ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ ਏਕਂ ਰੂਪਿਯਮਯਂ ਏਕਂ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਂ ਏਕਂ ਫਲਿਕਮਯਂ। ਸੋવਣ੍ਣਮਯਸ੍ਸ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। ਰੂਪਿਯਮਯਸ੍ਸ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਸ੍ਸ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਫਲਿਕਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। ਫਲਿਕਮਯਸ੍ਸ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ ਫਲਿਕਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ, વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। ਤਾ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯੋ ਦ੍વੀਹਿ વੇਦਿਕਾਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ ਏਕਾ વੇਦਿਕਾ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ, ਏਕਾ ਰੂਪਿਯਮਯਾ। ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾਯ વੇਦਿਕਾਯ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। ਰੂਪਿਯਮਯਾਯ વੇਦਿਕਾਯ ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ , ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮਾਸੁ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਸੁ ਏવਰੂਪਂ ਮਾਲਂ ਰੋਪਾਪੇਯ੍ਯਂ ਉਪ੍ਪਲਂ ਪਦੁਮਂ ਕੁਮੁਦਂ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਂ ਸਬ੍ਬੋਤੁਕਂ ਸਬ੍ਬਜਨਸ੍ਸ ਅਨਾવਟ’ਨ੍ਤਿ। ਰੋਪਾਪੇਸਿ ਖੋ , ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਤਾਸੁ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਸੁ ਏવਰੂਪਂ ਮਾਲਂ ਉਪ੍ਪਲਂ ਪਦੁਮਂ ਕੁਮੁਦਂ ਪੁਣ੍ਡਰੀਕਂ ਸਬ੍ਬੋਤੁਕਂ ਸਬ੍ਬਜਨਸ੍ਸ ਅਨਾવਟਂ।

    ‘‘Tāsu kho panānanda, pokkharaṇīsu cattāri cattāri sopānāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ, ekaṃ sopānaṃ sovaṇṇamayaṃ ekaṃ rūpiyamayaṃ ekaṃ veḷuriyamayaṃ ekaṃ phalikamayaṃ. Sovaṇṇamayassa sopānassa sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ, rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayassa sopānassa rūpiyamayā thambhā ahesuṃ, sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Veḷuriyamayassa sopānassa veḷuriyamayā thambhā ahesuṃ, phalikamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Phalikamayassa sopānassa phalikamayā thambhā ahesuṃ, veḷuriyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Tā kho panānanda, pokkharaṇiyo dvīhi vedikāhi parikkhittā ahesuṃ ekā vedikā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā. Sovaṇṇamayāya vedikāya sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ, rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayāya vedikāya rūpiyamayā thambhā ahesuṃ, sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Atha kho, ānanda , rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ imāsu pokkharaṇīsu evarūpaṃ mālaṃ ropāpeyyaṃ uppalaṃ padumaṃ kumudaṃ puṇḍarīkaṃ sabbotukaṃ sabbajanassa anāvaṭa’nti. Ropāpesi kho , ānanda, rājā mahāsudassano tāsu pokkharaṇīsu evarūpaṃ mālaṃ uppalaṃ padumaṃ kumudaṃ puṇḍarīkaṃ sabbotukaṃ sabbajanassa anāvaṭaṃ.

    ੨੫੪. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮਾਸਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਨਂ ਤੀਰੇ ਨ੍ਹਾਪਕੇ ਪੁਰਿਸੇ ਠਪੇਯ੍ਯਂ, ਯੇ ਆਗਤਾਗਤਂ ਜਨਂ ਨ੍ਹਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤੀ’ਤਿ। ਠਪੇਸਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਤਾਸਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਨਂ ਤੀਰੇ ਨ੍ਹਾਪਕੇ ਪੁਰਿਸੇ, ਯੇ ਆਗਤਾਗਤਂ ਜਨਂ ਨ੍ਹਾਪੇਸੁਂ।

    254. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ imāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre nhāpake purise ṭhapeyyaṃ, ye āgatāgataṃ janaṃ nhāpessantī’ti. Ṭhapesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre nhāpake purise, ye āgatāgataṃ janaṃ nhāpesuṃ.

    ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਇਮਾਸਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਨਂ ਤੀਰੇ ਏવਰੂਪਂ ਦਾਨਂ ਪਟ੍ਠਪੇਯ੍ਯਂ – ਅਨ੍ਨਂ ਅਨ੍ਨਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ 19, ਪਾਨਂ ਪਾਨਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, વਤ੍ਥਂ વਤ੍ਥਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, ਯਾਨਂ ਯਾਨਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, ਸਯਨਂ ਸਯਨਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, ਇਤ੍ਥਿਂ ਇਤ੍ਥਿਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਹਿਰਞ੍ਞਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, ਸੁવਣ੍ਣਂ ਸੁવਣ੍ਣਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸਾ’ਤਿ। ਪਟ੍ਠਪੇਸਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਤਾਸਂ ਪੋਕ੍ਖਰਣੀਨਂ ਤੀਰੇ ਏવਰੂਪਂ ਦਾਨਂ – ਅਨ੍ਨਂ ਅਨ੍ਨਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, ਪਾਨਂ ਪਾਨਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, વਤ੍ਥਂ વਤ੍ਥਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, ਯਾਨਂ ਯਾਨਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, ਸਯਨਂ ਸਯਨਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, ਇਤ੍ਥਿਂ ਇਤ੍ਥਿਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, ਹਿਰਞ੍ਞਂ ਹਿਰਞ੍ਞਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ, ਸੁવਣ੍ਣਂ ਸੁવਣ੍ਣਟ੍ਠਿਕਸ੍ਸ।

    ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ imāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre evarūpaṃ dānaṃ paṭṭhapeyyaṃ – annaṃ annaṭṭhikassa 20, pānaṃ pānaṭṭhikassa, vatthaṃ vatthaṭṭhikassa, yānaṃ yānaṭṭhikassa, sayanaṃ sayanaṭṭhikassa, itthiṃ itthiṭṭhikassa, hiraññaṃ hiraññaṭṭhikassa, suvaṇṇaṃ suvaṇṇaṭṭhikassā’ti. Paṭṭhapesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tāsaṃ pokkharaṇīnaṃ tīre evarūpaṃ dānaṃ – annaṃ annaṭṭhikassa, pānaṃ pānaṭṭhikassa, vatthaṃ vatthaṭṭhikassa, yānaṃ yānaṭṭhikassa, sayanaṃ sayanaṭṭhikassa, itthiṃ itthiṭṭhikassa, hiraññaṃ hiraññaṭṭhikassa, suvaṇṇaṃ suvaṇṇaṭṭhikassa.

    ੨੫੫. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕਾ ਪਹੂਤਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਆਦਾਯ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਇਦਂ, ਦੇવ, ਪਹੂਤਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਦੇવਞ੍ਞੇવ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਆਭਤਂ, ਤਂ ਦੇવੋ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹਤੂ’ਤਿ। ‘ਅਲਂ ਭੋ, ਮਮਪਿਦਂ ਪਹੂਤਂ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਂ ਧਮ੍ਮਿਕੇਨ ਬਲਿਨਾ ਅਭਿਸਙ੍ਖਤਂ, ਤਞ੍ਚ વੋ ਹੋਤੁ, ਇਤੋ ਚ ਭਿਯ੍ਯੋ ਹਰਥਾ’ਤਿ। ਤੇ ਰਞ੍ਞਾ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਪਕ੍ਕਮ੍ਮ ਏવਂ ਸਮਚਿਨ੍ਤੇਸੁਂ – ‘ਨ ਖੋ ਏਤਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਪਤਿਰੂਪਂ, ਯਂ ਮਯਂ ਇਮਾਨਿ ਸਾਪਤੇਯ੍ਯਾਨਿ ਪੁਨਦੇવ ਸਕਾਨਿ ਘਰਾਨਿ ਪਟਿਹਰੇਯ੍ਯਾਮ। ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਨਿવੇਸਨਂ ਮਾਪੇਯ੍ਯਾਮਾ’ਤਿ। ਤੇ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਨਿવੇਸਨਂ ਤੇ ਦੇવ, ਮਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ।

    255. ‘‘Atha kho, ānanda, brāhmaṇagahapatikā pahūtaṃ sāpateyyaṃ ādāya rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘idaṃ, deva, pahūtaṃ sāpateyyaṃ devaññeva uddissa ābhataṃ, taṃ devo paṭiggaṇhatū’ti. ‘Alaṃ bho, mamapidaṃ pahūtaṃ sāpateyyaṃ dhammikena balinā abhisaṅkhataṃ, tañca vo hotu, ito ca bhiyyo harathā’ti. Te raññā paṭikkhittā ekamantaṃ apakkamma evaṃ samacintesuṃ – ‘na kho etaṃ amhākaṃ patirūpaṃ, yaṃ mayaṃ imāni sāpateyyāni punadeva sakāni gharāni paṭihareyyāma. Yaṃnūna mayaṃ rañño mahāsudassanassa nivesanaṃ māpeyyāmā’ti. Te rājānaṃ mahāsudassanaṃ upasaṅkamitvā evamāhaṃsu – ‘nivesanaṃ te deva, māpessāmā’ti. Adhivāsesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tuṇhībhāvena.

    ੨੫੬. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਕ੍ਕੋ ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋਪਰਿવਿਤਕ੍ਕਮਞ੍ਞਾਯ વਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮਂ 21 ਦੇવਪੁਤ੍ਤਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਏਹਿ ਤ੍વਂ, ਸਮ੍ਮ વਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਨਿવੇਸਨਂ ਮਾਪੇਹਿ ਧਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਪਾਸਾਦ’ਨ੍ਤਿ। ‘ਏવਂ ਭਦ੍ਦਨ੍ਤવਾ’ਤਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, વਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਸਕ੍ਕਸ੍ਸ ਦੇવਾਨਮਿਨ੍ਦਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਬਲવਾ ਪੁਰਿਸੋ ਸਮਿਞ੍ਜਿਤਂ વਾ ਬਾਹਂ ਪਸਾਰੇਯ੍ਯ ਪਸਾਰਿਤਂ વਾ ਬਾਹਂ ਸਮਿਞ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવ ਦੇવੇਸੁ ਤਾવਤਿਂਸੇਸੁ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, વਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਨਿવੇਸਨਂ ਤੇ ਦੇવ, ਮਾਪੇਸ੍ਸਾਮਿ ਧਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਪਾਸਾਦ’ਨ੍ਤਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ।

    256. ‘‘Atha kho, ānanda, sakko devānamindo rañño mahāsudassanassa cetasā cetoparivitakkamaññāya vissakammaṃ 22 devaputtaṃ āmantesi – ‘ehi tvaṃ, samma vissakamma, rañño mahāsudassanassa nivesanaṃ māpehi dhammaṃ nāma pāsāda’nti. ‘Evaṃ bhaddantavā’ti kho, ānanda, vissakammo devaputto sakkassa devānamindassa paṭissutvā seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva devesu tāvatiṃsesu antarahito rañño mahāsudassanassa purato pāturahosi. Atha kho, ānanda, vissakammo devaputto rājānaṃ mahāsudassanaṃ etadavoca – ‘nivesanaṃ te deva, māpessāmi dhammaṃ nāma pāsāda’nti. Adhivāsesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano tuṇhībhāvena.

    ‘‘ਮਾਪੇਸਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, વਿਸ੍ਸਕਮ੍ਮੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਨਿવੇਸਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਪਾਸਾਦਂ। ਧਮ੍ਮੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਾਸਾਦੋ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਚ ਯੋਜਨਂ ਆਯਾਮੇਨ ਅਹੋਸਿ। ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਚ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ। ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਤਿਪੋਰਿਸਂ ਉਚ੍ਚਤਰੇਨ વਤ੍ਥੁ ਚਿਤਂ ਅਹੋਸਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ – ਏਕਾ ਇਟ੍ਠਕਾ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ, ਏਕਾ ਰੂਪਿਯਮਯਾ, ਏਕਾ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ, ਏਕਾ ਫਲਿਕਮਯਾ।

    ‘‘Māpesi kho, ānanda, vissakammo devaputto rañño mahāsudassanassa nivesanaṃ dhammaṃ nāma pāsādaṃ. Dhammo, ānanda, pāsādo puratthimena pacchimena ca yojanaṃ āyāmena ahosi. Uttarena dakkhiṇena ca aḍḍhayojanaṃ vitthārena. Dhammassa, ānanda, pāsādassa tiporisaṃ uccatarena vatthu citaṃ ahosi catunnaṃ vaṇṇānaṃ iṭṭhakāhi – ekā iṭṭhakā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā.

    ‘‘ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਥਮ੍ਭਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ – ਏਕੋ ਥਮ੍ਭੋ ਸੋવਣ੍ਣਮਯੋ, ਏਕੋ ਰੂਪਿਯਮਯੋ, ਏਕੋ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯੋ, ਏਕੋ ਫਲਿਕਮਯੋ। ਧਮ੍ਮੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਾਸਾਦੋ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਫਲਕੇਹਿ ਸਨ੍ਥਤੋ ਅਹੋਸਿ – ਏਕਂ ਫਲਕਂ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ, ਏਕਂ ਰੂਪਿਯਮਯਂ, ਏਕਂ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਂ, ਏਕਂ ਫਲਿਕਮਯਂ।

    ‘‘Dhammassa, ānanda, pāsādassa caturāsīti thambhasahassāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ – eko thambho sovaṇṇamayo, eko rūpiyamayo, eko veḷuriyamayo, eko phalikamayo. Dhammo, ānanda, pāsādo catunnaṃ vaṇṇānaṃ phalakehi santhato ahosi – ekaṃ phalakaṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ, ekaṃ phalikamayaṃ.

    ‘‘ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਚਤੁવੀਸਤਿ ਸੋਪਾਨਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ – ਏਕਂ ਸੋਪਾਨਂ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ, ਏਕਂ ਰੂਪਿਯਮਯਂ, ਏਕਂ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਂ, ਏਕਂ ਫਲਿਕਮਯਂ। ਸੋવਣ੍ਣਮਯਸ੍ਸ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। ਰੂਪਿਯਮਯਸ੍ਸ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਸ੍ਸ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ ਫਲਿਕਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। ਫਲਿਕਮਯਸ੍ਸ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ ਫਲਿਕਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ।

    ‘‘Dhammassa, ānanda, pāsādassa catuvīsati sopānāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ – ekaṃ sopānaṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ, ekaṃ phalikamayaṃ. Sovaṇṇamayassa sopānassa sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayassa sopānassa rūpiyamayā thambhā ahesuṃ sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Veḷuriyamayassa sopānassa veḷuriyamayā thambhā ahesuṃ phalikamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Phalikamayassa sopānassa phalikamayā thambhā ahesuṃ veḷuriyamayā sūciyo ca uṇhīsañca.

    ‘‘ਧਮ੍ਮੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਾਸਾਦੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਕੂਟਾਗਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ – ਏਕਂ ਕੂਟਾਗਾਰਂ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ, ਏਕਂ ਰੂਪਿਯਮਯਂ, ਏਕਂ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਂ , ਏਕਂ ਫਲਿਕਮਯਂ। ਸੋવਣ੍ਣਮਯੇ ਕੂਟਾਗਾਰੇ ਰੂਪਿਯਮਯੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਰੂਪਿਯਮਯੇ ਕੂਟਾਗਾਰੇ ਸੋવਣ੍ਣਮਯੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯੇ ਕੂਟਾਗਾਰੇ ਦਨ੍ਤਮਯੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਫਲਿਕਮਯੇ ਕੂਟਾਗਾਰੇ ਸਾਰਮਯੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ। ਸੋવਣ੍ਣਮਯਸ੍ਸ ਕੂਟਾਗਾਰਸ੍ਸ ਦ੍વਾਰੇ ਰੂਪਿਯਮਯੋ ਤਾਲੋ ਠਿਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਿਯਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਰੂਪਿਯਮਯਸ੍ਸ ਕੂਟਾਗਾਰਸ੍ਸ ਦ੍વਾਰੇ ਸੋવਣ੍ਣਮਯੋ ਤਾਲੋ ਠਿਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਸੋવਣ੍ਣਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ, ਰੂਪਿਯਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਸ੍ਸ ਕੂਟਾਗਾਰਸ੍ਸ ਦ੍વਾਰੇ ਫਲਿਕਮਯੋ ਤਾਲੋ ਠਿਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਸ ਫਲਿਕਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ, વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਫਲਿਕਮਯਸ੍ਸ ਕੂਟਾਗਾਰਸ੍ਸ ਦ੍વਾਰੇ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯੋ ਤਾਲੋ ਠਿਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਸ੍ਸ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ, ਫਲਿਕਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ।

    ‘‘Dhamme, ānanda, pāsāde caturāsīti kūṭāgārasahassāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ – ekaṃ kūṭāgāraṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ , ekaṃ phalikamayaṃ. Sovaṇṇamaye kūṭāgāre rūpiyamayo pallaṅko paññatto ahosi, rūpiyamaye kūṭāgāre sovaṇṇamayo pallaṅko paññatto ahosi, veḷuriyamaye kūṭāgāre dantamayo pallaṅko paññatto ahosi, phalikamaye kūṭāgāre sāramayo pallaṅko paññatto ahosi. Sovaṇṇamayassa kūṭāgārassa dvāre rūpiyamayo tālo ṭhito ahosi, tassa rūpiyamayo khandho sovaṇṇamayāni pattāni ca phalāni ca. Rūpiyamayassa kūṭāgārassa dvāre sovaṇṇamayo tālo ṭhito ahosi, tassa sovaṇṇamayo khandho, rūpiyamayāni pattāni ca phalāni ca. Veḷuriyamayassa kūṭāgārassa dvāre phalikamayo tālo ṭhito ahosi, tassa phalikamayo khandho, veḷuriyamayāni pattāni ca phalāni ca. Phalikamayassa kūṭāgārassa dvāre veḷuriyamayo tālo ṭhito ahosi, tassa veḷuriyamayo khandho, phalikamayāni pattāni ca phalāni ca.

    ੨੫੭. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਮਹਾવਿਯੂਹਸ੍ਸ ਕੂਟਾਗਾਰਸ੍ਸ ਦ੍વਾਰੇ ਸਬ੍ਬਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ ਤਾਲવਨਂ ਮਾਪੇਯ੍ਯਂ, ਯਤ੍ਥ ਦਿવਾવਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ। ਮਾਪੇਸਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਮਹਾવਿਯੂਹਸ੍ਸ ਕੂਟਾਗਾਰਸ੍ਸ ਦ੍વਾਰੇ ਸਬ੍ਬਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ ਤਾਲવਨਂ, ਯਤ੍ਥ ਦਿવਾવਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਧਮ੍ਮੋ, ਆਨਨ੍ਦ , ਪਾਸਾਦੋ ਦ੍વੀਹਿ વੇਦਿਕਾਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ, ਏਕਾ વੇਦਿਕਾ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ, ਏਕਾ ਰੂਪਿਯਮਯਾ। ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾਯ વੇਦਿਕਾਯ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। ਰੂਪਿਯਮਯਾਯ વੇਦਿਕਾਯ ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ।

    257. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ mahāviyūhassa kūṭāgārassa dvāre sabbasovaṇṇamayaṃ tālavanaṃ māpeyyaṃ, yattha divāvihāraṃ nisīdissāmī’ti. Māpesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano mahāviyūhassa kūṭāgārassa dvāre sabbasovaṇṇamayaṃ tālavanaṃ, yattha divāvihāraṃ nisīdi. Dhammo, ānanda , pāsādo dvīhi vedikāhi parikkhitto ahosi, ekā vedikā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā. Sovaṇṇamayāya vedikāya sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ, rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayāya vedikāya rūpiyamayā thambhā ahesuṃ, sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca.

    ੨੫੮. ‘‘ਧਮ੍ਮੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਾਸਾਦੋ ਦ੍વੀਹਿ ਕਿਙ੍ਕਿਣਿਕਜਾਲੇਹਿ 23 ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਹੋਸਿ – ਏਕਂ ਜਾਲਂ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ ਏਕਂ ਰੂਪਿਯਮਯਂ। ਸੋવਣ੍ਣਮਯਸ੍ਸ ਜਾਲਸ੍ਸ ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਕਿਙ੍ਕਿਣਿਕਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਰੂਪਿਯਮਯਸ੍ਸ ਜਾਲਸ੍ਸ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਕਿਙ੍ਕਿਣਿਕਾ ਅਹੇਸੁਂ। ਤੇਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਕਿਙ੍ਕਿਣਿਕਜਾਲਾਨਂ વਾਤੇਰਿਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ વਗ੍ਗੁ ਚ ਰਜਨੀਯੋ ਚ ਖਮਨੀਯੋ ਚ ਮਦਨੀਯੋ ਚ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਤੂਰਿਯਸ੍ਸ ਸੁવਿਨੀਤਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਟਿਤਾਲ਼ਿਤਸ੍ਸ ਸੁਕੁਸਲੇਹਿ 24 ਸਮਨ੍ਨਾਹਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੋ ਹੋਤਿ, વਗ੍ਗੁ ਚ ਰਜਨੀਯੋ ਚ ਖਮਨੀਯੋ ਚ ਮਦਨੀਯੋ ਚ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤੇਸਂ ਕਿਙ੍ਕਿਣਿਕਜਾਲਾਨਂ વਾਤੇਰਿਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ વਗ੍ਗੁ ਚ ਰਜਨੀਯੋ ਚ ਖਮਨੀਯੋ ਚ ਮਦਨੀਯੋ ਚ। ਯੇ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਕੁਸਾવਤਿਯਾ ਰਾਜਧਾਨਿਯਾ ਧੁਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ ਸੋਣ੍ਡਾ ਪਿਪਾਸਾ, ਤੇ ਤੇਸਂ ਕਿਙ੍ਕਿਣਿਕਜਾਲਾਨਂ વਾਤੇਰਿਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਰਿਚਾਰੇਸੁਂ। ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਧਮ੍ਮੋ ਪਾਸਾਦੋ ਦੁਦ੍ਦਿਕ੍ਖੋ ਅਹੋਸਿ ਮੁਸਤਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, વਸ੍ਸਾਨਂ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਮਾਸੇ ਸਰਦਸਮਯੇ વਿਦ੍ਧੇ વਿਗਤવਲਾਹਕੇ ਦੇવੇ ਆਦਿਚ੍ਚੋ ਨਭਂ ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਕ੍ਕਮਾਨੋ 25 ਦੁਦ੍ਦਿਕ੍ਖੋ 26 ਹੋਤਿ ਮੁਸਤਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਧਮ੍ਮੋ ਪਾਸਾਦੋ ਦੁਦ੍ਦਿਕ੍ਖੋ ਅਹੋਸਿ ਮੁਸਤਿ ਚਕ੍ਖੂਨਿ।

    258. ‘‘Dhammo, ānanda, pāsādo dvīhi kiṅkiṇikajālehi 27 parikkhitto ahosi – ekaṃ jālaṃ sovaṇṇamayaṃ ekaṃ rūpiyamayaṃ. Sovaṇṇamayassa jālassa rūpiyamayā kiṅkiṇikā ahesuṃ, rūpiyamayassa jālassa sovaṇṇamayā kiṅkiṇikā ahesuṃ. Tesaṃ kho panānanda, kiṅkiṇikajālānaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Seyyathāpi, ānanda, pañcaṅgikassa tūriyassa suvinītassa suppaṭitāḷitassa sukusalehi 28 samannāhatassa saddo hoti, vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca, evameva kho, ānanda, tesaṃ kiṅkiṇikajālānaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Ye kho panānanda, tena samayena kusāvatiyā rājadhāniyā dhuttā ahesuṃ soṇḍā pipāsā, te tesaṃ kiṅkiṇikajālānaṃ vāteritānaṃ saddena paricāresuṃ. Niṭṭhito kho panānanda, dhammo pāsādo duddikkho ahosi musati cakkhūni. Seyyathāpi, ānanda, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve ādicco nabhaṃ abbhussakkamāno 29 duddikkho 30 hoti musati cakkhūni; evameva kho, ānanda, dhammo pāsādo duddikkho ahosi musati cakkhūni.

    ੨੫੯. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ ਮਾਪੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ। ਮਾਪੇਸਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਾਸਾਦਸ੍ਸ ਪੁਰਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਂ। ਧਮ੍ਮਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ ਪੁਰਤ੍ਥਿਮੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ ਚ ਯੋਜਨਂ ਆਯਾਮੇਨ ਅਹੋਸਿ, ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਚ ਅਡ੍ਢਯੋਜਨਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ। ਧਮ੍ਮਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਇਟ੍ਠਕਾਹਿ ਚਿਤਾ ਅਹੋਸਿ – ਏਕਾ ਇਟ੍ਠਕਾ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ, ਏਕਾ ਰੂਪਿਯਮਯਾ, ਏਕਾ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ, ਏਕਾ ਫਲਿਕਮਯਾ।

    259. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ dhammassa pāsādassa purato dhammaṃ nāma pokkharaṇiṃ māpeyya’nti. Māpesi kho, ānanda, rājā mahāsudassano dhammassa pāsādassa purato dhammaṃ nāma pokkharaṇiṃ. Dhammā, ānanda, pokkharaṇī puratthimena pacchimena ca yojanaṃ āyāmena ahosi, uttarena dakkhiṇena ca aḍḍhayojanaṃ vitthārena. Dhammā, ānanda, pokkharaṇī catunnaṃ vaṇṇānaṃ iṭṭhakāhi citā ahosi – ekā iṭṭhakā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā.

    ‘‘ਧਮ੍ਮਾਯ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਚਤੁવੀਸਤਿ ਸੋਪਾਨਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ – ਏਕਂ ਸੋਪਾਨਂ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ, ਏਕਂ ਰੂਪਿਯਮਯਂ, ਏਕਂ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਂ, ਏਕਂ ਫਲਿਕਮਯਂ। ਸੋવਣ੍ਣਮਯਸ੍ਸ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। ਰੂਪਿਯਮਯਸ੍ਸ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਸ੍ਸ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ ਫਲਿਕਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। ਫਲਿਕਮਯਸ੍ਸ ਸੋਪਾਨਸ੍ਸ ਫਲਿਕਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ।

    ‘‘Dhammāya, ānanda, pokkharaṇiyā catuvīsati sopānāni ahesuṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ – ekaṃ sopānaṃ sovaṇṇamayaṃ, ekaṃ rūpiyamayaṃ, ekaṃ veḷuriyamayaṃ, ekaṃ phalikamayaṃ. Sovaṇṇamayassa sopānassa sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayassa sopānassa rūpiyamayā thambhā ahesuṃ sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Veḷuriyamayassa sopānassa veḷuriyamayā thambhā ahesuṃ phalikamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Phalikamayassa sopānassa phalikamayā thambhā ahesuṃ veḷuriyamayā sūciyo ca uṇhīsañca.

    ‘‘ਧਮ੍ਮਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ ਦ੍વੀਹਿ વੇਦਿਕਾਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਅਹੋਸਿ – ਏਕਾ વੇਦਿਕਾ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ, ਏਕਾ ਰੂਪਿਯਮਯਾ। ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾਯ વੇਦਿਕਾਯ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ। ਰੂਪਿਯਮਯਾਯ વੇਦਿਕਾਯ ਰੂਪਿਯਮਯਾ ਥਮ੍ਭਾ ਅਹੇਸੁਂ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ ਸੂਚਿਯੋ ਚ ਉਣ੍ਹੀਸਞ੍ਚ।

    ‘‘Dhammā, ānanda, pokkharaṇī dvīhi vedikāhi parikkhittā ahosi – ekā vedikā sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā. Sovaṇṇamayāya vedikāya sovaṇṇamayā thambhā ahesuṃ rūpiyamayā sūciyo ca uṇhīsañca. Rūpiyamayāya vedikāya rūpiyamayā thambhā ahesuṃ sovaṇṇamayā sūciyo ca uṇhīsañca.

    ‘‘ਧਮ੍ਮਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪੋਕ੍ਖਰਣੀ ਸਤ੍ਤਹਿ ਤਾਲਪਨ੍ਤੀਹਿ ਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਅਹੋਸਿ – ਏਕਾ ਤਾਲਪਨ੍ਤਿ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾ, ਏਕਾ ਰੂਪਿਯਮਯਾ, ਏਕਾ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾ, ਏਕਾ ਫਲਿਕਮਯਾ, ਏਕਾ ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਯਾ, ਏਕਾ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਮਯਾ, ਏਕਾ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਾ। ਸੋવਣ੍ਣਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਸੋવਣ੍ਣਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ ਰੂਪਿਯਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਰੂਪਿਯਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਰੂਪਿਯਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ ਫਲਿਕਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਫਲਿਕਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਫਲਿਕਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ વੇਲ਼ੁਰਿਯਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ ਲੋਹਿਤਙ੍ਕਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਸ੍ਸ ਤਾਲਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਹੋਸਿ, ਸਬ੍ਬਰਤਨਮਯਾਨਿ ਪਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਫਲਾਨਿ ਚ। ਤਾਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਤਾਲਪਨ੍ਤੀਨਂ વਾਤੇਰਿਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ, વਗ੍ਗੁ ਚ ਰਜਨੀਯੋ ਚ ਖਮਨੀਯੋ ਚ ਮਦਨੀਯੋ ਚ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਿਕਸ੍ਸ ਤੂਰਿਯਸ੍ਸ ਸੁવਿਨੀਤਸ੍ਸ ਸੁਪ੍ਪਟਿਤਾਲ਼ਿਤਸ੍ਸ ਸੁਕੁਸਲੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਹਤਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੋ ਹੋਤਿ વਗ੍ਗੁ ਚ ਰਜਨੀਯੋ ਚ ਖਮਨੀਯੋ ਚ ਮਦਨੀਯੋ ਚ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਾਸਂ ਤਾਲਪਨ੍ਤੀਨਂ વਾਤੇਰਿਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ વਗ੍ਗੁ ਚ ਰਜਨੀਯੋ ਚ ਖਮਨੀਯੋ ਚ ਮਦਨੀਯੋ ਚ। ਯੇ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਕੁਸਾવਤਿਯਾ ਰਾਜਧਾਨਿਯਾ ਧੁਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ ਸੋਣ੍ਡਾ ਪਿਪਾਸਾ, ਤੇ ਤਾਸਂ ਤਾਲਪਨ੍ਤੀਨਂ વਾਤੇਰਿਤਾਨਂ ਸਦ੍ਦੇਨ ਪਰਿਚਾਰੇਸੁਂ।

    ‘‘Dhammā, ānanda, pokkharaṇī sattahi tālapantīhi parikkhittā ahosi – ekā tālapanti sovaṇṇamayā, ekā rūpiyamayā, ekā veḷuriyamayā, ekā phalikamayā, ekā lohitaṅkamayā, ekā masāragallamayā, ekā sabbaratanamayā. Sovaṇṇamayassa tālassa sovaṇṇamayo khandho ahosi rūpiyamayāni pattāni ca phalāni ca. Rūpiyamayassa tālassa rūpiyamayo khandho ahosi sovaṇṇamayāni pattāni ca phalāni ca. Veḷuriyamayassa tālassa veḷuriyamayo khandho ahosi phalikamayāni pattāni ca phalāni ca. Phalikamayassa tālassa phalikamayo khandho ahosi veḷuriyamayāni pattāni ca phalāni ca. Lohitaṅkamayassa tālassa lohitaṅkamayo khandho ahosi masāragallamayāni pattāni ca phalāni ca. Masāragallamayassa tālassa masāragallamayo khandho ahosi lohitaṅkamayāni pattāni ca phalāni ca. Sabbaratanamayassa tālassa sabbaratanamayo khandho ahosi, sabbaratanamayāni pattāni ca phalāni ca. Tāsaṃ kho panānanda, tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi, vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Seyyathāpi, ānanda, pañcaṅgikassa tūriyassa suvinītassa suppaṭitāḷitassa sukusalehi samannāhatassa saddo hoti vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca, evameva kho, ānanda, tāsaṃ tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddo ahosi vaggu ca rajanīyo ca khamanīyo ca madanīyo ca. Ye kho panānanda, tena samayena kusāvatiyā rājadhāniyā dhuttā ahesuṃ soṇḍā pipāsā, te tāsaṃ tālapantīnaṃ vāteritānaṃ saddena paricāresuṃ.

    ‘‘ਨਿਟ੍ਠਿਤੇ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਧਮ੍ਮੇ ਪਾਸਾਦੇ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾਯ ਧਮ੍ਮਾਯ ਚ ਪੋਕ੍ਖਰਣਿਯਾ ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ‘ਯੇ 31 ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸਮਣੇਸੁ વਾ ਸਮਣਸਮ੍ਮਤਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸੁ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਮ੍ਮਤਾ’, ਤੇ ਸਬ੍ਬਕਾਮੇਹਿ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਾਸਾਦਂ ਅਭਿਰੁਹਿ।

    ‘‘Niṭṭhite kho panānanda, dhamme pāsāde niṭṭhitāya dhammāya ca pokkharaṇiyā rājā mahāsudassano ‘ye 32 tena samayena samaṇesu vā samaṇasammatā brāhmaṇesu vā brāhmaṇasammatā’, te sabbakāmehi santappetvā dhammaṃ pāsādaṃ abhiruhi.

    ਪਠਮਭਾਣવਾਰੋ।

    Paṭhamabhāṇavāro.

    ਝਾਨਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ

    Jhānasampatti

    ੨੬੦. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਕਿਸ੍ਸ ਨੁ ਖੋ ਮੇ ਇਦਂ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਫਲਂ ਕਿਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ વਿਪਾਕੋ, ਯੇਨਾਹਂ ਏਤਰਹਿ ਏવਂਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ ਏવਂਮਹਾਨੁਭਾવੋ’ਤਿ? ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਤਿਣ੍ਣਂ ਖੋ ਮੇ ਇਦਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਫਲਂ ਤਿਣ੍ਣਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ વਿਪਾਕੋ, ਯੇਨਾਹਂ ਏਤਰਹਿ ਏવਂਮਹਿਦ੍ਧਿਕੋ ਏવਂਮਹਾਨੁਭਾવੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ ਦਾਨਸ੍ਸ ਦਮਸ੍ਸ ਸਂਯਮਸ੍ਸਾ’ਤਿ।

    260. ‘‘Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘kissa nu kho me idaṃ kammassa phalaṃ kissa kammassa vipāko, yenāhaṃ etarahi evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’ti? Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘tiṇṇaṃ kho me idaṃ kammānaṃ phalaṃ tiṇṇaṃ kammānaṃ vipāko, yenāhaṃ etarahi evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo, seyyathidaṃ dānassa damassa saṃyamassā’ti.

    ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਯੇਨ ਮਹਾવਿਯੂਹਂ ਕੂਟਾਗਾਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਹਾવਿਯੂਹਸ੍ਸ ਕੂਟਾਗਾਰਸ੍ਸ ਦ੍વਾਰੇ ਠਿਤੋ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ – ‘ਤਿਟ੍ਠ, ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕ, ਤਿਟ੍ਠ, ਬ੍ਯਾਪਾਦવਿਤਕ੍ਕ, ਤਿਟ੍ਠ, વਿਹਿਂਸਾવਿਤਕ੍ਕ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕ, ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਬ੍ਯਾਪਾਦવਿਤਕ੍ਕ, ਏਤ੍ਤਾવਤਾ વਿਹਿਂਸਾવਿਤਕ੍ਕਾ’ਤਿ।

    ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano yena mahāviyūhaṃ kūṭāgāraṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā mahāviyūhassa kūṭāgārassa dvāre ṭhito udānaṃ udānesi – ‘tiṭṭha, kāmavitakka, tiṭṭha, byāpādavitakka, tiṭṭha, vihiṃsāvitakka. Ettāvatā kāmavitakka, ettāvatā byāpādavitakka, ettāvatā vihiṃsāvitakkā’ti.

    ੨੬੧. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਮਹਾવਿਯੂਹਂ ਕੂਟਾਗਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਸੋવਣ੍ਣਮਯੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਸવਿਚਾਰਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਾਸਿ। વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾવਂ ਅવਿਤਕ੍ਕਂ ਅવਿਚਾਰਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਾਸਿ। ਪੀਤਿਯਾ ਚ વਿਰਾਗਾ ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਚ વਿਹਾਸਿ, ਸਤੋ ਚ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ ਸੁਖਞ੍ਚ ਕਾਯੇਨ ਪਟਿਸਂવੇਦੇਸਿ, ਯਂ ਤਂ ਅਰਿਯਾ ਆਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ – ‘ਉਪੇਕ੍ਖਕੋ ਸਤਿਮਾ ਸੁਖવਿਹਾਰੀ’ਤਿ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਾਸਿ। ਸੁਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਚ ਪਹਾਨਾ ਪੁਬ੍ਬੇવ ਸੋਮਨਸ੍ਸਦੋਮਨਸ੍ਸਾਨਂ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਾ ਅਦੁਕ੍ਖਮਸੁਖਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਤਿਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਾਸਿ।

    261. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano mahāviyūhaṃ kūṭāgāraṃ pavisitvā sovaṇṇamaye pallaṅke nisinno vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca vihāsi, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedesi, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja vihāsi.

    ੨੬੨. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਮਹਾવਿਯੂਹਾ ਕੂਟਾਗਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ ਕੂਟਾਗਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਰੂਪਿਯਮਯੇ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਾਸਿ। ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ। ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅવੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਾਸਿ। ਕਰੁਣਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ…ਪੇ॰… ਮੁਦਿਤਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ…ਪੇ॰… ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ ਏਕਂ ਦਿਸਂ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਾਸਿ ਤਥਾ ਦੁਤਿਯਂ ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ ਤਥਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ। ਇਤਿ ਉਦ੍ਧਮਧੋ ਤਿਰਿਯਂ ਸਬ੍ਬਧਿ ਸਬ੍ਬਤ੍ਤਤਾਯ ਸਬ੍ਬਾવਨ੍ਤਂ ਲੋਕਂ ਉਪੇਕ੍ਖਾਸਹਗਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਪੁਲੇਨ ਮਹਗ੍ਗਤੇਨ ਅਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਅવੇਰੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਫਰਿਤ੍વਾ વਿਹਾਸਿ।

    262. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano mahāviyūhā kūṭāgārā nikkhamitvā sovaṇṇamayaṃ kūṭāgāraṃ pavisitvā rūpiyamaye pallaṅke nisinno mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi. Tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā vihāsi. Karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā vihāsi.

    ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸਾਦਿ

    Caturāsīti nagarasahassādi

    ੨੬੩. ‘‘ਰਞ੍ਞੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਕੁਸਾવਤੀਰਾਜਧਾਨਿਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ; ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਾਸਾਦਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਧਮ੍ਮਪਾਸਾਦਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ; ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਕੂਟਾਗਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਮਹਾવਿਯੂਹਕੂਟਾਗਾਰਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ; ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾਨਿ ਰੂਪਿਯਮਯਾਨਿ ਦਨ੍ਤਮਯਾਨਿ ਸਾਰਮਯਾਨਿ ਗੋਨਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਪਟਿਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਪਟਲਿਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਕਦਲਿਮਿਗਪવਰਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਾਨਿ ਸਉਤ੍ਤਰਚ੍ਛਦਾਨਿ ਉਭਤੋਲੋਹਿਤਕੂਪਧਾਨਾਨਿ; ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ ਉਪੋਸਥਨਾਗਰਾਜਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ; ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਅਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ વਲਾਹਕਅਸ੍ਸਰਾਜਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ; ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਰਥਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਸੀਹਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਬ੍ਯਗ੍ਘਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਦੀਪਿਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ વੇਜਯਨ੍ਤਰਥਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ; ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਮਣਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਮਣਿਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ; ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਸੁਭਦ੍ਦਾਦੇવਿਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ; ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਗਹਪਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਗਹਪਤਿਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ; ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਅਨੁਯਨ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ; ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਧੇਨੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਦੁਹਸਨ੍ਦਨਾਨਿ 33 ਦੁਕੂਲਸਨ੍ਦਾਨਾਨਿ 34 ਕਂਸੂਪਧਾਰਣਾਨਿ; ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ વਤ੍ਥਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਖੋਮਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕਪ੍ਪਾਸਿਕਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕੋਸੇਯ੍ਯਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕਮ੍ਬਲਸੁਖੁਮਾਨਂ ; (ਰਞ੍ਞੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ) 35 ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਥਾਲਿਪਾਕਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਹੇਸੁਂ ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰੋ ਅਭਿਹਰਿਯਿਤ੍ਥ।

    263. ‘‘Rañño, ānanda, mahāsudassanassa caturāsīti nagarasahassāni ahesuṃ kusāvatīrājadhānippamukhāni; caturāsīti pāsādasahassāni ahesuṃ dhammapāsādappamukhāni; caturāsīti kūṭāgārasahassāni ahesuṃ mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni; caturāsīti pallaṅkasahassāni ahesuṃ sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni; caturāsīti nāgasahassāni ahesuṃ sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni; caturāsīti assasahassāni ahesuṃ sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni; caturāsīti rathasahassāni ahesuṃ sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni; caturāsīti maṇisahassāni ahesuṃ maṇiratanappamukhāni; caturāsīti itthisahassāni ahesuṃ subhaddādevippamukhāni; caturāsīti gahapatisahassāni ahesuṃ gahapatiratanappamukhāni; caturāsīti khattiyasahassāni ahesuṃ anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni; caturāsīti dhenusahassāni ahesuṃ duhasandanāni 36 dukūlasandānāni 37 kaṃsūpadhāraṇāni; caturāsīti vatthakoṭisahassāni ahesuṃ khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ ; (rañño, ānanda, mahāsudassanassa) 38 caturāsīti thālipākasahassāni ahesuṃ sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyittha.

    ੨੬੪. ‘‘ਤੇਨ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਸਮਯੇਨ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਇਮਾਨਿ ਖੋ ਮੇ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਯਂਨੂਨ વਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸ વਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਦ੍વੇਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਦ੍વੇਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਕਿਂ ਸਕਿਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਇਮਾਨਿ ਖੋ ਮੇ, ਸਮ੍ਮ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਹਿ, ਸਮ੍ਮ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨ, વਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸ વਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਦ੍વੇਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਦ੍વੇਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਕਿਂ ਸਕਿਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੂ’ਤਿ। ‘ਏવਂ, ਦੇવਾ’ਤਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਂ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ વਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸ વਸ੍ਸਸਤਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਦ੍વੇਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਦ੍વੇਚਤ੍ਤਾਲੀਸਂ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਕਿਂ ਸਕਿਂ ਉਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਮਂਸੁ।

    264. ‘‘Tena kho panānanda, samayena rañño mahāsudassanassa caturāsīti nāgasahassāni sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ āgacchanti. Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa etadahosi – ‘imāni kho me caturāsīti nāgasahassāni sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ āgacchanti, yaṃnūna vassasatassa vassasatassa accayena dvecattālīsaṃ dvecattālīsaṃ nāgasahassāni sakiṃ sakiṃ upaṭṭhānaṃ āgaccheyyu’nti. Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano pariṇāyakaratanaṃ āmantesi – ‘imāni kho me, samma pariṇāyakaratana, caturāsīti nāgasahassāni sāyaṃ pātaṃ upaṭṭhānaṃ āgacchanti, tena hi, samma pariṇāyakaratana, vassasatassa vassasatassa accayena dvecattālīsaṃ dvecattālīsaṃ nāgasahassāni sakiṃ sakiṃ upaṭṭhānaṃ āgacchantū’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, pariṇāyakaratanaṃ rañño mahāsudassanassa paccassosi. Atha kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa aparena samayena vassasatassa vassasatassa accayena dvecattālīsaṃ dvecattālīsaṃ nāgasahassāni sakiṃ sakiṃ upaṭṭhānaṃ āgamaṃsu.

    ਸੁਭਦ੍ਦਾਦੇવਿਉਪਸਙ੍ਕਮਨਂ

    Subhaddādeviupasaṅkamanaṃ

    ੨੬੫. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਭਦ੍ਦਾਯ ਦੇવਿਯਾ ਬਹੁਨ੍ਨਂ વਸ੍ਸਾਨਂ ਬਹੁਨ੍ਨਂ વਸ੍ਸਸਤਾਨਂ ਬਹੁਨ੍ਨਂ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਚਿਰਂ ਦਿਟ੍ਠੋ ਖੋ ਮੇ ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਭਦ੍ਦਾ ਦੇવੀ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਏਥ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸੀਸਾਨਿ ਨ੍ਹਾਯਥ ਪੀਤਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਪਾਰੁਪਥ। ਚਿਰਂ ਦਿਟ੍ਠੋ ਨੋ ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ, ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ। ‘ਏવਂ, ਅਯ੍ਯੇ’ਤਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਇਤ੍ਥਾਗਾਰਂ ਸੁਭਦ੍ਦਾਯ ਦੇવਿਯਾ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਸੀਸਾਨਿ ਨ੍ਹਾਯਿਤ੍વਾ ਪੀਤਾਨਿ વਤ੍ਥਾਨਿ ਪਾਰੁਪਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਸੁਭਦ੍ਦਾ ਦੇવੀ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਭਦ੍ਦਾ ਦੇવੀ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਕਪ੍ਪੇਹਿ, ਸਮ੍ਮ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨ, ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਂ ਸੇਨਂ, ਚਿਰਂ ਦਿਟ੍ਠੋ ਨੋ ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ, ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ। ‘ਏવਂ, ਦੇવੀ’ਤਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਂ ਸੁਭਦ੍ਦਾਯ ਦੇવਿਯਾ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਂ ਸੇਨਂ ਕਪ੍ਪਾਪੇਤ੍વਾ ਸੁਭਦ੍ਦਾਯ ਦੇવਿਯਾ ਪਟਿવੇਦੇਸਿ – ‘ਕਪ੍ਪਿਤਾ ਖੋ, ਦੇવਿ, ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨੀ ਸੇਨਾ, ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਸੀ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਭਦ੍ਦਾ ਦੇવੀ ਚਤੁਰਙ੍ਗਿਨਿਯਾ ਸੇਨਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਇਤ੍ਥਾਗਾਰੇਨ ਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਾਸਾਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਂ ਪਾਸਾਦਂ ਅਭਿਰੁਹਿਤ੍વਾ ਯੇਨ ਮਹਾવਿਯੂਹਂ ਕੂਟਾਗਾਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਮਹਾવਿਯੂਹਸ੍ਸ ਕੂਟਾਗਾਰਸ੍ਸ ਦ੍વਾਰਬਾਹਂ ਆਲਮ੍ਬਿਤ੍વਾ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਸਦ੍ਦਂ ਸੁਤ੍વਾ – ‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਮਹਤੋ વਿਯ ਜਨਕਾਯਸ੍ਸ ਸਦ੍ਦੋ’ਤਿ ਮਹਾવਿਯੂਹਾ ਕੂਟਾਗਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨ੍ਤੋ ਅਦ੍ਦਸ ਸੁਭਦ੍ਦਂ ਦੇવਿਂ ਦ੍વਾਰਬਾਹਂ ਆਲਮ੍ਬਿਤ੍વਾ ਠਿਤਂ, ਦਿਸ੍વਾਨ ਸੁਭਦ੍ਦਂ ਦੇવਿਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਏਤ੍ਥੇવ, ਦੇવਿ, ਤਿਟ੍ਠ ਮਾ ਪਾવਿਸੀ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਪੁਰਿਸਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘ਏਹਿ ਤ੍વਂ, ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਮਹਾવਿਯੂਹਾ ਕੂਟਾਗਾਰਾ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਸੋવਣ੍ਣਮਯੇ ਤਾਲવਨੇ ਪਞ੍ਞਪੇਹੀ’ਤਿ। ‘ਏવਂ, ਦੇવਾ’ਤਿ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਮਹਾવਿਯੂਹਾ ਕੂਟਾਗਾਰਾ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਂ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਸੋવਣ੍ਣਮਯੇ ਤਾਲવਨੇ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਦਕ੍ਖਿਣੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ ਸੀਹਸੇਯ੍ਯਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ ਪਾਦੇ ਪਾਦਂ ਅਚ੍ਚਾਧਾਯ ਸਤੋ ਸਮ੍ਪਜਾਨੋ।

    265. ‘‘Atha kho, ānanda, subhaddāya deviyā bahunnaṃ vassānaṃ bahunnaṃ vassasatānaṃ bahunnaṃ vassasahassānaṃ accayena etadahosi – ‘ciraṃ diṭṭho kho me rājā mahāsudassano. Yaṃnūnāhaṃ rājānaṃ mahāsudassanaṃ dassanāya upasaṅkameyya’nti. Atha kho, ānanda, subhaddā devī itthāgāraṃ āmantesi – ‘etha tumhe sīsāni nhāyatha pītāni vatthāni pārupatha. Ciraṃ diṭṭho no rājā mahāsudassano, rājānaṃ mahāsudassanaṃ dassanāya upasaṅkamissāmā’ti. ‘Evaṃ, ayye’ti kho, ānanda, itthāgāraṃ subhaddāya deviyā paṭissutvā sīsāni nhāyitvā pītāni vatthāni pārupitvā yena subhaddā devī tenupasaṅkami. Atha kho, ānanda, subhaddā devī pariṇāyakaratanaṃ āmantesi – ‘kappehi, samma pariṇāyakaratana, caturaṅginiṃ senaṃ, ciraṃ diṭṭho no rājā mahāsudassano, rājānaṃ mahāsudassanaṃ dassanāya upasaṅkamissāmā’ti. ‘Evaṃ, devī’ti kho, ānanda, pariṇāyakaratanaṃ subhaddāya deviyā paṭissutvā caturaṅginiṃ senaṃ kappāpetvā subhaddāya deviyā paṭivedesi – ‘kappitā kho, devi, caturaṅginī senā, yassadāni kālaṃ maññasī’ti. Atha kho, ānanda, subhaddā devī caturaṅginiyā senāya saddhiṃ itthāgārena yena dhammo pāsādo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā dhammaṃ pāsādaṃ abhiruhitvā yena mahāviyūhaṃ kūṭāgāraṃ tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā mahāviyūhassa kūṭāgārassa dvārabāhaṃ ālambitvā aṭṭhāsi. Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano saddaṃ sutvā – ‘kiṃ nu kho mahato viya janakāyassa saddo’ti mahāviyūhā kūṭāgārā nikkhamanto addasa subhaddaṃ deviṃ dvārabāhaṃ ālambitvā ṭhitaṃ, disvāna subhaddaṃ deviṃ etadavoca – ‘ettheva, devi, tiṭṭha mā pāvisī’ti. Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano aññataraṃ purisaṃ āmantesi – ‘ehi tvaṃ, ambho purisa, mahāviyūhā kūṭāgārā sovaṇṇamayaṃ pallaṅkaṃ nīharitvā sabbasovaṇṇamaye tālavane paññapehī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, so puriso rañño mahāsudassanassa paṭissutvā mahāviyūhā kūṭāgārā sovaṇṇamayaṃ pallaṅkaṃ nīharitvā sabbasovaṇṇamaye tālavane paññapesi. Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano dakkhiṇena passena sīhaseyyaṃ kappesi pāde pādaṃ accādhāya sato sampajāno.

    ੨੬੬. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਭਦ੍ਦਾਯ ਦੇવਿਯਾ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘વਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਿ ਖੋ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ, ਪਰਿਸੁਦ੍ਧੋ ਛવਿવਣ੍ਣੋ ਪਰਿਯੋਦਾਤੋ, ਮਾ ਹੇવ ਖੋ ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਕਾਲਮਕਾਸੀ’ਤਿ ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਏਤਦવੋਚ –

    266. ‘‘Atha kho, ānanda, subhaddāya deviyā etadahosi – ‘vippasannāni kho rañño mahāsudassanassa indriyāni, parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto, mā heva kho rājā mahāsudassano kālamakāsī’ti rājānaṃ mahāsudassanaṃ etadavoca –

    ‘ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕੁਸਾવਤੀਰਾਜਧਾਨਿਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਾਸਾਦਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਧਮ੍ਮਪਾਸਾਦਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਕੂਟਾਗਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਹਾવਿਯੂਹਕੂਟਾਗਾਰਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾਨਿ ਰੂਪਿਯਮਯਾਨਿ ਦਨ੍ਤਮਯਾਨਿ ਸਾਰਮਯਾਨਿ ਗੋਨਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਪਟਿਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਪਟਲਿਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਕਦਲਿਮਿਗਪવਰਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਾਨਿ ਸਉਤ੍ਤਰਚ੍ਛਦਾਨਿ ਉਭਤੋਲੋਹਿਤਕੂਪਧਾਨਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ, ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ ਉਪੋਸਥਨਾਗਰਾਜਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ , ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਅਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ વਲਾਹਕਅਸ੍ਸਰਾਜਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਰਥਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੀਹਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਬ੍ਯਗ੍ਘਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਦੀਪਿਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ વੇਜਯਨ੍ਤਰਥਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਮਣਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਣਿਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਗਹਪਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਗਹਪਤਿਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨੁਯਨ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਧੇਨੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਦੁਹਸਨ੍ਦਨਾਨਿ ਕਂਸੂਪਧਾਰਣਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ વਤ੍ਥਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਖੋਮਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕਪ੍ਪਾਸਿਕਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕੋਸੇਯ੍ਯਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕਮ੍ਬਲਸੁਖੁਮਾਨਂ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ, ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਥਾਲਿਪਾਕਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰੋ ਅਭਿਹਰਿਯਤਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਜਨੇਹਿ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਕਰੋਹੀ’ਤਿ।

    ‘Imāni te, deva, caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti pallaṅkasahassāni sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi, jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti nāgasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni. Ettha, deva , chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti assasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva caturāsīti rathasahassāni sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti maṇisahassāni maṇiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti itthisahassāni itthiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti gahapatisahassāni gahapatiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti khattiyasahassāni anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti dhenusahassāni duhasandanāni kaṃsūpadhāraṇāni. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti vatthakoṭisahassāni khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ. Ettha, deva, chandaṃ janehi, jīvite apekkhaṃ karohi. Imāni te, deva, caturāsīti thālipākasahassāni sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyati. Ettha, deva, chandaṃ janehi jīvite apekkhaṃ karohī’ti.

    ੨੬੭. ‘‘ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਸੁਭਦ੍ਦਂ ਦੇવਿਂ ਏਤਦવੋਚ –

    267. ‘‘Evaṃ vutte, ānanda, rājā mahāsudassano subhaddaṃ deviṃ etadavoca –

    ‘ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਖੋ ਮਂ ਤ੍વਂ, ਦੇવਿ, ਇਟ੍ਠੇਹਿ ਕਨ੍ਤੇਹਿ ਪਿਯੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਸਮੁਦਾਚਰਿਤ੍ਥ; ਅਥ ਚ ਪਨ ਮਂ ਤ੍વਂ ਪਚ੍ਛਿਮੇ ਕਾਲੇ ਅਨਿਟ੍ਠੇਹਿ ਅਕਨ੍ਤੇਹਿ ਅਪ੍ਪਿਯੇਹਿ ਅਮਨਾਪੇਹਿ ਸਮੁਦਾਚਰਸੀ’ਤਿ। ‘ਕਥਂ ਚਰਹਿ ਤਂ, ਦੇવ, ਸਮੁਦਾਚਰਾਮੀ’ਤਿ? ‘ਏવਂ ਖੋ ਮਂ ਤ੍વਂ, ਦੇવਿ, ਸਮੁਦਾਚਰ – ‘‘ਸਬ੍ਬੇਹੇવ, ਦੇવ, ਪਿਯੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਨਾਨਾਭਾવੋ વਿਨਾਭਾવੋ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾવੋ, ਮਾ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਦੇવ, ਸਾਪੇਕ੍ਖੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਸਾਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਕਾਲਙ੍ਕਿਰਿਯਾ, ਗਰਹਿਤਾ ਚ ਸਾਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਕਾਲਙ੍ਕਿਰਿਯਾ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕੁਸਾવਤੀਰਾਜਧਾਨਿਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਾਸਾਦਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਧਮ੍ਮਪਾਸਾਦਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ , ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਕੂਟਾਗਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਹਾવਿਯੂਹਕੂਟਾਗਾਰਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾਨਿ ਰੂਪਿਯਮਯਾਨਿ ਦਨ੍ਤਮਯਾਨਿ ਸਾਰਮਯਾਨਿ ਗੋਨਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਪਟਿਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਪਟਲਿਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਕਦਲਿਮਿਗਪવਰਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਾਨਿ ਸਉਤ੍ਤਰਚ੍ਛਦਾਨਿ ਉਭਤੋਲੋਹਿਤਕੂਪਧਾਨਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ ਉਪੋਸਥਨਾਗਰਾਜਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਅਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ વਲਾਹਕਅਸ੍ਸਰਾਜਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਰਥਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੀਹਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਬ੍ਯਗ੍ਘਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਦੀਪਿਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ વੇਜਯਨ੍ਤਰਥਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਮਣਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਣਿਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੁਭਦ੍ਦਾਦੇવਿਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਗਹਪਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਗਹਪਤਿਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨੁਯਨ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਧੇਨੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਦੁਹਸਨ੍ਦਨਾਨਿ ਕਂਸੂਪਧਾਰਣਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ વਤ੍ਥਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਖੋਮਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕਪ੍ਪਾਸਿਕਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕੋਸੇਯ੍ਯਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕਮ੍ਬਲਸੁਖੁਮਾਨਂ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ ਦੇવ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਥਾਲਿਪਾਕਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰੋ ਅਭਿਹਰਿਯਤਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸੀ’’’ਤਿ।

    ‘Dīgharattaṃ kho maṃ tvaṃ, devi, iṭṭhehi kantehi piyehi manāpehi samudācarittha; atha ca pana maṃ tvaṃ pacchime kāle aniṭṭhehi akantehi appiyehi amanāpehi samudācarasī’ti. ‘Kathaṃ carahi taṃ, deva, samudācarāmī’ti? ‘Evaṃ kho maṃ tvaṃ, devi, samudācara – ‘‘sabbeheva, deva, piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo, mā kho tvaṃ, deva, sāpekkho kālamakāsi, dukkhā sāpekkhassa kālaṅkiriyā, garahitā ca sāpekkhassa kālaṅkiriyā. Imāni te, deva, caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te , deva, caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti pallaṅkasahassāni sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti nāgasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti assasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti rathasahassāni sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti maṇisahassāni maṇiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti itthisahassāni subhaddādevippamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti gahapatisahassāni gahapatiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti khattiyasahassāni anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti dhenusahassāni duhasandanāni kaṃsūpadhāraṇāni. Ettha deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti vatthakoṭisahassāni khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te deva caturāsīti thālipākasahassāni sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyati. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsī’’’ti.

    ੨੬੮. ‘‘ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਭਦ੍ਦਾ ਦੇવੀ ਪਰੋਦਿ ਅਸ੍ਸੂਨਿ ਪવਤ੍ਤੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸੁਭਦ੍ਦਾ ਦੇવੀ ਅਸ੍ਸੂਨਿ ਪੁਞ੍ਛਿਤ੍વਾ 39 ਰਾਜਾਨਂ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਂ ਏਤਦવੋਚ –

    268. ‘‘Evaṃ vutte, ānanda, subhaddā devī parodi assūni pavattesi. Atha kho, ānanda, subhaddā devī assūni puñchitvā 40 rājānaṃ mahāsudassanaṃ etadavoca –

    ‘ਸਬ੍ਬੇਹੇવ , ਦੇવ, ਪਿਯੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਨਾਨਾਭਾવੋ વਿਨਾਭਾવੋ ਅਞ੍ਞਥਾਭਾવੋ, ਮਾ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਦੇવ, ਸਾਪੇਕ੍ਖੋ ਕਾਲਮਕਾਸਿ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਸਾਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਕਾਲਙ੍ਕਿਰਿਯਾ, ਗਰਹਿਤਾ ਚ ਸਾਪੇਕ੍ਖਸ੍ਸ ਕਾਲਙ੍ਕਿਰਿਯਾ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕੁਸਾવਤੀਰਾਜਧਾਨਿਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਾਸਾਦਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਧਮ੍ਮਪਾਸਾਦਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਕੂਟਾਗਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਹਾવਿਯੂਹਕੂਟਾਗਾਰਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾਨਿ ਰੂਪਿਯਮਯਾਨਿ ਦਨ੍ਤਮਯਾਨਿ ਸਾਰਮਯਾਨਿ ਗੋਨਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਪਟਿਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਪਟਲਿਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਕਦਲਿਮਿਗਪવਰਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਾਨਿ ਸਉਤ੍ਤਰਚ੍ਛਦਾਨਿ ਉਭਤੋਲੋਹਿਤਕੂਪਧਾਨਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ ਉਪੋਸਥਨਾਗਰਾਜਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ , ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਅਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ વਲਾਹਕਅਸ੍ਸਰਾਜਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ । ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ, ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਰਥਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੀਹਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਬ੍ਯਗ੍ਘਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਦੀਪਿਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ વੇਜਯਨ੍ਤਰਥਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਮਣਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਣਿਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਇਤ੍ਥਿਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ, ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ , ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਗਹਪਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਗਹਪਤਿਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨੁਯਨ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਧੇਨੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਦੁਹਸਨ੍ਦਨਾਨਿ ਕਂਸੂਪਧਾਰਣਾਨਿ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ વਤ੍ਥਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਖੋਮਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕਪ੍ਪਾਸਿਕਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕੋਸੇਯ੍ਯਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕਮ੍ਬਲਸੁਖੁਮਾਨਂ। ਏਤ੍ਥ, ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸਿ। ਇਮਾਨਿ ਤੇ, ਦੇવ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਥਾਲਿਪਾਕਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰੋ ਅਭਿਹਰਿਯਤਿ। ਏਤ੍ਥ , ਦੇવ, ਛਨ੍ਦਂ ਪਜਹ ਜੀવਿਤੇ ਅਪੇਕ੍ਖਂ ਮਾਕਾਸੀ’ਤਿ।

    ‘Sabbeheva , deva, piyehi manāpehi nānābhāvo vinābhāvo aññathābhāvo, mā kho tvaṃ, deva, sāpekkho kālamakāsi, dukkhā sāpekkhassa kālaṅkiriyā, garahitā ca sāpekkhassa kālaṅkiriyā. Imāni te, deva, caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti pallaṅkasahassāni sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti nāgasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te , deva, caturāsīti assasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni . Ettha, deva, chandaṃ pajaha, jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti rathasahassāni sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti maṇisahassāni maṇiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti itthisahassāni itthiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha, jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te , deva, caturāsīti gahapatisahassāni gahapatiratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti khattiyasahassāni anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti dhenusahassāni duhasandanāni kaṃsūpadhāraṇāni. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti vatthakoṭisahassāni khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ. Ettha, deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsi. Imāni te, deva, caturāsīti thālipākasahassāni sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyati. Ettha , deva, chandaṃ pajaha jīvite apekkhaṃ mākāsī’ti.

    ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਗਮਂ

    Brahmalokūpagamaṃ

    ੨੬੯. ‘‘ਅਥ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ ਕਾਲਮਕਾਸਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਆਨਨ੍ਦ, ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ વਾ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ વਾ ਮਨੁਞ੍ਞਂ ਭੋਜਨਂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਸ੍ਸ ਭਤ੍ਤਸਮ੍ਮਦੋ ਹੋਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਮਾਰਣਨ੍ਤਿਕਾ વੇਦਨਾ ਅਹੋਸਿ। ਕਾਲਙ੍ਕਤੋ ਚ, ਆਨਨ੍ਦ, ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਸੁਗਤਿਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਿ। ਰਾਜਾ, ਆਨਨ੍ਦ, ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕੁਮਾਰਕੀਲ਼ਂ 41 ਕੀਲ਼ਿ। ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਓਪਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿ। ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿ। ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ વਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਗਿਹਿਭੂਤੋ 42 ਧਮ੍ਮੇ ਪਾਸਾਦੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਿ 43। ਸੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਿਹਾਰੇ ਭਾવੇਤ੍વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੂਪਗੋ ਅਹੋਸਿ।

    269. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā mahāsudassano nacirasseva kālamakāsi. Seyyathāpi, ānanda, gahapatissa vā gahapatiputtassa vā manuññaṃ bhojanaṃ bhuttāvissa bhattasammado hoti, evameva kho, ānanda, rañño mahāsudassanassa māraṇantikā vedanā ahosi. Kālaṅkato ca, ānanda, rājā mahāsudassano sugatiṃ brahmalokaṃ upapajji. Rājā, ānanda, mahāsudassano caturāsīti vassasahassāni kumārakīḷaṃ 44 kīḷi. Caturāsīti vassasahassāni oparajjaṃ kāresi. Caturāsīti vassasahassāni rajjaṃ kāresi. Caturāsīti vassasahassāni gihibhūto 45 dhamme pāsāde brahmacariyaṃ cari 46. So cattāro brahmavihāre bhāvetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmalokūpago ahosi.

    ੨੭੦. ‘‘ਸਿਯਾ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਅਞ੍ਞੋ ਨੂਨ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ, ਨ ਖੋ ਪਨੇਤਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਏવਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਅਹਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਾ ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨੋ ਅਹੋਸਿਂ। ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਗਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਕੁਸਾવਤੀਰਾਜਧਾਨਿਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਾਸਾਦਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਧਮ੍ਮਪਾਸਾਦਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਕੂਟਾਗਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਹਾવਿਯੂਹਕੂਟਾਗਾਰਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਾਨਿ ਰੂਪਿਯਮਯਾਨਿ ਦਨ੍ਤਮਯਾਨਿ ਸਾਰਮਯਾਨਿ ਗੋਨਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਪਟਿਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਪਟਲਿਕਤ੍ਥਤਾਨਿ ਕਦਲਿਮਿਗਪવਰਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਾਨਿ ਸਉਤ੍ਤਰਚ੍ਛਦਾਨਿ ਉਭਤੋਲੋਹਿਤਕੂਪਧਾਨਾਨਿ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ ਉਪੋਸਥਨਾਗਰਾਜਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਅਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ વਲਾਹਕਅਸ੍ਸਰਾਜਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਰਥਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੀਹਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਬ੍ਯਗ੍ਘਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਦੀਪਿਚਮ੍ਮਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਪਣ੍ਡੁਕਮ੍ਬਲਪਰਿવਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਾਲਙ੍ਕਾਰਾਨਿ ਸੋવਣ੍ਣਧਜਾਨਿ ਹੇਮਜਾਲਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਾਨਿ વੇਜਯਨ੍ਤਰਥਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਮਣਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਮਣਿਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸੁਭਦ੍ਦਾਦੇવਿਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਗਹਪਤਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਗਹਪਤਿਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਨੁਯਨ੍ਤਾਨਿ ਪਰਿਣਾਯਕਰਤਨਪ੍ਪਮੁਖਾਨਿ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਧੇਨੁਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਦੁਹਸਨ੍ਦਨਾਨਿ ਕਂਸੂਪਧਾਰਣਾਨਿ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ વਤ੍ਥਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਖੋਮਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕਪ੍ਪਾਸਿਕਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕੋਸੇਯ੍ਯਸੁਖੁਮਾਨਂ ਕਮ੍ਬਲਸੁਖੁਮਾਨਂ, ਮਮ ਤਾਨਿ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿ ਥਾਲਿਪਾਕਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਸਾਯਂ ਪਾਤਂ ਭਤ੍ਤਾਭਿਹਾਰੋ ਅਭਿਹਰਿਯਿਤ੍ਥ।

    270. ‘‘Siyā kho panānanda, evamassa – ‘añño nūna tena samayena rājā mahāsudassano ahosī’ti, na kho panetaṃ, ānanda, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Ahaṃ tena samayena rājā mahāsudassano ahosiṃ. Mama tāni caturāsīti nagarasahassāni kusāvatīrājadhānippamukhāni, mama tāni caturāsīti pāsādasahassāni dhammapāsādappamukhāni, mama tāni caturāsīti kūṭāgārasahassāni mahāviyūhakūṭāgārappamukhāni, mama tāni caturāsīti pallaṅkasahassāni sovaṇṇamayāni rūpiyamayāni dantamayāni sāramayāni gonakatthatāni paṭikatthatāni paṭalikatthatāni kadalimigapavarapaccattharaṇāni sauttaracchadāni ubhatolohitakūpadhānāni, mama tāni caturāsīti nāgasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni uposathanāgarājappamukhāni, mama tāni caturāsīti assasahassāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni valāhakaassarājappamukhāni, mama tāni caturāsīti rathasahassāni sīhacammaparivārāni byagghacammaparivārāni dīpicammaparivārāni paṇḍukambalaparivārāni sovaṇṇālaṅkārāni sovaṇṇadhajāni hemajālapaṭicchannāni vejayantarathappamukhāni, mama tāni caturāsīti maṇisahassāni maṇiratanappamukhāni, mama tāni caturāsīti itthisahassāni subhaddādevippamukhāni, mama tāni caturāsīti gahapatisahassāni gahapatiratanappamukhāni, mama tāni caturāsīti khattiyasahassāni anuyantāni pariṇāyakaratanappamukhāni, mama tāni caturāsīti dhenusahassāni duhasandanāni kaṃsūpadhāraṇāni, mama tāni caturāsīti vatthakoṭisahassāni khomasukhumānaṃ kappāsikasukhumānaṃ koseyyasukhumānaṃ kambalasukhumānaṃ, mama tāni caturāsīti thālipākasahassāni sāyaṃ pātaṃ bhattābhihāro abhihariyittha.

    ੨੭੧. ‘‘ਤੇਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਨਗਰਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਏਕਞ੍ਞੇવ ਤਂ ਨਗਰਂ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਜ੍ਝਾવਸਾਮਿ ਯਦਿਦਂ ਕੁਸਾવਤੀ ਰਾਜਧਾਨੀ। ਤੇਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਪਾਸਾਦਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਏਕੋਯੇવ ਸੋ ਪਾਸਾਦੋ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਜ੍ਝਾવਸਾਮਿ ਯਦਿਦਂ ਧਮ੍ਮੋ ਪਾਸਾਦੋ। ਤੇਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਕੂਟਾਗਾਰਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਏਕਞ੍ਞੇવ ਤਂ ਕੂਟਾਗਾਰਂ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਜ੍ਝਾવਸਾਮਿ ਯਦਿਦਂ ਮਹਾવਿਯੂਹਂ ਕੂਟਾਗਾਰਂ। ਤੇਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਏਕੋਯੇવ ਸੋ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੋ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਾਮਿ ਯਦਿਦਂ ਸੋવਣ੍ਣਮਯੋ વਾ ਰੂਪਿਯਮਯੋ વਾ ਦਨ੍ਤਮਯੋ વਾ ਸਾਰਮਯੋ વਾ। ਤੇਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਨਾਗਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਏਕੋਯੇવ ਸੋ ਨਾਗੋ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਭਿਰੁਹਾਮਿ ਯਦਿਦਂ ਉਪੋਸਥੋ ਨਾਗਰਾਜਾ। ਤੇਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਅਸ੍ਸਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਏਕੋਯੇવ ਸੋ ਅਸ੍ਸੋ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਭਿਰੁਹਾਮਿ ਯਦਿਦਂ વਲਾਹਕੋ ਅਸ੍ਸਰਾਜਾ। ਤੇਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਰਥਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਏਕੋਯੇવ ਸੋ ਰਥੋ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਅਭਿਰੁਹਾਮਿ ਯਦਿਦਂ વੇਜਯਨ੍ਤਰਥੋ। ਤੇਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਇਤ੍ਥਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਏਕਾਯੇવ ਸਾ ਇਤ੍ਥੀ ਹੋਤਿ, ਯਾ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਪਚ੍ਚੁਪਟ੍ਠਾਤਿ ਖਤ੍ਤਿਯਾਨੀ વਾ વੇਸ੍ਸਿਨੀ 47 વਾ। ਤੇਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, વਾ। ਤੇਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿવਤ੍ਥਕੋਟਿਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਏਕਂਯੇવ ਤਂ ਦੁਸ੍ਸਯੁਗਂ ਹੋਤਿ, ਯਂ ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਪਰਿਦਹਾਮਿ ਖੋਮਸੁਖੁਮਂ વਾ ਕਪ੍ਪਾਸਿਕਸੁਖੁਮਂ વਾ ਕੋਸੇਯ੍ਯਸੁਖੁਮਂ વਾ ਕਮ੍ਬਲਸੁਖੁਮਂ વਾ। ਤੇਸਂ ਖੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ, ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਥਾਲਿਪਾਕਸਹਸ੍ਸਾਨਂ ਏਕੋਯੇવ ਸੋ ਥਾਲਿਪਾਕੋ ਹੋਤਿ, ਯਤੋ ਨਾਲ਼ਿਕੋਦਨਪਰਮਂ ਭੁਞ੍ਜਾਮਿ ਤਦੁਪਿਯਞ੍ਚ ਸੂਪੇਯ੍ਯਂ।

    271. ‘‘Tesaṃ kho panānanda, caturāsītinagarasahassānaṃ ekaññeva taṃ nagaraṃ hoti, yaṃ tena samayena ajjhāvasāmi yadidaṃ kusāvatī rājadhānī. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītipāsādasahassānaṃ ekoyeva so pāsādo hoti, yaṃ tena samayena ajjhāvasāmi yadidaṃ dhammo pāsādo. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītikūṭāgārasahassānaṃ ekaññeva taṃ kūṭāgāraṃ hoti, yaṃ tena samayena ajjhāvasāmi yadidaṃ mahāviyūhaṃ kūṭāgāraṃ. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītipallaṅkasahassānaṃ ekoyeva so pallaṅko hoti, yaṃ tena samayena paribhuñjāmi yadidaṃ sovaṇṇamayo vā rūpiyamayo vā dantamayo vā sāramayo vā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītināgasahassānaṃ ekoyeva so nāgo hoti, yaṃ tena samayena abhiruhāmi yadidaṃ uposatho nāgarājā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītiassasahassānaṃ ekoyeva so asso hoti, yaṃ tena samayena abhiruhāmi yadidaṃ valāhako assarājā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītirathasahassānaṃ ekoyeva so ratho hoti, yaṃ tena samayena abhiruhāmi yadidaṃ vejayantaratho. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītiitthisahassānaṃ ekāyeva sā itthī hoti, yā tena samayena paccupaṭṭhāti khattiyānī vā vessinī 48 vā. Tesaṃ kho panānanda, vā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītivatthakoṭisahassānaṃ ekaṃyeva taṃ dussayugaṃ hoti, yaṃ tena samayena paridahāmi khomasukhumaṃ vā kappāsikasukhumaṃ vā koseyyasukhumaṃ vā kambalasukhumaṃ vā. Tesaṃ kho panānanda, caturāsītithālipākasahassānaṃ ekoyeva so thālipāko hoti, yato nāḷikodanaparamaṃ bhuñjāmi tadupiyañca sūpeyyaṃ.

    ੨੭੨. ‘‘ਪਸ੍ਸਾਨਨ੍ਦ, ਸਬ੍ਬੇਤੇ ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਤੀਤਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧਾ વਿਪਰਿਣਤਾ। ਏવਂ ਅਨਿਚ੍ਚਾ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ; ਏવਂ ਅਦ੍ਧੁવਾ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ; ਏવਂ ਅਨਸ੍ਸਾਸਿਕਾ ਖੋ, ਆਨਨ੍ਦ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ! ਯਾવਞ੍ਚਿਦਂ, ਆਨਨ੍ਦ , ਅਲਮੇવ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਿਤੁਂ, ਅਲਂ વਿਰਜ੍ਜਿਤੁਂ, ਅਲਂ વਿਮੁਚ੍ਚਿਤੁਂ।

    272. ‘‘Passānanda, sabbete saṅkhārā atītā niruddhā vipariṇatā. Evaṃ aniccā kho, ānanda, saṅkhārā; evaṃ addhuvā kho, ānanda, saṅkhārā; evaṃ anassāsikā kho, ānanda, saṅkhārā! Yāvañcidaṃ, ānanda , alameva sabbasaṅkhāresu nibbindituṃ, alaṃ virajjituṃ, alaṃ vimuccituṃ.

    ‘‘ਛਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਖੋ ਪਨਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਅਭਿਜਾਨਾਮਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ ਸਰੀਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਰਾਜਾવ ਸਮਾਨੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਧਮ੍ਮਿਕੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ ਚਾਤੁਰਨ੍ਤੋ વਿਜਿਤਾવੀ ਜਨਪਦਤ੍ਥਾવਰਿਯਪਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਰਤਨਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਅਯਂ ਸਤ੍ਤਮੋ ਸਰੀਰਨਿਕ੍ਖੇਪੋ। ਨ ਖੋ ਪਨਾਹਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸਾਮਿ ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਸਮਾਰਕੇ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਕੇ ਸਸ੍ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯਾ ਪਜਾਯ ਸਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਯ ਯਤ੍ਥ ਤਥਾਗਤੋ ਅਟ੍ਠਮਂ ਸਰੀਰਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ, ਇਦਂ વਤ੍વਾਨ ਸੁਗਤੋ ਅਥਾਪਰਂ ਏਤਦવੋਚ ਸਤ੍ਥਾ –

    ‘‘Chakkhattuṃ kho panāhaṃ, ānanda, abhijānāmi imasmiṃ padese sarīraṃ nikkhipitaṃ, tañca kho rājāva samāno cakkavattī dhammiko dhammarājā cāturanto vijitāvī janapadatthāvariyapatto sattaratanasamannāgato, ayaṃ sattamo sarīranikkhepo. Na kho panāhaṃ, ānanda, taṃ padesaṃ samanupassāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya yattha tathāgato aṭṭhamaṃ sarīraṃ nikkhipeyyā’’ti. Idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –

    ‘‘ਅਨਿਚ੍ਚਾ વਤ ਸਙ੍ਖਾਰਾ, ਉਪ੍ਪਾਦવਯਧਮ੍ਮਿਨੋ।

    ‘‘Aniccā vata saṅkhārā, uppādavayadhammino;

    ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ વੂਪਸਮੋ ਸੁਖੋ’’ਤਿ॥

    Uppajjitvā nirujjhanti, tesaṃ vūpasamo sukho’’ti.

    ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ।

    Mahāsudassanasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.




    Next: ੫. ਜਨવਸਭਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Janavasabhasuttaṃ




    Footnotes:
    1. ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਮੁਦ੍ਧਾਭਿਸਿਤ੍ਤੋ (ਕ॰), ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀਧਮ੍ਮਿਕੋ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ (ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਤ੍ਤ)
    2. ਇਦ੍ਧਾ ਚੇવ ਅਹੋਸਿ ਫੀਤਾ ਚ (ਸ੍ਯਾ॰)
    3. khattiyo muddhābhisitto (ka.), cakkavattīdhammiko dhammarājā (mahāparinibbānasutta)
    4. iddhā ceva ahosi phītā ca (syā.)
    5. ਲੋਹਿਤਙ੍ਗਮਯੋ (ਕ॰), ਲੋਹਿਤਕਮਯੋ (ਬ੍ਯਾਕਰਣੇਸੁ)
    6. ਕਮਨੀਯੋ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰)
    7. lohitaṅgamayo (ka.), lohitakamayo (byākaraṇesu)
    8. kamanīyo (sī. syā. pī.)
    9. ਪવਤ੍ਤਤਿ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    10. ਅਨੁਦੇવ (ਸ੍ਯਾ॰)
    11. pavattati (syā. ka.)
    12. anudeva (syā.)
    13. ਮਾਨੁਸ੍ਸਿવਣ੍ਣਂ (ਸ੍ਯਾ॰)
    14. ਅਤਿਚਰੀ (ਕ॰), ਅਤਿਚਾਰੀ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰)
    15. mānussivaṇṇaṃ (syā.)
    16. aticarī (ka.), aticārī (sī. syā. pī.)
    17. ਚਤੁਤ੍ਥਾਯ (ਸ੍ਯਾ॰)
    18. catutthāya (syā.)
    19. ਅਨ੍ਨਤ੍ਥਿਤਸ੍ਸ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰), ਏવਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਪਕਭਿਰੂਪੇਨੇવ ਦਿਸ੍ਸਤਿ
    20. annatthitassa (sī. syā. kaṃ. pī.), evaṃ sabbattha pakabhirūpeneva dissati
    21. વਿਸੁਕਮ੍ਮਂ (ਕ॰)
    22. visukammaṃ (ka.)
    23. ਕਿਙ੍ਕਣਿਕਜਾਲੇਹਿ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    24. ਕੁਸਲੇਹਿ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    25. ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਮਮਾਨੋ (ਸੀ॰ ਪੀ॰ ਕ॰)
    26. ਦੁਦਿਕ੍ਖੋ (ਪੀ॰)
    27. kiṅkaṇikajālehi (syā. ka.)
    28. kusalehi (sī. syā. kaṃ. pī.)
    29. abbhuggamamāno (sī. pī. ka.)
    30. dudikkho (pī.)
    31. ਯੇ ਕੋ ਪਨਾਨਨ੍ਦ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕ॰)
    32. ye ko panānanda (syā. ka.)
    33. ਦੁਕੂਲਸਨ੍ਦਨਾਨਿ(ਪੀ॰)
    34. ਦੁਕੂਲਸਨ੍ਦਨਾਨਿ (ਪੀ॰) ਦੁਕੂਲਸਨ੍ਦਾਨਾਨਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੩.੯੬)
    35. ( ) ਸੀ॰ ਇਪੋਤ੍ਥਕੇਸੁ ਨਤ੍ਥਿ
    36. dukūlasandanāni(pī.)
    37. dukūlasandanāni (pī.) dukūlasandānāni (saṃ. ni. 3.96)
    38. ( ) sī. ipotthakesu natthi
    39. ਪਮਜ੍ਜਿਤ੍વਾ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਪੀ॰), ਪੁਞ੍ਜਿਤ੍વਾ (ਕ॰)
    40. pamajjitvā (sī. syā. pī.), puñjitvā (ka.)
    41. ਕੀਲ਼ਿਤਂ (ਕ॰), ਕੀਲ਼ਿਕਂ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    42. ਗਿਹੀਭੂਤੋ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    43. ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਮਚਰਿ (ਕ॰)
    44. kīḷitaṃ (ka.), kīḷikaṃ (sī. pī.)
    45. gihībhūto (sī. pī.)
    46. brahmacariyamacari (ka.)
    47. વੇਸ੍ਸਾਯਿਨੀ (ਸ੍ਯਾ॰), વੇਲਾਮਿਕਾਨੀ (ਕ॰ ਸੀ॰ ਪੀ॰) વੇਲਾਮਿਕਾ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੩.੯੬)
    48. vessāyinī (syā.), velāmikānī (ka. sī. pī.) velāmikā (saṃ. ni. 3.96)



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਦੀਘ ਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Mahāsudassanasuttavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਦੀਘਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ੪. ਮਹਾਸੁਦਸ੍ਸਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Mahāsudassanasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact